Εισαγωγή στην Στατιστική (ΔΕ200Α-210Α)

Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 1 από 15

3η Εργαστηριακή Άσκηση Σκοπός: Η παρούσα εργαστηριακή άσκηση, χρησιμοποιώντας ως δεδομένα τα στοιχεία που προέκυψαν από την 1η Εργαστηριακή Άσκηση, στοχεύει στην εκμάθηση: (α)_πραγματοποίησης υπολογισμών και χρήσης συναρτήσεων, (β)_κατασκευής πινάκων και γραφημάτων αναφοράς, στο περιβάλλον του λογισμικού Excel. Το αποτέλεσμα που προκύπτει με την ολοκλήρωση της άσκησης, παρουσιάζεται στο τέλος του παρόντος εγγράφου. 1. Προετοιμασία Προτού ξεκινήσουμε την εργαστηριακή άσκηση, έχοντας εικόνα της βάσης δεδομένων μας, αντιλαμβανόμαστε πως θα ήταν πρακτικό να μπορούμε ανά πάσα στιγμή να βλέπουμε την γραμμή που αναφέρεται στις ονομασίες των στηλών μας. Προκειμένου να αποκτήσουμε την συγκεκριμένη δυνατότητα, αρκεί να επιλέξουμε το κελί που αναφέρεται στην πρώτη ημερομηνία συναλλαγής των δεδομένων μας και στην συνέχεια να ακολουθούμε τα εξής βήματα: Window Freeze part of window ή Παράθυρο Σταθεροποίηση τμημάτων παραθύρου Σημαντικό στοιχείο στην σταθεροποίηση τμημάτων είναι το ποιο κελί είναι επιλεγμένο! Ουσιαστικά, το Excel διατηρεί σταθερά: α) την γραμμή που βρίσκεται ακριβώς επάνω και β) την στήλη που βρίσκεται ακριβώς αριστερά, από το επιλεγμένο κελί. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 2 από 15

2. Υπολογισμός Στατιστικών Δεικτών Έτους Έχοντας ολοκληρώσει το στάδιο της προετοιμασίας, μπορούμε να ξεκινήσουμε την διαδικασία υπολογισμού των στατιστικών δεικτών του έτους στο οποίο αναφέρονται οι τιμές της μετοχής μας. Συγκεκριμένα, θα υπολογίσουμε το «Minimum» ή «Ελάχιστο» («Min»), το «Maximum» ή «Μέγιστο» («Max»), το «Range» ή «Εύρος» («Max-Min»), το «Mean» ή «Μέσο» («Average») και το «Standard Deviation» ή «Τυπική Απόκλιση» («StDev») των μεταβλητών των δεδομένων μας για ολόκληρο το ημερολογιακό έτος που μελετάμε. Κινούμαστε στο κελί που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την τελευταία ημερομηνία διαπραγμάτευσης της μετοχής στα δεδομένα μας, και εισαγάγουμε τις ονομασίες των δεικτών που επιθυμούμε να υπολογίσουμε την μια κάτω από την άλλη. Επιλέγουμε το κελί που βρίσκεται δεξιά του «Ελάχιστο» και ακολουθούμε τα παρακάτω βήματα: Insert Function ή Εισαγωγή Συνάρτηση Στο παράθυρο που ενεργοποιείται επιλέγουμε την κατηγορία «Στατιστικές» και στην επιλογή συνάρτησης αναζητούμε και επιλέγουμε την «Min». Αυτομάτως ενεργοποιείται ένα νέο παράθυρο με ονομασία «Ορίσματα Συνάρτησης», στο οποίο έχει ήδη επιλεγεί στην θέση του «Number1» τα κελιά C3 έως C250 (C3:C250) που αφορούν τις τιμές της μεταβλητής «High». Επιλέγοντας «ok» υπολογίζει και αποθηκεύει στο κελί που βρισκόμασταν την ζητούμενη τιμή. Με ανάλογο τρόπο μπορούμε να υπολογίσουμε τις τιμές όλων των στατιστικών δεικτών, επιλέγοντας την κατάλληλη στατιστική συνάρτηση! Προσοχή! Όταν χρησιμοποιούμε συναρτήσεις, θα πρέπει πάντα να είμαστε βέβαιοι ότι έχουμε ορίσει την σωστή περιοχή! Παρατήρηση! Στην προσπάθεια υπολογισμού του «Εύρους» διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει ανάλογη συνάρτηση! Το συγκεκριμένο γεγονός οφείλεται στο ότι το «Εύρος» είναι το αποτέλεσμα μις απλής αφαίρεσης: Max-Min (=Κελί(Max)-Κελί(Min)). Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 3 από 15

Εφόσον έχουμε υπολογίσει όλους τους απαιτούμενους στατιστικούς δείκτες για την μεταβλητή «High», προκειμένου να μην επαναλάβουμε την παραπάνω διαδικασία για καθεμιά από τις υπόλοιπες μεταβλητές των δεδομένων μας, αρκεί να: 1. Επιλέξουμε τα κελιά με τις τιμές που υπολογίσαμε για την μεταβλητή «High». 2. Να μετακινήσουμε τον κέρσορα στην κάτω δεξιά γωνία της επιλεγμένης περιοχής, ώστε να αλλάξει το σχήμα του. 3. Να κάνουμε αριστερό κλικ και κρατώντας το πατημένο να σύρουμε κατά μήκος των στηλών που περιέχουν τις μεταβλητές για τις οποίες επιθυμούμε να υπολογίσουμε τους συγκεκριμένους στατιστικούς δείκτες. Ουσιαστικά, με αυτή την διαδικασία, το Excel αντιλαμβάνεται πως του ζητάμε να αντιγράψει τις συναρτήσεις αυτές στις επόμενες στήλες, και να τις υπολογίσει για το συγκεκριμένο μήκος κελιών («#3:#250») για κάθε μια στήλη ξεχωριστά (D, E, F, G, H, I, J). Το αποτέλεσμα της διαδικασίας παρουσιάζεται στις παρακάτω εικόνες. Πίνακας τιμών που προέκυψε. Πίνακας συναρτήσεων που υπολογίστηκαν. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 5 από 15

3. Υπολογισμός Στατιστικών Δεικτών ανά Μήνα Στην συνέχεια καλούμαστε να υπολογίσουμε για την μεταβλητή «Close», τους συγκεκριμένους στατιστικούς δείκτες ανά μήνα! Αρχικά, κινούμαστε στην κορυφή του φύλλου εργασίας και σε κάποια στήλη δεξιά από τα δεδομένα μας προετοιμάζουμε τον χώρο υποδοχής των στατιστικών δεικτών που θα υπολογίσουμε, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί: Στο πρώτο κελί κάτω από το «Min» πληκτρολογούμε: = Min( Κελί(Πρώτης ημέρας Μαρτίου) : Κελί(Τελευταίας ημέρας Μαρτίου) ) Στο πρώτο κελί κάτω από το «Max» πληκτρολογούμε: = Max( Κελί(Πρώτης ημέρας Μαρτίου) : Κελί(Τελευταίας ημέρας Μαρτίου) ) Στο πρώτο κελί κάτω από το «Εύρος» πληκτρολογούμε: = Κελί(Max) : Κελί(Min) Στο πρώτο κελί κάτω από το «Μέσος» πληκτρολογούμε: = Average( Κελί(Πρώτης ημέρας Μαρτίου) : Κελί(Τελευταίας ημέρας Μαρτίου) ) Στο πρώτο κελί κάτω από το «Τυπ. Απόκλιση» πληκτρολογούμε: = StDev( Κελί(Πρώτης ημέρας Μαρτίου) : Κελί(Τελευταίας ημέρας Μαρτίου) ) Με την ίδια διαδικασία υπολογίζουμε τις τιμές για κάθε μήνα, αλλάζοντας πάντα τις περιοχές που υπολογίζονται οι συναρτήσεις ανάλογα με τον μήνα που μελετάμε. Προφανώς και μπορούμε να υπολογίσουμε τους παραπάνω στατιστικούς δείκτες με την χρήση συναρτήσεων, προσέχοντας πάντα την περιοχή που δηλώνουμε ότι ζητάμε να υπολογιστεί η συνάρτηση, για κάθε μήνα ξεχωριστά! Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 6 από 15

Το αποτέλεσμα που θα λάβουμε από την συγκεκριμένη διαδικασία παρουσιάζεται στις παρακάτω εικόνες. Πίνακας τιμών που προέκυψε. Συναρτήσεις που υπολογίσαμε! Παρατηρείστε την διαφορά των περιοχών υπολογισμού από γραμμή σε γραμμή δηλαδή από μήνα σε μήνα! Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 7 από 15

4. Δημιουργία Πίνακα Αναφοράς Έχοντας υπολογίσει τους στατιστικούς δείκτες της μεταβλητής «Close» τόσο ανά μήνα, όσο και συνολικά για το ημερολογιακό έτος που μελετάμε, μπορούμε να κατασκευάσουμε έναν πίνακα αναφοράς που να περιέχει το σύνολο της πληροφορίας. Ξεκινάμε πάλι, διαμορφώνοντας σε κάποιο σημείο του φύλλου εργασίας τον πίνακα αναφοράς, χωρίς να καταχωρίσουμε τους στατιστικούς δείκτες. Στην συνέχεια ακολουθούμε τα εξής βήματα: 1. Επιλέγουμε τις τιμές των στατιστικών δεικτών της μεταβλητής «Close» ανά μήνα, κάνουμε δεξί κλικ και επιλέγουμε «Αντιγραφή». 2. Αμέσως μετά επιλέγουμε το κελί που βρίσκεται κάτω από το «Min» στον πίνακα αναφοράς, κάνουμε δεξί κλικ και επιλέγουμε «Ειδική επικόλληση». 3. Στο παράθυρο που ανοίγει, επιλέγουμε «Τιμές» και «ok»! 4. Με ανάλογο τρόπο επιλέγουμε τις τιμές των στατιστικών δεικτών της «Close» για ολόκληρο το έτος, κάνουμε «Αντιγραφή», και αφού επιλέξουμε στον πίνακα αναφοράς το κελί που αναφέρεται στο «Min» του «Ετήσια», στην «Ειδική επικόλληση» πέρα από το «Τιμές» επιλέγουμε και την «Αντιμετάθεση». Τέλος, παρά το γεγονός ότι ο πίνακας είναι πλήρης από άποψη πληροφορίας, θα πρέπει με την βοήθεια του μενού «Μορφοποίηση κελιών» να διαμορφώσουμε τον πίνακα προκειμένου να είναι ευπαρουσίαστος και ευανάγνωστος. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 8 από 15

Όπως φαίνεται από την τελική διαμόρφωση του πίνακα αναφοράς στην προηγούμενη σελίδα, έχουμε σημειώσει με κόκκινο τις μέγιστες και τις ελάχιστες τιμές κάθε στατιστικού δείκτη. Ακριβώς κάτω από τον πίνακα αναφοράς, θα πρέπει να καταχωρηθούν οι ακόλουθες παρατηρήσεις, ανάλογα τροποποιημένες για τα δικά σας δεδομένα. Παρατηρήσεις Η μικρότερη τιμή Min παρατηρείται τον Φεβρουάριο του 2016 και η μεγαλύτερη τον Μάιο του 2015. Η μικρότερη τιμή Max παρατηρείται τον Φεβρουάριο του 2016 και η μεγαλύτερη τον Μάιο του 2015. Η μικρότερη τιμή Εύρους παρατηρείται τον Ιούλιο του 2015 και η μεγαλύτερη τον Μάρτιο και τον Αύγουστο του 2015. Η μικρότερη τιμή Μέσου παρατηρείται τον Φεβρουάριο του 2016 και η μεγαλύτερη τον Μάιο του 2015. Η μικρότερη τιμή Τυπικής Απόκλισης παρατηρείται τον Ιούλιο του 2015 και η μεγαλύτερη τον Μάρτιο του 2015. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 10 από 15

5. Δημιουργία Γραφήματος Αναφοράς Πρόσθετα στον πίνακα αναφοράς, επιθυμούμε να κατασκευάσουμε και ένα γράφημα αναφοράς. Η διαδικασία κατασκευής γραφήματος αναφοράς, είναι ανάλογη με την διαδικασία που είδαμε στην 2η Εργαστηριακή Άσκηση. Συγκεκριμένα: 1. Κρατώντας πατημένο το πλήκτρο «Ctrl», με την βοήθεια του κέρσορα επιλέγουμε τα κελιά που αφορούν τον «Μήνα», το «Min», το «Max» και το «Μέσο» για όλους τους μήνες και όχι για της ετήσιες τιμές. (Σχόλιο: Επιλέγουμε τόσο τις τιμές, όσο και τις ονομασίες των στηλών!) 2. Στην συνέχεια, από το μενού «Εισαγωγή» επιλέγουμε το «Γράφημα». 3. Στο μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε «Διάγραμμα διασποράς με σημεία δεδομένων που συνδέονται με ομαλές γραμμές». 4. Στο «Βήμα 3 από 4» ορίζουμε: Στην καρτέλα «Τίτλοι» Ως Τίτλο Γραφήματος: «Μηνιαίες Τιμές Κλεισίματος Μετοχής ΑΒΑΞ (Μάρτιος 2015 Φεβρουάριος 2016)». Ως Άξονας τιμών (Χ): «Μήνας». Ως Άξονας τιμών (Υ): «Τιμή (Ευρώ)». Στην καρτέλα «Υπόμνημα» Ως Θέση: «Επάνω». 5. Ολοκληρώνουμε την διαδικασία κατασκευής γραφήματος. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 11 από 15

6. Εκτύπωση Πίνακα και Γραφήματος Αναφοράς Προκειμένου να εκτυπώσουμε σε μια σελίδα τον πίνακα και το γράφημα αναφοράς που κατασκευάσαμε θα πρέπει: 1. Να τοποθετήσουμε το γράφημα κάτω από τον πίνακα αναφοράς και τις σχετικές σημειώσεις. 2. Να επιλέξουμε την περιοχή την οποία βρίσκονται και να την ορίσουμε ως περιοχή εκτύπωσης. 3. Να κάνουμε προεπισκόπηση εκτύπωσης προκειμένου να ελέγξουμε πως θα είναι το αποτέλεσμα της εκτύπωσης. 4. Εάν το αποτέλεσμα δεν τυπώνεται σε μια σελίδα, θα πρέπει από το μενού: Προβολή Προεπισκόπηση αλλαγών σελίδας να διαμορφώσουμε την σελίδα ώστε να χωρέσει ο πίνακας με τις σημειώσεις και το γράφημα σε μια σελίδα. 5. Να διαμορφώσουμε την εικόνα της σελίδας γενικότερα. Μέσω του μενού, Αρχείο Διαμόρφωση σελίδας μας δίνεται η δυνατότητα να: Ρυθμίσουμε την στοίχιση της στο κέντρο της σελίδας. Ορίσουμε Κεφαλίδα και Υποσέλιδο, ανάλογα με την 1η Εργαστηριακή Άσκηση. Εμποδίσουμε την εκτύπωση των γραμμών πλέγματος. κ.α. 6. Να κάνουμε εκ νέου προεπισκόπηση εκτύπωσης για να ελέγξουμε το αποτέλεσμα της εκτύπωσης. 7. Να εκτυπώσουμε το αποτέλεσμα σε μορφή αρχείου «.pdf». Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αγ. Νικόλαος), Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σελίδα 13 από 15

: 3. 1 1 ( 2015-2016) Min Max -15 0,44 0,55 0,12 0,49 0,03-15 0,44 0,52 0,08 0,47 0,02-15 0,51 0,59 0,08 0,53 0,02-15 0,42 0,52 0,10 0,49 0,03-15 0,50 0,50 0,00 0,50 0,00-15 0,29 0,41 0,12 0,36 0,02-15 0,34 0,39 0,05 0,36 0,01-15 0,32 0,37 0,05 0,35 0,01-15 0,30 0,37 0,07 0,34 0,02-15 0,28 0,32 0,04 0,30 0,01-16 0,27 0,34 0,07 0,30 0,02-16 0,21 0,29 0,08 0,24 0,02 0,21 0,59 0,38 0,39 0,09 Min 2016 2015. Max 2016 2015. 2015 2015. 2016 2015. 2015 2015. ( 2015 2016) Min Max 0,70 0,60 ( ) 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10-15 -15-15 -15-15 -15-15 -15-15 -15-16 -16 : " " ( :...) ( :...)