Φάκελος περιοχής: GR Νήσος Κουφονήσι, γύρω νησίδες και νησίδες Καβάλλοι. Παραδοτέα:

Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας Φάκελος περιοχής: GR4320017 Νήσος Κουφονήσι, γύρω νησίδες και νησίδες Καβάλλοι Παραδοτέα: 1. Ορνιθολογική Έκθεση 2. Σχέδιο Δράσης 3. Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων Ανάδοχοι: Τ. Δημαλέξης Δ. Μπούσμπουρας Οκτώβριος 2009

Ομάδα μελέτης: Τάσος Δημαλέξης Βιολόγος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Δημήτρης Μπούσμπουρας Βιολόγος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Θάνος Καστρίτης Ωκεανογράφος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Άρης Μανωλόπουλος Περιβαλλοντολόγος Συντονισμός ομάδας χαρτογράφησης και βάσης δεδομένων, Υπεύθυνος παραγωγής χαρτών, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Victoria Saravia Περιβαλλοντολόγος Ομάδα χαρτογράφησης, Υπεύθυνη παραγωγής χαρτών ενδιαιτημάτων, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Λευτέρης Σταύρακας Μηχανικός Η/Υ Υπεύθυνος συμπλήρωσης βάσης δεδομένων Natura 2000. Ρούλα Τρίγκου Δασολόγος Συμμετοχή στη συγγραφή επιμέλεια Σχεδίων Δράσης Κώστας Μαργετουσάκης Γεωγράφος Ομάδα χαρτογράφησης, Παραγωγή χαρτών εργασίας Διονυσία Μαρκοπούλου Γεωγράφος Ομάδα χαρτογράφησης, Παραγωγή χαρτών εργασίας Δανάη Πορτόλου Ζωολόγος Επεξεργασία πληθυσμιακών δεδομένων ΙΒΑ και SPA Jakob Fric Φυσικός Ομάδα χαρτογράφησης, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Κώστας Γαγάνης Περιβαλλοντολόγος Ομάδα χαρτογράφησης, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Άγγελος Ευαγγελίδης Περιβαλλοντολόγος Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Παναγιώτης Γκιόκας Διοικητική υποστήριξη Επιστημονική και τεχνική υποστήριξη: Τομέας Διατήρησης Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία

ΕΡΓΟ: «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» ΦΑΣΗ Β: Ορνιθολογική Αξιολόγηση Περιοχών ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Έκθεση ορνιθολογικής αξιολόγησης της περιοχής «GR196 Κουφονήσι», για το χαρακτηρισμό της ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ: Σταύρος Ξηρουχάκης ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Τάσος Δημαλέξης Δημήτρης Μπούσμπουρας Θάνος Καστρίτης Αθήνα Οκτώβριος 2009

Το έργο «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», χρηματοδοτήθηκε από το «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον» του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Η πλήρης αναφορά στο παρόν κείμενο είναι: Ξηρουχάκης, Σ. (2009). Έκθεση Ορνιθολογικής αξιολόγησης περιοχής «GR196 Κουφονήσι». Στο: Δημαλέξης, Α. Μπούσμπουρας, Δ., Καστρίτης, Θ., Μανωλόπουλος Α. και Saravia V. (Συντονιστές Έκδοσης). Τελική αναφορά προγράμματος επαναξιολόγησης 69 σημαντικών περιοχών για τα πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα. This document may be cited as follows: Xirouchakis, S. (2009). Ornithological report for the evaluation of the site «GR196 Koufonisi Island». In: Dimalexis A., Bousbouras D., Kastritis T., Manolopoulos A. & Saravia V. (editors). Final project report for the evaluation of 69 Important Bird Areas as Special Protection Areas. Hellenic Ministry for the Environment, Physical Planning and Public Works, Athens. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 1.1 Γενική περιγραφή περιοχής μελέτης... 3 1.2 Παλαιότερες έρευνες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής... 6 1.3 Χαρακτηρισμένες ζώνες Διαχειριστικό καθεστώς... 6 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ...6 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ...8 3.1 Συνοπτική αξιολόγηση... 8 3.2 Ανάλυση της διαδικασίας αξιολόγησης... 9 3.3 Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων/απειλών των ειδών χαρακτηρισμού και... 11 3.4 Χάρτες κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών χαρακτηρισμού και... 13 4. ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ...13 5. SUMMARY OF ORNITHOLOGICAL EVALUATION AND PROPOSED DELIMITATION...14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΙΝΑΚΕΣ... 17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. ΧΑΡΤΕΣ ΟΠΤΙΚΟΥ ΔΙΣΚΟΥ (CD-ROM)... 29 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 2

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έκθεση εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Σκοπός της έκθεσης είναι η αξιολόγηση, η οριοθέτηση και ο χαρακτηρισμός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) «GR196 Κουφονήσι» ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της ορνιθοπανίδας, σύμφωνα με το Άρθρο 4 της Οδηγίας για τα Πουλιά 79/409/ΕΟΚ. Το εργαλείο για την επίτευξη του σκοπού είναι η εφαρμογή των προδιαγραφών που παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός Μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές» (Δημαλέξης κ.α., 2004), στην ανωτέρω περιοχή με παραδοτέα τα οποία αποσκοπούν στην ολοκλήρωση της τεχνικής προετοιμασίας για το χαρακτηρισμό της περιοχής αυτής ως ΖΕΠ. 1.1 Γενική περιγραφή περιοχής μελέτης Η περιοχή μελέτης είναι η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «GR196 Κουφονήσι», σύμφωνα με την έκδοση «Important Bird Areas in Europe» (Bourdakis & Vareltzidou 2000) του BirdLife International και τον χάρτη με τα όρια της περιοχής που έχει παραχθεί από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Η έκταση της περιοχής μελέτης σύμφωνα με το BirdLife International (Bourdakis & Vareltzidou 2000) είναι 4.150 km 2. Το Κουφονήσι ή τα Κουφονήσια, όπως αναφέρονται συχνά, αποτελούν ένα νησιωτικό σύμπλεγμα με το ομώνυμο κύριο νησί και τέσσερις νησίδες (την Μακρουλή, την Στρογγυλή, το Μάρμαρο στα βόρεια και τον Τράχηλο στα νότια) καθώς και αρκετούς ύφαλους που καταλαμβάνουν σημαντική έκταση (45%) της θαλάσσιας περιοχής. Βρίσκονται στο νοτιοανατολικό άκρο της Κρήτης (και κατ επέκταση της ) 3.5 ναυτικά μίλια από την Κρήτη (πλησιέστερο λιμάνι ο Γούδουρας Λασιθίου). Το ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 3

ύψος του Κουφονησίου είναι 74m ενώ το μέγιστο μήκος του περίπου 3 km. Το μήκος των ακτογραμμών στο μεγαλύτερο μέρος τους απότομο (> 10m) έχει συνολικό μήκος 13km. Η νησίδα Μακρουλή στα βορειοδυτικά έχει έκταση 0.07 km 2 και ύψος 12m. Η νησίδα Στρογγυλή στα βόρεια έχει έκταση 0.150 km 2 και ύψος 17m. H νησίδα Μάρμαρο έχει έκταση 0.008 km 2 και ύψος 12m ενώ τέλος η νησίδα τράχηλος στα νοτιοδυτικά έχει έκταση 0.16 km 2 και ύψος 43m. Ο Μαυροπετρίτης είναι το είδος της ορνιθοπανίδας για το οποίο η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «GR196 Κουφονήσι» αξιολογήθηκε από το BirdLife International (Heath & Evans 2000) ότι πληροί τα κριτήρια για ένταξη στο δίκτυο των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (πίνακας 1). Πίνακας 1. Κριτήρια ΙΒΑ 2000 Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Πληθυσμός BirdLife Falco eleonorae Μαυροπετρίτης. Άφθονο Β2 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 4

Χάρτης 1.1. Όρια περιοχής μελέτης (όρια Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά) (Bourdakis & Vareltzidou, 2000) Σε όλα τα νησιά είναι χαρακτηριστικό το ομαλό ανάγλυφο, ενώ στη γύρω θαλάσσια περιοχή, το χαμηλό βάθος (Μ.Ο. 40m) και η ύπαρξη πολυάριθμων μικρών υφάλων. Αμμώδεις παραλίες συναντάμε κυρίως στο Κουφονήσι και το Μακρουλό, ενώ ακτές με απόκρημνα βράχια στο βορειοανατολικό και νοτιοδυτικό άκρο του Κουφονησιού, καθώς και σε όλη σχεδόν την περίμετρο του Τράχηλου. Στην περιοχή του νησιωτικού συμπλέγματος παρατηρούνται κυρίως πέντε τύποι βιοτόπων με σημαντικότερο τις στεπώδεις εκτάσεις, που καλύπτονται από Lygeum spartum, ένα είδος Αφρικανικής προέλευσης, στο βορειότερο άκρο της κατανομής του. Η βλάστηση που κυριαρχεί είναι οι χαμηλοί θάμνοι και τα φρύγανα που καλύπτουν το 20% της επιφάνειας του. Άλλοι χαρακτηριστικοί τύποι βιοτόπων του συμπλεγματος είναι τα αλμυρά λιβάδια/ στέπες (10%), οι αμμοθίνες (10%) και τα βράχια και οι χέρσες εκτάσεις (<). Στο θαλάσσιο οικοσύστημα σημαντικός οικότοπος είναι τα λιβάδια Ποσειδώνιας (Posidonia oceanica) που καταλαμβάνουν την ζώνη του φωτός στην υφαλοκρηπίδα των νησιών καθώς και τους υφάλους. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 5

1.2 Παλαιότερες έρευνες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής Alivizatos, C. (compiler).1999. Important Bird Areas in Greece: 196. Koufonisi island. In: Bourdakis S. & Vareltzidou S. (compilers). Important Bird Areas in Greece Database. Hellenic Ornithological Society, BirdLife International. (unpublished report) Καζαντζίδης, Σ. και Σ. Βαρελτζίδου (συντάκτες). 2001. Ορνιθολογικά Στοιχεία για το Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων της υποψήφιας ΖΕΠ «Νήσος Κουφονήσι» με κωδικό ΣΠΠΕ GR196. ΕΟΕ:Παραδοτέο Προγράμματος «Άμεσες ενέργειες για την προστασία έξη ειδών αρπακτικών» - ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ Επίσης άλλη μελέτη για την ορνιθοπανίδα της περιοχής εκπονήθηκε το 1998 από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης στα πλαίσια ενός διαχειριστικού προγράμματος για τη φυσικό περιβάλλον των νησίδων με χρηματοδότηση από την περιφέρεια Κρήτης. Την τρέχουσα δεκαετία ερευνητικές επισκέψεις έγιναν από ορνιθολόγους του ΜΦΙΚ την περίοδο 2004-2006 στα πλαίσια ενός ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE για τον Μαυροπετρίτη με ανάδοχο την Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας. 1.3 Χαρακτηρισμένες ζώνες Διαχειριστικό καθεστώς Τα νησιά ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο ενώ με την έναρξη αρχαιολογικών ανασκαφών το 1976 ολόκληορο το νησί ανακηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος (ΦΕΚ 699Β/26-5-1976). Αργότερα όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα προτάθηκε στο Ευρωπαϊκό δίκτυο NATURA 2000 με κωδικό psci/ονομασια: GR4320008 Νήσος Κουφονήσι. 418 ha των νησίδων ανήκουν επίσης στο ΚΑΖ «Νησί Κουφονήσι» 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Για την έρευνα πεδίου αλλά και για τις απαιτούμενες εργασίες γραφείου εφαρμόστηκαν οι προδιαγραφές που παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός Μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 6

και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές», Συγκεντρώθηκαν επίσης πληροφορίες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής από την ήδη δημοσιευμένη βιβλιογραφία και από παρατηρήσεις και αξιόπιστες αδημοσίευτες αναφορές Ελλήνων και ξένων επισκεπτών. Τα δεδομένα μας βασίστηκαν κυρίως στις υπάρχουσες βιβλιογραφικές αναφορές και στην έρευνα πεδίου για τον Μαυροπετρίτη που έγινε την περίοδο 2004-2006. Συνεπώς δόθηκε έμφαση στη συλλογή στοιχείων για τον εντοπισμό των κρίσιμων ενδιαιτημάτων του Μαυροπετρίτη, του βασικού είδους χαρακτηρισμού που πληροί τα κριτήρια ένταξης της περιοχής στο δίκτυο των ΖΕΠ σύμφωνα με το BirdLife International (Heath & Evans 2000), καθώς και των λίγων άλλων ειδών που πληρούν τα πληθυσμιακά όρια των κριτηρίων των ΖΕΠ. Κατά την έρευνα πεδίου χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι καταγραφών, σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται από τους Δημαλέξης, Μπουρδάκης και Χατζηχαραλάμπους (2004). Συγκεκριμένα επιλέχτηκαν δειγματοληπτικές διαδρομές στους αντιπροσωπευτικότερους βιότοπους της περιοχής ΙΒΑ και για τα είδη που δεν παρουσιάζουν ομοιόμορφη κατανομή ή διατηρούν επικράτειες (π.χ. αρπακτικά) έγιναν παρατηρήσεις σε όλο το εύρος της περιοχής όπου καταγράφηκε η δραστηριότητά τους ενώ έγινε προσπάθεια εντοπισμού των θέσεων φωλεοποίησης. Για την έρευνα πεδίου χρησιμοποιήθηκαν κιάλια 11Χ50 και τηλεσκόπιο 20-60Χ82, Παγκόσμιο Σύστημα Εντοπισμού Θέσης (Global Positioning System-GPS) και χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού σε κλίμακα 1:50.000. Στους χάρτες καταγράφονταν οι περιοχές τροφοληψίας, θέσεις φωλιάσματος και τα εκτιμώμενα όρια επικρατειών. Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν 2 ερευνητικές αποστολές από αποστολή του ΜΦΙΚ με φουσκωτό σκάφος και περίπλους όλων των νησίδων και βραχονησίδων της περιοχής, με σκοπό να εντοπιστούν αποικίες Μαυροπετρίτη. Από τις καταγραφές και τη διαθέσιμη βιβλιογραφική πληροφορία διαμορφώθηκαν οι χάρτες με τα κρίσιμα ενδιαιτήματα και τις επικράτειες για τα είδη χαρακτηρισμού και. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 7

3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1 Συνοπτική αξιολόγηση Η παρούσα έρευνα έχει διευρύνει την λίστα των ειδών που έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις επισκέψεις την κατάλληλη εποχή για την καταμέτρηση του Μαυροπετρίτη. Ωστόσο για την εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων, σχετικών με την ορνιθοπανίδα της περιοχής, και συμπλήρωση της λίστας ειδών της περιοχής θα πρέπει να γίνει εξειδικευμένη έρευνα κατά τις μεταναστευτικές περιόδους, κάτι που δεν κατέστη εφικτό στο πλαίσιο του παρόντος έργου. H περιοχή μελέτης έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω της ύπαρξης αξιόλογου αναπαραγόμενου πληθυσμού του Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae). Παρ όλα αυτά, το είδος δεν πληροί το αντίστοιχο κριτήριο, καθώς τα αναπαραγόμενα ζευγάρια στο Κουφονήσι (91 ζευγ.) είναι λιγότερα από αυτά που απαιτεί το αριθμητικό όριο του κριτηρίου C2 (140 ζευγ.). Γειτονικά στην περιοχή υπάρχει η ΖΕΠ «GR4320015 Νησίδες Καβάλλοι» με 71 ζευγάρια Μαυροπετρίτη. Δεδομένο (οι Μαυροπετρίτες χρησιμοποιούν ολόκληρη την περιοχή για τροφοληψία, ενώ πιστεύεται ότι πρόκειται για έναν ενιαίο πληθυσμό) ότι τα δύο συμπλέγματα νησίδων αποτελούν ενιαία οικολογική ενότητα, έχουν μεγάλη σημασία για το σημαντικότερο είδος της Ελλάδας (Μαυροπετρίτης) αλλά και για τη μετανάστευση πολλών άλλων ειδών της ορνιθοπανίδας (ορισμένων ειδών αρπακτικών όπως και ερωδιών, παρυδάτιων και στρουθιόμορφων) και δεν μπορούν να αποτελέσουν δύο ξεχωριστές ΖΕΠ λόγω αδυναμίας πλήρωσης κάποιου C κριτηρίου, προτείνεται η συνένωση των δύο αυτών περιοχών σε μία ΖΕΠ, με είδος χαρακτηρισμού τον Μαυροπετρίτη και συνολικά 162 ζευγάρια. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μια ενιαία μεγαλύτερη περιοχή, ευκολότερα διαχειρίσιμη και μεγαλύτερης σημασίας για τη διατήρηση του είδους. Οι ομοιότητες που παρατηρούνται στα όρια της προτεινόμενης ΖΕΠ σε σχέση αυτά της υφιστάμενης ΣΠΠ κρίνονται ως απαραίτητες για την διατήρηση των ειδών χαρακτηρισμού και που καταγράφηκαν εκεί, αλλά επίσης και για την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών σε περίπτωση πιθανού αποικισμού της περιοχής από είδη-κριτήρια (π.χ. Αετογερακίνα). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 8

3.2 Ανάλυση της διαδικασίας αξιολόγησης Για την περιοχή μελέτης δημιουργήθηκε αρχικά ένας πίνακας εργασίας με όλα τα είδη που απαντούν στην περιοχή, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για να ετοιμασθούν: α) ο πίνακας αξιολόγησης των ειδών χαρακτηρισμού και και β) οι πίνακες 3.2.a-b του Τυποποιημένου Δελτίου Δεδομένων. Στον πίνακα αξιολόγησης των ειδών χαρακτηρισμού και (βλ. Παράρτημα: Πίνακας Ι) σημειώθηκε ο πληθυσμός του κάθε είδους στη περιοχή μελέτης και εάν το είδος πληροί κάποιο από τα κριτήρια 1, 2, 3 και 6. Τέλος, με βάση την αξιολόγηση που παρουσιάζεται στον παραπάνω πίνακα, ετοιμάστηκε ο πίνακας 2 ο οποίος περιλαμβάνει τα είδη που πληρούν τα κριτήρια 1-6 και συνεπώς πρόκειται για τα είδη χαρακτηρισμού της περιοχής και ο πίνακας 3 που περιλαμβάνει τα είδη που πληρούν τα πληθυσμιακά όρια και αποτελούν τα είδη της περιοχής μελέτης (δηλαδή τα είδη τα ενδιαιτήματα των οποίων μπορούν να ληφθούν υπόψη για την οριοθέτησή της ως ΖΕΠ). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 9

Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας GR196 Κουφονήσι Όρη Αστερούσια Ορνιθολογική Έκθεση Πίνακας 2. Είδη χαρακτηρισμού ανά κριτήριο για την περιοχή: «GR196 Κουφονήσι» A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Είδη χαρακτηρισμού 1 2 3 4 5 6 100 Falco eleonorae Μαυροπετρίτης > πληθ ΕΕ * * Μαζί με την «GR4320015 Νησίδες Καβάλλοι» Πίνακας 3. Είδη για την περιοχή: «GR196 Κουφονήσι» A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία 14 Phalacrocorax aristotelis Θαλασσοκόρακας Ε.Ε. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 10

3.3 Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων/απειλών των ειδών χαρακτηρισμού και Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται συνοπτικά ο ελληνικός πληθυσμός των ειδών χαρακτηρισμού και, το καθεστώς παρουσίας τους στην περιοχή μελέτης, τα κρίσιμα ενδιαιτήματά (θέσεις φωλιάσματος, τροφοληψίας και καταφυγίου) και οι απειλές τους, καθώς και τα ενδεδειγμένα μέτρα διατήρησης. Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Μαυροπετρίτη στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε 12.300 ζευγάρια (Dimalexis et al. 2007) που αποτελεί και το 80-90% του παγκόσμιου πληθυσμού του είδους. Ο πληθυσμός του στην περιοχή μελέτης εκτιμάται σε 131 άτομα ή 91 περίπου ζευγάρια. Οι αποικίες του είδους εντοπίζονται σε τρείς νησίδες, στο Λευκί, τον Τράχηλο και τα Μάρμαρα. Ολόκληρο το νησιωτικό σύμπλεγμα καθώς και οι ακτές της νοτιοανατολικής Κρήτης χρησιμοποιούνται ως περιοχές τροφοληψίας. Οικολογία. Ο Μαυροπετρίτης είναι ένα μεσαίο μεγέθους γεράκι που απαντά σε παράκτιες απόκρημνες και απροσπέλαστες βραχώδεις ακτές, νησίδες και βραχονησίδες, όπου φωλιάζει κυρίως σε μικρές τρύπες. Είναι μεταναστευτικό είδος που ξεχειμωνιάζει στην νότια Αφρική και στην Μαδαγασκάρη. Όταν διαμένει στην Ελλάδα τρέφεται αρχικά με μεγάλα έντομα και κατόπιν -την αναπαραγωγική περίοδο- με μικρά πουλιά. Τους πρώτους μήνες, τέλη Απρίλη-μέσα Ιούλη, παρατηρείται αρκετά μακριά από τους χώρους αναπαραγωγής και σε διάφορα ενδιαιτήματα. Απειλές. Η ενόχληση των αποικιών κατά την περίοδο της αναπαραγωγής (Αύγουστος Οκτώβριος) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για το είδος. Επίσης αναφέρεται η κλοπή νεοσσών και αυγών από τις φωλιές όπως και περιστατικά λαθροθηρίας αν και αυτές οι πρακτικές έχουν ατονήσει την τρέχουσα δεκαετία Θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Θαλασσοκόρακα στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε 1000-1200 ζευγάρια (BirdLife International 2004). Στο Αιγαίο, ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 11

απαντά το υποείδος Phalacrocorax aristotelis dermarestii που είναι ενδημικό της Μεσογείου. Στην περιοχή μελέτης το είδος φωλιάζει σε μικρούς αριθμούς, όμως δεν έχει πραγματοποιηθεί ακριβής μέτρηση του πληθυσμού. Η θαλάσσια ζώνη που περικλείει την περιοχή μελέτης αποτελεί χώρο τροφοληψίας του Θαλασσοκόρακα ειδικά την περίοδο του χειμώνα όπου αρκετά άτομα (>15) έχουν παρατηρηθεί στις βραχονησίδες του συμπλέγματος. Οικολογία. Ο Θαλασσοκόρακας απαντά σε παράκτιες απόκρημνες και απροσπέλαστες βραχώδεις ακτές και σε βραχονησίδες όπου φωλιάζει κυρίως σε τρύπες και βράχια. Είναι ψαροφάγο είδος που τρέφεται στην παράκτια ζώνη. Απειλές. Η ενόχληση των αποικιών κατά την περίοδο της αναπαραγωγής (Νοέμβριος Μάρτιος) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για το είδος. Επίσης αναφέρεται η υπεραλίευση ως πιθανή αιτία μείωσης ορισμένων αποικιών λόγω μείωσης της διαθέσιμης τροφής. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 12

3.4 Χάρτες κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών χαρακτηρισμού και Στον επισυναπτόμενο χάρτη 2 παρουσιάζονται τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών χαρακτηρισμού και. Ο χάρτης 2 διαμορφώθηκε από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από την εργασία πεδίου ενώ συμπληρωματικά χρησιμοποιήθηκαν αξιόπιστα δεδομένα από βιβλιογραφικές πηγές (αναφέρονται αναλυτικά). 4. ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ Στον επισυναπτόμενο χάρτη 3 (κλίμακας 1:100.000) παρουσιάζονται: α) η προτεινόμενη οριοθέτηση της περιοχής μελέτης ως ΖΕΠ και β) τα υφιστάμενα όρια ΤΚΣ και ΖΕΠ πλησίον ή εντός της περιοχής μελέτης. Η πρόταση της περιοχής μελέτης ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας διαμορφώθηκε έτσι ώστε να περιλάβει τα κρίσιμα ενδιαιτήματα του είδους χαρακτηρισμού για όλες τις εποχές που αυτό χρησιμοποιεί την περιοχή, καθώς και τα αντίστοιχα ενδιαιτήματα των ειδών, σύμφωνα με τις προδιαγραφές ΖΕΠ (Δημαλέξης κ.α. 2004). Πιο αναλυτικά ο Μαυροπετρίτης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του γενικού πλαισίου της προτεινόμενης, περιλαμβάνοντας τις γνωστές θέσεις όπου έχει καταγραφεί να φωλιάζει ως σήμερα καθώς και τις περιοχές που χρησιμοποιεί για τροφοληψία. Η προτεινόμενη περιοχή έχει ενιαίο οικολογικό χαρακτήρα καθώς περιλαμβάνει γυμνές βραχώδεις εκτάσεις με αραιή βλάστηση και φρυγανότοπους και περιλαμβάνει την συνολική έκταση του νησιού Κουφονήσι και των νησίδων του Στρογγυλή και Μακρουλή, καθώς και τις νησίδες Καβάλλοι. Η συνολική έκταση της προτεινόμενης ΖΕΠ είναι 480 εκτάρια. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 13

5. SUMMARY OF ORNITHOLOGICAL EVALUATION AND PROPOSED DELIMITATION Τwo are the most important species that fulfil the BirdLife criteria for the designation of the area as SPA. The Eleonora s Falcon numbering ca. 90 breeding pairs is by far the most significant one and the Shag which constitute a winter visitor. Unfortunately no visits were made during the migration period which might raise the number of species or individuals. The island complex also bears suitable habitat for the Cory s Shearwater (Calonectris diomedea) but no population estimate was made. It is proposed that the study area should be merged with the existing Special Protected Area GR 4320015 Kavalloi islets. So, a new unified SPA with Eleonora s Falcon as trigger species is created. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 14

6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Bourdakis S. & Vareltzidou, S. 2000. Greece pp 261-333. In Heath, M. F. and Evans, M. I., eds. 2000. Important Bird Areas in Europe: Priority sites for conservation. 2: Southern Europe. Cambridge, UK: BirdLife International. BirdLife Conservation Series No. 8, p. 791. Dimalexis A., S. Xirouchakis, D. Portolou, P. Latsoudis, G. Karris, J. Fric, P. Georgiakakis, C. Barboutis, S. Bourdakis, M. Ivovic, T. Kominos, E. Kakalis, 2007. The status of Eleonora s Falcon (Falco eleonorae) in Greece. Journal of Ornithology, 149:1, pp 23-30. Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους. 2004. Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα και Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 117 σελ. + i παράρτημα. BIRDLIFE INTERNATIONAL, 2004. Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status. BirdLife Conservation series No. 12. BirdLife International. Cambridge. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 15

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ANNEXES ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 16

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας Ι. Αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 17

Πίνακας Ι. Αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και για την περιοχή «GR196 Κουφονήσι» AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 2 Gavia arctica 140 10.000 83 Υ 1 4 Tachybaptus ruficollis 990 3.400 720 Υ 15 5 Podiceps cristatus 3.000 10.000 2.400 Υ 8 8 6 Podiceps grisegena 320 1.000 44 Υ Ελλάδας 8 Podiceps nigricollis 530 2.800 700 Υ 1 9 Calonectris diomedea X Χ 2.600 Θ 50 50 10 Puffinus yelkouan Χ 20/60 ind 120 950 Θ 13 40 11 Hydrobates pelagicus 1.300 350 Θ 1 1 13 Phalacrocorax carbo Χ 3.100 1.450 4.200 Υ 43 14 15 Phalacrocorax aristotelis Phalacrocorax pygmeus 15+ Χ 460 300 30 Υ 10 10 15 14 400 350 Υ 8 8 345 16 Pelecanus onocrotalus 1 270 1 Υ 3 3 1 10/30 17 Pelecanus crispus 5 30 9 Υ 12 12 9 ind 18 Botaurus stellaris 79 900 Υ 1 1 19 Ixobrychus minutus 94 2.200 Υ 6 6 20 Nycticorax nycticorax 230 1.200 Υ 15 15 21 Ardeolla ralloides 22 600 Υ 5 5 24 Egretta garzetta 390 580 Υ 21 21 100 25 Casmerodius albus 25 470 Υ 1 1 13 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 18

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 26 Ardea cinerea 2.100 2.200 860 Υ 6 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας 27 Ardea purpurea 78 2.200 Υ 1 1 28 Ciconia nigra 42 250 Υ Π 1 1 29 Ciconia ciconia 1.000 4.000 Υ Π 22 22 30 Plegadis falcinellus 6 530 Υ 1 1 31 Platalea leucorodia 34 120 Υ 2 2 3 32 Phoenicopterus ruber 410 2.900 660 Υ 58 33 Cygnus olor 860 450 2.600 Υ 1 37 Anser albifrons 620 5300 / 250 11.000 Υ 33 38 Anser erythropus 15 ind 110 1 Υ 1 39 Anser anser 1.200 250/ 850 3.900 Υ 1 41 Branta ruficollis 60 ind. / regula r presen ce 880 23 Υ 23 42 Tadorna ferruginea 1 200 2 Υ 1 1 2 43 Tadorna tadorna 420 750 1.800 Υ 1 44 Anas penelope 3.000 3.000 17.000 Υ 500 45 Anas strepera 600 1.100 900 Υ 1 46 Anas crecca 9.200 10.600 7.300 Υ 47 Anas platyrhynchos 33.000 20.000 37.000 Υ 1 48 Anas acuta 3.200 10.000 1.200 Υ 49 Anas querquedula 3.900 20.000 Υ 0 51 Anas clypeata 1.700 4.500 2.000 Υ ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 19

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 53 Netta rufina 270 320 840 Υ 0 54 Aythya ferina 2.100 10.000 7.900 Υ 0 55 Aythya nyroca 20/60 ind 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 9 530 2 Υ 1 1 56 Aythya fuligula 7.300 7.000 12.000 Υ 57 Aythya marila 1.800 1.500 1.200 Υ 1 61 Melanitta fusca 850 10.000 / 15 1.400 Υ 62 Bucephala clangula 4.900 750 3.100 Υ 63 Mergelus albellus 13 350 110 Υ 1 64 Mergus serrator 590 500 890 Υ 3 65 Mergus merganser 470 1 1.500 Υ 1 regula 66 Oxyura leucocephala r presen ce 3 75 7 Υ 3 67 Pernis apivorus non br 1.100 Α 10 69 Milvus migrans 300 Α 1 1 71 Haliaeetus albicilla 15 35 Α 1 1 72 Gypaetus barbatus 1 Α 1 1 Ελλάδας regula 73 Neophron percnopterus r 16 Α 1 1 presen ce 74 Gyps fulvus 180 Α 2 2 5/15 75 Aegypius monachus 14 Α 1 1 ind 76 Circaetus gallicus 54 Α 3 3 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 20

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 77 Circus aeruginosus 290 Α 1 1 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας 78 Circus cyaneus 110 Α 79 Circus macrourus 15 ind Α 80 Circus pygargus 94 Α 1 1 83 Accipiter brevipes non br 10 Α 10 84 Buteo buteo 1 3-5 7.100 Α 30 85 Buteo rufinus 2 Α 2 2 87 Aquila pomarina 70 Α 1 1 88 Aquila clanga 6 ind 1 Α 89 Aquila nipalensis 50 Α 90 Aquila heliaca 2/ 6 ind 1 Α 0 0 91 Aquila chrysaetos 41 Α 1 1 92 Hieraaetus pennatus 27 Α 1 1 93 Hieraaetus fasciatus 9 Α 1 1 94 Pandion haliaetus 53 Α 95 Falco naumanni 20/60 ind 180 Α 26 26 97 Falco vespertinus 30 ind 9 Α 98 Falco columbarius 76 Α 1 100 Falco eleonorae 91 + 71 (από GR43200 15) 140 Α 124 124 101 Falco biarmicus 1 Α 1 1 102 Falco cherrug regula 2 Α ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 21

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) r presen ce 103 Falco peregrinus 1 74 Α 2 2 105 Bonasa bonasia 4.700 1 1 107 Tetrao urogallus 3.000 2 2 109 Alectoris graeca 200 70 70 113 Coturnix coturnix Χ 28.000 20 116 Porzana porzana 84 10.000 Υ 0 0 117 Porzana parva 170 10.000 Υ 1 1 119 Crex crex 20/60 ind 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 1.100 Υ 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 122 Fulica atra 13.000 20.000 25.000 Υ 20 127 Otis tarda 30 ind 25.000 ind 1 128 Haematopus ostralegus 3.000 10.200 8.400 Υ 1 129 Himantopus himantopus 200 340 Υ 10 10 130 Recurvirostra avosetta 300 470 410 Υ 3 3 20 131 Burhinus oedicnemus 390 380 Υ 7 7 Ελλάδας 133 Glareola pratincola 55 240 Υ 6 6 135 Charadrius dubius 1.100 2.400 Υ 30 136 Charadrius hiaticula 1.200 730 620 Υ 1 137 Charadrius alexandrinus 110 410 Υ 10 10 17 138 Charadrius leschenaultii 10 Υ 142 Pluvialis apricaria 1.300 8.000 8.200 Υ 5 143 Pluvialis squatarola 21 2.500 1.200 Υ 5 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 22

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 144 Hoplopterus spinosus 1 1.000 Υ 1 1 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας 147 Vanellus vanellus 17.000 20.000 28.000 Υ 1 148 Calidris canutus 150 3.400 4.700 Υ 1 149 Calidris alba 250 1400 / 1.200 470 Υ 150 Calidris minuta 460 2.000 91 Υ 8 151 Calidris temminckii 850 600 1 Υ 154 Calidris ferruginea 7.400 1 Υ 156 Calidris alpina 3.000 13.300 13.000 Υ 157 Limicola falcinellus 92 630 Υ 158 Philomachus pugnax 510 Υ 1 159 Lymnocryptes minimus 180 120 Υ 1 160 Gallinago gallinago 9.300 20.000 3.100 Υ 163 Scolopax rusticola 18.000 20.000 4.900 Υ 0 164 Limosa limosa 30 ind 990 1.300 640 Υ 165 Limosa lapponica 1 1.200 1.200 Υ 1 166 Numenius phaeopus 1.600 2.300 Υ regula 167 Numenius tenuirostris r presen ce 1 Υ 168 Numenius arquata Χ 2.200 42.000 4.200 Υ 169 Tringa erythropus 190 1.000 14 Υ 1 170 Tringa totanus 2.800 3.400 1.800 Υ 4 171 Tringa stagnatilis 120 370 Υ ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 23

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας 172 Tringa nebularia 750 3.100 26 Υ 1 Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) Ελλάδας 174 Tringa ochropus 3.300 14.500 37 Υ 5 175 Tringa glareola 2.500 20.000 Υ 177 Actitis hypoleucos 7.200 16 Υ 1 179 Arenaria interpres 340 1.000 800 Υ 1 187 Larus melanocephalus 75 8.400 Υ 7 7 10 189 Larus minutus 120 1.000 Υ 1 190 Larus ridibundus Χ 23.000 15.000 32.000 Υ 191 Larus genei 55 1.800 Υ 1 1 17 192 Larus audouinii 20/60 ind 180 580 Υ 7 7 2 193 Larus canus Χ 5.900 10.000 9.100 Υ 194 Larus fuscus 3.000 1.900 1.300 Υ 1 200 Gelochelidon nilotica 38 270 Υ 2 2 201 Sterna caspia 15 65 Υ 203 Sterna sadvicensis 550 590 Υ 1 1 10 204 Sterna hirundo 2.360 1.900 Υ 13 13 207 Sterna albifrons 170 960 Υ 15 15 208 Chlidonias hybridus 79 1.000 Υ 1 1 209 Chlidonias niger 130 4.000 Υ 1 1 210 Chlidonias leucopterus 740 20.000 Υ 214 Columba oenas 4.800 10 215 Columba palumbus 90.000 50 217 Streptopelia turtur Χ 35.000 100 220 Clamator glandarius 580 1 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 24

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 223 Otus scops Χ 2.100 50 224 Bubo bubo 91 2 2 229 Asio flammeus 52 0 0 231 Caprimulgus europaeus Χ 1.900 100 100 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 232 Apus apus 69.000 500 234 Apus melba 1.400 10 237 Alcedo atthis Χ 390 5 5 240 Merops apiaster 4.800 20 241 Coracias garrulus 10 48 2 2 243 Jynx torquilla Χ 5.800 1 244 Picus canus 350 1 1 246 Dryocopus martius 1.300 10 10 248 Dendrocopos syriacus 300 100 100 249 Dendrocopos medius 780 100 100 250 Dendrocopos leucotos 77 5 5 252 Picoides tridactylus 260 1 1 254 258 Melanocorypha calandra Calandrella brachydactyla 10.000 Σ 30 30 22.000 Σ 200 200 260 Lullula arborea 8.600 Σ 50 50 261 Alauda arvensis Χ 400.000 Σ 20 263 Riparia riparia 54.000 Σ 100 265 Hirundo rustica Χ 160.000 Σ 500 267 Delichon urbica Χ 99.000 Σ 500 269 Anthus campestris 46.000 Σ 50 50 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία Ελλάδας 25

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 274 Motacilla flava Χ 79.000 Σ 100 290 Phoenicurus phoenicurus 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 68.000 Σ 20 294 Oenanthe isabellina 21.000 Σ 1 297 Oenanthe hispanica 14.000 Σ 500 302 Monticola saxatilis 1.000 Σ 100 305 Turdus torquatus 3.100 Σ 1 317 Acrocephalus melanopogon 130 Σ 1 1 324 Hippolais pallida 33.000 Σ 500 326 Hippolais olivetorum 30 Σ 11 30 334 Sylvia rueppelli 30 Σ 30 30 335 Sylvia hortensis 1.700 Σ 50 336 Sylvia nisoria 820 Σ 1 1 351 Muscicapa striata Χ 140.000 Σ 100 352 Ficedula parva 1.200 Σ 1 1 353 Ficedula semitorquata 20 10 Σ 10 10 354 Ficedula albicollis 1.500 Σ 365 Sitta krueperi 20 1 Σ 5 5 372 Oriolus oriolus Χ 34.000 Σ 200 374 Lanius collurio 15.000 Σ 100 100 375 Lanius minor 65 Σ 20 20 376 Lanius excubitor 2.500 Σ 377 Lanius senator 4.800 Σ 100 378 Lanius nubicus 45 Σ 5 5 383 Pyrrhocorax 150 Σ 11 11 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία Ελλάδας 26

AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία pyrrhocorax Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Wi n Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 20 000 άτ υδροβια ή 10 000 ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) 5 000 πελαργ 3 000 αρπακτ 3 000 γεραν 500 000 στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας 392 Passer hispaniolensis 28.000 Σ 2.000 414 Emberiza cineracea 10/30 ind 1 Σ 1 1 415 Emberiza hortulana 4.300 Σ 200 200 416 Emberiza caesia 130 Σ 50 50 421 Emberiza melanocephala 28.000 Σ 300 Υπόμνημα (Explanations): Ειδικότερες επεξηγήσεις σχετικά με τα πληθυσμιακά όρια και τα κριτήρια που αναφέρονται στον πίνακα, υπάρχουν στις Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Φάσης Β του έργου (βλ. Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους 2004). AA Πιν.Ι: Αύξων αριθμός του Πίνακα Ι. «Κατάλογος των ειδών που απαντούν στην Ελλάδα, καθεστώς παρουσίας τους και κατηγοριοποίηση με βάση την Οδηγία των πτηνών», σύμφωνα με τις Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Φάσης Β του έργου (βλ. Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους 2004). Επιστημονική ονομασία (Scientific name): Με έντονα στοιχεία (Bold) φαίνονται τα είδη που χρησιμοποιούνται για το χαρακτηρισμό ΖΕΠ ενώ με κανονικά στοιχεία φαίνονται τα είδη (Selection species are indicated in bold Delimitation species are indicated in normal). Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης: Όπως αναφέρονται στο Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων (βλέπε European Commission 1995 Standard Data Form) Res: βρίσκεται στον τόπο καθ όλη τη διάρκεια του έτους Br: χρησιμοποιεί τον τόπο για να φωλιάζει και να ανατρέφει τους νεοσσούς Win: το είδος χρησιμοποιεί τον τόπο κατά τη διάρκεια του χειμώνα Stage: τόπος που χρησιμοποιείται στη μετανάστευση ή για την πτερόρροια εκτός των περιοχών αναπαραγωγής 4: Υ: είδος που περιλαμβάνεται στα μεταναστευτικά υδρόβια είδη (migratory water birds) Θ: είδος που περιλαμβάνεται στα αποδημητικά θαλασσοπούλια (migratory sea birds) ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 27

5: Π: Πελαργοί (Ciconiidae), Α: Aρπακτικά (Accipitridae), Γ: Γερανοί (Gruidae), Σ: Στρουθιόμορφα (Passeriformes) Κατά τον υπολογισμό του πληθυσμού λαμβάνονται υπόψη όλα τα είδη των μεταναστευτικών στρουθιόμορφων. Τα σκιασμένα κελιά δείχνουν το κριτήριο που πληροί κάθε είδος (Highlighted cells indicate the criteria fulfilled by a single species). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 28