ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΚΝΣ (ΙΙ) Α.Δ.ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ agouliam@med.uoa.gr
Εφαρμογές των απεικονιστικών μεθόδων στο Νευρολογικό άρρωστο Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις Αγγειακές παθήσεις Φλεγμονώδεις παθήσεις Ογκοι Απομυελινωτικά-Νευροεκφυλιστικά νοσήματα- Υδροκεφαλία Νευροδερματικά σύνδρομα Κοινά νευρολογικά συμπτώματα
Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις Απλή ακτινογραφία για πιθανό κάταγμα (OΧI) Υπολογιστική Τομογραφία για πιθανό αιμάτωμα Αιμάτωμα: επισκληρίδιο υποσκληρίδιο μετατραυματική υπαραχνοειδής αιμορραγία εγκεφαλική θλάση-ενδοεγκεφαλικό αιμάτωμα κάκωση νευραξόνων
ΚΕΚ-Ρωγμώδες κάταγμα
ΚΕΚ - Εμπιεστικό κάταγμα
Οξύ Επισκληρίδιο Αιμάτωμα Αμφίκυρτη ή φακοειδής υπέρπυκνη συλλογή αίματος μεταξύ κρανίου και σκληράς μήνιγγος Δεν διαπερνά τις ραφές Συμπίεση εγκεφαλικού παρεγχύματοςκοιλιακού συστήματος Συνυπάρχει κάταγμα (50%)
Οξύ Υποσκληρίδιο Αιμάτωμα Ημισελινοειδής υπέρπυκνη συλλογή μεταξύ σκληράςαραχνοειδούς μήνιγγας Εκτείνεται πέραν των ραφών Συμπίεση εγκεφαλικού παρεγχύματος και παρεκτόπιση ανατομικών στοιχείων μέσης γραμμής
Υποξύ-Χρόνιο Υποσκληρίδιο Αιμάτωμα (3 ημ-3 εβδ) (>3 εβδ)
Αιμορραγικές Θλάσεις/Αιματώματα Θλάσεις στην περιφέρεια, δηλ στις έλικες του εγκεφάλου, ως αποτέλεσμα κάκωσης Αιμάτωμα στο παρέγχυμα Κάκωση νευραξόνων σε στροφικές κακώσεις με στικτές υπέρπυκνες εστίες Υπέρπυκνες αλλοιώσεις με περιεστιακό οίδημα
Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις (ΚΕΚ) Ελεγχος με ΥΤ ( χωρίς ΕΦ σκιαγραφικό ) Διάγνωση εξωεγκεφαλικού αιματώματοςπιθανού εγκολεασμού (απαιτείται άμεση θεραπευτική παρέμβαση ή Ν/Χ επέμβαση) Εγκεφαλικές θλάσεις (συντηρητική αντιμετώπιση)
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ)
Αιτιολογία ΑΕΕ Απόφραξη αγγείου ισχαιμία, έμφρακτο (80%) Ρήξη αγγείου αιμορραγία (20%)
Εγκεφαλική Ισχαιμία Υπολογιστική Τομογραφία Σκοπός: H διαφορική διάγνωση ισχαιμίαςαιμορραγίας Εστιακή αλλοίωση με αγγειακή κατανομή Εστιακή αλλοίωση στα βασικά γάγγλια-έσω κάψα Εστιακή αλλοίωση στα όρια της αιματώσεως προσθίας-μέσης και μέσης-οπισθίας εγκεφαλικής αρτηρίας
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) Μαγνητική Τομογραφία Οίδημα της φαιάς ουσίας με υψηλή ένταση σήματος στις Τ2 και FLAIR ακολουθίες με επακόλουθα ανάλογα της ΑΤ Απώλεια του «κενού σήματος» εντός του αποφραχθέντος αγγείου Περιορισμός της κινητικότητος του ύδατος οδηγεί σε υψηλή ένταση σήματος στις ακολουθίες διαχύσεως (DW) Πλέον ευαίσθητη ακολουθία με ευρήματα 2 ώρες μετά την έναρξη της ισχαιμίας
Ισχαιμικό έμφρακτο μέσης εγκεφαλικής Αρτ
Ισχαιμικό Εμφρακτο Παρεγκεφαλίδος
ΜΤ (Διάχυση - Αιμάτωση) Η διαφορά μεταξύ περιοχής που έχει νεκρωθεί και περιοχής μειωμένης αιμάτωσης (PWI>DWI) αποτελεί την περιοχή της penumbra και αντιστοιχεί σε δυνητικά βιώσιμο ιστό
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) Ρήξη αγγείου αιμορραγία (20%) Απόφραξη αγγείου ισχαιμία, έμφρακτο (80%)
Αυτόματη Ενδοεγκεφαλική Αιμορραγία Υπέρπυκνη αλλοίωση με πιεστικά φαινόμενα (ΥΤ) Προοδευτική ελάττωση πυκνότητας
Αυτόματη Ενδοεγκεφαλική Αιμορραγία
Μαγνητική Τομογραφία: αιμορραγία Εξαρτάται από τη φάση Τ1 ακολουθία :αρχικά (1 ο 48ωρο) ισο και στη συνέχεια υψηλό (μεθαιμοσφαιρίνη) Τ2 ακολουθία :αρχικά (1 ο 48ωρο) χαμηλό και στη συνέχεια υψηλό Στη χρονία φάση χαμηλό και στις δύο ακολουθίες (αιμοσιδηρίνη)
Αγγειογραφική Διερεύνηση ΑΕΕ Εγχρωμη Doppler Υπερηχογραφία CT Αγγειογραφία MR Αγγειογραφία Ψηφιακή Αφαιρετική Αγγειογραφία Ενδοφλέβιος Ενδαρτηριακή
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) Υπέρηχοι Απλό υπερηχογράφημα Εγχρωμο Doppler Διακρανιακό Doppler Η εξέταση με υπερήχους αναδεικνύει τα αγγεία του τραχήλου, τις τοιχωματικές αλλοιώσεις, το βαθμό της στενώσεως, την επίπτωση της στενώσεως στη ροή εντός του αυλού
Στένωση Εσω Καρωτίδος Αιμοδυναμικά σημαντική στένωση >90%
Ανεύρυσμα Προσθίας Αναστομωτικής Αρτηρίας
Οξεία Υπαραχνοειδής Αιμορραγία-ΥΤ
Εγκεφαλικά ανευρύσματα Χειρουργική τοποθέτηση clip
Aρτηριοφλεβώδεις Δυσπλασίες Α-Φ επικοινωνίες Σηραγγώδες (αιμα)γγείωμα Τριχοειδικές τηλαγγειεκτασίες Φλεβικό (αιμ)αγγείωμα
Αρτηριοφλεβώδης Επικοινωνία-ΜΤ
Σηραγγώδες Αγγείωμα-ΜΤ
Φλεβικό Αγγείωμα-ΜΤ+C «Κεφαλή Μέδουσας»
Απεικονιστική Διερεύνηση ΑΕΕ Αρχική εξέταση με αξονική τομογραφία, χωρίς σκιαγραφικό, για αποκλεισμό αιμορραγίας Πρώιμη ανάδειξη ισχαιμικής περιοχής με μαγνητική τομογραφία (τεχνική διαχύσεως) Μελέτη αιματώσεως στην περιοχή του εμφράκτου με αξονική ή μαγνητική τομογραφία Αγγειογραφικός έλεγχος (US, CTA, MRA, DSA) ακολουθεί μετά την οξεία φάση
Ογκοι Εγκεφάλου
Ενδοπαρεγχυματικοί Εξωεγκεφαλικοί Υπερσκηνιδιακοί-Υποσκηνιδιακοί Γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας Περιοχής τουρκικού εφιππίου
Ογκοι Εγκεφάλου Ιστολογική Ταξινόμηση (WHO) Α. Πρωτοπαθείς Νευροεπιθηλιακοί (40-50%): αστροκυτταρικοί ολιγοδενδρογλοιακοί επενδυματικοί χοριοειδούς πλέγματος νευρώνων κωναρίου εμβρυικοί Ογκοι κρανιακών και παρασπονδυλικών νεύρων Ογκοι μηνίγγων Ογκοι αιμοποιητικού ιστού Ογκοι από αρχέγονα (γεννητικά ) κύτταρα Ογκοι υποφύσεως Β. Μεταστατικοί
Ογκοι ΚΝΣ (χαμηλής κακοήθειας) Πιλοκυτταρικό αστροκύτωμα (WHO grade I) Διάχυτο διηθητικό αστροκύτωμα (WHO grade II)
Πιλοκυτταρικό Αστροκύτωμα (WHO grade I) -κυστικά/συμπαγή -10% αποτιτανώσεις- Σκιαγραφική ενίσχυση όζου
Αστροκύτωμα (WHO grade II) T1 W Όχι οίδημα, +- σκιαγραφική ενίσχυση T1 W + C
Αναπλαστικό αστροκύτωμα (WHO grade ΙΙΙ)
Πολύμορφο Γλοιοβλάστωμα (WHO grade IV) FLAIR T1 W + C -νέκρωση, αιμορραγία-πολυεστιακό -οίδημα-σκιαγραφική ενίσχυση
Ολιγοδενδρογλοίωμα CT T1W T1W + C -αποτιτατ. 70-90%-κυστη, αιμορραγία, - Ήπια σκιαγραφική ενίσχυση
Μετάσταση
Μηνιγγίωμα
Απεικόνιση Υποφύσεως
Αιτίες Διευρύνσεως Τουρκικού Εφιππίου Ενδο-παρα ή υπερεφιππιακή μάζα Αδένωμα υποφύσεως Κρανιοφαρυγγίωμα Ανεύρυσμα Μηνιγγίωμα Αύξηση ενδοκρανίου πιέσεως Διάταση τρίτης κοιλίας Κενό εφίππιο
Απλή Α/α < 6mm
Μικροαδένωμα Υποφύσεως
Αδένωμα Yποφύσεως
Μακροαδένωμα Υποφύσεως: ΥΤ
Κενό Εφίππιο: επέκταση της χιασματικής δεξαμενής εντός του εφιππίου
Παθήσεις Φλεγμονώδους Αιτιολογίας
Επίκτητες Ενδοκράνιες Λοιμώξεις Μηνιγγίτιδα Εγκεφαλίτιδα-Απόστημα Εμπύημα Φυματίωση Ερπητική εγκεφαλίτιδα Ευκαιριακές λοιμώξεις σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς (HIV εγκεφαλίτιδα) Προοδευτική πολυεστιακή λευκοεγκεφαλοπάθεια (PML) Τοξοπλάσμωση, Κυστικέρκωση, Κρυπτοκόκκωση
ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ Διάγνωση. Εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΟΝΠ) Νευροαπεικόνιση: ΥΤ και ΜΤ μετά σκιαγραφικό: Συνήθως αρνητικά αποτελέσματα ή πρόσληψη των λεπτομηνίγγων στις αύλακες και δεξαμενές Αναγνώριση και παρακολούθηση επιπλοκών, όπως υποσκληρίδιο εμπύημα, υδροκέφαλος, έμφρακτο, απόστημα, θρόμβωση φλεβωδών κόλπων Επέκταση στις κοιλίες του εγκεφάλου (επενδυμίτιδα-κοιλιίτιδα) Πάχυνση μηνίγγων σε χρονία φάση
ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ- ΜΗΝΙΓΓΟΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ 1. ΟΞΕΙΑ ΙΟΓΕΝΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ (Εντεροιοί, ερπητοιοί, ρετροιοί, αρμποιοί, αδενοιοί) 2. ΜΗ ΙΟΓΕΝΗΣ (ΠΥΟΓΕΝΗΣ) ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ (Σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος, φυματίωση, τοξοπλάσμωση, λιστερίωση, ν. Lyme, νοκαρδίωση, κρυπτοκόκκωση, κ.ά.) 3. ΜΕΤΑΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ (ADEM) (Ιοί ιλαράς, VZV, ερυθράς, παρωτίτιδας, γρίππης, EBV) 4. ΜΗ ΛΟΙΜΩΔΟΥΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΕΣ (Αγγειίτιδες, ν. Αδαμαντιάδη-Behcet, καρκινωματώδεις, αντιδράσεις σε φάρμακα)
ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ-ΑΠΟΣΤΗΜΑ Εστιακή αλλοίωση με ασαφή όρια, οίδημα και ανομοιογενή πρόσληψη σκιαγραφικού Απόστημα. Εστιακή αλλοίωση με λεπτό ομαλό δακτύλιο στην περιφέρεια, δακτυλιοειδή σκιαγραφική ενίσχυση και περιορισμό διαχύσεως στη ΜΤ. Ερπητική Εστιακές αλλοιώσεις του φλοιού και της υποφλοιώδους μοίρας της λευκής ουσίας του κροταφικού λοβού (ΜΤ) Μεταλοιμώδης Πολυεστιακές αλλοιώσεις στη λευκή ουσία (ΜΤ)
ΕΝΔΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΑΠΟΣΤΗΜΑ
Πολλαπλά Αποστήματα -Επισκληρίδιο Εμπύημα
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Αποστήματος-Ογκου εγκεφάλου Κλινική εικόνα Χαρακτηριστικά κάψας Πολλαπλές εστίες Καθυστερημένες λήψεις μετά σκιαγραφικό Χρονική μεταβολή DWI: υψηλή ένταση στο απόστημα και χαμηλή στον κυστικό ή νεκρωτικό όγκο
Ακολουθία Διάχυσης (DWI) DWI FLAIR
ΕΡΠΗΤΙΚΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΑ
ΜΕΤΑΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ (ADEM)
Παρασιτικές λοιμώξεις Κυστικέρκωση Ανάλογα με το στάδιο: Αρχικά κύστεις με κεντρικό όζο χωρίς οίδημα, στη συνέχεια παρειακή πρόσληψη, οίδημα και τελικά συρρίκνωση και αποτιτάνωση
Συγγενείς νεογνικές λοιμώξεις (TORCH) Τοξοπλάσμωση (ΤΟ) Ερυθρά (R) Νόσος μεγαλοκυτταρικών εγκλείστων (C) Ερπης (H)
Συγγενής Τοξοπλάσμωση
Νόσος Mεγαλοκυταρικών Eγκλείστων (CMV) Περικοιλιακές αποτιτανώσεις (ΥΤ) Διαταραχές της μεταναστεύσεως νευρώνων (ΜΤ)
Φλεγμονώδεις Παθήσεις ΚΝΣ Στη μηνιγγίτιδα η απεικόνιση συμβάλλει για την ανάδειξη επιπλοκών, όπως το απόστημα ή εμπύημα Στο εγκεφαλικό απόστημα παρατηρείται κάψα χαμηλού σήματος στις Τ2 ακολουθίες της ΜΤ και περιορισμός στις ακολουθίες διαχύσεως (υψηλό σήμα) Στην ερπητική εγκεφαλίτιδα χαρακτηριστική εντόπιση στους κροταφικούς λοβούς Στις συγγενείς λοιμώξεις εκτός των περικοιλιακών αποτιτανώσεων ο κυτταρομεγαλοιός προκαλεί και διαταραχές της μεταναστεύσεως νευρώνων