Ονοματεπϊνυμο: ΕΛΕΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΤ, ΠΕ06 Σελικόσ Απολογιςμόσ χολείο: 1 ο Δημοτικό χολείο Κορωπίου / Σμήματα Δ2, Ε1 & Ε2, Σ1 & Σ2 φνολο μαθητϊν που ςυμμετείχαν: 100 Σίτλοσ Προγράμματοσ Εργαςτήρι Δημοκρατίασ: οι Νόμοι και οι Κανόνεσ ωσ υπεραςπιςτζσ των δικαιωμάτων μασ τόχοσ: Θ ανάδειξθ δθμοκρατικϊν ςυμπεριφορϊν Καινοτόμα Διδακτική Προςζγγιςη: Το πρόγραμμα περιζλαβε δραςτθριότθτεσ ομαδοςυνεργατικισ μθ-τυπικισ εκπαιδευτικισ μεκοδολογίασ. Πρόκειται περί διαφορετικϊν δραςτθριοτιτων με επιμζρουσ ενότθτεσ και ςτόχουσ, που εντάςςονται ςτο ευρφτερθ κεματικι τθσ ζννοιασ «Δθμοκρατία». Οι δραςτθριότθτεσ βαςίςτθκαν ςτθν υπάρχουςα γνϊςθ και βιωματικι εμπειρία των μακθτϊν και ανζπτυξαν τθν ενςυναίςκθςθ και τισ δεξιότθτεσ τουσ ωσ προσ τθν παραγωγι λόγου με επιχειριματα μζςα ςε ομάδεσ εργαςίασ και με καταιγιςμό ιδεϊν. Εκπαιδευτικό Τλικό που ςτοχεφει ςτην Ενςυναίςθηςη: Εγχειρίδιο COMPASITO του ΣτΕ Πρόγραμμα «Δθμοκρατία και Εκπαίδευςθ» του Ιδρφματοσ τθσ Βουλισ των Ελλινων Περιγραφή Θ ζννοια τθσ Δθμοκρατίασ προςεγγίςτθκε ςε ςυνδυαςμό με τα «Δικαιϊματα», τθν «Πολιτότθτα», τα «Στερεότυπα» και το «Σφνταγμα/Νόμοι/Κανόνεσ», με δράςεισ που ςχετίηονται με τθν κακθμερινότθτα μασ και με το πϊσ αντιλαμβανόμαςτε ςε πρακτικό επιπεδο αυτζσ τισ ζννοιεσ. Υλοποιικθκαν οι ακόλουκεσ δραςτθριότθτεσ: Από το Εγχειρίδιο CΟΜPASITO Δραςτθριότθτα 2: «Ζνα Σφνταγμα για τθν ομάδα μασ» (Στόχοσ: Δθμοκρατία και Νόμοι) Δραςτθριότθτα 8: «Σκθνζσ Εκφοβιςμοφ» (Στόχοσ: Δθμοκρατία και βία δεν ςυνυπάρχουν) 1 P a g e
Δραςτθριότθτα 13: «Θ Κάκε Ψιφοσ Μετρά» (Στόχοσ: Πολιτότθτα) Δραςτθριότθτα 18: «Mια φορά κι ζναν καιρό» (Στόχοσ: Στερεότυπα) Δραςτθριότθτα 26: «Σαλπάροντασ για μια νζα χϊρα» (Στόχοσ: Τα πιο ςθμαντικά δικαιϊματα για τθν/τον κακεμία/κακζνα) Δραςτθριότθτα 35: «Ψιφιςε με τα πόδια ςου!» (Στόχοσ: το Δικαίωμα ςτθ Συμμετοχι) Από το Πρόγραμμα «Δημοκρατία & Εκπαίδευςη» τησ Βουλήσ των Ελλήνων «Κανόνεσ και Νόμοι ςτθν Κακθμερινι Ηωι» Παιδαγωγικό Εργαςτιρι 1: «Γιατί χρειαηόμαςτε τουσ κανόνεσ; -Ασ Παίξουμε!» «Θ Διαφορετικότθτα, Δικαίωμα και Κατάκτθςθ» Παιδαγωγικό Εργαςτιρι 2: «Τα δικαιϊματά μασ» Brainstorming ςε ςυνδυαςμό με τισ εξωςχολικζσ επιςκζψεισ: «Τι ςθμαίνει Δθμοκρατία?» επίςκεψθ ςτο Κδρυμα τθσ Βουλισ των Ελλινων και ςυμμετοχι ςτο πρόγραμμα «Εργαςτιρι Δθμοκρατίασ» «Νόμοι και Κανόνεσ ςτο Ιαπωνικό & Ελλθνικό Σχολείο» επίςκεψθ ςτθν Πρεςβεία τθσ Ιαπωνίασ ςτθν Ακινα Προςωπική ςυμμετοχή ςε Σεμινάρια που ςχετίηονται με τθ Δθμοκρατικι Παιδεία 15/2/2017: Πιλοτικό Πρόγραμμα του ΣτΕ «Περιγραφικοί Δείκτεσ Ικανοτιτων των Μακθτϊν για τθ Δθμοκρατικι Παιδεία» 10-11/3/2017: Include European Union Values 2016-2018, Jean Monnet ΔΕΣ Πανεπιςτιμιο Πειραιά 7-14/5/2017: Training Course Child rights Programming and community development, Sicily. Βαθμόσ επίτευξησ των αρχικϊν εκπαιδευτικϊν ςτόχων. Νζοι εκπαιδευτικοί ςτόχοι κατά την πορεία Οι αρχικοί εκπαιδευτικοί ςτόχοι επιτεφχκθκαν πλιρωσ. Οι δραςτθριότθτεσ μποροφν να υλοποιθκοφν με το ςυμβατικό υλικό -τρίποδο πίνακα για τθν καταγραφι ςυμπεραςμάτων, πίνακα τάξθσ για ιδζεσ-κλειδιά, και μεγάλα χαρτια & χρωματιςτοφσ μαρκαδόρουσ για τθν ςυνεργαςία ςε ομάδεσ. 2 P a g e
Στθν πορεία αιςκάνκθκα τθν ανάγκθ να «ςυμπλθρϊςω» τισ δραςτθριότθτεσ με ςχετικά βίντεο που μποροφν να ενιςχφουν τον αντίκτυπο των δραςτθριοτιτων. Το ςφςτθμα βιντεοπροβολζα παραγγζλκθκε προσ το τζλοσ των δραςτθριοτιτων και δεν πρόλαβα να το αξιοποιιςω φζτοσ. υμβολή ςτη βελτίωςη τησ διδακτικήσ πράξησ και τησ ςχολικήσ καθημερινότητασ Θ διδακτικι πρακτικι εμπλουτίηεται και «ξεφεφγει» από τον παραδοςιακό τρόπο μάκθςθσ, ο οποίοσ είναι βαςιςμζνοσ ςτο ςχολικό εγχειρίδιο με τθν κλαςικι διδαςκαλία τθσ ζννοιασ τθσ δθμοκρατίασ και των επιμζρουσ εννοιϊν. Το πρόγραμμα εντάςςει ςτοιχεία από τθν κακθμερινότθτά μασ και αναςφρει βιωματικζσ εμπειρίεσ, άρα είναι πρακτικι εξάςκθςθ και όχι κεωρθτικι εκπαίδευςθ. Tα παιδιά αντιλαμβάνονται με μεγαλφτερθ ευκολία από τουσ ενιλικεσ, ιδιαίτερα τισ δφςκολεσ και αφθρθμζνεσ ζννοιεσ. Το πρόγραμμα ςυνζβαλε ςτα διαπροςωπικά ηθτιματα μεταξφ των μακθτϊν, χωρίσ οι μακθτζσ να αντιλαμβάνονται ςε ποιο ηιτθμα ι ςε ποιον μακθτι αναφζρονται, ιδιαίτερα όταν αφορά πολυπολιτιςμικά ςχολεία. Δεν κεωρείται δεδομζνο ότι υπάρχει αντιπαλότθτα μεταξφ ελλινων και αλλοδαπϊν μακθτϊν. Μπορεί και να υπάρχει ανταγωνιςμόσ μεταξφ των αλλοδαπϊν μακθτϊν, με ελλθνόπουλα να τθροφν πακθτικι ςτάςθ. Θ δυναμικι των ςχζςεων εξαρτάται από πολλοφσ παράγοντεσ. Οι δραςτθριότθτεσ βοικθςαν ςτθν ανάδειξθ και διαχείριςθ κεμάτων με ιπιο τρόπο. Στθν πρωτοβάκμια ίςωσ είναι περιςςότερο εφικτό απο τθ δευτεροβάκμια γιατί οι μακθτζσ είναι περιςςότεροι «ανοιχτοί» και λιγότερο προκατειλλθμζνοι. Ο ςτόχοσ «βελτίωςθ των διαπροςωπικϊν ςχζςεων» και εκτόσ ςχολείου (πχ με τθ ςυναναςτροφι) μπορεί να αποτιμθκεί ςε βάκοσ χρόνου. Θ εξοικείωςθ, ιδιαίτερα των αλλοδαπϊν μακθτϊν, με δθμοκρατικοφσ κεςμοφσ (Βουλι των Ελλινων) και θ γνϊςθ των δθμοκρατικϊν διαδικαςιϊν κινικθκε προσ αυτι τθν κατεφκυνςθ. Θετικά ςτοιχεία και ςτοιχεία προσ βελτίωςη κατά την υλοποίηςη τησ δράςησ Αποτελεί ζναν εναλλακτικό τρόπο διδαςκαλίασ και μάκθςθσ που εμπλζκει αυκόρμθτα όλουσ τουσ μακθτζσ ανεξάρτθτα από το επίπεδο μάκθςθσ, τθν θλικία και το background. Οι δραςτθριότθτεσ αναπροςαςμόηονται ανάλογα με τθν τάξθ, το τμιμα και τα ενδιαφζροντα των μακθτϊν. Απαιτεί commitment και ςυνεχι ανατροφοδότθςθ τθσ δραςτθριότθτασ εκ μζρουσ του εκπαιδευτικοφ μζςα ςτθν τάξθ. Ενϊ φαίνεται ςχετικά απλι ωσ διαδικαςία, ςτθν πραγματικότθτα είναι πολφ ζντονθ για όλουσ/εσ. Οι δραςτθριότθτεσ είναι καλφτερο να εφαρμόηονται από δφο εκπαιδευτικοφσ ταυτόχρονα μζςα ςτθν τάξθ. 3 P a g e
Ζνα ςτοιχείο που με απαςχόλθςε είναι θ υλοποίθςθ των δραςτθριοτιτων ςτθν Αγγλικι. Φζτοσ, οι δραςτθριότθτεσ ζγιναν ςτα ελλθνικά και ςε δφο τμιματα χρθςιμοποιικθκε θ Αγγλικι για τισ δράςεισ: Παιδαγωγικό Εργαςτιρι «Τα δικαιϊματά μασ», Brainstorming «Νόμοι και Κανόνεσ ςτο Ιαπωνικό & Ελλθνικό Σχολείο» και μάκθμα του Βιβλίου τθσ Αγγλικισ για το ςυνκζτθ Μ. Θεοδωράκθ). Το ενδιαφζρον των παιδιϊν ιταν πολφ μεγάλο για τθ ςχετικι ορολογία ςτα αγγλικά. Προςωπικά ςυμπεράςματα: 1. Θ υλοποίθςθ ςχετικϊν δραςτθριοτιτων ςτθν Αγγλικι εξαρτάται από το επίπεδο γλωςςομάκειασ των μακθτϊν και απαιτεί ζνα ομοιογενζσ επίπεδο, διαφορετικά πολλοί μακθτζσ κα μείνουν «εκτόσ», γεγονόσ που μειϊνει τον αντίκτυπο των δραςτθριοτιτων. Φζτοσ, τα περιςςότερα τμιματα είχαν δφο επίπεδα γνϊςθσ και ζνα είχε τρία επίπεδα. 2. Υπάρχει γενικότερθ ανάγκθ διαχωριςμοφ των τάξεων από το Δθμοτικό ςε αρχάριουσ και προχωρθμζνουσ ςτθν Αγγλικι γλϊςςα. 3. Θεωρϊ ςθμαντικό να υπάρχουν διδακτικζσ ϊρεσ αφιερωμζνεσ ςτισ «πανανκρϊπινεσ αξίεσ», που ςυμβάλλουν ςτθ διαμόρφωςθ του χαρακτιρα, ενταγμζνεσ ςτο πλαίςιο του curriculum. Και να υπάρξει ευελιξία ϊςτε να χρθςιμοποιοφνται από τουσ εκπαιδευτικοφσ ωσ ϊρεσ του διδακτικοφ τουσ ωραρίου. Συχόν εμπόδια-δυςκολίεσ που προζκυψαν Οι μονόωρεσ διδακτικζσ ϊρεσ δεν ενδείκνυνται. Κάκε μία δραςτθριότθτα απαιτεί ζνα διδακτικό δίωρο, ϊςτε το πρϊτο να αφιερωκεί ςτον προβλθματιςμό (ςε ομάδεσ) και το δεφτερο ςτον απολογιςμό & τθν αξιολόγθςθ (με τουσ μακθτζσ ςε ολομζλεια). Ο απολογιςμόσ είναι εξίςου ςθμαντικόσ γιατί αποτελεί τθ διδακτικι ουςία (ςφνοψθ ςυμπεραςμάτων). Προςωπικά, λόγω των άριςτων ςχζςεων με τουσ ςυναδζλφουσ, το πζτυχα χρθςιμοποιϊντασ τα δίωρα χωρίσ διάλλειμμα, παίρνοντασ λίγο χρόνο από τθν επόμενθ ϊρα ςυναδζλφου ι κάνοντασ ανταλλαγι τθσ ϊρασ. Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα τθσ Βουλισ των Ελλινων απευκφνεται κυρίωσ ςτθ δευτεροβάκμια. Χρειάηεται αναπροςαρμογι για τθν πρωτοβάκμια (και απλοποίθςθ των οδθγιϊν). Πϊσ θα αξιολογοφςατε τη δραςτηριότητα μζςα από τα μάτια των μαθητϊν/τριϊν ςασ Θ προκυμία των μακθτϊν να ςυμμετζχουν ιταν για μζνα θ κινθτιριοσ δφναμθ για να φζρω εισ πζρασ το πρόγραμμα όπωσ αρχικά είχα ςχεδιάςει. Απόλαυςα πραγματικά τθν ενεργθτικι ςυμμετοχι τουσ και το κάρροσ τουσ να εκφράηουν τισ απόψεισ τουσ, να αςκοφν κριτικι και να διαπραγματεφονται με ποικίλα ερεκίςματα του περιβάλλοντοσ τουσ. Θ αποτίμθςθ/αξιολόγθςθ λειτοφργθςε κετικά μζςα ςτθν τάξθ, ωσ «φυςικό» επακόλουκο. Προςωπικά αυτοαξιολογικθκα και οι μακθτζσ μου ανταποκρίκθκαν ςτισ προςδοκίεσ μου αυκόρμθτα χωρίσ να «αγχωκεί» κανείσ γιατί ο ςτόχοσ είναι θ βελτίωςθ του ςυνόλου. Γενική αποτίμηςη 4 P a g e
Θ προςτικζμενθ αξία του προγράμματοσ ιταν θ διαδικαςία αυτι κακ εαυτι. Θεωρϊ ςθμαντικι τθν όλθ προςπάκεια όχι μόνον ςε ςχζςθ με τθν ενςυναίςκθςθ τθσ αξίασ τθσ Δθμοκρατίασ αλλά και ςε ςχζςθ με τθ ςυμμετοχικι προςζγγιςθ του προγράμματοσ, κακϊσ θ ςυμμετοχι αποτελεί από μόνθ τθσ βαςικι προχπόκεςθ τθσ Δθμοκρατίασ. Ακινα 26/06/2017 Ελζνθ Ηωγράφου 5 P a g e