Ι --Ι επωυυ α πp()~()yτa Ι Ο Ο ΟΣ Ι ~ Ι ε πε~pa ()εκaετ~ωy Κλειστό έντυπο Αρ. αδεiας 1314/98 ΚΔΑ Νεοχημlκή ειδικεύεται εδώ και 50 χρόνια στην εμπορία ουσιών και οινολογικώνοργάνων. ιlj c:: LJ...J Η πολύχρονη πείρα της σε συνδυασμό με την παρακολούθησηκαινοτομιών και την αφομοίωση σύυχρονωντεχνολογιώντη χαρακτηρίζει σαν τη μόνη "επιλογή" σας σε θέματα οινοποίησης και σαν κέντρο πληροφόρησηςκαι επίλυσης των όποιων προβλημάτωνσας. Κινη8είτε επώνυμα, καλυφ8είτεκάτω από την πείρα των ειδικών. Ακολου8είστετις λύσεις που 8α δημιουργήσουν τα δικά σας επώνυμα προϊόντα! ΟIΝΟΛοrlΚΕΙΟΥΙΙΕΙ ~ r: χ Ο ιu r::. Πλήρης και βελτιωμένη γκάμα ενζύμων Ζύμες για όλους τους τύπους οινοποιήσεων του γαλλικού οίκου J. LαΙΙΟΓΙ et Cie Βοηθητικές ύλες για τη ζύμωση Διαυγαστικέςουσίες για το κολλάρισμα των οίνων Διηθητικές ουσίες για το φιλτράρισμα Ουσίες για ειδικές κατεργασίες στο γλεύκος και στον οίνο Συντηρητικά Σταθεροποιητές.".... Όργανα μετρήσεων Μικροεξοπλισμοί οινοποιείου ~MΠOPIO ΧΗΜΙΚΩΝ ΟIΝΟΛΟΓIΑΙ, ΙΥΝΤΗΡΗΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΠΟΤΩΝ Θερμοπυλών 38, 104 35 Αθήνο, Τηλ.: 5237118, 5220374. 5231360, 5243402, 5235079 Fox: 5227863, ΤIχ: 225755 NEOC GR
,-----------~~ siprem internationai5.r./. Από σήμερα... και ΣΥΝΕΧΕΣ και ΠΝΕΥΜΑΤιΚΟ Στη δεκαετια του '90 ΠΙΕΣΤΗΡΙΟ ΚΕΝον Στη δεκαετια του '80 ΠΙΕΣΤΗΡΙΟ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ Στη δεκαετια του '70 ΣΥΝΕΧΕΣ ΠΙΕΣΤΗΡΙΟ ΟIΝΟΠΟIΗΤιΚΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΔΟΧΕΙΑ ΙΝΟΧ ΑΝΤΛΙΕΣ- ΣΩΛΗΝΕΣ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΙΝΟΧ ΤECetitlOVItI Μ. ΒΟΡΔΟΥ ΚΑΡΔΑΤΟΥ ΠΑΛΑIΟΛΟΓον 23 191 00 - ΜΕΓΑ"ΡΑ ΤΗΛ. (0296) 25438 28416, FAX: 28110 ΤΗΛ. ΑΠΟΘΗΚΗΣ21184
ΓΕΝΙΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΙ AMEPE~ Α.Ε. ΒΛΑΧΑΚΗ 1 (Λ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 189) 115 25 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 6755871-2, 6777144 FAX: 6755872 ΓΕΝΙΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΙ AMEPE~ Α.Ε. ΒΛΑΧΑΚΗ 1 (Λ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 189) 11525 ΑΘΗΝΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΠΑΡΜΑΒΗΣ ΕΚΘΛΙΨΕΩΣ ΠAΦVΛΩN AMOS Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Aυrόματη παραλαβή σταφυλών, διανομή σταφυλaπoλτoύ, εκραγιστήρια, θλιπτήρια, αντλίες ΜΟΗΝΟ, οριζόντιους οινοποιητάς, Ο\Ινεχή πιεστήρια εκθλίψεως μύλων για χυμούς. JOSEF WILLMES - Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Πνευμστικά πιεστήρια σταφυλών μικρής και μεγόλης χωρητικότητας. C.M.E. - ΙΤΑΛΙΑΣ Εμβολοφόρες αντλίες. KDCH IROMICON Ι.. Cross flow flltration ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΨΥΞΕΩΣ & ΔΙΗΘΗΣΕΩΣ ΓΛΕΥΚΟΥΣ ΟΙ ΝΟΥ NUOVA ΕΝΟΡΙΕΥΕ -ΙΤΑΛΙΑΣ Ψυκτικά συγκροτήματα, φιλτρόπρεσσες οινολασπών, φfλτρα γης διατόμων. Συμπυκνωτές, παστεριωτές, οινοποιητές, ψυκτικές δεξαμενές & αντλίες ο[νου. ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ EMΦIMQΣEΩΣ & ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ CORΤELLAZZI - ΙΤΑΛΙΑΣ Πλήρεις γραμμές εμφιαλώσεως ο{νου, σαμπάνιας, αεριούχων ποτών, ύδατος και χυμών. OFFICINE ΑΥΕ -ΙΤΑΛΙΑΣ Πλήρεις γραμμές εμφιαλώσεως ο{νου, ποτών, ύδατος, χυμών και ελαιολάδου. BORΤOLIN ΙΤΑΛΙΑΣ Αποπαλεταριστικές μηχανές, χαρτονέζες, πaλεταριστιkές, εγκιβωτιστικές, αποκιβωτιστικές και πλυντήρια πλαστικών κιβωτίων. ΕΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Ο/ΝΟΥ - ΓΛΕΥΚΟΥΕ ΕΥΝΟΜΕΝΗΕ ΕΠ/ΦΑΝΕ/ΑΕ NUOVA ΕΝΟΡ/ΕΥΕ Φ/λΤΡΟ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗΣΔ/ΗθΗΣΗΣKPAΣJOY ΓλΕΥΚΟΥΣ ΠΛΗΡΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΠΑΙΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦPOYJΏN ΕΛΑίΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΙΟλ/ΔΟΥ EΓJ(ATAΠAΣH ΙΤΑθΕΡΟΠΟ/ΗΙΗΙ ΟΙΝΟΥ ΙΥΝΕΧΟΥΙAEΠOTPΠAl Ι. Ψιιyelo ξw6μενης επφdvεkις, 2. EναλAdιmις πλcιιrών, 3. ΚpuιmιAλοποιη71jς; 4. 4ΙlλτΡο yιjς διατ6μων, 5. Πlνcιιroς umou και XΕφιt1μo(ι
6 ''Ο ΟΙΝΟΛοrΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ο "ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" Το γράμμα της σύνταξης 8 Τ(!ιμηνιαίο Επιστημονικό Πε(!ιοδικό Τεύχος 44 ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΊΟΣ 1999 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Το οινολογικό τρίμηνο Τρυγητός 1999 Γενική Σwέλευση 03.07.99 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ: Το κρασί και ο Αμπελώνας ως παράγοντες ανάπτυξης και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης 10 10 12 14 ΕΝΩΣΗΕΛΛΗΝΩΝ ΟΙΝΟΛΟΓΩΝ ΓΡΑΦΕΙΑ: Μενάνδρου 26 1Ο552ΑΘΗΝΑ Δ.Σ. ΕΝΩΣΗΣ Ιδρυση και λειτουργία οινολογικών εργαστηρίων Ελληνικές ποικιλίες και παραγωγή Αμπελογραφία Γιατί το καλύτερο κρασί στον κόσμο... δεν υπάρχει 18 22 30 36 ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΙΝΟΛΟΓΩΝ Πρ6εδρος: ΕΚΔΟΤΗΣ Αν. Τριανταφυλλου Α' Αντιπρ6εδρος: Μ. Φλεριανού Ζώης Δ. Σταίίρακας ΖαΙμη 24, 106 83 Αθήνα ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ Β' Αντιπρ6εδρος: ΤΡΟΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ε.Π.Ε. Π. Αργυρόπουλος Γεν. Γραμματέας: Π. Κόλλιας Ταμίας: Μ. Ί1;ίτζη E:<poQoς: Β. Πυροβολάκης Μέλος: Ι. Δρίτσας Υπεύθυνος κατά νόμο Αν. Τριανταφύλλου Μενάνδρου 26, 105 52 ΑΘΗΝΑ Συντακτική Επιτροπή Π. Αργυρόπουλος Ι. Βογιατζής, Κ. Κοσσιέρης. Β. Πυροβολάκης Α. Τριανταφυλλου Μ. Φλεριανού Τιμή τεύχους: 1 δραχμή Ζαίμη 24, 10683 Αθήνα Τηλ.: 823.56.78-823.30.74. Fax: 823.82.30 http://www.trochos.gr. e-mail:trochos@hoi.gr ΔΙΕΥθΥΝΣΗΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ:ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΑΥΡΑΚΑ ΠAPAmrH ΔlAΦHMIΣEΩN:ΕνΘΥΜΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚοπονΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΕΥΧΟΥΣ: ΜΑΡΙΑ ΣΤΑΥΡΑΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΑΝΘονΛΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ: Α. TPΠlAΠOYΛΟΣ Ι. ΓΚΟΛΦΙΝΟΥΟΕ Σολωμού 12 (10683) Αθήνα, Τηλ.: 380.32.20, Fax: 382.86.18 ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΒmΜΟΔΕΣ~: Μ. ΣΠΥΡΟΥ & Σ~ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Α.Ε. Mαl)ία Α. ΣπύQOU Καλλικλέους 3 (10442) Αθήνα, Τηλ.: 514.86.98, Fax: 514.86.45 ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΣΤ. ΜΟΣΧΟΦΗΣ Αργανών 7 - Φυλή Αττικής Το εξώφυλλό μας: Από το έντυπο του 1987 'Ή Ελλάδα των κρασιών" με κείμενα της Σταυρούλας Κουράκου - Δραγώνα του 'ΌΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΞΑΙΏΓΩΝ" ~ :c χ Ο ΙU L. Η Νεοχημική στην προσπάθειά της να σας προσφέρει πάντα αξιόπιστα και Τεχνολογικά καινοτόμα προϊόντα, σας προτείνει την καινούρια γκάμα της γης διστόμων της Celatom. Αμερικανικής προέλευσης(nevada, Oregon) η Celatom παρασκευάζεταικσι ελέγχετσι από την πολύ γνωστή εταιρεία Eag/e-Picher Minera/s (θυγατρική της για την ευρω- παϊκή αγορά η Unifed Minera/s). ~ Με αξιόπιστη και ελεγμένη ποιότητα, η πλήρης γκάμα της Celatom θα σας Βοηθήσει να πραγματοποιήσετεδιηθήσεις σπλές ή και αποστειρωμένες. Εφαρμόζεται στους τομείς του κρασιού, των οινοπνευματωδών, του ξυδιού, της μπύρας, του λαδιού και των χυμών φρούτων. Θερμοπυλών38. 104 35 Αθήνσ, Τηλ.: 5237118. 5220374, 5231360, 5243402, 5235079 Fαx: 5227863, Τ1Χ: 225755 NEOC GR ;ι:
8 "Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΥ 18 ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΑΘΗΝΑΙ Τ.Κ. 10435 ΤΗΛ.: 3461707-3478306 ΣΥΣΚΕΥΑΙ ΑΠΟΣΤΑΕΕΩΣ ΟIΝΩΝ - ΠΟΤΩΝ ΑΠΟ 1 ΕΩΣ 11 ΘΕ.ΣΕΙΣ ΠΕιΡΑ ΑΠΟ ΤΟ 1934 ΕΡfΑΣIΑ ΤΕΛΕΙΩΤΑΤΗ Αγαπητοίσυνάδελφοικαι φίλοι, Για λ6γους σε μεγάλο βαθμ6 ανεξάρτητουςαπ' τη θέλησή μας, καθυστέρησεη έκδοση του περιοδικούμας και η συντακτική επιτροπή δέ)(γτ7κε πολλά τηλεφωνήματακαι -δικαιολογημένα- παράπονα. Αυτ6 απ6 τη μια μεριά μας ενθαρρύνει γιατί δείχνει 6τι οι συνάδελφοι, αλλά και πολλοί άλλοι οιν6φιλοι, διαβάζουν το περιοδικ6 μας ανελλιπώς και το αναζητούν κάθε τρίμηνο που συνήθως εκδίδεται. Απ' την άλλη μας δημιουργεί μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης αλλά και ενοχές με την καθυστέρησητης έκδοσής του. Ζητούμε λοιπ6ν την καταν6ηση των συναδέλφωνκαι των υπολοίπωναναγνωστώνκαθώς και των διαφημιζομένωνστο περιοδικ6και υποσχ6μαστενα είμαστε στο μέλλονπερισσ6τερο συνεπείς. Στο εξάμηνοπου πέρασε απ6 τηνέκδοση του προηγούμενουτεύχουςμεσολάβησανπολλά οινολογικά γεγον6τα που θα προσπαθήσουμεν' αναφέρουμεσ' αυτ6 το τεύχος. Το σπουδαι6τεροβέβαια ήταν ο τρυγητ6ς που ακολούθησεκαι τα αποτελέσματάτου -τα πρώτα κρασιά της χρονιάς- είναι ήδη στα ράφια των καταστημάτων πώλησης και των εστιατορίων. Η φετινήχρονιά παρουσίασεπολλές ιδιομορφίεςπου θα περιγραφούνσε άλλα σημεία. Ηδη αρχίζουνκαι οι πρώτες εκδηλώσεις οινολογικούενδιαφέροντος, η Γενική Συνέλευση της ένωσής μας, η έκθεση τροφίμων-ποτών, το οιν6ραμα το οποίο ελπίζουμε να παρουσιάσουμε στα επ6μενα τεύχη που θα εκδοθούνσύντομα. Είναι πιθαν6νστα τεύχη αυτά, να παρουσιαστούνμικρές ανακολουθίεςλ6γω της καθυστέρησης, και γι' αυτ6 ζητούμε την καταν6ησή σας εκ των προτέρων. Ευχ6μαστε και η φετινή χρονιά να πάει καλά εμπορικά 6πως ήταν και ποιοτικά, γεγον6ς που δείχνει να ευοδώνεται, τ6σο απ6 τους δείχτες της κατανάλωσηςκρασιού, 6σο και την πληθώρα νέων κρασιών που κυκλοφορούνήδη στην αγορά. Με συναδελφικούςχαιρετισμούς Η Συντακτικήεπιτροπή ο
10 ''Ο Ο1ΝΟΛΟΓΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΙΧΟΥΣ 44 ΥΑΛΙ, ΤΟ OINOΛOΓlKO ΤΡΙΜΗΝΟ Επιμέλεια: Βασ. Πυροβολάκης Ί ΤΡΥΓΗΤΟΣ 1999 Δεν μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι ο φετινός τρυγητός ήταν απ' τους καλύτερους των τελευταίων χρόνων. Οι καύσωνες του Αυγούστου συντέλεσαν σε μια γρήγορη και αφύσικη ωρίμανση των σταφυλιών. Αυτή η γρήγορη ωρίμανση είχε ως αποτέλεσμα να ανέβει αρκετά ψηλά η περιεκτικότητα σε σάκχαρα στα σταφύλια σ' ορισμένες περιοχές, όπως Π.χ. στην Κρήτη και παράλληλα να μειωθεί η περιεκτικότητα στα οξέα και συνεπώς ν' αυξηθεί το ρη των γλευκών. Στη συνέχεια ο πρώιμος τρυγητής που ακολούθησε από τα μέσα Αυγούστου ως τις αρχές του Σεmέμβρη, έγινε σε συνθήκες αυξημένων θερμοκρασιών (πάνω από 30 C) και είχε ως αποτέλεσμα, κυρίως στα οινοποιεία που δεν διαθέτουν ψυκτικές εγκαταστάσεις να ανέβουν υπερβολικά οι θερμοκρασίες στις ζυμώσεις των γλευκών, να σταματήσουν οι ζυμώσεις και ν' αναmυχθούν παράλληλα ανεπιθύμητες καταστάσεις όπως προβλήματα στην αποζύμωση, γαλακτικές ζυμώσεις και γενικά δυσκολίες στην κατεργασία των γλευκών και τη διαύγαση των φρέσκων κρασιών, γεγονότα που ταλαιπώρησαν ιδιαίτερα τους συναδέλφους, κυρίως εκείνους που ασχολούνταν με την χωρική οινοποίηση. Ευτυχώς τα περισσότερα οργανωμένα οινοποιεία έχουν εφοδιαστεί με σύγχρονα συστήματα ψύξης που βοήθησαν να ξεπερασθούν αποτελεσματικά τα προβλήματά τους. Οπως δείχνουν τα πράγματα με τις μόνιμα πια αυξημένες θερμοκρασίες του Σεmέμβρη και τις ολοένα μεγαλύτερες απαιτήσεις στην ποιότητα των κρασιών η ψυκτική εγκατάσταση για την επεξεργασία και τη ζύμωση του γλεύκους είναι εξίσου απαραίτητη όσο και τα στοιχειώδη μηχανήματα γλευκοποίησης του σταφυλιού. 1. Αναμικτή ριο 2. Κλίβανος 3. Στάγματα 4. Μηχανή ι.s. 5. Ανόπτηση 6. Έλεγχος 7. Συσκευασία 8. Μεταφορά ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ Σήμερα που η υγιεινή συσκευασία και η προστασία του περιβάλλοντος προέχουν, εμείς, εφαρμόζοντας σύγχρονες μεθόδους υαλoτεχvoλoγίας,... Γιατί το μέλλον δεν περιμένει. Ούτε και Ι μεις. παράγουμε φιάλες για λάδι, κρασί, νερό και ποτά σε διάφορα σχήματα και χρώματα. Παράλληλα με την επαγρύπνηση των συναδέλφων στο δικό τους είδος πολέμου (ο παραλληλισμός του τρύγου με τον πόλεμο δεν είναι τυχαίος) αποφεύχθηκαν στο μεγαλύτερο όγκο των κρασιών οι παραπέρα συνέπειες. Ετσι τα φρέσκα κρασιά εμφανίζουν και φέτος καλά χαρακτηριστικά αντίστοιχα με εκείνα άλλων πιο ισορροπημένων τρυγητών. Οπως είχαμε τονίσει και σε άλλες περιmώσεις οι διαφορές των ετών στην ελληνική πραγματικότητα για τα κρασιά είναι πολύ μικρές και συνήθως δυσδιάκριτες. Οι διαφορές αυτές είναι περισσότερο έντονες σε άλλες πιο βόρειες και συνήθως με ηπειρωτικά κλίματα χώρες, στις οποίες μάλλον κατ' εξαίρεση παρουσιάζεται μια καλή ωρίμανση. Εδώ ο κανόνας είναι η καλή ωρίμανση, μια οιωνεί miilezyme, που δίνει σ' όλες τις ποικιλίες το καλύτερο ποιοτικό τους δυναμικό. Τα προβλήματα στο χώρο μας είναι αλλού, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στις δυσκολίες επεξεργασίας του γλεύκους, στις ζυμώσεις και κυρίως στη διατήρηση των κρασιών σε καλά επίπεδα στα διάφορα στάδια της παραγωγής και της διακίνησης ως το τραπέζι του καταναλωτή. Ετσι, λοιπόν οι περισσότεροι έχομε ήδη ένα καλό αποτέλεσμα και περιμένουμε να το δούμε και συνολικά στις διάφορες εκθέσεις και παρουσιάσεις των κρασιών οι οποίες θ' ακολουθήσουν στη διάρκεια της χρονιάς.
12 ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" ΑΡ. ΤΕΙΧΟΥΣ 44 Το Οινολογικό Τρίμηνο ΓΕΝΙΚΗ ΙΥΝΕΛΕΥΙΗ 03.07.99 με Αγιωρίτικο η Cabernet η... όπως το βαφτίζει αuτός που το πουλάει και από παλιό βαρέλι έχει γίνει μεταχειρισμένο του Wisky, και στην καλύτερη περίπτωση μεταχειρισμένο από κόκκινο του Bordeaux. Ετσι η τιμη οινοποίησης δεν έχει πια νόημα σ' αuτές τις περιπτώσεις, αφού πια όλη η ιστορία είναι για χόμπι και όχι ανάγκη, και ο μεγαλογιατρός και ο μεγαλοδικηγόρος με μια επίσκεψη η παράσταση κερδίζει πολλαπλόσια από τις οινολογικές υπηρεσίες που δίνει για εναν ολόκληρο χρόνο για το βαρέλι του. 1002 Χημικά ένα όνομα: Η καθιερωμένη Γενικη Συνέλευση της ένωσης μας φέτος (το 1999) πραγματοποιηθηκε σ' ένα κλίμα τελείως διαφορετικό απ' ότι συνηθως γινόταν. AUΤΗ ηταν αναμενόμενο αφού πια η φιλοσοφία της συνέλευσης αuτης οφείλει ν' αλλάξει και να προσαρμοσθεί στις νέες συνθηκες της εποχης μας. Πράγματι παλαιότερα το βαρέλι αποτελούσε το αποκούμπι του φτωχού στο σπίτι ή την ταβέρνα, το σημείο που κατάφευγε για να πάνε οι πίκρες κάτω. Στο κλίμα αuτό ηταν δικαιολογημένη και η σφιχτή κυβερνητική πολιτικη στις τιμές οινοποίησης ώστε η τιμη του χύμα κρασιού ''προ'ίόντος ουσιώδους εν ανε πάρκεια" να παραμείνει σε χαμηλό επίπεδα και να δοθεί η ευκαιρία στις χαμηλές εισοδηματικές τάξεις να συμπληρώσουν με το αλκοόλ τις θερμίδες της διατροφης τους και να ξεχάσουν για λίγο τα βάσανά τους. "Να πάνε κάτω τα φαρμάκια" που λέει ο ποιητης. Σημερα όμως το βαρέλι έχει μετακομίσει από το χαμόσπιτο η την παράγκα στο υπόγειο της μονοκατοικίας η του εξοχικού -άντε και σε υπόγειο πολυκατοικίας- του μεσο-μεγαλοαστού νεοέλληνα και γεμίζει Βέβαια σαφώς δεν είναι μόνο αuτoί, υπάρχουν και άνθρωποι που δεν έχουν τέτοια ευχέρεια και βάζουν λίγο κρασί για οικονομία και για το μεράκι τους. Οπως και να έχει το ζήτημα όλοι οι παραπάνω πριν η μετά κάποια αποτυχία καταφεύγουν στον οινολόγο και από αuτoύς συντηρείται ένας καθόλου ευκαταφρόνητος αριθμός συναδέλφων ελεύθερων επαγγελματιών. Γενικότερα όμως το κρασί δεν αποτελεί πια λαϊκό "είδος εν ανεπάρκεια" οπότε και η ανώτατη τιμη οινοποίησης δεν έχει νόημα. Από την άλλη, υπάρχει τόσος ανταγωνισμός εργαστηρίων νόμιμων, ημινόμιμων και παρανόμων που φέρουν σε δύσκολη θέση τους συναδέλφους να ζητησουν μιά αξιοπρεπή τιμή για τις υπηρεσίες τους. Εκτός τούτου η οινοποίηση στο σύνολο της παίρνει πια δρόμους μεγαλύτερης η μικρότερης οργάνωσης, με ΠΟλλές μονάδες μι κρης η μεγάλης δυναμικότητας, με ολοένα πιο σύγχρονα μηχανηματα και καθετοποίηση της παραγωγης (αμπέλι-οινοποιείο-διάθεση) στα οποία οι οινολόγοι είναι περισσότερο απαραίτητοι γιατί πια δεν διακινδυνεύεται μία ποσότητα 100-200 η και 500 κιλών κρασιού αλλά μια αξιόλογη ποσότητα, συν την εικόνα του παραγωγού στην αγορά. Η θερινη γενικη συνέλευση λοιπόν έπρεπε να λόβει υπ' όψιν της όλες αυτές τις νέες παραμέτρους να τις αξιολογησει και να προτείνει τρόπους αντιμετώπισης τους. Και ο καλύτερος τρόπος ηταν να βρεθούμε σ' ένα πολιτισμένο και άνετο περιβάλλον και να συζητησουμε τα τρέχοντα προβλιίματα. Από την άλλη πλευρά έπρεπε να δοθεί κίνητρο στους συναδέλφους, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη προσέλευση έστω και συναδέλφων που δεν έχουν άμεσο ενδιαφέρον, εκείνων δηλαδη που ασχολούνται στα οινοποιεία με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Η λύση βρέθηκε με μια άνετη και κλιματιζόμενη αίθουσα του ξενοδοχείου Holiday Inn και το κίνητρο ~ Γή Διατόμων >- Γλυκονικό Νότριο (καθαριστικό φιαλών) >- Ενεργός Ανθρακας >- Κιτρικό Οξύ >- Ζελατίνη 80 ΒL >- Μεταμπισουλφίτ Κ >- Μπεντονίτης Οινοποιίας >- Μηλικό Οξύ >- Οξινο Τρυγικό Κάλι (Κρεμόριο) >- Σορβικό Κάλι >- Ασκορβικό Οξύ >- Τρυγικό Οξύ και λοιπά προϊόντα του κλάδου i MOΣXOΛlOΣ ΧΗΜΙΚΑ λθηνλ:κουμουνδουρου 37. '0437 λθηνλ. ΤΗΛ. 5245811 8 ΤΙΧ: (21) 6210 ΙΜΟΚ GR (21) 0406IΜΟΚ GR. FAX: 5248622 θεσσλλονικη: ΤΕΡΜΑ 26ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ. 54627 θεσ/κη. ΤΗΛ. (031) 521283. 52,942.523951 ΤΙΧ: (041) 2132 ΙΜΟΚ GR. FAX: (031) 540 410 ΑΠΟθΗΚΕΣ: ΜΥΤιΛΗΝΗΣ 4. 18346 ΜΟΣΧλΤΟ.ΤΗΛ.: 4814062. 4816562. 4622870
" 14 ''Ο ΟΙΝΟΛοrΟΣ"- ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΙΌΥΣΤΟΣ 1999 15 Το Οινολογικό Τρίμηνο Το Οινολογικό Τρίμηνο συζήτησης και προβληματισμού στις αντίστοιχες συνελεύσεις χωρίς όμως να έχει ακόμη βρεθεί τρόπος ν' αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά. πολιτιστική κληρονομιά κρασιού, παραδείγματα πρωτοβουλιών, απασχόληση στον αμπελοοινικό τομέα, προγράμματα και χρηματοδοτήσεις. μικής ανάmυξης - Τουριστική αξιοποίηση του αμπελώνα και του οινοποιείου [Ms Rosabel Hernadez, (CIREM)) Ί ι Ι: [, 1i1 ι! ήταν η δοκιμή εμφιαλωμένων κρασιών νέας εσοδείας που προσφέρθηκαν να προσκομίσουν για το σκοπό αυτό συνάδελφοι που εργάζονται σε οινοποιητικές μονάδες. Η συνέλευση πράγματι ήταν εντυπωσιακή και πολυπληθέστερη από τις περισσότερες αντίστοιχες θερινές της τελευταίας δεκαετίας. Οπως ήταν φυσικό η συζήτηση περιστράφηκε στις αμοιβές οινοποίησης κατά κιλό, ελάχιστες τιμές οινοποίησης, αλλά και αμοιβές για την παρακολούθηση οινοποιείων. Ακόμη συζητήθηκε η παράνομη λειτουργία εργαστηρίων, η χορήγηση οινολογικών ουσιών και οι τρόποι αντιμετώπισής τους. Τα θέματα αυτά αποτελούν μόνιμο πλέον θέμα Η Ενωση Ελληνικών Πόλεων Κρασιού (Ε.ΕΛ.Πο.κ.) ιδρύθηκε τον lανουάριο του 1998 από 12 Δήμους των οποίων η οικονομία συνδέεται άμεσα με την παραγωγή κρασιού. Σήμερα δε αριθμεί 22 Δήμους-Μέλη. Στόχος της είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων των οινοπαραγωγών περιοχών. Με βάση αυτό τον στόχο η Ενωση Ελληνικών Πόλεων Κρασιού και σε συνεργασία με την Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) και το Δήμο Ν. Καζαντζάκη (Ηράκλειου Κρήτης) διοργάνωσε Διεθνές Συνέδριο με θέμα "Το κρασί και ο Τελικά αποφασίσθηκε να ζητηθεί από τα συναρμόδια γπουργεία Γεωργίας και Οικονομικών η τιμή των 15 δραχμών ανά κιλό με τη χορήγηση οινολογικών ουσιών και κατώτατη τιμή οι 10.000 δρχ. Παράλληλα έγιναν προτάσεις για τις τιμές παρακολούθησης μικρών οινοποιείων στις διάφορες περιπτώσεις, όταν δηλαδή εμπορεύονται χύμα και εμφιαλωμένο κρασί, καθώς και τις τιμές για μεμονωμένες αναλύσεις που τυχόν ήθελε ζητηθούν. Επίσης έγινε συζήτηση, αλλά χωρίς να παρθεί συγκεκριμένη απόφαση για κάποιο σήμα που θα χορηγεί η ένωση στα νόμιμα λειτουργούντα οινολογικά εργαστήρια. Οι τιμές τελικά που εγκρίθηκαν και εκείνες που προτάθηκαν για τις άλλες κατηγορίες τυπώθηκαν και στάλθηκαν εγκαίρως στους συναδέλφους. Η συνέλευση τέλος έκλεισε με την δοκιμή των κρασιών που αναφέραμε και με ένα πλούσιο και νόστιμο μπουφέ.!'j αμπελώνας ως παράγοντες οικανομικής και αγροτικής ανάmυξης και πολιτισμού - Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης", Το Συνέδριο έγινε στο Δήμο Ν. Καζαντζάκη στις 5 και 6 Νοεμβρίου 1999. Στόχοι του Συνεδρίου ήταν η δημοσιοποίηση της Ε.ΕΛ.ΠΟ.Κ. και των δραστηριοτήτων της, παρουσίαση πρωτοβουλιώντων μελών της και άλλων Ελληνικών και Ευρωπαϊκών περιοχών στον αμπελοοινικό τομέα, αναγνώριση των κύριων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο αμπελοοινικός τομέας δίνοντας έμφαση στο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ανταλλαγή εμπειριών, τεχνογνωσίας και ανάmυξη συνεργασιών μεταξύ Δήμων αλλά και του δημόσιου και ιδιωτικου τομέα. Μερικά από τα θέματα που συζητήθηκαν είναι τα εξής: Αμπελοοινικό δυναμικό στην Ελλάδα, ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην προώθηση του κρασιού, ο αμπελώνας και το κρασί ως παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης, οι επιπτώσεις της αμπελοκαλλιέργειας και του οινοποιείου στο περιβάλλον και εφαρμογή νέων τεχνολογιών, ιστορική και Ο αμπελώνας και το κρασί ως παράγοντες οικονολ Στο συνέδριο πήραν μέρος 169 σύνεδροι μεταξύ των οποίων: Δήμαρχοι αιρετοί και στελέχη Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ΤΕΑΚ, Περιφερειών. Εκπρόσωποι γπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων, Ανάmυξης, Γεωργίας, Εργασίας, Πολιτισμού. Εκπρόσωποι γεωργικών και οινοποιητικών συνεταιρισμών. Εκπρόσωποι συνδέσμων και συνεταιρισμών οίνου. Εκπρόσωποι της επιχειρηματικής Κοινότητας, που σχετίζονται με τον αμπελοοινικό τομέα (ενώσεις ξενοδόχων, ενώσεις εστιατόρων, άλλοι τουριστικοί φορείς, κ.τ.λ.). και Πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα. Ολοι οι εμπλεκόμενοι φορείς παραγωγής οίνου Εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Πόλεων Κρασιού (RECEVIN). ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Παρασκευή 5 Νοεμβρίου - ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ - Προσφωνήσεις - Χαιρετισμός γφυπ. Γεωργίας κ. Ντίνου Βρεπού - Χαιρετισμοί Επισήμων Ενωση Ελληνικών Πόλεων Κρασιού - Παρουσίαση τ/ς Ενωσης των δραut7jριοτήτων της και των μελών τ/ς [Σ Δόβας (Πρόεδρος Ε.ΕΛ.ΠΟ.Κ., Δήμαρχος Τυρνάβου)] Η Ευρωπαϊκή Ενωση Πόλεων Κρασιού [Carme Ribes Porta (RECEVIN)] Αμπελοοινικό δυναμικό στην Ελλάδα - γφιστάμενη κατάσταση, προβληματισμοί και προοmικές [Επ. Σπυρόπουλος, (Αντιπρόεδρος ΣΕ.σ)] - Ελληνικές ποικιλίες και παραγωγή [Μαρία lωάwα Σαλάχα, (Ινστιτούτο Οίνου)] Συνεργασία Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ΚΕΟΣΟΚ Νέοι Θεσμοί [Χρ. Μάρκου, (Πρόεδρος ΚΕΟΣΟΕ») Κοινή οργάνωση αγοράς στον τομέα του οίνου, νέες προοmικές [Ελ. Χρόνη, (Υπουργείο Γεωργίας Τμήμα Οίκου & Αμπέλου») Ο Ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην περιφερειακή ανάmυξη [Σ. Γιαwαράκης, (Διευθυντής ΚΕΔΚΕ») - Το κρασί ποιότητας και τοπική ανάmυξη [Α. Ρούβαλης, (Δήμος Αιγίου)) - Εναλλακτικός τουρισμός και αγροτουρισμός [Ν. Πετράκης, (πρόεδρος Οργανισμού Ανάmυξης, Σητείας, προ Δήμαρχος Σητείας)] - ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ - Επιmώσεις της αμπελοκαλλιέργειας και του οινοποιείου στο περιβάλλον [Paolo Benvenuti, (Cita del Vino)) Ο ρόλος του κέντρου μεταφοράς τεχνολογίας του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου Κρήτης στην υποστήριξη των τοπικών επιχειρήσεων [Αρ. Σαιτάκης, (Επιστημονικό Πάρκο Κρήτης)] Προοmικές Ελληνικού κρασιού στο εξωτερικό και αναγκαία μέτρα για την ανάδειξή του [Ν. Μάνεσης (Συγγραφέας, Δημοσιογράφος)] Τοπική Αυτοδιοίκηση και ολοκληρωμένη Αγροτική Ανάmυξη [Στ. Αρναουτάκης, (Πρόεδρος ΟΑΤΕΠ)] Σάββατο 6 Νοεμβρίου - ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ - Κρασί, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά [Ρ. Κυπριωτάκης, (Δήμαρχος Ν. Καζαντζάκη)] Παραδείγματα πρωτοβουλιών - Οι Δρόμοι του Κρασιού στη Μακεδονία [Δ. Βλάχος, (Δήμαρχος Νάουσας)] - Οι Δρόμοι του Κρασιού στην Πελοπόννησο [Σ Σαββάκης, (Αντιδήμαρχος Τρίπολης)] - Παρουσίαση από την πόλη Vi/afranca de Penedes [Jordi Cuyas ί 801er, (Εκπρόσωπος του Οργανισμού Οικονομικής Προώθησης της Vilafranca)) - Παρουσίαση από την πόλη Creve [Paolo 8aΙUmini, Creve)J (Δήμαρχος Ανάγκες σε κατάρτιση στον αμπελοοινικό τομέα [Τ. Τριανταφύλλου, (Πρόεδρος Ε.Ε.σ)] Συστήματα ποιοτικής διασφάλισης και παραγωγής κρασιού. Συμπεράσματα από την εγκατάσταση του συστήματος 180 9002 και ΗΑ CCP σε μονάδες παραγωγής και εμφιάλωσης του κρασιού [Μ. Ραυτοπούλου (EURO CONTROL ΗΕLιΑ8 8.Α.)) Δυνατότητες για ανάκαμψη της αμπελουργίας στην Κρήτη [Κ. Ρουμπελάκη - Αγγελάκη (Παν/μιο Κρήτης)] Προφίλ του Κρητικού κρασιού στο κατώφλι του 2000 [Μ. Ταμιωλάκης, Ελληνική Ακαδημία Γεύσης) - ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Στρογγυλό Τραπέζι - Συμπεράσματα Απονομή βραβείων για το διαγωνισμό χωρικής οινοποίησης. Ο
Ι, Ι' Ι r::r=n ΕμφιαλωTlκό μηχανήματα L:;.Lι.U οινων, ποτών, λαδιού Φιλτρόχαρτα BECO παντός τύπου, Γη Διατόμου, Ινζυμα,μεμβρόνες ΜηχονΙς φιλτραριαματος, πρtααες του Ιταλικού οικου SPADONI &,AVIRSPA Υάλινες φιάλες για Kρaσf, βάζα, νταμπζάνες AρΙcπης ποιότητας του γνωστού Ιταλικού ΟΙκοu
'Ι...:1:::,8...:'Ό:.,.Ο.:..Ι_Ν_Ο_Λ_Ο_Γ_Ο_Σ_"-_ΑΡ_._Τ_Έ_ΥΧ_Ο_ΥΣ_4_4 -ι ΙΟ_ΥΝ_Ι_Ο_Σ_._Α_l7'_Ο_ΥΣ_Τ_Ο_Σ_1_99_9 1_9-1 I\i Ι' Ι: Ι Ι' Ι Ι, Απαραίτητες προϋποθέσεις και δικαιολογητικά για τα Οινολογικά Εργαστήρια Διάταγμα υπ' αριθ. 641 (Περί ιδρύσεως και λειτουργίας οινολογικών εργαστηρίων) ΚΩΝΣΤΑΝΤιΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΜΗΝΩΝ Εχοντας υπ' όψει: 1) Τας διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 9 του Δ. 243) 1969 "περί βελτιώσεως και προστασίας της αμπελωγικής παραγωγής". 2) Την υπ' αριθ. 630)4970 γνωμοδότησιν του Συμβουλίου επικρατείας προτάσει των υπουργών Γεωργίας και Οικονομικών, αποφασίσαμεν και διατάσσομεν: Αρθρον 1. 1) Η ίδρυσις και λειτουργία οικολογικού εργαστηρίου επιτρέπεται κατόπιν αδείας χορηγουμένης δια κοινής αποφάσεως των Υπουργών Γεωργίας και Οικονομικών. εφ' όσον πληρώνται δια του παρόντος Διατάγματος καθοριζόμενοι όροι και προϋποθέσεις. Οι ενδιαφερόμενοι οίτινες δέον να είναι κάτοχοι αδείας ασκήσεως επαγγέλματος οινολόγων, κατά τας διατάξεις του άρθρου 9 του Ν.Δ. 243)1669, υποβάλλουν αίτησιν προς το υπουργείον Γεωργίας διαλαμβάνουσαν το ασκούμενον παρ' αυτών επάγγελμα, την υπηρεσίαν, Οργανισμόν ή Επιχείρησιν, οις ούτοι τυχόν απασχολούνται από τον τόπον του οινολογικού εργαστηρίου, συνοδευομένην και υπό υπευθύνου δη- "" λώσεως περί της συνδρομής της παραγρ. 1 του άρθρου 2 του παρόντος και περί του ότι εντός εξαμήνου από της χορηγήσεως της αδείας θέλει πραγματοποιηθεί ο εξοπλισμός του εργαστηρίου των, κατά τα εν παράγρ. 2 του άρθρου 2 του παρόντος οριζόμενα. Με την εκπνοήν της ανωτέρω προθεσμίας το οικείον Παράρτημα του Γενικού Χημείου του Κράτους ενημερώνει το Γεν. Χημ. του Κράτους ως και το Υπουργείον Γεωργίας, περί της πληρώσεως των ανωτέρω όρων, όλως αίρεται η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας του οινολογικού εργαστηρίου, του ενδιαφερομένου μη δικαιουμένου όπως υποβάλη αίτησιν προς χορήγησιν νέας αδείας προ της παρελεύσεως έτους απαγορεύεται η δια της αυτής αδείας οινολόγου διεύθυνσις και λειτουργία πλειόνων του ενός εργαστηρίου. Δεν επιτρέπεται η χορήγησις αδείας και η χρήσις χορηγηθείσης τοιαύτης εις οινολόγους εργαζομένους εις το Δημόσιον, Οινοποιία, Συν/κας Οργανώσεις και Οργανισμούς Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, ως και εις οινολόγους συνταξlοδοτηθέντας λόγω ορίου ηλικίας. Κατ' εξαίρεσιν επιτρέπεται η χορήγησις ή διατήρησις χορηγηθείσης αδείας λειτουργίας οινολογικού εργαστηρίου εις άπαντας τους ανωτέρω, εφ' όσον εις απόστασιν 20 χλμ. από της περιοχής του Δήμου ή Κοινότητος εις ον πρόκειται να εγκατασταθή και λειτουργήση υπό ίδρυσιν εγαστήριον δεν λειτουργεί έτερον τοιαύτον. 4) Η επωνυμία του οινολογικού εργαστηρίου δεν δύναται να είναι διάφορος της εντη αδεία λειτουργίας αναγραφομένης αύτης. Αρθρο2. 1) Τα οινολογικά εργαστήρια δέον να διαθέτουν επαρκή τον κατάλληλον χώρον δια την ευπρεπή και άνετον λειτουργίαν των, ως και βοηθητικόν χώρον δια την ζύγισιν και συσκευασίαν των οινολογικών ουσιών. 2) Συσκευαί και όργανα δι' ων απαραιτήτως δέον να ώσιν εφοδιασμένα τα ανωτέρω εργαστήρια δια τους κατά τας παραδεδεγμένας μεθόδους προσδιορισμούς και αναλύσεις είναι τουλάχιστον τα ακόλουθα: 3) Αποστακτική συσκευή δια τον προσδιορισμόν της αλκοόλης. 4) Αραιόμετρα και αλκοόμετρα ακριβείας ή έστω και ένα υπό τον όρον υπάρξεως και ανά εν ηλεγμένου προς αξιολόλόγησιν των κοινών. - Αραιόμετρον κατάλληλον δια τον προσδιορισμόν του ειδικού βάρους. - Κατάλληλον θερμόμετρον. - Αποστακτική συσκευή μεθ' υδρατμών προς Περί ιδρύσεως και λειτουργίαςοινολογικών εργαστηρίων προσδιορισμό της πτητικής οξύτητος. - Ζυγός ακριβείας τουλάχιστον 1/1000 - Μικροσκόπιον τουλάχιστον μέχρι 500 μεγεθύνσεων. - Μικρά φυγοκεντρική συσκευή χειροκίνητος ή αυτόματος. - Ατμόλουτρον. - Απαραίτητα όργανα δι' οξυμετρήσεις, προσδιορισμόν θειώδους στερεού υπολείμματος ενεργού 0 ξύτητος (ρ Η) και λοιπάς γενικής φύσεως αναλύσεις. 3) Δια τον κατά τα ανωτέρω εξοπλισμόν των υφισταμένων οινολογικών εργαστηρίων παράγεται προθεσμία ενός έτους από της δημοσιεύσεως του παρόντος. Εντός της αυτής προθεσμίας τα ήδη λειτουργούντα οινολογικά εργαστήρια δέον να εφοδιασθούν δια της υπό του άρθρου 1 του παρόντος προβλεπομένης αδείας, άλλως απαγορεύεται η περαιτέρω λειτουργία των. 4) Ο υπέρ ου η άδεια λειτουργίας οινολογικού εργαστηρίου είναι υπεύθυνος δια την τήρησιν των όρων του παρόντος υποχρεούμενος άρα όπως: α) τηρή βιβλίον, εις ο καταχωρούνται λεπτομερώς τα αποτελέσματα των αναλύσεων των γλευκών και οίνων, ως και αι ποσότητες των τυχόν προστεθεισών οινολογικών ουσιών. β) Χορηγή εις τους πελάτας του τας υπό της κειμένης νομοθεσίας επιτρεπομένας ουσίας. γ) παρέχη σαφείς οδηγίας περί της χρήσεως των ουσιών τούτων, ως και πάσης επιτρεπομένης κατεργασίας δια την καλήν συντήρησιν του παρόντος. δ) Τα οινολογικά εργαστήρια από 1ης Σεπτεμβρίου έως 30 Νοεμβρίου δέον να λειτουργούν συνεχώς. Κατά τον υπόλοιπον χρόνον δέον να παραμένουν ανοιχτά άπαξ της εβδομάδος και καθ' ωρισμένην ημέ- ραν, ήτις δέον να γνωστοποιήται δια θυροκολλήσεως σχετικής ανακοινώσεως. Αρθρον 3. 1) Η χορήγησις ουσιών, ως και η υπόδειξις εφαρμογής κατεργασιών απηγορευμένων υπό της κειμένης Νομοθεσίας επισύρει κατά του υπευθύνου του οινολογικού εργαστηρίου τας προβλεπομένας υπό της εν λόγω Νομοθεσίας ποινάς. 2) Μετά τον θάνατον του διατηρούντος οινολογικόν εργαστήριον ο επιζών σύζυγος ή τα κάτω των 25 ετών τέκνα τούτου, δύνανται να διατηρούν τούτο εν λειτουργία επί πενταετία υπό την διεύθυνσιν αδειούχου οινολόγου. 3) Η αμοιβή του οινολόγου, ήτις αφορά τας εξετάσεις του γλεύκους και οίνου, την αξίαν των προστιθεμένων οινολογικών ουσιών, ως και πάσαν εξέτασιν μέχρι της κατασκευάσεως του οίνου, καθορίζεται καθ' εκάστην οινολογικήν περίοδον υπό της Γενικής Συνελεύσεως των μελών της Ενώσεως Ελλήνων Οινολόγων κατά μήνα Αύγουστον εκάστου έτους και υποβάλλεται σχετικόν πρακτικόν προς έγκρισιν εις τα Υπουργεία Οικονομικών (Γ. Χημείον Κράτους) και Γεωργίας. 4) Ο έλεγχος της τηρήσεως των όρων και προϋποθέσεων λειτουργίας κατά τας διατάξεις του παρόντος των οινολογικών εργαστηρίων ασκείται υπό των κατά τόπους παραρτημάτων του Γενικού Χημείου του Κράτους υπό του Ινστιτούτου Οίνου και των ειδικών οινολόγων του Υπουργείου Γεωργίας. Εις τον επί της Γεωργίας Υπουργόν ανατίθεμεν την δημοσίευσιν και εκτέλεσιν του παρόντος. ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΣΤΟΝ ιι Ο Ι Ν Ο Λ Ο Γ Ο ιι ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΓΚΥΡΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΜΗΝΩΝ ΟIΝΟΛΟΓΩΝ Εν Αθήναις τη 30 Σεπτεμβρίου 1970 Εν ονόματι του Βασιλέως Ο ΑΝΤιΒΑΣΙΛΕΥΣ. ΓΕΩΡΓιΟΣ ΖΩΙΤΑΚΗΣ [J ΤΡΟΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ε.Π.Ε. ΖΑϊΜΗ 24 (10683) ΑΘΗΝΑ Τηλ.: 823.5678, 823.3074 Fax: 823.8230 http//: www.trochos.gr e-mail: trochos@hol.gr
Ι Ι ι Άι ' 1 I 1 1,1 1 ', ι ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΤΕΣ Ι-.ι w ι.ι Ζ t: w ~ ι.ι ~ ::ι:ω Ζ ~<3 ι.ι ~ Q. ~... Ο Η GR.INOX ΑΦΟΙ ΓΚΡΕΚΗ Ε.Π.Ε. είναι μια αξιόπιστη, σύγχρονη και ευέλlκτη εταιρία με δυναμική παρουσία στο χώρο των ανοξείδωτων κατασκευών. Η GR.INOX εξειδικεύεται στην κατασκευή ανοξείδωτων δεξαμενών για λάδι, κρασί, ξύδι, οινόπνευμα, χυμούς, ποτά, καθώς κοι χημικά προϊόντα. Ειδικότερα, το κατασκευαστικό μας πρόγραμμα περιλαμβόνει δεξαμενές αποθήκευσης, ζύμωσης, σταθεροποίησης, ερυθράς οινοποίησης, ανάδευσης, πιέσεως, δεξαμενές με μανδύα ψύξης και θέρμανσης καθώς και συγκρο' τηματα τυποποίησης. Η κάθε δεξαμενή μελετάται προσεκτικά και κατασκευάζεται συμφωνα με τις ανάγκες του πελάτη. Τα μεγέθη τους ποικίλουν και μπορούν να προσαρμοσθούν σε οποιοδήποτε διάσταση ώστε να τοποθετηθούν ΚΟΙ στους πλέον δύσκολc1uς χώρους, ενώ πάντα είμαστε σε θεση, με ειδικά οργανωμένο συνεργείο, να εκτελούμε έργα σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Τα κύρια χαρακτηριστικά λειτουργίας της εταιρίας μας είναι η χρησιμοποίηση υψηλής τεχνολογίας μηχανημάτων σε όλα τα στάδια επεξεργασίας και συγκάλλησης του ανοξείδωτου χάλυβα. Η αυστηρή εφαρμογή των όρων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για τη μεταφορά κοι OΠOθηK υση τροφίμων, ο συνεχής εκσυγχρονισμός της εταιρίας μας σε μηχανολογικό εξοπλισμό, η εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού, η τήρηση των συμφωνηθέντων χρόνων παράδοσης καθώς και ο μεγάλος αριθμός πελατών που μας έχει εμπιστευθεί, υπογράφουν την άριστη λειτουργία και αποτελεσματικότητα της GR.INOX ΑΦΟΙ ΓΚΡΕΚΗ E.n.E. ΑΦΟΙ ΓΚΡΕΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Ε.Π.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: ΕΡΜΙΟΝΗΣ 24, 145 64 ΝΕΑ ΚΗΦΙΣΙΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ: ΘΕΣΗ ΓΚΡΑΒΕΖΑ, 193 00 ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ ΤΗΛ.: 01-55.95.520-22, FAX: 01-55.95.520
':----------------------------~:..-_---------------------- Ι I~I Ι ι ι,! ι 1'1! ι!,ι ι 22 ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" -ΛΡ. ΤΕΥΧΟΥ.Σ 44 10ΥΝΙΟΣ -ΑΥΓΟΥ.ΣΤΟΣ1999 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ Οι πιο αξιόλογες απ' αυτές είναι: η Βηλάνα στους αμπελώνες της Κρήτης, το Αθήρι στα νησιά του Αιγαίου πελάγους, το Ασύρτικο σ' ένα μοναδικό οικολογικό περιβάλλον, την ηφαιστιακή Σαντορίνη, η Ρομπόλα στην Κεφαλονιά, η Μονεμβασιά στην Πάρο, το Λαγόρθι στην ορεινή Αχαία και ειδικότερα στα Καλάβρυτα, τη Ντεμπ{να στην ορεινή Ζίτσ, όπου είναι πολύ καλά προσαρμοσμένη, η Μαλαγουζιά στη Ναυπακτία, χωρίς να παραλειφθούν ποικιλίες που απαντούν σε μικρότερες εκτάσεις, όπως το Πλυτό, το Δαφνί, το Θραψαθήρι, ο Σκλάβος, ο Ροκανιάρης, το Πετρουλιανό, τις οποίες όμως το Ινστιτούτο Οίνου μελετά, με στόχο πιθανή αξιοποίηση, Το Ασύρτικο είναι η κατ' εξοχήν ποικιλία της Σαντορίνης πρώιμη, όξινη, κατάλληλη για θερμά κλίματα, Είναι πολυδυναμική ποικιλία, ανάλογα με τον βαθμό ωριμότητας είναι κατάλληλη για την παραγωγή ποιοτικών οίνων βάσης για αφρώδεις, ξηρών οίνων ή ειδικών οίνων τύπου Χερέθ, Σε συνδυασμό με το Αίδάνι και το Αθήρι, δύο αξιόλογες λευκές γηγενείς ποικιλίες, οδηγεί στους αρωματικούς οίνους ΟΠΑΠ "Σαντορίνη". Ο οίνος από Ασύρτικο διακρίνεται για το ανεmυγμένο, σύνθετο και λεmό άρωμά του, Στο στόμα είναι δροσερός χάρις στην οξύτητα που πάντα διατηρεί, γεμάτος, πλούσιος, αρωματικός και με επίγευση. Παντρεύεται θαυμάσια με το Σαββατιανό, ιδιαίτερα όταν αυτό προέρχεται από περιοχή με υψόμετρο, Ακόμη και σε πεδινές και πολύ ξηροθερμικές περιοχές μπορεί να συγκαλλιεργηθεί με Σαββατιανό για παραγωγή βελτιωμένων οίνων. Δρ. Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο ΠΑΡΑΓΩΓΗ Μαριζάννα Σαλάχα Οίνοu-ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Η εργασ{α που ακολουθε{ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο διεθνές συνέδριο "Το κρασί και ο αμπελώνας" που οργάνωσαν η ΕΕΛ.ΠΟ,Κ, και η ΚΕΔΚΕ στο Δήμο Ν. Καζαντζάκη στις 5 και 6 Νοέμβρη του 1999, Λόγω της όλως ιδιαιτερης σημασ{ας και της σπουδαιότητάς της για τους Ελ/ηνες Οινολόγους. ζητήσαμε από την συνάδελφο και εξα{ρετη επιστήμονα και ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ο{νου κ Μαριζάννα Σαλάχα. την άδεια να δημοσιευτε{ στο περιοδικό μας. Η συντακτική επιτροπή του "Οινολόγου" ευχαριστε{ θερμά τη φ{λη και συνάδελφο γι' αυτή της την προσφορά, Οι οινοπαραγωγές χώρες είναι παραδοσιακές όπου τα ίχνη της αμπελοκαλλιέργειας χάνονται στους αρχαίους χρόνους ή χώρες του "νέου κόσμου" όπου η ευρωπαίκή άμπελος μεταφέρθηκε και καλλιεργήθηκε από μετανάστες, Οι ελληνικοί οίνοι είναι φημισμένοι από την αρχαιότητα, Ομως, με το πέρασμα του χρόνου η οινολογική παράδοση, άλλοτε χάθηκε κι άλλοτε διαφοροποιήθηκε καθώς η χώρα μας δεν απέφυγε τις ασθένειες που χτύπησαν τον ευρωπα'ίκό αμπελώνα, με πρώτη τη φυλλοξήρα, Από τις λευκές ποικιλίες που κυριαρχούν στους ελληνικούς αμπελώνες, θα αναφερθεί το Σαββατιανό που κατέχει τη μεγαλύτερη έκταση στην τεράστια αμπελουργική ζώνη της Απικής, της Μεγαρίδας, της Βοιωτίας και της Εύβοιας. Ο Ροδ{της, ποικιλία με πολλές παραλλαγές και χρώμα από λιγότερο ως περισσότερο ρόδινο, είναι πολύ διαδεδομένη στον ελληνικό χώρο, Πρόκειται για ποικιλίες απόλυτα προσαρμοσμενες στο ξηρό και θερμό κλίμα των περιοχών που καλλιεργούνται Είναι η βάση για την παραγωγή ρετσίνας, Οταν καλλιεργούνται σε υψόμετρο ή πλαγιές, δίνουν οίνους φρέσκους, γευστικά ισορροπημένους, με ελαφρό αλλά λεmό άρωμα. Αντίθετα, στις πολύ ξηροθερμικές περιοχές, όλοι οι ποιοτικοί χαρακτήρες χάνονται και δίνουν τη θέση τους σε μικρή οξύτητα, τάση προς οξείδωση, έλλειψη αρώματος, Κατά την ωρίμανση της σταφυλής, το λεmό άρωμα οποιασδήποτε λευκής ποικιλίας καταστρέφεται όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες. Ετσι, επιβεβαιώνεται η άποψη ότι ακόμη και όταν μια ποικιλία προσαρμόζεται και επιβιώνει σε μια περιοχή, ως φυτό, αυτό δεν εξασφαλίζει την οινολογική της προσαρμογή, δηλ, την παραγωγή οίνων με χαρακτηριστικά ποιότητος, Η Κρήτη και οι νησιωτικοί αμπελώνες διαφυλάσσουν όλο τον πλούτο των σπάνιων γηγενών ποικιλιών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οινοποιούνται, επίσης προς παραγωγή λευκών οίνων, τρεις ερυθρές ποικι- ΕΜΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ λίες: το Μοσχοφ{λερο στο οροπέδιο της Αρκαδίας το Φιλέρι στη Μεσσηνία το Ρωμέικο στα Χανιά, Το Μοσχοφ{λερο έχει πολύ χαρακτηριστικό και λεmό άρωμα, δίνει οίνους με αρμονική σύσταση, γεμάτη γεύση, χαμηλόβαθμους και με υψηλή οξύτητα, Είναι ποικιλία προικισμένη με πλούσιο αρωματικό δυναμικό, απόλυτα προσαρμοσμένη στο οικολογικό περιβάλλον της Μαντινείας, στην καρδιά της Πελοποwήσου και σε υψόμετρο 650 μ, Προσφέρεται για την παρασκευή λευκών οίνων με άριστες προδιαγραφές αλλά και για οίνους βάσης για αφρώδη, Στην Αρκαδία, η καλλιέργεια των ποικιλιών Ντεμπ{να, Ρομπόλα και Λαγόρθι οδήγησε σε οργανοληmικά επιτυχημένους οίνους. Η ποικιλία Ρωμέικο αλλά και το οικολογικό περιβάλλον στα Χανιά, δεν προσφέρονται για την παραγωγή ποιοτικών λευκών οίνων, εκτός από την παραγωγή των αμπελώνων που βρίσκονται σε υψόμετρο με μικρές στρεμματικές αποδόσεις κι εφόσον η οινοποίηση γίνει πολύ προσεκτικά, Στα Χανιά παράγονται από παλιά, κρασιά τύπου Μαδέρα, οι γνωστοί Μαρουβάδες, δηλ κρασιά που υφίστανται οξειδωτική παλαίωση, Κύρια ποικιλία είναι το Ρωμέικο αλλά για να επιτευχθεί η παραδοσιακή ανθοσμία θα πρέπει να γίνει ένα μίγμα με άλλες λευκές ποικιλίες, Δεδομένου ότι μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στο διεθνές οινεμπόριο των λευκών οίνων επικράτησε ο γερμανικός τύπος, ήτοι είναι χαμηλόβαθμοι, αρωματικοί, δροσεροί, χωρίς ίχνος οξείδωσης, τα βασικά οινολογικά κριτήρια για τις ελληνικές συνθήκες είναι: η υπερωρίμαση που πρέπει να αποφεύγεται, η οξύτητα και ειδικότερα το ρη, η δομή των φαινολικών συστατικών,, η ένταση και η ποιότητα του αρώματος των παραγομένων οίνων, 1. ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΤΑΦΥΛΩΝ Οσο πιο πρώιμες είναι οι καλλιεργούμενες ποικιλίες, τόσο πιο δύσκολα μπορεί να πραγματοποιηθεί ο τρυγητός στον επιθυμητό βαθμό ωριμότητας, Το Ασύρτικο και η Ρομπόλα είναι ποικιλίες που πρωιμίζουν και πρέπει να τρυγούνται ως τα τελη Αυγούστου, Αντίθετα η Βηλάνα και κυρίως η Ντεμπ{να και το Σαββατιανό συγκαταλέγονται στις όψιμες ελληνικές ποικιλίες, ΠΑΡΑΓΩΓΗ 2. ΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑ (~) KOlv6rnra Λεύκες, έκθεση j30pεlvή, pεyάλn κλiσn 23 Στην Ελλάδα, η πλειοψηφία των οίνων που προέρχονται από αμπελώνες χαμηλού υψομέτρου, έχουν χαμηλή οξύτητα, Ακόμη και ο πρώιμος τρυγητός δεν λύνει το πρόβλημα, Σ' αυτήν την περίmωση, το μόνο κέρδος έγκειται, όχι τόσο στη βελτίωση της οξύτητας, όσο στο μικρότερο αλκοολικό τίτλο, γεγονός που οδηγεί σε καλύτερη ισορροπία της γλυκιάς γεύσης που οφείλεται στην αλκοόλη και της όξινης γεύσης, Οταν όμως ο αμπελώνας βρίσκεται σε υψόμετρο και μάλιστα με βορεινή έκθεση, ανάλογα με την ποικιλία διατηρείται περισσότερο μηλικό οξύ και η διεξαγωγή πρώιμου τρυγητού συνεπάγεται αξιόλογη βελτίωση, Αν στον τόπο μας αξιοποιηθούν οι ορεινές αμπελουργικές ζώνες, η σχέση αλκοόλης-οξέων οδηγείται σε ισορροπία, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, Ποικιλία: Πίνακας 1: Επίδραση του υψομέτρου στην όξινη σύσταση λευκών οίνων Μονεμβασιά Ζώνη' περιοχές της Πάρου Περιοχιί Υψόμετρο Οσον αφορά τους πεδινούς αμπελώνες, μια λύση είναι η ανάμιξη της παραγωγής τους μ' εκείνη των ορεινών, Αλλη λύση είναι η καλλιέργεια στις ξηροθερμικές περιοχές ποικιλιών με υψηλό ρη, Το Ασύρτικο προσφέρεται γι' αυτόν το σκοπό, 3. Ο ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ ΟIΝΩΝ Είναι γνωστό ότι τα φαινολικά συστατικά που απαντούν στους λευκούς οίνους και ειδικότερα ορισμένα απ' αυτά (όπως οι κατεχίνες) είναι ιδιαίτερα ευπαθή στις οξειδώσεις, με αρνητικές επιmώσεις στους οργανοληmικούς χαρακτήρες, Λειβάδια 10m Θαψανά(') 300m Aλκooλn<όςτίτλος %ναι 13,61 11,72 ρη 3,62 3,37 oλnαί οξύτητα gll 5,3 6,6 Tρυγn<ό οξύ gll 1,70 1,70 ΜηλΙκό οξύ gll 1,30 2,60 Σύνολο κατιόντων meqll 36,5 28,0 Από έρευνες του Ινστιτούτου Οίνου έχει αποδειχθεί ότι το ευοξείδωτο μεγάλου μέρους των ελλ!jνικών οίνων δεν οφείλεται στις ελληνικές ποικιλίες αλλά στα υπερώριμα σταφύλια και την τεχνολογία που ακολουθείται από μερικά οινοποιεία,
24 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 INTERLABLTD. Κωνσταντίνος Οικονόμου ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Ε.Π.Ε. ΠΑΝΑΓΗ ΤΣΑΛΔΑΡΗ 163-165, 176 76 ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΤΗΛ. 9532220 - FAX 9532221 Αναλυτικότερα, θα μπορούσε να λεχθεί ότι άδικα το Σαββατιανό θεωρείται υπεύθυνο για το ευοξείδωτο των οίνων της Απικής. Οι οίνοι αυτοί μειονεκτούν λόγω του καθυστερημένου τρυγητού και της τεχνολογίας που ακολουθείται Αντίθετα, η φήμη για το ευοξείδωτο της Βηλάνας και του Ασύρτικου είναι α πόλυτα δικαιολογημένη. 4. ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΑΡΩΜΑ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ ΟIΝΩΝ Στην Ελλάδα, με εξαίρεση τις Μοσχάτες, δεν καλλιεργούνταιαρωματικέςλευκές ποικιλίες, δηλ. αυτές που διαθέτουνπρωτογενέςάρωμα. Παρόλα αυτά παράγονται και στη χώρα μας ορισμένοι αρωματικοί οίνοι Αυτό επιτυγχάνεται με τον έλεγχο της θερμοκρασίαςκατά την οινοποίηση, τη διατήρησή της σε χαμηλά επίπεδα, οπότε ο οίνος εμπλουτίζεταισε ανώτερες αλκοόλες, αλδεύδες, εστέρες κλπ. που αποτελούν το δευτερογενέςάρωμα των οίνων. Ο συνδυασμός ποικιλιών (με συνοινοποίηση σταφυλιών ή με ανάμιξη οίνων), οδηγεί, όταν βέβαια ακολουθείταιη σωστή τεχνολογία, σε μια αρωματική αίσθηση πιο ανεmυγμένη και κυρίως πιο σύνθετη απ' εκείνη που δίνει η οινοποίηση μιας μόνο ποικιλίας. Ολες οι ποικιλίες, ακόμη και οι πιο κοινές, όταν καλλιεργηθούν σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές που αφθονούν στον τόπο μας, δίνουν (εάντύχουντων κατάλληλων φροντίδων), πολύ καλής έως άριστης ποιότητας πρώτη ύλη οινοποιίας. Ας σταματήσω στη Βηλάνα που μελετήθηκε από το Ινστιτούτο Οίνου για τρία χρόνια στα πλαίσια του ΕΠΕΤΙΙ. ΟΤαν αναγνωρίστηκε η ονομασία ΟΠΑΠ "Πεζά" από Βηλάνα, τα αμπέλια ήταν ξηρικά, με μικρές αποδόσεις και οι παραγόμενοι οίνοι είχαν ποιοτικούς χαρακτήρες. Η σχετικά πρόσφατη εισβολή της φυλλοξήρας στην κρήτη οδήγησε σε αναμπέλωση που επιδείνωσε την κατάσταση. Εκτός του ποτίσματος γενικεύθηκε η μόρφωση των πρέμνων σύμφωνα με το γραμμικό σχήμα. Αυτό επέτρεψε τη χρήση μηχανικών μέσων καλλιέργειας και μείωση του αριθμού πρέμνων/στρέμμα με αύξηση του φορτίου/πρέμνο. Ετσι, η μέση στρεμματική απόδοση υπερβαίνει τους δύο τόννους, φθάνοντας έως και 5200 kg/στρέμμα και το φορτίο αλλά και 18,8 kg/πρέμνο (Πίνακας 11), τιμές εξαιρετικά υψηλές για ζώνη παραγωγής οίνων ονομασίας προέλευσης. Θα έπρεπε στα διατάγματα για τους οίνους ΟΠΑΠ, να ορίζεται ένας ελάχιστος αριθμός πρέμνων/στρέμμα. Πίνακας 11: Επίδραση της αραίωσης φορτίου στο Δυναμικό Αλκοολικό Τίτλο (Ετος 1996) ΕΠΕΜΒΑΕΗ Α Α Β Β r r Hμερoμn~ατρυγnτoύ 18/9 16/9 12/9 Φορτιο/πρέμνο (kg) 14,2 7,0 12,7 6,3 18,7 6,6 Στρεμματ:ική aπόδοση 4650 2300 3550 1750 4650 1650 ΔΑΤ (%νοl) 10,2 12,4 8,5 11,1 9,5 12,8 A d Βd Γα Μάρτυρες Α( Β( Γι Aρaiωσn Οι συγκεντρώσεις των σακχάρων στις σταφυλές από Βηλάνα συχνά επηρεάζονται από τις στρεμματικές αποδόσεις, όπως φαίνεται στον Πίνακα 11. Ομως οι παραγόμενοι οίνοι παρουσιάζουν κίτρινα χρώματα, είναι εμφανής η τάση προς οξείδωση και δεν έχουν ιδιαίτερο άρωμα. Κύριο μειονέκτημα είναι οι υψηλές οξύτητες που συνδυάζονται με την έλλειψη σώματος. Ολα αυτά τα προβλήματα ενισχύονται όταν η σταφυλική παραγωγή προέρχεται από αμπελώνες με υψηλή απόδοση και κατά συνέπεια υψηλό φορτίο/πρέμνο. Η Βηλάνα είναι μια δύσκολη λευκή ποικιλία που γίνεται εύκολα υπερπαραγωγική και παρασύρει τους αμπελουργούς στη χρήση αλόγιστων καλλιεργητικών τεχνικών, με συνέπεια την ποιοτική υποβάθμιση των οίνων και την ανάδειξη των αδυναμιών της ποικιλίας. Απαιτούνται προσεκτικοί χειρισμοί κατά τον τρυγητό, τη μεταφορά των σταφυλιών, τη γλευκοποίηση και την οινοποίηση. Μολονότι αυτές οι προϋποθέσεις
Ί. 26 ''Ο ΟΙΝΟΛοrΟΣ"- ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 ΙΟΥΝΙΟΣ -ΑΥΙΌΥΣΤΟΣ 1999 27 τηρήθηκαν στο πειραματικό οινοποιείο, στη διάρκεια της τριετούς έρευνας, εντοπίστηκαν αδυναμίες στην οργανοληmική εξέταση των οίνων. Μια λύση μπορεί να είναι η χρήση βελτιωτικών ποικιλιών. Οι τρεις ποικιλίες Πλυτό, Δαφνί και Θραψαθήρι που οινοποιήθηκαν για 2 συνεχή χρόνια, έδωσαν οίνους με πλούσιο αρωματικό δυναμικό. Τα μίγματα οίνου από Βηλάνα με οίνους από τις παραπάνω ποικιλίες, εμφανίζονται οργανοληmικά βελτιωμένα. Οι οργανοληmικοί χαρακτήρες των αντίστοιχων οίνων είναι οι ακόλουθοι: ΟΡΓΑΝΟΛΗΠΤΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΒΗΛΑΝΑ: Ελαφρός αρωματικός χαρακτήρας. Γεύση όξινη, επίγευση μικρής διάρκειας. ΠΛΥΤΟ: Εντονος, λεmός, πλούσιος και φρουτώδης αρωματικός χαρακτήρας. Γεύση αρωματική, ι σορροπημένη, γεμάτη και στρογγυλή. ΘΡΑΨΑΘΗΡΙ: Ξεχωριστός Πλούσιος αρωματικός χαρακτήρας. Γεύση πλούσια, γεμάτη και ισορροπημένη παρά την αυξημένη οξύτητα. ΔΑΦΝΙ: Εντονο και σύνθετο άρωμα. Χωρίς όξινη γεύση αλλά με αρωματική επίγευση. Στη ζώνη των Πεζών είναι επιτακτική η αναμόρφωση των καλλιεργητικών τεχνικών για τον περιορισμό της αλόγιστης εκμετάλλευσης των αμπελώνων. Η ορθότερη λύση είναι η αύξηση του αριθμού των πρέμνων σε συνδυασμό με τη μείωση του φορτίου. Με βάση όμως τη σημερινή ηλικία των αμπελώνων, αυτή η λύση δεν είναι εφικτή. Μια διέξοδος θα ήταν το αυστηρότερο κλάδεμα ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των καρποφόρων ο φθαλμών ανά στρέμμα και παράλληλα οι περιορισμοί σε υπερβολές κατά την εφαρμογή λιπάνσεων και αρδεύσεων που οδηγούν στις μεγάλες αποδόσεις. Το εισόδημα των παραγωγών εξασφαλίζεται μακροπρόθεσμα και αυξάνει με τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος και όχι με την αύξηση των αποδόσεων και την ποιοτική υποβάθμιση. Παρόλο που ερυθρές γηγενείς ποικιλίες καλλιεργούνται σε όλα σχεδόν τα αμπελουργικά διαμερίσμα- Αμπελώναι; ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 111: Επίπτωση της στρεμματικής απόδοσης στους παραγόμενους οίνους στην ορεινή ζώνη Νεμέας τα, δεν υπάρχουν ουσιαστικά παρά μόνο τρεις ζώνες παραγωγής ερυθρών οίνων σε αξιόλογες ποσότητες. Συγκεκριμένα: 1. ΤΟ ΑΓιΩΡΓιΤΙΚΟ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΝΕΜΕΑΣ Η αμπελουργική ζώνη παραγωγής οίνων ΟΠΑΠ "Νεμέα" μελετήθηκε διεξοδικά στα πλαίσια των ερευνητικών προγραμμάτων ΕΠΕΤ Ι και ΕΠΕΤ ιι. Ο αμπελώνας της Νεμέας εκτείνεται από υψόμετρο 250 μ. έως 800 μ. Εκεί καλλιεργείται η ποικιλία Αγιωργίτικο που διαθέτει ένα πολύ υψηλό ποιοτικό δυναμικό κι επιτρέπει την παραγωγή οίνων εξαιρετικής ποιότητας. Είναι ένα λαμπρό παράδειγμα πολυδυναμικής ποικιλίας. Ομως, στη διαμόρφωση των ποιοτικών χαρακτήρων επιδρούν τόσο ο φυσικός όσο και ο ανθρώπινος παράγοντας. Οι εδαφοκλιματικές διαφορές που παρουσιάζονται στις διάφορες περιοχές της ζώνης και η διαφοροποίηση στις καλλιεργητικές τεχνικές που εφαρμόζουν οι αμπελουργοί είναι οι παράμετροι που επιδρούν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της πρώτης ύλης και κατά συνέπεια στην ποιότητα των παραγομένων οίνων. Τα σταφύλια από τους αμπελώνες της ορεινής ζώνης έχουν πρόβλημα ωρίμανσης και επηρεάζονται εντονότερα από τις κλιματικές συνθήκες από τους πεδινούς. Προσφέρονται για την παρασκευή ελαφρών ερυθρών οίνων πρώιμης κατανάλωσης ή οίνων ροζέ. Η επίδραση της απόδοσης στην αλκοόλη και την ένταση χρώματος σε οίνους της ορεινής Νεμέας δίνεται στον Πίνακα 111. Οι αμπελώνες που βρίσκονται σε υψόμετρο 320 550 μ. δίνουν οίνους που διαθέτουν όλα τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους μεγάλους οίνους "Νεμέα". Είναι αρμονικοί, ισορροπημένοι, με πλούσιο χρώμα και σώμα, μαλακή γεύση κι ευχάριστο σύνθετο άρωμα. Ιδιαίτερα μετά την παλαίωση είναι μαλακοί και πλούσιοι, με βελούδινη γεύση και ανεmυγμένο μπουκέτο. Η ποιότητα είναι σταθερή, τόσο μεταξύ των ετών όσο και των αμπελώνων. Στους πεδινούς αμπελώνες «320μ.), ορισμένες περιοχές δίνουν οίνους με υψηλή ποιότητα. Αντίθετα, Hμερoμnνία Στρεμματικές αποδόοειι; Αλκοολικόι; ΤΡυΥητού (kg/atp.) τίτλοι; (% νοl) Eντασn χρώματος 16/10/9 2.400 9,40 2,94 1 20/10/92 1.900 10,50 5,68 14/10/93 1.200 11,70 7,51 6/10/91 1.900 10,40 4,21 2 20/10/92 1.300 12,80 7,85 6/10/93 1.150 12,50 9,86 αλλού, οι πρακτικές που πολλές φορές ακολουθούνται (υπερβολικό πότισμα, υψηλές στρεμματικές αποδόσεις) καθώς και οι δυσμενείς κάποτε εδαφολογικές συνθήκες, έχουν αρνητικό αποτέλεσμα για τους χαρακτήρες των οίνων. Τα προβλήματα εντοπίζονται σε εδάφη όξινα, βαρειά, φυτεμένα με ακατάλληλα για το συγκεκριμένο έδαφος υποκείμενα. Η ποικιλία Αγιωργίτικο εκδηλώνει το βέλτιστο των ποιοτικών της χαρακτήρων σε εδάφη ελαφρά, Καλώς στραγγιζόμενα και χαλκώδη. Η σταφυλική παραγωγή πολλών πεδινών αμπελώνων φθάνει σε υψηλούς σακχαρικούςτίτλους και προσφέρεται για την παρασκευή γλυκών οίνων. 2. ΤΟ ΚΟΤΣΙΦΑΛΙ ΚΑΙ Η ΜΑΝΔΗΛΑΡΙΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΑΡΧΑΝΕΣ-ΠΕΖΑ Στις δίδυμες περιοχές των Αχαρνών και των Πεζών καλλιεργούνται οι ερυθρές ποικιλίες, Κοτσιφάλι, που απαντά αποκλειστικά στην Κρήτη και ιδιαίτερα σ' αυτές τις δύο περιοχές, και η Μανδηλαριά, γηγενής ποικιλία του αιγαιοπελαγίτικου χώρου. Η πρώτη απ' αυτές τις δύο δίνει στους οίνους ΟΠΑΠ "Αρχάνες" και "Πεζά", ένα άρωμα και μία γεύση ιδιαίτερα ευχάριστα, ενώ το ωραίο ρουμπινί χρώμα τους οφείλεται στη Μανδηλαριά. Ο συνδυασμός των δύο αυτών ερυθρών ποικιλιών είναι επιτυχημένος δεδομένου ότι παντρεύονται θαυμάσια, η μία καλύmει τις αδυναμίες της άλλης: Το Κοτσιφάλι δίνει κρασιά υψηλόβαθμα και χωρίς χρώμα ενώ το Μανδηλάρι χαμηλόβαθμα με έντονο ερυθρό χρώμα. Με την παλαίωση, ο οίνος αποκτά ευχάριστους οργανοληmικούς χαρακτήρες. Τα τελευταία χρόνια είναι γενική η παραδοχή της ποιοτικής υποβάθμισης αυτών των οίνων. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε δύο λόγους: Στη μεταβολή της ποικιλιακή ς αναλογίας στη ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Μάρτυρας σύσταση των οίνων (με την αναμπέλωση που γίνεται λόγω φυλλοξήρας, εγκαταλείπεται η Μανδηλαριά και προωθείται το Κοτσιφάλι). Στις ακολουθούμενες αμπελοκομικές τεχνικές που φαίνεται ότι έχουν οδηγήσει τη συντριmική πλειοψηφία των αμπελώνων σε εξαιρετικά υψηλές στρεμματικές αποδόσεις. Ολοι οι πειραματικοί οίνοι που παρασκευάστηκαν στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος INTERREG, παρουσιάζονται ποιοτικά υποβαθμισμένοι, είτε προέρχονται από ποτιστικούς είτε από ξηρικούς αμπελώνες. 3. ΤΟ ΛΙΑΤΙΚΟ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΔΑΦΝΩΝ Το Λιάτικο από το οποίο παράγεται τόσο το γλυκό όσο και το ξηρό κρασί ΟΠΑΠ "Δαφνές", χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για την παραγωγή ερυθρών ξηρών οίνων και μόνο μικρές ποσότητες χρησιμοποιούνται για γλυκό κρασί. Ομως οι ερυθροί ξηροί οίνοι που παράγονται απ' αυτήν την ποικιλία παρουσιάζουν έλλειψη και αστάθεια χρώματος σε συνδυασμό με τάση προς οξείδωση. Η ποιοτική αναβάθμιση του ερυθρού ξηρού ΟΠΑΠ επιδιώκεται με τη συνοινοποίηση Λιάτικου με βελτιωτικές ποικιλίες. Για τους οίνους-λικέρ από τις Δαφνές και τη Σητεία, η προσπάθεια για την αναβάθμιση εστιάζεται στην παραγωγή ενός οίνου ανάλογου με την περίφημη "Μαλβαζία", με συμμετοχή και άλλων ποικιλιών σε συνδυασμό με διαφοροποίηση της τεχνολογίας οινοποίησης. 4. ΤΟ ΞΙΝΟΜΑΥΡΟ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Πρόκειται για μια ακόμη πολυδυναμική ποικιλία. Είναι άλλος ο βαθμός τεχνολογικής ωριμότητας στο Αμύνταιο για την παραγωγή ροζέ ξηρών και αφρωδών οίνων και άλλος στη Νάουσα για την παραγωγή ερυθρών οίνων. Κι όμως είναι οι οίνοι από τα ημιώριμα Πίνακας IV: Γλευκογραφικά και οινογραφικά στοιχεία της ποικιλίας Ξινόμαυρο πριν και μι;τά την αραίωση του φορτίου των πρέμνων Αρωωμένο φορτίο Φορτίο!πρέιινο kg 5,8 4,5 Απόδοσπ/οτρέμμα kg 1552 1200 Βάρος 100 ραγών g 219,0 224,5 yλεύroι; οίνος yλεύroι; οίνος Αλκοολ1κόι; τίτλος % ναι 12,7 12,20 12,9 12,40 Ολική οξύτητα g/l 7,3 8,1 7,1 7,3 ρη 3,20 3,40 3,30 3,60 ΚάλΙο meg/l 23,1 20,5 26,4 25,1 Evτασn χρώματος 4,30 7,10.
28 ''Ο ΟΙΝΟΛοrΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 ΜΕΛΕ Ε Σ Κ Α Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ σακχαρικό τίτλο όπου η οινική ποιότητα αποδείχτηκε κακίστη, παράδειγμα οι οίνοι του Πίνακα ιν (σελίδα 27 του περιοδικού). Η αραίωση φορτίου οδήγησε σε οίνους με αυξημένη ένταση χρώματα και περισσότερο κάλιο με συνέπεια την καλύτερη γευστική ισορροπία. Οργανοληπτικά, το δεύτερο δείγμα ήταν πολύ βελτιωμένο σε σύγκριση με το πρώτο. Με την ευκαιρία αυτού του προγράμματος διαπιστώθηκε μέσα από πειραματισμούς ότι το πότισμα δεν έχει αρνητική επίδραση όταν στοχεύει στην κάλυψη αναγκών του φυτού, στα πλαίσια μικρών στρεμματικών αποδόσεων. Μικρές αποδόσεις, σύντομη παλαίωση σε βαρέλια που το ξύλο τους δεν έχει εξαντληθεί, μεγάλη περίοδος αναγωγικής παλαίωσης του εμφιαλωμένου οίνου, όλα αυτά σημαίνουν υψηλή ποιότητα αλλά και υψηλή τιμή για τον ΟΠΑΠ "Νάουσα". Η ωρίμανση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη στη Γουμένισσα και το Αμύνταιο. Στην ποικιλιακή σύνθεση του ΟΠΑΠ "Γουμένισσα" συμμετέχει η Νεγκόσκα που παίζει στο μακεδονικό αμπελώνα ένα ρόλο αντίστροφο από 'κείνον της Μανδηλαριάς στην Κρήτη. Συγκεκριμένα, αυξάνει τον αλκοολικό τίτλο, μειώνει την οξύτητα και συμβάλλει στην απόκτηση σώματος και έντονου ερυθρού χρώματος. Ι Ι σταφύλια του Αμυνταίου που δίνουν τα πιο αντιπροσωπευτικά αρώματα αγριοφράουλας που χαρακτηρίζουν το ποικιλιακό άρωμα των οίνων από Ξινόμαυρο. Στην περιοχή της Νάουσας με υψόμετρο - 350 μ. και όπου οι αμπελώνες βρίσκονται σε ηλιόλουστες πλαγιές προφυλαγμένες από τους κρύους βορεινούς ανέμους. υπάρχουν ΠΟλλές εκμεταλλεύσεις όπου το Ξινόμαυρο φθάνει στο βέλτιστο βαθμό τεχνολογικής ωριμότητας για την παραγωγή ερυθρών οίνων ποιότητας. Αυτός ο βαθμός ορίζεται από τον ΔΑΤ και το ρη. Ομως η ωρίμανση της ποικιλίας δεν είναι το ίδιο ικανοποιητική σ' όλους τους αμπελώνες της Νάουσας. Ολα τα αμπελοτεμάχια σε μια οριοθετημένη ζώνη οίνων ΟΠΑΠ δεν είναι κατάλληλα για την παραγωγή οίνων αυτής της κατηγορίας. Στη Νάουσα, στη διάρκεια του ερευνητικού προγράμματος, εντοπίσθηκαν καλοί και κακοί αμπελώνες (μεγάλες αποδόσεις, αλόγιστα ποτίσματα και λιπάνσεις, ακατάλληλα εδάφη ή υποκείμενα). Το μέσο δείγμα ενός μεγάλου οινοποιείου είναι τόσο πιο υποβαθμισμένο όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των ακατάλληλων οίνων. Αποδείχθηκε ότι ο ΔΑΤ των σταφυλιών δεν είναι δείκτης ποιότητας, σε αντίθεση με την παραγωγή ανά πρέμνο: Υπάρχουν αμπελώνες στη Νάουσα με υψηλές αποδόσεις που παράγουν σταφύλια με υψηλό Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την οινάμπελο δεν πρέπει να ξεχνούν ότι το φυτό αυτό καλλιεργείται για να προμηθεύει τα οινοποιεία με πρώτη ύλη. Ετσι, η οποιαδήποτε επέμβαση στον αμπελώνα και το φυτό πρέπει να κρίνεται με βάση την ποιότητα του τελικού προϊόντος που είναι ο οίνος και όχι ο καρπός, όπως συμβαίνει με τα επιτραπέζια σταφύλια, τις σταφίδες και τα άλλα οπωροφόρα δέντρα. Ειδικότερα, μια καλλιεργητική τεχνική επί ερυθρής ποικιλίας οιναμπέλου δεν μπορεί να κρίνεται με βάση τη σύσταση του χυμού των ραγών και να αγνοείται ο παράγοντας "φλοιός". Κι αυτό γιατί όλες οι ουσίες που διαμορφώνουν την ποιότητα των ερυθρών οίνων βρίσκονται στους φλοιούς. Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι ενώ είναι δυνατόν να παραχθούν στις θερμές περιοχές ευχάριστοι οίνοι που προέρχονται από αμπελώνες με υψηλές αποδόσεις, οι "μεγάλοι οίνοι", με την πραγματική έwοια του όρου, προέρχονται κατά γενικό κανόνα από αμπελώνες με μικρές ή έστω μέτριες αποδόσεις. Και μάλιστα οι ερυθροί οίνοι είναι πολύ πιο απαιτητικοί ως προς αυτό το θέμα από τους λευκούς ξηρούς οίνους. Κλείνοντας, είναι σκόπιμο να επαναλάβω ότι η περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των ελληνικών οίνων δεν εξαρτάται πια τόσο από τα οινοποιεία, όσο από τους αμπελώνες. Ο
30 ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ"- ΑΡ. TElXOYΣ 44 ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ -. TMCI Padovan S.p.A. 8 ΤΜα ~Padovan Του κ. Θ. ΓΑΒΡΙΗΑΙΔΗ, Γεωπόνου- Οινολόγου Τεχνολογία διήθησης οίνου, γλεύκους, χυμών κ.λπ. Συνεχίζουμε το αφιέρωμα που είχαμε αρχίσει στο προηγούμενο τεύχος σε θέματα και μελέτες που αφορούν το αμπέλι, τις παραμέτρους ανάmυξης και τη συμβολή του σ' ότι αφορά την ποιότητα του παραγώμενου κρασιού. Στο προηγούμενο τεύχος είχαμε δημοσιεύσει την εργασία του γεωπόνου και διευθυντού των Ινστιτούτων Αμπέλου και προστασίας Φυτών Ε.Θ. Ι. Α.Γ.Ε. Ηρακλείου κ. ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΡΔΑΚΗ με θέμα 'Ή ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΗΤιΚΟΥ ΑΜΠΕΛΩΝΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΜΕΝΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ". Σήμερα φιλοξενούμε την εργασία του συναδέλφου Γεωπόνου-Οινολόγου κ. ΘΑΝΑΣΗ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ με γενικώτερα θέματα, την αμπελογραφία, τα αντιφυλλοξηρικά μοσχεύματα, την εγκατάσταση αντιφυλληξηρικού αμπελώνα και άλλα σχετικά. Ολα τα παραπάνω θέματα θα δημοσιευτούν σε συνέχειες στο περιοδικό μας. Ο 'ΌΙΝΟΛΟΓΟΣ" και η επιτροπή σύνταξης του, ευχαριστούμε θερμά τον κ. Γαβριηλίδη για την ευγενική του παραχώρηση. Η βασική βιβλιογραφία απ' όπου αντλήθηκαν και αναmύχθηκαντα θέματα αυτά είναι η 'ΆΜΠΕΛΟΥΡ ΓΙΑ" του αείμνηστου καθηγητή της Αν. Γεωπονικής κ. ΟΔ ΥΣΣΕΑ ΝΤΑΒΙΔΗ. 1. ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ Η αμπελογραφία είναι κλάδος της αμπελουργίας που ασχολείται με τη μελέτη των ειδών και των ποικιλιώντης αμπέλου. Σύμφωνα με τις νεώτερες απόψεις η ποικιλία αμπέλου αντιπροσωπεύει κλώνους, δηλαδή ομάδα ατόμων που προήλε από αγενή πολλαπλασιασμό από ένα αρχικό φυτό. Αυτό έγινε αναγκαίο γιατί με την πρόοδο των ειδών οι καλλιεργούμενες ποικιλίες έγιναν άκρως ετερογενείς πληθυσμοί και η αντιγραφή τους έγινε πρακτικά ανέφικτη από τον πολυμορφισμό που δημιουργήθηκε. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '70 για τη διάκριση και ταξινόμηση των ποικιλιών της αμπέλου χρησιμοποιήθηκαν κυρίως οι μέθοδοι τεχνικής της αμπελογραφικής περιγραφής και της συγκριτικής και πειραματικής αμπελογραφίας. Οι μέθοδοι αυτές δεν παρουσίασαν τα ίδια αποτελέσματα στις εργασίες διάκρισης πολύ συγγενών ποικιλιών ή των διαφόρων τύπων και παραλλαγών. Και αυτό γιατί οι αμπελουργική χαρακτήρες των διαφόρων οργάνων των πρέμνων που αξιολογούνται κατά την αμπελογραφική περιγραφή (Σχήμα και χρώμα της Περιστροφικό φfλτρo κενού, μοντ. ΤΑγιο (φωτ. 1). Πλήρης μονάδα συνεχούς διήθησης με κενά, ημίρευστων προ'ίόντων, γλεύκους κλπ. Μεγάλη ποικιλία μοντέλων που περιλαμβάνουν: διάταξη επίστρωσης (ΡRΕCΟΑη διάταξη εξαγωγής με ζέστρο, και εμφύσηση αέρα, διάταξη εξαγωγής τύπου ταινίας, διάταξη εξαγωγής τύπου τυμπάνου. Επιφάνειες διήθησης 0,5-60 Μ' Διάταξη συνεχούς σταθεροποίησηςκρασιών, μοντ. KRISTALSTOP (φωτ. 2). Πλήρως αυτόματο σύστημα συνεχούς ψύξης - διήθησης οίνων, με ενσωματωμένο PLC, αυτόματο έλεγχο σταθεροποίησης με την μέθοδο της αγωγιμότητας, και αυτόματη επιστροφή στον κρυσταλωτή, μέσω BV-PASS, σε περίmωση απόκλισης από τεθέντα πρότυπα. Κατασκευάζεται σε 5 μοντέλα: μέχρι 2000 λίτρα/ώρα μέχρι 4000 λίτρα/ώρα μέχρι 6000 λίτρα/ώρα μέχρι 8000 λίτρα/ώρα μέχρι 10000 λίτρα/ώρα Πρόγραμμα παραγωγής: Φfλτρα γης διατόμων (πιέσεως) με οριζόντιους δισκους. Φfλτρα γης διατόμων με κόθετες πλόκες. Περιστρεφόμενα φfλτρα κενού. Φfλτρα πλακών. Φιλτρόπρεοσες, πλόκες, Κ.λπ. Φfλτα μεμβρόνης. Ψυκτικό ξυστικού σώματος. Παστεριωτές τύπου τούνελ. Παστεριωτές πλόκων. Εναλλόκτες θερμότητας. Συγκροτήματα συνεχούς σταθεροποίησης κρασιών. Κεντρικές μονόδες ψύξεως. Συνεχόμενα σταφυλοπιεοτήρια με ιμόντα. Συγκροτήματα συμπύκνωσης γλεύκους, χυμών. Πεδία δραστηριωτήτων: Διήθηση ποτών, χυμών και χημικών προϊόντων. Ψύξη, παστερίωση, συμπύκνωση. Πλήρεις εγκαταστόσεις χυμών και ποτών. ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΙ ΑΝΤΠΡΟΣΩΠΟΙ eeccanica ΕΠΕ Χαλκοκονδύλη 19, ΑΘΗΝΑ 10432 ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 5230.717/8,9 FAX: 5233.702
32 ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" ΑΡ. ΤΕ1ΧΟΥΣ 44 loυνloσ ΑΥ1ΌΥΣΤΟΣ1999 33 ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ νεαρής βλάστησης, χαρακτήρες ώριμου φύλλου, χαρακτήρες σταφυλών, ρογών, κλπ.) επηρεάζονται έ ντονα τόσο από τις περιβαλλοντικές συνθήκες, όσο και από τις καλλιεργητικές επεμβάσεις. Για τη διερεύνησή της εκτός των ποικιλιών γενετικής ποικιλομορφίας την τακτοποίηση και διάκριση των ποικιλιών της αμπέλου, στην περίmωση της Ελλάδας, xpησtμoπoιήθηkαν τα τελευταία χρόνια βιοχημικές και μοριακές μέθδοι με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οι μέθοδοι αυτές -και ιδιαίτερα οι μοριακές- παρουσιάζουν πολλά πλεονεκτήματα γιατί αναφέρονται απ' ευθείας στη γενετική σύνθεση των διαφόρων ποι- κιλιών. Κυριώτερο από τα πλεονεκτήματα είναι το γεγονός ότι οι μοριακοί δείκτες δεν επηρεάζονται από καλλιεργητικές επεμβάσεις και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Απ' την άλλη πλευρά όμως, η εφαρμογή τους προϋποθέτει βαθειές αμπελογραφικές γνώσεις των υπό μελέτη ποικιλιών. Οικογένειο Vitaceae ή Ampelldaceae Η οικογένεια περιλαμβάνει 10-12 γένη και περί τα 450 γνωστά είδη. Μας ενδιαφέρει το γένος VITlS. Αυτό περιλαμβάνει 2 υπογένη, το Euvitis (εδώ ανήκει η άμπελος και διάφορα Αμερικανικά και Ασιατικά είδη) και το uπoγένος Muscadinia (εδώ ανήκουν λίγα γνωστά είδη της Βορειοαμερικανικής ηπείρου). ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΙ ΟΡΓΑΝΩΝ ΑΜΠΕΛΟΥ Τα χαρακτηριστικά των διαφόρων οργάνων της αμπέλου χρησιμοποιούνται για την Αμπελογραφική περιγραφή. Τα όργανα αυτά είναι: 1. Η ΝΕΑΡΗ ΒΛΑΠΗΣΗ: Η περιγραφή αφορά την κορυφή του νεαρού βλαστού (νεαρά φυλλάρια) και αναφέρονται: α. το σχήμα (ανοιχτά, μέτρια ανοιχτά, σφαιρικά) β. το χνούδι (Μεταθεώδες, σελουδοειδές, αραχνοϋφές χνοώδες. βαμβακώδες γ. το χρώμα (λευκό, ερυθρό, πράσινο με ερυθρή παρυφή, χαλκοπράσινο, κίτρινο). 2. ΠΟΩΔΗΣ ΒΛΑΠΗΣΗ: Η περιγραφή γίνεται την εποχή της ανθοφορίας και περιγράφονται: α. Η παρουσία ή μη φακιδίων β. Τομή εγκάρσια στο μέσον του μεσογονατίου πάνω από τον έκτο κόμβο από τη βάση που χαρακτηρίζεται ως κυκλική, ελληmική, πεπλατισμένη κλπ. γ. Περίμετρος εγκαρσίας τομής (ομαλή, γωνιώδης, πλευρώδης) δ. Παρουσία ή μη χνουδιού ε. χρώμα (πράσtνo. ερυθρό, με ερυθρούς κλάδους κλπ.) 3. ΕΛΙΚΑΣ: Εξετάζεται η συνέχιση ή μη και η διακλάδωση. Διακρίνονται: α. Συνεχείς: σε κάθε κόμβο συναντά τον έλικα. β. Διαλείπουσες: Οταν η απουσία έλικας επαναλαμβάνεται κατά τρίτη σταθερή (2-0-2-0-2). γ. AΣUνεXείς: Οταν η απουσία έλικας δεν είναι σταθερή κατά κάποια τάξη (3-0-4-0-2 κλπ.) δ. Δισχιδείς, Τρισχιδείς ή μη διακλαδιζόμενες. Προκειμένου περί των ποικιλιών Vites Vinibera αναφέρεται αν οι έλικες είναι καρποφόροι ή όχι. 4.ΑΝΘΟΣ: Εξετάζονται: α. το σχήμα του κλειστού άνθους (Σφαιροειδές, απιοειδές, κυλινδροειδές) β. Το μέγε- θος και γ. ο λειτουργικός τύπος (θήλυ. άρρεν, ερμαφρόδιτον). 5. ΤΟΦΥλ/Ο: Η περιγραφή γίνεται το χρονικό διάστημα που σταματά η αύξηση του βλαστού. (Ιούλιο) και εξετάζονται φύλλα από τον 80 έως τον 110 κόμβο. Κατά την περιγραφή του φύλλου αναφέρονται. α. Το σχήμα (καρδιόσχημα, σφηνοειδές, κόλουρο, κυκλικό, νεφροειδές). β. Το μέγεθος (Μικρό, μέτριο, μεγάλο). γ. Κόλποι-λοβοί. Το φύλλο παρουσιάζει από τους 5 κόλπους και χαρακτηρίζεται ωςτρίκολπο, πεντάκολπο, πλήρες. Περαιτέρω οι κόλποι χαρακτηρίζονται ως πλευρικοί μισχικοί και ανάλογα με το σχήμα τους ως ογκώδεις, V ανοιχοί, κλειστοί, V ανοικτού, κλειστού, λύρας κλπ. δ. Το έλασμα του φύλλου που χαρακτηρίζονται από το πάχος, το χρώμα, το χνοασμό, την στιλπνότητά του, την ανατομία και τις ανωμαλίες που παρου?ιάζονται σ' αυτήν που το χαρακτηρίζουν στο επιπεδο, - - - ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΥ 478 τ.κ. πομφολυγώδες, μελικηρώδες, κυματώδες, αναδιπλούμενο. ε. Νευρώσεις του φύλλου. Οι βασικές νευρώσεις.. ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 10436 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.-FΑΧ: ΟΙ - 5239.471 & ΤΗΛ.-FΑΧ: ΟΙ - 5323.161
----------------c------------------------ 34 ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 - ΙΟΥΝΙΟΣ -ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1999 ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ 35 θ. Γεύση ράγας στο επίπεδο τεχνολογικής ωρίμανσης. η. Χυμός, χρώμα, ποσότητα. (Σάκχαρα, οξέα, ταν/ίνες, αρωματικές ουσίες). η. Ποδίσκος ράγας (μήκος, πάχος, χρώμα, δύναμη πρόσφυσης της ράγας με τον ποδίσκο). 8. ΓιΓΑΡΤΟ (κουκούτσι): Εξετάζονται: α. Ο αριθμός των γιγάρτων ανά ράγα (4, 2-3, 1-2). β. Αριθμός γιγάρτων χωρίς έμβρυο (εκείνων που επιπλέουν στο νερό). 9. ΚΛIΜΑΤιΔΑ: α. Μήκος και διάμετρος (πάχος). β. Βαθμός διακλάδωσης. Υ. Κατεύθυνση (ορθοφυείς, πλαγιοκλινείς) δ. Φλοιός (χρώμα, χνοασμός, επιφάνεια, εγκάρσια τομή κόμβου (οφθαλμός, μέγεθος, σχήμα) πεογονά- τια διαστήματα από 30_110 κόμβο). 10. ΚΟΡΜΟΣ: Διάμετρος του κορμού, ιδιομορφίες αποκόλλησης ρητιδώματος, χρώμα. 11. ΡΙΖΕΣ: Χρώμα, σκληρότητα, υφή, βαθμός διακλαδώσεως). (Vitis Ripavia, ρίζες κιτρινωπές) (Vitis Rupestris, ρίζες ερυθρωπές) (Vitis Berladieri, ρίζες τεφρές). Οπως φαίνεται ο προσδιορισμός των ειδών και των ποικιλιών της αμπέλου δεν είναι εύκολος. Απαιτεί μελέτη, πείρα και εξοικείωση, ώστε να μπορεί ο μελετητής να διακρίνει τις διαφορές και να τις κατατάξει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα που τις κάνουν να ξεχωρίζουν η μια από την άλλη, στο βαθμό που μπορεί να επιτευχθεί η λόγω των δυσκολιών που npokίimouv στην πορεία της έρευνας. ο των φύλλων είναι 5. Εξετάζεται το χρώμα τους, το ανάγλυφό τους και αχνοασμός. στ. Οδόντες του φύλλου. Εξετάζεται το σχήμα, το ύψος και ο συνολικός αριθμός τους ανά φύλλο. Χαρακτηρίζονται ως οξείς ή μη, με ευθείες ή κυρτές πλευρές κ.λπ. ζ. Μίσχος. Αναφέρεται το μήκος, το πάχος του, η υφή, το εύθραυστον ή η ανθεκτικότητα, το χρώμα, η γωνία πρόσφυσης και ο χνοασμός. 6. Η ΣΤΑΦΥΛΗ: Αυτή έχει τη μεγαλύτερη σημασία στην αμπελογραφική περιγραφή. Εξετάζονται: α. Το σχήμα κυλινδρικό, κωνικό, ακανόνιστο). β. Το μέγεθος (Μικρή, μέτρια, μεγάλη, εξαιρετικά μεγάλη). Υ. Η πυκνότητα των ραγών (πυκνόρραγη, μέτριας πυκνότητας, αραιόρραγη). δ. Ο ροδίσκος ή κοτσάνι (Μήκος, Ξυλοποίηση). ε. Χαρακτήρας ραγών. 7. ΡΑΞ (ΡΟΓΑ): Η ρόγα εξετάζεται στο στάδιο της τεχνολογικής ωριμότητας και μελετούνται: α. Το μέγεθος. β. Το σχήμα: (Στην αναλυτική περιγραφή των διαφόρων σχημάτων θ' αναφέρουμε και τα ονόματα μερικών ελληνικών ποικιλιών που παρουσιάζουν το αντίστοιχο σχήμα). Σφαιρικό: Ασύρτικο, Αθήρι, Σαββατιανό, Ρωμαϊκό. Δισκοειδές: Μαυροδάφνη, Αηδάνι, Δουμπρένα. Ελλειψοειδές: Αετονύχι, Σιδερίτης, Σουλτανίνα. Ωοειδές: Ροδίτης, Μονεμβασιά, Οψιμο Εδέσσης, Φράουλα. Απlοειδές: Αυγουλάτο, Εφτάκοιλο, Ροζακί. Κόλουρο: Μπατίκια. Ατρακτοειδές: Αητονύχια. Γαμψό: Κλώνοι αετονυχιού. Υ. Χρώμα Λευκοπράσινο, κίτρινο τεφρό, ρόδινο, ερυθρό, μαύρο. δ. Εγκάρσια τομή (κυκλική, ελλειmική, ανώμαλη, γωνιώδης). ε. Φλοιός: Πάχος, ανθεκτικότητα περιεκτικότητα σε ταν/ίνες, χρωστικές. στ. Αχνη ράγας: ποσότητα, απουσία άχνης. ζ. Σάρκα: ανθεκτικότηταστην πίεση, στη βιιομηχα νική/τεχνολογική ωρίμανση. ΦΙΛΤΡΑ.Ειδlκά, απόλυτα αε αuγkpάtnαπφίλτρα nau καλύπτουν όλες τις σnoit!ίoεις tn, 810μnχοvίαςτΡοφίμωv;(ΟlnoTώv. Υλικά Kaτaακευπς lnylon 66, Polypropylene, PVDF...) Εγκειφιμέvα mq το FDAAμεpIΚIi, για xpnon οε φάρμακα κοι τρόφιμα..'φίλτρα lj~pdβιdκpaτoίιc δπίθncmς για tn oτaθεponolnan του olvau, tn, μπύρας Π τnv αnοοτεipωοn εμφιαλωμέvουvεpoίι..φiλτptil γιαtn διaίιγασn noτώv (οι)ζου, μnpάvτu, λiκέp...i. MlΚpDβιoκpoτ!irφίλtpα nεnlεσμέvωv αερίωv (C0 2, 1\12) και α//anvaιiςδεξaμεvώv..άπόλuτoφίλtpοαπό οvοξείδωτοnoρώδn θ.χαλiμαι ΕΠΕ llιil-.tςιιιαιιπιιcnιικ;ές ιιειιtτες & ε...c:άιsεiς FOOO & BEVERAGE DIVISION OO>ιMmJPΌY3,153'61-j(QFIAPΠ!Σ'THΛ.:6526m.(3rPAMMεΣI, f'ax:'65u784 χάλυβα AΙSl316L γlo,διι'lθnσn unέρθερμouσψοίι!jέχρi1βs" CICΙ~an 5team)..AπόλumIφίλτpα 6dJθoυς &οvοξείδωτα φίλτρα διάχυοης aεpίωv IC~, 1\12,02"'1 οε υγρά..elδlκorφίλτpo για Kaθε δίιοκολn ΕΦtiιΡμογΠ. lviφίciιεις"'...aς μεrn!ι1uισφιitφσ PAU. αιιιw,ιuιάuuljllllιιιιιlqlol1t11pει
36 ''Ο ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ" - ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 44 Το άρθρο που ακολουθεί ανήκει στον διακεκριμμένο δημοσιογράφο, φίλο και καλό yvώσt7j του κρασιού κ. Ντίνο Στεργίδη, και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Οινέας" στο τεύχος Μαίου 1999. Λόγω της ιδιαιτερότητας και της ξεxωριστrjς σημασίας του, ζητήσαμε και πήραμε την άδεια από τον συγγραφέα να το δημοσιεύσουμε στο περιοδικό μας. Ευχαριστούμε τον κ. Στεργίδη, για την ευγενική του προσφορά και πιστεύομε ότι το άρθρο θα αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμο στους συναδέλφους και ιδιαίτερα στους νεώτερους για τη μορφοποίηση μιας σφαιρικής αντίληψης σ' ότι αφορά το κρασί. την Παρουσιάζει ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΗ ΚΑΣΑ-ΠΑΛΕΤΤΑ Τοποθέτηση των πωματισμένων φιαλιfw «σε όρθuz στάση μέσα στην ανατρεπόμενη παλlττα Ξεφεύγοντας από τα όρια του απλού ρητορικού σχήματος, η διατύπωση αυτή εκφράζει την πραγματικότητα του σύυχρονου οινικού μας κόσμου Γιατί το καλύτερο κρασί στον κόσμο... δεν υπάρχει Του Ντίνου Στεργίδη > EΝWXVΜΈVΗ κατασκευή από θαλάσσιο αποξηραμivo πεdκο, χωρ{ς χημική επεξεeγασlα > Το πλaτώ ανατρέπεται xειρoκ(vητα, σι φιά.ltς Ρρfoκwται σε πλαyuzoτή θέση Εwέα φορές στις δέκα η πρώτη ερώτηση που μου κάνει, όποιος μαθαίνει τι δουλειά κάνω, είναι: "και ποιο είναι το καλύτερο ελληνικό κρασί;", Δυστυχώςη ερώτηση αυτή υποδηλώνει έλλειψη οινικής κουλτούρας και αξίζει να σταθούμε λίγο στο γιατί. γπάρχει γενικά στην Ελλάδα του νεοπλουτισμού διάχυτη η αντίληψη πως: α) πως σε όλα τα προ'ίόντα και σε όλες τις υπηρεσίες υπάρχει πάντα κάτι που είναι το καλύτερο και β) όσο πιο ακριβό είναι ένα προ'ίόν, τόσο πιο καλό θα είναι. Πάρτε για παράδειγμα τα σχολεία. Σχηματικά, συμβαίνει το εξής: δύο-τρία ονόματα της ιδιωτικής εκπαίδευσης έχουν επικρατήσει σαν τα "καλύτερα". όπου όλοι θα ήθελαν ιδανικά να στείλουν το παιδί τους (και όλοι ξέρουμε ποιο θεωρείται "το" καλύτερο σχολείο -άσχετα εάν υπάρχουν 30 μαθητές στην τάξη). Οσοι αδυνατούν να ακολουθήσουν. διαλέγουν την αμέσως χειρότερη λύση, με τελευταία επιλογή το δημόσιο, για όσους δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Εν ολίγοις, κανείς δεν κάθεται να εξετάσει ποιο είναι το καλύτερο σχολείο για το παιδί του και όχι το καλύτερο σχολείο σύμφωνα με τη γενική αποδοχή. (Ισως εάν τα δημόσια σχολεία άρχιζαν και αυτά να χρεώνουν τις υπηρεσίες τους, να ανέβαιναν τότε οι μετοχές τους στην εκτίμηση των νεοελλήνων που προτιμούν να είναι πελάτες παρά γονείς). Πλησιέστερα στο χώ'ρο του κρασιού, είναι εκείνος της εστίασης. γ πάρχει "καλύτερο εστιατόριο" στην Αθήνα; Μα φυσικά, το "Vardis", δεν το λέει μόνο το Αθηνόραμα, τώρα μας το επιβεβαιώνει και ο Quide Michelin. Πράγματι, το "Vardis" είναι ένα εξαιρετικό εστιατόριο και εγώ ο ίδιος το έχω εκθειάσει κατ' επανάληψη. Ομως, εάν η λουκούλλεια η δονή μπορούσε, πράγματι, να μετρηθεί και να προσδιοριστεί ποσοτικά, νομίζετε αλήθεια πως ο βαθμός του "Vardis" θα ήταν ανώτερος από εκείνον που θα έπαιρνε μία ψαροταβέρνα του Αιγαίου που σερβίρει αστακό πάνω στο κύμα, ή μια χασαποταβέρνα στα ορεινά της Αιτωλοακαρνανίας, ή ακόμα και το παραδοσιακό κουτούκι της Καισαριανής. Τι πρέπει λοιπόν να συμπεράνουμε; Πως μία ρετσίνα είναι το ίδιο καλή με το chabiis του Reveneau επειδή θα την πιούμε το ίδιο λαίμαργα με μία γαρδούμπα, όσο το σαμπλί μ' έναν αστακό. Οχι. Το επιχείρημά μου δεν είναι εκείνο της ισοπέδωσης -το αντίθετο. Είμαι ευγνώμων απέναντι στους Γάλλους που μου μετέδωσαν το εξής να εκτιμώ όλα τα κρασιά. μικρά και μεγάλα, Ισως αυτό να φαντάζει σαν αυτονόητο, αλλά πιστέψτε με δεν είναι. Η καταναλωτική κουλτούρα με το ισχύον δόγμα της "καλύτερης σχέσης ποιότητας/τιμής" έχει δημιουργήσει μία γενιά από οινόφιλους... δραχμοφονιάδεςπου αναζητούν επί μονίμου βάσεως την επιβράβευση των επιλογών τους και διακατέχονται από υπέρτστη καχυποψία απέναντι στο μη-καθιερωμένο. Στόχος τους είναι το "καλύτερο" κρασί στην πιο χαμηλή τιμή. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, σε έναν ιδανικό κόσμο, όλα τα κρασιά θα ήταν τέλεια, της κλάσης, ίσως ενός Σατό Μαργκό ή ενός Ρομανέ Κοντί. Μέτρια και, ακόμα περισσότερο, κακά κρασιά, δεν θα υπήρχαν. Δεν μπορεί το Λανγκεντόκ-Ρουσιγιόν (ή η Σαντορίνη) να παράγουν κρασιά της αποδοχής μας. Ας εξαφανιστούν, σκασίλα μας. Ετσι σκέφτονται οι καταναλωτές στις μη οιναπαραγωγικές χώρες, μη λαμβάνοντας υπ' όψιν τους τα πολιτισμικά και άλλα δεδομένα που περιβάλλουν το κρα- Αποθήκευση των παλtττών έως και S eπfπeδα «