ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΕΟΓΝΩΝ

ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΕΟΓΝΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΕΟΓΝΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Καθηγήτρια Νεογνολογίας Α.Π.Θ., Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Επιμέλεια: Ελισάβετ Διαμαντή 2015 C C Publish, Β. Σούμπαση-Γρίβα ISBN: 978-960-9551-19-9 Κ. Ν. Επισκόπου 7 Τ. 2310 203566 www.copycity.gr Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιοδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 2121/1993 και 100/1975 χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη

ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΕΟΓΝΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΔΙΑΜΑΝΤΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η αύξηση και ανάπτυξη του εγκεφάλου στον άνθρωπο είναι μια διαδικασία μακροχρόνια, κατά την οποία ο εγκέφαλος βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση αναδιοργάνωσης, ήδη από τα πρώιμα στάδια της κύησης μέχρι και την παιδική/εφηβική ηλικία. Είναι ιδιαίτερα ενεργής τους τελευταίους μήνες της κύησης και τους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό. Κατά συνέπεια, χρειάζεται ειδική νευρολογική αξιολόγηση για κάθε ηλικία, γιατί τα διάφορα νευρολογικά προβλήματα τον πρώτο χρόνο της ζωής δεν εμφανίζονται με συγκεκριμένα, ειδικά και εντοπισμένα κλινικά σημεία, αλλά εκφράζονται με μια γενικευμένη και μη ειδική δυσλειτουργία. Ειδικότερα, τα νεογνά με προβλήματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα χρειάζονται εξειδικευμένη προσέγγιση και νευροαναπτυξιακή παρακολούθηση. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κριτικής σημασίας για το χρόνο έναρξης και τον τύπο της θεραπευτικής παρέμβασης. Η πρώιμη παρέμβαση, ιδιαίτερα στα πρόωρα νεογνά, είναι δυνατόν να αλλάξει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η πλαστικότητα του ανώριμου εγκεφάλου και η δυνατότητά του να προσαρμόζεται και να αναλαμβάνει μετά από βλάβη στηρίζεται στους μηχανισμούς νευρογένεσης, συναπτογένεσης και επανασύνδεσης βασικών σχηματισμών του εγκεφάλου, διεργασία που συνεχίζεται και μετά τη γέννηση. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, η απώτερη σωματική, νοητική, και ψυχολογική ανάπτυξη εξαρτάται από την ποιότητα των πρώιμων συσχετίσεων και εμπειριών. Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι η παράθεση μιας τεκμηριωμένης προσέγγισης στην έγκαιρη διάγνωση και πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση νεογνών με προβλήματα από το ΚΝΣ και των συνεπειών του. Όλοι οι συγγραφείς είναι εξειδικευμένοι στο αντικείμενο που προσεγγίζουν, με μεγάλη κλινική και ερευνητική εμπειρία. Το επιστημονικό υπόβαθρο και η εκτενής βιβλιογραφία καθιστούν το βιβλίο χρήσιμο στους ιατρούς και επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με πρόωρα και τελειόμηνα νεογνά και ιδιαίτερα με αυτά που έχουν προβλήματα από το ΚΝΣ. Καθηγήτρια Νεογνολογίας ΑΠΘ. iii

Βαμβακά Άννα Βασιλείου Βασίλης Βελίκος Κωνσταντίνος Δερμεντζόγλου Βασιλική Διαμαντή Ελισάβετ Μητσάκης Κωνσταντίνος Μιχαλέτου Ειρήνη ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Φυσιοθεραπεύτρια NDT, Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Φυσιοθεραπευτής NDT, Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Εργοθεραπευτής MSc, Προϊστάμενος Τμ. Παραϊατρικού, Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Παιδοακτινολόγος, Νοσοκομείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», Αθήνα Αναπλ. Καθηγήτρια Νεογνολογίας, Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Νεογνολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Α Νεογνολογική Κλινική και Μ ΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Εργοθεραπεύτρια Παιδοψυχιατρικού Τμήματος, Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Παπακυριακίδου Παναγιώτα Νεογνολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Σαραφίδης Κοσμάς Σούμπαση-Γρίβα Βασιλική Σταθοπούλου Θεοδώρα Τσώνη Κωνσταντία Επίκ. Καθηγητής Νεογνολογίας Α.Π.Θ., Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Καθηγήτρια Νεογνολογίας Α.Π.Θ., Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Νεογνολόγος, Επιμελήτρια ΕΣΥ, Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Νεογνολόγος, Επιμελήτρια ΕΣΥ, Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο iv

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... v NEYΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ... 1, Παναγιώτα Παπακυριακίδου NEYΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΡΟΩΡΩΝ ΝΕΟΓΝΩΝ... 19, Παναγιώτα Παπακυριακίδου ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ... 39 Ελισάβετ Διαμαντή Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ... 69 Βασιλική Δερμεντζόγλου Α-ΗΛΕΚΤΡΟΕΓΚΕΦΑΛΟΓΡΑΦΗΜΑ (AEEG)... 81 Κωνσταντίνος Μητσάκης ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ... 95 MΕΘΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΟΣ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ... 109 ΠΕΡΙΚΟΙΛΙΑΚΗ ΛΕΥΚΟΜΑΛΑΚΙΑ... 121 Βασιλική Σούμπαση -Γρίβα ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΜΦΡΑΚΤΟ... 133 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΕΟΓΝΩΝ ΜΕ ΥΠΟΞΑΙΜΙΚΗ ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΘΕΙΑ... 149 Κοσμάς Σαραφίδης

ΠΛΑΓΙΟΚΕΦΑΛΙΑ ΚΡΑΝΙΟΣΥΝΟΣΤΕΩΣΗ... 169 Θεοδώρα Σταθοπούλου ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ... 183 Κωνσταντία Τσώνη ΡΑΙΒΟΚΡΑΝΟ... 193 Κωνσταντία Τσώνη ΝΕΥΡΟΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΩΡΩΝ ΝΕΟΓΝΩΝ... 201 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ BAYLEY ΙΙΙ... 209 Κωνσταντίνος Βελίκος, Ειρήνη Μιχαλέττου ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΝΕΟΓΝΩΝ ΠΟΥ ΕΞΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ.. 227 Αννα Βαμβακά, Βασίλης Βασιλείου vi

1 NEYΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Παναγιώτα Παπακυριακίδου Η Νευρολογική εξέταση του νεογνού κατά τη διάρκεια νοσηλείας και πριν από την έξοδο από το Νοσοκομείο είναι χρήσιμη για την πρώιμη ανίχνευση νεογνών με αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν νευροαναπτυξιακά προβλήματα. Χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι νευρολογικής εξέτασης όπως του Prechtl, του Brazelton, της Dubowitz, της Amiel-Τison.Οι δύο πρώτες Prechtl (παρακολούθηση των κινήσεων του νεογνού) και Brazelton (εκτίμηση της συμπεριφοράς του νεογνού), είναι εξαιρετικά λεπτομερείς, χρονοβόρες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο από εξειδικευμένα άτομα και εφαρμόζονται κυρίως ερευνητικά. Στην κλινική πράξη εφαρμόζονται οι πιο πρακτικές μέθοδοι της Dubowitz και Amiel- Τison. Στην Α Νεογνολογική κλινική του ΑΠΘ χρησιμοποιούμε την μέθοδο Dubowitz (Dubowitz, L, Dubowitz V, Mercuri E Neurological Assessment of the Preterm and Fullterm Newborn Infant) που είναι λιγότερο χρονοβόρα ως προς τη διάρκεια εξέτασης (5-10 λεπτά για έναν έμπειρο εξεταστή) και ως προς τη συμπλήρωση της φόρμας (3 σελίδες έναντι 10 σελίδων της Amiel- Τison), εύχρηστη (τα σημεία που εξετάζονται φαίνονται σε σκίτσο) και στη φόρμα περιγράφεται ο τρόπος που γίνεται η εξέταση και χρησιμοποιείται η ίδια φόρμα καταγραφής από τη γέννηση μέχρι την έξοδο του νεογνού από τη μονάδα. Αναδεικνύει εύκολα τα ανώμαλα σημεία ενδεικτικά εγκεφαλικής βλάβης και προγνωστικά σημεία κακής νευρολογικής εξέλιξης.. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται στις περισσότερες ΜΕΝΝ της Ευρώπης και η προγνωστική της αξία έχει δειχθεί με μελέτες σε τελειόμηνα νεογνά με ισχαιμική υποξαιμική εγκεφαλοπάθεια και σε πρόωρα νεογνά. Η μέθοδος περιλαμβάνει 34 σημεία χωρισμένα σε 6 κατηγορίες (μυϊκός τόνος, πρότυπα τόνου, ανώμαλα σημεία, αντανακλαστικά, κινητικότητα και συμπεριφορά). Η αξία της μεθόδου, για τα πρόωρα, φαίνεται όταν εφαρμόζεται σε διαδοχικά στιγμιότυπα, οπότε γίνεται έκδηλη η ωρίμανση του μυϊκού τόνου καθώς αυξάνει η ηλικία (αύξηση του τόνου των καμπτήρων μυών των άκρων) (Εικ. 1)

Νευρολογική εξέταση 1 Οι ανώμαλες παραλλαγές που καταγράφονται με την εξέταση συμβάλουν στη διάγνωση και πρόγνωση. Όπως για παράδειγμα νεογνό με γενικευμένη υποτονία (συστηματικά νοσήματα, παθήσεις του ΚΝΣ, ή νευρομυϊκά νοσήματα) ή μόνο υποτονία του κορμού (παθήσεις του ΚΝΣ). Με την σύγκριση του τόνου άνω-κάτω άκρων, κεφαλής κορμού, καμπτήρων-εκτεινόντων μυών της κεφαλής, αναδεικνύονται διαταραχές του τόνου που συνοδεύουν νοσήματα του ΚΝΣ (π.χ υπερβολική έκταση των κάτω άκρων και υπερβολική κάμψη των άνω άκρων στην περικοιλιακή λευκομαλακία, υπεροχή του εκτατικού τόνου των μυών του αυχένα σε σχέση με τον καμπτικό τόνο, στη νεογνική εγκεφαλοπάθεια του τελειόμηνου νεογνού. Τέλος με την εξέταση καταγράφονται τα τενόντια και αρχέγονα αντανακλαστικά, η ποιότητα και ποσότητα των κινήσεων, η παρουσία ανώμαλων κινήσεων και συμπεριφορά (αντίδραση στα οπτικά κια ακουστικά ερεθίσματα, ευερεθιστότητα και κλάμα). Η νευρολογική εξέταση χαρακτηρίζεται ως φυσιολογική: εάν ο τόνος είναι ικανοποιητικός για την ηλικία ωριμότητας και δεν υπάρχει πάνω από 1 ανώμαλο σημείο, οριακή: εάν υπάρχουν 2 ανώμαλα σημεία ή 1 ανώμαλο σημείο και επιπλέον μη ικανοποιητικός έλεγχος κεφαλής ή ανώμαλη: εάν υπάρχουν 3 ανώμαλα ευρήματα ή έντονη κορμική υποτονία και ιδιαίτερα κακός έλεγχος της κεφαλής. Κριτήρια νευρολογικής διαταραχής στην ηλικία της τελειόμηνης ωριμότητας των 40 εβδομάδων είναι: Kάμψη των άνω άκρων μεγαλύτερη από την κάμψη των κ.άκρων Υπεροχή του εκτατικού τόνου των μυών του αυχένα σε σχέση με τον καμπτικό τόνο. Ασυμμετρία άκρων ως προς τον μυικό τόνο. Τρομώδεις κινήσεις και τινάγματα Επίμονη προσαγωγή του αντίχειρα Ανώμαλο Moro Ανώμαλες κινήσεις των οφθαλμών Κακός οπτικός και ακουστικός προσανατολισμός Ευερεθιστότητα 2

1 Β. Σούμπαση - Π. Παπακυριακίδου Εικόνα 1: Ωρίμανση του μυϊκού τόνου με την αύξηση της ΗΚ 3

Νευρολογική εξέταση 1 Υπάρχει καλή συσχέτιση μεταξύ της νευρολογικής εξέτασης στις 40 εβδ και της νευροαναπτυξιακής εξέλιξης στον 1ο χρόνο ζωής. Φυσιολογική νευρολογική εξέταση στην ηλικία της τελειόμηνης ωριμότητας είναι ενδεικτική για καλή πρόγνωση. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των παθολογικών σημείων, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα για κακή πρόγνωση και νεογνά με 4 η περισσότερα ανώμαλα σημεία είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα έχουν κακή νευροαναπτυξιακή εξέλιξη. Ένα μόνο ανώμαλο σημείο δεν είναι προγνωστικό για κακή εξέλιξη, αλλά συνδυασμός παθολογικών νευρολο-γικών σημείων είναι ενδεικτικός για παθολογική εικόνα αργότερα. Νεογνά με αρχικά ανώμαλα ευρήματα στην εξέταση είναι πιο πιθανό να έχουν φυσιολογική εξέλιξη αργότερα. Η παρουσία ανωμάλων ευρημάτων έχει μεγαλύτερη προγνωστική αξία στο τελειόμηνο νεογνό (βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος) παρά στο πρόωρο (μπορεί να αντανακλά καθυστερημένη ωρίμανση). Η νευρολογική εξέταση πρέπει πάντα να αξιολογείται και σε συνδυασμό με το περιγεννητικό ιστορικό και τα απεικονιστικά ευρήματα Πότε πρέπει να γίνεται η νευρολογική εξέταση Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του νεογνού ανάλογα με τις ενδείξεις. Η νευρολογική εξέταση που διενεργείται μετά την δεύτερη εβδ.ζωής δίνει μια καλλίτερη εικόνα της νευρολογικής κατάστασης του νεογνού. Συνιστάται μια τελική νευρολογική εξέταση πριν από την έξοδο από την μονάδα και στα πρόωρα στην τελειόμηνη ωριμότητα όσο γίνεται πλησιέστερα στις 40 εβδομάδες. Η ελαττωμένη εγρήγορση στις 44 εβδομάδες στα πρόωρα νεογνά φαίνεται να είναι καλός προγνωστικός δείκτης για σοβαρές μελλοντικές κινητικές διαταραχές. Χωρίς ιδιαίτερη προγνωστική για τα πρόωρα, σημαντικής προγνωστικής αξίας για τα τελειόμηνα με υποξική-ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια. ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΑ ΝΕΟΓΝΑ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Τελειόμηνα νεογνά Νεογνά ηλικίας κύησης μεταξύ 38-42 εβδ. παρουσιάζουν καμπτική θέση των άκρων και καλό έλεγχο της κεφαλής στην κάμψη και έκταση. 4

1 Β. Σούμπαση - Π. Παπακυριακίδου Οι κινήσεις είναι ήρεμες και μόνο ορισμένες φορές παρεμβάλλονται τινάγματα ή και τρόμος. Τα περισσότερα νεογνά μπορούν να εστιάσουν και να παρακολοθήσουν ένα αντικείμενο. Πρόωρα νεογνά Τις πρώτες ημέρες ζωής τα πολύ πρόωρα νεογνά έχουν πολύ ελαττωμένο καμπτικό τόνο στα άκρα και πολύ πτωχό έλεγχο της κεφαλής, αιφνίδιες και τρομώδεις κινήσεις καθώς και ελλατωμένη ικανότητα προσήλωσης και παρακολούθησης ενός αντικειμένου. Με την αύξηση της ηλικίας κύησης παρατηρείται προοδευτική ωρίμανση με αύξηση του καμπτικού τόνου στα κάτω άκρα ενώ γίνετα προσπάθεια ελέγχου της κεφαλής. Οι κινήσεις σταδιακά γίνονται λιγότερο αιφνίδιες και η ικανότητα παρακολούθησης αυξάνεται καθώς αυξάνεται και η ηλικία κύησης. Στην τελειόμηνη ωριμότητα τα πρόωρα νεογνά εμφανίζονται περισσότερο ευερέθιστα απ ότι τα τελειόμηνα και τείνουν να έχουν λιγότερο καμπτικό τόνο στα κάτω άκρα και λιγότερο εκτατικό εκτατικό τόνο στον αυχένα κατά την καθεστηκυία θέση. Συσχέτιση νευρολογικών διαταραχών με νευρομυϊκά νοσήματα και με νοσήματα με συμμετοχή από το ΚΝΣ Τα νεογνά με νευρομυϊκά νοσήματα συχνά παρουσιάζουν υποτονία η οποία συνδυάζεται ζεται με αδυναμία και/ή συσπάσεις. Η μυϊκή αδυναμία στα νεογνά ελέγχεται με την αναζήτηση της παρουσίας ή απουσίας κινήσεων αντίθετων προς τη βαρύτητα. Η απουσία ή η μεγάλη ελάττωση αυτών των κινήσεων είναι αξιόπιστος δείκτης εμφάνισης νευρομυϊκών διαταραχών. Η συρρίκνωση των μυών, οι βαθιές πτυχώσεις και τα πτωχά δερματογλυφικά χαρακτηριστικά είναι ενδείξεις παθολογικών εμβρυικών κινήσεων και θέτουν ισχυρή υπόνοια ότι μπορεί να υποκρύπτονται νευρομυϊκές διαταραχές. Ωστόσο μπορεί να εμφανισθούν και σε νεογνά με μεταβολικά ή γενετικά νοσήματα. Άλλα σημεία όπως διαταραχές των αναπνευστικών μυών, δυσκολία α- ναρρόφησης των εκκρίσεων, που παρατηρούνται συχνά σε συγγενείς μυοπάθειες δεν αποκλείεται να σημαίνουν και μελλοντική εμφάνιση διαταραχών του ΚΝΣ. Ότα υπάρχουν μερικά από αυτά τα κλινικά σημεία πρέπει να γίνεται προσδιορισμός της CPK και του γαλακτικού καθώς και εξειδικευμένος έλεγχος για νευρομυϊκά νοσήματα. 5

Νευρολογική εξέταση 1 Η υποτονία χωρίς εμφανή αδυναμία και με φυσιολογικά ή αυξημένα αντανακλαστικά θέτουν την υπόνοια συμμετοχής του ΚΝΣ. Προσεκτική εκτίμηση της θέσης και του μυικού τόνου του νεογνού βοηθούν στην καλλίτερη αξιολόγηση. Αυξημένος εκτατικός τόνος των κάτω άκρων, η κάμψη των άνω άκρων και κυρίως εκτατικός τόνος του αυχένα και των μυών του κορμού θέτουν πάντοτε την υπόνοια σοβαρής συμμετοχής του ΚΝΣ και συχνά συνδυάζονται με συγκεκριμένες βλάβες όπως του φλοιού, της λευκής ουσίας και των βασικών γαγγλίων στα τελειόμηνα νεογνά και με περικοιλιακή λευκομαλακία στα πρόωρα. Άλλα σημεία χαρακτηριστικά εγκεφαλικής βλάβης είναι: Χέρια σε γροθιά ή ανώμαλη θέση των άκρων με απουσία συσπάσεων Σπασμοί και άλλες ανώμαλες κινήσεις (τρόμος-κλόνος) Ανώμαλες κινήσεις οφθαλμών Ελαττωμένος ή απών οπτικός και ακουστικός προσανατολισμός Διαταραχές θηλασμού δεν είναι ειδικές. Ασθενείς θηλαστικές κινήσεις παρατηρούνται σε νευρομυϊκές διαταραχές και σε σοβαρή γενικευμένη νόσο. Όταν συνδυάζονται όμως με άλλα σημεία προσβολής του ΚΝΣ είναι εισηγητικά βλάβης των βασικών γαγγλίων και του στελέχους. Η ασφυξία και οι υποξικές-ισχαιμικές βλάβες είναι η πιο συχνή αιτία νεογνικής εγκεφαλοπάθειας στα τελειόμηνα νεογνά. Στα νεογνά αυτά η παρουσία σπασμών και η χορήγηση αντι-ε φαρμάκων καθώς και ο συνδυασμός άλλων μη νευρολογικών προβλημάτων (πνευμονικών, καρδιολογικών, νεφρολογικών), μπορεί να συντελεί στην εμφάνιση παροδικών ανωμαλιών του ΚΝΣ κυρίως του μυικού τόνου και των αντιδράσεων. Στις περιπτώσεις αυτές η πρώιμη νευρολογική εξέταση μπορεί να είναι παθολογική ακόμη και σε νεογνά με ελάσσονες βλάβες, που τελικά εξελίσσονται φυσιολογικά. Η νευρολογική εξέταση που γίνεται μετά τη δεύτερη εβδομάδα της ζωής αντανακλά καλύτερα τη νευρολογική κατάσταση του νεογνού και σε συνδυασμό με τις νευροαπεικονιστικές και νευροφυσιολογικές εξετάσεις μπορεί να γίνει η διάγνωση της βλάβης, η εντόπισή της ακόμη και ο χρόνος που συνέβει. Αν και η πιο συχνή αιτία παθολογικής νευρολογικής εικόνας μπορεί να είναι η περιγεννητική ασφυξία πρεπει πάντοτε να γίνεται διαφορική διάγνωση από ενδομήτριες και περιγεννητικές λοιμώξεις και συγγενείς διαταραχές του μεταβολισμού 6