ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 12/01/2014 ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΕΓΡΟΠΟΝΤΕ Κ Ο Λ Ι Π Ε Τ Ρ Η Φ Α Ν Η ΤΑΞΗ Α3 ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο Νικόλας Νεγροπόντε θεωρείται μια από τις σημαντικότερες παρουσίες στον χώρο της Πληροφορικής. Γεννήθηκε το 1947 στις ΗΠΑ από Έλληνες γονείς μετανάστες. Σπούδασε αρχιτέκτων αλλά τον κέρδισε η σύγχρονη τεχνολογία και οι υπολογιστές. Έγινε καθηγητής στο ΜΙΤ και ίδρυσε το εργαστηρίου Media Lab το οποίο διευθύνει μέχρι σήμερα. Ένα νέο κεφάλαιο στην μόρφωση των παιδιών του τρίτου κόσμου άνοιξε ο καθηγητής του ΜΙΤ Νικόλας Νεγροπόντε. Σχεδίασε και υλοποίησε ένα υπολογιστή εξαιρετικά μικρού κόστους που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Η πρόσβαση στις πληροφορίες των παιδιών των περιοχών όπου δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα είναι το τεράστιο πλεονέκτημα και η σπουδαιότητα του εγχειρήματος. Ο υπολογιστής των 100 δολαρίων ή HDL (Hundred Dollar Laptop), όπως ονομάστηκε, έχει δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο και διαθέτει σειρά βασικών προγραμμάτων όπως αυτά των «ακριβών» υπολογιστών. Η ιδέα της κατασκευής του υπολογιστή HDL χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη συνεισφορά στον αγώνα κατά της φτώχειας και της ανισότητας στον 20ο αιώνα. Ο καθηγητής Νικόλας Νεγροπόντε έχει πλούσιο συγγραφικό έργο και πολλές τιμητικές διακρίσεις. Ακόμη ίδρυσε τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό «One Laptop Per Child» με στόχο την προώθηση του υπολογιστή στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη θεωρώντας. Λέξεις Κλειδιά: Νεγροπόντε, HDL (Hundred Dollar Laptop)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΕΣ 1.Βιβλιογραφία..3-5 2.Επιτεύγματα, προσφορά στην επιστήμη..5-9 3.Βιβλιογραφία..10
1. Β ι ο γ ρ α φ ί α Ο Νικόλας Νεγροπόντε γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη το 1947. Πατέρας του ήταν ο γνωστός μεγιστάνας στην ναυτιλία Δημήτρης Νεγροπόντε. Οι γονείς του ζούσαν μόνιμα στην Αγγλία αλλά από το 1938 έως το 1970 έζησαν στην Αμερική λόγω του πολέμου και μετά επέστρεψαν στην Αγγλία. Σαν παιδί ταξίδεψε πολύ με τα καράβια του πατέρα του. Σε ηλικία 17 χρόνων είχα ήδη επισκεφτεί την Ιαπωνία, την Νότιο Αφρική και την Ευρώπη. Σε ηλικία εννέα ετών μπήκε εσωτερικός σε σχολείο στην Ελβετία. Η μοναξιά εκείνων των χρόνων μένει στην μνήμη του σαν μια καθοριστική εμπειρία καθώς είναι τραυματικό να αποκόβεται ένα παιδί από την μητέρα σε τέτοια ηλικία. Το διάβασμα δεν του άρεσε διότι ήταν δυσλεξικός. Τα μαθήματα που του άρεσαν ήταν οι τέχνες και ειδικότερα η ζωγραφική και η γλυπτική. Επίσης ήταν πολύ καλός και στα μαθηματικά. Λόγω της κλίσης του στην ζωγραφική και στα μαθηματικά όταν πήγε στην Αμερική να σπουδάσει κατάλαβε ότι η αρχιτεκτονική συνδύαζε αυτά που του άρεσαν. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο MIT (Massachusetts Institute of Technology), εστιάζοντας στον σχεδιασμό μέσω υπολογιστή. Το 1964 άρχισε να κάνει σχέδια αρχιτεκτονικά στον υπολογιστή. Αφού αποφοίτησε έμεινε στο ΜΙΤ για να διδάξει computer grafhics. Τα επόμενα 15 χρόνια έφτιαξε ένα μικρό εργαστήριο, το οποίο είχε να κάνει με τις αλληλεπιδράσεις ανθρώπων και υπολογιστών, σε επίπεδο ήχου, εικόνας, ομιλίας, σχεδίου. Αυτό που έκανε τότε ήταν ένα μικρό πρόγραμμα - πιλότος που γέννησε το μεγάλο που είναι το Media Lab στο οποίο πίστευε ότι φτιάχνουν τον επόμενο αιώνα. Όταν ξεκίνησε αυτή την προσπάθεια, πολλοί είπαν ότι ήταν ανόητα όλα αυτά έβρισκαν το πρόγραμμα πολύ ακριβό, και πρότειναν στο ΜΙΤ να μην το επιτρέψει, γιατί επιτρέποντας να γίνει ίσως διακινδύνευε την καλή του φήμη. Ο Τύπος τον αντιμετώπιζε τότε φοβερά αρνητικά. Πρέσβευε ότι «γενικώς, όσοι άνθρωποι εργάζονται πάνω στο μέλλον, στο άγνωστο, προσπαθώντας να το φωτίσουν για να γίνει πιο γνωστό, πρέπει να είναι αδιάφοροι γι' αυτά που λέγονται γύρω τους, στο παρόν διότι το παρόν έχει ανταγωνιστικές σχέσεις με το μέλλον».
Στην διάρκεια της καριέρας του δίδασκε σε διάφορα μεγάλα πανεπιστήμια της Αμερικής, αλλά το περισσότερο βάρος του το έριξε στον τομέα της «αλληλεπίδρασης μεταξύ υπολογιστή-ανθρώπου» (Human computer interaction ή συνοπτικά «HCI»). Πρόκειται για ένα συνδυασμό πληροφορικής, κοινωνιολογίας, σχεδίασης κι άλλων πεδίων μελέτης. Έγινε γνωστός παγκοσμίως ως ο ιδρυτής της ένωσης «One Laptop per Child» (OLPC) δηλαδή «Ένα laptop σε κάθε παιδί». Πρόκειται για μια μη κερδοσκοπική οργάνωση, που δημιουργήθηκε με σκοπό να προσφέρει ευκαιρίες για εκπαίδευση σε φτωχά παιδιά του αναπτυσσόμενου κόσμου. Στόχος του είναι κάθε παιδί να έχει ένα μικρό, οικονομικό και οικολογικό laptop, το οποίο θα είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο (όσον αφορά το software και τις εφαρμογές) ώστε να κάνει την μάθηση ευχάριστη, την πρόσβαση σε πληροφορίες εύκολη, αλλά ταυτόχρονα θα μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα. Με αυτό τον τρόπο, ο Νεγροπόντε πίστευε ότι αυτό το εκπαιδευτικό project θα συνέβαλλε στην εξάλειψη της φτώχειας στον κόσμο. Περί το 1992, ο Νεγροπόντε επέκτεινε τις δραστηριότητές του και στο χώρο των media, όπου ήταν ο δημιουργός του περιοδικού «Wired Magazine». Για 5 χρόνια διατηρούσε μια στήλη στο περιοδικό αυτό, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Move bits, not atoms». Ενδιάμεσα, ασχολήθηκε με επιτυχία στην συγγραφή του βιβλίου του «Being Digital» (1995), στο οποίο υποστήριζε πως ο χώρος της πληροφόρησης, της ψυχαγωγίας και της διαδραστικότητας μπορούν να συγχωνευθούν με επιτυχία. Σε μια πορεία 30 χρόνων, ο Νεγροπόντε συνέβαλλε στην ανέγερση 30 εταιρειών, ανάμεσα στις οποίες είναι κι οι : Zagats, Wired, Ambient Devices, Skype και Velti. Παράλληλα, είναι συμβουλευτικός συνεργάτης της TTI/Vanguard και συνεχίζει τις συγγραφικές του ιδιότητες σε μεγάλες εφημερίδες. Τον Αύγουστο του 2010 έγινε ένα συνέδριο στο Lake Tahoe, CA, με βασικό θέμα «το μέλλον της τεχνολογίας». Σε αυτό πήραν μέρος οι Bill Joy, Kevin Kelly, Nicholas Negroponte, and Willie Smits. Από όλους τους ομιλητές, ο Νεγροπόντε είπε την πιο ενδιαφέρουσα και αντικομφορμιστική άποψη. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως μέσα σε 5 χρόνια τα βιβλία με την κλασσική τους έννοια (δηλαδή εξώφυλλο, εκτυπωμένες σελίδες, γενικά το γνωστό μας απτό βιβλίο) θα καταργηθούν και θα αντικατασταθούν από τα ψηφιακά βιβλία. Φυσικά, δεν θα εξαφανιστούν τα κλασσικά βιβλία, απλά θα είναι λιγότερα σε αριθμό. Υποστήριξε πως θα είναι δύσκολη η μετάβαση, αλλά θα πρέπει να συμβαδίσει ο κόσμος με τις αλλαγές αυτές. Όπως έγινε και στον τομέα της μουσικής και του κινηματογράφου. Αν ανατρέξει κάποιος στην δεκαετία του 1980 και την συγκρίνει με την σημερινή, θα καταλάβει τις διαφορές. Αρχικά, θα υπάρχει άρνηση από την πλειοψηφία, αλλά σταδιακά θα τις συνηθίσει.
Σε γενικές γραμμές, ο Νεγροπόντε είναι φανατικός υπερασπιστής της πληροφορικής και του πώς μπορεί αυτή να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο και να διευκολύνει την καθημερινότητα των ανθρώπων. Το όνειρο του ήταν οι τεχνολογίες που στηρίζονταν σε καλώδια, όπως για παράδειγμα το τηλέφωνο, να αντικατασταθούν από εκείνες που θα χρειάζονταν κύματα του αέρα αντί για καλώδια ή οπτικές ίνες. Καθώς επίσης και οι τεχνολογίες που δεν στηρίζονται στα καλώδια, όπως για παράδειγμα η τηλεόραση, να αντικατασταθούν με αυτές που θα έχουν καλώδια. Όλα αυτά είναι γνωστά στον επιστημονικό κόσμο με την κωδική ονομασία «Negroponte switch» (ή αλλιώς «ο διακόπτης του Νεγροπόντε»). 2. Ε π ι τ ε ύ γ μ α τα α, προσφορά στην επιστήμη Το $100 Laptop OLPC XO-1 Ο Νεγροπόντε έκανε δυο δύο θεμελιώδεις υποθέσεις. «Πρώτον, ο σημαντικότερος πόρος κάθε χώρας είναι τα παιδιά: όποιο κι αν είναι το εθνικό πρόβλημα, η εκπαίδευση αποτελεί πάντα μέρος της λύσης. Δεύτερον, μέρος της καλλιέργειας πηγάζει από τη διδασκαλία. Το σημαντικότερο, όμως, προέρχεται από την εξερεύνηση, την ανταλλαγή ιδεών και την απλή περιέργεια. Έτσι τα σχολεία εξυπηρετούν πολλούς ζωτικούς σκοπούς. Όμως τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών του ανεπτυγμένου κόσμου, όπως αυτό της Αμερικής, που έχουν χτιστεί γύρω από τις σχολικές αίθουσες και τους καθηγητές, κατά κανόνα δεν προάγουν την προσωπική καλλιέργεια και την «ανταλλαγή» μάθησης μεταξύ συνομηλίκων. Πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να εξελιχθούν, όχι μόνον ως μαθητές, αλλά και ως διδάσκαλοι και προπονητές, για τον εαυτό τους και τους άλλους. Σημασία, εδώ, δεν έχουν τόσο οι γνώσεις του κάθε παιδιού, αλλά η στάση που θα υιοθετήσει όταν θα αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα»
Τα παιδιά μορφώνονται με το $100 Laptop Το 1982 - με τη συμμετοχή του συναδέλφου καθηγητή του ΜΙΤ Seymour Papert εισάγουν το Apple IIs σε δημοτικά σχολεία έξω από το Ντακάρ. Το πρόγραμμα της Σενεγάλης έδειξε ότι τα παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένες, επαρχιακές και φτωχές περιοχές, μαθαίνουν πιο εύκολα να χειρίζονται τους υπολογιστές. Τέσσερα χρόνια αργότερα, εφαρμόζουν ένα ανάλογο πρόγραμμα, σε μεγαλύτερη, όμως, κλίμακα, στην Κόστα Ρίκα. Μία δεκαετία αργότερα, έχτισαν μαζί με την γυναίκα του και τον γιό του δημοτικά σχολεία σε δύο χωριά της Κολομβίας, τα οποία είναι τόσο φτωχά (μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα 47 δολάρια ετησίως) και απομακρυσμένα, που δεν διαθέτουν ούτε ηλεκτρισμό και τρεχούμενο νερό - το ένα από αυτά δεν διαθέτει καν δρόμο. Αρχικά, η πρόθεσή τους ήταν απλώς να χτίσουν τα σχολεία. Αντί γι' αυτό, όμως, αποφάσισαν να προσφέρουν σε κάθε μαθητή ένα απλό laptop, με σύνδεση Wi-Fi. Τη νύχτα, οι μαθητές πήραν τα laptops στα σπίτια τους, όπου, μαζί με τις οικογένειές τους, εκμεταλλεύθηκαν τα μηχανήματα για κάθε πιθανή χρήση: από το να ενημερωθούν για την αγαπημένη τους ποδοσφαιρικής ομάδα μέχρι το να τα χρησιμοποιήσουν ως φωτιστικά. Η πρώτη αγγλική λέξη που έμαθαν αυτά τα παιδιά ήταν «Google». Πίστευε ότι ο ανταγωνισμός, οι νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά και το γεγονός ότι ο αναπτυσσόμενος κόσμος αποτελεί πλέον τη μόνη νέα αγορά τηλεπικοινωνιών, όλα αυτά θα συμβάλουν στη διεύρυνση της εμβέλειας και των συχνοτήτων και στη μείωση του κόστους της συνδεσιμότητας - και δεν χρειαζόταν η δική του βοήθεια για να επιτευχθεί αυτό. Εκείνο που έλειπε, ήταν ένα laptop 100 δολαρίων: ένα ανθεκτικό, εύχρηστο μηχάνημα σε μια τιμή που να μπορεί να αντέξει ο αναπτυσσόμενος κόσμος. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, το ΜΙΤ δημιούργησε ένα μη κερδοσκοπικό σύλλογο, τον One Laptop Per Child (ή OLPC), για να σχεδιάζει, να κατασκευάζει και να διανέμει laptops, τα οποία θα παρέχονται στις
κυβερνήσεις σε τιμή κόστους και θα μοιράζονται στους μαθητές. Έτσι κατασκευάζεται ο OLPC XO-1 (παλιότερα γνωστό σαν Hundred Dollar Laptop ή HDL, Φορητός υπολογιστής των 100 δολαρίων).είναι ένας μικρός και φτηνός φορητός υπολογιστής που σχεδιάστηκε στο εργαστήριο Media Lab του MIT. Πρόκειται για έναν υπολογιστή ασύρματης ευρυζωνικής διαδικτύωσης, ο οποίος στο αρχικό του σχέδιο περιελάμβανε γεννήτρια (με μανιβέλα) για να έχει αυτονομία. Μέσω ενός touchpad μπορεί ο χρήστης του, να γράφει πάνω σε αυτό με μολύβι ή και να ζωγραφίζει. Αποτελεί ένα μικρό ηλεκτρονικό βιβλίο και τετράδιο μαζί. Το $100 Laptop χρησιμοποιει για λειτουργικό σύστημα μια έκδοση του Fedora Linux κι ο Web Browser που χρησιμοποιεί βασίζεται στη μηχανή του Mozilla Firefox. Χρησιμοποιείται επίσης η διεπαφή ανοικτού κώδικα Sugar. Το 2008 ο Οργανισμός OLPC (One Laptop Per Child), που διευθύνει το σχέδιο, ήρθε σε συμφωνία με τη Microsoft και πλέον το XO-1 θα περιλαμβάνει και μια απλουστευμένη έκδοση των Windows XP. Επίσης το 2006, μετά από συμφωνία με το Ίδρυμα Wikimedia, το XO-1 θα περιελάμβανε και μια στατική έκδοση επιλεγμένων άρθρων της Βικιπαίδειας στη γλώσσα της χώρας προορισμού. Το $100 laptop πρωτοπαρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό στο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας, που έγινε τον Νοέμβριο του 2005 στην Τυνησία. Στις 13 Δεκεμβρίου 2005, υπογράφηκε και το πρώτο συμβόλαιο παραγωγής του $100 laptop από μια ταϊβανέζικη εταιρία. Από το 2010 και η Ελλάδα αρχίζει να χρησιμοποιεί 28 OLPC XO-1 σε σχολεία. Οι μεγάλες του προσπάθειες για να ενδυναμώσει τα φτωχότερα παιδιά του κόσμου μέσα από την εκπαίδευση τον οδήγησαν μέσα από την One Laptop Per Child το 2012 να εκτελέσει ένα εκπληκτικό πείραμα που μας δείχνει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν γνωρίζει όρια όταν τον αφήνουν να αναπτυχθεί. Έψαξαν να βρουν τη χώρα με το μεγαλύτερο αναλφαβητισμό, (είναι δυστυχώς η Αιθιοπία) και έριξαν σε ένα απομακρυσμένο φτωχό χωριό το Wonchi, 50 μίλια μακριά από την Αντίς Αμπέμπα δέκα κλειστά κουτιά χωρίς οδηγίες, που περιείχαν δέκα φορτισμένους φορητούς υπολογιστές (tablets). Τα κουτιά περιείχαν και δέκα ηλιακούς φορτιστές. Tο συγκεκριμένο χωριό δεν είχε ρεύμα, οι άνθρωποι δεν είχαν δει ποτέ τίποτε ηλεκτρονικό ή ηλεκτρικό κι ακόμα περισσότερο, τα παιδιά, ελλείψει σχολείου δεν γνώριζαν καν την έννοια του γραπτού λόγου ή των γραμμάτων. Οι συσκευές, διέθεταν ένα μικροτσίπ που κατέγραφε τον τρόπο χρήσης τους και οι ερευνητές συνέλεγαν τις πληροφορίες μία φορά την εβδομάδα χωρίς να επεμβαίνουν ή να αλληλεπιδρούν με τα παιδιά. Τα αποτελέσματα ήταν παραπάνω από εκπληκτικά. Ήταν εκθαμβωτικά. Όπως λέει ο ίδιος ο κ. Νεγροπόντε, εφόσον τους έριξαν δέκα πακέτα χωρίς
καμιά οδηγία και καμιά βοήθεια στο να κατανοήσουν τι είναι αυτά και σε τι χρησιμεύουν, στην αρχή πίστευαν ότι τα παιδιά θα έπαιζαν με τα κουτιά μόνο. Όμως, η περιέργεια τα ώθησε να τα ανοίξουν και μέσα σε 4 λεπτά, ένας πιτσιρικάς είχε βρει το κουμπί on/off και έθεσε ένα σε λειτουργία χωρίς να έχει ξαναδεί ποτέ του τέτοιο κουμπί. Αμέσως το έδειξε και στους άλλους. Μέσα σε πέντε μέρες το κάθε παιδί από αυτά που δεν είχαν ποτέ τους ξανά επαφή με τίποτα ηλεκτρικό ή ηλεκτρονικό, χρησιμοποιούσε κοντά στις 50 εφαρμογές του Android! Σε δύο εβδομάδες τα νήπια που δεν είχαν ξαναδεί γραπτή λέξη στη ζωή τους, τραγουδούσαν και αναγνώριζαν την αγγλική αλφάβητο και μάλιστα την δίδαξαν και σε κάποιους μεγάλους. Οι εκπλήξεις δεν σταμάτησαν όμως εδώ: Μέσα σε 5 μήνες χρήσης των ταμπλετών, οι πιτσιρικάδες είχαν καταφέρει να χακάρουν το σύστημα Android!!! Κάποιος νεαρός αντιλήφθηκε την ύπαρξη της κάμερας (την οποία είχαν απενεργοποιήσει από τα εργαστήρια γιατί δεν πίστευαν ότι θα χρησιμοποιηθεί ποτέ) και μέσα από το μενού και τις εικόνες προσπαθούσε να βρει τι ήταν αυτό και σε τι χρησίμευε. Στο τέλος, έσπασε τις κλειδωμένες ρυθμίσεις της επιφάνειας εργασίας, έθεσε σε λειτουργία την κάμερα και έδειξε και στους άλλους πως γίνεται. Τα παιδιά στο Wonchi ανακαλύπτουν την τεχνολογία Οταν οι ερευνητές πήγαν να συλλέξουν τις πληροφορίες ανακάλυψαν ότι το κάθε παιδί είχε ξεκλειδώσει τις ρυθμίσεις, είχε προσαρμόσει την επιφάνεια εργασίας στα μέτρα του και είχε βάλει πάνω τις εκπαιδευτικές εφαρμογές που το ενδιέφεραν περισσότερο! Στο μεταξύ, είχαν βρει τον τρόπο να φορτίζουν τις ταμπλέτες τους με τους ηλιακούς φορτιστές! Ο Νίκολας Νεγρεπόντε και η OLPC φιλοδοξούν να εφοδιάσουν με ένα ηλιακό laptop κάθε παιδί του αναπτυσσόμενου κόσμου δίνοντάς τους πρόσβαση στη μάθηση. Το φιλόδοξο όραμα περιλαμβάνει πάνω από 100 εκατομμύρια υπολογιστές, έναν για κάθε παιδί που δεν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη γνώση.
Οι φορητοί αυτοί υπολογιστές κοστίζουν περίπου 100 ευρώ ο καθένας και περιέχουν όλες τις βασικές λειτουργίες ενός σύγχρονου υπολογιστή καθώς και τη δυνατότητα σύνδεσης στο ίντερνετ. Το πρόγραμμα μετά από πολλά έτη δουλειάς και προώθησης, με τη βοήθεια επενδυτών, δωρητών αλλά και πολλών εθελοντών έχει πραγματοποιηθεί και αποφέρει καρπούς, σε αρκετές χώρες και πόλεις, όπως η Μαδαγασκάρη, η Αρμενία, η Ινδία, η Αργεντινή, η Κολομβία η Ουρουγουάη, η Παραγουάη, η Νικαράγουα, η Ρουάντα, η Αιθιοπία, η Γάζα κι η Ραμάλα, το Αφγανιστάν, το Νεπάλ, το Περού, η Κένυα και άλλες. Χωρίς καμία αμφιβολία, πρόκειται για έναν χαρισματικό επιστήμονα, που βλέπει μπροστά και προσπαθεί να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα της πληροφορικής και των καινούργιων τεχνολογιών για να παραδώσει στις νέες γενιές ένα καλύτερο και συναρπαστικότερο αύριο. Για κάποιους «προφήτης», για κάποιους άλλους «ουτοπικός» το αποτέλεσμα μέχρι στιγμής τον δικαιώνει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://el.wikipedia.org/wiki/olpc_xo-1, 30/12/2013 http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=88838, 30/12/2013 http://pc-news.gr/home/312-nicolasnegroponte.html, 30/12/2013 http://techit.gr/2013/10/to-peirama-tou-negroponte/, 30/12/2013 Νικόλας Νεγροπόντε, Ψηφιακός Κόσμος, Μετάφραση Κάτσικας Αναστάσιος, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2000, σελ 112-120