6 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΜΕΔΙΠ 1-4 Φεβρουαρίου 2018 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΚΛΙΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΟΠΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ Ε.Δ. Βογιατζογλου MSc Clinical Biomechanics BSc (Hons) Podiatry
Στο 80% των ελκών προϋπάρχει τραύμα κυρίως από υπόδημα Apelqvist J et al 1990
«Το τέλειο Μηχανολογικό Δημιούργημα» Άξονες-Επίπεδα κίνησης Κάμψη-έκταση: Οβελιάιο επίπεδο Απαγωγή-προσαγωγή: Εγκάρσιο επίπεδο Στροφή:Στεφανιαίο επίπεδο Υπτιασμός: Κάμψη-Στροφή-Προσαγωγή Πρηνισμός: Έκταση-Στροφή-Απαγωγή Ο Mann (1993) έχει περιγράψει το συντονισμό της κίνησης του αστραγάλου και της ποδοκνημικής ως ένα ιδανικό μοντέλο, το οποίο ονόμασε συνδεδεμένη άρθρωση Παπανίκος Χ., 2008
Φαση Στήριξης Επαφή πτέρνης με το έξω χείλος Έσω στροφή της κνήμης Πρηνισμός του άκρου ποδός Φάση Μισοστήριξης Έξω στροφή της κνήμης Υπτιασμός του άκρου ποδός
Φάση Ώθησης Ουδέτερη θέση της πτερνοκυβοειδούς και αστραγαλοσκαφοειδούς διάρθρωσης. Η πρώτη μεταταρσιοφαλαγγική διάρθρωση έχει εμβέλεια κίνησης από 30 πελματιαίας κάμψης σε 90 ραχιαίας κάμψης, σε σχέση με τον επιμήκη άξονα της πρώτης μετατάρσιας διάφυσης. Το πρώτο μετατάρσιο έχει κλίση 20 σε σχέση με το έδαφος. Έτσι, το εύρος κίνησης του μεγάλου δακτύλου είναι 50 πελματιαία κάμψη προς 70 ραχιαία κάμψη σε σχέση με την επιφάνεια του πατώματος. Κατά τη φάση ανύψωσης της φτέρνας στη φυσιολογική βάδιση, απαιτείται η μέγιστη ραχιαία κάμψη της πρώτης μεταταρσιοφαλαγγικής διάρθρωσης. Κατά την ανύψωση του μεγάλου δακτύλου υπτιασμός του άκρου ποδός και έξω στροφή της κνήμης.
Δομικές Εμβιομηχανικές Ανωμαλίες Βλαισός μέγας δάκτυλος Προπέτεια μεταταρσίων κεφαλών Γαμψοδακτυλία Κοιλοποδία Δυσκαμψία αρθρώσεων Νευρο-οστεοαρθροπάθεια (Charcot)
Βλαισός Μέγας Δάκτυλος
Ertapenem Patient 55 year old female (2) History of Diabetes for 17 years Purulent wound drainage Bilateral sensory loss on feet Foot deformity (HAV) Ill-fitting footwear Bilateral palpable pulses Diagnosis Right Medial 1 st MPjt. Neuropathic ulcer Grade II Stage B Treatment Debridement followed by IV therapy (1 week) and dressings PO antibiotic therapy (2 Infections Proven First-Line in Diabetic Foot
Περιορισμένο Διαρθρικό Εύρος Κίνησης Δύσκαμπτος Μέγας Δάκτυλος Birke et al 1995 Αυξημένο μεσοδακτύλιο μηχανικό φορτίο Chantelau et al 1996 Δυσκαμψία στην ποδοκνημική άρθρωση Fernando et al 1991
Κοιλοποδία
Γαμψοδακτυλία Είναι σύγκαμψη και των δύο φαλαγγοφαλαγγικών αρθρώσεων συνήθως σε περισσότερα από ένα δάκτυλα
Πληκτροδακτυλία Η ακραία φαλαγγοφαλαγγική άρθρωση βρίσκεται σε κάμψη, ενώ η κεντρική και η μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση είναι φυσιολογικές.
Σφυροδακτυλία Η πρώτη φαλαγγοφαλαγγική άρθρωση βρίσκεται σε κάμψη, ενώ η δεύτερη σε έκταση
Θεραπευτικά Υποδήματα 4. Αποτροπή ανυπόδητης βάδισης. (χωρίς ενδείξεις) 5. Πρόληψη έλκους με κατάλληλα υποδήματα και ένθετα πέλματα. 6. Πρόληψη υποτροπής έλκους με ειδικά εξατομικευμένα υποδήματα (βαθμός βεβαιότητας υψηλός)
Rizzo L, Tedeschi A, Fallani E, et al. Custom-made orthesis and shoes in a structured follow-up program reduces the incidence of neuropathic ulcers in high-risk diabetic foot patients. The international journal of lower extremity wounds 2012;11(1): 59-64. Lavery LA, LaFontaine J, Higgins KR, Lanctot DR, Constantinides G. Shear-reducing insoles to prevent foot ulceration in high-risk diabetic patients. Advances in skin & wound care 2012; 25(11): 519-24; quiz 25-6. Scire V, Leporati E, Teobaldi I, Nobili LA, Rizzo L, Piaggesi A. Effectiveness and safety of using Podikon digital silicone padding in the primary prevention of neuropathic lesions in the forefoot of diabetic patients. Journal of the American Podiatric Medical Association 2009; 99(1):28-34.
Κατευθυντήριες οδηγίες για τα υποδήματα και την αποφόρτιση του διαβητικού ποδιού an evidence based guideline Υποδήματα και αποφόρτιση Ένδειξη Υποδήματα πρόληψης Αθλητικά υποδήματα Πρόληψη πελματιαίων ελκών στους ασθενείς υψηλού κινδύνου Μείωση των ασκούμενων στην πελματαία επιφάνεια πιέσεων σε συνδυασμό μόνο με θεραπευτικά υποδήματα διαβήτη Ένθετα πέλματα Θεραπευτικά υποδήματα αποφόρτισης Half shoes Total contact cast (TCC) Total contact cast removable Removable walkers Αντιμετώπιση των πελματιαίων ελκών όταν υπάρχει αντένδειξη ή έλλειψη συμμόρφωσης για cast ή walkers Πρώτη επιλογή για την αντιμετώπιση νευροπαθητικών ελκών σε μη ισχαιμικούς ασθενείς Αντιμετώπιση οξείας οστεαρθροπάθειας International Working Group on the Diabetic Foot 2007
Levin and O Neals, The Diabetic Foot, 2008
Μισό Υπόδημα (Half Shoe) 38% επούλωση σε διάστημα 12 εβδομάδων (Veves et al. 2001) 58% επούλωση σε διάστημα 8 εβδομάδων (Armstrong et al. 2001) Δυσκολία στη βάδιση σε ασταθείς ασθενείς - ανασφαλές
Λειτουργικά Χαρακτηριστικά Θεραπευτικού Υποδήματος
Aτραυματικά υποδήματα με extra βάθος Το επανώδερμα θα πρέπει να αγκαλιάζει τις παραμορφώσεις και να μην τις περιορίζει
Κατευθυντήριες οδηγίες για τα υποδήματα και την αποφόρτιση του διαβητικού ποδιού an evidence based guideline Υποδήματα και αποφόρτιση Ένδειξη Πρόληψη πελματιαίων ελκών στους ασθενείς υψηλού κινδύνου Υποδήματα πρόληψης Ένθετα πέλματα Θεραπευτικά υποδήματα αποφόρτισης Half shoes Total contact cast (TCC) Total contact cast removable Removable walkers Μείωση των ασκούμενων στην πελματαία επιφάνεια πιέσεων σε συνδυασμό μόνο με θεραπευτικά υποδήματα διαβήτη Αντιμετώπιση των πελματιαίων ελκών όταν υπάρχει αντένδειξη ή έλλειψη συμμόρφωσης για cast ή walkers Πρώτη επιλογή για την αντιμετώπιση νευροπαθητικών ελκών σε μη ισχαιμικούςασθενείς Αντιμετώπιση οξείας οστεαρθροπάθειας International Working Group on the Diabetic Foot 2007
Συστήματα μέτρησης in-shoe και out-shoe πελματιαίων πιέσεων
Plantar Shear Stress in Individuals With a History of Diabetic Foot Ulcer: An Emerging Predictive Marker for Foot Ulceration. Yavuz M et al. 2017 Διάτμηση ονομάζεται η καταπόνηση που εμφανίζεται σε ένα σώμα όταν δύο ίσες και αντίθετες δυνάμεις ενεργούν κάθετα στον άξονα του.
Συμπεράσματα?