Г.А. Дражына, настаўнік фізікі і матэматыкі вышэйшай катэгорыі Каменіцкага ВПК «Дзіцячы сад-сярэдняя школа» Рашэнне задач па тэме «Асноўнае ўраўненне МКТ» Мэты ўрока: забяспечыць авалоданне вучнямі асноўнымі метадамі і спосабамі рашэння задач на прымяненне асноўнага ўраўнення МКТ; развіваць навыкі рашэння задач па вызначэнні сярэднеквадратычнай скорасці малекул газу, ціску, аб ѐму газу, канцэнтрацыі малекул; стварыць умовы, неабходныя для фарміравання навыкаў самакантролю і самаацэнкі вучняў, развіцця аналітычнага і крытычнага мыслення. Вучэбна-метадычнае забеспячэнне: камп ютар, прэзентацыя PowerPoint, лісты самаацэнкі, шкала пераводу сумарнай колькасці балаў у адзнакі па дзесяцібальнай сістэме ацэньвання, табліцы «Формулы», табліцы «Крыжыкінулікі», лісты з няправільным рашэнем задачы, карткі з тэкстамі задач, д/з. На кожным этапе ўрока прадугледжана самаправерка і самаацэнка вучнямі выкананых заданняў, запаўненне ліста самаацэнкі (гл. адпаведныя слайды).. Паведамленне тэмы ўрока. Актуалізацыя ведаў Самастойна запоўніць табліцу (запісаць формулы па іх назве). Формула Назва n= N канцэнтрацыя малекул. m М 0 = Na маса малекулы рэчыва. p= 3 m 0 n<υ> асноўнае ўраўненне МКТ. p= nkt формула сувязі ціску і абсалютнай тэмпературы. <E к> = 3 kt формула сувязі сярэдняй кінетычнай энергіі і абсалютнай тэмпературы.
<υ> = 3kT m 0 сярэднеквадратычная скорасць. 3. Пастаноўка мэты ўрока (сумесна з вучнямі) 4. Гульня «Крыжыкі-нулікі» Кожны вучань запаўняе прапанаваную табліцу: вылічыўшы канцэнтрацыю малекул па дадзеных стаўбца, паставіць крыжык на перасячэнні стаўбца і радка з правільным адказам. n-канцэнтрацыя N=6,0 0 3, =0,04 м 3. N=3 0 9, =0, дм 3.. 3 0 3 м -3. N=,4 0, = 50 л.. 30 0 9 м -3. 3.,7 0 5 м -3. 4.,3 0 м -3. 5..8 0 3 м -3. 6. 7 0 0 м -3. 5. Задача вывад формулы. Вызначце ціск газа р, калі яго шчыльнасць роўна ρ, сярэднеквадратычная скорасць роўна <υ >. Атрыманай формулай можна карыстацца пры рашэнні задач. (Выкарыстоўвайце формулы: m=m 0 N, ρ= m, n= N ). p= 3 m0 n<υ> = 3 m0 N <υ> = 3 m <υ> = 3 ρ <υ>. p= 3 ρ <υ> 6. Рашэнне разліковых задач. ЗАДАЧА. Сярэднеквадратычная скорасць малекул газа роўна <υ > =400 м/с. Вызначце аб ѐм, які займае m= кг газа па ціскам p=0 5 Па. p=0 5 Па <υ > =400 м/с p = ρ <υ> 3 m= кг 0,5 м 3 = 3 m <υ> ; = m 3р ;? Адказ: 0,5 м 3 ЗАДАЧА. Шчыльнасць газу ў балоне газананаўняльнай лямпы роўна
ρ = 0,9 кг/м 3. Пры гарэнні лямпы ціск у ѐй ўзрос з p =8 0 4 Па да p =, 0 5 Па. На колькі павялічылася сярэднеквадратычная скорасць <υ > - <υ >? ρ = 0,9 кг/м 3. Рашэнне p =8 0 4 Па p = 3 ρ <υ> ; <υ> = p =, 0 5 3p Па <υ > - <υ >= - 3 p ; 3 p ; <υ > - <υ > 80 м/с. <υ > - <υ > -? Адказ: 88 м/с 7. Фізкультхвілінка. На дошцы запісаны літары алфавіта. Настаўнік выбірае літару, вучні павінны назваць на гэту літару любы фізічны тэрмін. (Пры гэтым вучань абавязкова павінен устаць і сесці.) 8. Гульня «У ролі настаўніка». Вучням прапануецца лісток з умовай і рашэнням задачы. Неабходна знайсці памылкі і выправіць іх. ЗАДАЧА. Вызначце сярэднеквадратычную скорасць руху малекул газа <υ>, калі яго маса m= 6 кг, аб ѐм = 4,9 м 3, ціск роўны p= 00 кпа. m= 6 кг. p = ρ <υ> = <υ> ; 3 3 = 4,9 м 3. p= 00 кпа. <υ> = = 0 5 Па. 3P m m = 3 кпа 4,9 6кг = 49 / с м 7 м/с <υ >? Адказ: 7 м/с 9. Рашэнне задач 3 4 ЗАДАЧА 3. Якая даўжыня куба L, што змяшчае N = 0 6 малекул ідэальнага газу пры нармальных умовах? ( = L 3 ) N = 0 6 L 3 N NkT =; p= nkt = kt; = ; p Т= 73 К p= 0 5 Па 37,7 0 - м 3 ; L= 3 ; L 3,3 0-7 м. L? 3
Адказ: 3,3 0-7 м. ЗАДАЧА 4. У сасудзе аб ѐмам = дм 3 змяшчаецца газ пры тэмпературы t = 7 0 С. На колькі паменшыцца ціск газу ў сасудзе Р =Р-Р, калі ў выніку ўцечкі газу з яго выйдзе N= 0 малекул? = дм 3. p= nkt = N kt; p = N N t = 7 0 N С. p= kt- Т=90 К. N= 0. p 4000 Па. kt= kt( N - N N N N kt; ) = N kt; Р =Р-Р? Адказ: 4000 Па 0. Падвядзенне вынікаў урока, адлік балаў па лістах самаацэнкі і выстаўленне адзнак за ўрок з выкарыстаннем шкалы пераводу. Пытанні да вучняў. Ці дасягнулі вы пастаўленнай мэты ўрока?. Якія цяжкасці ўзніклі ў час ўрока? 3. Чаму навучыліся на ўроку? 4. Ці задаволены вы сваѐй работай на ўроку? 5. Ці задаволены сваѐй адзнакай за ўрок?. Дамашнее заданне 36, 37. Практыкаванне 0 (6 балаў), 3 (8 балаў), дадатковая задача 3 (0 балаў). Дадатак. Ліст самаацэнкі Від дзейнасці Максімальная колькасць балаў. Табліца «Формулы». 6. Гульня «Крыжыкі-нулікі». 6 3. Задача вывад формулы. 4 4. Выканенне разліковых задач, 3. 4 Набраная колькасць балаў 5. «У ролі настаўніка». Знайсці памылкі ў рашэнні задачы. 6. Выкананне задач 3, 4. 4 5 5 4
Усяго балаў. 37 Дадатак. Табліца «Формулы» Формула Назва канцэнтрацыя малекул. маса малекулы рэчыва. асноўнае ўраўненне МКТ. формула сувязі ціску і абсалютнай тэмпературы. формула сувязі сярэдняй кінетычнай энергіі і абсалютнай тэмпературы. сярэднеквадратычная скорасць. Дадатак 3. Шкала пераводу сумарнай колькасці балаў у адзнакі па дзесяцібальнай сістэме ацэньвання. Колькасць набраных балаў Адзнака 5 6-9 3 0-3 4 4-7 5 8-6 -5 7 6-9 8 30-33 9 34-37 0 Дадатак 8 Д/з 36, 37 Практыкаванне 0 6 балаў, 3 8 балаў, Дадатковая задача 3 0 балаў. 5
Слайды -5 6