Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας-Βιβλιοθηκονοµίας, Κέρκυρα Επιστήµη της Πληροφορίας Υπηρεσίες Πληροφόρησης σε Ψηφιακό Περιβάλλον Από τις υπηρεσίες Πληροφόρησης στο «Ηλεκτρονικό Επιχειρείν» Κέρκυρα, 2007 ρ. Ε. Μάγκος Ενότητες Μαθήµατος Eισαγωγικά Θέµατα Κοινωνία της Πληροφορίας Υποδοµές Ηλεκτρονικού Επιχειρείν Ηλεκτρονικό Εµπόριο, Μοντέλα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν. ιεπιχειρησιακό B2B (Inter-Organizational Information Systems), Ηλεκτρονικές Αγορές B2B, Κάθετες Πύλες. Intra-Organizational B2B - Εταιρικές Πύλες Μοντέλο «Επιχείρηση προς Πελάτη Β2C. Ηλεκτρονικό Λιανεµπόριο, Ηλεκτρονικοί Ενδιάµεσοι, Υποδοµές ικτυακών Τόπων B2C. Ηλεκτρονικά Συστήµατα Πληρωµών (e-payment Systems) Ασφάλεια, Νοµικά και Κανονιστικά θέµατα στο Ηλεκτρονικό Επιχειρείν. Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση (e-government) Ανάθεση Εργασιών Παρουσίαση εργασιών
Βαθµολογία του Μαθήµατος Ο τελικός βαθµός κάθε φοιτητή/τριας θα βασίζεται: Γραπτή εργασία project 50% Παρουσίαση εργασίας 50% H απόδοση σε κάθε κατηγορία (δηλ. γραπτή εργασία και παρουσίαση) πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τη βάση. ικτυακός Τόπος Μαθήµατος
Κοινωνία της Πληροφορίας Από τη πληροφορική επανάσταση στην Κοινωνία της Πληροφορίας Ο όρος«κοινωνία της Πληροφορίας» αναφέρεται σε µια µορφή κοινωνικής και οικονοµικής ανάπτυξης όπου η απόκτηση, αποθήκευση, επεξεργασία, αποτίµηση, µεταβίβαση και διάχυση πληροφοριών οδηγεί στη δηµιουργία γνώσης και την ικανοποίηση αναγκών ατόµων και επιχειρήσεων και παίζει έτσι κεντρικό ρόλο στην οικονοµική δραστηριότητα, την παραγωγή πλούτου και την ποιότητας της ζωής των πολιτών Κοινωνία της Πληροφορίας: οµικά Στοιχεία Τεχνολογία ίκτυα, Τηλεπικοινωνίες ιαχείριση Πληροφοριών Ασφάλεια Πληροφοριακών Συστηµάτων, Οικονοµία Η ψηφιακή Οικονοµία Ηλεκτρονικές Πληρωµές Κοινωνία Οδικτυωµένος Πολίτης Νοµοθεσία ικαιώµατα και Κίνδυνοι
Σχήµα: Η-Κοινωνία Η-Κοινωνία Η-Οικονοµία Η-Τραπεζική Η-Πληρωµή Η-Πληροφόρηση Η-Μάθηση Η- ηµοσίευση Η- ηµοκρατία Η-Ψηφοφορία Η-φορολογία Η-Εµπόριο Η- ιακυβέρνηση Η-Επιχειρείν ιαχείριση Πληροφοριών ίκτυα - ια-δίκτυο Ασφάλεια Π. Συστηµάτων Τεχνολογικό Υπόβαθρο Τεχνο-νοµικό Κοινωνικό Περιβάλλον Περιβάλλον Κοινωνικό Υπόβαθρο Κατηγορίες Ηλεκτρονικού Επιχειρείν B2C B2G Επιχείρηση Α C2C Καταναλωτής - Πολίτης B2B C2G ηµόσιος Φορέας Επιχείρηση Β
Ηλεκτρονικό Εµπόριο και Ηλεκτρονικό Επιχειρείν To Ηλεκτρονικό Επιχειρείν (Electronic Business) περιλαµβάνει όλες εκείνες τις διαδικασίες που έχουν να κάνουν µε την εφαρµογή τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ICT) για την υλοποίηση σχέσεων: Β2Β, B2C, G2C, G2B, Β2Ε To Ηλεκτρονικό Εµπόριο (Electronic Commerce) περιλαµβάνει µόνον εκείνες τις διαδικασίες αλληλεπίδρασης που αναφέρονται και συσχετίζονται µε το εµπόριο (δηλ. αγορά και πώληση) Ηλ. Εµπόριο: Υποσύνολο Ηλ. Επιχειρείν Σχετίζεται µε συναλλαγές: (αγορά και πώληση προϊόντων) B2C B2Β G2Β e-commerce G2C B2E G2G / G2E e-business
Ιστορική Αναδροµή Επιχείρηση-προς-Επιχείρηση (Β2Β) µέσω ιδιωτικών δικτύων Επιχείρηση-προς-Επιχείρηση (Β2Β) µέσω Internet Εµφάνιση WWW to 1993 B2C, C2C, G2C, G2B Ηλεκτρονικό Εµπόριο (e-commerce) Κινητό Εµπόριο (mobile commerce) U-commerce («πανταχού παρών» Η.Ε.) http://www.corporate.visa.com/av/ucomm/u_whitepaper.pdf Επιχείρηση-προς-Επιχείρηση (Ε-Ε / Β2Β) Ηπρώτηµορφή Η- Επιχειρείν Χρήση ηλεκτρονικών µέσων για διεκπεραίωση συναλλαγών & ανταλλαγή ηλ. εγγράφων µεταξύ εταιριών-οργανισµών Χρήση EDI (αρχικά) και Internet-EDI (σήµερα) http://distribution.activant.com/images/marketing/edi-van.gif
Παραδείγµατα Εφαρµογών Β2Β Ηλεκτρονική ανταλλαγή εταιρικών εγγράφων τιµολόγια, συµβόλαια Ηλεκτρονική διεκπεραίωση & ιαχείριση προµηθειών πρώτες ύλες, εξοπλισµός, πρόβλεψη παραγγελιών κλπ. Καταµερισµός εργασιών µεταξύ εταιριών κοινή χρήση πόρων, δεδοµένων, ηλεκτρονικού εξοπλισµού ραστηριότητες Προσανατολισµένες προς τον Καταναλωτή (Consumer-Oriented) Επιχείρηση προς Καταναλωτή (Business-to-Customer) B2C To Μοντέλο Άµεσων Πωλήσεων (Direct Sales) της Dell Πελάτης προς Πελάτη (Customer-to-Customer) To Μοντέλο του e-bay Government-to-Customer or to Citizen (G2C) http://www.policeauctions.com/, Ειδικές περιπτώσεις: Καταναλωτής προς Επιχείριση (C2B) Case Study: Priceline (http://www.priceline.co.uk/) Οι αγοραστές ορίζουν τιµή για την υπηρεσία που επιθυµούν, και οι επιχειρήσεις αποφασίζουν αν θα πουλήσουν.
http://premierconfigure.euro.dell.com/dellstore/config.aspx?config_data=&%7etgt=global_cfg&c=gr&cs=rc1078529&customer_id=rc1078529&fb=1&l=el&oc=ld4301&s=pad http://www.policeauctions.com/
http://www.ebay.com/ https://www.taxisnet.gr/web/default.html
http://www.priceline.co.uk/ Επιχείρηση-προς-Καταναλωτή (B2C) Συναλλαγές µεταξύ επιχειρήσεων ή οργανισµών και καταναλωτών όπως το λιανικό εµπόριο ή η παροχή υπηρεσιών Η µεγάλη του εξάπλωση οφείλεται στη διάδοση του Internet Το Η-Εµπόριο (E-Commerce) είναι η βασική µορφή του Η-Επιχειρείν B2C http://www.toshibatec.co.jp/news/e_2000img/010220e_2.jpg
Παραδείγµατα Εφαρµογών Β2C (1/2) Ηλεκτρονικά καταστήµατα www.amazon.com Ηλεκτρονικά πολύ-καταστήµατα & Ηλεκτρονικοί Ενδιάµεσοι www.mystore.gr, www.clickhere.gr Ηλεκτρονικές δηµοπρασίες www.ebay.com, www.fleamarket.gr Ηλεκτρονική τραπεζική www.alpha.gr, www.winbank.gr http://www.clickhere.gr/hotels-greece/hotels_greece_greek.html www.alpha.gr
Παραδείγµατα Εφαρµογών Β2C (2/2) Ηλεκτρονική δηµοσιογραφία αγορά πληροφοριών www.naftemporiki.gr, www.dolnet.gr Μεταφορές www.easyjet.com Τουριστικός τοµέας http://www.greek-tourism.gr/ www.dolnet.gr 1. ίκτυα B2C Τεχνολογίες (1/2) Internet LANs, WANs, Wireless, VANs 2. Αναζήτηση πληροφορίας προϊόντων, Γνώσης Μηχανές αναζήτησης Data Mining Mobile Agents 3. Ηλεκτρονικός κατάλογος e-catalog Web βάσεις δεδοµένων Ψηφιακές βιβλιοθήκες (XML)
B2C Τεχνολογίες (2/2) 4. Ηλεκτρονικές Πληρωµές E-cash (digicash, NetCash, Ecash) E-credit (SET, SSL), 5. Τεχνολογίες διαπραγµάτευσης τιµής (negotiation & bidding) Mobile agents (AuctionBot, Firefly, PersonaLogic) Artificial Intelligence 6. Τεχνολογίες Ασφάλειας Aλγόριθµοι κρυπτογράφησης (π.χ. DES, AES, RSA) Ψηφιακές Υπογραφές Ψηφιακά Πιστοποιητικά (RSA, DSΑ Χ.509) Firewalls, Virtual Private Networks, Ηλεκτρονικό Επιχειρείν και ηµόσιος Φορέας Αφορά ουσιαστικά υποσύνολο της Η- ιακυβέρνησης ηµόσιος Φορέας προς Επιχείρηση ( -Ε / G2B) Ηλεκτρονική διεκπεραίωση φορολογικών υποχρεώσεων εταιριών ιαγωνισµοί για δηµόσια έργα ή προµήθειες Εισαγωγές εξαγωγές µέσω τελωνείων Ηλεκτρονική παροχή πληροφορίας για εµπορικά θέµατα ηµόσιοςφορέαςπροςπολίτη( -Π / G2C) Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες προς πολίτες (http://www.gsis.gr) Ηλεκτρονική υποβολή ΦΠΑ (www.taxisnet.gr) Ηλεκτρονική προµήθεια πιστοποιητικών και βεβαιώσεων (www.kep.gov.gr)
http://www.ika.gr/gr/infopages/yphr/home.cfm ΤΠΕ και Επιχείρηση: Νέες Επιχειρηµατικές Προοπτικές Παραδοσιακή Επιχείρηση e-business Περιουσιακά στοιχεία: υλικά Περιβάλλον: βεβαιότητα, µικρές αλλαγές υλικές πηγές απλά προϊόντα & διαδικασίες Περ. στοιχεία: υλικά + άυλα Περιβάλλον: αβεβαιότητα, δυναµικό άυλες πηγές πελατοκεντρικό προϊόντα & διαδικασίες προστιθέµενης αξίας
Επιχειρησιακή Στρατηγική και ΤΠΕ «Στρατηγική µιας επιχείρησης αποτελεί το µοντέλο των στόχων επιδιώξεων της καθώς οι πολιτικές ή σχέδια που θα βοηθήσουν στην επίτευξη τους» (Andrews, 1971) «Επειδή ο ρυθµός της αλλαγής και ο βαθµός της αβεβαιότητας στο αυριανό ανταγωνιστικό περιβάλλον αναµένεται να µεγαλώσουν, οι οργανισµοί θα λειτουργούν κάτω από αυξανόµενες πιέσεις για παραγωγή περισσότερων πραγµάτων και ταχύτερα, χρησιµοποιώντας λιγότερους πόρους» (Turban et al, 2002) Η Ανάγκη για Ηλεκτρονικό Εµπόριο στην Επιχείρηση Οι Κινητήριες υνάµεις Αλλαγές στο επιχειρηµατικό περιβάλλον και στις συµπεριφορές των καταναλωτών Τεχνολογικές Εξελίξεις Παγκοσµιοποίηση του Εµπορίου Συνεχώς αυξανόµενος ανταγωνισµός Ανάγκη για εκσυγχρονισµό Ανασχεδίαση Επιχειρηµατικών ιαδικασιών Ηλεκτρονικό Εµπόριο
Ανταγωνιστικότητα Επιχειρήσεων και Ηλεκτρονικό Εµπόριο Το Μοντέλο του Porter για τις δυνάµεις ανταγωνισµού Οι ΤΠΕ και οι υνάµεις Ανταγωνισµού Ηαπειλήτων«νέο-Εισελθόντων» Το ιαδικτυακό Εµπόριο (Internet Commerce) µπορεί να απλουστεύσει / διευκολύνει την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά. Case Study: To βιβλιοπωλείο Amazon.com Case Study: Τράπεζες που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στο Internet (Netbank - http://www.netbank.com/) H «φούσκα» των.com (τέλη 90 s) Η απειλή της Αντικατάστασης Αλλαγή ή Κατάργηση του µοντέλου του Λιανέµπορου: π.χ. «Κατέβασµα» τραγουδιών mp3 από τα sites των καλλιτεχνών. ισκογραφικές Εταιρίες;
Επιχειρησιακή Στρατηγική και ΤΠΕ Τα νέα παγκόσµια δεδοµένα απαιτούν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας µιας επιχείρησης Βελτίωση (improve it) Επανασχεδιασµός (revise it): Αλλαγή στρατηγικής Ηλ. Εµπορίου και του σχεδίου υλοποίησης Ανασχεδίαση Επιχειρηµατικών ιαδικασιών (BPR) Ενηµέρωση (update it): Επαναπροσδιορισµός στρατηγικής της επιχείρησης µε υιοθέτηση τεχνολογιών Η. Εµπορίου http://www.jiscinfonet.ac.uk/infokits/process-review/scope H Μεταστροφή από το Παραδοσιακό στο Ηλ. Εµπόριο για την Επιχείρηση / Οργανισµό Understanding the Global Change Business Strategy Responding to Change Business Goals Implementing the Change Change Management Enhanced Using IT Business Processes Workflow, Technology, People Business Process Re-engineering
Επιχειρησιακή Στρατηγική και ΤΠΕ Η στρατηγική της επιχείρησης µπορεί να επηρεαστεί δραστικά από την υιοθέτηση τεχνολογιών Ηλ. Εµπορίου: Απόφαση κατάργησης του δικτύου λιανεµπόρων online εξυπηρέτηση των πελατών. Direct Marketing Εξάπλωση της επιχείρησης σε νέες (γεωγραφικές) αγοράς Παγκοσµιοποίηση Πλεονεκτήµατα Ηλ. Εµπορίου Πρόσβαση στις υπηρεσίες από οποιοδήποτε χώρο, οποιοδήποτε χρόνο υνατότητα παρακολούθησης των επιλογών και των αιτηµάτων των πελατών ηλεκτρονικά. Οι επιχειρήσεις µπορούν να αναλύσουν / αξιολογήσουν το ενδιαφέρον των πελατών για διάφορα προϊόντα-υπηρεσίες, π.χ. βάσει της επισκεψιµότητας σελίδων Web. Λεπτοµερής πληροφόρηση για τις προτιµήσεις των πελατών (mass customization) Μικρότεροι χρόνοι απόκρισης στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Οφέλη Ηλεκτρονικού Εµπορίου Επιχειρήσεις/Οργανισµοί υνατότητα παγκόσµιας παρουσίας Βελτιωµένη ανταγωνιστικότητα Παροχή εξειδικευµένων υπηρεσιών στους πελάτες Ελαχιστοποίηση κόστους παραγωγής Νέες επιχειρηµατικές ευκαιρίες Καλύτερη ιαχείριση προµηθευτικής αλυσίδας Καταναλωτές/Πολίτες Αυξηµένες δυνατότητες επιλογής Εξειδίκευση υπηρεσιών και προϊόντων Λήψη εξειδικευµένων αγαθών Μείωση των τιµών Νέαπροϊόντακαι υπηρεσίες Άµεσηκάλυψηαναγκών Περιορισµοί Ηλεκτρονικού Εµπορίου Τεχνικοί περιορισµοί Έλλειψη ασφάλειας, αξιοπιστίας Έλλειψη προτύπων Ανεπαρκές εύρος ζώνης τηλεπικοινωνιών Μη τεχνικοί περιορισµοί Ασφάλεια και διασφάλιση απορρήτου Έλλειψη εµπιστοσύνης και αντίσταση χρηστών Άλλοι περιοριστικοί παράγοντες (π.χ. νοµικά θέµατα) ύσκολη η Ολοκλήρωση (Integration) / ιασυνδεσιµότητα µεταξύ εφαρµογών Internet, λογισµικού ΗΕ, βάσεων δεδοµένων. http://exonous.typepad.com/mis/barriers_to_electronic_commerce.png
Άλλες Θεµατικές Ενότητες που θα µας «απασχολήσουν» στη συνέχεια Κινητό Ηλεκτρονικό Εµπόριο Ηλεκτρονική Μάθηση Τηλε-εργασία Τηλε-Ιατρική Ηλεκτρονική Τραπεζική Ηλεκτρονικοί Μεσίτες Ανωνυµία και Ιδιωτικότητα Ψηφιακές Απειλές http://www.ebusinessforum.gr/teams/teamsall/index.php?cycleid=2&language=el Βιβλιογραφία Μαθήµατος David Whiteley: «e-commerce Strategy, Technologies and Applications», McGraw-Hill Publishing Company, 2000 Γ. ουκίδης: Σηµειώσεις Μαθήµατος «Ηλ. Εµπόριο», τµήµα ιοικητικής Επιστήµης και Τεχνολογίας, Οικ. Παν/µιο Αθηνών, 2002 http://www.dmst.aueb.gr/gr/courses/courses.asp?6sem/30_ecommerce Been et al. Electronic Markets in the Air Cargo Community. Third European Conference on Information Systems, Athens, 1995. Porter, M. E. Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. Free Press, New York, 1985.