Οι μικρές λευκές κηλίδες του είναι παραισθησιογόνες ουσίες
1 γραμμάριο Amanita Muscaria περιέχει περίπου 50-100 mg ιβοτενικού οξέος, που θεωρείται τοξική δόση
ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΜΕ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ Υπάρχουν μανιταρο-ταβέρνες που προσφέρουν διάφορα πιάτα με άγρια μανιτάρια.
Τα μανιτάρια γίνονται: -μανιταρόσουπα -μανιταρόπιτα -ψητά -μανιταροπίλαφο -μανιταρομαγειρίτσα -μανιτάρια τουρσί -αποξηραμένα -μανιτάρια σε λάδι -λικέρ από μανιτάρια -ζυμαρικά με μανιτάρια -παστέλι από μανιτάρι -λουκούμι με μανιτάρι -γλυκό του κουταλιού -σάλτσες με μανιτάρια -μανιτάρια γεμιστά -μανιτάρια με ούζο -τηγανητά -πίτσα με μανιτάρια -μανιτάρια αλά κρεμ
Πλευρώτους...ψημένοι στα κάρβουνα Σαλάτες με φρέσκα λαχανικά και μανιτάρια. Μανιταρομαγειρίτσα ΟΓΚΡΑΤΕΝ...με μανιτάρια
Αγαρικά... ψημένα με χοντρό αλάτι. Μπουγιουρντί...με τυριά και άγρια μανιτάρια. Τηγανιά με διάφορα άγρια μανιτάρια Σουφλέ με ποικιλία μανιταριών
Ομάδα Παρουσίασης
Απαραίτητα σύνεργα του συλλέκτη είναι ο σουγιάς,το καλάθι και ένα πινέλο για να καθαρίζονται τα μανιτάρια από τα χώματα. Το καλάθι επιτρέπει στα μανιτάρια να παίρνουν αέρα,ενώ τα προστατεύει από την πολτοποίηση. Συνιστάται να κόβουμε τα μανιτάρια στη βάση του ποδιού και όχι να τα τραβάμε από το έδαφος, για να μην καταστρέφεται το μυκήλιο και τα μικρά μανιτάρια που αναπτύσσονται από την ίδια βάση. Δεν κόβουμε άγνωστα είδη ή αυτά που δεν τρώγονται, γιατί παίζουν σπουδαίο ρόλο στην ισορροπία του περιβάλλοντος και τελικά της ίδιας της ζωής μας.
Στο σπίτι τα μανιτάρια πρέπει να καθαρίζονται όσο το δυνατό γρηγορότερα και μετά τα τοποθετούμε στο ψυγείο. Καλό είναι να μην τα πλένουμε, επειδή απορροφούν νερό πολύ γρήγορα και αλλοιώνεται η γεύση τους. Τα ώριμα μανιτάρια συνιστάται να καταναλώνονται αυθημερόν, γιατί δεν αντέχουν στη συντήρηση. Τα νεαρά και σκληρά αντέχουν έως και μια εβδομάδα ανάλογα με το είδος τους. Υπάρχουν και είδη με χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό που αντέχουν και εκτός ψυγείου. Αν θέλουμε να αποθηκεύσουμε μανιτάρια οι απλούστεροι τρόποι είναι η συντήρηση στην κατάψυξη και η αποξήρανση στον ήλιο ή στο φούρνο.
Οι εξορμήσεις μοιάζουν με εξορύξεις πολύτιμων λίθων. Μόνο που τα δυσεύρετα προϊόντα της γης που αναζητούν δεν είναι λαμπερά διαμάντια, αλλά τα <<διαμάντια της γαστρονομίας>> όπως τα αποκαλούν οι Γάλλοι. Η νέα μανία που κατακτά όλο και περισσότερους Έλληνες είναι η τρουφομανία. Οι υπόγειοι μύκητες, γνωστοί ως τρούφες, τα <<σκόρδα των φτωχών>> (η μυρωδιά τους θυμίζει σκόρδο, ασετυλίνη, βενζινόκολλα) πέρασαν στα εστιατόρια πολυτελείας. Οι λέξεις τρουφοσυλλέκτης, τρουφόσκυλα, τρουφοκαλλιεργητές συνθέτουν μια νέα τάση για ένα από τα πιο ακριβά προϊόντα της γης που καρποφορεί υπογείως και είναι άφθονη στη χώρα μας. Οι ειδήμονες εκτιμούν ότι οι ελληνικές τρούφες είναι εξαιρετικής ποιότητας με έντονα αρώματα. Η δύσκολη ανεύρεση της, που απαιτεί εκπαιδευμένους σκύλους, δικαιολογεί την υψηλή τιμή της. Φουντουκιές, βελανιδιές και κουκουναριές εμβολιασμένες με μύκητες εισάγονται πλέον στην Έλλαδα από επίδοξους τρουφοπαραγωγούς. Ομάδες με εκπαιδευμένα σκυλιά βρήκαν 90 είδη τρούφας σε Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρο, Πελλοπόνησο, Λέσβο, Κύπρο. Η λευκή πανάκριβη Tuber maguatum δεν έχει βρεθεί στη χώρα μας.
Βρώσιμα ή εδώδιμα και μη βρώσιμα ή τοξικά,μανιτάρια Τα μανιτάρια δεν είναι όλα βρώσιμα, κάποια μάλιστα είναι αρκετά επικίνδυνα για τον άνθρωπο, γι αυτό και θα ακούσεις όλους τους μανιταρογνώστες να λένε πως <<μαζεύεις μόνο εκείνα των οποίων τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα γνωρίζεις με απόλυτη βεβαιότητα>>. Στο νομό Τρικάλων βρέθηκαν εδώδιμα είδη: Αγαρικών, Αγροκύβη η Κυλινδρική, Αμανίτης ο Καισαρικός, Αμανίτης ο Κοκκινίζων, διάφορα είδη Βωλιτών, Κανθαρίσκος ο εδώδιμος, Κρατηρίσκος το <<κέρας της Αμάλθεια>>, Ύδνα, διάφορα είδη Λακτάριων, Μορχέλες, Μακρολεπιότες, Πλευρωτός ο Οστρεώδης, κ.ά έχουν καταγραφεί και 24 είδη υπόγειων μανιταριών και μάλιστα χωρίς συνδρομή σκύλου. Ένα από αυτά είναι η μαύρη φθινοπωρινή τρούφα, μεγάλης εμπορικής αξίας. Φυσικά αρκετά από τα μανιτάρια που έχουν καταγραφεί δεν τρώγονται, είτε λόγω της σύστασής τους (φελλώδης ή ξυλώδης), είτε λόγω γεύσης (πικρή ή καυστική), είτε λόγω μεγέθους (πολύ μικρά), είτε γιατί είναι άγνωστη η εδωδιμότητά τους. Υπάρχουν αρκετές δεκάδες που είναι τοξικά ενώ μερικά μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και το θάνατο.
Στα δηλητηριώδη μανιτάρια ανήκουν διάφοροι αμανίτες, βωλίτες, κορτινάριοι, εντολώματα και γυρομίτρες. Τα πιο επικίνδυνα μανιτάρια τόσο στην χώρα μας όσο και παγκοσμίως είναι: ο Αμανίτης ο φαλλοειδής (Amanita Phalloides), Αμανίτης ο Εαρινός (Amanita Verna) και Αμανίτης ο δυσώδης (Amanita Virosa). Το πιο συνηθισμένο στη χώρα μας είναι το πρώτο, λιγότερο το δεύτερο και το τρίτο είναι σπάνιο ως ανύπαρκτο. Δεν υπάρχει γενικός κανόνας διάκρισης των φαγώσιμων ειδών από τα δηλητηριώδη. Απλοϊκές ερμηνείες ορισμένων λένε: βρήκες <<βρακωμένο μανιτάρι>>, δηλαδή με δαχτυλίδι φάτο, βρήκες <<αβράκωτο>> πέτα το. Άλλοι πάλι λένε τα μανιτάρια που δεν μελανιάζουν όταν τα κόβουμε είναι φαγώσιμα. Όλα αυτά όμως δεν ισχύουν για τους θανατηφόρους Αμανίτες οι οποίοι και δαχτυλίδι έχουν και χρώμα δεν αλλάζει η σάρκα τους όταν τα κόψουμε. Γνωρίζουμε τον πολύτιμο αυτό θησαυρό της φύσης χωρίς φόβο και δεισιδαιμονίες,αλλά με προσοχή και υπευθυνότητα. Η παραμικρή αμφιβολία είναι λόγος απόρριψής τους.
Αγαρικών Αμανίτης ο Καισαρικός Αγροκύβη η κυλινδρική Αμανίτης ο κοκκινίζων Κανθαρίσκος ο εδώδιμος
Μακρολεπιότα Ύδνο το κυρτό Κρατηρίσκος ο κερατόμορφος Μορχέλα η φαγώσιμη Πλευρωτός ο Οστρεώδης
Διάφορα φαγώσιμα είδη Βωλιτών Βωλίτης ο βασιλικός Βωλίτης ο δικτυωτός βωλίτης ο πευκόφιλος Βωλίτης ο φαγώσιμος Βωλίτης ο Χάλκειος
Διάφορα φαγώσιμα είδη Λακτάριων Λακτάριος ο αιμορροών Λακτάριος ο νόστιμος Λακτάριος ο πιπεράτος Λακτάριος ο Σολομόχρωμος
Βωλίτης ο ροδόξανθος ΔΗΛΗΤΗΡΙΩΔΗ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ Βωλίτης ο Σατανάς Βωλίτης ο ριζώδης Αμανίτης ο φαλλοειδής Αμανίτης ο Εαρινός Αμανίτης ο δυσώδης
Αμανίτης ο φαλλοειδής Αμανίτης ο Εαρινός Αμανίτης ο δυσώδης
Αποφεύγουμε τους μύκητες που έχουν κίτρινες κηλίδες όταν κόβονται. Οι Αμανίτες οι δηλητηριώδεις έχουν ένα πρόσθετο τμήμα που μοιάζει με ποτήρι στη βάση τους που λέγεται βόλβα. Αποφεύγουμε μύκητες που έχουν λευκά βράγχια, αυτούς που είναι ζεστοί ή σε αποσύνθεση και αυτοί που ο κορμός τους παρουσιάζει δαχτυλίδια.
Ο χρόνος επώασης του δηλητηρίου όπως στην περίπτωση του αμανίτη του φαλλοειδούς είναι μεγάλος. Τα πρώτα συμπτώματα (διάρροια,κοιλιακό άλγος, εμετός, εφίδρωση, σπασμοί, άσθμα, αλλεργική αντίδραση, αναφυλάξεις) εμφανίζονται 4-24 ώρες μετά την κατανάλωση. Μετά από μια φαινομενική ύφεση 1-2 ημερών ξεκινάει η νέκρωση του ήπατος. Ο θάνατος επέρχεται 6-10 ημέρες μετά τα πρώτα συμπτώματα. Η θανατηφόρος δόση είναι περίπου 50 χιλιοστόγραμμα που αντιστοιχούν σε ένα μανιτάρι. Δεν υπάρχει γνωστό αντίδοτο. Η αναγνώριση των μανιταριών στη φύση είναι πολύ δύσκολη και απαιτεί πολύ προσοχή και γνώσεις θεωρητικές και πρακτικές. Δεν ξεχνάμε ποτέ το σύνθημα του συλλόγου Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας <<ΑΓΑΠΑΜΕ ΤΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΟΜΩΣ ΑΓΑΠΑΜΕ ΤΗ ΖΩΗ>>.
Η ΜΑΝΙΤΑΡΟΦΙΛΙΑ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ
Oμάδα Παρουσίασης
Εποικοδομητική ήταν στις 1-4-2016 και η επίσκεψή μας στο μουσείο φυσικής ιστορίας Μετεώρων και μουσείο μανιταριών στην Καλαμπάκα Τρικάλων. Το μουσείο ξεκίνησε την λειτουργία του, τον Δεκέμβριο του 2014. Στο μουσείο υπάρχουν δύο βασικές συλλογές: 1. Μια πλουσιότατη συλλογή περίπου 350 ταριχευμένων ζώων και πτηνών που συνεχώς αυξάνεται. 2. Τη δεύτερη συλλογή αποτελούν περίπου 250 είδη μανιταριών σε διάφορες φάσεις ανάπτυξης, η οποία συνεχώς εμπλουτίζεται και ανανεώνεται. Οι μαθητές ξεναγήθηκαν στο μοναδικό μουσείο μανιταριών στο είδος του στην Ευρώπη. Είδαν μια πλούσια συλλογή από αποξηραμένα και γλυπτά μανιτάρια που έχουν απόλυτη πιστότητα σε μέγεθος, χρώμα και σχήμα με τα πραγματικά όπως τα συναντάμε στο δάσος. Τα μανιτάρια παρουσιάζονται σε τρεις φάσεις ανάπτυξης, προκειμένου να γίνει κατανοητός ο κύκλος της ζωής τους. Έχουν κατασκευαστεί ένα-ένα στο χέρι από πολύ καλούς γλύπτες της περιοχής. Τα ζώα και τα μανιτάρια παρουσιάζονται μέσα στο φυσικό περιβάλλον που ζουν σε διοράματα, τα οποία αποτελούν προσομοίωση των συνθηκών διαβίωσης και καρποφορίας. Κατόπιν επισκέφθηκαν την Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου (το ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, το μουσείο Κειμηλίων της Μονής και το μουσείο λαογραφίας με παλαιά σκεύη και εργαλεία). Επίσης επισκέφθηκαν την Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου (το ναό του Αγίου Χαραλάμπους, το μουσείο και τα Κειμήλια της Μονής).