ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΥΠΕΡΧΡΗΣΙΑ ΣΕ ΑΘΛΗΤΕΣ ΡΙΨΕΩΝ & ΑΛΜΑΤΩΝ Εισηγητής Καθηγητής ΔΗΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Πτυχιακή εργασία ΘΩΜΑ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΑΕΜ:15230 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2014
Περιεχόμενα Πρόλογος σελ.3 Μέρος Πρώτο 1.Ορισμός των κακώσεων.. σελ.4 Γενικά....σελ.4 Κακώσεις από υπερχρησία....σελ.4 Τραυματικές κακώσεις..σελ.4 2.Είδη των κακώσεων σελ.5 Συνδεσμικές κακώσεις...σελ.5 Μυϊκές κακώσεις...σελ.6 Κακώσεις τενόντων.. σελ.6 Κακώσεις οστών....σελ.6 3.Ορισμός και κατηγοριοποίηση των κακώσεων από υπερχρησία..σελ.9 Μέρος Δεύτερο 1.Κακώσεις από υπερχρησία σε αθλητές των ριπτικών αγωνισμάτων στον Κλασσικό Αθλητισμό σελ.15 Ωμική ζώνη..σελ.15 Αγκώνας. σελ.28 Χείρα.,, σελ.45 Σπονδυλική στήλη..σελ.47-1-
Γόνατο...σελ.52 2.Κακώσεις από υπερχρησία σε αθλητές των αλματικών αγωνισμάτων στον Κλασσικό Αθλητισμό σελ.61 Ωμική ζώνη..σελ.61 Πύελος&Ισχίο.σελ.61 Γόνατο....σελ.71 Κνήμη & Περόνη..σελ.72 Ποδοκνημική άρθρωση.. σελ.76 Συμπεράσματα...σελ.86 Βιβλιογραφία..σελ.88-2-
Πρόλογος Στο χώρο του αθλητισμού που καλύπτει το φάσμα του πρωταθλητισμού,των αναπτυξιακών ηλικιών και των ελεύθερα αθλούμενων συχνά παρουσιάζονται επιπλοκές που διακόπτουν την προπονητική και φυσική δραστηριότητα αντίστοιχα.οι επιπλοκές αυτές και που θα μελετηθούν είναι οι τραυματισμοί που προκαλούν την βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη διακοπή του αθλούμενου με αποτέλεσμα να χαθεί τις περισσότερες φορές σημαντικό από το συνολικό ποσοστό της προπονητικής διαδικασίας και έλειμμα στη φυσική κατάσταση.οι τρόποι αντιμετώπισης πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή άμεσα για τη γρήγορη επάνοδο του αθλητή οι οποίοι μπορεί να αφορούν απλά φυσιοθεραπευτικές μεθόδους με ταυτόχρονη σύντομη αποχή από την προπόνηση μέχρι και χειρουργική επέμβαση.σε περιπτώσεις παραμέλησης κάποιας κάκωσης μπορεί να παραταθεί ο χρόνος αποκατάστασης με παρουσιαση υποτροπής ή ακόμα και οριστικού αποκλεισμού από τον πρωταθλητισμό. Συγκεκριμένα θα γίνει ανασκόπηση των συχνότερων αθλητικών κακώσεων που προκαλούνται από υπερχρησία στο πεδίο των αθλητών του Κλασσικού Αθλητισμού στα αγωνίσματα των αλμάτων και των ρίψεων.θα αναφερθεί ο ορισμός των κακώσεων,τα είδη των κακώσεων και η κατηγοριοποίησή τους.εν συνεχεία,θα αναλυθεί η παθολογία,η σημαντικότητα,ο τρόπος πρόκλησης και η συχνότητα των τραυματισμών αυτών. -3-
Μέρος Πρώτο Ορισμός των κακώσεων Γενικά Κάκωση ορίζεται η βλάβη των ιστών του σώματος,που προκαλείται από άμεση ή έμμεση βία.οι κακώσεις διακρίνονται ανάλογα με τη δημιουργία επικοινωνίας των ιστων με το περιβάλλον,σε κλειστές και ανοικτές και ανάλογα με τη διάρκεια εφαρμογής και την ένταση της βίας,σε κακώσεις από υπερχρησία και τραυματικές. Κακώσεις από υπερχρησία Η κάκωση από υπερχρησία,που αφορά την ανασκόπηση, οφείλεται σε άσκηση μακροχρόνιας,επαναλαμβανόμενης,μικρής έντασης βίας,που καταπονεί τους ιστούς και προκαλεί βλάβες στα μαλακά μόρια και στο ερειστικό σύστημα.κατ επέκτασιν,συμβαίνουν όταν ο επαναλαμβανόμενος μικροτραυματισμός ξεπερνά την ικανότητα των ζωντανών ιστών να αποκαταστήσουν τις βλάβες. Τραυματικές κακώσεις Η τραυματική κάκωση οφείλεται σε στιγμιαια εφαρμογή βίας μεγάλης έντασης,η οποία προκαλεί βλάβες στα μαλακά μόρια και στο ερειστικό σύστημα.η τραυματική κάκωση μπορεί να είναι κλειστή ή ανοικτή,οπότε ο όρος τραυματική δεν προϋποθέτει την ύπαρξη τραύματος. -4-
Είδη των κακώσεων Πληθώρα κακώσεων μπορούν να προκληθούν κυρίως στο ερειστικό και το μυοσκελετικό σύστημα κατά την προπόνηση των αθλητών.οι κυριότερες από αυτές θα αναφέρονται παρακάτω : Συνδεσμικές κακώσεις Οφείλονται σε υπερχρησία ή τραυματικά αίτια.ταξινομούνται σε I,II και ΙΙΙ βαθμού και χαρακτηρίζονται από την ρήξη ελάχιστων ινών του συνδέσμου έως και την ολική ρήξη του συνδέσμου. Διάστρεμμα Ονομάζεται η βίαιη διάταση των συνδέσμων και του θύλακος της άρθρωσης η οποία συνοδέυεται από διάφορης έκτασης και βαρύτητας ρήξεις.ανάλογα με τη σοβαρότητα της κάκωσης διακρίνονται σε Ι,ΙΙ,ΙΙΙ βαθμού. Εξάρθρημα Ονομάζεται η πλήρης και μόνιμη παρεκτόπιση των αρθρικών επιφανειών,που συνοδεύεται από διάφορης έκτασης και βαρύτητας ρήξεις των συνδέσμων και του αρθρικού θυλάκου.χαρακτηρίζεται ως πρόσθιο,οπίσθιο ή πλάγιο ανάλογα με την παρεκτόπιση του περιφερικού τμήματος. Καθ έξιν εξάρθρημα Αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή εξαρθρήματος το οποίο προκαλείται σε επαναλαμβανόμενο εξάρθρημα που συμβαίνει με ελάχιστη βία ή με τις καθημερινές κινήσεις του ατόμου. Υπερξάρθρημα Ονομάζεται η μερική και μόνιμη παρεκτόπιση των αρθρικών επιφανειών,που μπορεί να συνοδεύεται από -5-
ρήξεις των συνδέσμων και του θυλάκου της άρθρωσης,μικρότερης όμως έκτασης και βαρύτητας,από ότι στο εξάρθρημα. Μυικές κακώσεις Προκαλούνται από άμεση ή έμμεση βία.ταξινομούνται σε I,II και ΙΙΙ βαθμού και χαρακτηρίζονται από την ρήξη ελάχιστων ινών του μυός έως την πλήρη ρήξη του μυός. Κακώσεις τενόντων Οφείλονται σε υπερχρησία (τενοντίτιδα και τενοντοελυτρίτιδα) ή τραυματικά αίτια (ρήξη). Ταξινομούνται σε I,II και ΙΙΙ βαθμού και χαρακτηρίζονται από την ρήξη ελάχιστων ινών έως και την πλήρη ρήξη του τένοντα. Τενοντίτιδα και Τενοντοελυτρίτιδα Αποτελούν φλεγμονώδη αντίδραση του τένοντα και του ορογόνου ελύτρου που τον περιβάλλει,λόγω εφαρμογής επαναλαμβανόμενης βίας μικρής έντασης. Ρήξεις τενόντων Οφείλονται σε τραυματικά αίτια και ταξινομούνται σε Ι,ΙΙ και ΙΙΙ βαθμού. Κακώσεις οστών Αποφυσίτιδα Οφείλεται σε φλεγμονή αντίστοιχα προς τη θέση πρόσφυσης των μυών στους επιφυσιακούς πυρήνες οστέωσης.προκαλείται συνήθως από επαναλαμβανόμενη έντονη μυική σύσπαση. -6-
Κάταγμα Ονομάζεται η μερική ή πλήρης λύση της συνέχειας του οστού και οφείλεται σε άμεση και έμμεση βία.δεν αποτελούν απαραίτητα μόνο βλάβη των οστών,αλλά ταυτόχρονα μπορεί να συνοδεύονται από διάφορης έκτασης και βαθμού κακώσεις των παρακείμενων συνδεσμικών,μυικών,αγγειακών και νευρικών στοιχείων. Τα κατάγματα έχουν τις εξής ταξινομήσεις με βάση: [1]Την επέκταση του κατάγματος προς την άρθρωση σε α) Εξωαρθρικά β) Ενδοαρθρικά [2]Τη δύναμη ελκυσμού ή συμπίεσης που επέφερε το κάταγμα α) Αποσπασματικά β)συμπιεστικά [3]Την κατεύθυνση της γραμμής του κατάγματος ως προς τον επιμήκη άξονά του οστού σε α)εγκάρσια β)λοξά γ)σπειροειδή δ)συντριπτικά [4]Σε περίπτωση που έρχεται σε επαφή με το περιβάλλον α) Ανοικτά β) Κλειστά -7-
[5]Το μέγεθος και τη διάρκεια της δύναμης που προκάλεσε το κάταγμα σε α)οξέα β)από κόπωση -8-
Ορισμός και Κατηγοριοποίηση των κακώσεων από υπερχρησία Κάκωση από υπερχρησία ορίζεται ως ο επαναλαμβανόμενος μικροτραυματισμός που ξεπερνά την ικανότητα των ζωντανών ιστών να αποκαταστήσουν τη βλάβη η οποία οφείλεται σε άσκηση επαναλαμβανόμενης,μακροχρόνιας,μικρής έντασης βίας η οποία καταπονεί τους ιστούς και προκαλεί βλάβες στα μαλακά μόρια και το σκελετό. Η πορεία που ακολουθεί μια τέτοια κάκωση είναι η οξεία φλεγμονή με ακόλουθη την χρόνια φλεγμονή καταλήγοντας σε δομικές αλλαγές των οστών. Στο χώρο του αθλητισμού οι κακώσεις από υπερχρησία αποτελούν συχνό φαινόμενο και καλύπτουν το 30-50% όλων των αθλητικών κακώσεων.οι κακώσεις αυτές συμβαίνουν συνήθως όταν μεταβληθεί το είδος,η ένταση και η διάρκεια της άσκησης κατά την προπόνηση. Με αυτόν τον τρόπο πραγματοποιείται ανισορροπία μεταξύ φόρτισης και αποκατάστασης των ζημιών το οποίο οδηγεί αρχικά σε ιστική καταστροφή στο κυτταρικό επίπεδο.στο σημείο αυτό οι υποκλινικές βλάβες είναι δυνατό να συσσωρεύονται για πολύ καιρό πριν προκαλέσουν τα συμπτώματα. Ο αριθμός των παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν τέτοιου είδους κάκωσεις διακρίνονται στους ενδογενείς και εξωγενείς. Ενδογενείς παράγοντες ονομάζονται οι φυσιολογικές εμβιομηχανικές παραλλαγές που εμφανίζονται από οργανισμό σε οργανισμό.τέτοιοι παράγοντες είναι : -9-
Η πλημμελής ευθυγράμμιση των άκρων α)ραιβογωνία/βλαισογωνία β)πλατυποδία γ)ραιβή κνήμη δ)ραιβός οπίσθιος πόδας ε) Κοιλοποδία στ)υψηλή θέση της επιγονατίδας ζ)αυξημένη πρόσθια κλίση του αυχένα του μηριαίου οστού Η ανισοσκελία Η μυική ασυνεργεία Η έλλειψη ευλυγισίας Η μυική αδυναμία Η αστάθεια Οι σωματικές διαστάσεις,φυλο και ηλικία Εξωγενείς παράγοντες ονομάζονται οι παράγοντες που αφορούν το περιβάλλον τις προπονητικής διαδίκασιας.τέτοιοι παράγοντες είναι Τα λάθη της προπονητικής α) Αύξημένος όγκος προπόνησης β)αυξημένη ένταση γ)ταχεία αύξηση της έντασης δ)αιφνίδια μεταβολή ε)κόπωση στ)ανεπαρκής αποκατάσταση -10-
Το περιβάλλον α)ανώμαλο και σκληρό έδαφος β)ακατάλληλα παπούτσια Η τεχνική α) Κακή τεχνική Οι ψυχολογικοί παράγοντες Η ανεπαρκής διατροφή Συνήθης κακώσεις από υπέρχρηση διαχωρίζονται ανάλογα με το όργανο ή τα όργανα που υπόκεινται στην κάκωση (οστά,χόνδροι,σύνδεσμοι,τένοντες και άλλα) και είναι οι εξής: Yπερφόρτιση σε οστά και χόνδρους: οστεχονδρίτιδες,χονδρομαλάκυνση επιγονατίδας,οστεοαρθρίτιδες,κατάγματα κόπωσης Οστεοχονδρίτιδα συμβαίνει όταν ένα τεμάχιο του αρθρικού χόνδρου και του υποχόνδρινου οστού αποχωρίζεται από την αρθρική επιφάνεια. Χονδροπάθεια(ή χονδρομαλάκυνση) επιγονατίδας εννοούνται οι αλλοιώσεις του χόνδρου της επιγονατίδας,μαλάκυνση του χόνδρου και σε μετέπειτα στάδια η καταστροφή του χόνδρου σε όλο το πάχος του και αποκάλυψη του υποχόνδριου ιστού. Οστεοαρθρίτιδα αποτελεί την πιο συνηθισμένη μορφή αρθρίτιδας,δηλαδή φλεγμονής των αρθρώσεων.προκαλεί εκφύλλιση του χόνδρου η οποία επιφάνειά του γίνεται -11-
ανώμαλη, ο οποίος συμπιέζεται και ταυτόχρονα δημιουργείται ένα ακανόνιστο οστό στα όρια της άρθρωσης,τα οστεόφυτα. Κάταγμα κόπωσης οφείλονται σε μακροχρόνια,επαναλαμβανόμενη,μικρής έντασης βία,η οποία εφαρμόζεται σε φυσιολογικό οστούν. Υπερφόρτιση σε μυες,τένοντες και συνδέσμους: σύνδρομα τμημάτων Σύνδρομα τμημάτων Τα σύνδρομα διαμερισμάτων ανήκουν στα σύνδρομα υπέρχρησης. Στον αθλητικό χώρο το πιο σύνηθες είναι το σύνδρομο διαμερισμάτων της κνήμης. Με την χρήση του όρου διαμέρισμα προσδιορίζεται η τοπογραφική ανατομική κλειστή περιοχή μεταξύ οστών και περιτονιών μέσα στην οποία πορεύονται μύες, τένοντες, αγγεία και νεύρα. Υπερφόρτιση σε τένοντες,συνδέσμους:τενοντίτιδεςτενοντοελυτρίτιδες,τενοντοπεριοστίτιδες,επικονδυλί τιδες,σύνδρομα πρόσκρουσης Τενοντίτιδα-Τενοντοελυτρίτιδα Εμφανίζεται με την ανάπτυξη φλεγμονής στον τένοντα, που συνήθως παρουσιάζεται στην ένωση του με τον μυ ή στην αντίστοιχη με το οστό. Σε περίπτωση που συνυπάρχει επηρεασμός στο έλυτρο που περιβάλλει τον τένοντα,τότε έχουμε τενοντοελυτρίτιδα. Επικονδυλίτιδα δημιουργείται στους τένοντες των -12-
εκτεινόντων και καμπτήρων μυών του καρπού και των δαχτύλων.οι εκτείνοντες εκφύονται από τον έξω επικόνδυλο και οι καμπτήρες από τον έσω.ο εκφυλισμός του εκφυτικού τένοντα των μυών και η πρόκληση στη συνέχεια φλεγμονής προκαλόυν το πρόβλημα.έτσι,δημιουργείται η έσω επικονδυλίτιδα και η πιο συχνή έξω επικονδυλίτιδα. Υπεφόρτιση στους ορογόνους θύλακες,έλυτρα,υμένες και άλλα: ορογονοθυλακίτιδες,υμενίτιδες,σύνδρομα συμπίεσης ή παγίδευσης περιφερικών νεύρων Ορογονοθυλακίτιδα ονομάζονται οι φλεγμονές των ορογόνων θυλάκων,δηλαδή των σάκων που παρεμβάλλονται σε μια κατάφυση μεταξύ οστών και τενόντων.ο μηχανικός ερεθισμός είναι δυνατόν να προκαλέσει φλεγμονή,με αποτέλεσμα την έκκριση υγρού μέσα στο θύλακα,οίδημα και ευαισθησία.εμφανίζεται ως αποτέλεσμα υποτροπιάζοντων κακώσεων της άρθρωσης ή αυξημένης επιβάρυνσης της από επανειλλημένα μηχανικά ερεθίσματα.συχνά σημεία εντόπισης φλεγμονής είναι οι ορογόνοι θύλακες της πτέρνας,του αχιλλείου τένοντα και ο υπακρωμιακός θύλακας του ώμου. Σύνδρομα συμπίεσης ή παγίδευσης περιφερικών νέυρων Προκαλούν παγίδευση ή συμπίεση των νεύρων σε περιοχές όπου οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή οι συνεχείς μικροτραυματισμοί προκαλούν φλεγμονή στους γειτονικούς -13-
ιστούς και το προκαλούμενο μικροοίδημα επιδρά στο νευρικό ιστό, κυρίως σε περιοχές με αξιοσημείωτη «στενότητα χώρου». -14-
Μέρος Δεύτερο Κακώσεις από υπερχρησία σε αθλητες των ριπτικών αγωνισμάτων στον Κλασσικό Αθλητισμό Ωμική ζώνη Ανατομικά στοιχεία της ωμικής ζώνης Η ωμική ζώνη αποτελείται από τρία οστά : την ωμοπλάτη,την κλέιδα και το βραχιόνιο οστούν,τα οποία συνδέονται ή και με τον κορμό μέσω της γληνοβραχιόνιας άρθρωσης,της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης,της στερνοκλειδικής άρθρωσης και της ωμοπλατοθωρακικής άρθωσης.η δύναμική κινητικότητα και σταθεροποιήση της ωμικής ζώνης,απαιτεί τη συνδιασμένη λειτουργία και των τεσσάρων αυτών αρθρώσεων,προκειμένου να υπάρξει μια φυσιολογική κίνηση. Οι ώμοι περιλαμβάνονται σε μία άρθρωση που παρουσίαζει ιδιαίτερη ευπάθεια σε τραυματισμούς εξαιτίας της κατασκευής τους και των υψηλών φορτίσεων που δέχονται.η άρθρωση αυτή έχει την ικανότητα να περιστρέφεται σε όλα τα επίπεδα και έχει το μεγαλύτερο εύρος κίνησης από όλες τις αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος(curl και Warren 1999).Eξαιτίας αυτης της ιδιαιτερότητας της συνάμα με τις -15-
αποστάσεις μεταξύ των παρακείμενων οστών,μυών,συνδέσμων και αρθρικών θυλάκων ενισχύεται η ευαισθησία της σε τραυματισμούς.το μεγάλο εύρος κίνησης του ώμου,τα δομικά στοιχεία του συχνά τρίβονται μεταξύ τους προκαλώντας τενοντίτιδες,φλεγμονές και εκφυλισμό των παρακείμενων ιστών. Κακώσεις από υπερχρησία Οι αθλητές των ρίψεων είναι επιρρεπείς στους τραυματισμούς του ώμου ως αποτέλεσμα των μεγάλων δυνάμεων που εφαρμόζονται στην άρθρωση κατά τη διάρκεια των φάσεων της ρίψεως. Συγκεκριμένα στους ρίπτες υψηλού επιπέδου υπάρχει μία λεπτη ισορροπία μεταξύ κινητικότητας και σταθερότητας της άρθρωσης.ο ώμος θα πρέπει να είναι ικανοποιητικά σταθερός ώστε να επιτυγχάνονται ακραίες στροφικές θέσεις που να επιτρέπουν να μεταφέρεται όλη η ταχύτητα από το σώμα στο χέρι,ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να είναι σταθεροποιημένος μέσα στην ωμογλήνη δημιουργώντας ένα σταθερό υπομόχλιο περιστροφής.το γεγονός αυτό ονομάζεται και ως παράδοξο του ρίπτη.οι επαναλαμβανόμενες υψηλής ενέργειας ασκήσεις πάνω από το επίπεδο των ώμων μπορεί να τροποποιήσουν την ισορροπία μεταξύ σταθερότηταςκινητικότητας και να επιφέρουν τον τραυματισμό. Ένα σπουδαίο χαρακτηριστικό που παρατηρείται στους ρίπτες και μπορεί να επιφέρει τραυματισμό αποτελεί το γεγονός ότι στους αθλητές υψηλών επιδόσεων απαιτείται κάποιος βαθμός -16-
χαλαρότητας κατά την εκτέλεση της ρίψης.η υπερβολική χαλαρότητα μπορεί να είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη παθολογικών προβλημάτων της άρθρωσης.η κατάσταση αυτή ονομάζεται μικροαστάθεια και είναι αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενων διατμηματικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια των φάσεων της όψιμης ρίψης και της απελευθέρωσης κατά τη ρίψη. Σύνδρομο της υπακρωμιακής προστριβής Είναι η συχνότερη αιτία πόνου και δυσλειτουργίας του ώμου.οφείλεται σε πρόσκρουση της κεφαλής του βραχιονίου οστού κάτω από το ακρώμιο κάθε φορά που πραγματοποιείται άρση του χεριού πάνω από ένα ύψος ή γίνει στροφή πέρα από κάποιο σημείο.το αποτέλεσμα είναι να τρίβονται οι στροφείς τένοντες του ώμου και ο υπακρωμιακός ορογόνος θύλακος του ώμου κάτω από την προεξοχή του ακρωμίου και να προκαλείται φλεγμονή και πόνος. Έχουν περιγραφεί διάφοροι τύποι πρόσκρουσης συμπεριλαμβανομένων της υπακρωμιακής,της δευτεροπαθούς και της εσωτερικής. Η υποκρωμιακή πρόσκρουση παρατηρείται συνήθως σε ρίπτες μεγαλύτερης ηλικίας.προδιαθεσικοί παράγοντες θεωρούνται ο τύπος του ακρωμίου,η υπετροφία του κορακοακρωμιακού συνδέσμου και η ανάπτυξη οστεόφυτων του ακρωμίου και της -17-
ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης. Η δευτεροπαθής πρόσκρουση είναι μία δυναμική διαδικασία κατά την οποία ο υπερακάνθιος τένοντας συμπιέζεται στο ακρώμιο λόγω αυξημένης μετατόπισης της βραχιονίου κεφαλής από την ωμογλήνη.κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες αποτελούν η μυική ανισορροπία,η δυσκαμψία του οπισθίου αρθρικού θυλάκου και η δυσκινησία της ωμοπλάτης. Η εσωτερική πρόσκρουση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η αρθρική μοίρα του υπερακανθίου και του υπακανθίου έρχεται σε επαφή με την οπίσθια άνω μοίρα της ωμογλήνης κατά την μέγιστη απαγωγή και εξωτερική στροφή του ώμου.τα συμπτώματα είναι αποτελέσματα επαναλαμβανόμενων μικροτραυματισμών. Παρατηρείται ιδιαίτερα στους ακοντιστές συγκριτικά με τα υπόλοιπα ριπτικά αγωνίσματα. Συνήθη αίτια 1.Πάχυνση του υπακρωμιακού ορογόνου θυλάκου,λόγω κάκωσης ή φλεγμονής. 2.Φλεγμονή του μυοτενόντιου πετάλου του ώμου (ιδίως του υπερακάνθιου) 3.Μετατραυματική ή μη οστεοαθρίτιδα της ακρωμιοκλειδικής 4.Ατελώς ή σε παρεκτόπιση πωρωθέντα κατάγματα του ακρώμιου,του μείζονος βραχιονίου ογκώματος και υποκεφαλικά του βραχιονίου. -18-
5.Απώλεια του μηχανισμού συγκράτησης της προς τα άνω κίνησης της κεφαλής του βραχιονίου. 6.Αστάθεια του ώμου 7.Λανθασμένη τεχνική κατά την προπόνηση Συμπτώματα Τα συμπτώματα συνίστανται σε ήπιο πόνο στην περιοχή του ακρωμίου και την υποδελτοειδή χώρα,μέχρι την κατάφυση του δελτοειδούς ιδιαίτερα μετά την άσκηση,επώδυνο περιορισμό της κινητικότητας του ώμου σε όλα τα επίπεδα και αίσθημα εμπλοκής κατά την απαγωγή και κάμψη,με το άνω άκρο σε έσω στροφή. Θεραπεία Η θεραπεία είναι σε πρώτη φάση είναι συντηρητική και συνίσταται σε ανάρτηση του μέλους,ακινητοποιήση του ώμου,χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων,ψυχρά επιθέματα και φυσιοθεραπεία για περίπου 2-3 βδομάδες.η φυσιοθεραπεία πρέπει να αρχίζει αμέσως μετά την υποχώρηση των φλεγμονωδών φαινομένων και περιλαμβάνει εφαρμογή φυσιοθεραπευτικών μεσών (διαθερμίες,ηλεκτροθεραπείες,υπέρηχοι,laser) κινησιοθεραπεία. Σε περίπτωση που δεν υποχωρούν τα συμπτώματα γίνονται μία ή δύο τοπικές εγχύσεις μείγματος κορτικοστεροειδούς βραδείας απορρόφησης και ξυλοκαϊνης 2% και μετά την ύφεση των ενοχλημάτων εφαρμόζεται φυσιοθεραπεία. -19-
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη νευρομυϊκή προσαρμογή,η οποία πραγματοποιείται με πλειομετρικές ασκήσεις και αναπαραγωγή κινήσεων του αγωνίσματος. Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής εφαρμόζεται χειρουργική θεραπεία με ανοικτή ή αρθροσκοπική εκτομή του προσθίου-κάτω τμήματος του ακρωμίου(ακρωμιοπλαστική),ώστε να διευρυνθεί ο χώρος κίνησης του υπερακανθίου μυός. Ρήξη του μυοτενόντιου πετάλου Η ρήξη αφορά κυρίως τον υπερακάνθιο και εντοπίζεται σε απόσταση 1εκ έως 2εκ από την κατάφυσή του στο μείζον βραχιόνιο όγκωμα.οφείλεται κατά 95% σε υπακρωμιακή προστριβή και δευτερευόντως σε οξεία κάκωση,εκφύλιση ή ισχαιμία. Αίτια Παρατηρείται κυρίως σε αθλητές που εκτελούν επανειλλημένες κινήσεις του άνω άκρου,επάνω από το επίπεδο του ώμου και ιδιαίτερα κατά την προσπάθεια βίαιης απαγωγής και κάμψης του άνω άκρου. Συμπτώματα Τα συμπτώματα συνίστανται σε πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου και δυσκολία ή αδυναμία απαγωγής ή κάμψης του άνω άκρου. -20-
Θεραπεία Στις περιπτώσεις πάχους ρήξεις εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία με ανάρτηση του άνω άκρου,χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και φυσιοθεραπεία.συνίσταται η προοδευτική αποκατάσταση της κινητικότητας του ώμου,ιδιαίτερα της εξωτερικής στροφής και απαγωγής,με ελεγχόμενες ασκήσεις και στην πρόληψη της επέκτασης της ρήξης. Σε περίπτωση ολικού πάχους ρήξεων εφαρμόζεται χειρουργική θεραπεία. Η επάνοδος σε αθλητική δραστηριότητα επιτρέπεται 2 μήνες,μετά την έναρξη της συντηρητικής θεραπείας και 3 μήνες περίπου,μετά τη χειρουργική επέμβαση. Τενοντίτιδα υπερακάνθιου Πρόκειται για οξεία,υποξεία ή χρόνια φλεγμονή του καταφυτικού τένοντα του υπερακάνθιου,κατά το οποίο είναι δυνατό να συνοδεύεται από εναπόθεση αλάτων ασεβεστίου και οφείλεται σε υπερχρησία(υπακρωμιακή προστριβή) ή ασήμαντη τραυματική κάκωση. Αίτια 1)Παρατηρείται συνήθως σε αθλητές που είναι υποχρεωμένοι να εκτελούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις του άνω άκρου επάνω από το επίπεδο του ώμου και κυρίως έξω στροφή. 2)Προδιαθετικός παράγοντας για την εμφάνιση φλεγμονής αποτελεί η ατελής επούλωση της ρήξης του τένοντα. -21-
Συμπτώματα Τα συμπτώματα στην οξεία τενοντίτιδα συνίστανται σε έντονο πόνο αντίστοιχα προς την κατάφυση του υπερακανθίου,ο οποίος ορισμένες φορές εμποδίζει ακόμα και τις μικρότερες κινήσεις του ώμου και υποχρεώνει τον τραυματισμένο να κρατά το άνω άκρο καθηλωμένο στο θωρακα.ο πόνος γίνεται εντονότερος κατά την προσπάθεια απαγωγής του άνω άκρου. Ο πόνος είναι έντονος στην άνω και έξω επιφάνεια του ώμου και κατά την έξω στροφή.εκδηλώνεται ευαισθησία στην πίεση,μυική αδυναμία και επώδυνη, περιορισμένη κινητικότητα της άρθρωσης του ώμου άνω των 75 μοιρών. Θεραπεία Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική και συνίσταται σε ανάρτηση και ακινητοποίηση του άνω άκρου στο θώρακα,χορήγηση αναλγητικών και έγχυση μείγματος τοπικού αναισθητικού και κορτικοστεροειδούς βραδείας απορρόφησης,στο σημείο της μέγιστης ευαισθησίας.συνολικά επιτρέπεται η διενέργεια μέχρι τριών εγχύσεων,μία ανά βδομάδα.συνήθως παρατηρείται βελτίωση ήδη από την πρώτη έγχυση,ενώ μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων έπειτα από 1 έως 3 βδομάδες,αποκαθίσταται πλήρως η κινητικότητα του ώμου. Ενδείκνυνται τα φυσιοθεραπευτικά μέσα. Σε λίγες περιπτώσεις όταν δεν αρκεί η συντηρητική αντιμετώπιση συνίσταται η ανοικτή ή αρθροσκοπική αφαίρεση του τόφου ασβεστίου. -22-
Τενοντίτιδα μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου Αποτελεί συνοδό(δευτεροπαθή) βλάβη στο σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής και οφείλεται σε προστριβή του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου,στο ακρωμιοκορακοειδές τόξο. Αίτια Προκαλείται συνήθως σε άτομα που εκτελούν κινήσεις του άνω άκρου,επάνω από το οριζόντιο επίπεδο. Συμπτώματα Τα συμπτώματα συνίστανται σε πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου ο οποίος επιτείνεται με την άσκηση. Θεραπεία Η θεραπεία είναι συντηρητική και συνίσταται σε περιορισμό ή διακοπή της της αθλητικής δραστηριότητας,ανάρτηση του άνω άκρου,χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και φυσιοθεραπέια. Αστάθεια του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου Αποτελεί μια σπάνια πάθηση η οποία συνίσταται σε επαναλαμβανόμενη ολίσθηση του τένοντα εκτός της ομώνυμης αύλακας,επάνω από το ελάσσον βραχιόνιο όγκωμα και μπορεί να χαρακτηριστεί ως υπεξάρθρημα ή εξάρθρημα.η ολίσθηση προκαλείται κατά τη σύσπαση του δικεφάλου,με το άνω άκρο σε έξω στροφή,ενώ ο τένοντας -23-
επανέρχεται στη θέση του κατά την έσω στροφή.η αστάθεια οφείλεται σε ρήξη της πρόσφυσης του εγκάρσιου βραχιονίου συνδέσμου στο ελάσσον βραχιόνιο όγκωμα,ο οποίος μετατρέπει την αύλακα του δικεφάλου σε οστεοϊνώδη σωλήνα. Αίτια Παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν την πάθηση ειναι: 1)Το χαμηλό ύψος του έσω τοιχώματος της αύλακας του δικεφάλου και η μικρότερη των 30 ο κλίση του. 2)Η αστάθεια παρατηρείται και ύστερα από κατάγματα του ελάσσονος βραχιονίου ογκώματος,μεμονωμένες ρήξεις του υποπλατίου ή πλήρεις ρήξεις του μυοτενόντιου πετάλου του ώμου. 3)Παρατηρείται σε αθλητές ρήξεων λόγω επαναλαμβανόμενης επιβάρυνσης. Συμπτώματα Τα συμπτώματα συνίστανται σε πόνο στην πρόσθεια επιφάνεια του ώμου και αίσθημα μετακινούμενου σώματος ή εμπλοκής κατά την έξω στροφή του άνω άκρου σε απαγωγή 90 ο. Θεραπεία Η θεραπεία σε πρώτη φάση είναι συντηρητική και συνίσταται σε ανάρτηση και ακινητοποίηση του άνω άκρου σε έσω στροφή και τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων.στην περίπτωση επίμονης αστάθειας,ο τένοντας σταθεροποιείται εγχειρητικά στον πυθμένα της ομώνυμης αύλακας.
Οστεοαρθρίτιδα ακρωμιοκλειδικής ή Ώμος των γυμναστών Αποτελεί μία εκφυλιστικής μορφής αρθρίτιδα που οδηγεί στη δημιουργία διαβρώσεων στα οστά και οστεόφυτων,τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ρήξη του στροφικού πετάλου.προκαλεί μία μη αναστρέψιμη φθορά της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης,η οποία συνδέει την κλείδα με το ακρώμιο.η πάθηση αυτή δευτεροπαθώς οδηγεί συχνά σε εμφάνιση του συνδρόμου της υπακρωμιακής προστριβής. Αίτια 1)Προκαλείται από την κίνηση του άνω άκρου πάνω από το επίπεδο των ώμων.συναντάται συνήθως στους αθλητές του ακοντισμού. Συμπτώματα Τα συμπτώματα είναι τοπικός πόνος στις κινήσεις του άνω άκρου και κυρίως άνωθεν του οριζοντίου επιπέδου σε συσχετισμό με την προσαγωγή,δηλαδή την μετακίνηση του ανυψωμένου άνω άκρου προς το αντίθετο χέρι. Θεραπεία Η θεραπεία είναι συχνά συντηρητική και περιλαμβάνει ανάπαυση,αγωγή με αντιφλεγμονώδη και φυσιοθεραπεία.η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής και συνίσταται σε αρθροσκοπική αποσυμπίεση ή ανοικτή αφαίρεση του ακρωμιακού άκρου της κλείδας. -25-
Παγίδευση υπερπλατίου νεύρου Το υπερπλάτιο νεύρο εκπορεύεται από το άνω πρωτεύον στέλεχος του βραχιονίου πλέγματος και σχηματίζεται από τη συμβολή της Α5 και της Α6 ρίζας,ενώ συχνά συμμετέχει και η Α4 ρίζα. Η κάκωση προκαλείται από παγίδευση του νεύρου,είτε κατά την διοδό του από την ωμοπλατιαία εντομή,κάτω από τον εγκάρσιο σύνδεσμο της ωμοπλάτης,είτε αντίστοιχα προς το έξω χείλος της ωμοπλατιαίας άκανθας. Αίτια Οφείλονται συνήθως σε : 1) σε διάταση που προκαλεί βλάβη του νεύρου. 2)Το ανώμαλο σχήμα της ωμοπλατιαίας εντομής 3)Η πίεση προς το έξω χείλος της ωμοπλατιαίας άκανθας 4)Η πάχυνση του εγκάρσιου συνδέσμου της ωμοπλάτης και ο διφυής εγκάρσιος σύνδεσμος της ωμοπλάτης 5)Η εμπλοκή του νεύρου στον πώρο κατάγματος της περιοχής της ωμοπλατιαίας εντομής 6)Οι ευμεγέθεις γαγγλιακές κύστες 7)Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις προσαγωγής του άνω άκρου στα ριπτικά αγωνίσματα. -26-
Συμπτώματα Παρουσιάζεται ατροφία του υπερακανθίου,του υπακανθίου ή και των δύο μυών,ανάλογα με τη θέση παγίδευσης του νεύρου.παρατηρείται ακόμα αδυναμία απαγωγής και έξω στροφής του βραχίονα.η διαφορική διάγνωση γίνεται από την οξεία νευροπάθεια,τη μυοπάθεια και τις κακώσεις του μυοτενόντιου πετάλου. Θεραπεία Η συντηρητική θεραπεία εφαρμόζεται στις ελαφρές κακώσεις και συνίσταται σε ανάρτηση του άνω άκρου και χορήγηση αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών φαρμάκων.στις βαρύτερες μορφής κακώσεων θεωρείται απαραίτητη η εφαρμογή φυσιοθεραπείας,ώστε να αποκατασταθεί η ισχύς του υπερακανθίου και υπακανθίου μυός. Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής.η χειρουργική αντιμετώπιση συνίσταται σε αφαίρεση του εγκάρσιου συνδέσμου της ωμοπλάτης και διαμόρφωση του πυθμένα της ωμοπλατιαίας εντομής.αποσκοπεί στην αποσυμπίεση του υπερπλάτιου νεύρου. Η επάνοδος του αθλητή στην προηγούμενη δραστηριότητα συνδέεται άμεσα με την αποκατάσταση της μυϊκής ισχύος του υπερακανθίου και υπακανθίου μυός,επειδή ο υπερακάνθιος σταθεροποιεί την κεφαλή του βραχιονίου κατά την απαγωγή του άνω άκρου και ο υπακάνθιος εξασφαλίζει με τη σύσπασή του,το 90% της ενέργειας που απαιτείται για την έξω στροφή του ώμου. -27-
Αγκώνας Ανατομικά στοιχεία του αγκώνα Τα οστά του αντιβραχίου αρθρώνονται με το βραχιόνιο οστό με την άρθρωση του αγκώνα.η άρθρωση αυτή δημιουργείται από τα εξής οστα : βραχιόνιο,κερκίδα,ωλένη.ο αγκώνας ενισχύεται από τον δαχτυλοειδή σύνδεσμο καθώς επίσης από τον έξω και έσω πλάγιο σύνδεσμο.η βασική σταθεροποίηση του γίνεται από τον έσω πλάγιο ή ωλένιο σύνδεσμο. Η άρθρωση του αγκώνα είναι σύνθετη και αποτελείται από τρεις επιμέρους αρθρώσεις,την βραχιονοκερκιδική,την βραχιονωλενική και την άνω κερκιδωλενική,που περιλαμβάνονται στον ίδιο αρθρικό θύλακο.οι αρθρώσεις του βραχιονίου με την κερκίδα και την ωλένη χρησιμεύουν για την κάμψη και έκταση του αγκώνα,ενώ η άνω κερκιδωλενική για τον πρηνισμό και υπτιασμό του βραχιονίου. Κακώσεις από υπερχρησία Ο αγκώνας αποτελεί την τέταρτη άρθρωση σε συχνότητα κακώσεων μετά το γόνατο,την ποδοκνημική και την άρθρωση του ώμου.τέτοια φαινόμενα κακώσεων εμφανίζονται συνήθως στους αθλητές των ρίψεων. Οφείλονται σε επανειλημμένες μικροκακώσεις της κοινής έκφυσης των εκτεινόντων ή και των καμπτήρων του καρπού και των δαχτύλων και σε παράλληλη λειτουργική ανεπάρκεια των μυικών στοιχείων,που υποστηρίζουν την άρθρωση. -28-
Επικονδυλίτιδα του αγκώνα Η επικονδυλίτιδα είναι ένα σύνδρομο υπέρχρησης που χαρακτηρίζεται από την φλεγμονή των μυών του αντιβραχίου που προσφύονται στον αγκώνα.η φλεγμονή μπορεί να πλήξει τους εκτείνοντες μύες που βρίσκονται στην έξω επιφάνεια του αντιβραχίου (έξω επικονδυλίτιδα) ή τους καμπτήρες που βρίσκονται στην έσω επιφάνεια του αντιβραχίου (έσω επικονδυλίτιδα). Στους ερασιτέχνες αθλητές συνήθως εμφανίζεται έξω επικονδυλίτιδα(90%) και σπανιότερα η έσω(10%).αντίθετα στους επαγγελματίες αθλητές η σχέση αντιστρέφεται σε 75% για την έσω και 25% για την έξω. Έξω επικονδυλίτιδα Ορίζεται ως εξωαρθρική φλεγμονώδης αντίδραση που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση ινοβλαστικής υπερπλασίας,η οποία αποτελεί ενδογενή μηχανισμό επούλωσης της βλάβης(νirschl,1992). Η έξω επικονδυλίτιδα συνίσταται σε φλεγμονή και ρήξεις της κοινής έκφυσης των εκτεινόντων τον καρπό ( ιδίως του βραχέος κερκιδικού εκτείνοντος τον καρπό ) και του κοινού εκτείνοντος τους δαχτύλους. Προκαλείται από υπερχρησία και λειτουργική ανεπάρκεια των μυικών στοιχείων που υποστηρίζουν την άρθρωση του αγκώνα.η συνεχείς καταπόνηση της έκφυσης των εκτείνοντων προκαλεί μικρορρήξεις,που επουλώνονται με παραγωγή ινώδους και κοκκιωματώδους ιστού που συντελεί στην λειτουργική ανεπάρκεια των εκτεινόντων. -29-
Αίτια Παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη του συνδρόμου είναι οι παρακάτω : 1)Λάθος τεχνική του αγωνίσματος ή λάνθασμένος εξοπλισμός 2)Μυική αδυναναμία 3)Μυική και αρθρική δυσκαμψία 4) Ανεπαρκής προθέρμανση 5)Ανεπαρκής αποκατάσταση από προηγούμενο τραυματισμό στην περιοχή του αγκώνα 6)Ιστορικο τραυματισμού στον αυχένα Συμπτώματα Τα συμπτώματα συνίστανται σε πόνο στην έξω επιφάνεια του αγκώνα που επιδεινώνεται με τις κινήσεις έκτασης του καρπού κατά τη διάρκεια της άσκησης καθώς και σε καθημερινές ασχολίες που απαιτούν τον υπτιασμό του αντιβραχίου.συνήθως περιγράφεται ως ένα κάψιμο στην περιοχή του πόνου.παρατηρούνται,επίσης, πρωινή δυσκαμψία του αγκώνα και το αίσθημα των νυγμών.τ α συμπτώματα υποχωρούν με την ανάπαυση και επανεμφανίζονται με την άσκηση. Θεραπεία Στην αρχή εφαρμόζεται συντηρητική αγωγή η οποία περιλαμβάνει ανάρτηση του άνω άκρου,περιορισμό της δραστηριότητας και χορήγηση αντιφλεγμονωδών -30-
φαρμάκων.σε αθλητές που έχουν έγκαιρη εξέταση αμέσως μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων ανταποκρίνονται συνήθως ικανοποιητικά στη συντηρητική μέθοδο. Στη δίαρκεια της άμεσης μετατραυματικής περιόδου επιλέγονται μέθοδοι φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης,που περιλαμβάνει ψυχρά επιθέματα,υπερήχους,δινόλουτρα και ήπια παθητική και ενεργητική κινησιοθεραπεία. Σε περίπτωση που τα ενοχλήματα επιμένουν τότε γίνεται τοποθέτηση ΒΠΚ νάρθηκας για διάστημα 4 έως 6 εβδομάδες.συνίσταται αφαίρεση του νάρθηκα 3έως 6 φορές την ημέρα με σκοπό την εκτέλεση ήπιων παθητικών και ενεργητικών κινήσεων του αγκώνα,αλλά και των άλλων αρθρώσεων του άνω άκρου χωρίς να προκαλούνται τα συμπτώματα της πάθησης.ενδείκνυται επίσης,έγχυση κορτικοστεροειδών σε περιπτώσεις επίμονων ενοχλημάτων. Μετά την επίτευξη της πλήρους και ανώδυνης κινητικότητας του αγκώνα και της πηχεοκαρπικής,εφαρμόζεται πρόγραμμα κινησιοθεραπείας η οποία περιλαμβάνει ενεργητικές ασκήσεις κάμψης,έκτασης και στροφών της πηχεοκαρπικής χωρίς αντίσταση καθώς και ασκήσεις πρηνισμού και υπτιασμού του αντιβραχίου.ακολουθούν ασκήσεις με βάρη ώστε να ενισχυθεί η μυϊκή ισχύς και η αντοχή των εκτεινόντων. Τέλος σημαντική είναι η χρήση του ειδικού ανελαστικού νάρθηκα υποστήριξης του αγκώνα ο οποίος περιορίζει την ένταση της μυϊκής σύσπασης των εκτεινόντων και τον οποίο φέρει κατά τη διάρκεια της άσκησης μέχρι την αίσθητη υποχώρηση των ενοχλημάτων. -31-
Η χειρουργική θεραπεία ενεδείκνυται μετά την αποτυχία της συντηρητικής αγωγής δηλαδή ένα χρόνο από την έναρξη του προγράμματος αποκατάστασης.η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την αφαίρεση του κοκκιωματώδους ιστού και την αποκόλληση της έκφυσης του κοινού εκφυτικού τένοντα των εκτεινόντων,με επιμήκη τενοντοτομή για να προστατευθεί η δομή του τένοντα. Μετεγχειρητικά,ο αγκώνας ακινητοποιείται σε ΒΠΚ νάρθηκα σε κάμψη 90 ο για 15 ημέρες και μετά εφαρμόζεται πρόγραμμα φυσιοθεραπείας το οποίο περιλαμβάνει ενεργητική κινησιοθεραπεία του αγκώνα και της πηχεοκαρπικής και υποβοηθούμενες ασκήσεις. Ακολούθως μετά την αποκατάσταση ανώδυνης κινητικότητας του αγκώνα εφαρμόζεται πρόγραμμα άυξησης της μυϊκής ισχύος και της αντοχής των μυών που μπορεί να διαρκέσει 3 έως 6 μήνες.στη φάση αυτή προτιμάται η χρήση του ανελαστικού νάρθηκα. Η σταδιακή επαναφορά στην προηγούμενη αγωνιστική κατάσταση αρχίζει 6 βδομάδες από την επέμβαση με εκτέλεση δοκιμαστικών βολών.η πλήρης επάνοδος επιτυγχάνεται συνήθως μετά από 3 μήνες και σε κάποιες περιπτώσεις σε 4 έως 6 μήνες μετά το χειρουργείο. Έσω επικονδυλίτιδα Η έσω επικονδυλίτιδα του αγκωνα εμφανίζεται σπανιότερα από την έξω.στην περίπτωση αυτή εμφανίζεται πόνος στην εσωτερική επιφάνεια του αγκώνα.οφείλεται σε υπερχρησία των καμπτήρων(στρογγυλού πρηνιστού,κερκιδικού καμπτήρα -32-
του καρπού,ωλένιου καμπτήρα του καρπού,μακρού παλαμικού)(βatt 1993).Στη δίαρκεια της άσκησης παρατηρείται βίαιη βλαισοποίηση του αγκώνα με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται τα μαλακά μόρια της έσω επιφάνειας με παράλληλη κάμψη και πρηνισμό του καρπού. Το σύνδρομο αυτό είναι συχνότερο στους αθλητές του ακοντισμού και ιδιαίτερα όταν έχουν ξεπεράσει το 30 ο έτος της ηλικίας τους. Αίτια Παράγοντες του συνδρόμου αποτελούν: 1)Σε περιπτώσεις που ο αθλητής δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένος(πχ.σε περίπτωση που αγωνιστεί σε κάποιον αγώνα μετά από μεγάλη αποχή) 2)Πιο σπάνια εμφανίζεται ξαφνικά το οποίο συμβαίνει σε περιπτώσεις που οι καμπτήρες καλούνται να ανταπεξέλθουν σε φορτία πολύ μεγαλύτερα των αντοχών τους. Συμπτώματα Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της έξω επικονδυλίτιδας.αναπτύσσονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.αρχικά,υπάρχει ενόχληση στην έσω επιφάνεια και της έκφυσης των καμπτήρων του αγκώνα η οποία αυξάνει με τη δραστηριότητα.ο πόνος υπάρχει 1 με 2 εκατοστά πιο κάτω από τον έσω επικόνδυλο σημείο το οποίο είναι ευαίσθητο και στην ψηλάφιση.ο πόνος πολλές φορές αντανακλά μέχρι και τον καρπό και επιτείνεται κατά τη βλαισοποιήση του αγκώνα. -33-
Θεραπεία Η θεραπεία είναι συντηρητική και ενδείκνυται ανάρτηση του άνω άκρου,περιορισμό της δραστηριότητας,ψυχρά επιθέματα και αντιφλεγμονώδη.σε περίπτωση που οι ενοχλήσεις επιμένουν εφαρμόζεται ακινητοποιήση με ΒΠΚ νάρθηκα με τον αγκώνα σε κάμψη 90 ο,το αντιβράχιο σε μέση θέση και την πηχεοκαρπική σε ελαφρά κάμψη και ωλένιο απόκλιση για περίπου 4 βδομάδες. Σημαντική παράμετρος αποτελεί η αφαίρεση του νάρθηκα 2 έως 3 φορές τη μέρα και η εκτέλεση ήπιων παθητικών και ενεργητικών κινήσεων του αγκώνα,πρηνισμού του αντιβραχίου και κάμψης του καρπού. Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται μετά την αποτυχία της συντηρητικής αγωγής και συνίσταται σε αφαίρεση του κοκκιωματούδους ιστού και αποκόλληση της έκφυσης των καμπτήρων.μετα την επέμβαση ο αγκώνας ακινητοποιείται σε ΒΠΚ νάρθηκα σε κάμψη 90 ο για 15 μέρες και στη συνέχεια εφαρμόζεται πρόγραμμα ενεργητικής κινησιοθεραπείας του αγκώνα και της πηχεοκαρπικής(thomas et al.1995) Μετά την αποκατάσταση της ανώδυνης κινητικότητας του αγκώνα σε περίπου 3 βδομάδες εφαρμόζονται ασκήσεις κάμψης του καρπού και του αντιβραχίου που στοχεύουν στην αύξηση της μυϊκής ισχύος και της αντοχής των καμπτήρων και διαρκούν 2 έως 4 μήνες.ενδείκνυται η χρήση του ανελαστικού νάρθηκα υποστήριξης. -34-
Η σταδιακή επάνοδος του αθλητή αρχίζει 6 περίπου βδομάδες από την επέμβαση και η πλήρης επάνοδος απαιτεί την πάροδο 3 μηνών και σε ορισμένες περιπτώσεις 4 έως 6 μήνες. Τενοντίτιδα τρικεφάλου βραχιονίου μυός Είναι μία κατάσταση κατά την οποία πρόκειται για υποξεία ή χρόνια φλεγμονή του καταφυτικού τένοντα του τρικεφάλου στο ωλέκρανο η οποία προκαλεί πόνο στην οπίσθια πλευρά του αγκώνα.σύνήθως ανιχνεύεται σε αθλητές των ρίψεων που καταπονούν τον εκτατικό μηχανισμό. Αίτια Οφείλεται συνήθως σε επαναλαμβανόμενα φορτία που ερεθίζουν τον τένοντα όπως η επαναλαμβανόμενη άρση αντικειμένων ή σε ασκήσεις με βάρη που προορίζονται για την ενδυνάμωση των τρικεφάλων μυών. Συμπτώματα Τα συμπτώματα αναπαράγονται κατά την παθητική υπερκάμψη του αγκώνα και ενεργητική έκταση του αγκώνα υπό αντίσταση.παρατηρείται ευαισθησία και πόνος κατά μήκος του τένοντα του τρικεφάλου ή πόνος εντοπιζόμενος στην κατάφυσή του στο ωλέκρανο ο οποίος επιτείνεται κατά την άσκηση.τέλος, εντοπίζεται ελαφρύ οίδημα και ευαισθησία κατά την πίεση του τένοντα. Θεραπεία Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική και απαιτεί περιορισμό της δραστηριότητας,ψυχρά επιθέματα και -35-
ελαστική επίδεση του αγκώνα για 4 βδομάδες περίπου,ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται ακινητοποιήση του αγκώνα με ΒΠΚ νάρθηκα για 4 έως 6 βδομάδες. Οι φυσιοθεραπευτικές μέθοδοι είναι πολύτιμοι για την επίσπευση της ανάρρωσης και ταυτόχρονα μειώνει τον κίνδυνο κάποιας υποτροπής.οι μέθοδοι είναι οι εξής : θεραπευτική μάλαξη(τεχνικές μαλακών μορίων),ηλεκτροθεραπεία,taping,ασκήσεις βελτίωσης ελαστικότητας του τρικεφάλου μυός και ασκήσεις βελτίωσης της δύναμης του μυός. Η επιστροφή του αθλητή επιτρέπεται 4 βδομάδες από την έναρξη της κινητοποίησης του αγκώνα. Ρήξη έσω πλάγιου συνδέσμου Κατά τις βολές το αντιβράχιο και το χέρι μένουν πίσω ενώ ασκείται στον αγκώνα μια ισχυρότατη δύναμη βλαισότητας που απορροφάται από τους ιστούς της έσω επιφάνειας του αγκώνα.όταν,λοιπόν,ξεπεραστεί η ικανότητα απορρόφησης του έσω πλάγιου συνδέσμου τότε δημιουργούνται μικρορρήξεις. Οι ρήξεις του έσω πλάγιου συνδέσμου οδηγούν σε αστάθεια της άρθρωσης και μπορούν να προκαλέσουν ωλένιο νευρίτιτδα,συμπίεση του ραχιαίου μεσόστεου νεύρου και εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Αίτια Ως αίτιο αναφέρεται η βλαισοποίηση του αγκώνα που προκαλεί συμπίεση της κεφαλής της κερκίδας στον κόνδυλο -36-
του βραχιονίου που ονομάζεται και ως διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα. Θεραπεία Η θεραπεία της πάθησης είναι συνήθως συντηρητική και περιλαμβάνει ανάρτηση του άνω άκρου,περιορισμό της αθλητικής δραστηριότητας για 4 έως 6 βδομάδες.επίσης,ακολουθείται πρόγραμμα φυσιοθεραπείας το οποίο περιλαμβάνει ασκήσεις ενίσχυσης των μυών του αγκώνα και του ώμου με έμφαση στους καμπτήρες και στους εκτείνοντες τον καρπό.το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται για διάστημα 2 έως 4 μηνών και περισσότερο αν απαιτείται. Η επιστροφή στην αθλητική δραστηριότητα επιτρέπεται 8 έως 10 βδομάδες από την έναρξη της φυσιοθεραπευτικής αγωγής. Η χειρουργική θεραπεία συνίσταται σε αποκατάσταση της πρόσθιας δεσμίδας του έσω πλάγιου συνδέσμου.σε περίπτωση απλής χαλάρωσης του συνδέσμου γίνεται συρραφή του συνδέσμου στην πρόσφυσή του ή συρραφή του σε εφίππευση χωρίς μετάθεση του ωλένιου νεύρου. Σε περίπτωση που ο σύνδεσμος υποστεί ολική ρήξη και υφίσταται αστάθεια της άρθρωσης προτιμάται η διενέργεια πλαστικής με χρησιμοποιήση του τένοντα του μακρού παλαμικού. Μετά την επέμβαση τοποθετείται ΒΠΚ νάρθηκας για 2 βδομάδες και στο διάστημα αυτό εφαρμόζονται ισομετρικές ασκήσεις.με την αφαίρεση του νάρθηκα ακολουθείται πρόγραμμα κινησιοθεραπείας που περιλαμβάνει ισοτονικές -37-
ασκήσεις του αγκώνα και του ώμου ώστε να επανέλθει η κινητικότητα των αρθρώσεων. Με το πέρας των 6 πρώτων βδομάδων εκτελούνται ασκήσεις ενίσχυσης των μυών και αποφεύγεται η εφαρμογή δυνάμεων βλαισοποιήσης του αγκώνα για περίπου 3 μήνες. Η σταδιακή επάνοδος του αθλητή επιτρέπεται 3 ως 4 μήνες από την επέμβαση. Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα κονδύλου βραχιονίου Προκαλείται από κακώσεις στον αρθρικό θύλακο και στους συνδέσμους που μειώνουν την αντοχή τους με αποτέλεσμα τη μεταφορά των δυνάμεων στα οστικά στοιχεία και την καταπόνηση των αρθρικών χόνδρων και των οστικών στοιχείων του βραχιονίου,του ωλεκράνου και της κεφαλής της κερκίδας. Ταυτόχρονα η βλαισοποίηση του αγκώνα προκαλεί προστριβή της μηνοειδούς εντομής του ωλεκράνου στο ωλεκρανικό βόθρο του βραχιονίου ή της κορωνοειδούς εντομής της ωλένης στον κορωνοειδή βόθρο του βραχιονίου.με τον τρόπο αυτό προκαλείται κάκωση των αρθρικών επιφανειών και τη δημιουργία οστεόφυτων και ελεύθερων σωμάτων. Ιδιαίτερα σε περίπτωση χαλαρότητας του έσω πλάγιου συνδέσμου αυξάνεται η βλαισοποίηση του αγκώνα και η βραχιονοκερκιδική άρθρωση υφίσταται συμπίεση,ενώ η βραχιονωλενική υφίσταται διάταση.αυτό προκαλεί έντονη επιβάρυνση της βραχιονοκερκιδικής άρθρωσης και την -38-
πρόκληση της διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας του κονδύλου του βραχιονίου,οστεοχόνδρινων καταγμάτων και δημιουργία ελεύθερων σωμάτων. Η κάκωση αυτή παρατηρείται ιδιαίτερα στα ριπτικά αγωνίσματα. Αίτια Ως κύριο αίτιο πρόκλησης θεωρείται η ισχαιμία του κονδύλου,λόγω της τοπικής αγγειακής κάκωσης,που οφείλεται στην υπερβολική βλαισοποίηση του αγκώνα και στην επιβάρυνση της βραχιονοκερκιδικής άρθρωσης.η ισχαιμία προκαλεί νέκρωση του κονδύλου του βραχιονίου,οστεοχόνδρινα κατάγματα και δημιουργία ελεύθερων σωμάτων. Όλο αυτό το φαινόμενο βασίζεται σε επαναλαμβανόμενες βίαιες κινήσεις του αγκώνα. Συμπτώματα Παρατηρείται επίμονος πόνος στην έξω επιφάνεια του αγκώνα και περιορισμός της έκτασης της άρθρωσης. Θεραπεία Η θεραπεία είναι συχνά συντηρητική και συνίσταται σε περιορισμό της προπόνησης ή και ανάπαυση.σε περίπτωση που συνυπάρχουν ελεύθερα σωμάτια ή οστεόφυτα στο εσωτερικό της άρθρωσης επιλέγεται η χειρουργική αντιμετώπιση με μικρή οπίσθια-έξω αρθροτομή ή με αρθροσκόπηση. -39-
Μετά τη χειρουργική επέμβαση ο αγκώνας ακινητοποιείται για διάστημα 2 περίπου βδομάδων σε ΒΠΚ νάρθηκα και πραγματοποιείται κινησιοθεραπεία του αγκώνα με ισοτονικές ασκήσεις και ασκήσεις ενίσχυσης των μυών για διάστημα περίπου 4 βδομάδων.η επάνοδος του αθλητή επιτρέπεται σε 2 έως 3 μήνες. Μετά από την αρθροσκόπηση η αποκατάσταση ακολουθεί περίπου το ίδιο μοτίβο με τη διαφορά ότι οι ισοτονικές ασκήσεις ξεκινούν αμέσως μετά την επέμβαση.η επάνοδος στην πρόπόνηση επιτρέπεται μετά από 4 έως 7 βδομάδες. Σύνδρομο ωλένιου σωλήνα Η ωλένιος αύλακα του αγκώνα μαζί με τον έσω πλάγιο σύνδεσμο σχηματίζει οστεοϊνώδη σωλήνα.η οροφή του σχηματίζεται από τον τοξοειδή σύνδεσμο που επεκτείνεται από τον έσω κόνδυλο μέχρι την έσω επιφάνεια του ωλεκράνου. Το ωλένιο νεύρο κατά τη δίοδο του από την ωλένιο αύλακα και λόγω της επιφανειακής δομής του είναι εκτεθειμένο σε άμεση πίεση.κατά την κάμψη του αγκώνα είναι δυνατό να παγιδευτεί στον οστεοϊνώδη σωλήνα με αποτέλεσμα τη συμπίεσή του. Αίτια Η συμπίεση του νεύρου μπορεί να οφείλεται σε ποικίλα αίτια: 1)Η συμπίεση του ωλένιου νεύρου 2)Συγγενείς ανωμαλίες -40-
3)Οστεόφυτα και ελεύθερα σωμάτια 4)Μεταβολικές διαταραχές 5)Παρατεταμένη κάμψη στον ύπνο 6)Αυξημένη βλαισότητα στον αγκώνα 7)Ο τοξοειδής σύνδεσμος μπορεί να υφίσταται 5mm για κάθε 45 ο κάμψη με αποτέλεσμα τη μείωση της χωρητικότητας του ωλένιου σωλήνα και αύξηση της ενδονευρικής τάσης. 8)Η ωλένια νευρίτιδα παρατηρείται συχνά σε αθλητές των ριπτικών αγωνισμάτων λόγω των επαναλαμβανόμενων κινήσεων κάμψης και έκτασης πάνω από το κεφάλι το οποίο οφείλεται σε δυνάμεις βλαισοποίησης. Οι κινήσεις αυτές κατ επέκτασιν προκαλούν συμπίεση και φλεγμονή του νεύρου στην ωλένια αύλακα,διάτασή του,υπεξάρθρημα ή εξάρθρημα.επιπρόσθετα,οι διαδοχικές κινήσεις προκαλούν καταπόνηση ή τραυματισμό του νεύρου με αποτέλεσμα την πρόκληση νευρίτιδας και συμφύσεων που επιτείνουν τον πόνο. Συμπτώματα Παρατηρείται πόνος κατά τη διαδρομή του νεύρου στην έσω πλευρά του αντιβραχίου και υπαισθησία στον παράμεσο και το μικρό δάχτυλο.τα συμπτώματα επιτείνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα πρώτα συμπτώματα αναφέρονται από τον αθλητή ως η αδεξιότητα και η έλλειψη συντονισμού των κινήσεων της -41-
χειρός.αυτά βαθμιαία θα αυξηθούν και θα οδηγήσουν βαθμιαία στον περιορισμό των επιδόσεων. Σε μέσης βαρύτητας βλάβη εμφανίζεται πόνος κατά μήκος του νεύρου,ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των ρίψεων,υπαισθησία και αίσθηση νυγμών στην περιοχή κατανομής του νεύρου,τοπικό οίδημα και αδυναμία ή ατροφία των μεσοστέων μυών. Σε βαριές βλάβες τα συμπτώματα έιναι επίμονα και παρατηρούνται κινητικές και αισθητικκές εκπτώσεις,μόνιμη παραισθησία,ατροφία μεσοστέων και σε ορισμένες φορές υφίσταται και τυπική γαμψοδαχτυλία. Θεραπεία Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει αποχή από την προπόνηση,ακινητοποίηση του αγκώνα για 2 βδομάδες,χορήγηση αντιφλεγμονωδών και φυσιοθεραπεία.η επιστροφή του αθλητή στην προπόνηση ενδείκνυται μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων,ενώ παράλληλα απαιτείται η βελτίωση της τεχνικής των ρίψεων για να περιοριστεί η καταπόνηση του νεύρου. Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται μετά την αποτυχία της συντηρητικής αγωγής και ακολουθούνται οι εξής μέθοδοι: 1)Aποσυμπίεση του ωλένιου νεύρου Συνίσταται σε διατομή του τοξοειδούς συνδέσμου και λύση των συμφύσεων.η μέθοδος αυτή παρουσιάζει ικανοποιητική κινητική λειτουργία και τα περισσότερα ευρήματα αφορούν της αισθητικότητα της νευρούμενης περιοχής. -42-
2)Έσω επικονδυλεκτομή Συνίσταται σε χειρουργική αφαίρεση του έσω επικονδύλου με παράλληλη διατομή στοιχείων όπως η αγκύλη του Struther και τοξοειδής σύνδεσμος.παρά την άμεση βελτίωση που παρουσιάζει δεν προτιμάται η εφαρμογή της σε αθλητές λόγω του κινδύνου πρόκλησης εκτεταμένης ουλής γύρω από το νεύρο και της εκτομής των οστικών στοιχείων που το προστατευουν. 3)Πρόσθια μετάθεση του νεύρου Ενδείκνυται σε περιπτώσεις υπεξαρθρήματος ή εξαρθρήματος του νέυρου,συμφύσεων ή ουλών,βλαισοποίηση του αγκώνα,αρθρίτιδας και χαλαρότητας του έσω πλάγιου συνδέσμου. 4)Συνδυασμός των μεθόδων Σύνδρομο στρογγυλού πρηνιστού Το σύνδρομο του στρογγυλού πρηνιστού οφείλεται σε παγίδευση του μέσο νεύρου στην εγγύς μοίρα του αντιβραχίου,κατά τη δίοδο του μεταξύ των δύο κεφαλών του πρηνιστού,λόγω υπετροφίας του μυός. Αίτια Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται σε αθλητές των ρίψεων που υποχρεώνονται σε επαναλαμβανόμενο βίαιο πρηνισμό του αντιβραχίου,κατά την κίνηση της χειρός πάνω από το κεφάλι. Συμπτώματα Συνίσταται σε πόνο στην παλαμιαία επιφάνεια του αντιβραχίου που συνοδεύεται από υπαισθησία και σχετική -43-
αδυναμία πρηνισμού.παράγεται πόνος κατά την άσκηση πίεσης στο αντιβράχιο ή την προσπάθεια πρηνισμού υπό αντίσταση. Θεραπεία Η θεραπεία είναι συντηρητική και εφαρμόζεται σε ακινητοποίηση του άνω άκρου,αγωγή με αντιφλεγμονώδη και φυσιοθεραπεία. Η χειρουργική διεύρυνση ενδείκνυται σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής που εφαρμόστηκε για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών. -44-
Χείρα Ανατομικά στοιχεία της χειρός Ο σκελετός της χειρός αποτελείται από τα οστά του καρπού,του μετακαρπίου και των δαχτύλων.τα οστά του καρπού διατάσσονται σε δύο εγκάρσιους στοίχους,τον άνω και τον κάτω.ο άνω στοίχος αποτελείται από έξω προς τα έσω,από το σκαφοειδές,το μηνοειδές,το πυραμοειδές και το πισοειδές και ο κάτω στοίχος από το μείζον πολύγωνο,το ελάσσον πολύγωνο,το κεφαλωτό και το αγκιστρωτό.στις αρθρώσεις της περιοχής του καρπού υπάγονται η κάτω κερκιδωλενική,η κερκιδοκαρπική,η μεσοκάρπιος και οι ίδιες αρθρώσεις του καρπού. Κακώσεις από υπερχρησία Στενωτική τενοντοελυτρίτιδα του dequervain Η πάθηση οφείλεται σε φλεγμονή και πάχυνση του κοινού ελύτρου του μακρού απαγωγού και του βραχέος εκτείνοντος τον αντίχειρα. Εντόπιζεται σε αθλητές ρίψεων και ιδιαίτερα στον ακοντισμό. Αίτια Η τενοντοελυτρίτιδα οφείλεται σε επαναλαμβανόμενες συλληπτικές κινήσεις του αντίχειρα με σύγχρονη ωλένιο κάμψη της πηχεοκαρπικής. -45-
Συμπτώματα Τα συμπτώματα συνίστανται σε οίδημα και ευαισθησία ή πόνο αντίστοιχα προς τη στυλοειδή απόφυση της κερκίδας και τους τένοντες του μακρού απαγωγού και του βραχέος εκτείνοντος τον αντίχειρα.ο πόνος γίνεται εντονότερος με τις κινήσεις του αντίχειρα και της πηχεοκαρπικής. Θεραπεία Στα αρχικά στάδια της πάθησης η συντηρητική θεραπεία είναι αποτελεσματική.απαραίτητη είναι η ελαστική επίδεση ή ακινητοποίηση του αντίχειρα και της πηχεοκαρπικής με νάρθηκα για περίπου 4 βδομάδες και η χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.σε κάποιες περιπτώσεις αν κριθεί απαραίτητο γίνονται μία έως δύο τοπικές εγχύσεις κορτικοστεροειδούς στο κοινό ορογόνο έλυτρο των τενόντων. Όταν αποτύχει η συντηρητική αγωγή και ιδιαίτερα στην περίπτωση πάχυνσης του κοινού ορογόνου ελύτρου και στένωσης του αυλού εφαρμόζεται η χειρουργική θεραπεία με επιμήκη διατομή του ελύτρου.ακολουθεί ήπια,ενεργητική κινησιοθεραπεία. -46-
Σπονδυλική στήλη Ανατομικά στοιχεία της σπονδυλικής στήλης Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από 33 ή 34 σπονδύλους.αποτελείται από πέντε διαδοχικές μοίρες,την αυχενική,τη θωρακική,την οσφυϊκή,την ιερή και την κοκκυγική οι οποίες συντίθενται από τους σπονδύλους,7 αυχενικούς,12 θωρακικούς,5 οσφυϊκούς,5 ιερούς και 4 έως 5 κοκκυγικούς. Η σπονδυλική στήλη χρησιμεύει για τη στήριξη του κορμού και για τη προστασία του νωτιαίου μυελού και των ριζών των νωτιαίων νεύρων. Κακώσεις από υπερχρησία Παρόλο που οι κακώσεις στη σπονδυλική στήλη δεν είναι συχνές, σε ορισμένα αθλήματα όπως είναι ο στίβος κάνουν ιδιαίτερα εμφανή την παρουσία τους με κακώσεις που αφορούν τους σπονδύλους,τους μεσοσπονδύλιους δίσκους,τους συνδέσμους,τις νευρικές ρίζες,τα νωτιαία νεύρα ή οποιοδήποτε συνδιασμό αυτών. Οι κακώσεις προέρχονται από στροφικές ή κατακόρυφες κινήσεις καθώς και κατά την κάμψη ή έκταση της σπονδυλικής στήλης που επιβαρύνονται από τον αθλητισμό. Στους αθλητές υψηλών επιδόσεων η συχνότητα εμφάνισης της πάθησης είναι μεγαλύτερη το οποίο γεγονός οφείλεται στην αυξημένη επιβάρυνση,τον αριθμό και τη διάρκεια των προπονήσεων. -47-
Οσφυαλγία&Ισχιαλγία Η οσφυαλγία καλύπτει μία περιοχή που εκτείνεται από την οσφυϊκή μοίρα μέχρι τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις και τους γλουτυούς και εντοπίζεται με πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Η ισχιαλγία εμφανίζεται με πόνο κατά μήκος της διαδρομής του ισχιακού νεύρου και συγκεκριμένα κατά μήκος της οπισθίας-έξω επιφάνειας του σκέλους.αυτό οφείλεται σε ερεθισμό ή παγίδευση ριζών του ιερού πλέγματος(ισχιακό νεύρο,ο4 -Ι3 ρίζα). Η πάθηση μπορεί να ταξινομηθεί σε δύο κατηγορίες : 1)Οξεία οσφυαλγία με ή χωρίς ισχιαλγία 2)Χρόνια οσφυαλγία με ή χωρίς ισχιαλγία Αίτια Ως προδιαθετικοί παράγοντες αποτελούν: 1)Η αυξημένη οσφυϊκή λόρδωση 2)Η ελάττωση του τόνου των κοιλιακών και των ραχίαιων μυών 3)Διάφορες μεταβολικές διαταραχές,συγγενείς δυσμορφίες,μηχανικά αίτια και άλλα. Συμπτώματα Λόγω της πίεσης της ρίζας από τον πηκτοειδή πυρήνα ή του νωτιαίου νεύρου από οστεόφυτα του μεσοσπονδυλίου τμήματος προκαλείται τοπική φλεγμονή και οίδημα το οποίο οφείλεται σε παρεμπόδιση της φλεβικής επαναφοράς. -48-
Θεραπεία Θα αναφερθεί η θεραπεία για τη χρόνια οσφυαλγια η οποία αποτελεί κάκωση από υπερχρησία. Η θεραπεία είναι συντηρητική και συνίσταται στην λειτουργική αποκατάσταση,με εφαρμογή ενεργητικών ασκήσεων υπό προοδευτικά αυξανόμενη αντίσταση και μυϊκών διατάσεων ιδιαίτερα των εκτεινόντων την οσφυϊκή μοίρα.μετά τη βελτίωση της κινητικότητας της οσφυικής μοίρας και της ισχύος των εκτεινόντων,επιτρέπεται σταδιακά η επιστροφή στην προπόνηση παρά τον πόνο που είναι δυνατό να προκαλείται κατά τις κινήσεις. Οσφυϊκή κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου Η οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από πέντε οστά,τους οσφυικούς σπονδύλους.οι σπόνδυλοι μεταξύ τους χωρίζονται με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους.ο μεσοσπονδύλιος δίσκος προσφέρει σταθερότητα και ομαλοποίηση των φορτίων που ασκούνται στους σπονδύλους.στο κέντρο του μεσοσπονδύλιου δίσκου βρίσκεται ο πηκτοειδής πυρήνας του οποίου το μεγαλύτερο ποσοστό είναι υγρό.όταν ο πηκτοειδής πυρήνας περάσει τις εξωτερικές στιβάδες λόγω τραυματισμού τους,τότε δημιουργείται η κήλη του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Αίτια Τα αίτια που μπορούν να προκαλέσουν την πάθηση είναι ποικίλα όπως : -49-
1)Λανθασμένη στάση σώματος σηκώνοντας βαρία αντικείμενα ιδιαίτερα σε συνδυασμό με στροφικές κινήσεις 2)Ανεπαρκής σταθεροποίηση σπονδυλικής στήλης 3)Μυική αδυναμία 4)Αρθρική δυσκαμψία Συμπτώματα Κύριο σύμπτωμα αποτελεί η παραγωγή έντονου ξαφνικού πόνου κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας η οποία προκάλεσε τον τραυματισμό.το σύμπτωμα υπάρχει στην περιοχή της μέσης και μπορεί να αντανακλά σε γειτονικές περιοχές από τη μία ή και τις δύο πλευρές στης σπονδυλικής στήλης.ο πόνος,επίσης, μπορεί να ακτινοβολεί στους γλουτούς,τομ μηρό,τη γάμπα ή και το πόδι.άλλα συμπτώματα στην περιοχή είναι ο μυικός σπασμός,βελονισμοί,μουδιάσματα και αδυναμία.τα συμπτώματα αυξάνονται με δραστηριότητες όπως το σκύψιμο,η άρση κάποιου βάρους,πολύωρη καθιστική θέση ή και άρση από αυτή. Θεραπεία Πρώτα εφαρμόζεται συντηρητική αγωγή που περιλαμβάνει περιορισμό της δραστηριότητας,κλινοστατισμό,χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και φυσιοθεραπεία για τουλάχιστον δύο μήνες. Στη φυσιοθεραπεία η οποία βοηθάει στην γρηγορότερη επούλωση της πάθησης είναι:μάλαξη,ηλεκτροθεραπεία,taping,κινητοποίηση -50-