ΓΕΩΡΓΙΟΤ Σ. ΑΛΗΦΑΝΣΗ 0 Γηδάζθνληνο ζην ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩ η. Οξθσηνύ Διεγθηή Λνγηζηή ΟΜΙΛΟΙ ΕΠΙΥΕΙΡΗΕΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΣΑΣΑΕΙ Αθήνα 2014
1 Α. ΕΝΝΟΙΑ ΟΜΙΛΟΤ, ΘΤΓΑΣΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΓΓΕΝΩΝ 1. Έννοια ομίλος Επώηηζη: Πόηε ππάξρεη όκηινο επηρεηξήζεσλ; Απάνηηζη: Όηαλ κηα επηρείξεζε κπνξεί λα δηνηθήζεη κηα άιιε νη δύν επηρεηξήζεηο ζπληζηνύλ όκηιν. Επώηηζη: Πσο κπνξεί κηα επηρείξεζε λα δηνηθήζεη κηα άιιε; Απάνηηζη: Με δύν ηξόπνπο: είηε ζπζηήλνληαο νξηδόληην όκηιν είηε θάζεην όκηιν. Οξηδόληηνο όκηινο: α) Να θαηαξηηζζεί ζύκβαζε κεηαμύ ησλ επηρεηξήζεσλ Α θαη Β γηα θνηλή δηνίθεζε. ηελ πεξίπησζε απηή νη επηρεηξήζεηο Α θαη Β ζπληζηνύλ νξηδόληην όκηιν. β) Να έρνπλ θνηλά δηνηθεηηθά ζπκβνύιηα π.ρ. ηα θπζηθά πξόζσπα θ 1, θ 2, θ 3, θ 4 θαη θ 5 λα είλαη κέιε δηνηθεηηθνύ ζπκβνπιίνπ ζηελ Α θαη ζηε Β. ηελ πεξίπησζε απηή νη επηρεηξήζεηο Α θαη Β ζπληζηνύλ νξηδόληην όκηιν. γ) Να έρνπλ θνηλή πιεηνςεθία ζηα δηνηθεηηθά ζπκβνύιηα π.ρ. ηα θπζηθά πξόζσπα θ 1, θ 2, θαη θ 3 είλαη κέιε ησλ πεληακειώλ δηνηθεηηθώλ ζπκβνπιίσλ ηεο Α θαη Β. ηελ πεξίπησζε απηή νη επηρεηξήζεηο Α θαη Β ζπληζηνύλ νξηδόληην όκηιν. Α Α Α Β Β θ 1, θ 2, θ 3, θ 4, θ 5 θ 1, θ 2, θ 3, θ 4, θ 5 θ 1, θ 2, θ 3, Υ, Φ Β θ 1, θ 2, θ 3, Μ, Ν Κάζεηνο όκηινο: Όηαλ κηα επηρείξεζε θαηέρεη ηίηινπο ηδηνθηεζίαο κηαο άιιεο επηρείξεζεο π.ρ. κεηνρέο, εηαηξηθά κεξίδηα θ.ι.π. θαη βάζεη απηώλ κπνξεί λα εθιέμεη δηνίθεζε ζηελ άιιε επηρείξεζε νη δύν επηρεηξήζεηο ζπληζηνύλ θάζεην όκηιν π.ρ. ε Μ θαηέρεη ην 80% ησλ κεηνρώλ ηεο Θ νπόηε κε ην πνζνζηό απηό κπνξεί θαη εθιέγεη δηνίθεζε ζηε Θ. ηελ πεξίπησζε απηή ην ππόινηπν 20% ησλ κεηόρσλ, εηαίξσλ θ.ι.π. πνπ ζπκκεηέρεη ζηε Θ θαη δελ κπνξεί λα ηε δηνηθήζεη νλνκάδεηαη «κεηνςεθία νκίινπ» ή «δηθαηώκαηα κεηνςεθίαο νκίινπ». 2. Έννια μηηπικήρ, θςγαηπικήρ, ζςγγενούρ και ζςνδεδεμένων Μ 80% Θ Επώηηζη: Πνηα είλαη κεηξηθή (ή θνξπθαία ή πζίλνπζα ή επηθεθαιήο) ηνπ νκίινπ; Απάνηηζη: Η επηρείξεζε πνπ δηνηθεί όιεο ηηο ππόινηπεο επηρεηξήζεηο ηνπ νκίινπ π.ρ. ε Μ.
2 Επώηηζη: Πνηεο είλαη ζπγαηξηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ νκίινπ; Απάνηηζη: Οη επηρεηξήζεηο πνπ δηνηθνύληαη από ηε κεηξηθή. Επώηηζη: ε έλα όκηιν επηρεηξήζεσλ πνηεο είλαη ζπγγελείο επηρεηξήζεηο; Απάνηηζη: Οη επηρεηξήζεηο ζηηο νπνίεο ε κεηξηθή ζπκκεηέρεη από 20% έσο 50% θαη δελ κπνξεί λα εθιέμεη δηνίθεζε. Επώηηζη: Πνηεο είλαη ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο; Απάνηηζη: Οη επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ θνηλή δηνίθεζε π.ρ. ζηνλ παξαθάησ όκηιν επηρεηξήζεσλ όιεο νη επηρεηξήζεηο ηνπ νκίινπ, εθηόο ηεο, είλαη ζπλδεκέλεο κεηαμύ ηνπο επεηδή όιεο δηνηθνύληαη από ηε Μ είηε άκεζα (Θ 1, Θ 2 ) είηε έκκεζα (Τ 1, Τ 2, Τ 3 θαη Τ 4 ). 80% Μ 90% 25% 75% Θ 1 80% Θ 2 65% 100% Τ 4 Τ Τ 1 Τ 2 Γειαδή, ζπλδεκέλεο επηρεηξήζεηο είλαη ε κεηξηθή, νη ζπγαηξηθέο θαη νη ζπγαηξηθέο ησλ ζπγαηξηθώλ. Επώηηζη: Πόηε ππάξρεη ζρέζε κεηξηθήο ζπγαηξηθήο; Απάνηηζη: ηηο εμήο πεξηπηώζεηο: α) Όηαλ ε κεηξηθή θαηέρεη πνζνζηό κεηνρώλ ή κεξηδίσλ ηεο ζπγαηξηθήο κεγαιύηεξν ηνπ 50%. ηελ πεξίπησζε απηή, ιόγσ ηνπ πνζνζηνύ απηνύ, π.ρ. 80%, ε κεηξηθή Μ κπνξεί θαη εθιέγεη δηνίθεζε ζηε ζπγαηξηθή Θ 1, επνκέλσο κεηαμύ ηνπο ππάξρεη ζρέζε κεηξηθήο πξνο ζπγαηξηθή.
3 β) Όηαλ ε κεηξηθή θαηέρεη πνζνζηό κεηνρώλ ή κεξηδίσλ άιιεο επηρείξεζεο, από 20% έσο 50% θαη εληνύηνηο κπνξεί θαη εθιέγεη δηνίθεζε ζηελ άιιε επηρείξεζε, π.ρ. ε αλώλπκε εηαηξεία Θ έρεη ηξεηο κεηόρνπο: Α 1 45%, Α 2 40% θαη Α 3 15%. ηε γεληθή ζπλέιεπζε ηεο Θ παξαβξέζεθαλ νη κέηνρνη Α 1 45% θαη Α 2 40% θαη έηζη ν κέηνρνο Α 1 κπόξεζε θαη εμέιεμε θαη ηα πέληε κέιε ηνπ δηνηθεηηθνύ ζπκβνπιίνπ ηεο Θ. Δπνκέλσο, ζηελ πεξίπησζε απηή, κεηαμύ Α 1 θαη Θ ππάξρεη ζρέζε κεηξηθήο πξνο ζπγαηξηθή. 3. Βαζικέρ απσέρ ενοποίηζηρ\ 3.1 Γενικά Επώηηζη: Πνηνο ν ζθνπόο ησλ ελνπνηεκέλσλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ; Απάνηηζη: Δάλ ν όκηινο επηρεηξήζεσλ ήηαλ κία θαη κνλαδηθή επηρείξεζε, ηόηε, ζθνπόο ησλ ελνπνηεκέλσλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ είλαη λα εκθαλίζεη ηελ πεξηνπζηαθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο απηήο. Επώηηζη: ε έλα όκηιν επηρεηξήζεσλ πνηα είλαη ε βαζηθή ππνρξέσζε ηεο κεηξηθήο; Απάνηηζη: Να ζπληάμεη ηηο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηνπ νκίινπ, δειαδή ζηηο απιέο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο κεηξηθήο (ηζνινγηζκόο θαη απνηειέζκαηα ρξήζεσο) ζα πξνζζέζεη ηηο απιέο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο (ηζνινγηζκόο θαη απνηειέζκαηα ρξήζεσο) ησλ ζπγαηξηθώλ θαη ππνζπγαηξηθώλ. Επώηηζη: Πνηα αξρή εθαξκόδεηαη θαηά ηε ζύληαμε ησλ ελνπνηεκέλσλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ; Απάνηηζη: Δθαξκόδεηαη ε αξρή ηεο νιηθήο ελνπνίεζεο όπνπ ηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνύ θαη ηνπ παζεηηθνύ θαζώο θαη ηα έζνδα θαη έμνδα ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηελ ελνπνίεζε ελζσκαηώλνληαη αθέξαηα ζηνλ ελνπνηεκέλν ηζνινγηζκό θαη ζηα ελνπνηεκέλα απνηειέζκαηα ρξήζεσο. Επώηηζη: Πσο απνηηκόληαη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηνπ νκίινπ; Απάνηηζη: Όια ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ νκίινπ απνηηκόληαη κε ηηο ίδηεο αξρέο θαη κεζόδνπο πνπ ε κεηξηθή εθαξκόδεη π.ρ. εάλ ε κεηξηθή απνηηκά ηα απνζέκαηά ηεο κε ηε κέζνδν F.I.F.O. θαη ε ζπγαηξηθή κε ηε κέζνδν L.I.F.O. ηόηε γηα ηηο αλάγθεο ηεο ελνπνίεζεο ζα απνηηκεζνύλ εθ λένπ ηα απνζέκαηα ηεο ζπγαηξηθήο κε ηε κέζνδν ηεο κεηξηθήο, δειαδή F.I.F.O. Επώηηζη: Πνηεο ζπλαιιαγέο δελ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηηο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο; Απάνηηζη: ηηο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο δελ ζπκπεξηιακβάλνληαη νη κεηαμύ ησλ εηαηξεηώλ ηνπ νκίινπ ζπλαιιαγέο ή ελδνεηαηξηθέο ζπλαιιαγέο π.ρ. ζπκκεηνρέο ηεο κεηξηθήο ζηηο ζπγαηξηθέο, πσιήζεηο πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ ή ππεξεζηώλ κεηαμύ ησλ εηαηξεηώλ ηνπ νκίινπ, ρνξήγεζε δαλείσλ, θιπ. Παπάδειγμα: ηνλ παξαθάησ όκηιν εηαηξεηώλ ε Α πώιεζε ζηε Β έλα αθίλεην κε θέξδνο Δπξώ 100. ηηο απιέο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο Α, ην θέξδνο απηό ζα εκθαληζζεί. Αληηζέησο, ζηηο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηνπ νκίινπ Α θαη Β ην θέξδνο απηό ζα αληηινγηζζεί σο ελδνεηαηξηθό θέξδνο. Σν θέξδνο απηό γίλεηαη πξαγκαηηθό γηα ηνλ όκηιν
4 όηαλ ην άλσ πεξηνπζηαθό ζηνηρείν πσιεζεί ηειηθά από ηε Β ζε ηξίηνπο, δειαδή εθηόο νκίινπ. Επώηηζη: Από πνηεο επηκέξνπο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο απαξηίδεηαη ην ζύλνιν ησλ ελνπνηεκέλσλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ; Απάνηηζη: α) Από ηνλ ελνπνηεκέλν ηζνινγηζκό β) Από ηνλ ελνπνηεκέλν ινγαξηαζκό απνηειέζκαηα ρξήζεσο γ) Από ην ελνπνηεκέλν πξνζάξηεκα δ) Από ηελ ελνπνηεκέλε έθζεζε δηαρείξηζεο ε) Από ηελ ελνπνηεκέλε θαηάζηαζε ηακεηαθώλ ξνώλ ζη) Από ηελ ελνπνηεκέλε θαηάζηαζε κεηαβνιώλ ηδίσλ θεθαιαίσλ
5 Παπάδειγμα ενοποιημένων οικονομικών καηαζηάζεων Ο όκηινο επηρεηξήζεσλ «Φαξκαζεξβηο» απνηειείηαη : α) από ηε κεηξηθή ΠΔ ΤΜΜΔΣΟΥΧΝ ΔΠΔ θαη β) από ηε ζπγαηξηθή «ΦΑΡΜΑΔΡΒΙ» Οη απιέο εηήζηεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο 31.12.2013 ησλ άλσ επηρεηξήζεσλ είλαη νη εμήο :
6 «ΦΑΡΜΑΔΡΒΙ» Αλώλπκε Φαξκαθεπηηθή Δηαηξεία Οη ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο νκίινπ 31.12.2013 ηνπ άλσ είλαη νη εμήο :
7 ΠΕ ΤΜΜΕΣΟΥΩΝ ΕΠΕ
8 Σα ίδηα ελνπνηεκέλα θεθάιαηα 31.12.2013 αλαιύνληαη σο εμήο Παπαηηπούμε ηα εξήρ : α) Το ενοποιημένο εηαιρικό κεθάλαιο ηνπ ελνπνηεκέλνπ ηζνινγηζκνύ ζπκπίπηεη κε ην εηαηξηθό θεθάιαην ηνπ ηζνινγηζκνύ ηεο κεηξηθήο 4.560.000,00. Σν ζπην ζπκβαίλεη ζε θάζε πεξίπησζε. β) Οι διαθορές ενοποίηζης (-) 1.330.077,40 δείρλνπλ ηελ ππεξαμία ( ή αέξαο ) πνπ πιεξώζεθε γηα ηελ αγνξά ηεο ζπκκεηνρήο ζηε ζπγαηξηθή «ΦΑΡΜΑ ΔΡΒΙ». Οη δηαθνξέο απηέο απνζβέλνληαη είηε εθάπαμ είηε ηκεκαηηθά θαη ηζόπνζα ην αξγόηεξν εληόο πέληε εηώλ. γ) Τα δικαιώμαηα μειουηθίας 949.855,35 δείρλνπλ ην κέξνο ησλ θεθαιαίσλ ηεο ζπγαηξηθήο «ΦΑΡΜΑ ΔΡΒΙ» ηα νπνία δελ αλήθνπλ ζηε κεηξηθή ΠΔ ΤΜΜΔΣΟΥΧΝ ΔΠΔ αιιά ζε νπνηνλδήπνηε ηξίην. δ) Το ζύνολο ηφν ιδίφν κεθαλαίφν ηοσ ομίλοσ 4.300.485,07 δείρλεη πνηα ζα ήηαλ ηα ίδηα θεθάιαηα εάλ ν όκηινο ησλ άλσ επηρεηξήζεσλ ήηαλ κηα θαη κνλαδηθή επηρείξεζε πνηα ζα ήηαλ ηα θεθάιαηά ηνπ
9 Δπίζεο ζην ελεξγεηηθό ηνπ ηζνινγηζκνύ ηεο κεηξηθήο ΠΔ ΤΜΜΔΣΟΥΧΝ ΔΠΔ εκθαλίδεηαη ην θόζηνο θηήζεσο ησλ ζπκκεηνρώλ ζηε ζπγαηξηθή «ΦΑΡΜΑΔΡΒΙ» σο εμήο : Παξαηεξνύκε όηη ζηνλ ελνπνηεκέλν ηζνινγηζκό 31.12.2013 ν άλσ ινγαξηαζκόο έρεη επαιεηθζεί.. Η ζπκκεηνρή ηεο κεηξηθήο ζηα θεθάιαηα ηεο ζπγαηξηθήο απνηειεί ελδνεηαηξηθή ζπλαιιαγή θαη βαζική αρτή ηης ενοποίηζης είναι η απαλοιθή ηφν ενδοεηαιρικών ζσναλλαγών, δειαδή ζηηο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο δελ ζπκπεξηιακβάλνληαη νη κεηαμύ ησλ εηαηξεηώλ ηνπ νκίινπ ζπλαιιαγέο ή ελδνεηαηξηθέο ζπλαιιαγέο π.ρ. ζπκκεηνρέο ηεο κεηξηθήο ζηηο ζπγαηξηθέο, πσιήζεηο πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ ή ππεξεζηώλ κεηαμύ ησλ εηαηξεηώλ ηνπ νκίινπ, ρνξήγεζε δαλείσλ, θιπ. Καηά ηην απαλοιθή ασηή δημιοσργούνηαι οι διαθορές ενοποίηζης 1.330.077, 40 νη νπνίεο δείρλνπλ ηελ ππεξαμία ( ή αέξαο ) πνπ πιεξώζεθε γηα ηελ αγνξά ηεο ζπκκεηνρήο ζηε ζπγαηξηθή «ΦΑΡΜΑΔΡΒΙ». Παξαηεξνύκε όηη ηελ πξνεγνύκελε ρξήζε 2012 ην ππόινηπν ησλ δηαθνξώλ ελνπνίεζεο ήηαλ 1.777.438,20 θαη κεηώζεθε κε ην πνζό 447.360,80 ην νπνίν απνηειεί ηελ απόζβεζε ησλ δηαθνξώλ ελνπνίεζεο. Σνύην πξνζαπμάλεη θαηά ηελ ελνπνίεζε ηηο απνζβέζεηο πνπ εκθαλίδνληαη ζηα ελνπνηεκέλα απνηειέζκαηα 2013.
10 Σα ελνπνηεκέλα απνηειέζκαηα ρξήζεσο 2013 είλαη ηα εμήο : Ο ενοποιημένος κύκλος εργαζιών 2013 100.892.958,01 εκθαλίδεη ην θύθιν εξγαζηώλ ηνλ νπνίν πέηπρε ηε ρξήζε 2013 ν όκηινο κε πειάηεο εθηόο νκίινπ, δειαδή δελ πεξηιακβάλνληαη νη πσιήζεηο κεηαμύ κεηξηθή ζπγαηξηθήο νη νπνίεο θαηά ηελ ελνπνίεζε έρνπλ απαιεηθζεί. Τα καθαρά αποηελέζμαηα ομίλοσ τρήζεφς 2013 είλαη 221.768,27 ηα νπνία πξόεθπςαλ από ηα θαζαξά απνηειέζκαηα ρξήζεσο 423.684,64 κείνλ ηελ αλαινγία κεηόρσλ κεηνςεθίαο 201.916,37. Η αναλογία μεηότφν μειουηθίας 201.916,37 εκθαλίδεη ην πνζό ησλ θεξδώλ ηεο ζπγαηξηθήο «ΦΑΡΜΑ ΔΡΒΙ» ηα νπνία δελ αλήθνπλ ζηε κεηξηθή ΠΔ ΤΜΜΔΣΟΥΧΝ ΔΠΔ, αιιά ζηε κεηνςεθία ηεο ζπγαηξηθήο «ΦΑΡΜΑ ΔΡΒΙ». Τα καθαρά αποηελέζμαηα ομίλοσ τρήζεφς 2013 είλαη 221.768,27 εκθαλίδνπλ ην θέξδνο ην νπνίν ζα πξαγκαηνπνηνύζε ν όκηινο εάλ ήηαλ κηα θαη κνλαδηθή επηρείξεζε.