Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, 2007

Transcript

1

2 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, 2007 ιεύθυνση Kaiserstrasse Frankfurt am Main Germany Ταχυδροµική διεύθυνση Postfach Frankfurt am Main Germany Τηλέφωνο ικτυακός τόπος Φαξ Τέλεξ ecb d Το ελτίο καταρτίστηκε µε ευθύνη της Eκτελεστικής Eπιτροπής της. Η µετάφραση και η έκδοση στην εθνική γλώσσα γίνεται από την αντίστοιχη εθνική κεντρική τράπεζα. Με επιφύλαξη παντός δικαιώµατος. Επιτρέπεται η φωτοαντιγραφή για εκπαιδευτικούς και µη εµπορικούς σκοπούς, εφόσον αναφέρεται η πηγή. Η τελευταία ηµεροµηνία για τα στατιστικά στοιχεία που περιλαµβάνονται στο παρόν τεύχος ήταν η 5η Ιουνίου ISSN Χ (έντυπη µορφή) ISSN (ηλεκτρονική µορφή)

3 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 9 Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ 9 Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις 19 Τιµές και κόστος 63 Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας 72 ηµοσιονοµικές εξελίξεις 84 Μακροοικονοµικές προβολές εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ 93 Οι συναλλαγµατικές ισοτιµίες και το ισοζύγιο πληρωµών 98 Πλαίσια: 1 Καταγραφόµενος έναντι εκτιµώµενου πληθωρισµού στις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ το Μάιο του Επενδύσεις σε µικτά αµοιβαία κεφάλαια: χαρακτηριστικά και λόγοι επιλογής 29 3 Συνθήκες ρευστότητας και πράξεις νοµισµατικής πολιτικής που διενεργήθηκαν από τις 14 Φεβρουαρίου 2007 έως τις 14 Μαΐου Πληροφορίες από τις οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων 48 5 Τι κρύβεται πίσω από την κατακόρυφη αύξηση των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση; 52 6 Η κυκλική εξέλιξη των δανείων προς τα νοικοκυριά και τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ 59 7 Εξέλιξη της κερδοφορίας στη ζώνη του ευρώ 66 8 Αξιολόγηση των πρόσφατων εξελίξεων στα αποθέµατα 72 9 Πρόσφατες εξελίξεις για τον τοµέα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων: στοιχεία από τους νέους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ Μισθολογικές εξελίξεις στο δηµόσιο τοµέα της ζώνης του ευρώ Τεχνικές υποθέσεις Προβλέψεις άλλων οργανισµών Υποχωρεί η καθοδική επίδραση της παγκοσµιοποίησης στις τιµές των εισαγωγών; 103 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Χρονολόγιο µέτρων νοµισµατικής πολιτικής του Ευρωσυστήµατος 1 Το σύστηµα TARGET ( ιευρωπαϊκό αυτοµατοποιηµένο σύστηµα ταχείας µεταφοράς κεφαλαίων σε συνεχή χρόνο) V Εκδόσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από το και εξής IX Γλωσσάριο XV Σ1 Ιούνιος

4 Σ Υ Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ I Ε Σ ΧΩΡΕΣ ΛΟΥ Λουξεµβούργο ΒΕΛ Βέλγιο ΟΥΓ Ουγγαρία BOY Βουλγαρία ΜΑΛ Μάλτα ΤΣΕ Τσεχία ΟΛΛ Ολλανδία ΑΝ ανία ΑΥΣ Αυστρία ΓΕΡ Γερµανία ΠΟΛ Πολωνία ΕΣΘ Εσθονία ΠΟΡ Πορτογαλία ΕΛΛ Ελλάδα ΡΟΥ Ρουµανία ΙΣΠ Ισπανία ΣΛΝ Σλοβενία ΓΑΛ Γαλλία ΣΛΒ Σλοβακία ΙΡΛ Ιρλανδία ΦΙΝ Φινλανδία ΙΤΑ Ιταλία ΣΟΥ Σουηδία ΚΥΠ Κύπρος ΗΒ Ηνωµένο Βασίλειο ΛΕΤ Λεττονία ΙΑΠ Ιαπωνία ΛΙΘ Λιθουανία ΗΠΑ Ηνωµένες Πολιτείες AΛΛΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦIΕΣ ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ΒΡΜ5 Εγχειρίδιο Ισοζυγίου Πληρωµών του ΝΤ (5η έκδοση) c.i.f κόστος, ασφάλεια, ναύλος στα σύνορα του εισαγωγέα ΝΤ ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο ΟΕ ιεθνής Οργάνωση Εργασίας ΤΚ είκτης Τιµών Καταναλωτή ΤΠ είκτης Τιµών Παραγωγού ΕΕ Ευρωπαϊκή Ένωση EθνKT εθνικές κεντρικές τράπεζες Ευρωπαϊκή Kεντρική Τράπεζα Εν ΤΚ Εναρµονισµένος είκτης Τιµών Καταναλωτή ENI Eυρωπαϊκό Nοµισµατικό Ίδρυµα ΕΣΚΤ Ευρωπαϊκό Σύστηµα Κεντρικών Τραπεζών ΕΣΛ 95 Ευρωπαϊκό Σύστηµα Λογαριασµών 1995 EUR ευρώ f.o.b. ελεύθερο στα σύνορα του εξαγωγέα HWWA Ίδρυµα ιεθνών Οικονοµικών του Αµβούργου ΙΠ ισοζύγιο πληρωµών ΚΕαΜΠΜ Κόστος Εργασίας ανά Μονάδα Προϊόντος στη Μεταποίηση ΚΕαΜΠΣΟ Κόστος Εργασίας ανά Μονάδα Προϊόντος στο της Οικονοµίας ΝΧΙ Νοµισµατικά Χρηµατοπιστωτικά Ιδρύµατα ΠΚ πιστοποιητικά καταθέσεων ΟΝΕ Οικονοµική και Νοµισµατική Ένωση ΟΟΣΑ Οργανισµός Οικονοµικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης ΣΣΙ Σταθµισµένη Συναλλαγµατική Ισοτιµία ΣΤΟ (αναθ. 1) Στατιστική ταξινόµηση οικονοµικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (αναθεώρηση 1) Τ Τράπεζα ιεθνών ιακανονισµών TT Ε (αναθ. 3) Τυποποιηµένη Ταξινόµηση ιεθνούς Εµπορίου (αναθεώρηση 3) Σύµφωνα µε την πρακτική της Κοινότητας, οι χώρες της ΕΕ αναφέρονται στο παρόν ελτίο µε την αλφαβητική σειρά του ονόµατός τους στην αντίστοιχη εθνική γλώσσα. 4 Ιούνιος 2007

5 Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Κατά τη συνεδρίαση της 6ης Ιουνίου 2007, το ιοικητικό Συµβούλιο της αποφάσισε να αυξήσει το ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς για τις πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης του Ευρωσυστήµατος κατά 25 µονάδες βάσης σε 4,00%, το οποίο τέθηκε σε ισχύ µε την έναρξη της νέας περιόδου τήρησης υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών στις 13 Ιουνίου Επίσης αποφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηµατοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων κατά 25 µονάδες βάσης, σε 5,00% και 3,00% αντίστοιχα. Οι εν λόγω αποφάσεις τέθηκαν επίσης σε ισχύ µε την έναρξη της νέας περιόδου τήρησης υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών στις 13 Ιουνίου Η απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου ελήφθη εν όψει της ύπαρξης ανοδικών κινδύνων για τη σταθερότητα των τιµών µεσοπρόθεσµα, τους οποίους το ιοικητικό Συµβούλιο έχει εντοπίσει στο πλαίσιο τόσο της οικονοµικής όσο και της νοµισµατικής του ανάλυσης. Η απόφαση αυτή θα εξακολουθήσει να συµβάλλει ώστε να διασφαλιστεί ότι οι µεσοµακροπρόθεσµες προσδοκίες για τον πληθωρισµό στη ζώνη του ευρώ παραµένουν σταθεροποιηµένες σε επίπεδα συµβατά µε τη σταθερότητα των τιµών. Αυτή η σταθεροποίηση αποτελεί προϋπόθεση προκειµένου η νοµισµατική πολιτική να συµβάλλει διαρκώς στη στήριξη της διατηρήσιµης οικονοµικής ανάπτυξης και της δηµιουργίας θέσεων εργασίας στη ζώνη του ευρώ. Μετά την αύξηση των επιτοκίων, δεδοµένου του θετικού οικονοµικού περιβάλλοντος στη ζώνη του ευρώ, η νοµισµατική πολιτική παραµένει διευκολυντική, καθώς οι συνολικές συνθήκες χρηµατοδότησης είναι ευνοϊκές, η νοµισµατική και πιστωτική επέκταση είναι έντονη και η ρευστότητα στη ζώνη του ευρώ είναι άφθονη. Όσον αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, απαιτείται έγκαιρη και αποφασιστική δράση για τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιµών µεσοπρόθεσµα. Το ιοικητικό Συµβούλιο θα παρακολουθεί προσεκτικά όλες τις εξελίξεις, προκειµένου να διασφαλίσει ότι δεν θα υλοποιηθούν κίνδυνοι για τη σταθερότητα των τιµών µεσοπρόθεσµα Εάν εξεταστεί µε περισσότερες λεπτοµέρειες η εκτίµηση του ιοικητικού Συµβουλίου, αναφορικά µε την οικονοµική ανάλυση, οι εισερχόµενες πληροφορίες επιβεβαιώνουν σαφώς ότι η οικονοµία της ζώνης του ευρώ εξακολουθεί να επεκτείνεται µε ρυθµό σηµαντικά υψηλότερο από ό,τι γενικά αναµενόταν πέρυσι. Με τριµηνιαίο ρυθµό 0,6%, η αύξηση του πραγµατικού ΑΕΠ το πρώτο τρίµηνο του 2007 υπερέβη πάλι κάπως τις προηγούµενες προσδοκίες. Άλλες διαθέσιµες πληροφορίες για την οικονοµική δραστηριότητα, κυρίως διάφορες έρευνες επιχειρηµατικών προσδοκιών και εµπιστοσύνης καταναλωτών, υποδηλώνουν ότι η ισχυρή ανάπτυξη συνεχίστηκε το δεύτερο τρίµηνο. Σε ό,τι αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, οι µεσοπρόθεσµες προοπτικές για την οικονοµική δραστηριότητα παραµένουν ευνοϊκές. Υπάρχουν οι συνθήκες προκειµένου η οικονοµία της ζώνης του ευρώ να εξακολουθήσει να αναπτύσσεται µε σταθερό ρυθµό. Όσον αφορά το εξωτερικό περιβάλλον, η παγκόσµια οικονοµική ανάπτυξη έχει κατανεµηθεί πιο ισόρροπα µεταξύ των επι- µέρους οικονοµικών περιοχών και, παρότι µετριάστηκε κάπως, παραµένει ισχυρή. Έτσι, οι εξωτερικές συνθήκες εξακολουθούν να στηρίζουν τις εξαγωγές της ζώνης του ευρώ. Η εγχώρια ζήτηση στη ζώνη του ευρώ αναµένεται επίσης να διατηρήσει το σχετικά έντονο δυναµισµό της. Οι επενδύσεις αναµένεται να παραµείνουν δυναµικές, επωφελούµενες από τις συνθήκες χρηµατοδότησης που εξακολουθούν να είναι ευνοϊκές, τη συσσωρευµένη και συνεχιζόµενη υψηλή κερδοφορία, την αναδιάρθρωση των λογιστικών καταστάσεων των εταιριών, καθώς και την βελτίωση της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων που έχει επιτευχθεί σε παρατεταµένη χρονική περίοδο. Παράλληλα, η κατανάλωση ανα- µένεται να ενισχυθεί από την εξέλιξη του πραγ- µατικού διαθέσιµου εισοδήµατος, καθώς οι συνθήκες στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να βελτιώνονται. Οι προοπτικές αυτές αντανακλώνται επίσης στις νέες µακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος. Σύµφωνα µε τις προβολές, ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ θα διαµορφωθεί µεταξύ 2,3% και 2,9% το 2007 και µεταξύ 1,8% και 2,8% το Σε σύγκριση µε τις προηγούµενες προβολές των εµπειρογνωµόνων της, τα διαστή- Ιούνιος

6 µατα των προβολών για την αύξηση του πραγ- µατικού ΑΕΠ το 2007 βρίσκονται εντός του ανώτερου τµήµατος των διαστηµάτων του Μαρτίου. Για το 2008, τα διαστήµατα έχουν αναθεωρηθεί οριακά προς τα κάτω, µετά την αύξηση των τιµών του πετρελαίου τους τελευταίους µήνες. Κατά την άποψη του ιοικητικού Συµβουλίου, οι κίνδυνοι που περιβάλλουν αυτές τις ευνοϊκές προοπτικές για την οικονοµική ανάπτυξη είναι σε γενικές γραµµές εξίσου ανοδικοί και καθοδικοί στο βραχύ ορίζοντα. Σε µέσους και µακρούς ορίζοντες, εξακολουθούν να επικρατούν καθοδικοί κίνδυνοι, οι οποίοι απορρέουν κυρίως από εξωτερικούς παράγοντες. Σε αυτούς τους παράγοντες περιλαµβάνονται ιδίως φόβοι για αύξηση των πιέσεων προστατευτισµού, το ενδεχόµενο περαιτέρω ανόδου των τιµών του πετρελαίου, ανησυχίες για πιθανές µη οµαλές εξελίξεις λόγω των παγκόσµιων ανισορροπιών και πιθανή µεταστροφή του κλίµατος στις χρηµατοπιστωτικές αγορές. Όσον αφορά την εξέλιξη των τιµών, οι τιµές του πετρελαίου αυξήθηκαν ξανά τους τελευταίους µήνες. Αντίστοιχα, όπως αντανακλάται στην προκαταρκτική εκτίµηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισµός (βάσει του Εν ΤΚ) ήταν 1,9% το Μάιο του 2007, αµετάβλητος σε σχέση µε τον Απρίλιο, αλλά κατά τι υψηλότερος από ό,τι αναµενόταν πριν από λίγους µήνες. Σε ό,τι αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, η βραχυπρόθεσµη πορεία των ετήσιων ρυθµών πληθωρισµού εξακολουθεί να καθορίζεται σε µεγάλο βαθµό από τις τρέχουσες και τις προηγούµενες εξελίξεις στις τιµές της ενέργειας, καθώς η µεταβλητότητα που εµφάνισαν πέρυσι οι τιµές της ενέργειας οδηγεί σε σηµαντικές επιδράσεις από τη βάση σύγκρισης. Με βάση τις σηµερινές τιµές του πετρελαίου και τις τιµές των συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, οι οποίες παρουσιάζουν ανοδική κλίση, οι ετήσιοι ρυθµοί πληθωρισµού είναι πιθανό να σηµειώσουν κάποια πτώση τους προσεχείς µήνες και να αυξηθούν εκ νέου σηµαντικά προς τα τέλη του έτους. Σε συµφωνία µε την άποψη αυτή, οι εµπειρογνώµονες του Ευρωσυστήµατος αναµένουν ότι ο µέσος ετήσιος ρυθµός πληθωρισµού (βάσει του Εν ΤΚ) θα είναι µεταξύ 1,8% και 2,2% το 2007 και µεταξύ 1,4% και 2,6% το Σε σύγκριση µε τις προβολές εµπειρογνωµόνων της του Μαρτίου του 2007, το διάστηµα των προβολών για τον πληθωρισµό το 2007 είναι κατά τι υψηλότερο, αντανακλώντας σε µεγάλο βαθµό τις υψηλότερες τιµές του πετρελαίου. Το διάστηµα για τον πληθωρισµό το 2008 παραµένει αµετάβλητο. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυµίζεται εκ νέου ότι οι προβολές εξαρτώνται από παραδοχές. Πρόκειται για µια σειρά τεχνικών υποθέσεων, συµπεριλαµβανοµένων υποθέσεων για τα µελλοντικά βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα επιτόκια τα οποία βασίζονται στις προσδοκίες της αγοράς όπως αποτυπώνονται στην καµπύλη αποδόσεων, καθώς και υποθέσεων για τις τιµές του πετρελαίου και των µη ενεργειακών εµπορευµάτων. Σε µέσο ορίζοντα, ο οποίος είναι ο ορίζοντας που ενδιαφέρει τη νοµισµατική πολιτική, οι κίνδυνοι που αφορούν τις προοπτικές για τη σταθερότητα των τιµών εξακολουθούν, κατά την άποψη του ιοικητικού Συµβουλίου, να είναι ανοδικοί. Οι εν λόγω κίνδυνοι συνδέονται κυρίως µε το εγχώριο περιβάλλον. Πιο συγκεκριµένα, η χρησιµοποίηση του παραγωγικού δυναµικού στην οικονοµία της ζώνης του ευρώ αυξάνεται και οι αγορές εργασίας βελτιώνονται σταδιακά. Ως εκ τούτου, υπάρχει ο κίνδυνος οι µισθολογικές εξελίξεις να είναι εντονότερες από ό,τι αναµένεται, γεγονός που θα προκαλούσε σηµαντικούς ανοδικούς κινδύνους διατάραξης της σταθερότητας των τιµών. Επιπλέον, σε ένα τέτοιο περιβάλλον ενδέχεται να αυξηθεί η τιµολογιακή δύναµη σε τµήµατα της αγοράς µε χαµηλό ανταγωνισµό. Εποµένως, έχει καίρια σηµασία όλες οι ενδιαφερόµενες πλευρές να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους. Οι µισθολογικές συµφωνίες ειδικότερα θα πρέπει να είναι επαρκώς διαφοροποιηµένες ώστε να λαµβάνουν υπόψη την κατάσταση της ανταγωνιστικότητας ως προς τις τιµές, το ακόµη υψηλό επίπεδο της ανεργίας σε πολλές οικονοµίες, καθώς και την εξέλιξη της παραγωγικότητας στους διάφορους τοµείς. Το ιοικητικό Συµβούλιο τονίζει ότι θα πρέπει να αποφεύγονται οι µισθολογικές εξελίξεις που θα µπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε πληθωριστικές πιέσεις και να βλάψουν την αγοραστική δύναµη όλων των πολιτών της ζώνης 6 Ιούνιος 2007

7 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ του ευρώ. Επιπλέον, ανοδικοί κίνδυνοι διατάραξης της σταθερότητας των τιµών προκύπτουν από αυξήσεις των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών οι οποίες είναι υψηλότερες από ό,τι ανα- µενόταν µέχρι σήµερα. Τέλος, όσον αφορά το εξωτερικό περιβάλλον, ανοδικοί κίνδυνοι απορρέουν από την πιθανότητα περαιτέρω µη ανα- µενόµενων αυξήσεων των τιµών του πετρελαίου. Η νοµισµατική ανάλυση επιβεβαιώνει ότι σε µέσους και µακρούς ορίζοντες επικρατούν ανοδικοί κίνδυνοι για τη σταθερότητα των τιµών. Ο υποκείµενος ρυθµός της νοµισµατικής επέκτασης παραµένει ισχυρός, σε ένα πλαίσιο ήδη άφθονης ρευστότητας. Η συνεχιζόµενη έντονη νοµισµατική επέκταση αντανακλάται στη συνεχιζόµενη ταχεία αύξηση του Μ3, ο ετήσιος ρυθ- µός της οποίας ανήλθε τον Απρίλιο σε 10,4%, καθώς και στο ακόµη υψηλό επίπεδο πιστωτικής επέκτασης. Ο υψηλός ρυθµός νοµισµατικής και πιστωτικής επέκτασης αντανακλά εν µέρει τις ευνοϊκές συνθήκες χρηµατοδότησης και την ισχυρή οικονοµική ανάπτυξη. Βραχυπρόθεσµα, οι νοµισµατικές και πιστωτικές εξελίξεις µπορούν να επηρεαστούν, µεταξύ άλλων, από τη µορφή της καµπύλης αποδόσεων και από εξωτερικούς παράγοντες, και να εµφανίσουν κάποιο βαθµό µεταβλητότητας. Κατά την αξιολόγηση των υποκείµενων τάσεων της νοµισµατικής και πιστωτικής επέκτασης που ενδιαφέρουν τη νοµισµατική πολιτική, είναι σηµαντικό η εξέταση να µην περιορίζεται σε αυτές τις παροδικές πτυχές. Υπό την οπτική αυτή, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι τα υψηλότερα βραχυπρόθεσµα επιτόκια επηρεάζουν πλέον τη δυναµική των νοµισµατικών µεγεθών, αν και µέχρι τώρα δεν έχουν περιορίσει σηµαντικά τη συνολική ένταση του υποκείµενου ρυθµού νοµισµατικής και πιστωτικής επέκτασης. Π.χ., οι αυξήσεις των βραχυπρόθεσµων επιτοκίων έχουν συµβάλει σε µια πιο συγκρατηµένη επέκταση του στενού νοµισµατικού µεγέθους M1 τα τελευταία τρίµηνα. Αντίστοιχα, ο ετήσιος ρυθµός ανόδου των δανείων προς τον ιδιωτικό τοµέα έχει παρουσιάσει κάποιες ενδείξεις σταθεροποίησης από τα µέσα του, αν και σε διψήφια επίπεδα. Η σταθεροποίηση του ρυθµού ανόδου των δανείων γίνεται τώρα πιο γενικευµένη, όπως µαρτυρούν τους τελευταίους µήνες οι εξελίξεις στο δανεισµό τόσο των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών. Ταυτόχρονα, ο ρυθµός ανόδου των τιµών των κατοικιών έχει µειωθεί κατά τι, αν και παραµένει σε υψηλά επίπεδα κατά µέσο όρο στη ζώνη του ευρώ. Εάν ληφθούν υπόψη τόσο οι βραχυπρόθεσµοι παράγοντες όσο και η υποκείµενη τάση της συνεχιζόµενης έντονης επέκτασης της ποσότητας χρήµατος και των πιστώσεων, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για ανοδικούς κινδύνους διατάραξης της σταθερότητας των τιµών µεσοµακροπρόθεσµα. Μετά από ισχυρή νοµισµατική επέκταση επί σειρά ετών, η ρευστότητα στη ζώνη του ευρώ παραµένει άφθονη. Σε αυτό το περιβάλλον, οι νοµισµατικές εξελίξεις εξακολουθούν να απαιτούν πολύ προσεκτική παρακολούθηση, ιδίως στο πλαίσιο της επέκτασης της οικονοµικής δραστηριότητας και των ακόµη έντονων εξελίξεων στις αγορές ακινήτων. Εν περιλήψει, κατά την αξιολόγηση των τάσεων των τιµών, είναι σηµαντικό η εξέταση να µην περιορίζεται στην τυχόν βραχυπρόθεσµη µεταβλητότητα των ρυθµών πληθωρισµού. Ο µέσος ορίζοντας είναι εκείνος που ενδιαφέρει τη νοµισµατική πολιτική. Οι κίνδυνοι που αφορούν τις µεσοπρόθεσµες προοπτικές για τη σταθερότητα των τιµών παραµένουν ανοδικοί και συνδέονται ιδίως µε το εσωτερικό περιβάλλον. Καθώς η χρησιµοποίηση του παραγωγικού δυνα- µικού αυξάνεται και οι αγορές εργασίας σταδιακά βελτιώνονται, εµφανίζονται περιορισµοί που θα µπορούσαν ιδίως να οδηγήσουν σε εντονότερες από ό,τι αναµένεται µισθολογικές εξελίξεις. εδοµένης της ταχείας νοµισµατικής και πιστωτικής επέκτασης σε ένα περιβάλλον ήδη άφθονης ρευστότητας, η διασταύρωση του αποτελέσµατος της οικονοµικής ανάλυσης µε εκείνο της νοµισµατικής ανάλυσης στηρίζει την εκτίµηση ότι επικρατούν ανοδικοί κίνδυνοι για τη σταθερότητα των τιµών µεσοµακροπρόθεσµα. Γι αυτό και το ιοικητικό Συµβούλιο θα παρακολουθεί προσεκτικά όλες τις εξελίξεις, προκειµένου να διασφαλίσει ότι δεν θα υλοποιηθούν κίνδυνοι για τη σταθερότητα των τιµών µεσοπρόθεσµα. Αυτό θα στηρίξει τη σταθερο- Ιούνιος

8 ποίηση των µεσοµακροπρόθεσµων προσδοκιών για τον πληθωρισµό στη ζώνη του ευρώ σε επίπεδα συµβατά µε τη σταθερότητα των τιµών. Αναφορικά µε τις µελλοντικές εξελίξεις, απαιτείται έγκαιρη και αποφασιστική δράση για τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιµών µεσοπρόθεσµα. Όσον αφορά τη δηµοσιονοµική πολιτική, όλες οι χώρες θα πρέπει να τηρούν τους κανόνες και τις διατάξεις του Συµφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Αυτό θα έχει ζωτική σηµασία για την οµαλή λειτουργία της Νοµισµατικής Ένωσης, δεδοµένου ότι το Σύµφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί αναπόσπαστο µέρος του θεσµικού της πλαισίου. Μετά τη σηµαντική δηµοσιονοµική βελτίωση που σηµειώθηκε το, οι τελευταίες διαθέσιµες προβλέψεις υποδηλώνουν περαιτέρω µείωση του λόγου του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος προς το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ την περίοδο Αυτό αντανακλά ιδίως τα υψηλά δηµόσια έσοδα, που προβλέπεται να συνεχιστούν σε ένα περιβάλλον ευνοϊκών µακροοικονοµικών προοπτικών. Ωστόσο, η διαρθρωτική βελτίωση είναι πιο συγκρατηµένη. Η τρέχουσα ευνοϊκή οικονοµική συγκυρία θα πρέπει να αξιοποιηθεί προκειµένου να διορθωθούν γρήγορα οι εναποµένουσες δηµοσιονοµικές ανισορροπίες στις χώρες της ζώνης του ευρώ, καθώς και να επιταχυνθεί η προσαρµογή προς τους µεσοπρόθεσµους στόχους για την επίτευξη υγιών δηµοσιονοµικών θέσεων µε έµφαση στην περιστολή των δαπανών. Όπως συµφώνησαν οι υπουργοί οικονοµικών της ζώνης του ευρώ κατά τη σύνοδο της Οµάδας Ευρώ στο Βερολίνο στις 20 Απριλίου 2007, η αξιοποίηση των ευνοϊκών κυκλικών συνθηκών θα δώσει τη δυνατότητα στα περισσότερα µέλη της ζώνης του ευρώ να επιτύχουν τους µεσοπρόθεσµους στόχους τους το 2008 ή το 2009, ενώ όλα τα µέλη θα πρέπει να στοχεύουν στο 2010 το αργότερο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σηµαντικό ώστε να επιτευχθεί η µείωση των ακόµη υψηλών λόγων του δηµόσιου χρέους και η προετοιµασία για τις δηµοσιονοµικές προκλήσεις που προκύπτουν από τη γήρανση του πληθυσµού. Προκειµένου να διασφαλιστεί ότι οι δηµοσιονοµικές εξελίξεις παρακολουθούνται αποτελεσµατικά, το ιοικητικό Συµβούλιο στηρίζει όλες τις προσπάθειες που καταβάλλει η Eurostat για να βελτιώσει την κατάσταση των δηµοσιονοµικών στοιχείων. Εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για την αυξηµένη έµφαση που δίδει το Συµβούλιο ECOFIN σε µέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας των δηµόσιων οικονοµικών και την αύξηση της αποτελεσµατικότητας της δηµόσιας διοίκησης. Όσον αφορά τις διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις, το ιοικητικό Συµβούλιο υποστηρίζει αµέριστα κάθε προσπάθεια που ενισχύει τον ανταγωνισµό, αυξάνει την παραγωγικότητα και προωθεί την οικονοµική ευελιξία, προάγοντας έτσι µεγαλύτερη διατηρήσιµη αύξηση του πραγµατικού ΑΕΠ και απασχόληση. Ειδικότερα, το ιοικητικό Συµβούλιο υποστηρίζει ένθερµα µεταρρυθµίσεις που αποβλέπουν στο να µειώσουν τις δυσκαµψίες των αγορών εργασίας, τους φραγµούς στις αγορές προϊόντων και τις διοικητικές επιβαρύνσεις και στο να τονώσουν τις τεχνολογικές καινοτοµίες. Η αξιοποίηση του αλληλοσυµπληρούµενου χαρακτήρα των µεταρρυθµίσεων θα επαυξήσει τα οφέλη που θα αποφέρουν όσον αφορά τον µακροχρόνιο δυναµισµό της οικονοµίας και τη σταθερότητα των τιµών. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να υποτιµηθεί η σηµασία που θα έχει για την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη στην Ευρώπη η επιτυχής ολοκλήρωση του γύρου εµπορικών συνοµιλιών της Ντόχα. Τελικά, ένας υψηλότερος ρυθµός ανόδου της παραγωγικότητας θα επιτρέψει τις αυξήσεις των πραγµατικών µισθών χωρίς αρνητική επίδραση στην απασχόληση, ενισχύοντας έτσι την άνοδο του εισοδήµατος των εργαζοµένων της ζώνης του ευρώ. 8 Ιούνιος 2007

9 Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Κ Α Ι Ν Ο Μ Ι Σ Μ Α Τ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Ε Ι Σ 1 Τ Ο Ε Ξ Ω Τ Ε Ρ Ι Κ Ο Π Ε Ρ Ι Β Α Λ Λ Ο Ν Τ Η Σ Ζ Ω Ν Η Σ Τ Ο Υ Ε Υ Ρ Ω ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ Η οικονοµική δραστηριότητα παγκοσµίως παραµένει ισχυρή, τροφοδοτούµενη από τη σταθερή ή ακόµη και επιταχυνόµενη οικονοµική ανάπτυξη των µεγαλύτερων αναδυόµενων αγορών. Μέχρι στιγ- µής, η επίδραση που έχει ασκήσει η οικονοµική επιβράδυνση των ΗΠΑ στην παγκόσµια οικονοµία είναι σχετικά υποτονική. Η εξέλιξη των τιµών διεθνώς εξακολουθεί να επηρεάζεται από τις µεταβολές των τιµών της ενέργειας. Οι κίνδυνοι για τις παγκόσµιες προοπτικές απορρέουν κυρίως από την αύξηση των πιέσεων προστατευτισµού, µια περαιτέρω άνοδο των τιµών του πετρελαίου, τις επί- µονες παγκόσµιες ανισορροπίες και το συνακόλουθο κίνδυνο ανώµαλης διόρθωσής τους, καθώς και από πιθανές αλλαγές στο κλίµα των χρηµατοπιστωτικών αγορών. 1.1 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Συνολικά, η οικονοµική δραστηριότητα παγκοσµίως εξακολουθεί να είναι έντονη, τροφοδοτούµενη από τη σταθερή ή ακόµη και επιταχυνόµενη οικονοµική ανάπτυξη των µεγαλύτερων αναδυόµενων αγορών. Ειδικότερα, οι αναδυό- µενες αγορές της Ασίας εξακολουθούν να καταγράφουν εύρωστους ρυθµούς οικονοµικής ανάπτυξης και παραµένουν η βασική κινητήρια δύναµη της οικονοµικής δραστηριότητας παγκοσµίως. Όσον αφορά τις χώρες του ΟΟΣΑ (εκτός της ζώνης του ευρώ), ο ρυθµός αύξησης της βιο- µηχανικής παραγωγής σταθεροποιήθηκε στις αρχές του 2007, µετά από κάποια επιβράδυνσή του από τα µάλλον υψηλά επίπεδα στο τέλος του, και συνεχίζει να υποστηρίζει την ισχυρή δυναµική της εξωτερικής ζήτησης της ζώνης του ευρώ. Η εικόνα ενός µάλλον ευνοϊκού εξωτερικού περιβάλλοντος για τη ζώνη του ευρώ ενισχύεται περαιτέρω από στοιχεία ερευνών, που ιάγραµµα 1 Βιοµηχανική παραγωγή στις χώρες του ΟΟΣΑ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, µηνιαία στοιχεία) Πηγές: ΟΟΣΑ και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Η τελευταία παρατήρηση αναφέρεται στο Μάρτιο του 2007, µε εξαίρεση τον ΟΟΣΑ πλην της ζώνης του ευρώ (Φεβρουάριος 2007). παρέχουν ενδείξεις εκ νέου ενίσχυσης της παγκόσµιας οικονοµίας το β τρίµηνο, όσον αφορά το προϊόν του µεταποιητικού τοµέα και του τοµέα των υπηρεσιών. Η εξέλιξη των τιµών παγκοσµίως εξακολουθεί να επηρεάζεται από τις µεταβολές των τιµών της ενέργειας. Μετά τη αύξησή του το Μάρτιο, ο µετρούµενος πληθωρισµός για τις χώρες του ΟΟΣΑ µειώθηκε ξανά, ενώ ο πληθωρισµός εκτός των ειδών διατροφής και της ενέργειας παρέµεινε αµετάβλητος. Η συνεχιζόµενη βαθµιαία αύξηση των τιµών του πετρελαίου τον Απρίλιο και το Μάιο σηµατοδοτεί την άνοδο των πληθωριστικών κινδύνων παγκοσµίως. Η εν λόγω ένδειξη ενισχύεται περαιτέρω από τα στοιχεία των ερευνών που έδειξαν επιπλέον άνοδο των πληθωριστικών πιέσεων σε διεθνές επίπεδο, καθώς ο Παγκόσµιος είκτης Τιµών Συντελεστών Παραγωγής (βάσει της έρευνας για τους Υπευθύνους Προµηθειών) κατέγραψε το Μάιο την υψηλότερη τιµή του των τελευταίων εννέα µηνών. ΗΠΑ Στις ΗΠΑ, ο ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ υποχώρησε έντονα το α τρίµηνο του Σύµφωνα µε τη δηµοσίευση των προκαταρκτικών στοιχείων, ο τριµηνιαίος και ανηγµένος σε ετήσια βάση ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ ήταν 0,6% το α τρίµηνο του 2007, από 2,5% το τελευταίο τρίµηνο του. Αυτή η επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ αντα- Ιούνιος

10 νακλούσε την έντονα αρνητική συµβολή των καθαρών εξαγωγών και των αποθεµάτων, ενώ οι επενδύσεις σε κατοικίες παρέµειναν σηµαντικός παράγοντας επιβράδυνσης της οικονοµικής ανάπτυξης. Παράλληλα, η κατανάλωση εξακολούθησε να είναι ισχυρή. ΙΑΠΩΝΙΑ Στην Ιαπωνία, η οικονοµική δραστηριότητα συνέχισε να ανακάµπτει σταθερά, ενώ ο πληθωρισµός παρέµεινε υποτονικός. Το προϊόν στηρίζεται στις εύρωστες εξαγωγές και τη σταθερή εγχώρια ζήτηση. Το α τρίµηνο του 2007, σύµφωνα µε τα προκαταρκτικά στοιχεία που δηµοσίευσε το Γραφείο του Υπουργικού Συµβουλίου, ο ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ επιταχύνθηκε κατά 0,6% σε τριµηνιαία βάση. Το προϊόν ωφελήθηκε από την επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης των εξαχζ ιάγραµµα 2 Κύριες εξελίξεις στις µεγαλύτερες βιοµηχανικές οικονοµίες Όσον αφορά την εξέλιξη των τιµών, ο ετήσιος πληθωρισµός βάσει του ΤΚ διατηρείται σε κάπως υψηλά επίπεδα. Κατά τους έξι µήνες από το Νοέµβριο µέχρι τον Απρίλιο, ήταν κατά µέσο όρο 2,4%, παρουσιάζοντας µάλλον έντονες διακυµάνσεις λόγω των τιµών της ενέργειας. Τον Απρίλιο, ο ετήσιος ρυθµός ανόδου του ΤΚ ήταν 2,6%. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ύφεσης των πληθωριστικών πιέσεων, καθώς ο πληθωρισµός που σχετίζεται µε τις τιµές των κατοικιών έχει υποχωρήσει ελαφρά τους τελευταίους µήνες. Ο πυρήνας του πληθωρισµού (δηλ. ο πληθωρισµός εκτός των ειδών διατροφής και της ενέργειας) διαµορφώθηκε σε ετήσια βάση στο 2,3% τον Απρίλιο, υποχωρώντας από τον εξαµηνιαίο µέσο όρο του 2,6%. Όσον αφορά το εγγύς µέλλον, η οικονοµία των ΗΠΑ αναµένεται να συνεχίσει να επεκτείνεται µε ρυθµό αύξησης µικρότερο από την τάση της, δεδοµένης της αρνητικής επίδρασης της αγοράς κατοικιών στις δαπάνες των νοικοκυριών (καταναλωτικές δαπάνες και επενδύσεις σε κατοικίες), αν και οι ευνοϊκές συνθήκες όσον αφορά την απασχόληση και το εισόδηµα θα πρέπει να µετριάσουν εν µέρει την επιβάρυνση στην κατανάλωση. Οι πιέσεις επί των τιµών, που οφείλονται κυρίως στον υψηλό βαθµό χρησιµοποίησης των πόρων, αναµένεται να χαλαρώσουν περαιτέρω λόγω της αναµενόµενης επιβράδυνσης της οικονοµικής ανάπτυξης και των συγκρατηµένων προσδοκιών για τον πληθωρισµό. Πηγές: Εθνικά στοιχεία, Τ, Eurostat και υπολογισµοί της EKT. 1) Για τη ζώνη του ευρώ και το Ηνωµένο Βασίλειο χρησιµοποιούνται στοιχεία της Eurostat. Για τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία χρησιµοποιούνται εθνικά στοιχεία. Τα αριθµητικά στοιχεία για το ΑΕΠ είναι εποχικώς διορθωµένα. 2) Για τη ζώνη του ευρώ και το Ηνωµένο Βασίλειο λαµβάνεται ο Εν ΤΚ. Για τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία λαµβάνεται ο ΤΚ. Στις 9 Μαΐου η Οµοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς των ΗΠΑ αποφάσισε να διατηρήσει το επιτόκιο-στόχο για τα οµοσπονδιακά κεφάλαια αµετάβλητο στο 5,25%. 10 Ιούνιος 2007

11 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ γωγών και από τη νέα ενίσχυση των καταναλωτικών δαπανών, ενώ οι επιχειρηµατικές επενδύσεις, που είναι µια από τις βασικές κινητήριες δυνάµεις της τρέχουσας επέκτασης, περιορίστηκαν για πρώτη φορά µετά το δ τρίµηνο του. Όσον αφορά την εξέλιξη των τιµών, ο πληθωρισµός παρέµεινε υποτονικός. Τους τελευταίους µήνες, ο πληθωρισµός βάσει του ΤΚ µειώθηκε, αντανακλώντας εν µέρει την αρνητική συµβολή των τιµών που επηρεάζονται από το πετρέλαιο. Ως εκ τούτου, οι ετήσιες µεταβολές του ΤΚ κατέγραψαν εκ νέου αρνητικές τιµές το Φεβρουάριο και το Μάρτιο του 2007 για πρώτη φορά από τον Απρίλιο του. Ωστόσο, πιο πρόσφατα, η επιβραδυντική τάση φαίνεται να έχει παύσει λόγω των νέων αυξήσεων στις τιµές της ενέργειας. Τον Απρίλιο του 2007 η ετήσια µεταβολή του γενικού ΤΚ ήταν 0,0% έναντι 0,1% τον προηγούµενο µήνα, ενώ ο ΤΚ εκτός των νωπών ειδών διατροφής εξακολούθησε να µειώνεται σε ετήσια βάση (-0,1%) αλλά λιγότερο σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα (-0,3%). Όσον αφορά το µέλλον, οι προοπτικές για την οικονοµία της Ιαπωνίας παραµένουν ευνοϊκές. Η οικονοµική δραστηριότητα αναµένεται να εξακολουθήσει να επεκτείνεται, εξαιτίας της σταθερής εγχώριας ζήτησης και της συνεχιζόµενης ενίσχυσης των εξαγωγών σε περιβάλλον ευνοϊκών συνθηκών ανταγωνισµού. ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Στο Ηνωµένο Βασίλειο, ο ρυθµός οικονοµικής ανάπτυξης ήταν εύρωστος και σχετικά σταθερός τα τελευταία τρίµηνα. Το α τρίµηνο του 2007, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ ήταν 2,9%, ωθούµενος κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση και τις ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου. Η συµβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του προϊόντος ήταν ουδέτερη. Βραχυπρόθεσµα, ο ρυθµός οικονοµικής ανάπτυξης αναµένεται να διατηρηθεί σε γενικές γραµµές στα τρέχοντα επίπεδα. Τους τελευταίους µήνες, ο πληθωρισµός βρισκόταν σε υψηλά επίπεδα, όµως τον Απρίλιο ο πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ µειώθηκε σε 2,8% από 3,1% το Μάρτιο. Η µεγαλύτερη καθοδική επίδραση προήλθε από τα τιµολόγια των οργανισµών κοινής ωφελείας και από τις χρηµατοοικονο- µικές υπηρεσίες. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των µέσων αποδοχών, εκτός των επιδοµάτων, επιβραδύνθηκε το α τρίµηνο (και διαµορφώθηκε κατά µέσο όρο σε 3,7%), αλλά, αν ληφθούν υπόψη και τα επιδόµατα, ήταν κάπως υψηλότερος (4,5%). Στις 7 Ιουνίου η Επιτροπή Νοµισµατικής Πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας αποφάσισε να διατηρήσει στο 5,5% το επίσηµο Τραπεζικό Επιτόκιο βάσει του οποίου εκτοκίζονται τα αποθεµατικά των εµπορικών τραπεζών. ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ, ο ρυθµός αύξησης του προϊόντος παρα- µένει εύρωστος τα τελευταία τρίµηνα, ωθούµενος κυρίως από την εγχώρια ζήτηση. Τους τελευταίους µήνες, οι επιµέρους χώρες δεν παρουσιάζουν οµοιογένεια ως προς την εξέλιξη του πληθωρισµού. Στη ανία και τη Σουηδία, ο δωδεκάµηνος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ παρέµεινε εύρωστος τους τελευταίους µήνες και διαµορφώθηκε σε 3,1% και 4,9% αντίστοιχα το δ τρίµηνο του. Και στις δύο χώρες, η οικονοµική δραστηριότητα καθοδηγήθηκε κυρίως από την εγχώρια ζήτηση. Οι δείκτες δραστηριότητας υποδηλώνουν εύρωστη ανάπτυξη τα επόµενα τρίµηνα και στις δύο χώρες. Ο πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ διατηρήθηκε σταθερός τους τελευταίους µήνες, στο 1,7% στη ανία και στο 1,6% στη Σουηδία τον Απρίλιο του 2007, και αναµένεται να παραµείνει σταθερός και τους επόµενους µήνες. Ιούνιος

12 Στις τέσσερεις µεγαλύτερες οικονοµίες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, ο συνολικός ρυθ- µός αύξησης του προϊόντος ήταν εύρωστος τα τελευταία τρίµηνα. Το δ τρίµηνο του, ο δωδεκάµηνος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ διαµορφώθηκε σε 5,8%, 3,3%, 6,6% και 7,6% στην Τσεχία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Ρουµανία αντίστοιχα. Στην Τσεχία, την Πολωνία και τη Ρουµανία η εξέλιξη αυτή οφειλόταν κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, ενώ στην Ουγγαρία κυρίως στις καθαρές εξαγωγές. Οι δείκτες οικονοµικής δραστηριότητας υποδηλώνουν ότι η ανάπτυξη πιθανόν να παραµείνει σταθερή τα επόµενα τρίµηνα στην Τσεχία, την Πολωνία και τη Ρουµανία, ενώ αναµένεται να επιβραδυνθεί στην Ουγγαρία. Ο ετήσιος ρυθµός πληθωρισµού βάσει του Εν ΤΚ παρέµεινε σε γενικές γραµµές σταθερός τους τελευταίους µήνες και στις τέσσερεις χώρες. Στην Τσεχία και την Πολωνία, ο πληθωρισµός κυµάνθηκε στο 2-3%. Στη Ρουµανία πλησίασε το 4,0%, ενώ στην Ουγγαρία διαµορφώθηκε γύρω στο 9%, αντανακλώντας κυρίως τη βραχύβια επίδραση της δέσµης µέτρων δηµοσιονοµικής εξυγίανσης. Στις περισσότερες από τις µικρότερες ευρωπαϊκές χώρες εκτός ζώνης ευρώ, ο τριµηνιαίος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ ήταν ισχυρός τα τελευταία τρίµηνα, στηριζόµενος κυρίως στην εύρωστη εγχώρια ζήτηση, η οποία ενισχυόταν από την ταχεία πιστωτική επέκταση και την αύξηση του διαθέσιµου εισοδήµατος. Οι δείκτες οικονοµικής δραστηριότητας δείχνουν ότι εξακολουθεί να υφίσταται έντονη δυναµική ανάπτυξης στις περισσότερες από αυτές τις χώρες. Ο ετήσιος ρυθµός πληθωρισµού βάσει του Εν ΤΚ ήταν αρκετά χαµηλός, στο 2% ή λιγότερο, στην Κύπρο, τη Μάλτα και τη Σλοβακία τους τελευταίους µήνες. Παράλληλα, ο πληθωρισµός διατηρήθηκε άνω του 4% στη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Λεττονία και τη Λιθουανία. Επιπλέον, ο πληθωρισµός εµφανίζει ήδη ανοδική τάση σε όλες τις χώρες της Βαλτικής τους τελευταίους µήνες. Το Πλαίσιο 1 παρουσιάζει τον καταγραφόµενο και τον εκτιµώµενο πληθωρισµό στις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ το Μάιο του Στη Ρωσία, οι προκαταρκτικοί δείκτες οικονοµικής δραστηριότητας δείχνουν ότι ο δωδεκάµηνος ρυθµός αύξησης του ΑΕΠ ανήλθε το α τρίµηνο του 2007 σε επίπεδο άνω του 7% (από 6,7% το ). Ο πληθωρισµός βάσει του ΤΚ αυξήθηκε ελαφρά τον Απρίλιο σε 7,8% σε δωδεκάµηνη βάση, κυρίως λόγω της αύξησης των τιµών των ειδών διατροφής. Πλαίσιο 1 ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΜΕΝΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΙΜΩΜΕΝΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΕΕ ΤΟ ΜΑΪΟ ΤΟΥ 2004 Το παρόν Πλαίσιο εξετάζει συνοπτικά τις τάσεις του καταγραφόµενου και του εκτιµώµενου πληθωρισµού σε εννέα από τις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ το Μάιο του 2004 (ΕΕ9). 1 Κατά την προσχώρηση στην ΕΕ, οι εκτιµήσεις των καταναλωτών έδειχναν αύξηση του πληθωρισµού στις περισσότερες από τις αυτές χώρες, αν και σε διαφορετικό βαθµό. Σε µερικές χώρες, οι εν λόγω εκτιµήσεις είχαν αρχίσει να υποδηλώνουν αύξηση του πληθωρισµού ήδη από το 2003, δηλ. µετά από τον προσδιορισµό της ηµεροµηνίας ένταξης στην ΕΕ (βλ. ιάγραµµα Α). Όσον αφορά τον καταγραφόµενο πληθωρισµό, οι περισσότερες από τις εννέα χώρες σηµείωσαν άνοδο η οποία συνδεόταν µε την ένταξή τους στην ΕΕ και προερχόταν κυρίως από την αύξηση των έµµεσων φόρων και των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών. Οι τιµές των ειδών διατροφής αυξήθηκαν επίσης σηµαντικά λόγω της υπαγωγής των εν λόγω χωρών στην Κοινή Αγρο- 1 Η Μάλτα δεν περιλαµβάνεται στην ανάλυση λόγω έλλειψης στοιχείων. 12 Ιούνιος 2007

13 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ ιάγραµµα Α Οι εκτιµήσεις για τον πληθωρισµό και ο Εν ΤΚ σε διάφορες χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ το Μάιο του 2004 (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, διαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων, στοιχεία εποχικώς διορθωµένα) Πηγή: Έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους Καταναλωτές. 1) Στοιχεία του εκτιµώµενου πληθωρισµού για τη Λεττονία λείπουν για την περίοδο από τον Απρίλιο του 2000 έως τον Απρίλιο του Ιούνιος

14 τική Πολιτική της ΕΕ και της άρσης των υπόλοιπων φραγµών στο διακοινοτικό εµπόριο αγροτικών προϊόντων, κάτι που ενίσχυσε τις εξαγωγές και το συναφές αρµπιτράζ τιµών. Η προοπτική επιπλέον αύξησης των τιµών λόγω φορολόγησης µετά την ένταξη των εν λόγω χωρών στην ΕΕ τροφοδότησε τη ζήτηση στις αρχές του 2004, δίνοντας περαιτέρω ώθηση στις πληθωριστικές πιέσεις. Επιπροσθέτως, το 2004 ο πληθωρισµός ωθούνταν ανοδικά από τις υψηλές τιµές του πετρελαίου παγκοσµίως. Η εξέλιξη των τιµών µετά από την είσοδο αυτών των χωρών στην ΕΕ υποδηλώνει ότι η προσαρµογή των τιµών που συνδέεται µε την ένταξη στην ΕΕ εξασθένισε σε γενικές γραµµές µετά από έναν χρόνο, αν και ο πληθωρισµός διατηρήθηκε υψηλός στις χώρες της Βαλτικής. Οι εκτιµήσεις των καταναλωτών για τον πληθωρισµό ερευνώνται κάθε µήνα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ακολούθως συγκεντρώνει τα αποτελέσµατα της έρευνας µε τη µορφή στατιστικής ισοζυγίου. Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται ως η διαφορά µεταξύ του σταθµικού µέσου όρου του ποσοστού των ερωτωµένων που απάντησαν ότι οι τιµές καταναλωτή είτε αυξήθηκαν πολύ είτε αυξήθηκαν µέτρια κατά τους προηγούµενους δώδεκα µήνες, και του σταθµικού µέσου όρου του ποσοστού των ερωτωµένων που απάντησαν ότι οι τιµές είτε µειώθηκαν είτε έµειναν περίπου οι ίδιες κατά την ίδια περίοδο. Στις πιο µετριοπαθείς απαντήσεις αποδίδεται το ήµισυ του συντελεστή στάθµισης των πιο ακραίων απαντήσεων. Ως εκ τούτου, η στατιστική ισοζυγίου δίνει πληροφορίες µόνο για εκτιµήσεις που αφορούν την κατεύθυνση της µεταβολής των τιµών κατά τους προηγούµενους 12 µήνες. Συγκεκριµένα, αυτός ο ποιοτικός δείκτης δεν παρέχει καµία ένδειξη για το ύψος του πληθωρισµού, όπως το εκτιµούν οι καταναλωτές. Η εν λόγω επιφύλαξη πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την ερµηνεία των δεδοµένων που παρουσιάζονται στο ιάγραµµα Α. 2 Όπως δείχνει το ιάγραµµα Α, πριν από τη διεύρυνση της ΕΕ το Μάιο του 2004, οι εκτιµήσεις των καταναλωτών σχετικά µε τον πληθωρισµό και η εξέλιξη του καταγραφόµενου πληθωρισµού ακολούθησαν παρόµοια πορεία σε µερικές από τις χώρες της ΕΕ-9. Η ένταξη στην ΕΕ συνδέθηκε µε την απόκλιση των εκτιµήσεων των καταναλωτών για τον πληθωρισµό από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό στις περισσότερες από τις εννέα χώρες, ιδιαίτερα στην Εσθονία, την Κύπρο, τη Λεττονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία. Οι εκτιµήσεις για τον πληθωρισµό το ανατράπηκαν ή σταθεροποιήθηκαν στην Κύπρο, τη Λεττονία και την Πολωνία, αλλά η απόκλιση του εκτιµώµενου από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό παρέµεινε µεγάλη στην Εσθονία και τη Λιθουανία. Αντιθέτως, στην Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία, η σχέση µεταξύ καταγραφόµενου και εκτιµώµενου πληθωρισµού παρέµεινε σταθερή τόσο πριν όσο και µετά από την ένταξη στην ΕΕ. Στην Ουγγαρία, ωστόσο, οι εκτιµήσεις έδειχναν σηµαντική αύξηση το, κάτι που ίσως αντανακλά εν µέρει τις πρόσφατες προσπάθειες δηµοσιονοµικής εξυγίανσης, στις οποίες περιλαµβάνονταν σηµαντικές αυξήσεις των έµµεσων φόρων και των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών. Πολλά είναι τα επιχειρήµατα που µπορούν να ερµηνεύσουν την απόκλιση του δείκτη του εκτιµώ- µενου από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό, η οποία παρατηρήθηκε στις περισσότερες χώρες της ΕΕ-9 µετά από την ένταξή τους στην ΕΕ. Ορισµένα αγαθά που αγοράζονται συχνά (ιδίως τα είδη διατροφής), που είναι µάλλον αναµενόµενο ότι ασκούν δυσανάλογη επίδραση στις προσδοκίες για τον πληθωρισµό έναντι του καταγραφόµενου πληθωρισµού, επηρεάστηκαν από την προσαρµογή των τιµών που συνδέθηκε µε την ένταξη στην ΕΕ. Παράλληλα, η αύξηση των τιµών της ενέργειας 2 Περισσότερες λεπτοµέρειες για την έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη στατιστική ισοζυγίου βλ. στο Πλαίσιο 1 του άρθρου Μετρούµενος πληθωρισµός και εκτιµήσεις για τον πληθωρισµό στη ζώνη του ευρώ στο τεύχος Μαΐου 2007 του Μηνιαίου ελτίου της. 14 Ιούνιος 2007

15 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ που οφειλόταν σε παράγοντες που δεν σχετίζονται µε την ένταξη στην ΕΕ µπορεί να συνέβαλε στην έντονη αύξηση του εκτιµώµενου πληθωρισµού. Περαιτέρω, λόγω της εκτεταµένης ενασχόλησης των ΜΜΕ µε τη διεύρυνση της ΕΕ, οι καταναλωτές ίσως να είχαν γίνει περισσότερο ευαίσθητοι στις διακυµάνσεις των τιµών και στη µεταβολή της αγοραστικής τους δύναµης. εδοµένου ότι τα επίπεδα των τιµών στις περισσότερες από τις χώρες της ΕΕ-9 είναι σηµαντικά χαµηλότερα σε σχέση µε τη ζώνη του ευρώ, οι υψηλές προσδοκίες για εξίσωση των τιµών µετά από την ένταξη στην ΕΕ θα µπορούσαν να έχουν ενισχύσει την απόκλιση των προσδοκιών των καταναλωτών για τον πληθωρισµό από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό. Επιπλέον, όσον αφορά το κόστος ιδιοκατοίκησης, που επί του παρόντος εξαιρείται από το καλάθι του Εν ΤΚ, οι υψηλές ιάγραµµα B Καταγραφόµενος, εκτιµώµενος και προσδοκώµενος πληθωρισµός στη Σλοβενία (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, διαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) Πηγή: Eurostat αυξήσεις των τιµών των κατοικιών σε ορισµένες χώρες της ΕΕ-9 ενδέχεται να εξηγούν εν µέρει την απόκλιση µεταξύ των εξελίξεων του εκτιµώµενου από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό. Στους παράγοντες αυτούς περιλαµβάνεται πρωτίστως ο ρόλος των a priori προσδοκιών. 3 Σε αυτό το πλαίσιο, οι πρόσφατες εξελίξεις στη Σλοβενία, η οποία υιοθέτησε το ευρώ τον Ιανουάριο του 2007, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πριν από το, υπήρχε στενή σχέση µεταξύ της εξέλιξης των προσδοκιών των καταναλωτών για τον πληθωρισµό και της εξέλιξης του καταγραφόµενου πληθωρισµού. Ωστόσο, το δεύτερο εξάµηνο του, ο δείκτης προσδοκιών των καταναλωτών για τον πληθωρισµό που προκύπτει από την έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής άρχισε να αποκλίνει όλο και περισσότερο από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό βάσει του Εν ΤΚ. Ακολούθως, οι προσδοκίες για τον πληθωρισµό αυξάνονταν σταθερά µέχρι το τέλος του, παρά τους σχετικά αµετάβλητους ρυθµούς πληθωρισµού την ίδια περίοδο (βλ. ιάγραµµα Β). Στις αρχές του 2007, µετά από την εισαγωγή του ευρώ, ο εκτιµώµενος πληθωρισµός αυξήθηκε, ενώ οι προσδοκίες για τον πληθωρισµό µειώθηκαν αισθητά. Στη ζώνη του ευρώ διαπιστώθηκαν παρόµοιες αποκλίσεις του εκτιµώµενου από τον καταγραφόµενο πληθωρισµό µετά την υιοθέτηση του ευρώ. 4 Λαµβάνοντας υπόψη τους τον κίνδυνο αύξησης των τιµών µετά από την υιοθέτηση του ευρώ, οι σλοβενικές αρχές έλαβαν διάφορα µέτρα περιορισµού της επίδρασης από τη µετάβαση στο ευρώ. Στα µέτρα αυτά περιλαµβάνονταν: µακρά αρχική περίοδος αναγραφής των τιµών και στα δύο νοµίσµατα, εκτεταµένη εκστρατεία πληροφόρησης, σύσταση οµάδων παρακολούθησης των τιµών και µόνο δεκαπενθήµερη περίοδος παράλληλης κυκλοφορίας των νοµισµάτων. Τα µέτρα αυτά φάνηκαν να περιορίζουν την επίδραση που έχει στον πληθωρισµό η µετάβαση στο ευρώ. Εκτι- µάται ότι η µετάβαση στο ευρώ επιβάρυνε τον Εν ΤΚ µόλις κατά 0,2-0,3%. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκτιµήσεις για αύξηση του πληθωρισµού στη Σλοβενία στις αρχές του 2007 φαίνεται να έχουν ήδη αντιστραφεί κάπως. 3 Ε. Traut-Mattausch, S. Schulz-Hardt, T. Greitemeyer and D. Frey, Expectancy confirmation in spite of disconfirming evidence: the case of price increases due to the introduction of the euro, European Journal of Social Psychology, τόµ. 34, No. 6 (2004), σ Βλ. άρθρο Μετρούµενος πληθωρισµός και εκτιµήσεις για τον πληθωρισµό στη ζώνη του ευρώ στο τεύχος Μαΐου 2007 του Μηνιαίου ελτίου της Ιούνιος

16 ΑΝΑ ΥΟΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ Στις αναδυόµενες οικονοµίες της Ασίας, η οικονοµική δραστηριότητα παρέµεινε εύρωστη το τελευταίο διάστηµα, µετά από την άνοδο που κατέγραψε ο ρυθµός αύξησης του ΑΕΠ σε αρκετές µεγάλες οικονοµίες το α τρίµηνο. Οι καθαρές εξαγωγές και η εγχώρια ζήτηση διατήρησαν την ισχυρή τους δυναµική στις µεγαλύτερες οικονοµίες της περιοχής. Ο πληθωρισµός αυξήθηκε κάπως τον Απρίλιο, συγκριτικά µε το τέλος του. Στην Κίνα, η οικονοµία συνέχισε να επεκτείνεται µε ταχύ ρυθµό, µετά την επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης του προϊόντος το α τρίµηνο του Οι λιανικές πωλήσεις σηµείωσαν ακόµη µεγαλύτερη άνοδο τον Απρίλιο, ενώ οι επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία και η βιοµηχανική παραγωγή παρέµειναν εύρωστες. Η άνοδος του ρυθµού αύξησης των εξαγωγών, σε συνδυασµό µε τη σταθερή άνοδο των εισαγωγών κατά τους τελευταίους µήνες, είχε ως αποτέλεσµα τη διεύρυνση του εµπορικού πλεονάσµατος, το οποίο αυξήθηκε σε σωρευτική βάση σε 63,3 δισεκ. δολ. ΗΠΑ τους πρώτους τέσσερεις µήνες του 2007, έναντι 33,6 δισεκ. δολ. ΗΠΑ την αντίστοιχη περίοδο του. Σύµφωνα µε τα πρόσφατα επίσηµα στοιχεία, το πλεόνασµα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Κίνας αυξήθηκε στο 9,3% του ΑΕΠ το 2007, από 7,2% το. Στις 18 Μαΐου, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας εξήγγειλε δέσµη περιοριστικών µέτρων, µεταξύ αυτών και την αύξηση των επιτοκίων, την περαιτέρω αύξηση του λόγου των υποχρεωτικών αποθεµατικών επί των τραπεζικών καταθέσεων και τη διεύρυνση της ζώνης διακύµανσης της ηµερήσιας ισοτιµίας του γιουάν Κίνας έναντι του δολαρίου ΗΠΑ από ±0,3% της τιµής αναφοράς σε ±0,5%. Ο πληθωρισµός βάσει του ΤΚ µειώθηκε ελαφρά σε 3,0% τον Απρίλιο, από 3,3% το Μάρτιο. Στην Κορέα, η οικονοµική δραστηριότητα παρέµεινε σταθερή, καθώς το πραγµατικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,0% σε δωδεκάµηνη βάση το α τρίµηνο, δηλαδή παρέµεινε αµετάβλητο σε σύγκριση µε το προηγούµενο τρίµηνο. Ο πληθωρισµός βάσει του ΤΚ ήταν 2,5% τον Απρίλιο. Η οικονοµική δραστηριότητα παρέµεινε έντονη και στην Ινδία, καθώς το πραγµατικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 9,1% σε δωδεκάµηνη βάση το α τρίµηνο του Ο πληθωρισµός τιµών χονδρικής ο βασικός δείκτης πληθωρισµού της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας έφθασε το 5,4% σε δωδεκάµηνη βάση στις αρχές Μαΐου, από 6,1% στις αρχές Απριλίου. Συνολικά, οι βραχυπρόθεσµες προοπτικές παραµένουν ευνοϊκές για τις αναδυόµενες οικονοµίες της Ασίας, καθώς ενισχύονται από τη σταθερή αύξηση της εγχώριας ζήτησης. Ο εύρωστος ρυθµός ανάπτυξης της Κίνας είναι επίσης πιθανό να στηρίζει το εξωτερικό εµπόριο και την οικονοµική δραστηριότητα της περιοχής. ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ Στη Λατινική Αµερική, η οικονοµική δραστηριότητα παρέµεινε έντονη, αν και οι αναπτυξιακές επιδόσεις των µεγαλύτερων οικονοµιών της περιοχής εξακολούθησαν να παρουσιάζουν ετερογένεια, καθώς κάποιες οικονοµίες εµφανίζουν ορατά σηµεία επιβράδυνσης. Στο Μεξικό, ο ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο 2,6% σε δωδεκάµηνη βάση το α τρίµηνο του 2007, από 4,3% το τελευταίο τρίµηνο του. Ο πληθωρισµός βάσει του ΤΚ παρέµεινε σταθερός τον Απρίλιο, στο 4% σε δωδεκάµηνη βάση. Οι προκαταρκτικοί δείκτες φανέρωσαν επίσης επιβράδυνση της οικονοµικής δραστηριότητας στην Αργεντινή, καθώς η βιοµηχανική παραγωγή αυξήθηκε µε ρυθµό µικρότερο του 7% σε δωδεκάµηνη βάση το διάστηµα Ιανουαρίου-Απριλίου 2007, έναντι 9% σε δωδεκάµηνη βάση τους τελευταίους τρεις µήνες του. Ο δωδεκάµηνος πληθωρισµός βάσει του ΤΚ εξακολούθησε να αυξάνεται, αν και µειώθηκε στο 8,9% τον Απρίλιο του Στη Βραζιλία, η οικονοµική δραστηριότητα παρέµεινε έντονη, καθώς η βιοµηχανική παραγωγή το Μάρτιο αυξήθηκε κατά 3,9% σε δωδεκάµηνη βάση, από 3% το Φεβρουάριο. Ο δωδεκάµηνος ρυθµός πληθωρισµού βάσει του ΤΚ παρέµεινε σταθερός στο 3% τον Απρίλιο. 16 Ιούνιος 2007

17 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ Οι προοπτικές για τη Λατινική Αµερική συνολικά συνεχίζουν να είναι ευνοϊκές. Αν και η εγχώρια ζήτηση αναµένεται να είναι ο κύριος προωθητικός παράγοντας της οικονοµικής ανάπτυξης, οι ευνοϊκές προοπτικές θα πρέπει επίσης να ενισχυθούν τόσο από τις ευνοϊκές συνθήκες εξωτερικής χρηµατοδότησης όσο και από τις ιστορικά υψηλές τιµές των βασικών εµπορευµάτων. ιάγραµµα 3 Κύριες εξελίξεις στις αγορές βασικών εµπορευµάτων 1.2 ΑΓΟΡΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Οι τιµές του πετρελαίου αυξήθηκαν σηµαντικά καθ όλη τη διάρκεια του Μαΐου και σηµείωσαν υψηλότατη τιµή για το 2007, προτού υποχωρήσουν κάπως προς το τέλος της επισκοπούµενης περιόδου. Οι συνεχείς απροσδόκητες διακοπές της λειτουργίας των διυλιστηρίων προστέθηκαν στα ήδη υπάρχοντα προβλήµατα και ενέτειναν Πηγές: Bloomberg και HWWΙ. τους φόβους κρίσεως όσον αφορά την παροχή βενζίνης στις ΗΠΑ ενόψει της κορύφωσης της θερινής περιόδου, ενισχύοντας έτσι τις τιµές του πετρελαίου και της βενζίνης. Στην άνοδο των εν λόγω τιµών συνέβαλαν επίσης οι εντεινόµενες γεωπολιτικές ανησυχίες, µε την έκρηξη βίας στη Νιγηρία και τις αυξανόµενες εντάσεις στο Ιράν. Στις 5 Ιουνίου η τιµή του αργού πετρελαίου Brent δια- µορφώθηκε στα 69,7 δολ. ΗΠΑ το βαρέλι. Όσον αφορά το µέλλον, η τελευταία εκτίµηση του ιεθνούς Οργανισµού Ενέργειας για τις συνθήκες στην αγορά πετρελαίου φανερώνει δυσκολότερη εξισορρόπηση µεταξύ προσφοράς και ζήτησης, καθώς αναµένεται η ζήτηση για το πετρέλαιο να παραµείνει σχετικά έντονη, ενώ οι προβλέψεις για αύξηση της προσφοράς από τις εκτός του ΟΠΕΚ χώρες εξακολουθούν να υπολείπονται των προηγούµενων προσδοκιών. Εποµένως, αναµένεται να αυξηθεί η ζήτηση για το πετρέλαιο των χωρών του ΟΠΕΚ και, µε τη σειρά του, ο βαθµός εξάρτησης από παραγωγούς µε µεγάλη παραγωγική αστάθεια. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τιµές του πετρελαίου βραχυπρόθεσµα πιθανόν να παραµείνουν σε αυξηµένα, µε βάση τον ιστορικό µέσο όρο τους, επίπεδα και αρκετά ευµετάβλητες στο πλαίσιο πιθανών απροσδόκητων µεταβολών της ισορροπίας προσφοράς-ζήτησης και του γεωπολιτικού περιβάλλοντος. Μετά από τη σχετικά έντονη αύξηση του Απριλίου, οι τιµές των µη ενεργειακών βασικών εµπορευµάτων υποχώρησαν ελαφρά το Μάιο. Εντούτοις, παραµένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα µε βάση τα ιστορικά δεδοµένα. Η εκ νέου άνοδος των τιµών των ειδών διατροφής, ιδίως των τιµών των ελαιούχων σπόρων και των ελαίων, αντισταθµίστηκε κάπως από την πτώση των τιµών των µετάλλων. Σε συγκεντρωτική βάση, ο δείκτης τιµών των βασικών εµπορευµάτων εκτός της ενέργειας (σε δολάρια ΗΠΑ) ήταν κατά 18% περίπου υψηλότερος το Μάιο από ό,τι έναν χρόνο νωρίτερα. 1.3 ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι ευνοϊκές προοπτικές για το εξωτερικό περιβάλλον θα συµβάλουν θετικά στην εξωτερική ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών της ζώνης του ευρώ, η οποία µάλλον θα παραµείνει σταθερή. Συνεπής µε τις προσδοκίες για επιβράδυνση της οικονοµικής ανάπτυξης παγκοσµίως (έναντι των πολύ υψη- Ιούνιος

18 λών ρυθµών που κατέγραφε τα τελευταία τρία χρόνια), ο εξαµηνιαίος ρυθµός µεταβολής του σύνθετου προπορευόµενου δείκτη του ΟΟΣΑ φανερώνει ότι πολλές από τις µεγαλύτερες προηγµένες οικονοµίες επιδεικνύουν καθοδική τάση τους τελευταίους δώδεκα µήνες. Παράλληλα, οι εν λόγω δείκτες σηµατοδοτούν µια έντονη επέκταση σηµαντικών οικονοµιών που δεν είναι µέλη του ΟΟΣΑ, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία. Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές της παγκόσµιας οικονοµίας απορρέουν κυρίως από την περαιτέρω αύξηση των τιµών του πετρελαίου ενόψει της αύξησης των πιέσεων προστατευτισµού, της στενότητας στην αγορά βενζίνης και των συνεχιζόµενων γεωπολιτικών εντάσεων, καθώς και από τις επί- µονες παγκόσµιες ανισορροπίες και το συνακόλουθο κίνδυνο µη εύτακτης εξοµάλυνσής τους και τις πιθανές αλλαγές στο κλίµα των χρηµατοοικονοµικών αγορών. 18 Ιούνιος 2007

19 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 2 Ν Ο Μ Ι Σ Μ Α Τ Ι Κ Ε Σ Κ Α Ι Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Π Ι Σ Τ Ω Τ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Ε Ι Σ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις 2.1 Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΧΙ Ο ταχύς ρυθµός της νοµισµατικής επέκτασης στη ζώνη του ευρώ που αντανακλάται στον ετήσιο ρυθµό αύξησης του Μ3 ο οποίος παραµένει εύρωστος οφείλεται κυρίως στην έντονη πιστωτική επέκταση. Ο ετήσιος ρυθµός ανόδου του Μ3 ενισχύθηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια του α τρι- µήνου του 2007, και επιβραδύνθηκε ελαφρά τον Απρίλιο. Τα χαρακτηριστικά των ετήσιων ρυθµών αύξησης αντανακλούν κυρίως την εξέλιξη των καθαρών απαιτήσεων των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού, που συνδέεται µε τις διεθνείς ροές κεφαλαίων. Τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι αυξήσεις των βασικών επιτοκίων της επηρεάζουν τη δυναµική της ποσότητας χρήµατος. Αυτό είναι ορατό στη βαθµιαία επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης τόσο του δανεισµού των νοικοκυριών και, πιο πρόσφατα, των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων, όσο και του Μ1. Ωστόσο, ως αποτέλεσµα της επίπεδης καµπύλης αποδόσεων στη ζώνη του ευρώ, η συνολική ζήτηση για τα νοµισµατικά περιουσιακά στοιχεία που περιλαµβάνονται στο Μ3 παραµένει έντονη. εδοµένων των τρεχουσών εξελίξεων στην παγκόσµια χρηµατοπιστωτική αγορά και του ότι η καµπύλη αποδόσεων είναι επίπεδη, επιβάλλεται προσεκτική αξιολόγηση του ρυθµού αύξησης του Μ3. Συνολικά, η εύρωστη νοµισµατική και πιστωτική επέκταση σε περιβάλλον άφθονης ρευστότητας εξακολουθεί να υποδεικνύει ανοδικούς κινδύνους για τη σταθερότητα των τιµών σε µέσο και µακρό ορίζοντα, ιδίως στο πλαίσιο βελτίωσης του οικονοµικού κλίµατος και της οικονοµικής δραστηριότητας. ΤΟ ΕΥΡΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ Μ3 Το α τρίµηνο του 2007, ο ετήσιος ρυθµός ανόδου του Μ3 επιταχύνθηκε σε 10,0%, από 9,0% το δ τρίµηνο του. Βάσει των σύνθετων στοιχείων για τη ζώνη του ευρώ, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης που παρατηρήθηκε το α τρίµηνο του τρέχοντος έτους ήταν ο υψηλότερος από το α τρί- µηνο του Επιπλέον, η ετήσια άνοδος του Μ3 ενισχυόταν και εντός του α τριµήνου του 2007 (σε 10,9% το Μάρτιο, έναντι 9,9% το Φεβρουάριο). Τον Απρίλιο, επιβραδύνθηκε ελαφρά στο 10,4%. Η ενίσχυση της νοµισµατικής επέκτασης τους τελευταίους µήνες φαίνεται και από την πιο βραχυπρόθεσµη δυναµική της, όπως µετρείται π.χ. από τον ανηγµένο σε ετήσια βάση εξαµηνιαίο ρυθµό αύξησης του Μ3, ο οποίος παρέµεινε σε επίπεδο αρκετά υψηλότερο από τον ετήσιο ρυθµό ανόδου, δηλ. στο 12,2% τον Απρίλιο (βλ. ιάγραµµα 4). ιάγραµµα 4 Αύξηση του Μ3 και η τιµή αναφοράς (εκατοστιαίες µεταβολές, εποχικώς και ηµερολογιακώς διορθωµένα στοιχεία) Τα πρόσφατα στοιχεία για τις νοµισµατικές και τις πιστωτικές εξελίξεις επιβεβαιώνουν την έντονη δυναµική της ποσότητας χρήµατος, όπως αντανακλάται στους εύρωστους ετήσιους ρυθµούς ανόδου τόσο του Μ3 όσο και της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τοµέα. Τα στοιχεία ενισχύουν επίσης την εκτίµηση ότι η άρση της χαλαρής νοµισµατικής πολιτικής επέδρασε στις νοµισµατικές εξελίξεις. Όσον αφορά τις βασικές συνιστώσες του Μ3, η επίδραση των αυξηµένων βασικών επιτοκίων της είναι ορατή στη βαθµιαία Πηγή: EKT. Ιούνιος

20 επιβράδυνση του ετήσιου ρυθµού αύξησης του Μ1. Παράλληλα, τα υψηλότερα βραχυπρόθεσµα επιτόκια φαίνεται ότι ενίσχυσαν το συνολικό ρυθµό ανόδου του Μ3, καθώς η επίπεδη καµπύλη αποδόσεων στη ζώνη του ευρώ έχει γενικά κάνει πιο ελκυστικές τις βραχυπρόθεσµες ρευστές καταθέσεις και τα εµπορεύσιµα χρηµατοδοτικά µέσα σε σύγκριση µε τα πιο µακροπρόθεσµα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία που δεν περιλαµβάνονται στο Μ3. Όσον αφορά τους βασικούς παράγοντες µεταβολής του Μ3, η επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων είναι ορατή στη συνεχιζόµενη επιβράδυνση του ετήσιου ρυθµού αύξησης των δανείων προς τον ιδιωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ από το δεύτερο εξάµηνο του, αν και η άνοδός τους εξακολουθεί να είναι έντονη και να αποτελεί την κύρια αιτία διαµόρφωσης του ετήσιου ρυθµού αύξησης του Μ3 σε υψηλό επίπεδο. Παράλληλα, η έντονη επιτάχυνση του Μ3 στα τέλη του και τις αρχές του 2007 αντανακλά κυρίως τις εισροές κεφαλαίων, όπως αυτές καταγράφονται στις καθαρές απαιτήσεις των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού. εδοµένης της επίπεδης καµπύλης αποδόσεων της αγοράς χρήµατος και των εξελίξεων στην παγκόσµια χρηµατοπιστωτική αγορά, επιβάλλεται η προσεκτική εκτίµηση του ρυθµού αύξησης του Μ3. ιάγραµµα 5 Μ3 και Μ3 διορθωµένο βάσει της εκτιµώµενης επίδρασης των µετατοπίσεων χαρτοφυλακίων (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εποχικώς και ηµερολογιακώς διορθωµένες) Πηγή:. 1) Οι εκτιµήσεις του µεγέθους των µετατοπίσεων χαρτοφυλακίων προς στοιχεία του Μ3 καταρτίζονται µε την χρήση της προσέγγισης που αναλύθηκε στην Ενότητα 4 του άρθρου µε τίτλο Νοµισµατική ανάλυση σε πραγµατικό χρόνο,,, Οκτώβριος Η πιο πρόσφατη ένδειξη αντιστροφής της µετατόπισης των χαρτοφυλακίων προς ρευστά στοιχεία η οποία παρατηρήθηκε το διάστηµα , δηλ. σε µια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας στις οικονοµικές και χρηµατοπιστωτικές αγορές, σηµειώθηκε το δεύτερο εξάµηνο του. Έτσι, οι επίσηµες σειρές του Μ3, καθώς και οι σειρές που έχουν διορθωθεί ως προς την εκτιµώµενη επίδραση των µετατοπίσεων χαρτοφυλακίων, ακολουθούν παρόµοια πορεία τους τελευταίους µήνες (βλ. ιάγραµµα 5). Αυτή η στροφή από τις µετοχές προς τα ρευστά περιουσιακά στοιχεία αντανακλούσε την εξαιρετικά έντονη προτίµηση των κατοίκων της ζώνης του ευρώ για ασφαλή και ρευστά περιουσιακά στοιχεία στο διάστηµα , και δεν µπορούσε εύκολα να εξηγηθεί µε βάση την εξέλιξη των παραγόντων που τυπικά προσδιορίζουν τη ζήτηση χρήµατος, όπως οι τιµές, το εισόδηµα και τα επιτόκια. Εν προκειµένω, ο έντονος ρυθµός αύξησης του Μ3 τα τελευταία τρίµηνα δεν µπορεί να εξηγηθεί από µια τέτοια εξαιρετική προτίµηση για ρευστά περιουσιακά στοιχεία που συνδέεται µε την αβεβαιότητα. Μάλιστα, οι έντονες ροές προς το Μ3 µπορεί να οφείλονται σε µια κερδοσκοπική ζήτηση χρήµατος στο πλαίσιο της γενικότερης ανησυχίας των επενδυτών. ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΤΟΥ Μ3 Από πλευράς µέσου όρου τριµήνων, η επιβράδυνση του ετήσιου ρυθµού αύξησης του Μ1 που παρατηρείται από την άνοιξη του ανακόπηκε το α τρίµηνο του 2007 στο 6,8%, έναντι 6,7% το δ τρίµηνο του (οι µέσοι τριµηνιαίοι ρυθµοί αύξησης υπολογίζονται βάσει του µέσου επιπέδου τριµήνου). Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2007 υποχώρησε και πάλι, φθάνοντας στο 6,2% (βλ. Πίνακα 1). 20 Ιούνιος 2007

21 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις Πίνακας I Συνοπτικός πίνακας νοµισµατικών µεγεθών (τα τριµηνιαία στοιχεία είναι µέσοι όροι, εποχικά και ηµερολογιακά διορθωµένοι) Υπόλοιπα ως ποσοστά % του M3 1) β τρ. γ τρ. Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης α τρ Μάρτ Απρ. M1 Νόµισµα σε κυκλοφορία Καταθέσεις µίας ηµέρας M2 - M1 (= λοιπές βραχυπρόθεσµες καταθέσεις) Καταθέσεις µε συµφωνηµένη διάρκεια έως 2 ετών Καταθέσεις υπό προειδοποίηση έως 3 µηνών M2 M3 - M2 (= εµπορεύσιµα χρηµατοδοτικά µέσα) M3 Πιστώσεις προς κατοίκους ζώνης ευρώ Πιστώσεις προς τη γενική κυβέρνηση άνεια προς τη γενική κυβέρνηση Πιστώσεις προς τον ιδιωτικό τοµέα άνεια προς τον ιδιωτικό τοµέα Πιο µακροπρόθεσµες χρηµατοοικονο- µικές υποχρεώσεις (πλην κεφαλαίου και αποθεµατικών) 46,5 9,8 7,6 6,7 6,8 7,0 6,2 7,4 11,9 11,4 11,1 10,5 10,5 10,5 39,1 9,5 7,0 5,9 6,1 6,3 5,4 38,7 8,5 9,5 11,1 11,9 12,7 12,4 19,6 15,3 19,7 25,2 29,5 32,2 31,2 19,1 3,8 2,4 1,1-0,8-1,7-2,0 85,2 9,2 8,4 8,6 9,0 9,5 8,9 14,8 5,6 6,4 11,2 16,3 19,9 19,4 100,0 8,6 8,1 9,0 10,0 10,9 10,4 9,5 9,2 8,8 7,9 7,7 7,5 1,0-0,9-3,1-4,5-4,9-5,6 0,2-0,6-0,4-1,3-1,4-1,5 11,8 11,9 11,9 11,0 10,7 10,7 11,2 11,2 11,2 10,5 10,5 10,3 8,7 8,5 9,0 9,9 10,1 9,9 Πηγή: EΚΤ. 1) Στοιχεία στο τέλος του τελευταίου διαθέσιµου µηνός. Το άθροισµα των επιµέρους στοιχείων ενδέχεται να µη συµφωνεί µε το σύνολο λόγω στρογγυλοποιήσεων. ιάγραµµα 6 Βασικές συνιστώσες του Μ3 (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εποχικώς και ηµερολογιακώς διορθωµένα στοιχεία) Πηγή: EKT. Όσον αφορά την εξέλιξη των βασικών συνιστωσών του Μ1, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης του νοµίσµατος σε κυκλοφορία ήταν 10,5% τον Απρίλιο του 2007, δηλ. αµετάβλητος από το α τρίµηνο και κάπως χαµηλότερος από το 11,1% του δ τριµήνου του. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των καταθέσεων µίας ηµέρας υποχώρησε σε 5,4% τον Απρίλιο του 2007, επαναλαµβάνοντας την καθοδική πορεία που είχε αρχίσει στα τέλη του, µετά από την πρόσκαιρη ανακοπή αυτής της επιβράδυνσης το α τρίµηνο του 2007 (6,1% έναντι 5,9% το δ τρίµηνο του ). Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των βραχυπρόθεσµων καταθέσεων πλην των καταθέσεων µίας ηµέρας έχει ενισχυθεί τους τελευταίους µήνες, φθάνοντας στο 12,4% τον Απρίλιο του 2007, αφού διαµορφώθηκε στο 11,9% το α τρίµηνο του 2007 και στο 11,1% το δ τρίµηνο του (βλ. ιάγραµµα 6). Αυτή η εξέλιξη αντανακλά τις συνεχιζόµενες έντονες αυξήσεις των βραχυπρόθεσµων καταθέσεων (δηλ. των καταθέσεων µε συµφωνηµένη διάρκεια έως δύο έτη), οι οποίες αυξήθηκαν κατά 31,2% τον Απρίλιο σε Ιούνιος

22 ετήσια βάση. Αντιθέτως, ο ετήσιος ρυθµός ανόδου των καταθέσεων ταµιευτηρίου (δηλ. των καταθέσεων υπό προειδοποίηση έως τριών µηνών) συνέχισε να επιβραδύνεται τους τελευταίους µήνες. Η ηπιότερη ζήτηση για καταθέσεις µίας ηµέρας και βραχυπρόθεσµες καταθέσεις ταµιευτηρίου, σε συνδυασµό µε την εντονότερη ζήτηση για βραχυπρόθεσµες προθεσµιακές καταθέσεις, αντανακλά τη διευρυνόµενη απόκλιση µεταξύ των αποδόσεων αυτών των διαφορετικών τύπων καταθέσεων. Ενώ τα επιτόκια επί των βραχυπρόθεσµων προθεσµιακών καταθέσεων έχουν ακολουθήσει σε γενικές γραµµές την άνοδο των επιτοκίων της αγοράς χρήµατος, τα επιτόκια επί των λοιπών τύπων βραχυπρόθεσµων καταθέσεων έχουν αντιδράσει βραδύτερα στην αύξηση των επιτοκίων της αγοράς χρήµατος το τελευταίο έτος. Παράλληλα, δεδοµένου ότι είναι επίπεδη η καµπύλη αποδόσεων, η αύξηση των βραχυπρόθεσµων επιτοκίων ασκεί γενικά ανοδική επίδραση στο Μ3, ενισχύοντας την κερδοσκοπική ζήτηση για νοµισµατικά περιουσιακά στοιχεία. Η επίδραση αυτή διαφαίνεται ιδιαίτερα στον έντονο ρυθµό αύξησης των εµπορεύσιµων χρηµατοδοτικών µέσων, οι αποδόσεις των οποίων βασίζονται ως επί το πλείστον στα επιτόκια της αγοράς χρήµατος. Τον Απρίλιο, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των εµπορεύσι- µων χρηµατοδοτικών µέσων ανήλθε σε 19,4%, έναντι 16,3% το α τρίµηνο του 2007 και 11,2% το δ τρίµηνο του. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην ενίσχυση του ετήσιου ρυθµού αύξησης των µεριδίων αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος και των βραχυπρόθεσµων χρεογράφων (δηλ. των χρεογράφων µε διάρκεια έως δύο ετών). Τα µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος µπορεί να αποτελούν ελκυστική επένδυση δεδοµένης της επίπεδης καµπύλης των αποδόσεων, καθώς τα αµοιβαία κεφάλαια µε υψηλότερες επιδόσεις έχουν καλύτερη απόδοση από τα επιτόκια αναφοράς της αγοράς χρήµατος, εν µέρει γιατί χρησιµοποιούν παράγωγα προϊόντα, και επενδύουν σε χρηµατοδοτικά µέσα που ενέχουν πιστωτικό κίνδυνο (όπως οι καλυπτόµενοι από περιουσιακά στοιχεία τίτλοι). Παροµοίως, η ελκυστικότητα των βραχυπρόθεσµων χρεογράφων έγκειται στο γεγονός ότι συχνά εκτοκίζονται µε κυµαινόµενο επιτόκιο, επιτρέποντας στους επενδυτές να επωφεληθούν από τις αυξήσεις των επιτοκίων που πραγµατοποιούνται πριν από τη λήξη του χρεογράφου. Η ανάλυση της νοµισµατικής επέκτασης κατά τοµέα βασίζεται σε στοιχεία για τις βραχυπρόθεσµες καταθέσεις και τις συµφωνίες επαναγοράς (στο εξής καταθέσεις του Μ3 ), δηλ. τις συνιστώσες του Μ3 για τις οποίες διατίθενται πληροφορίες κατά τοµέα. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των καταθέσεων που περιλαµβάνονται στο Μ3 επιβραδύνθηκε τον Απρίλιο, αφού είχε επιταχυνθεί τα δύο προηγούµενα τρίµηνα. Η ενίσχυσή του το α τρίµηνο του 2007 και το δ τρίµηνο του οφειλόταν στην ευρείας βάσης επιτάχυνση του ετήσιου ρυθµού ανόδου των καταθέσεων Μ3 κατά τοµέα, ενώ η επιβράδυνσή του τον Απρίλιο φαίνεται πιο καθαρά στις τοποθετήσεις των φορέων χρηµατοπιστωτικής διαµεσολάβησης. Πιο συγκεκριµένα, οι καταθέσεις των µη νοµισµατικών επιχειρήσεων του χρηµατοπιστωτικού τοµέα εκτός των ασφαλιστικών εταιριών και των ταµείων συντάξεων (Λοιπά Χρηµατοπιστωτικά Ιδρύµατα-ΛΧΙ) σηµείωσαν ρυθµό αύξησης 14,5% τον Απρίλιο, έναντι 19,7% το α τρίµηνο. Οι µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις συνέχισαν να επενδύουν έντονα σε καταθέσεις του Μ3, µε ετήσιο ρυθµό 12,7% τον Απρίλιο, από 11,7% το α τρίµηνο. Ο ετήσιος ρυθ- µός ανόδου των καταθέσεων των νοικοκυριών διαµορφώθηκε στο 6,5% τον Απρίλιο, από 6,2% το α τρίµηνο. Συνολικά, ο τοµέας των ΛΧΙ παρέµεινε ο πιο δυναµικός και ευµετάβλητος του ιδιωτικού τοµέα όσον αφορά το ρυθµό αύξησης των καταθέσεων Μ3, ενώ ο τοµέας των νοικοκυριών εξακολούθησε να έχει τη µεγαλύτερη, και µε διαφορά, συµβολή στον έντονο συνολικό ρυθµό αύξησης. ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ Μ3 Όσον αφορά τους παράγοντες µεταβολής, ο υψηλός ρυθµός αύξησης της ποσότητας χρήµατος εξακολουθεί να αποδίδεται στην εύρωστη, αν και επιβραδυνόµενη, πιστωτική επέκταση. Όµως η τάση 22 Ιούνιος 2007

23 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις της εν λόγω δυναµικής τους τέσσερεις πρώτους µήνες του 2007 µπορεί να εξηγηθεί κατά το µεγαλύτερο µέρος της µε βάση την εξέλιξη των καθαρών απαιτήσεων των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού. ιάγραµµα 7 Μ3 και πιο µακροπρόθεσµες χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις των ΝΧΙ (πλην κεφαλαίου και αποθεµατικών) (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εποχικά και ηµερολογιακά διορθωµένες) Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών πιστώσεων των ΝΧΙ προς τους κατοίκους της ζώνης του ευρώ παρέµεινε έντονος παρά την πρόσφατη επιβράδυνσή του. Ήταν 7,5% τον Απρίλιο, έναντι 7,9% το α τρίµηνο του 2007 και 8,8% το δ τρίµηνο του (βλ. Πίνακα 1). Από το σύνολο των πιστώσεων, οι πιστώσεις προς τη γενική κυβέρνηση µειώθηκαν κατά 5,6% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο του 2007, δηλαδή µε ρυθµό επιβράδυνσης µεγαλύτερο του 4,5% που είχε σηµειωθεί το α τρίµηνο του 2007 και του 3,1% που είχε σηµειωθεί το δ τρίµηνο του, αντανακλώντας ειδικότερα τις αυξηµένες καθαρές πωλήσεις τίτλων του ηµοσίου. Ο ετήσιος ρυθ- µός ανόδου των πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τοµέα επιβραδύνθηκε στο 10,7% τον Απρίλιο, Πηγή: EKT. από 11,0% και 11,9% το α τρίµηνο του 2007 και το δ τρίµηνο του αντίστοιχα. Μολονότι αυξήθηκε ο ετήσιος ρυθµός ανόδου των τοποθετήσεων των ΝΧΙ σε τίτλους του ιδιωτικού τοµέα πλην µετοχών, ο αντίστοιχος ρυθµός των δανείων και των τοποθετήσεων των ΝΧΙ σε µετοχές και λοιπούς µετοχικούς τίτλους µειώθηκε. Τα δάνεια των ΝΧΙ εξακολούθησαν να έχουν τη σηµαντικότερη συµβολή στην έντονη πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τοµέα, σηµειώνοντας ετήσιο ρυθµό ανόδου 10,3% τον Απρίλιο του 2007, έναντι 10,5% το α τρίµηνο του 2007 και 11,2% το δ τρίµηνο του. Αυτή η µείωση αντανακλά ως επί το πλείστον την επιβράδυνση του ετήσιου ρυθµού ανόδου των δανείων των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά, αλλά πιο πρόσφατα και προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις (βλ. ενότητες 2.6 και 2.7 για τις εξελίξεις κατά τοµέα). Μεταξύ των λοιπών παραγόντων µεταβολής του Μ3, η δυναµική των πιο µακροπρόθεσµων χρη- µατοοικονοµικών υποχρεώσεων των ΝΧΙ (εκτός κεφαλαίου και αποθεµατικών) έναντι του τοµέα διακράτησης χρήµατος παρέµεινε ισχυρή τους τελευταίους µήνες, καθώς ο ετήσιος ρυθµός ανόδου των πιο µακροπρόθεσµων χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων των ΝΧΙ (εκτός κεφαλαίου και αποθεµατικών) διαµορφώθηκε στο 9,9% τον Απρίλιο, από 9,9% και 9,0% το α τρίµηνο του 2007 και το δ τρίµηνο του αντίστοιχα. Από την εξέταση των συνιστωσών των εν λόγω υποχρεώσεων προκύπτει ότι ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των πιο µακροπρόθεσµων καταθέσεων συνέχισε να επιβραδύνεται, γεγονός που αντανακλά την προοδευτικά µεγαλύτερη επιβραδυντική επίδραση του µη χρηµατοπιστωτικού ιδιωτικού τοµέα. Παράλληλα, ο ετήσιος ρυθµός ανόδου των χρεογράφων µε διάρκεια άνω των δύο ετών που έχουν εκδοθεί από ΝΧΙ ενισχύθηκε σηµαντικά την περίοδο Οκτωβρίου-Μαρτίου και διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο τον Απρίλιο. Συνολικά, οι πιο µακροπρόθεσµες χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις των ΝΧΙ και το Μ3 έχουν σηµειώσει παρόµοιους ετήσιους ρυθµούς αύξησης τα τελευταία τρίµηνα (βλ. ιάγραµµα 7). Το τελευταίο τρίµηνο του και το α τρίµηνο του 2007, οι αυξηµένες ετήσιες εισροές στις καθαρές απαιτήσεις των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού υποδήλωναν την άσκηση σηµαντικής εξωτερικής επί- Ιούνιος

24 ιάγραµµα 8 Παράγοντες µεταβολής του Μ3 (ετήσιες ροές, δισεκ. ευρώ, στοιχεία εποχικώς και ηµερολογιακώς διορθωµένα) Πηγή:. Σηµείωση: Το Μ3 εµφανίζεται µόνο ως σηµείο αναφοράς (Μ3= ). Οι πιο µακροπρόθεσµες χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις (εκτός κεφαλαίου και αποθεµατικών) παρουσιάζονται µε αρνητικό πρόσηµο, επειδή αφορούν υποχρεώσεις του τοµέα των ΝΧΙ. δρασης στη δυναµική της ποσότητας χρήµατος. Τον Απρίλιο του 2007, οι εν λόγω εισροές µειώθηκαν στα 315 δισεκ. ευρώ, από 336 δισεκ. ευρώ το Μάρτιο, και συνέβαλαν στην επιβράδυνση του ετήσιου ρυθµού αύξησης του Μ3 κατά το συγκεκριµένο µήνα (βλ. ιάγραµµα 8). Αυτή η επιβράδυνση αντανακλά αρνητικές µηνιαίες ροές στις καθαρές απαιτήσεις των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού τον Απρίλιο, µετά από τις πρωτοφανείς θετικές εισροές του Μαρτίου. Μια τέτοια εξέλιξη υποδηλώνει µια τάση εξισορρόπησης στις ετήσιες ροές του Μαρτίου και του Απριλίου, υπερτονίζοντας έτσι τις υποκείµενες εξελίξεις. Τα διαθέσιµα στοιχεία από τη νοµισµατική απεικόνιση του ισοζυγίου πληρωµών υποδηλώνουν ότι οι έντονες εισροές από το τέλος του και µετά οφείλονται γενικά στις αυξηµένες επενδύσεις µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία της ζώνης, και όχι στον επαναπατρισµό κεφαλαίων από κατοίκους της ζώνης του ευρώ. Αυτές οι εισροές κεφαλαίων είναι αποτέλεσµα του θετικού κλίµατος όσον αφορά τις χρηµατοπιστωτικές επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ, το οποίο συνδέεται µε τις ευνοϊκές οικονοµικές προοπτικές. Από την άποψη αυτή, οι εκροές κεφαλαίων που παρατηρήθηκαν τον Απρίλιο του 2007 δεν θα πρέπει απαραίτητα να θεωρηθεί ότι προαναγγέλλουν εκροές για τους επόµενους µήνες. Συµπερασµατικά, η νοµισµατική και η πιστωτική επέκταση παρέµειναν ισχυρές. Ο έντονος ετήσιος ρυθµός αύξησης του Μ3 και των πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τοµέα αντανακλά την επί του παρόντος έντονη οικονοµική δραστηριότητα και το ακόµη χαµηλό επίπεδο των βραχυπρόθεσµων επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ. Μάλιστα, οι πιστώσεις εξακολούθησαν να έχουν τη µεγαλύτερη συµβολή στον έντονο ρυθµό αύξησης του Μ3, υπεραντισταθµίζοντας την επιβραδυντική επίδραση της ισχυρής ζήτησης για πιο µακροπρόθεσµες χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις. Μολονότι η έντονη πιστωτική επέκταση εξηγεί τον υψηλό ρυθµό αύξησης της ποσότητας χρήµατος, η τάση της δυνα- µικής της ποσότητας χρήµατος στις αρχές του 2007 οφείλεται ως επί το πλείστον στην εξέλιξη των καθαρών απαιτήσεων των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού, κάτι που υποδηλώνει τη σηµαντική συµβολή του εξωτερικού τοµέα στον ετήσιο ρυθµό αύξησης του Μ3. Συνολικά, ο ρυθµός αύξησης του Μ3 ενισχύθηκε τα τελευταία τρίµηνα από την κερδοσκοπική ζήτηση για ρευστά περιουσιακά στοιχεία, η οποία αντιστάθµισε την επιβραδυντική επίδραση που άσκησαν οι πρόσφατες αυξήσεις των επιτοκίων στις πιο ρευστές συνιστώσες του Μ3. ΓΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Η ισχυρή δυναµική του Μ3 το πρώτο τετράµηνο του 2007 είχε ως αποτέλεσµα την περαιτέρω συσσώρευση ρευστότητας. Καθώς δεν υπήρξαν ενδείξεις πρόσθετης αντιστροφής των προηγούµενων µετατοπίσεων χαρτοφυλακίου µετά την πρόσκαιρη επανάληψή τους που παρατηρήθηκε το τελευταίο τρίµηνο του, οι δύο δείκτες απόκλισης της ποσότητας χρήµατος συνέχισαν να συµµεταβάλλονται και το α τρίµηνο του Παρέµειναν όµως σε πολύ διαφορετικά επίπεδα, καθώς ο 24 Ιούνιος 2007

25 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις δείκτης που καταρτίζεται µε βάση τη διορθωµένη σειρά του Μ3 διαµορφώνεται σε σηµαντικά χαµηλότερο επίπεδο (β. ιάγραµµα 9). Οι αποκλίσεις της πραγµατικής ποσότητας χρήµατος λαµβάνουν υπόψη το τµήµα της συσσωρευ- µένης ρευστότητας που έχει απορροφηθεί από την άνοδο των τιµών, αντανακλώντας προς τα άνω αποκλίσεις του πληθωρισµού από τον ορισµό της για τη σταθερότητα των τιµών. Οι αποκλίσεις της πραγµατικής ποσότητας χρήµατος που υπολογίζονται µε βάση την επίσηµη σειρά του Μ3 και το δείκτη του Μ3 που έχει διορθωθεί ως προς την εκτιµώµενη επίδραση των µετατοπίσεων χαρτοφυλακίου βρίσκονται σε χαµηλότερα επίπεδα από ό,τι οι αντίστοιχοι δείκτες απόκλισης της ονο- µαστικής ποσότητας χρήµατος (βλ. ιαγράµµατα 9 και 10). Ωστόσο, αυτοί οι µηχανικοί δείκτες αποτελούν ατελείς µόνον εκτιµήσεις της κατάστασης της ρευστότητας και πρέπει κατά συνέπεια να ερµηνεύονται µε επιφύλαξη. Η αβεβαιότητα που τους αφορά είναι εµφανής, έως ένα βαθµό τουλάχιστον, στο ευρύ φάσµα εκτιµήσεων που προκύπτουν από τους τέσσερεις προαναφερθέντες δείκτες. Παρ όλα αυτά, η συνολική εικόνα που δίνουν οι εν λόγω δείκτες, ιδίως η γενικότερη νοµισµατική ανάλυση που είναι προσανατολισµένη στον προσδιορισµό της αύξησης του Μ3, υποδηλώνει ότι υπάρχει άφθονη ρευστότητα στη ζώνη του ευρώ. Η έντονη ιάγραµµα 9 Εκτιµήσεις της απόκλισης της ονοµαστικής ποσότητας χρήµατος 1) ιάγραµµα 10 Εκτιµήσεις της απόκλισης της πραγµατικής ποσότητας χρήµατος 1) (ως ποσοστό % του αποθέµατος του Μ3, εποχικά και ηµερολογιακά διορθωµένο, εκέµβριος 1998 = 0) (ως ποσοστό % του αποθέµατος του πραγµατικού Μ3, εποχικά και ηµερολογιακά διορθωµένο, εκέµβριος 1998 = 0) Πηγή:. 1) Ο δείκτης της απόκλισης της ονοµαστικής ποσότητας χρήµατος είναι η διαφορά µεταξύ του επιπέδου του Μ3 και του επιπέδου του Μ3 που θα προέκυπτε από σταθερή αύξηση του Μ3 µε ρυθµό ίσο µε την τιµή αναφοράς του (4,5%) από το εκέµβριο του 1998 (περίοδος βάσης). 2) Οι εκτιµήσεις του µεγέθους των µετατοπίσεων χαρτοφυλακίων προς το Μ3 καταρτίζονται µε τη χρήση της προσέγγισης που αναλύθηκε στην Ενότητα 4 του άρθρου µε τίτλο Νοµισµατική ανάλυση σε πραγµατικό χρόνο,,, Οκτώβριος Πηγή:. 1) Ο δείκτης της απόκλισης της πραγµατικής ποσότητας χρήµατος είναι η διαφορά µεταξύ του επιπέδου του Μ3, αποπληθωρισµένου µε τον Εν ΤΚ, και του αποπληθωρισµένου επιπέδου του Μ3 που θα προέκυπτε από σταθερή αύξηση του Μ3 µε την τιµή αναφοράς του (4,5%) και από πληθωρισµό βάσει του Εν ΤΚ σύµφωνο µε τον ορισµό της για τη σταθερότητα των τιµών, όπου ο εκέµβριος του 1998 λαµβάνεται ως περίοδος βάσης. 2) Οι εκτιµήσεις του µεγέθους των µετατοπίσεων χαρτοφυλακίων προς το Μ3 καταρτίζονται µε τη χρήση της προσέγγισης που αναλύθηκε στην Ενότητα 4 του άρθρου µε τίτλο Νοµισµατική ανάλυση σε πραγµατικό χρόνο,,, Οκτώβριος Ιούνιος

26 νοµισµατική και πιστωτική επέκταση σε ένα πλαίσιο ήδη άφθονης ρευστότητας συνεπάγεται ανοδικούς κινδύνους για τη σταθερότητα των τιµών µεσοµακροπρόθεσµα, ιδίως σε ένα περιβάλλον βελτιωµένης οικονοµικής δραστηριότητας. 2.2 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝ ΥΤΩΝ Το δ τρίµηνο του ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων του µη χρη- µατοπιστωτικού τοµέα παρέµεινε γενικά αµετάβλητος, συγκαλύπτοντας τις αποκλίνουσες εξελίξεις ανά χρηµατοδοτικό µέσο και τοµέα. Τα πρόσφατα στοιχεία για τους θεσµικούς επενδυτές δείχνουν ότι ο ρυθµός αύξησης του ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα διατηρεί γενικά αµετάβλητη δυναµική, ενώ ο ρυθµός ανόδου των επενδύσεων των ασφαλιστικών εταιριών και των ταµείων συντάξεων το δ τρίµηνο του ήταν κάπως ασθενέστερος. ΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Το δ τρίµηνο του (το πιο πρόσφατο τρίµηνο για το οποίο διατίθενται στοιχεία για τους νέους ενοποιηµένους τριµηνιαίους λογαριασµούς της ζώνης του ευρώ ανά τοµέα, που έχει αντικαταστήσει τον µέχρι πρότινος διαθέσιµο πίνακα χρηµατοδοτήσεων και χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων στη ζώνη του ευρώ), ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων του µη χρηµατοπιστωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ παρέµεινε γενικά σταθερός στο 4,7% από 4,8% το γ τρίµηνο (βλ. Πίνακα 2). Το γεγονός αυτό συγκαλύπτει τις αποκλίνουσες εξελίξεις των επι- µέρους χρηµατοδοτικών µέσων. Το δ τρίµηνο του, οι επενδύσεις σε χρεόγραφα, ιδίως στα Πίνακας 2 Χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις του µη χρηµατοπιστωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ Χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις Νόµισµα και καταθέσεις Τίτλοι πλην χρηµατοοικονοµικών παραγώγων από τους οποίους: βραχυπρόθεσµοι µακροπρόθεσµοι Μετοχές και λοιπές συµµετοχές, πλην των µεριδίων αµοιβαίων κεφαλαίων από τις οποίες: εισηγµένες µετοχές µη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιπά 2) Μ3 3) Υπόλοιπο ως ποσοστό % του συνόλου των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού 1) γ τρ ,2 3,9 4,0 3,8 4,0 4,5 4,6 4,7 4,8 4,7 22 5,6 5,6 5,6 5,7 5,5 6,4 6,4 6,4 7,1 6,8 6 0,7 2,0 2,9 2,0 1,4 1,0 3,5 4,2 6,4 8,5 0 3,8 3,2-6,7-10,2-3,8-11,7 13,5 13,8 22,4 40,1 6 0,4 1,9 3,9 3,4 1,9 2,1 2,7 3,4 5,1 6,3 33 2,4 1,8 2,1 2,0 2,9 2,5 2,2 2,5 1,7 1,9 10 2,7 0,9 0,9-0,6-1,3 1,2-0,6 0,8 1,4 0,2 23 2,3 2,2 2,5 3,1 4,5 3,1 3,3 3,1 1,8 2,6 7 2,3 1,6 1,7 2,2 3,8 4,6 3,3 2,1-0,2-1,1 15 6,8 7,0 7,0 7,1 7,3 7,6 7,5 7,0 6,6 6,0 16 4,8 4,1 3,9 2,8 2,2 3,8 4,9 5,9 7,4 7,1 6,0 6,6 6,5 7,6 8,3 7,3 8,5 8,4 8,4 9,8 Πηγή:. 1) Στο τέλος του τελευταίου διαθέσιµου τριµήνου. Το άθροισµα των επιµέρους στοιχείων ενδέχεται να µη συµφωνεί µε το σύνολο λόγω στρογγυλοποιήσεων. 2)Τα λοιπά χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία περιλαµβάνουν δάνεια, χρηµατοοικονοµικά παράγωγα και λοιπούς εισπρακτέους λογαριασµούς, οι οποίοι περιλαµβάνουν, µεταξύ άλλων, εµπορικές πιστώσεις που χορηγούνται από µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις. 3) Τέλος τριµήνου. Το νοµισµατικό µέγεθος Μ3 περιλαµβάνει νοµισµατικά µέσα που διακρατούνται από κατοίκους της ζώνης του ευρώ πλην των ΝΧΙ (δηλ. από το µη χρηµατοπιστωτικό τοµέα και τα µη νοµισµατικά ιδρύµατα του χρηµατοπιστωτικού τοµέα) και τηρούνται σε ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ και στην κεντρική κυβέρνηση. α τρ. Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. 26 Ιούνιος 2007

27 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις βραχυπρόθεσµα, αυξήθηκαν πιο έντονα για όλες τις διάρκειες. Ωστόσο, τα βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα δεν παύουν να αντιστοιχούν σε πολύ µικρό ποσοστό των συνολικών χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων του µη χρηµατοπιστωτικού τοµέα. Οι επενδύσεις σε µετοχές επίσης αυξήθηκαν το δ τρίµηνο του, αντανακλώντας τον εντονότερο ρυθµό ανόδου των επενδύσεων σε µη εισηγµένες µετοχές και συγκαλύπτοντας τη µείωση των επενδύσεων σε εισηγµένες µετοχές. Ωστόσο, η επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης σε αυτές τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων αντισταθµίστηκε από τον περιορισµό της συµβολής των επενδύσεων σε άλλα χρηµατοδοτικά µέσα ιδίως σε ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά προϊόντα και από την αρνητική συµβολή των επενδύσεων σε µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων, η οποία ήταν µεγαλύτερη σε σύγκριση µε το προηγούµενο τρίµηνο. Συνολικά, το νόµισµα και οι καταθέσεις, και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά προϊόντα δύο κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων που κατά κανόνα βρίσκονται σε διαµετρικά αντίθετες θέσεις στον επενδυτικό ορίζοντα εξακολουθούν να καθορίζουν τη δυναµική των χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων του µη χρηµατοπιστωτικού τοµέα, συµβάλλοντας και οι δύο µαζί 2,5 εκατοστιαίες µονάδες στην ετήσια αύξηση κατά 4,7% το δ τρίµηνο του. Η ανάλυση του συνόλου των χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων κατά θεσµικό τοµέα, που είναι πλέον διαθέσιµη στους νέους ενοποιηµένους τριµηνιαίους λογαριασµούς της ζώνης του ευρώ ανά τοµέα, δείχνει ότι οι µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά έχουν µακράν την πιο σηµαντική συµβολή στο συνολικό ρυθµό αύξησης των χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων του χρηµατοπιστωτικού τοµέα. Το δ τρίµηνο του, ο γενικά αµετάβλητος ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων του µη χρηµατοπιστωτικού τοµέα αντανακλά επιβράδυνση της συµβολής της γενικής κυβέρνησης στη δυναµική του συνολικού ρυθµού αύξησης των επενδύσεων, η οποία αντισταθµίστηκε από την ελαφρώς υψηλότερη συµβολή τόσο των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών. Πιο συγκεκριµένα, ο ρυθµός αύξησης των χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων επιταχύνθηκε στο 6,2% το δ τρίµηνο του, ενώ ο αντίστοιχος ρυθµός για τα νοικοκυριά ανήλθε στο 4,1%. ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΕΠΕΝ ΥΤΕΣ Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης της αξίας του συνολικού ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα (εκτός των αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος) στη ζώνη του ευρώ διατηρήθηκε γενικά αµετάβλητος το δ τρίµηνο του, δηλ. στο 15,8% από 15,7% το γ τρίµηνο. Το γεγονός αυτό συγκαλύπτει την άνοδο της συµβολής των αµοιβαίων κεφαλαίων στους περισσότερους τοµείς επενδυτικής πολιτικής, η οποία εντούτοις αντισταθµίστηκε εν µέρει από την επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης της αξίας του ενεργητικού στην κατηγορία των λοιπών αµοιβαίων κεφαλαίων. Εξετάζοντας την εξέλιξη της σύνθεσης των χαρτοφυλακίων των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα, προκύπτει ότι το µεγαλύτερο µέρος του ετήσιου ρυθµού αύξησης της αξίας του ενεργητικού τους εξακολούθησε να αφορά τίτλους πλην µετοχών, µετοχές και λοιπές συµµετοχές και τοποθετήσεις σε αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα, κατηγορίες που αύξησαν περαιτέρω τη συµβολή τους στο συνολικό ρυθµό ανόδου. Ωστόσο, η µεταβολή της αξίας του ενεργητικού περιλαµβάνει επίσης τις διαφορές αποτίµησης που οφείλονται στην εξέλιξη των τιµών των περιουσιακών στοιχείων και, ως εκ τούτου, µπορεί να µην δίνει ολοκληρωµένη εικόνα της επενδυτικής συµπεριφοράς. Τα στοιχεία που παρέχει η EFAMA 1 δείχνουν ότι οι καθαρές ετήσιες πωλή- 1 Η European Fund and Asset Management Association (EFAMA), δηλ. η πανευρωπαϊκή ένωση αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα, παρέχει πληροφορίες σχετικά µε τις καθαρές πωλήσεις (ή καθαρές εισροές) των δηµόσια προσφερόµενων µετοχικών και οµολογιακών αµοιβαίων κεφαλαίων ανοικτού τύπου (open-ended) στη Γερµανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεµβούργο, την Αυστρία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στο Πλαίσιο Πρόσφατες εξελίξεις όσον αφορά τις καθαρές πωλήσεις µεριδίων µετοχικών και οµολογιακών αµοιβαίων κεφαλαίων της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Ιουνίου 2004 του Μηνιαίου ελτίου της. Ιούνιος

28 ιάγραµµα 11 Καθαρές ετήσιες ροές προς αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα (ανάλυση κατά κατηγορία) (δισεκ. ευρώ) ιάγραµµα Ι2 Χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις ασφαλιστικών εταιριών και ταµείων συντάξεων (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, συµβολή σε εκατοστιαίες µονάδες) Πηγές: EKT και EFAMA. 1) Υπολογισµοί της βάσει εθνικών στοιχείων που παρέχει η EFAMA. Πηγή: EKT. 1) Περιλαµβάνονται δάνεια, νόµισµα και καταθέσεις, τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών, λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα. σεις µεριδίων αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα (εκτός των αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος) παρέµειναν γενικώς αµετάβλητες το δ τρίµηνο του σε σύγκριση µε το προηγούµενο τρίµηνο. Το γεγονός αυτό αποκρύπτει την οριακή επάνοδο σε θετικά επίπεδα των πωλήσεων µεριδίων οµολογιακών αµοιβαίων κεφαλαίων, ενώ οι πωλήσεις µεριδίων µετοχικών αµοιβαίων κεφαλαίων εξακολουθούν να µειώνονται, αν και διατηρούνται υψηλές (βλ. ιάγραµµα 11). Οι καθαρές ετήσιες πωλήσεις µεριδίων µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων 2 δεν µεταβλήθηκαν σηµαντικά το δ τρίµηνο του, ήταν εντούτοις υψηλότερες από τις καθαρές πωλήσεις οποιασδήποτε άλλης κατηγορίας αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα. Παρουσίαση των παραγόντων στους οποίους πιθανώς οφείλεται αυτή η εξέλιξη γίνεται στο Πλαίσιο 2 µε τίτλο: Επενδύσεις σε µικτά αµοιβαία κεφάλαια: χαρακτηριστικά και λόγοι επιλογής. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων των ασφαλιστικών εταιριών και των ταµείων συντάξεων στη ζώνη του ευρώ υποχώρησε το δ τρίµηνο του σε 6,4%, από 7,1% το προηγούµενο τρίµηνο (βλ. ιάγραµµα 12). Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τη µειωµένη συµβολή των δύο σηµαντικότερων συνιστωσών, δηλ. των χρεογράφων και των µεριδίων αµοιβαίων κεφαλαίων, η οποία υπεραντιστάθµισε την αυξηµένη συµβολή της διακράτησης νοµίσµατος και καταθέσεων. Οι επενδύσεις σε εισηγµένες και µη εισηγµένες µετοχές άσκησαν σχετικά µικρή και γενικά αµετάβλητη επίδραση στη δυναµική του ρυθµού αύξησης των χρηµατοοικονοµικών επενδύσεων. Ειδικότερα οι επενδύσεις σε εισηγµένες µετοχές παρέµειναν υποτονικές. 2 Ο όρος που χρησιµοποιεί η EFAMA για τα αµοιβαία κεφάλαια που επενδύουν τόσο σε µετοχές όσο και σε οµόλογα (τα οποία η κατηγοριοποιεί ως µικτά ) είναι ισορροπηµένα αµοιβαία κεφάλαια. ος 28 Ιούνιος 2007

29 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις Πλαίσιο 2 ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΚΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Τα αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα κατηγοριοποιούνται συχνά ανάλογα µε την επενδυτική πολιτική που ακολουθείται, δηλ. τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων στις οποίες επενδύουν κυρίως. 1 Ορισµένα αµοιβαία κεφάλαια ακολουθούν µια σαφή επενδυτική στρατηγική, δηλ. οι τοποθετήσεις τους αφορούν κατά κύριο λόγο µία κατηγορία περιουσιακών στοιχείων, όπως π.χ. µετοχές, οµόλογα ή ακίνητα. 2 Στα αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα περιλαµβάνονται ακόµη και κεφάλαια που κατανέµουν τις επενδύσεις τους σε πολλές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Αυτά είναι γνωστά ως µικτά, ισορροπηµένα ή αµοιβαία κεφάλαια κατανοµής σε διάφορα περιουσιακά στοιχεία. Η κατηγοριοποίηση κατά επενδυτική πολιτική επιτρέπει στους αναλυτές να εντοπίζουν την επίδραση που ασκεί η εξέλιξη των πραγµατοποιηθεισών και των προσδοκώµενων σχετικών αποδόσεων διαφορετικών περιουσιακών στοιχείων στις αποφάσεις των επενδυτών ως προς το ποιον τύπο αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα θα επιλέξουν. Όπως φάνηκε και από το κυρίως κείµενο, τα µικτά αµοιβαία κεφάλαια έχουν προσελκύσει πρόσφατα περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια σε σύγκριση µε τις µετοχές και τα οµόλογα. Το παρόν Πλαίσιο εξετάζει τους παράγοντες που ενδεχοµένως εξηγούν την αυξηµένη σηµασία των επενδύσεων σε µικτά αµοιβαία κεφάλαια τα τελευταία τρίµηνα. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η ανάλυση βασίζεται σε στοιχεία που δεν είναι πλήρως εναρµονισµένα για ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Ειδικότερα, η ταξινόµηση κατά επενδυτική πολιτική ακολουθεί τους εθνικούς κανόνες, καθώς δεν υπάρχουν συγκεκριµένοι ορισµοί που να καλύπτουν ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Όσον αφορά το σύνολο του ενεργητικού, το τοπίο των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα στη ζώνη του ευρώ κυριαρχείται από τα µετοχικά και τα οµολογιακά αµοιβαία κεφάλαια, τα οποία από κοινού έλεγχαν το 60% της αγοράς το δ τρίµηνο του. Το ποσοστό αυτό διαµοιραζόταν εξίσου και στους δύο τύπους αµοιβαίων κεφαλαίων (βλ. ιάγραµµα A). Μετά από τα µετοχικά και τα οµολογιακά αµοιβαία κεφάλαια, τα µικτά είναι ο πιο σηµαντικός τύπος επενδυτικών κεφαλαίων, µε 25% περίπου των συνολικών περιουσιακών στοιχείων. Πρέπει, ωστόσο, να ληφθεί υπόψη ότι το ύψος του χαρτοφυλακίου των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα δεν επηρεάζεται µόνο από τις καθαρές πωλήσεις των µεριδίων που αυτά προσελκύουν, αλλά και από τις επιδράσεις αποτίµησης που αντανακλούν ιάγραµµα Α ενεργητικού αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα κατά επενδυτική πολιτική (εκατοστιαίες µονάδες) Πηγή:. Σηµείωση: Τα στοιχεία αναφέρονται στο δ τρίµηνο του και δεν περιλαµβάνουν µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος, τα οποία ανήκουν στον τοµέα των ΝΧΙ. 1 Σύµφωνα µε άλλες κατηγοριοποιήσεις, τα αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα διακρίνονται επίσης µε βάση τη νοµική τους µορφή, το εάν είναι ανοικτά ή κλειστά, το εάν συσσωρεύουν ή διανέµουν τα κέρδη τους. 2 Ένας άλλος σηµαντικός τύπος αµοιβαίων κεφαλαίων τα αµοιβαία κεφάλαια της αγοράς χρήµατος επενδύουν κατά κύριο λόγο σε χρηµατοδοτικά µέσα της αγοράς χρήµατος και σε βραχυπρόθεσµα οµόλογα. Πέραν αυτού, οι χρηµατοοικονοµικές καινοτοµίες, η παγκοσµιοποίηση, η πολυπλοκότητα των χρηµατοπιστωτικών αγορών και η επιδίωξη υψηλότερων αποδόσεων σε ένα περιβάλλον χαµηλών επιτοκίων έχουν υποκινήσει την ανάπτυξη εναλλακτικών τύπων αµοιβαίων κεφαλαίων τα οποία ειδικεύονται σε επενδύσεις π.χ. σε βασικά εµπορεύµατα ή σε µερίδια άλλων αµοιβαίων κεφαλαίων (συµπεριλαµβανοµένων των αµοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθµισης κινδύνου και των αµοιβαίων κεφαλαίων που επενδύουν σε µετοχές επιχειρήσεων µη εισηγµένων στο χρηµατιστήριο). Ιούνιος

30 ιάγραµµα Β Ενεργητικό µικτών αµοιβαίων τις εξελίξεις στις τιµές των περιουσιακών στοιχείων. Αυτό γίνεται πιο εµφανές στην περί- κεφαλαίων πτωση των µετοχικών και των οµολογιακών (δισεκ. ευρώ) αµοιβαίων κεφαλαίων, το σχετικό ύψος των οποίων επηρεάζεται έντονα από τις εξελίξεις στις τιµές των µετοχών και στις αποδόσεις των οµολόγων. Στην περίπτωση των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων, ωστόσο, οι επιδράσεις αποτίµησης δεν είναι τόσο εµφανείς, αφού αντανακλούν τη διαφοροποιηµένη σύνθεση των χαρτοφυλακίων. Ως εκ τούτου, η επίδραση ως προς το σχετικό ύψος της αύξησης των καθαρών ροών προς τα µικτά αµοιβαία κεφάλαια τα τελευταία τρίµηνα αµβλύνθηκε από τη χαµηλότερη επίδραση αποτίµησης συγκριτικά µε τα µετοχικά αµοιβαία κεφάλαια. Γι αυτό, το µερίδιο του ενεργητικού των µικτών αµοιβαίων Πηγή:. κεφαλαίων επί του συνόλου του ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα παρέµεινε σε γενικές γραµµές σταθερό. Η εξέλιξη των πωλήσεων των µεριδίων µετοχικών και οµολογιακών αµοιβαίων κεφαλαίων είναι κατά κανόνα ευκολότερο να εξηγηθεί, αφού η ζήτηση των πρώτων τείνει να κινείται σύµφωνα µε τις τιµές των µετοχών, ενώ οι πωλήσεις των δεύτερων σχετίζονται κατά κανόνα µε τις εξελίξεις των αποδόσεων των οµολόγων. Παρ όλα αυτά, η συσσώρευση αβεβαιότητας, η οποία ενίοτε κορυφώνεται µε επεισόδια αναταραχής στην αγορά, µπορεί να χαλαρώσει αυτές τις σχέσεις, καθώς π.χ. οι πωλήσεις οµολογιακών αµοιβαίων κεφαλαίων µπορεί να αυξηθούν επειδή οι επενδυτές στρέφονται προς ασφαλείς τοποθετήσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι πωλήσεις µεριδίων αµοιβαίων κεφαλαίων αυτού του τύπου τείνουν να κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις. 3 Καθώς στα µικτά αµοιβαία κεφάλαια µπορεί να υπεισέρχονται πολύ διαφορετικές επενδυτικές στρατηγικές, οι καθαρές πωλήσεις µεριδίων γι αυτή την κατηγορία αµοιβαίων κεφαλαίων µπορεί να ωθούνται από αρκετά διαφορετικές σκοπιµότητες. Κατ αρχήν, τα µικτά αµοιβαία κεφάλαια, λόγω της διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου τους σε πολλές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, επιτρέπουν στους επενδυτές να κάνουν τοποθετήσεις στις αγορές µετοχών µε µικρότερο συνολικό λόγο κινδύνου/απόδοσης συγκριτικά µε τα µετοχικά αµοιβαία κεφάλαια. Στην τρέχουσα συγκυρία όπου οι τιµές στις αγορές των µετοχών διαµορφώνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα για τα ιστορικά δεδοµένα, ενώ οι αγορές των οµολόγων περιβάλλονται από αβεβαιότητα όσον αφορά την εξέλιξη των επιτοκίων, οι επενδυτικές στρατηγικές που προτείνουν τα µικτά αµοιβαία κεφάλαια γίνονται ολοένα πιο ελκυστικές. Αν και οι ίδιοι οι επενδυτές ιδίως οι θεσµικοί θα µπορούσαν οµολογουµένως να αντιγράψουν το προφίλ κινδύνου/απόδοσης των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων, π.χ. επενδύοντας απ ευθείας και σε µετοχικά και σε οµολογιακά αµοιβαία κεφάλαια, θα έπρεπε να ασχολούνται συνεχώς µε την ενεργητική ανακατανοµή των χαρτοφυλακίων τους για να διατηρούν σταθερά το απαιτούµενο προφίλ, γεγονός που συνεπάγεται αυξηµένο κόστος συναλλαγών και πληροφόρησης. Προκειµένου να καταλήξουµε σε οριστικά συµπεράσµατα για τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην αύξηση των καθαρών ροών προς τα µικτά αµοιβαία κεφάλαια τα τελευταία τρίµηνα, 3 Βλ. το Πλαίσιο: Πρόσφατες εξελίξεις των καθαρών πωλήσεων των µετοχικών και οµολογιακών αµοιβαίων κεφαλαίων της ζώνης του ευρώ, στο τεύχος Ιουνίου 2004 του Μηνιαίου ελτίου της. 30 Ιούνιος 2007

31 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις θα πρέπει να αποµονώσουµε τις επιδράσεις αποτίµησης ώστε να λάβουµε πληροφορίες για τις καθαρές επενδυτικές ροές και, ιδεωδώς, για τις πηγές αυτών των ροών. Ωστόσο, τα επίσηµα στοιχεία είναι προς το παρόν πολύ περιορισµένα, αν και γίνονται προσπάθειες να αντιµετωπιστεί αυτή η έλλειψη. Εντούτοις, είναι δυνατόν να αποκτήσουµε µια γενική εικόνα εξετάζοντας τη σύνθεση των χαρτοφυλακίων των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων και της εξέλιξής της σε βάθος χρόνου. Ένα αξιοσηµείωτο χαρακτηριστικό των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων τα τελευταία χρόνια είναι η αυξηµένη τάση για τοποθετήσεις σε άλλα αµοιβαία κεφάλαια (βλ. ιάγραµµα B). Το ύψος της συµµετοχής των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων σε άλλα αµοιβαία κεφάλαια διαρκώς αυξάνεται, από 6% του συνόλου του ενεργητικού το δ τρίµηνο του 1998, σε 21% το δ τρί- µηνο του. Αν και η αύξηση της συµµετοχής των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα σε άλλα αµοιβαία κεφάλαια αφορά και άλλες κατηγορίες αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα, είναι πολύ πιο εµφανής στην περίπτωση των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων. Παράλληλα, µολονότι τα µικτά αµοιβαία κεφάλαια αρχίζουν και πάλι να επενδύουν σε µετοχές και λοιπούς µετοχικούς τίτλους, κάτι που δεν γινόταν ιδίως µετά από την έκρηξη της φούσκας των µετοχών του κλάδου της τεχνολογίας, οι τοποθετήσεις σε αυτούς τους τίτλους βρίσκονται ακόµη αρκετά χαµηλότερα από τα προ της έκρηξης επίπεδα. Αυτό αντανακλά έως ένα βαθµό ενεργητικές επενδυτικές αποφάσεις και όχι απλώς επιδράσεις αποτίµησης, δεδοµένου ότι οι τιµές των µετοχών είχαν εν πολλοίς ανακάµψει µέχρι το τέλος του. Οι εξελίξεις αυτές φανερώνουν ότι είναι πιθανό οι τοποθετήσεις σε µετοχές να αντικαταστάθηκαν στα χαρτοφυλάκια των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων από µερίδια άλλων αµοιβαίων κεφαλαίων, µερικά από τα οποία µπορεί µε τη σειρά τους να επενδύουν σε µετοχές. Αυτή η µερική ανάθεση της διαχείρισης του ενεργητικού σε τρίτους, µέσω των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων, πιθανώς αντανακλά την αυξανόµενη επιτήδευση της επενδυτικής στρατηγικής και των χρηµατοδοτικών µέσων, καθώς και τον ευρύτερο επενδυτικό προσανατολισµό µερικών τέτοιων αµοιβαίων κεφαλαίων στην προσπάθειά τους να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους και να βελτιώσουν τις αποδόσεις τους. Επιπλέον, η ολοένα µεγαλύτερη σηµασία που προσλαµβάνουν τα µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων στα χαρτοφυλάκια των µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων µπορεί επίσης να αντανακλά την άνοδο των τοποθετήσεων σε αµοιβαία κεφάλαια που δεν είναι άµεσα διαθέσιµα σε µικροεπενδυτές, όπως τα αµοιβαία κεφάλαια αντιστάθµισης κινδύνου και τα αµοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε µετοχές επιχειρήσεων µη εισηγµένων στο χρηµατιστήριο, καθώς και την εµφάνιση εξειδικευµένων αµοιβαίων κεφαλαίων που κατά κύριο λόγο επενδύουν σε τέτοια σχήµατα ( funds of hedge funds ) και τα οποία σε ορισµένες περιπτώσεις κατηγοριοποιούνται ως µικτά αµοιβαία κεφάλαια. Συνολικά, η αύξηση των πωλήσεων µεριδίων µικτών αµοιβαίων κεφαλαίων το, σε σύγκριση µε οποιοδήποτε άλλο τύπο αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα, µπορεί να αντανακλά τη συγκεκριµένη κατανοµή αυτών των κεφαλαίων σε περιουσιακά στοιχεία, η οποία προσφέρει στους επενδυτές τη δυνατότητα να κάνουν τοποθετήσεις σε µετοχές, µε µέτριο λόγο κινδύνου/απόδοσης, καθώς και να επενδύουν σε µεγάλη ποικιλία αµοιβαίων κεφαλαίων, κάποια από τα οποία όπως τα κεφάλαια αντιστάθµισης κινδύνου δεν θα ήταν προσιτά στους µικροεπενδυτές. 2.3 ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Από τις αρχές Μαρτίου 2007 έως τις αρχές Ιουνίου 2007 τα επιτόκια της αγοράς χρήµατος αυξήθηκαν για όλες τις διάρκειες. Καθώς οι αυξήσεις όσον αφορά τις µεγαλύτερες διάρκειες υπερέβησαν εκείνες που αφορούν τις µικρότερες διάρκειες, η κλίση της καµπύλης αποδόσεων της αγοράς χρήµατος έγινε πιο απότοµη κατά την εν λόγω περίοδο συνολικά. Ιούνιος

32 Τα επιτόκια της αγοράς χρήµατος αυξήθηκαν στο διάστηµα από τις αρχές Μαρτίου 2007 έως τις αρχές Ιουνίου Το Μάρτιο του 2007 οι πιο έντονες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στις µεγαλύτερες διάρκειες, αντανακλώντας την ενίσχυση των προσδοκιών της αγοράς για περαιτέρω αύξηση των βασικών επιτοκίων της στη διάρκεια του Μέχρι τις 11 Μαΐου το επιτόκιο ενός µηνός παρέµεινε γενικά σταθερό, κατόπιν όµως άρχισε να αυξάνεται καθώς ενισχύονταν οι προσδοκίες της αγοράς για αύξηση των βασικών επιτοκίων της στις 6 Ιουνίου. Στις 5 Ιουνίου τα επιτόκια ενός, τριών, έξι και δώδεκα µηνών διαµορφώθηκαν αντίστοιχα στο 4,05%, 4,13%, 4,26% και 4,49%, δηλ. κατά 28, 27, 30 και 41 µονάδες βάσης υψηλότερα από τα επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί στις αρχές Μαρτίου Αντανακλώντας αυτές τις εξελίξεις, η κλίση της καµπύλης αποδόσεων της αγοράς χρήµατος αυξήθηκε σταθερά στο διάστηµα Μαρτίου-Μαΐου Η διαφορά µεταξύ των επιτοκίων EURIBOR δώδεκα και ενός µηνός έφθασε τις 44 µονάδες βάσης στις 5 Ιουνίου 2007, έναντι 31 µονάδων βάσης την 1η Μαρτίου (βλ. ιάγραµµα 13). Η προς τα άνω αναθεώρηση των προσδοκιών των αγορών για τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια το 2007 και το 2008 αντανακλάται επίσης στα επιτόκια που τεκµαίρονται από τα συµβόλαια µελλοντικής εκπλήρωσης επί του EURIBOR τριών µηνών µε λήξη τον Ιούνιο, το Σεπτέµβριο και το εκέµβριο του 2007 και το Μάρτιο του 2008, τα οποία στις 5 Ιουνίου διαµορφώθηκαν αντίστοιχα στο 4,16%, 4,37%, 4,56% και 4,64%, δηλ. κατά 16, 34, 54 και 66 µονάδες βάσης υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα στις αρχές Μαρτίου 2007 (βλ. ιάγραµµα 14). ιάγραµµα 13 Επιτόκια της αγοράς χρήµατος (ποσοστά % ετησίως, ηµερήσια στοιχεία) ιάγραµµα Ι4 Επιτόκια τριών µηνών και επιτόκια συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης στη ζώνη του ευρώ (ποσοστά % ετησίως, ηµερήσια στοιχεία) Πηγές: EKT και Reuters. Πηγή: Reuters. Σηµείωση: Συµβόλαια µελλοντικής εκπλήρωσης τριών µηνών για παράδοση στο τέλος του τρέχοντος και των επόµενων τριών τρι- µήνων, όπως αναφέρονται στο Liffe. 32 Ιούνιος 2007

33 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις ιάγραµµα Ι5 Τεκµαρτή µεταβλητότητα µε βάση δικαιώµατα προαιρέσεως σε συµβόλαια µελλοντικής εκπλήρωσης επί του EURIBOR 3 µηνών που λήγουν το Σεπτέµβριο του 2007 (ποσοστά % ετησίως, µονάδες βάσης, ηµερήσια στοιχεία) ιάγραµµα 16 Επιτόκια της και επιτόκιο µίας ηµέρας (ποσοστά % ετησίως, ηµερήσια στοιχεία) Πηγές: Bloomberg, Reuters και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Ο δείκτης σε µονάδες βάσης προκύπτει ως το γινόµενο της τεκµαρτής µεταβλητότητας, εκφρασµένης σε ποσοστά %, επί το αντίστοιχο επιτόκιο (βλ. και το Πλαίσιο µε τίτλο είκτες της τεκµαρτής µεταβλητότητας βάσει των δικαιωµάτων προαιρέσεως επί συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης βραχυπρόθεσµων επιτοκίων του τεύχους Μαΐου 2002 του Μηνιαίου ελτίου). Πηγές: EKT και Reuters. Όσον αφορά τους δείκτες αβεβαιότητας για τις εξελίξεις στην αγορά χρήµατος, η τεκµαρτή µεταβλητότητα που προκύπτει από τα δικαιώµατα προαιρέσεως επί των συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης επί του EURIBOR τριών µηνών µειώθηκε περαιτέρω µεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου. Τα επίπεδα της τεκµαρτής µεταβλητότητας που παρατηρήθηκαν στις αρχές Ιουνίου 2007 ήταν χαµηλά µε βάση τα ιστορικά δεδοµένα και κάπως χαµηλότερα από εκείνα που παρατηρήθηκαν στις αρχές Μαρτίου (βλ. ιάγραµµα 15). Το Μάρτιο του 2007 τα επιτόκια της αγοράς χρήµατος που αφορούν τις πολύ µικρές διάρκειες αυξήθηκαν µετά από την απόφαση για αύξηση των βασικών επιτοκίων της κατά 25 µονάδες βάσης στις 8 Μαρτίου (βλ. ιάγραµµα 16). Για το µεγαλύτερο µέρος της περιόδου από τις αρχές Μαρτίου 2007 έως τις αρχές Ιουνίου 2007, η κατάσταση όσον αφορά τα επιτόκια της αγοράς χρήµατος ήταν σχετικά σταθερή, καθώς η διαφορά µεταξύ του δείκτη ΕΟΝΙΑ και του ελάχιστου επιτοκίου προσφοράς για τις πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης του Ευρωσυστήµατος (ΠΚΑ) κυµάνθηκε στις 6-9 µονάδες βάσης, καταγράφοντας ως πιο συχνή τιµή τις 8 µονάδες βάσης. Εξαιρέσεις παρατηρήθηκαν κυρίως στο τέλος των περιόδων τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών. Λόγου χάριν, στην περίοδο τήρησης που έληγε στο τέλος Απριλίου, η υποβολή υπερβολικά χαµηλών προσφορών στην πράξη εξοµάλυνσης των βραχυχρόνιων διακυµάνσεων της ρευστότητας που διενεργήθηκε την τελευταία ηµέρα της περιόδου είχε ως αποτέλεσµα να σηµειωθεί σηµαντική προσφυγή στη διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων και να µειωθεί ο ΕΟΝΙΑ στο 3,39%. Προκειµένου να ενισχυθεί περαιτέρω η προσπάθεια εξοµάλυνσης των συνθηκών ρευστότητας στην αγορά χρήµατος, η συνεχίζει τους τελευταίους τρεις µήνες την πολιτική κατανοµής ποσού ελαφρώς υψηλότερου από το ποσό αναφοράς µέσω των ΠΚΑ του Ευρωσυστήµατος. Από τις 14 Μαρτίου 2007 και µετά, το οριακό και το µέσο σταθµικό επιτόκιο των ΠΚΑ παρουσιάζουν µικρό εύρος διακύµανσης (περισσότερες πλη- Ιούνιος

34 ροφορίες αναφορικά µε τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια και τις συνθήκες ρευστότητας των τελευταίων τριών περιόδων τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών βλ. στο Πλαίσιο 3). Στην πράξη πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης που διενεργήθηκε στις 28 Μαρτίου 2007, τόσο το οριακό όσο και το µέσο σταθµικό επιτόκιο διαµορφώθηκαν στο 3,87%. Στην πράξη που διενεργήθηκε στις 26 Απριλίου 2007, το οριακό και το µέσο σταθµικό επιτόκιο διαµορφώθηκαν στο 3,96% και 3,97% αντίστοιχα. Στην πράξη που διενεργήθηκε στις 30 Μαΐου, το οριακό και το µέσο σταθµικό επιτόκιο ήταν στο 4,06% και 4,07% αντίστοιχα. Στις τρεις αυτές πράξεις, το οριακό επιτόκιο ήταν αντίστοιχα 4, 5 και 5 µονάδες βάσης χαµηλότερο από το επιτόκιο EURIBOR τριών µηνών τις ίδιες ηµεροµηνίες. Πλαίσιο 3 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΟΥ ΙΕΝΕΡΓΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ 14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2007 ΕΩΣ ΤΙΣ 14 ΜΑΪΟΥ 2007 Στο παρόν Πλαίσιο εξετάζεται η διαχείριση της ρευστότητας από την κατά τις τρεις περιόδους τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών που έληξαν στις 13 Μαρτίου 2007, στις 17 Απριλίου 2007 και στις 14 Μαΐου Οι ανάγκες του τραπεζικού συστήµατος σε ρευστότητα Κατά τη διάρκεια της επισκοπούµενης περιόδου, οι ανάγκες του τραπεζικού συστήµατος σε ρευστότητα µειώθηκαν ελαφρά (κατά 6,8 δισεκ. ευρώ), κυρίως λόγω της υποχώρησης της επίδρασης των αυτόνοµων παραγόντων κατά 14,4 δισεκ. ευρώ. Η υποχώρηση αυτή εν µέρει αντισταθ- µίστηκε από την αύξηση κατά 7,2 δισεκ. ευρώ των ελάχιστων υποχρεωτικών αποθεµατικών, τα οποία ανήλθαν σε 181,3 δισεκ. ευρώ κατά µέσο όρο. Στο σύνολό τους, οι αυτόνοµοι παράγοντες συνεισέφεραν κατά µέσο όρο 244,8 δισεκ. ευρώ στο έλλειµµα ρευστότητας του Ευρωσυστήµατος κατά την επισκοπούµενη περίοδο. ιάγραµµα Α Ανάγκες ρευστότητας του τραπεζικού συστήµατος και παροχή ρευστότητας (δισεκ. ευρώ, δίπλα σε κάθε στοιχείο παρατίθεται ο αντίστοιχος ηµερήσιος µέσος όρος για το σύνολο της περιόδου) Στη διάρκεια της επισκοπούµενης περιόδου, τα υπερβάλλοντα αποθεµατικά (δηλ. το ηµερήσιο µέσο υπόλοιπο των τρεχούµενων λογαριασµών πέραν των υποχρεωτικών αποθεµατικών) δια- µορφώθηκαν σε σχετικώς υψηλά επίπεδα κατά µέσο όρο και συνεισέφεραν 0,80 δισεκ. ευρώ στο έλλειµµα ρευστότητας του Ευρωσυστήµατος την περίοδο τήρησης που έληξε στις 13 Μαρτίου και 0,79 δισεκ. ευρώ την περίοδο τήρησης που έληξε στις 17 Απριλίου. Κάπως υψηλότερο (0,99 δισεκ. ευρώ) ήταν το µέσο επίπεδό τους την περίοδο τήρησης που έληξε στις 14 Μαΐου. Επρόκειτο για το δεύτερο υψη- Πηγή:. 34 Ιούνιος 2007

35 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις λότερο επίπεδο υπερβαλλόντων αποθεµατικών από το Μάρτιο του 2004 (βλ. ιάγραµµα B). Παροχή ρευστότητας και επιτόκια Αντανακλώντας την ελαφρά µείωση των αναγκών σε ρευστότητα, ο όγκος των πράξεων ανοικτής αγοράς µειώθηκε κατά την επισκοπούµενη περίοδο (βλ. ιάγραµµα A). Κατά µέσο όρο, η ρευστότητα που κατανεµήθηκε µέσω των πράξεων κύριας αναχρηµατοδότησης (ΠΚΑ) ανήλθε στα 283,8 δισεκ. ευρώ. Ο λόγος των προσφορών που υποβλήθηκαν από τους αντισυµβαλλοµένους προς τις προσφορές που καλύφθηκαν (ο λόγος προσφοράς-κάλυψης) κυµάνθηκε µεταξύ 1,28 και 1,41, µε µέσο όρο περιόδου το 1,34. ιάγραµµα Β Υπερβάλλοντα αποθεµατικά 1) (δισεκ. ευρώ, µέσο επίπεδο σε κάθε περίοδο τήρησης) Πηγή: 1) ιαφορά µεταξύ υπολοίπων τρεχούµενων τραπεζικών λογαριασµών και των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών. Η ρευστότητα που κατανεµήθηκε µέσω των πράξεων πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης (ΠΠΜΑ) συνέχισε να αυξάνεται κατά την επισκοπούµενη περίοδο, από 130 δισεκ. ευρώ σε 150 δισεκ. ευρώ, µετά από την απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου να αυξήσει το ποσό κατανο- µής κάθε ΠΠΜΑ από 40 δισεκ. ευρώ σε 50 δισεκ. ευρώ. Η περίοδος τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών που έληξε στις 13 Μαρτίου 2007 Η κατένειµε 1 δισεκ. ευρώ περισσότερα από το ποσό αναφοράς και στις τέσσερεις ΠΚΑ της περιόδου τήρησης. Η µέση διαφορά µεταξύ του EONIA (του επιτοκίου της διατραπεζικής αγοράς χρήµατος για τοποθετήσεις διάρκειας µίας ηµέρας) και του ελάχιστου επιτόκιου προσφοράς των ΠΚΑ ήταν 4 µονάδες βάσης, δηλ. ελαφρώς χαµηλότερη του ιστορικού µέσου όρου της. Τις πρώτες δύο εβδοµάδες της περιόδου, το οριακό και το µέσο σταθµικό επιτόκιο των ΠΚΑ διαµορφώθηκαν αντίστοιχα στο 3,55% και 3,56%, ενώ ο δείκτης EONIA παρέµεινε σταθερός στο 3,57%. Στην τρίτη δηµοπρασία, τόσο το οριακό όσο και το µέσο σταθµικό επιτόκιο της ΠΚΑ ήταν 3,56%. Ο δείκτης EONIA µειώθηκε ελαφρά στο 3,56% στις 27 Φεβρουαρίου και ανήλθε στο 3,60% την εποµένη λόγω της συνήθους επίδρασης τέλους του µηνός. Την 1η Μαρτίου επανήλθε στο 3,57% και µειώθηκε στο 3,56% στις 5 Μαρτίου. Μετά από την κατανοµή µέσω της τελευταίας ΠΚΑ της περιόδου, ο δείκτης EONIA µειώθηκε περαιτέρω στο 3,52% την προτελευταία ηµέρα της περιόδου. Την τελευταία ηµέρα, η σκόπευε να απορροφήσει αναµενόµενο πλεόνασµα ρευστότητας ύψους 10,5 δισεκ. ευρώ µέσω µιας πράξης εξο- ιάγραµµα Γ Ο δείκτης ΕΟΝΙΑ και τα επιτόκια της (ηµερήσια επιτόκια σε ποσοστά %) Πηγή:. Ιούνιος

36 µάλυνσης των βραχυχρόνιων διακυµάνσεων της ρευστότητας. Ωστόσο, η πράξη προσέλκυσε προσφορές ύψους µόλις 2,3 δισεκ. ευρώ και η υπερβάλλουσα ρευστότητα την τελευταία ηµέρα της περιόδου τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών άσκησε καθοδική πίεση στο επιτόκιο των τοποθετήσεων διάρκειας µίας ηµέρας. Η περίοδος τήρησης έληξε µε καθαρή προσφυγή στη διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων ύψους 7,3 δισεκ. ευρώ και ο δείκτης EONIA υποχώρησε στο 3,11%. Την τελευταία ηµέρα της περιόδου τήρησης, η αρνητική διαφορά µεταξύ του δείκτη EONIA και του ελάχιστου επιτοκίου προσφοράς της ΠΚΑ ήταν 39 µονάδες βάσης. Η περίοδος τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών που έληξε στις 17 Απριλίου 2007 Στις 8 Μαρτίου το ιοικητικό Συµβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα βασικά επιτόκια της (το ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων και οριακής χρηµατοδότησης) κατά 25 µονάδες βάσης, δηλ. στο 3,75%, 2,75% και 4,75% αντίστοιχα. Η µεταβολή αυτή τέθηκε σε ισχύ στις 14 Μαρτίου, δηλαδή την πρώτη ηµέρα της περιόδου τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών. Η πολιτική κατανοµής ποσού κατά 1 δισεκ. ευρώ υψηλότερου από το ποσό αναφοράς εφαρµόσθηκε και στις πέντε ΠΚΑ της εν λόγω περιόδου. Η µέση διαφορά µεταξύ του δείκτη EONIA και του ελάχιστου επιτοκίου προσφοράς των ΠΚΑ καθ όλη την περίοδο τήρησης ήταν 7 µονάδες βάσης. Τις πρώτες δύο εβδοµάδες της περιόδου, το µέσο σταθµικό επιτόκιο των ΠΚΑ ήταν 3,81%, ενώ το οριακό επιτόκιο µειώθηκε από 3,81% στην πρώτη πράξη σε 3,80% στη δεύτερη. Ο δείκτης EONIA παρέµεινε σταθερός στο 3,82% κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδο- µάδας και µειώθηκε κατά 1 µονάδα βάσης τη δεύτερη εβδοµάδα. Στις επόµενες δύο ΠΚΑ, το µέσο σταθµικό επιτόκιο ανήλθε στο 3,83%, ενώ στο ίδιο επίπεδο αυξήθηκε και το οριακό επιτόκιο για την ΠΚΑ που κάλυπτε την περίοδο των διακοπών του Πάσχα. Στην τελευταία ΠΚΑ της περιόδου τήρησης, το οριακό και το µέσο σταθµικό επιτόκιο ήταν χαµηλότερα, 3,82% και 3,83% αντίστοιχα. Ο δείκτης EONIA ανήλθε στο 3,90% στις 30 Μαρτίου, την τελευταία εργάσιµη ηµέρα του τριµήνου. Στις 2 Απριλίου επανήλθε στο 3,89% αλλά στις 5 Απριλίου αυξήθηκε προσωρινά στο 3,86%, ενόψει του σαββατοκύριακου του Πάσχα. Τις ηµέρες µετά από την κατανοµή µέσω της τελευταίας ΠΚΑ της συγκεκριµένης περιόδου τήρησης, επικρατούσαν χαλαρές συνθήκες ρευστότητας. Ο δείκτης EONIA υποχώρησε στο 3,69% την προτελευταία ηµέρα της περιόδου. Η διενήργησε πράξη εξοµάλυνσης για την απορρόφηση υπερβάλλουσας ρευστότητας ύψους 22,5 δισεκ. ευρώ την τελευταία ηµέρα της περιόδου, οπότε και υποβλήθηκαν υψηλές προσφορές από τις τράπεζες (συνολικού ύψους 42,2 δισεκ. ευρώ από 35 αντισυµβαλλοµένους). Η περίοδος τήρησης έληξε µε καθαρή προσφυγή στη διευκόλυνση οριακής χρηµατοδότησης ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ. Την τελευταία ηµέρα της περιόδου, η θετική διαφορά µεταξύ του ελάχιστου επιτοκίου προσφοράς και του δείκτη ΕΟΝΙΑ ήταν 4 µονάδες βάσης. Η περίοδος τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών που έληξε στις 14 Μαΐου 2007 Και στις τέσσερεις ΠΚΑ αυτής της περιόδου τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών, η συνέχισε την κατανοµή ποσού υψηλότερου κατά 1 δισεκ. ευρώ από το ποσό αναφοράς. Η µέση διαφορά µεταξύ του ελάχιστου επιτοκίου προσφοράς και του δείκτη ΕΟΝΙΑ καθ όλη τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου ήταν 4 µονάδες βάσης, δηλ. ελαφρώς µικρότερη του ιστορικού µέσου όρου της. Η εξέλιξη αυτή συγκαλύπτει τη µεταβλητότητα της διαφοράς εντός της περιόδου. Την πρώτη εβδο- µάδα, το οριακό και το µέσο σταθµικό επιτόκιο της ΠΚΑ ήταν 3,81% και 3,82% αντίστοιχα, ενώ ο δείκτης EONIA παρέµεινε σταθερός στο 3,83%, δηλ. ήταν κατά 8 µονάδες βάσης υψηλότερα από το ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς. Τη δεύτερη και την τρίτη εβδοµάδα, το οριακό επιτόκιο των ΠΚΑ ήταν 3,82% και το µέσο σταθµικό 3,83%, ενώ στις 30 Απριλίου ο δείκτης EONIA αυξήθηκε στο 3,87% λόγω της συνήθους επίδρασης τέλους του µηνός. Το οριακό και το µέσο σταθ- 36 Ιούνιος 2007

37 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις µικό επιτόκιο της τελευταίας ΠΚΑ της συγκεκριµένης περιόδου τήρησης ήταν 3,81% και 3,82% αντίστοιχα, ενώ ο δείκτης EONIA υποχώρησε, από 3,81% στις 8 Μαΐου, σε 3,68% την προτελευταία ηµέρα της περιόδου τήρησης, σε περιβάλλον χαλαρών συνθηκών ρευστότητας. Προκειµένου να απορροφήσει την υπερβάλλουσα ρευστότητα της αγοράς, η εξήγγειλε για τις 14 Μαΐου, τελευταία ηµέρα της περιόδου, τη διενέργεια πράξης εξοµάλυνσης των βραχυχρόνιων διακυµάνσεων της ρευστότητας για το ποσό των 7,5 δισεκ. ευρώ. Στη δηµοπρασία συµµετείχαν επτά αντισυµβαλλόµενοι, οι οποίοι υπέβαλαν προσφορές συνολικού ύψους 2,5 δισεκ. ευρώ. Η περίοδος τήρησης έληξε µε 5,5 δισεκ. ευρώ καθαρή προσφυγή στη διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων, η οποία µπορεί σχεδόν εξ ολοκλήρου να αποδοθεί στην υποβολή υπερβολικά χαµηλών προσφορών (κατά 5,0 δισεκ. ευρώ) κατά την πράξη εξοµάλυνσης. Την τελευταία ηµέρα, η αρνητική διαφορά µεταξύ του ΕΟΝΙΑ και του ελάχιστου επιτοκίου προσφοράς της ΠΚΑ ήταν 36 µονάδες βάσης. 2.4 ΑΓΟΡΕΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων κρατικών οµολόγων αυξήθηκαν αισθητά τους τρεις τελευταίους µήνες στις αγορές οµολόγων τόσο της ζώνης του ευρώ όσο και των ΗΠΑ. Η άνοδος που παρατηρείται στη ζώνη του ευρώ οφείλεται κυρίως στην αύξηση των πραγµατικών αποδόσεων των µακροπρόθεσµων οµολόγων, η οποία πιθανόν αντανακλά τις εκτιµήσεις των συµµετεχόντων στην αγορά για βελτίωση των οικονοµικών προοπτικών και αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου. Ταυτόχρονα, οι πιο µακροπρόθεσµοι ρυθµοί πληθωρισµού νεκρού σηµείου παρουσίασαν ελάχιστη µεταβολή κατά την υπό εξέταση περίοδο. Από το τέλος Φεβρουαρίου οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων κρατικών οµολόγων αυξήθηκαν αισθητά στη ζώνη του ευρώ και στις ΗΠΑ. Η αύξηση των αποδόσεων στηρίχθηκε τόσο από τις εκτιµήσεις των συµµετεχόντων στην αγορά για ευνοϊκότερες προοπτικές της οικονοµικής δραστηριότητας όσο και από τη µερική ανάκαµψη των ακόµη σχετικά χαµηλών ασφαλίστρων κινδύνου που ενσωµατώνονται στις µακροπρόθεσµες αποδόσεις µετά τις αναταραχές στις χρηµατιστηριακές αγορές παγκοσµίως στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου. Συνολικά, οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών οµολόγων της ζώνης του ευρώ αυξήθηκαν κατά περίπου 55 µονάδες βάσης από το τέλος Φεβρουαρίου έως τις 5 Ιουνίου 2007, οπότε και διαµορφώθηκαν σε 4,6% (βλ. ιάγραµµα 17). Παράλληλα, οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών οµολόγων στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά περίπου 45 µονάδες βάσης και στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου διαµορφώθηκαν σε 5,1%. Αν και τα µακροπρόθεσµα επιτόκια των δύο οικονοµιών έτειναν, ως συνήθως, να ακολουθούν αρκετά παρόµοια πορεία κατά την εν λόγω περίοδο, η διαφορά των αποδόσεων των δεκαετών κρατι- ιάγραµµα 17 Αποδόσεις µακροπρόθεσµων οµολόγων του ηµοσίου (ποσοστά % ετησίως, ηµερήσια στοιχεία) Πηγές: Bloomberg και Reuters. Σηµείωση: Οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων οµολόγων του ηµοσίου αφορούν τα 10ετή οµόλογα ή οµόλογα µε την πλησιέστερη διαθέσιµη διάρκεια. Ιούνιος

38 κών οµολόγων µεταξύ των ΗΠΑ και της ζώνης του ευρώ µειώθηκε κατά περίπου 10 µονάδες βάσης και διαµορφώθηκε στις 50 µονάδες βάσης στις αρχές Ιουνίου. Στην Ιαπωνία, οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών οµολόγων αυξήθηκαν κατά 20 περίπου µονάδες βάσης και στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου διαµορφώθηκαν σε 1,9%. Η αβεβαιότητα των συµµετεχόντων στην αγορά σχετικά µε τις βραχυπρόθεσµες προοπτικές των αποδόσεων των µακροπρόθεσµων οµολόγων παρέµεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητη στη ζώνη του ευρώ, όπως προκύπτει από το γεγονός ότι η τεκµαρτή µεταβλητότητα της αγοράς οµολόγων της ζώνης του ευρώ παρέµεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητη από το τέλος Φεβρουαρίου έως τις αρχές Ιουνίου. Στο τέλος της περιόδου, η τεκµαρτή µεταβλητότητα της αγοράς οµολόγων στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία διαµορφώθηκε σε επίπεδα κατά τι χαµηλότερα από ό,τι στο τέλος Φεβρουαρίου. Στις ΗΠΑ, οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων κρατικών οµολόγων αυξήθηκαν αισθητά από το τέλος Φεβρουαρίου έως τις αρχές Ιουνίου του 2007, κυρίως λόγω της ανόδου των πραγµατικών επιτοκίων, όπως προκύπτει από την εξέλιξη των αποδόσεων των τιµαριθµοποιηµένων οµολόγων. Οι αγορές οµολόγων αρχικά επηρεάστηκαν από τις αναταραχές στις χρηµατιστηριακές αγορές παγκοσµίως στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου, οι οποίες προκάλεσαν φαινόµενα διάχυσης στις αγορές σταθερού εισοδήµατος λόγω της ζήτησης ασφαλέστερων τοποθετήσεων και δη κρατικών οµολόγων, συµβάλλοντας έτσι στην υποχώρηση των αποδόσεων των οµολόγων. Καθώς οι εκτιµήσεις για τον κίνδυνο υποχώρησαν σταδιακά το Μάρτιο, οι αποδόσεις των οµολόγων επανήλθαν σε ανοδική πορεία µε την προσδοκία ότι οι αναταραχές στις χρηµατιστηριακές αγορές θα ήταν παροδικές. Επιπλέον, οι προσδοκίες ιάγραµµα 18 Πραγµατικές αποδόσεις οµολόγων (ποσοστά % ετησίως, ηµερήσια στοιχεία) Πηγές: Reuters και υπολογισµοί της. των επενδυτών σχετικά µε την κατάσταση της οικονοµίας των ΗΠΑ αναθεωρήθηκαν κατά µέσο όρο προς τα άνω, καθώς δηµοσιεύθηκαν ευνοϊκότερα από ό,τι αναµενόταν µακροοικονοµικά στοιχεία, ιδίως στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου. Συνολικά, τα νέα στοιχεία για την οικονοµική δραστηριότητα άσκησαν ανοδική πίεση στις αποδόσεις των οµολόγων. Η έντονη άνοδος των ονοµαστικών αποδόσεων των οµολόγων συνοδεύθηκε από παρόµοια άνοδο των πραγµατικών αποδόσεων (βλ. ιάγραµµα 18). Η αύξηση των πραγµατικών αποδόσεων των οµολόγων δεν αντανακλά µόνο τις ευνοϊκότερες οικονοµικές προοπτικές, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των συµµετεχόντων στην αγορά, αλλά πιθανόν και το γεγονός ότι τα ασφάλιστρα κινδύνου είχαν ανακάµψει κατά τι, εν µέρει λόγω του ότι τα κρατικά οµόλογα προσέφεραν µια ασφαλή διέξοδο κατά την πτωτική πορεία των χρηµατιστηριακών αγορών παγκοσµίως στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου, παραµένοντας όµως σε σχετικώς χαµηλά επίπεδα. Οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων οµολόγων στηρίχθηκαν και από τις προσδοκίες της αγοράς σχετικά µε την πιθανότητα η νοµισµατική πολιτική να γίνει πιο περιο- 38 Ιούνιος 2007

39 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις ριστική από ό,τι αναµενόταν µέχρι πρότινος στο πλαίσιο εκτιµήσεων για πιο εύρωστη οικονοµική ανάπτυξη και µεγαλύτερους πληθωριστικούς κινδύνους. Στη ζώνη του ευρώ, οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων κρατικών οµολόγων επίσης αυξήθηκαν µε σταθερό ρυθµό µετά τις αναταραχές στις χρηµατιστηριακές αγορές παγκοσµίως στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου. Αυτή η άνοδος στηρίχθηκε από τη νέα υποχώρηση της τάσης αποφυγής κινδύνων εκ µέρους των επενδυτών, αλλά και από την επιβεβαίωση της ισχυρής αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ το α τρίµηνο του 2007, καθώς και από ευνοϊκά στοιχεία ερευνών. Η άνοδος κατά 50 περίπου µονάδες βάσης της απόδοσης των τιµαριθµοποιηµένων οµολόγων σε όλες τις πιο µακρές διάρκειες τους τελευταίους τρεις µήνες είναι συµβατή µε την αντίληψη ότι οι επενδυτές αναµένουν ισχυρότερη οικονοµική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ (βλ. ιάγραµµα 18). Στο πλαίσιο της αναµενόµενης έντονης δυναµικής της ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ, οι εξελίξεις στην αγορά εταιρικών οµολόγων είναι και αυτές αρκετά ευνοϊκές. Από το τέλος Φεβρουαρίου του 2007 οι διαφορές αποδόσεων των εταιρικών οµολόγων για τους κερδοσκοπικούς δανειολήπτες µειώθηκαν περαιτέρω, κατά 41 µονάδες βάσης, γεγονός που αντανακλά τις ευνοϊκές προοπτικές για τις επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ και την αυξηµένη διάθεση ανάληψης κινδύνου από τους επενδυτές σε ένα περιβάλλον άφθονης ρευστότητας. Καθώς οι αποδόσεις των βραχυπρόθεσµων και των µεσοπρόθεσµων οµολόγων αυξήθηκαν λιγότερο από ό,τι οι αποδόσεις των µακροπρόθεσµων οµολόγων τους τελευταίους τρεις µήνες, η κλίση της καµπύλης αποδόσεων της ζώνης του ευρώ όπως µετράται από τη διαφορά µεταξύ της απόδοσης των δεκαετών κρατικών οµολόγων και του επιτοκίου τριών µηνών έγινε πιο απότοµη, ενώ αυτή η διαφορά αυξήθηκε από 15 περίπου µονάδες βάσης στην αρχή της υπό εξέταση περιόδου σε 45 περίπου µονάδες βάσης στις 5 Ιουνίου. ιάγραµµα 19 Τεκµαρτά προθεσµιακά επιτόκια µίας ηµέρας στη ζώνη του ευρώ Συνολικά κατά την υπό εξέταση περίοδο, η καµπύλη των τεκµαρτών προθεσµιακών επιτοκίων µίας ηµέρας για τη ζώνη του ευρώ µετατοπίστηκε προς τα άνω εξίσου σε όλους τους ορίζοντες (βλ. ιάγραµµα 19). Αν και αυτό φαίνεται να αντανακλά κάποιες µεταβολές στις προσδοκίες των επενδυτών αναφορικά µε την πορεία των βασικών επιτοκίων της σε βραχείς και µέσους ορίζοντες, η προς τα άνω µετατόπιση στο τµήµα της καµπύλης των προθεσµιακών αποδόσεων που αντιστοιχεί στις µεγαλύτερες διάρκειες πιθανόν αντανακλά επίσης τη µεγαλύτερη αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου. Ο πενταετής προθεσµιακός ρυθµός πληθωρισµού νεκρού σηµείου µε ορίζοντα πέντε ετών δείκτης των προσδοκιών των συµµετεχόντων στην αγορά σχετικά µε το µακροπρόθεσµο πληθωρισµό και τα συναφή ασφάλιστρα κινδύνου παρέ- µεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητος κατά την υπό εξέταση περίοδο και διαµορφώθηκε σε 2,2% στις αρχές Ιουνίου (βλ. ιάγραµµα 20). Η συνακόλουθη συγκρατηµένη αύξηση του πενταετούς άµεσου ρυθµού πληθωρισµού νεκρού σηµείου (ποσοστά % ετησίως, ηµερήσια στοιχεία) Πηγές: Reuters και εκτιµήσεις της. Ιούνιος

40 ιάγραµµα 20 Ρυθµοί πληθωρισµού νεκρού σηµείου µε βάση τις άµεσες και τις προθεσµιακές συναλλαγές επί οµολόγων µηδενικού τοκοµεριδίου (ποσοστά % ετησίως, κινητοί µέσοι όροι πέντε ηµερών των ηµερήσιων στοιχείων) ιάγραµµα 21 είκτες χρηµατιστηριακών τιµών (1 Ιουνίου = 100, ηµερήσια στοιχεία) Πηγές: Reuters και υπολογισµοί της. Πηγές: Reuters και Thomson Financial Datastream. Σηµείωση: Ευρύς δείκτης Dow Jones EURO STOXX για τη ζώνη του ευρώ, δείκτης Standard and Poor's 500 για τις ΗΠΑ και δείκτης Nikkei 225 για την Ιαπωνία. κατά 10 περίπου µονάδες βάσης µπορεί να αντανακλά ενδείξεις αυξηµένων µισθολογικών πιέσεων καθώς και την εξέλιξη των τιµών του πετρελαίου και άλλων βασικών εµπορευµάτων. 2.5 ΑΓΟΡΕΣ ΜΕΤΟΧΩΝ Από το Μάρτιο έως τις αρχές Ιουνίου, οι τιµές των µετοχών σηµείωσαν έντονη άνοδο στη ζώνη του ευρώ και τις ΗΠΑ, παρά τη σηµαντική αύξηση των αποδόσεων των µακροπρόθεσµων οµολόγων. Η πρόσφατη άνοδος των τιµών των µετοχών σηµειώνεται σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από µεγαλύτερη του αναµενοµένου αύξηση των κερδών, έντονη δραστηριότητα στον τοµέα των συγχωνεύσεων και εξαγορών και αυξηµένη προθυµία των επενδυτών να αναλάβουν κινδύνους µετά τις αναταραχές στην αγορά στο τέλος Φεβρουαρίου. Ύστερα από την απότοµη άνοδο της αβεβαιότητας στις χρηµατιστηριακές αγορές παγκοσµίως στην αρχή της υπό εξέταση περιόδου, η τεκµαρτή µεταβλητότητα των σηµαντικότερων χρηµατιστηριακών αγορών µειώθηκε σε επίπεδα κατά τι υψηλότερα από τα ιδιαιτέρως υποτονικά επίπεδα που επικρατούσαν πριν από τις αναταραχές. Τους τελευταίους τρεις µήνες οι τιµές των µετοχών κατέγραψαν µεγάλη άνοδο στη ζώνη του ευρώ και τις ΗΠΑ (βλ. ιάγραµµα 21). Οι τιµές των µετοχών στη ζώνη του ευρώ, όπως µετρούνται από το δείκτη Dow Jones EURO STOXX, αυξήθηκαν κατά 10% από το τέλος Φεβρουαρίου έως τις 5 Ιουνίου Στις ΗΠΑ, οι τιµές των µετοχών, όπως µετρούνται από το δείκτη Standard & Poor s 500, αυξήθηκαν κατά 9% την ίδια περίοδο. Ως εκ τούτου, οι τιµές των µετοχών στη ζώνη του ευρώ 40 Ιούνιος 2007

41 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις και τις ΗΠΑ ανήλθαν στις αρχές Ιουνίου σε επίπεδα πλησίον των ιστορικώς υψηλότερων επιπέδων που είχαν σηµειωθεί στις αρχές του Στην Ιαπωνία, οι τιµές των µετοχών, όπως µετρούνται από το δείκτη Nikkei 225, αυξήθηκαν κατά 3% κατά την υπό εξέταση περίοδο. ιάγραµµα 22 Τεκµαρτή µεταβλητότητα της χρηµατιστηριακής αγοράς (ποσοστά % ετησίως, κινητός µέσος 10 ηµερών των ηµερήσιων στοιχείων) Η βραχυπρόθεσµη αβεβαιότητα στη χρηµατιστηριακή αγορά, µετρούµενη µε την τεκµαρτή µεταβλητότητα που προκύπτει από τα δικαιώµατα προαιρέσεως, αυξήθηκε απότοµα στις σηµαντικότερες αγορές κατά την αναταραχή που σηµειώθηκε στα χρηµατιστήρια στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου, αλλά στη συνέχεια µειώθηκε και στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου διαµορφώθηκε σε επίπεδα κατά τι υψηλότερα από τα ιδιαιτέρως υποτονικά επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την αναταραχή (βλ. ιάγραµµα 22). Αυτή η εξέλιξη, σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι οι διαφορές αποδόσεων των οµολόγων υψηλής απόδοσης και των εταιρικών οµολόγων κατηγορίας ΒΒΒ ήταν µικρότερες στις αρχές Ιουνίου από ό,τι στο τέλος Φεβρουαρίου, µπορεί να υποδηλώνει ότι η προθυµία των επενδυτών να αναλάβουν κινδύνους έχει ανακάµψει µετά την αναταραχή στα τέλη Φεβρουαρίου. Η ανανεωµένη προθυµία για ανάληψη κινδύνων αντανακλάται επίσης σε διάφορους σχετικούς δείκτες που καταρτίζονται σε τακτική βάση από τον ιδιωτικό τοµέα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι Πηγή: Bloomberg. Σηµείωση: Οι στατιστικές σειρές της τεκµαρτής µεταβλητότητας αντανακλούν την προσδοκώµενη τυπική απόκλιση των εκατοστιαίων µεταβολών των τιµών των χρηµατιστηριακών τίτλων για περίοδο έως και τριών µηνών, όπως αυτή η τυπική απόκλιση υποδηλώνεται από τις τιµές των δικαιωµάτων προαιρέσεως επί των χρηµατιστηριακών δεικτών. Οι δείκτες στους οποίους αναφέρεται η τεκµαρτή µεταβλητότητα είναι ο δείκτης Dow Jones EURO STOXX 50 για τη ζώνη του ευρώ, ο δείκτης Standard and Poor's 500 για τις ΗΠΑ και ο δείκτης Nikkei 225 για την Ιαπωνία. πιθανό τα ασφάλιστρα κινδύνου µετοχών στις ΗΠΑ και τη ζώνη του ευρώ να έχουν µειωθεί τους τελευταίους µήνες, συµβάλλοντας έτσι στην καταγραφόµενη άνοδο των τιµών των µετοχών. Στις ΗΠΑ, οι τιµές των µετοχών αυξήθηκαν τους τελευταίους τρεις µήνες, µετά από τις αθρόες ρευστοποιήσεις µετοχών που παρατηρήθηκαν στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου. Οι τιµές των µετοχών στηρίχθηκαν από το γεγονός ότι, συνολικά, οι εταιρίες στις ΗΠΑ αναθεώρησαν τελικά προς τα άνω τις εκτιµήσεις τους σχετικά µε τα κέρδη ανά µετοχή για το επόµενο δωδεκάµηνο, καθώς και από την ευνοϊκότερη στάση των επενδυτών απέναντι στην ανάληψη κινδύνων. Τα κέρδη ανά µετοχή των επιχειρήσεων που περιλαµβάνονται στο δείκτη Standard & Poor s 500 αυξήθηκαν κατά 13% το δωδεκάµηνο µέχρι το Μάιο. Οι προσδοκίες των αναλυτών σχετικά µε το βραχυπρόθεσµο και το µακροπρόθεσµο ρυθµό αύξησης των κερδών ανά µετοχή 9% και 12% αντίστοιχα δια- µορφώθηκαν επίσης σε υψηλό επίπεδο το Μάιο (βλ. ιάγραµµα 23). Γενικά, η επίδοση της χρη- µατιστηριακής αγοράς των ΗΠΑ ήταν καλή το τελευταίο τρίµηνο, παρά τις υψηλότερες πραγµατικές αποδόσεις των µακροπρόθεσµων οµολόγων, οι οποίες χρησιµοποιούνται ως συντελεστής προεξόφλησης των µετοχών. Ο δείκτης Standard & Poor s 500 διαµορφώθηκε στο ιστορικά υψηλότερο επίπεδό στις αρχές Ιουνίου. Στη ζώνη του ευρώ, οι τιµές των µετοχών επίσης αυξήθηκαν έντονα τους τελευταίους τρεις µήνες, παρά τη σηµαντική αύξηση των αποδόσεων των µακροπρόθεσµων οµολόγων. Η αποτίµηση των µετοχών στη Ιούνιος

42 ιάγραµµα 23 Προσδοκώµενη αύξηση των εταιρικών κερδών ανά µετοχή στις ΗΠΑ και τη ζώνη του ευρώ (ποσοστά % ετησίως, µηνιαία στοιχεία) Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Προσδοκώµενη αύξηση των κερδών µε βάση το δείκτη Dow Jones EURO STOXX για τη ζώνη του ευρώ και το δείκτη Standard & Poor's 500 για τις ΗΠΑ. 1) Προσδοκώµενη από τους αναλυτές αύξηση των κερδών στους επόµενους 12 µήνες (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης). 2) Προσδοκώµενη από τους αναλυτές αύξηση των κερδών στα επόµενα τρία έως πέντε έτη (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης). ζώνη του ευρώ ευνοήθηκε από την ιδιαίτερα έντονη αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων, τόσο των πραγµατικών όσο και των αναµενόµενων, τη συνεχιζόµενη έντονη δραστηριότητα στους τοµείς των συγχωνεύσεων και εξαγορών (Σ&Ε) και των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση (βλ. Πλαίσιο 5), καθώς και από την προαναφερθείσα ανάκαµψη της προθυµίας των επενδυτών να αναλάβουν κινδύνους. Τα πραγµατικά κέρδη ανά µετοχή των εταιριών που περιλαµβάνονται στο δείκτη Dow Jones EURO STOXX συνέχισαν να αυξάνονται µε το σχετικά ισχυρό ετήσιο ρυθµό 18% το Μάιο, ο οποίος ήταν κατά τι υψηλότερος από τον αντίστοιχο ρυθµό του Φεβρουαρίου. Αυτή η συνεχιζόµενη έντονη αύξηση των κερδών πιθανόν υπερέβη τις προσδοκίες των επενδυτών και, ως εκ τούτου, συνέβαλε στη συνολική άνοδο των τιµών των µετοχών κατά την υπό εξέταση περίοδο. Παράλληλα, οι προσδοκίες των αναλυτών για την αύξηση των κερδών ανά µετοχή το επόµενο δωδεκάµηνο αυξήθηκαν ελαφρά, από 9% το Φεβρουάριο σε 10% το Μάιο. Η µεγαλύτερη, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των αναλυτών, αύξηση των κερδών βραχυπρόθεσµα φαίνεται συµβατή µε τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες των συµµετεχόντων στην αγορά για την οικονοµική δραστηριότητα στη ζώνη του ευρώ. Οι τελευταίες εκτιµήσεις των αναλυτών για την αύξηση των κερδών σε πιο µακρό Πίνακας 3 Μεταβολές των τιµών των κλαδικών δεικτών του Dow Jones EURO STOXX (µεταβολές τιµών ως ποσοστά % των τιµών τέλους περιόδου) Βασικές ύλες Καταναλωτικές υπηρεσίες Καταναλωτικά αγαθά Πετρέλαιο και φυσικό αέριο Μερίδιο κλάδου στη χρηµατιστηριακή αξία 6,6 6,3 11,6 6,3 33,8 3,0 12,0 4,9 6,0 9,4 100,0 (στοιχεία τέλους περιόδου) Μεταβολές τιµών (στοιχεία τέλους περιόδου) α' τρ. 11,5 5,6 11,3 2,7 12,5 11,3 14,8 11,2-0,1 12,9 10,3 β' τρ. -1,2-3,0-7,5-3,9-7,1-2,1-5,4-9,7-5,8-2,4-5,6 γ' τρ. 8,7 7,8 8,8 0,6 10,5-2,2 4,4-0,4 6,0 11,9 7,4 δ' τρ. 12,4 4,7 7,3 7,8 6,1-0,2 11,7 3,3 11,8 9,4 7, α' τρ. 10,1 7,5 9,5-2,5 1,9-3,1 7,7-0,3-2,4 2,1 3,4 Απρίλιος 2,7 2,6 4,0 1,9 5,0 3,3 4,9 6,0 4,4 3,9 4,2 Μάιος 5,4 1,2 3,9 5,1 0,1 5,3 6,0 4,6 2,1 6,8 3,0 28 Φεβρ. - 5 Ιουν. 18,0 7,9 14,8 11,8 5,8 8,8 15,8 13,1 4,1 15,2 10,4 Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Χρηµατοπιστωτικός τοµέας Βιοµηχανία Υπηρεσίες υγείας Τεχνολογία Τηλεπικοινωνίες ορίζοντα (τριών έως πέντε ετών) παραµένουν σε γενικές γραµµές αµετάβλητες τους τελευταίους τρεις µήνες στο 7% περίπου. Η έκθεση για τη χρηµατοπιστωτική αγορά του ευρωπαϊκού κέντρου οικονο- Κοινή ωφέλεια EURO STOXX 42 Ιούνιος 2007

43 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις µικών µελετών ZEW (Financial Market Report), η οποία βασίζεται σε έρευνα που διεξήχθη από το τέλος Απριλίου έως τα µέσα Μαΐου µε τη συµµετοχή 350 εµπειρογνωµόνων από τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες και µεγάλες επιχειρήσεις, υποδηλώνει ότι οι επενδυτές εξακολουθούν να προτιµούν µετοχές της ζώνης του ευρώ έναντι µετοχών των ΗΠΑ. Όσον αφορά την εξέλιξη των κλαδικών δεικτών της ζώνης του ευρώ, σε όλους τους τοµείς της οικονοµικής δραστηριότητας σηµειώθηκε άνοδος των τιµών των µετοχών κατά την υπό εξέταση περίοδο (βλ. Πίνακα 3). Μεταξύ των κλάδων που κινήθηκαν σε επίπεδα χαµηλότερα του ευρείας βάσης δείκτη Dow Jones EURO STOXX ήταν και οι κλάδοι των τηλεπικοινωνιών και των χρηµατοπιστωτικών εταιριών. Στον τοµέα των τηλεπικοινωνιών υπάρχει έντονος ανταγωνισµός ως προς τις τιµές, ο οποίος διαβρώνει εν µέρει τις σταθερές ταµειακές ροές που παρατηρούνται συνήθως σε αυτό τον τοµέα. Η ασθενέστερη επίδοση του κλάδου των χρηµατοπιστωτικών εταιριών οφείλεται ώς ένα βαθµό στο γεγονός ότι η κλίση της καµπύλης αποδόσεων της ζώνης του ευρώ παραµένει σχεδόν οριζόντια τους τελευταίους µήνες. Όταν η κλίση της καµπύλης αποδόσεων είναι οριζόντια, κατά κανόνα ασκείται πίεση στα περιθώρια των τραπεζικών επιτοκίων, καθώς οι τράπεζες παραδοσιακά χρηµατοδοτούν µακροπρόθεσµα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. δάνεια) µέσω βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων (π.χ. καταθέσεις). Η άνω του µέσου όρου επίδοση του κλάδου των βασικών βιοµηχανικών αγαθών και του βιοµηχανικού κλάδου µπορεί να αντανακλά εν µέρει τα υψηλά και αυξανόµενα επίπεδα των τιµών των βασικών εµπορευµάτων κατά την υπό εξέταση περίοδο. 2.6 ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΝ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Οι συνθήκες χρηµατοδότησης των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ παρέµειναν ευνοϊκές το α τρίµηνο του Οι επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα συνέχισαν να βασίζονται στη χρηµατοδότηση µέσω χρέους, παρά τη µικρή αύξηση του πραγµατικού κόστους της εξωτερικής χρηµατοδότησης, πρωτίστως υπό µορφή δανείων των ΝΧΙ. Έτσι, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ του τοµέα αυξήθηκε περαιτέρω κατά την υπό εξέταση περίοδο. ΚΟΣΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Το πραγµατικό κόστος της εξωτερικής χρηµατοδότησης των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ όπως υπολογίζεται µε βάση το κόστος διαφορετικών πηγών χρηµατοδότησης σταθµισµένο ως προς τα αντίστοιχα υπόλοιπα (αφού ληφθούν υπόψη οι διαφορές αποτίµησης) παρέµεινε γενικά σταθερό σε χαµηλά επίπεδα το α τρί- µηνο του 2007 (βλ. ιάγραµµα 24), αν και αυξήθηκε ελαφρά στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου. (Για λεπτοµερή περιγραφή του τρόπου µε ιάγραµµα 24 Πραγµατικό κόστος εξωτερικής χρηµατοδότησης των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ (ποσοστά % ετησίως) Πηγές:, Thomson Financial Datastream, Merrill Lynch και προβλέψεις της Consensus Economics. Σηµείωση: Το πραγµατικό κόστος της εξωτερικής χρηµατοδότησης των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων υπολογίζεται ως ο σταθµικός µέσος όρος του κόστους του τραπεζικού δανεισµού, του κόστους των χρεογράφων και του κόστους των µετοχών, βάσει των αντίστοιχων υφιστάµενων υπολοίπων, αποπληθωρισµένων µε τις προσδοκίες για τον πληθωρισµό (βλ. Πλαίσιο 4 του τεύχους Μαρτίου του Μηνιαίου ελτίου). Η εισαγωγή των εναρµονισµένων επιτοκίων χορηγήσεων των ΝΧΙ στις αρχές του 2003 επέφερε διακοπή της στατιστικής σειράς. Ιούνιος

44 Πίνακας 4 Επιτόκια ΝΧΙ για νέα δάνεια προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις (ποσοστά % ετησίως, µονάδες βάσης, διορθωµένα βάσει συντελεστή στάθµισης 1) ) Μεταβολή σε µονάδες βάσης έως το Μάρτιο του ) α τρ. β τρ. γ τρ Φεβρ Μάρτ. Σεπτ. εκ Φεβρ. Επιτόκια χορηγήσεων των ΝΧΙ Υπεραναλήψεις µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων άνεια προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις ύψους έως 1 εκατ. ευρώ µε κυµαινόµενο επιτόκιο και µε σταθερό επιτόκιο έως 1 έτος µε σταθερό επιτόκιο άνω των 5 ετών άνεια προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις ύψους άνω του 1 εκατ. ευρώ µε κυµαινόµενο επιτόκιο και µε σταθερό επιτόκιο έως 1 έτος µε σταθερό επιτόκιο άνω των 5 ετών Υπόµνηση Επιτόκιο 3 µηνών της αγοράς χρήµατος Αποδόσεις διετούς κρατικού οµολόγου Αποδόσεις πενταετούς κρατικού οµολόγου 5,30 5,46 5,69 5,80 6,01 6, ,23 4,47 4,74 5,08 5,22 5, ,19 4,40 4,59 4,67 4,79 4, ,50 3,74 4,02 4,49 4,51 4, ,22 4,26 4,48 4,63 4,72 4, ,72 2,99 3,34 3,68 3,82 3, ,22 3,47 3,62 3,79 3,96 3, ,47 3,78 3,70 3,83 4,02 3, Πηγή:. 1) Για την περίοδο από το εκέµβριο του 2003 και εξής, τα σταθµισµένα επιτόκια των ΝΧΙ υπολογίζονται µε συντελεστές στάθµισης κατά χώρα, µε βάση τον κινητό µέσο όρο 12 µηνών του όγκου των νέων εργασιών. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεµβρίου 2003, οι σταθ- µίσεις βασίζονται στο µέσο όρο του όγκου των νέων εργασιών το Περισσότερες λεπτοµέρειες βλ. στο Πλαίσιο Ανάλυση των επιτοκίων των ΝΧΙ σε επίπεδο ζώνης ευρώ στο τεύχος Αυγούστου 2004 του Μηνιαίου ελτίου της. 2) Το άθροισµα των επιµέρους στοιχείων ενδέχεται να µη συµφωνεί µε το σύνολο λόγω στρογγυλοποιήσεων. τον οποίο µετρείται το πραγµατικό κόστος της εξωτερικής χρηµατοδότησης των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ, βλ. το Πλαίσιο 4 στο τεύχος Μαρτίου του Μηνιαίου ελτίου της ). Ενώ το πραγµατικό κόστος του τραπεζικού δανεισµού και των χρεογράφων (που βασίζονται στην αγορά) συνέχισε να αυξάνεται, το πραγµατικό κόστος των εισηγµένων µετοχών µειώθηκε. Το πραγµατικό κόστος του τραπεζικού δανεισµού, συνεχίζοντας την τάση που παρατηρήθηκε τα προηγούµενα τρίµηνα, αυξήθηκε περαιτέρω το α τρίµηνο του Η άνοδος των τραπεζικών επιτοκίων ήταν σε γενικές γραµµές συµβατή µε την εξέλιξη των επιτοκίων της αγοράς στις αντίστοιχες περιόδους, αντανακλώντας έτσι τις πρόσφατες κινήσεις της καµπύλης αποδόσεων (βλ. επίσης υποενότητα 2.4). Ως εκ τούτου, τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια των δανείων των ΝΧΙ προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις µε κυµαινόµενο επιτόκιο και µε σταθερό επιτόκιο έως ένα έτος αυξήθηκαν κατά 20 περίπου µονάδες βάσης από το εκέµβριο του έως το Μάρτιο του 2007, δηλ. σχεδόν όσο αυξήθηκαν και τα επιτόκια της αγοράς χρήµατος την ίδια περίοδο (βλ. Πίνακα 4). Από το Σεπτέµβριο του, όταν δηλαδή ξεκίνησε η άνοδος των επιτοκίων της αγοράς χρήµατος, τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια χορηγήσεων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 150 έως 170 µονάδες βάσης περίπου, αντανακλώντας την αύξηση κατά 175 µονάδες βάσης του επιτοκίου τριών µηνών της αγοράς χρήµατος. Το α τρίµηνο του 2007 τα µακροπρόθεσµα επιτόκια χορηγήσεων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 14 έως 22 µονάδες βάσης περίπου, ενώ οι αποδόσεις των πενταετών κρατικών οµολόγων αυξήθηκαν κατά 12 µονάδες βάσης. Από το Σεπτέµβριο του έως το Μάρτιο του 2007, τα επιτόκια των δανείων των ΝΧΙ προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις µε σταθερό επιτόκιο άνω των πέντε ετών αυξήθηκαν κατά 75 έως 97 µονάδες βάσης περίπου, σε σύγκριση µε την κατά Ιούνιος 2007

45 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις µονάδες βάσης αύξηση της απόδοσης των πενταετών κρατικών οµολόγων. Οι διαφορές µεταξύ των δανείων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις πρώτα µειώθηκαν και στη συνέχεια διευρύνθηκαν κατά τι το α τρίµηνο του 2007, ενώ στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου διαµορφώθηκαν στα ίδια περίπου επίπεδα µε το τέλος εκεµβρίου του. Αν και υπάρχουν ενδείξεις ατελούς και µε χρονική υστέρηση προσαρµογής των επιτοκίων χορηγήσεων για τις µεγαλύτερες διάρκειες στις εξελίξεις των επιτοκίων της αγοράς, η µεταφορά των τραπεζικών επιτοκίων κατά την τρέχουσα περίοδο της προοδευτικής µεταβολής της χαλαρής νοµισµατικής πολιτικής φαίνεται σε γενικές γραµµές παρόµοια µε εκείνη που είχε παρατηρηθεί σε προηγούµενες περιπτώσεις. Η άποψη ότι οι προοπτικές για τις πιστώσεις δεν µεταβλήθηκαν σηµαντικά τους τελευταίους µήνες επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσµατα της έρευνας του Απριλίου του 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις, στην οποία αναφέρεται ότι οι τράπεζες χαλάρωσαν κάπως τα πιστοδοτικά κριτήρια για τα δάνεια και τα πιστωτικά όρια προς τις επιχειρήσεις το α τρίµηνο του 2007, έναντι µηδενικής µεταβολής των κριτηρίων το προηγούµενο τρίµηνο. Γενικά παρόµοια ευνοϊκές προοπτικές για τις πιστώσεις προκύπτουν και από την εξέλιξη του κόστους άντλησης δανειακών κεφαλαίων από την αγορά. Συνολικά, εξαιτίας της µικρής ανόδου των µακροπρόθεσµων επιτοκίων µηδενικού κινδύνου, το πραγµατικό κόστος άντλησης δανειακών κεφαλαίων από την αγορά για τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις αυξήθηκε κάπως το α τρίµηνο του 2007, σε σχέση µε το δ τρίµηνο του. Ωστόσο, η βραχυπρόθεσµη δυναµική υποδηλώνει πτωτική τάση το α τρίµηνο. Παράλληλα, οι διαφορές αποδόσεων των εταιρικών οµολόγων µειώθηκαν περαιτέρω κατά το µεγαλύτερο µέρος της περιόδου (βλ. ιάγραµµα 25). Ειδικότερα, οι διαφορές αποδόσεων των οµολόγων κατηγορίας ΒΒΒ και των οµολόγων υψηλής απόδοσης της ζώνης του ευρώ συνέχισαν να µειώνονται, σε ένα περιβάλλον άφθονης ρευστότητας και χαµηλού επιπέδου αναµενόµενων και πραγµατικών περιπτώσεων αθέτησης, παρά την αναταραχή που παρατηρήθηκε στη χρη- µατοπιστωτική αγορά στο τέλος Φεβρουαρίου. Πιο πρόσφατα, η διαφορά αποδόσεων των εταιρικών οµολόγων υψηλής απόδοσης διαµορφώθηκε τον Απρίλιο στο χαµηλότερο επίπεδό της από το ιάγραµµα 25 ιαφορές αποδόσεων οµολόγων των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων (µονάδες βάσης, µηνιαίοι µέσοι όροι) Το πραγµατικό κόστος χρηµατοδότησης µέσω της έκδοσης µετοχών για τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις µειώθηκε στις αρχές του α τριµήνου του 2007, αλλά αυξήθηκε ελαφρά το Μάρτιο, οπότε διαµορφώθηκε σε επίπεδα αντίστοιχα εκείνων που είχαν καταγραφεί στο τέλος του δ τριµήνου του. Αυτές οι εξελίξεις αντανακλούν σε µεγάλο βαθµό τις µεταβολές των τιµών των µετοχών εκείνη την περίοδο. Κατά συνέπεια, αν και το πραγµατικό κόστος χρηµατοδότησης µέσω της έκδοσης µετοχών παρέµεινε σαφώς υψηλότερο από το πραγµατικό κόστος της χρηµατοδότησης µέσω χρέους, η µεταξύ τους διαφορά µειώθηκε ελαφρά κατά την υπό εξέταση περίοδο. Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Οι διαφορές αποδόσεων των οµολόγων των µη χρη- µατοπιστωτικών επιχειρήσεων υπολογίζονται έναντι των αποδόσεων των κρατικών οµολόγων κατηγορίας ΑΑΑ. Ιούνιος

46 Πίνακας 5 Χρηµατοδότηση µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (εκατοστιαίες µεταβολές, τέλος τριµήνου) α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ Απρ άνεια ΝΧΙ 10,5 11,3 12,7 13,0 12,4 12,2 έως ενός έτους 7,7 8,0 10,3 9,5 9,3 8,8 άνω του ενός και έως 5 έτη 14,9 17,4 20,4 20,8 18,7 18,9 άνω των 5 ετών 10,7 11,4 11,6 12,5 12,0 11,9 Εκδοθέντα χρεόγραφα 2,8 4,6 4,4 6,0 6,5 - βραχυπρόθεσµα -7,2-4,3-3,1 3,9 7,9 - µακροπρόθεσµα, εκ των οποίων: 1) 4,9 6,5 5,8 6,4 6,2 - σταθερού επιτοκίου 0,3 1,5 1,6 3,2 4,3 - κυµαινόµενου επιτοκίου 24,5 30,9 28,0 25,4 20,3 - Εισηγµένες µετοχές 0,7 1,0 1,0 0,8 0,9 - Υπόµνηση 2) Συνολική χρηµατοδότηση 5,5 6,4 6,1 6,4 6 - άνεια προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις 8,6 10,2 10,7 10, / 2 - Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών 3) 4,2 4,0 3,9 3,9 3 7 / 8 - Πηγές:, Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Τα στοιχεία του πίνακα αυτού (εξαιρουµένης της υπόµνησης) προέρχονται από τις νοµισµατικές και τραπεζικές στατιστικές και τις στατιστικές για την έκδοση τίτλων. Μικρές διαφορές µε τα στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων οφείλονται κυρίως σε διαφορές των µεθόδων αποτίµησης. 1) Το άθροισµα των χρεογράφων σταθερού και των χρεογράφων κυµαινόµενου επιτοκίου µπορεί να µη συµφωνεί µε το σύνολο των µακροπρόθεσµων χρεογράφων, επειδή τα µακροπρόθεσµα χρεόγραφα µε µηδενικό τοκοµερίδιο, τα οποία ενσωµατώνουν επιδράσεις λόγω αποτίµησης, δεν εµφανίζονται χωριστά στον πίνακα. 2) Τα στοιχεία προέρχονται από τους τριµηνιαίους λογαριασµούς του τοµέα για την Ευρώπη. Η συνολική χρηµατοδότηση των µη χρη- µατοπιστωτικών επιχειρήσεων περιλαµβάνει δάνεια, εκδοθέντα χρεόγραφα, µετοχές και λοιπές συµµετοχές, τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών, λοιπούς πληρωτέους λογαριασµούς και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα. Τα δάνεια προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις αποτελούνται από τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί από τα ΝΧΙ και τις λοιπές χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις. Τα στοιχεία για το τελευταίο τρίµηνο υπολογίζονται κατ εκτίµηση βάσει νοµισµατικών και τραπεζικών στατιστικών στοιχείων και στατιστικών στοιχείων για την έκδοση τίτλων. 3) Περιλαµβάνονται τα αποθεµατικά των ταµείων συντάξεων. ΡΟΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Οι επιχειρήσεις συνέχισαν να διαθέτουν άφθονα εσωτερικά κεφάλαια. Η κερδοφορία των µη χρη- µατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ µετρούµενη µε το λόγο των καθαρών εσόδων προς τις καθαρές πωλήσεις αυξήθηκε το α τρίµηνο του 2007, ύστερα από τις θετικές εξελίξεις που είχαν σηµειωθεί το (βλ. επίσης Πλαίσιο 4 σχετικά µε τις πληροφορίες από τις οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων), σύµφωνα µε συγκεντρωτικά στοιχεία από τις οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Αυτή η συνολική αύξηση αντανακλά την έντονη κερδοφορία του τοµέα της µεταποίησης, καθώς και µεγάλες αυξήσεις στους τοµείς των µεταφορών και των επικοινωνιών, ενώ το ποσοστό κέρδους του τοµέα των κατασκευών υποχώρησε κάπως από τα υψηλά επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί στο τέλος του. Τα κέρδη στους τοµείς του χονδρικού και του λιανικού εµπορίου παρέµειναν κάτω από το µέσο όρο του τοµέα των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων ως σύνολο (βλ. ιάγραµµα 26). Οι δείκτες κερδοφορίας µε βάση τη χρηµατιστηριακή αγορά, όπως η αναµενόµενη και η πράγµατι σηµειούµενη αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων ανά µετοχή, υποδηλώνουν ότι ο ρυθµός αύξησης της κερδοφορίας των µεγάλων εισηγµένων επιχειρήσεων αναµένεται να παραµείνει ισχυρός 46 Ιούνιος 2007

47 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις ιάγραµµα 26 Λόγος κερδών εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ (λόγος καθαρών εσόδων προς καθαρές πωλήσεις, τριµηνιαία στοιχεία) ιάγραµµα 27 Ανάλυση του πραγµατικού ετήσιου ρυθµού αύξησης της χρηµατοδότησης των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Πηγές: Thomson Datastream και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Τα τελευταία στοιχεία αφορούν το α' τρίµηνο του Πηγή:. Σηµείωση: Ως πραγµατικός ετήσιος ρυθµός αύξησης νοείται η διαφορά µεταξύ του παρατηρηθέντος ετήσιου ρυθµού αύξησης και του αποπληθωριστή του ΑΕΠ. το επόµενο δωδεκάµηνο (βλ. ιάγραµµα 23). Αν και τα πράγµατι καταγραφόµενα κέρδη ανά µετοχή υποχώρησαν κάπως το α τρίµηνο του 2007 συγκριτικά µε το προηγούµενο τρίµηνο, παρέµειναν σε υψηλά επίπεδα και ανέκαµψαν το Μάιο. Σε πιο µακρό ορίζοντα, ο ρυθµός αύξησης της κερδοφορίας αναµένεται να επιβραδυνθεί ελαφρά, κάτι που µπορεί να υποδηλώνει κάποια εξοµάλυνση µετά τις ιδιαίτερα έντονες επιδόσεις που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια. Πέρα από την προσφυγή στα άφθονα εσωτερικά κεφάλαια, οι επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα συνέχισαν να βασίζονται σε µεγάλο βαθµό στην εξωτερική χρηµατοδότηση το α τρίµηνο του 2007 (βλ. ιάγραµµα 27). Ωστόσο, ο πραγµατικός ετήσιος ρυθµός ανόδου της εξωτερικής χρηµατοδότησης των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων σηµείωσε µικρή υποχώρηση σε 4,6%, από 4,8% το δ τρίµηνο του. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται πρωτίστως στη συγκράτηση του ρυθµού αύξησης των δανείων των ΝΧΙ, ενώ η συµβολή των χρεογράφων και των εισηγ- µένων µετοχών που εκδίδονται από επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα παρέµεινε µέτρια αλλά σταθερή. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των δανείων των ΝΧΙ προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις υποχώρησε κατά τι και διαµορφώθηκε σε 12,4% στο τέλος του α τριµήνου του 2007 και σε 12,2% τον Απρίλιο (βλ. Πίνακα 5 και Πλαίσιο 6). Αυτό αντανακλά µια ελαφρά συγκράτηση του ετήσιου ρυθµού αύξησης των δανείων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις σε όλες τις διάρκειες. Έτσι, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των µακροπρόθεσµων δανείων των ΝΧΙ (δηλ. των δανείων µε διάρκεια άνω των πέντε ετών) επιβραδύνθηκε τον Απρίλιο σε 11,9%, ενώ ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των δανείων µε διάρκεια µεταξύ ενός και πέντε ετών παρέµεινε ισχυρός σε 18,9% τον Απρίλιο. Ταυτόχρονα, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των βραχυπρόθεσµων δανείων υποχώρησε ελαφρά τους τέσσερεις πρώτους µήνες του 2007 και διαµορφώθηκε σε 8,8% τον Απρίλιο. Ιούνιος

48 Πλαίσιο 4 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Στο παρόν Πλαίσιο αναλύονται οι πληροφορίες από τις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις (ισολογισµούς και αποτελέσµατα χρήσεως) εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων. 1 ίδεται έµφαση στην κερδοφορία και τη δανειακή εξάρτηση το και, όπου απαιτείται, οι εξελίξεις του εξετάζονται από µια πιο µακροπρόθεσµη προοπτική. Το παρόν Πλαίσιο συµπληρώνει την ανάλυση σχετικά µε την κατάρτιση ενός συνολικού δείκτη κερδών (βλ. Πλαίσιο 7 µε τίτλο Εξέλιξη της κερδοφορίας στη ζώνη του ευρώ ). Η κερδοφορία των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων, η οποία ορίζεται ως ο λόγος των καθαρών εσόδων προς τις πωλήσεις, ενισχύθηκε περαιτέρω το και διαµορφώθηκε στο υψηλότερο επίπεδό της από το Παρά τα υψηλά κέρδη, ο λόγος της δανειακής επιβάρυνσης προς τις ταµειακές ροές αυξήθηκε ελαφρά το, κυρίως λόγω της απότοµης αύξησης της δανειακής επιβάρυνσης του τοµέα των κατασκευών. Η εξέλιξη της κερδοφορίας Για τον υπολογισµό της εξέλιξης της κερδοφορίας των εταιριών µπορούν να χρησιµοποιηθούν διάφοροι δείκτες, οι οποίοι επικεντρώνονται είτε στα λειτουργικά έσοδα είτε στα καθαρά έσοδα 1 Η βάση δεδοµένων της Thomson Financial DataStream, η οποία κατά την περίοδο που διεξήχθη η ανάλυση περιελάµβανε περίπου επιχειρήσεις για το (κυρίως µεγάλες επιχειρήσεις, που αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 75% περίπου του δείγµατος), χρησιµοποιήθηκε για τη σύνθεση του ετήσιου δείγµατος εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Περιγραφή των στοιχείων και των εξελίξεων για το βλ. στο Πλαίσιο 5 µε τίτλο Εξελίξεις στην κερδοφορία και τη δανειακή εξάρτηση των εισηγµένων επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Ιουνίου του Μηνιαίου ελτίου της. ιάγραµµα A Εξέλιξη κέρδους και κόστους εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ (ποσοστά %) ιάγραµµα Β Λόγος καθαρών εσόδων προς τις πωλήσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ (ποσοστά %) Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Οι υπολογισµοί βασίζονται στις συγκεντρωτικές ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Οι υπολογισµοί βασίζονται στις συγκεντρωτικές ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία παρουσιάζουν τη διάµεσο τιµή. Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. 48 Ιούνιος 2007

49 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις είτε στις ταµειακές ροές. 2 Σε αντίθεση µε τα λειτουργικά έσοδα, τα οποία ορίζονται ως οι πωλήσεις µείον τις λειτουργικές δαπάνες, τα καθαρά έσοδα αποτελούνται από τα λειτουργικά και τα µη λειτουργικά έσοδα (από τόκους) µετά την αφαίρεση του φόρου εισοδήµατος και έκτακτων κονδυλίων. Οι ταµειακές ροές ορίζονται ως τα καθαρά έσοδα προ αποσβέσεων. Η κερδοφορία των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ, όπως µετράται από τα καθαρά έσοδα ως ποσοστό των πωλήσεων, διατήρησε την ανοδική της πορεία το και διαµορφώθηκε στο υψηλότερο επίπεδό της από το Αυτή η εξέλιξη είναι συµβατή µε τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο Πλαίσιο 7. Η άνοδος του εν λόγω δείκτη κερδοφορίας ήταν συγκρατηµένη σε σχέση µε προηγούµενα έτη. Ανάλογη επιβράδυνση καταγράφει και ο ρυθµός ανόδου ενός άλλου δείκτη κερδοφορίας του λόγου των λειτουργικών εσόδων προς τις πωλήσεις (βλ. ιάγραµµα Α). Το οι λειτουργικές δαπάνες των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων (ως ποσοστό των πωλήσεων) σταθεροποιήθηκαν περίπου στα επίπεδα του, δηλ. κοντά στα ιστορικώς χαµηλότερα επίπεδά τους. Όσον αφορά την εξέλιξη του κόστους, ο λόγος των αποσβέσεων προς τις καθαρές πωλήσεις των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων παρέµεινε σε χαµηλά επίπεδα το, µετά τη σηµαντική υποχώρηση από το µέγιστο επίπεδό του το Αυτό µπορεί να συνδέεται µε την ασθενέστερη επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης των επενδύσεων συγκριτικά µε τις πωλήσεις του δείγµατος των εισηγµένων επιχειρήσεων. Η διατήρηση του χαµη- 2 Ένας ακόµη δείκτης της κερδοφορίας είναι ο λόγος των εσόδων προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων προς τις πωλήσεις. Σε σύγκριση µε τα καθαρά έσοδα, τα έσοδα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων µπορεί να είναι πιο κατατοπιστικά όταν γίνεται σύγκριση µεταξύ διαφορετικών χωρών, καθώς δεν λαµβάνονται υπόψη οι επιδράσεις των εθνικών κανόνων σχετικά µε τη φορολόγηση και τις αποσβέσεις. Ωστόσο, ο λόγος των εσόδων προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων προς τις πωλήσεις είναι λιγότερο κατατοπιστικός όσον αφορά το ύψος των κεφαλαίων που παράγονται εντός της εταιρίας και µπορούν να διατεθούν για επενδύσεις. ιάγραµµα Γ Απόδοση του ενεργητικού εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ κατά τοµέα (ποσοστά %) ιάγραµµα Λόγος δανειακής επιβάρυνσης προς τις ταµειακές ροές εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ κατά τοµέα (ποσοστά %) Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Οι υπολογισµοί βασίζονται στις συγκεντρωτικές ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Οι υπολογισµοί βασίζονται στις συγκεντρωτικές ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. Ιούνιος

50 λού επιπέδου των δαπανών για τόκους ως ποσοστό της δανειακής επιβάρυνσης ήταν ένας ακόµη παράγοντας που συνέβαλε στη θετική εξέλιξη του κόστους. Σε αντίθεση µε το λόγο των καθαρών εσόδων προς τις πωλήσεις, ο λόγος των ταµειακών ροών προς τις πωλήσεις των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων µειώθηκε ελαφρά το από την ανώτατη τιµή στην οποία είχε διαµορφωθεί το, παραµένοντας ωστόσο σε υψηλά επίπεδα. Όσον αφορά τους επιµέρους τοµείς, η κερδοφορία µετρούµενη ως ο λόγος των καθαρών εσόδων προς τις πωλήσεις των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκε το σε όλους τους κύριους τοµείς της οικονοµίας της ζώνης του ευρώ εκτός από τον τοµέα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, όπου σηµειώθηκε ελαφρά υποχώρηση από τα ιδιαιτέρως υψηλά επίπεδα των προηγούµενων ετών (βλ. ιάγραµµα Β). Επιπλέον, η ανάκαµψη από τα κατώτατα επίπεδα του 2002 ήταν ιδιαίτερα έντονη στους τοµείς των µεταφορών-επικοινωνιών και των κατασκευών. Ενώ η εξέλιξη της κερδοφορίας των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων του τοµέα της µεταποίησης παρέµεινε σε γενικές γραµµές συµβατή µε το µέσο όρο της ζώνης του ευρώ το, η κερδοφορία του τοµέα του χονδρικού και λιανικού εµπορίου διατηρήθηκε σε χαµηλότερα επίπεδα, παρά τη σηµαντική αύξηση που έχει καταγράψει από το 2001 και µετά. Ο δείκτης κερδοφορίας επί των πωλήσεων µπορεί να επηρεάζεται από τα χαρακτηριστικά των επιµέρους τοµέων. Οι διαφορές που προκύπτουν µπορούν να αντιµετωπιστούν µέσω της εξέτασης της απόδοσης του ενεργητικού ή των ιδίων κεφαλαίων. Η απόδοση του ενεργητικού, η οποία µετρείται ως τα καθαρά έσοδα έναντι του συνόλου του ενεργητικού της προηγούµενης ιάγραµµα Ε Λόγος πληρωµών τόκων εξυπηρέτησης του χρέους προς τα λειτουργικά έσοδα εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ κατά τοµέα (ποσοστά %) ιάγραµµα ΣΤ Μέσο επιτόκιο επί του χρέους εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ κατά τοµέα (ποσοστά %) Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Οι υπολογισµοί βασίζονται στις συγκεντρωτικές ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. Πηγές: Thomson Financial Datastream και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Τα στοιχεία αντιπροσωπεύουν το λόγο των πληρωµών για τόκους επί του χρέους προς το υπόλοιπο του χρέους. Οι υπολογισµοί βασίζονται στις συγκεντρωτικές ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. 50 Ιούνιος 2007

51 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις περιόδου, διαµορφώθηκε το στην υψηλότερη τιµή της από το 1985 (βλ. ιάγραµµα Γ) στους τοµείς των κατασκευών και της µεταποίησης. Αντίθετα, υποχώρησε ελαφρά στους τοµείς των µεταφορών-επικοινωνιών, παραµένοντας ωστόσο σε σχετικώς υψηλά επίπεδα συγκριτικά µε τα ιστορικά δεδοµένα. Η εξέλιξη της δανειακής εξάρτησης Συνολικά, η δανειακή επιβάρυνση των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων σε σχέση µε τις ταµειακές ροές αυξήθηκε οριακά το, µετά τη µείωσή της την περίοδο (βλ. ιάγραµµα ). Η αύξηση της δανειακής επιβάρυνσης οφείλεται στην απότοµη άνοδο που καταγράφηκε στους τοµείς των κατασκευών και των µεταφορών-επικοινωνιών. Η εξέλιξη της δανειακής επιβάρυνσης του τοµέα των κατασκευών το θα πρέπει να ερµηνευθεί µε επιφύλαξη, καθώς ο δείκτης επηρεάζεται από ένα σχετικά περιορισµένο σύνολο εταιριών του δείγ- µατος οι οποίες συµµετείχαν σε µεγάλες εξαγορές και συγχωνεύσεις. Ένας δείκτης που χρησιµοποιείται για την αξιολόγηση της οικονοµικής κατάστασης των µη χρη- µατοπιστωτικών επιχειρήσεων είναι η επιβάρυνση από τις δαπάνες για τόκους, η οποία ορίζεται π.χ. ως ο λόγος των δαπανών για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους προς τα λειτουργικά έσοδα. Ο δείκτης αυτός αντανακλά το ποσοστό των λειτουργικών εσόδων που πρέπει να χρησιµοποιήσουν οι επιχειρήσεις προκειµένου να καλύψουν τις δαπάνες για τόκους. Ένας άλλος δείκτης είναι ο λόγος των δαπανών για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους προς το συνολικό ανεξόφλητο χρέος, ο οποίος αντανακλά το µέσο τόκο εξυπηρέτησης του χρέους που καλούνται να καταβάλουν οι εισηγµένες µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις. Ο λόγος των δαπανών για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους προς τα λειτουργικά έσοδα των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκε ελαφρά το, µετά την άνοδο των επιτοκίων (βλ. ιάγραµµα Ε). Ωστόσο, παρέµεινε σε χαµηλά επίπεδα συγκριτικά µε τις ανώτατες τιµές το Το µέσο επιτόκιο επί του χρέους των εισηγµένων µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων παρέ- µεινε ουσιαστικά αµετάβλητο το (βλ. ιάγραµµα ΣΤ). Εξεταζόµενο για µακρότερη περίοδο, µειώθηκε σηµαντικά από την αρχή της δεκαετίας του 90 έως το Μετά την άνοδο που σηµείωσε το 2000 και το 2001, επανήλθε στην καθοδική του πορεία και διαµορφώθηκε σε ιστορικώς χαµηλά επίπεδα το. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των χρεογράφων που εκδίδονται από µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις, ο οποίος παρέµεινε πιο συγκρατηµένος από τον ετήσιο ρυθµό αύξησης των δανείων, επιταχύνθηκε το α τρίµηνο και διαµορφώθηκε σε 6,5% το Μάρτιο του 2007, έναντι 6,0% το εκέµβριο του. Αυτή η άνοδος αντανακλά κυρίως την έκδοση βραχυπρόθεσµων χρεογράφων, σε συνδυασµό µε την έκδοση µακροπρόθεσµων χρεογράφων που παρέµεινε έντονη, παρά το γεγονός ότι υποχώρησε ελαφρά, ιδίως για τους τίτλους κυµαινόµενου επιτοκίου. Σε όρους ακαθάριστων ροών, η εκδοτική δραστηριότητα των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε το Μάρτιο του 2007 στα 132 δισεκ. ευρώ. Πρόκειται για σηµαντική άνοδο σε σχέση όχι µόνο µε τους πρώτους δύο µήνες του εν λόγω τριµήνου, αλλά και µε το εκέµβριο του, όταν είχε φθάσει τα 106 δισεκ. ευρώ. Σύµφωνα µε στοιχεία της Thomson ONE Banker, η εκδοτική δραστηριότητα εκ µέρους των εκδοτών χαµηλότερης διαβάθµισης, όπως οι εκδότες κατηγορίας ΒΒΒ, συνέχισε να είναι έντονη το α Ιούνιος

52 τρίµηνο του 2007, ενώ η έκδοση οµολόγων investment grade και οµολόγων υψηλής απόδοσης µειώθηκε ελαφρά σε σχέση µε το προηγούµενο τρίµηνο. Επιπλέον, από µια πιο µακροπρόθεσµη σκοπιά, το µερίδιο της έκδοσης οµολόγων κατηγορίας ΒΒΒ και οµολόγων υψηλής απόδοσης στη συνολική ακαθάριστη έκδοση εταιρικών οµολόγων αυξήθηκε σηµαντικά, από 17% περίπου το 2001 σε 51% περίπου το Η άνοδος που παρατηρείται στην αγορά οµολόγων υψηλής απόδοσης της ζώνης του ευρώ τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι οφείλεται πρωτίστως στη δραστηριότητα Σ&Ε, ιδίως στις χρηµατοδοτούµενες µε δανεισµό εξαγορές επιχειρήσεων (βλ. Πλαίσιο 5 σχετικά µε την έκδοση τίτλων µε ιδιωτική τοποθέτηση). εν αποκλείεται βέβαια αυτή η άνοδος να συνδέεται εν µέρει µε το γεγονός ότι οι µειωµένες διαφορές αποδόσεων των εταιρικών οµολόγων υψηλής απόδοσης διευκόλυναν την έκδοση από εταιρίες µε χαµηλότερη πιστοληπτική διαβάθµιση. Παράλληλα, ο ρυθµός αύξησης των χρεογράφων που εκδίδονται από µη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα, συµπεριλαµβανοµένων των εταιριών ειδικού σκοπού, συνέχισε να επιταχύνεται έντονα και διαµορφώθηκε σε 29% περίπου το Μάρτιο, από 26,5% το εκέµβριο. Μέρος της εκδοτικής δραστηριότητας µπορεί να συνδέεται µε ειδικούς χρηµατοδοτικούς φορείς που ιδρύονται άµεσα από µεγάλες επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα. Κατά το µεγαλύτερο µέρος, ωστόσο, πιθανόν συνδέεται µε τις δραστηριότητες τιτλοποίησης τραπεζών και αµοιβαίων κεφαλαίων που επενδύουν σε επιχειρήσεις µη εισηγµένες στο χρηµατιστήριο. Η ταχεία εξάπλωση της τιτλοποίησης, η οποία, στην περίπτωση της τιτλοποίησης µέσω πραγ- µατικής πώλησης, συνεπάγεται τη διαγραφή των δανείων από τον ισολογισµό των ΝΧΙ, θα πρέπει από µόνη της να αµβλύνει τα στοιχεία σχετικά µε το ρυθµό αύξησης των δανείων των ΝΧΙ, αλλά αυτό µπορεί επίσης να συµβάλει στην επέκταση των πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τοµέα. Βλ. το Πλαίσιο µε τίτλο Η επίδραση της τιτλοποίησης απαιτήσεων των ΝΧΙ στη νοµισµατική ανάλυση στη ζώνη του ευρώ στο τεύχος Σεπτεµβρίου του Μηνιαίου ελτίου της. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των εισηγµένων µετοχών που εκδίδονται από επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα παρέµεινε σταθερός σε λιγότερο από 1% στο τέλος του α τρι- µήνου του Αυτή η υποτονική εκδοτική δραστηριότητα των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα µπορεί να συνδέεται µε τις συνεχιζόµενες εκτεταµένες εξαγορές, µε το γεγονός ότι η κερδοφορία παραµένει ισχυρή και µε τις δραστηριότητες των αµοιβαίων κεφαλαίων που επενδύουν σε επιχειρήσεις µη εισηγµένες στο χρηµατιστήριο, όπου πραγµατοποιούνται ιδιωτικοποιήσεις εταιριών µέσω εξαγοράς. Επιπλέον, το α τρίµηνο του 2007 σηµειώθηκε µικρή αύξηση των εξοφλήσεων συγκριτικά µε το δ τρίµηνο του. Παράλληλα, ο κινητός µέσος όρος δώδεκα µηνών της ακαθάριστης έκδοσης µετοχών αυξάνεται από το Νοέµβριο του, εξέλιξη η οποία µπορεί να στηρίχθηκε τόσο στην εισαγωγή εταιριών στο χρηµατιστήριο όσο και στη διάθεση ήδη εισηγµένων µετοχών, ενώ µπορεί εν µέρει να συνδέεται µε τη δραστηριότητα Σ&Ε. Πλαίσιο 5 ΤΙ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ ΜΕ Ι ΙΩΤΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ; Το ευρωπαϊκό τοπίο όσον αφορά τις επενδύσεις µε ιδιωτική τοποθέτηση (private equity) έχει αλλάξει σηµαντικά τα τελευταία χρόνια. Σύµφωνα µε προκαταρκτικά στοιχεία, το ύψος των κεφαλαίων που αντλήθηκαν µε τη διαδικασία αυτή το ήταν 90 δισεκ. ευρώ, δηλ. 25% υψηλότερα σε σχέση µε το και υπερτριπλάσια σε σχέση µε το 2004 (βλ. διάγραµµα). 1 Παράλληλα, οι συνολικές επεν- 1 Σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Ένωση Εταιριών Κεφαλαίων Επιχειρηµατικών Συµµετοχών (European Private Equity and Venture Capital Association EVCA). 52 Ιούνιος 2007

53 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις δύσεις (πλην τραπεζικού χρέους) ανήλθαν σε µόλις 50 δισεκ. ευρώ περίπου το, κάτι που µπορεί να αποτελεί ένδειξη περαιτέρω µεγάλων εξαγορών την προσεχή περίοδο, καθώς σχεδόν το 80% του συνόλου των κεφαλαίων που αντλήθηκαν αναµενόταν ότι θα διατεθεί για εξαγορές, έναντι 40% περίπου το Αυτό πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της ανοδικής πορείας των εξαγορών, ιδίως των εξαγορών που χρηµατοδοτούνται µε δανεισµό: η συνολική αξία των εξαγορών στην Ευρώπη το ανήλθε σε 160,3 δισεκ. ευρώ, από 130 δισεκ. ευρώ περίπου το. 2 Αν και οι επενδύσεις µε ιδιωτική τοποθέτηση παίζουν µεγαλύτερο ρόλο στην παροχή υπηρεσιών χρηµατοδότησης και διαχείρισης τα τελευταία χρόνια, οι απόλυτες συνολικές ετήσιες τιµές παραµένουν σχετικά χαµηλές, καθώς αντιπροσωπεύουν λιγότερο από 1% του ονοµαστικού ΑΕΠ. Όσον αφορά τους επενδυτές, τα ταµεία συντάξεων αποτελούν την κυριότερη πηγή κεφαλαίων, συγκεκριµένα αντιστοιχούν στο 22% των συνολικών κεφαλαίων που αντλήθηκαν, ενώ ακολουθούν τα αµοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε άλλα αµοιβαία κεφάλαια (fund of funds) και οι τράπεζες. Αυτό υποδηλώνει ότι οι επενδύσεις µε ιδιωτική τοποθέτηση έχουν καθιερωθεί ως επενδυτική µέθοδος για τους θεσµικούς επενδυτές. Με αυτά τα δεδοµένα, στο παρόν Πλαίσιο εξετάζονται αναλυτικά οι παράγοντες στους οποίους οφείλονται οι πρόσφατες εξελίξεις στον τοµέα των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση, ιδίως η κατακόρυφη αύξηση των εξαγορών. Σκοπός των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση ραστηριότητα στην ευρωπαϊκή αγορά επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση (δισεκ. ευρώ, ακαθάριστες ροές) Πηγή: EVCA. Σηµείωση: Τα στοιχεία του είναι προκαταρκτικά. Οι επενδύσεις µε ιδιωτική τοποθέτηση αφορούν τη χρηµατοδότηση µη εισηγµένων επιχειρήσεων µέσω της έκδοσης µετοχών ή την ιδιωτική χρηµατοδότηση του µετοχικού σκέλους της εξαγοράς δηµόσιων επιχειρήσεων. Συχνά αφορούν ώριµες εταιρίες µε σταθερές ταµειακές ροές και περιουσιακά στοιχεία που µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως ασφάλεια. Τα κίνητρα για την εξαγορά συνήθως συνδέονται µε την εταιρική διακυβέρνηση. Στόχος της εξαγοράς είναι η αύξηση της αποτίµησης και η ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας π.χ. µέσω της µείωσης του κόστους, της αναδιάρθρωσης και αναδιοργάνωσης, του εξορθολογισµού των διαδικασιών και της παύσης δευτερευουσών δραστηριοτήτων. Στις εισηγµένες εταιρίες γίνεται διάκριση µεταξύ διοίκησης και ιδιοκτησίας αυτή η διάκριση δεν υφίσταται στις επιχειρήσεις που διοικούνται από επιχειρήσεις που τις απέκτησαν µέσω ιδιωτικής τοποθέτησης. Ως εκ τούτου, όταν µια εταιρία ιδιωτικοποιείται µέσω εξαγοράς, η διασπορά των κινδύνων µειώνεται δραστικά. Ωστόσο, η ιδιωτικοποίηση µιας δηµόσιας επιχείρισης µέσω εξαγοράς µπορεί να µειώσει το κόστος αντιπροσώπευσης που συνδέεται µε τη δηµόσια αγορά κεφαλαίων, εάν ευθυγραµµιστούν καλύτερα οι στόχοι της διοίκησης και των ιδιοκτητών της εταιρίας. Επιπλέον, σε ορισµένες περιπτώσεις, δηµόσιες επιχειρήσεις ιδιωτικοποιούνται για την αποφυγή κόστους (εκτιµώµενου και πράγµατι σηµειούµενου) που συνδέεται µε τη συµµόρφωση προς το κανονιστικό πλαίσιο και τον έλεγχο των µετόχων. 3 2 Σύµφωνα µε το Centre for Management Buyout Research (CMBOR). 3 Στις ΗΠΑ, ανώτατα στελέχη εισηγµένων επιχειρήσεων που υπόκεινται σε αυστηρότερες ρυθµίσεις µετά την εφαρµογή του νόµου Sarbanes- Oxley επέλεξαν, σύµφωνα µε πληροφορίες, να προβούν τα ίδια σε εξαγορές προκειµένου να µειώσουν τις κανονιστικές επιβαρύνσεις. Ιούνιος

54 Γιατί αυξάνονται οι επενδύσεις µε ιδιωτική τοποθέτηση; Υπάρχουν διάφοροι λόγοι, από την πλευρά τόσο της ζήτησης όσο και της προσφοράς, για τους οποίους η συγκεκριµένη δραστηριότητα σηµειώνει επί του παρόντος κατακόρυφη αύξηση. Για παράδειγµα, οι χρηµατοπιστωτικές καινοτοµίες έχουν διαδραµατίσει καίριο ρόλο, διευκολύνοντας σύνθετα χρηµατοδοτικά σχήµατα που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να προβαίνουν σε µεγαλύτερες εξαγορές µε υψηλότερο βαθµό δανειακής εξάρτησης. Έτσι, η αγορά των εξαγορών γίνεται όλο και πιο ευέλικτη ώστε να ικανοποιούνται οι προτιµήσεις και οι στρατηγικές των επενδυτών καθώς και το επίπεδο κινδύνου που επιθυµούν να αναλάβουν. Οι καινοτοµίες έχουν εντείνει την ικανότητα της αγοράς να επαναπροσδιορίζει, να εµπορεύεται και να µεταβιβάζει τον πιστωτικό κίνδυνο, γεγονός που έχει επιτρέψει στους δανειστές να επιτυγχάνουν καλύτερη διασπορά των κινδύνων. Η ευρύτερη κατανοµή των κοινοπρακτικών δανείων έχει ενισχύσει τον επιµερισµό του κινδύνου µεταξύ των τραπεζών, καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να µεταβιβάζουν τους ενδεχοµένως µεγάλους κινδύνους που συνδέονται µε συγκεκριµένες συναλλαγές. 4 Επιπλέον, η επέκταση της αγοράς πιστωτικών παραγώγων έχει ενισχύσει περαιτέρω τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται µε την ανάληψη χρέους επιτρέποντας στις τράπεζες να µεταβιβάζουν τον κίνδυνο αθέτησης πληρωµής σε τρίτους που είναι πιο πρόθυµοι να τον αναλάβουν. Τέλος, η ευρύτερη κατανοµή των κοινοπρακτικών δανείων στα οποία συµµετέχουν πολλές εταιρίες ( club deals ) έχει οδηγήσει σε πρωτοφανούς ύψους συµφωνίες. Η σύναψη µεγάλων συµφωνιών δανειακής εξάρτησης έχει διευκολυνθεί επίσης από την εύκολη πρόσβαση στη χρηµατοδότηση µέσω χρέους, την οποία στηρίζουν οι γενικά ευνοϊκές συνθήκες και τα χαµηλά επιτόκια. Παράλληλα, η πιο χαλαρή στάση απέναντι στην ανάληψη κινδύνου και τη δανειακή εξάρτηση έχει ενθαρρύνει νέες κατηγορίες επενδυτών να επενδύσουν µέρος των κεφαλαίων τους σε εναλλακτικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων όπως οι µετοχές επιχειρήσεων που δεν είναι εισηγµένες στο χρηµατιστήριο. Το µέχρι πρότινος σχετικά αναξιοποίητο πεδίο των συγχωνεύσεων και εξαγορών και του εταιρικού χρέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δώσει πρόσθετη ώθηση σε αυτή τη δραστηριότητα. Συνολικά, οι συµφωνίες υψηλής δανειακής εξάρτησης που αφορούν επενδύσεις µε ιδιωτική τοποθέτηση µπορεί να συνεπάγονται ακραίες διαφοροποιήσεις στις λογιστικές καταστάσεις, π.χ. µια εισηγµένη εταιρία µε 70-80% µετοχικό κεφάλαιο και 20-30% χρέος µπορεί να µετατραπεί σε ιδιωτική εταιρία µε 20-30% µετοχικό κεφάλαιο και 70-80% χρέος. Άλλοι σηµαντικοί παράγοντες πίσω από την πρόσφατη κατακόρυφη αύξηση των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση είναι η σταθερή άνοδος της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και το ευρύτερο διαθέσιµο φάσµα στρατηγικών εξόδου. Η σταθερή άνοδος της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, την οποία στηρίζουν οι ευνοϊκές µακροοικονοµικές και χρηµατοπιστωτικές συνθήκες, έχει οδηγήσει σε αύξηση των ελεύθερων ταµειακών ροών τους και, κατ επέκταση, τις έχει καταστήσει ελκυστικότερες ως στόχους. Τα πλεονάζοντα ταµειακά διαθέσιµα ή οι ισχυρές ταµειακές ροές µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την αποπληρωµή του χρέους που προκύπτει από την εξαγορά. Παράλληλα, η ανάπτυξη αγορών εξόδου για τις εξαγορές έχει βελτιώσει τη διάρθρωση της ρευστότητας στις σχετικές επενδύσεις. Ο αυξανόµενος βαθµός εξειδίκευσης των κοινοπραξιών που προβαίνουν σε εξαγορές όσον αφορά συγκεκριµένα στάδια της εταιρικής αναδιάρθρωσης έχει ενισχύσει το ρόλο της διάθεσης υφιστάµενων µετοχών ως στρατηγικής εξόδου και έχει µειώσει τις επενδυτικές περιόδους µεµονωµένων εταιριών. Υπάρχουν διάφορες επιλογές εξόδου για µια επιχείρηση που επενδύει µέσω ιδιωτικής τοποθέτησης: να πωλήσει σε επενδυτή, να πωλήσει την εταιρία µέσω δηµόσιας εγγραφής (κάτι που τονίζει τη σηµασία της οµα- 4 Βλ. επίσης (2007), Large banks and private equity-sponsored leveraged buyouts in the EU. 54 Ιούνιος 2007

55 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις λής λειτουργίας ενός τµήµατος της αγοράς που αφορά τις δηµόσιες εγγραφές, καθώς και της οµαλής πρόσβασης στα χρηµατιστήρια) ή να πωλήσει σε µετοχικό αµοιβαίο κεφάλαιο που επενδύει σε µετοχές επιχειρήσεων µη εισηγµένων στο χρηµατιστήριο. Οι πιθανές επιπτώσεις των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση Η αυξηµένη σηµασία των επενδύσεων µε ιδιωτική τοποθέτηση έχει επηρεάσει την εταιρική διακυβέρνηση στη ζώνη του ευρώ, καθώς µπορούν να χρησιµοποιηθούν για να γίνουν σηµαντικές αναδιαρθρώσεις σε πιο ώριµους τοµείς. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι στο Ηνωµένο Βασίλειο εργοστάσια που εξαγοράστηκαν από τα στελέχη τους, τα οποία ήταν σαφώς λιγότερο παραγωγικά από αντίστοιχα εργοστάσια πριν από τη µεταβίβαση της ιδιοκτησίας, κατέγραψαν σηµαντική άνοδο της συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών τους µετά από την εξαγορά. 5 Επιπλέον, σύµφωνα µε στοιχεία από τις ΗΠΑ, το Ηνωµένο Βασίλειο και την Ολλανδία, µετά από την εξαγορά σηµειώνεται σηµαντική πρόοδος όσον αφορά την ανάπτυξη νέων προϊόντων και άλλων πτυχών της εταιρικής επιχειρηµατικότητας. 6 Παράλληλα, εκφράζονται ανησυχίες για πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην πιο µακροπρόθεσµη πορεία των εταιριών-στόχων, οι οποίες καταλήγουν µε αυξηµένο χρέος µετά την εκµετάλλευσή τους από τις εταιρίες που τις εξαγόρασαν µέσω ιδιωτικής τοποθέτησης. Σύµφωνα µε την EVCA, η καθαρή ετήσια αύξηση της απασχόλησης στις εταιρίες που χρηµατοδοτήθηκαν µέσω εξαγοράς στην ΕΕ ήταν 2,4% κατά µέσο όρο από το 1997 έως το 2004, έναντι µέσης ετήσιας αύξησης της απασχόλησης στην ΕΕ-15 1,2%. 7 Ωστόσο, η βραχυπρόθεσµη δυναµική της απασχόλησης δείχνει ότι οι θέσεις απασχόλησης συνήθως µειώνονται το πρώτο έτος µετά την εξαγορά, κάτι που παραπέµπει σε βραχυπρόθεσµες δαπάνες απασχόλησης. 8 Η διαγραφή µεµονωµένων επιχειρήσεων από το χρηµατιστήριο, κάτι που συχνά γίνεται µετά την εξαγορά τους, µπορεί επίσης να καταστήσει περισσότερο ασαφή τη διάρθρωση του επιχειρηµατικού τοµέα και, κατ επέκταση, να εντείνει τα προβλήµατα ασύµµετρης πληροφόρησης, π.χ. για τους εναποµένοντες µειοψηφούντες µετόχους. Συνολικά, η δραστηριότητα των επιχειρήσεων που επενδύουν µε ιδιωτική τοποθέτηση συχνά ενισχύει την αποτελεσµατικότητα και τη µακροπρόθεσµη ανάπτυξη των εταιριών που συµµετέχουν στις συµφωνίες, παρά την ύπαρξη βραχυπρόθεσµου κόστους απασχόλησης. Επιπλέον, καθώς οι εξαγορές χαρακτηρίζονται πλέον από υψηλό βαθµό δανειακής εξάρτησης, µπορούν να επηρεάσουν τη συνολική δανειακή επιβάρυνση του τοµέα των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων και να τον καταστήσουν περισσότερο ευπαθή σε αρνητικές διαταραχές. Αποµένει επίσης να δοκι- µαστεί σε δυσκολότερες συνθήκες η λειτουργία των νέων αγορών µεταβίβασης κινδύνων, οι οποίες ακολούθησαν την κατακόρυφη αύξηση της εισφοράς κεφαλαίων σε µη εισηγµένες επιχειρήσεις. 5 R. Harris, D. Siegel and M. Wright (), Assessing the impact of management buyouts on economic efficiency: plant-level evidence from the United Kingdom, Review of Economics and Statistics, Vol. 87 (1). 6 CMBOR (2007), The impact of private equity: setting the record straight. 7 EVCA (), Employment contribution of private equity and venture capital in Europe. 8 Work Foundation (2007), Inside the dark box: shedding light on private equity. Η υψηλή κερδοφορία και η έντονη αύξηση των δανείων τα τελευταία χρόνια έχουν θέσει στη διάθεση των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ µεγάλο όγκο κεφαλαίων. Συνολικά, υπάρχουν ενδείξεις ότι, τα τελευταία τρίµηνα, οι µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ διοχετεύουν τα κεφάλαιά τους τόσο σε χρηµατοπιστωτικές όσο και σε µη χρηµατοπιστωτικές δραστηριότητες. (Βλ. επίσης το Πλαίσιο 2 µε τίτλο Οι παράγοντες που ευθύνονται για την έντονη επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης των δανείων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Ιανουαρίου 2007 του Μηνιαίου ελτίου της ). Αυτό επι- Ιούνιος

56 ιάγραµµα 28 Παράγοντες που συµβάλλουν στη ζήτηση δανείων από µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, ποσοστά %) ιάγραµµα 29 Λόγος χρέους του τοµέα των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων (ποσοστά %) Πηγή:. Σηµείωση: Τα καθαρά ποσοστά αναφέρονται στη διαφορά µεταξύ του ποσοστού των τραπεζών που δηλώνουν ότι ο εν λόγω παράγοντας συνέβαλε σε αύξηση της ζήτησης και του ποσοστού εκείνων που δηλώνουν ότι συνέβαλε σε µείωση. Βλ. επίσης την έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις του Απριλίου του Πηγές:, Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Τα στοιχεία για το χρέος προέρχονται από τις στατιστικές των τριµηνιαίων ισοζυγίων των επιχειρήσεων του τοµέα και περιλαµβάνουν δάνεια, εκδοθέντα χρεόγραφα και αποθε- µατικά ταµείων συντάξεων. Τα στοιχεία του τελευταίου τριµήνου αποτελούν εκτιµήσεις. βεβαιώθηκε από την έρευνα του Απριλίου του 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις, στην οποία οι τράπεζες ανέφεραν ότι οι εκτιµήσεις για τη ζήτηση δανείων προς επιχειρήσεις διαµορφώνονται ολοένα και περισσότερο από τις Σ&Ε, την αναδιάρθρωση των εταιριών και την ανάγκη χρηµατοδότησης πάγιων επενδύσεων, αποθεµάτων και κεφαλαίων κίνησης (βλ. ιάγραµµα 28). Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι σε πολλές χώρες της ζώνης του ευρώ η δυναµική των δανείων των ΝΧΙ προς τις επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα έχει επηρεαστεί σε µεγάλο βαθµό από τη ζήτηση εκ µέρους εταιριών του τοµέα των ακινήτων και του τοµέα των κατασκευών. Επίσης, σύµφωνα µε τους νέους ενοποιηµένους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών χρηµατοπιστωτικών επενδύσεων από επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ επιταχύνθηκε σε 6,2% το δ τρίµηνο του, από 5,9% το προηγούµενο τρίµηνο (βλ. επίσης ενότητα 2.2). Το τελευταίο τρίµηνο του οι δύο κύριοι προωθητικοί παράγοντες της συνολικής αύξησης των χρηµατοπιστωτικών επενδύσεων από µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις παρέµειναν (α) οι επενδύσεις σε µετοχές και λοιπές συµ- µετοχές και (β) οι λοιποί πληρωτέοι λογαριασµοί, µε µια µικρή µετατόπιση υπέρ των πρώτων (οι µη εισηγµένες µετοχές και οι λοιπές συµµετοχές αντιπροσωπεύουν το 70% του συνόλου). ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ Η µεγάλη προσφυγή στη χρηµατοδότηση µέσω χρέους εκ µέρους των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ οδήγησε σε περαιτέρω άνοδο του λόγου χρέους/αεπ του τοµέα, ο οποίος διαµορφώθηκε σε 67% το α τρίµηνο του 2007 (βλ. ιάγραµµα 29), από 66% το δ τρί- µηνο του σύµφωνα µε τους διαθέσιµους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ. Μετά από µια περίοδο προσαρµογής, οι λόγοι του χρέους των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων υπερβαίνουν, από τα µέσα του, τις τιµές της προηγούµενης κορύφωσης στα µέσα 56 Ιούνιος 2007

57 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις του 2003, η οποία επήλθε ύστερα από την έντονη αύξηση του χρέους το δεύτερο ήµισυ της δεκαετίας του 90. Το χρέος αυξήθηκε επίσης ελαφρά ως ποσοστό του ακαθάριστου λειτουργικού πλεονάσµατος το α τρίµηνο του Η άνοδος του λόγου του χρέους είχε σαν αποτέλεσµα τη σηµαντική αύξηση της επιβάρυνσης των δαπανών για τόκους των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων το και στις αρχές του 2007, όπως αντανακλάται τόσο στην άνοδο των επιτοκίων όσο και στην έντονη αύξηση των δανείων. Συνολικά, ο υψηλός ρυθµός αύξησης της χρηµατοδότησης µέσω χρέους των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα, ιδίως µέσω δανείων από ΝΧΙ, υποδηλώνει ότι οι επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ εξακολουθούν να έχουν εύκολη πρόσβαση στη χρηµατοδότηση. Παρά την πρόσφατη ανάκαµψη των λόγων του χρέους και των καθαρών δαπανών για τόκους, η οικονοµική κατάσταση των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων παραµένει ευνοϊκή χάρη στο υψηλό επίπεδο κερδοφορίας και στο χαµηλό κόστος χρηµατοδότησης. 2.7 ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ Ο ρυθµός αύξησης του δανεισµού των νοικοκυριών παρέµεινε ισχυρός το δ τρίµηνο του και το α τρίµηνο του 2007, στηριζόµενος από τις ευνοϊκές συνθήκες χρηµατοδότησης και τα υψηλά επίπεδα εµπιστοσύνης των καταναλωτών. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των δανείων των ΝΧΙ για αγορά κατοικίας υποχώρησε περαιτέρω, αλλά παρα- µένει ισχυρός και εξακολουθεί να δίνει ώθηση στο συνολικό δανεισµό των νοικοκυριών. Ο λόγος του χρέους των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ αυξήθηκε περαιτέρω, εξέλιξη που αντανακλά τη συνεχιζόµενη έντονη αύξηση των δανείων. ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Τα στατιστικά στοιχεία για τα επιτόκια των ΝΧΙ και η έρευνα του Απριλίου του 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις 3 υποδηλώνουν ότι οι συνθήκες χρηµατοδότησης για τον τοµέα των νοικοκυριών στη ζώνη του ευρώ παρέµειναν ευνοϊκές σύµφωνα µε τα ιστορικά δεδοµένα το α τρί- µηνο του 2007, παρά την περαιτέρω αύξηση του κόστους του δανεισµού λόγω της ανόδου των βασικών επιτοκίων της. ιάγραµµα 30 Επιτόκια ΝΧΙ επί δανείων προς νοικοκυριά για αγορά κατοικίας (ποσοστά % ετησίως, µη περιλαµβανοµένων των επιβαρύνσεων, επιτόκια νέων εργασιών, σταθµισµένα στοιχεία 1) ) Τα επιτόκια χορηγήσεων των ΝΧΙ για αγορά κατοικίας αυξήθηκαν το α τρίµηνο του 2007 σε όλες τις διάρκειες (βλ. ιάγραµµα 30). Η άνοδος ήταν εντονότερη στην περίπτωση των επιτοκίων των δανείων µε µικρότερη περίοδο σταθερού επιτοκίου (έως πέντε ετών), τα οποία ήταν από 15 έως 22 µονάδες βάσης υψηλότερα από ό,τι το προηγούµενο τρίµηνο σε µέση τριµηνιαία βάση. Αντίθετα, η άνοδος των επιτοκίων των δανείων µε 3 Βλ. Πλαίσιο 1 µε τίτλο Αποτελέσµατα της έρευνας του Απριλίου 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ στο τεύχος Μαΐου 2007 του Μηνιαίου ελτίου. Πηγή :. 1) Για την περίοδο από το εκέµβριο του 2003 και εξής, τα επιτόκια των ΝΧΙ σταθµίζονται µε βάση τον κινητό µέσο όρο 12 µηνών του όγκου των νέων εργασιών σε κάθε χώρα. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεµβρίου 2003, η στάθµιση βασίζεται στο µέσο όρο του όγκου των νέων εργασιών το Περισσότερες λεπτοµέρειες βλ. στο Πλαίσιο µε τίτλο Ανάλυση των επιτοκίων των ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Αυγούστου 2004 του Μηνιαίου ελτίου της. Ιούνιος

58 σταθερό επιτόκιο άνω των πέντε ετών ήταν αρκετά περιορισµένη (περίπου 7 µονάδες βάσης). Έτσι, διατηρήθηκε η ελαφρώς αντεστραµµένη διάρθρωση από πλευράς διάρκειας των επιτοκίων χορηγήσεων για την αγορά κατοικίας που παρατηρείται από το τέλος του. Τα επιτόκια των καταναλωτικών δανείων που χορηγούν τα ΝΧΙ επίσης αυξήθηκαν το α τρίµηνο του Αν και τα επιτόκια δανεισµού ήταν υψηλότερα έναντι του προηγούµενου τριµήνου σε όλες τις διάρκειες (από 11 έως 51 µονάδες βάσης σε µέση τριµηνιαία βάση), η άνοδος ήταν εντονότερη στην περίπτωση των δανείων µε σταθερό επιτόκιο άνω του ενός και έως πέντε ετών. Ωστόσο, αυτού του είδους τα δάνεια συνέχισαν να έχουν το χαµηλότερο επιτόκιο. Από τη σύγκριση των επιτοκίων δανεισµού των ΝΧΙ µε τα επιτόκια της αγοράς µε συγκρίσιµες διάρκειες προκύπτει ότι η τεκµαρτή διαφορά παρέµεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητη από το δ τρί- µηνο του έως το α τρίµηνο του 2007 στην περίπτωση των δανείων για αγορά κατοικίας, ενώ αυξήθηκε κατά τι στην περίπτωση της καταναλωτικής πίστης, τερµατίζοντας µια µακρά περίοδο µείωσης αυτής της διαφοράς. Στην έρευνα του Απριλίου του 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις οι τράπεζες ανέφεραν περαιτέρω χαλάρωση των πιστοδοτικών κριτηρίων για την έγκριση των δανείων προς νοικοκυριά τόσο για αγορά κατοικίας όσο και για καταναλωτική πίστη και λοιπές χορηγήσεις το α τρίµηνο του Στην έρευνα αναφέρεται εκ νέου ότι αυτή η ελαφρά χαλάρωση οφείλεται κυρίως στον ανταγωνισµό µεταξύ των τραπεζών. Στην περίπτωση της καταναλωτικής πίστης και των λοιπών χορηγήσεων οι προσδοκίες σχετικά µε τη γενική οικονοµική δραστηριότητα στηρίζουν αυτή την εξέλιξη. Παράλληλα, αναφέρεται ότι οι προοπτικές της αγοράς κατοικιών λειτούργησαν υπέρ της εφαρµογής αυστηρότερων πιστοδοτικών κριτηρίων για την έγκριση δανείων για αγορά κατοικίας, περισσότερο από ό,τι στην προηγούµενη φάση της έρευνας. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΕΣ ΡΟΕΣ Το δ τρίµηνο του (η πιο πρόσφατη περίοδος για την οποία υπάρχουν στοιχεία από τους νέους ενοποιηµένους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ), ο ετήσιος ρυθµός αύξησης του συνόλου των δανείων προς τον τοµέα των νοικοκυριών της ζώνης του ευρώ από όλους τους θεσµικούς τοµείς υποχώρησε περαιτέρω σε 8,6%, από 9,1% το γ τρίµηνο (βλ. ιάγραµµα 31). Ωστόσο, ο δανεισµός των νοικοκυριών παρέµεινε έντονος σύµφωνα µε τα ιστορικά δεδοµένα. ιάγραµµα 31 δανείων προς νοικοκυριά (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, συµβολή σε εκατοστιαίες µονάδες, τέλος τριµήνου) Η συγκράτηση του ετήσιου ρυθµού αύξησης αντανακλά τη µικρότερη συµβολή των δανείων που χορηγούνται από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ, τα οποία εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το µεγαλύτερο µέρος της συνολικής αύξησης του δανεισµού των νοικοκυριών. Αντίθετα, αυξήθηκε η συµβολή των δανείων που χορηγούνται Πηγή:. Σηµείωση: Το σύνολο των δανείων αποτελείται από τα δάνεια προς νοικοκυριά απ όλους τους θεσµικούς φορείς συµπεριλαµβανοµένου του υπόλοιπου κόσµου. Για το α τρίµηνο του 2007 το σύνολο των δανείων υπολογίστηκε βάσει των συναλλαγών που καταγράφηκαν στις νοµισµατικές και τραπεζικές στατιστικές.πληροφορίες για τις διαφορές ως προς τον υπολογισµό των ρυθµών αύξησης µεταξύ δανείων των ΝΧΙ και συνόλου των δανείων βλ. στις σχετικές τεχνικές σηµειώσεις. 58 Ιούνιος 2007

59 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις σε νοικοκυριά από όλους τους άλλους θεσµικούς τοµείς, µε αποτέλεσµα ο ετήσιος ρυθµός αύξησης του συνόλου των δανείων προς τα νοικοκυριά να υπερβεί, για πρώτη φορά από το β τρίµηνο του 2004, τον ετήσιο ρυθµό αύξησης των δανείων που χορηγούνται από ΝΧΙ. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις για το α τρίµηνο του 2007, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης του συνόλου των δανείων προς τα νοικοκυριά υποχώρησε περαιτέρω, αν και σε µικρότερο βαθµό από ό,τι τα προηγούµενα τρίµηνα. Από την εξέταση των στοιχείων των ΝΧΙ (που είναι διαθέσιµα έως τον Απρίλιο του 2007) προκύπτει ότι η πτωτική τάση του ετήσιου ρυθµού αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά που παρατηρείται από την άνοιξη του συνεχίστηκε το β τρίµηνο του Αυτή η συνεχιζόµενη υποχώρηση οφείλεται κυρίως στην επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης των δανείων για αγορά κατοικίας, ο οποίος ωστόσο παραµένει ισχυρός και συνεχίζει να αποτελεί τον κύριο προωθητικό παράγοντα της εξέλιξης του συνολικού δανεισµού των νοικοκυριών (βλ. το Πλαίσιο 6 όπου παρουσιάζεται η κυκλική εξέλιξη των δανείων προς τα νοικοκυριά και τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις). Πλαίσιο 6 Η ΚΥΚΛΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΝΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙ- ΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Από τα τέλη του, µετά την προοδευτική αυστηροποίηση της νοµισµατικής πολιτικής, τα τραπεζικά επιτόκια χορηγήσεων καταγράφουν σχεδόν διαρκή άνοδο. Σε αυτό το περιβάλλον, από την άνοιξη του ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των δανείων των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά έχει υποχωρήσει από τα πολύ υψηλά επίπεδα των προηγούµενων ετών. Ταυτόχρονα, ο ετήσιος ρυθ- µός αύξησης των δανείων των ΝΧΙ προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις συνέχισε να ενισχύεται για κάπως µεγαλύτερο διάστηµα και µόνο πρόσφατα άρχισε να υποχωρεί. Με σκοπό να εξακριβωθεί κατά πόσον τέτοιου είδους διαφορετικές εξελίξεις αποτελούν τακτικό φαινό- µενο του πιστωτικού κύκλου, στο παρόν Πλαίσιο εξετάζεται η κυκλική πορεία των δανείων των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά και τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ από τις αρχές της δεκαετίας του 80. Το ιάγραµµα Α δείχνει ότι ο ετήσιος ρυθ- µός αύξησης των πραγµατικών δανείων προς τα νοικοκυριά και ο αντίστοιχος ρυθµός των πραγµατικών δανείων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις είχαν σε γενικές γραµµές παρόµοια κυκλική εξέλιξη την τελευταία εικοσιπενταετία. Ωστόσο, οι ανώτατες και οι κατώτατες τιµές ήταν κατά κανόνα υψηλότερες και χαµηλότερες για τα επιχειρηµατικά δάνεια. Όπως φαίνεται και στο διάγραµµα, η αύξηση των δανείων προς τα νοικοκυριά τείνει να µεταβάλλεται νωρίτερα στον πιστωτικό κύκλο από ό,τι η αύξηση των επιχειρηµατικών δανείων. Αυτό επιβεβαιώνεται από το ιάγραµµα Β, το οποίο δείχνει ότι, από το α τρίµηνο του 1982 έως το α τρίµηνο του 2007, η µέγιστη συσχέτιση διαµορφώνεται µε µέση χρονική προή- ιάγραµµα Α Πραγµατικά δάνεια των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά και τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, χωρίς εποχική ή ηµερολογιακή διόρθωση) Πηγή:. Σηµείωση: Οι πραγµατικές σειρές είναι οι ονοµαστικές σειρές αποπληθωρισµένες µε τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ. Ιούνιος

60 γηση της αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά έναντι της αύξησης των επιχειρηµατικών δανείων κατά περίπου τέσσερα τρίµηνα. To ιάγραµµα Β δείχνει επίσης τη συσχέτιση για δύο υποπεριόδους, οι οποίες προέκυψαν από τη διαίρεση του συνολικού διαστήµατος σε δύο ίσα µέρη. Η πρώτη περίοδος εκτείνεται από το 1982 έως το 1994, ενώ η δεύτερη από το 1994 έως το Από το διάγραµµα φαίνεται ότι η σχέση χρονικής προήγησης/υστέρησης παραµένει σε γενικές γραµµές αµετάβλητη διαχρονικά, αν και η µέση µέγιστη συσχέτιση µεταξύ της αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά και της αύξησης των επιχειρηµατικών δανείων αυξήθηκε κατά τι την τελευταία περίοδο. Οι διαφορές στη διάρθρωση της χρονικής προήγησης/υστέρησης είναι κατά κανόνα εµφανέστερες στα σηµεία καµπής της σειράς. Το ιάγραµµα Α υποδηλώνει ότι η χρονική ιάγραµµα Β Συσχέτιση µεταξύ της αύξησης των δανείων των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά και τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις για διαφορετικές χρονικές προηγήσεις/υστερήσεις και περιόδους (συντελεστής συσχέτισης µεταξύ των ετήσιων ρυθµών αύξησης) Πηγή: Υπολογισµοί της. Σηµείωση: Οι πραγµατικές σειρές είναι οι ονοµαστικές σειρές αποπληθωρισµένες µε τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ. προήγηση της αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά έναντι της αύξησης των επιχειρηµατικών δανείων ήταν δύο έως τέσσερα τρίµηνα στις περισσότερες ανώτατες και κατώτατες τιµές της τελευταίας εικοσιπενταετίας (βλ. επίσης τον πίνακα του Πλαισίου). Μόνο στην περίπτωση της κατώτατης τιµής στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η χρονική προήγηση απέκλινε σηµαντικά από τον ιστορικό µέσο όρο, κάτι που πιθανόν οφείλεται στόν µεγάλο βαθµό στην επίδραση από την επανένωση της Γερµανίας. 2 Οι διαφορές, σε όρους χρονικής προήγησης και υστέρησης, µεταξύ της δυναµικής των δανείων προς τα νοικοκυριά και της δυναµικής των δανείων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις µπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες. 3 Πρώτον, η ζήτηση δανείων εκ µέρους των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων οφείλεται σε διαφορετικούς παράγοντες. Η ζήτηση δανείων εκ µέρους των νοικοκυριών επηρεάζεται κυρίως από τις εξελίξεις στην αγορά κατοικιών, ενώ η ζήτηση επιχειρηµατικών δανείων οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην ανάγκη χρηµατοδότησης επιχειρηµατικών επενδύσεων. Μάλιστα, υπάρχουν ενδείξεις ότι η δυναµική της αγοράς κατοικιών και των επιχειρηµατικών επενδύσεων δεν ακολουθεί την ίδια χρονικά πορεία στον οικονοµικό κύκλο. Επίσης, καθώς οι ταµειακές ροές των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων συνήθως βελτιώνονται κατά τις πρώτες φάσεις µιας περιόδου ανόδου της οικονοµικής δραστηριότητας, οι επιχειρήσεις ίσως τείνουν να καλύψουν τα κεφάλαια κίνησης και τις πάγιες επενδύσεις πρώτα από εσωτερικά κεφάλαια και µόνο αργότερα µε εξωτερική χρηµατοδότηση. Επιπλέον, οι µεταβολές των προοπτικών για την οικονοµική ανάπτυξη και τα εισοδήµατα µπορεί να επηρεάσουν νωρίτερα τα δάνεια προς τα νοικοκυριά και αργότερα τα δάνεια προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις, καθώς ο τραπεζικός δανεισµός, το µελλοντικό εισόδηµα και οι αποταµιεύσεις αποτελούν τις µοναδικές πηγές χρηµατοδότησης των νοικοκυριών, ενώ 1 Οι υποπερίοδοι δεν συµπίπτουν πλήρως µε τον ευρύ οικονοµικό κύκλο της ζώνης του ευρώ. 2 Βλ. το άρθρο µε τίτλο The development of bank lending to the private sector, Deutsche Bundesbank, Monthly Report, Οκτώβριος Βλ. επίσης το άρθρο µε τίτλο Εξελίξεις της χρηµατοδότησης µέσω χρέους του ιδιωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Νοεµβρίου 2003 του Μηνιαίου ελτίου της. 60 Ιούνιος 2007

61 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Νοµισµατικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις Αύξηση των πραγµατικών δανείων των ΝΧΙ προς νοικοκυριά και µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις: διαφορές σε σηµαντικά σηµεία καµπής τέλη δεκαετίας 1980 αρχές δεκαετίας 1990 τέλη δεκαετίας 1990 αρχές 2000 µέσα Ανώτατες τιµές -2 τρίµηνα -4 τρίµηνα -3 τρίµηνα Κατώτατες τιµές -8 τρίµηνα -3 τρίµηνα Πηγές: και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Τα σηµαντικά σηµεία καµπής ορίζονται βάσει του µέγιστου και του ελάχιστου ετήσιου ρυθµού αύξησης των πραγ- µατικών δανείων των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά στον πιστωτικό κύκλο. Το αρνητικό πρόσηµο υποδηλώνει τον αριθµό των τρι- µήνων κατά τον οποίο τα πραγµατικά ετήσια δάνεια των ΝΧΙ προς τα νοικοκυριά προηγούνταν των πραγµατικών ετήσιων δανείων των ΝΧΙ προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις σε κάθε σηµείο καµπής. Οι υπολογισµοί βασίζονται σε κεντρικούς µέσους ετήσιους ρυθµούς αύξησης τριών τριµήνων. Οι σειρές των πραγµατικών δανείων εξήχθησαν µε αποπληθωρισµό των ονο- µαστικών σειρών µε τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ. οι επιχειρήσεις κατά κανόνα διαθέτουν περισσότερες εναλλακτικές πηγές χρηµατοδότησης. Τέλος, η πιο πρόσφατη πορεία των επιχειρη- µατικών δανείων µπορεί επίσης να συνδέεται µε διάφορους ειδικούς παράγοντες, όπως οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις και οι χρηµατοδοτούµενες µε δανεισµό εξαγορές επιχειρήσεων, που µπορεί να επέτειναν την πρόσφατη έντονη ζήτηση επιχειρηµατικών δανείων. 4 εύτερον, οι διαφορές µεταξύ του δανεισµού των νοικοκυριών και του δανεισµού των επιχειρήσεων µπορεί επίσης να οφείλονται σε παράγοντες από την πλευρά της προσφοράς, καθώς στις αρχικές φάσεις του οικονοµικού κύκλου οι τράπεζες ενδέχεται να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις µόνο αφού έχει πραγµατοποιηθεί η οικονοµική ανάκαµψη και έχουν βελτιωθεί οι ισολογισµοί των επιχειρήσεων. Αντίθετα, καθώς τα δάνεια προς τα νοικοκυριά καλύπτονται καλύτερα µε ασφάλεια, οι τράπεζες µπορεί να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους προς τα νοικοκυριά νωρίτερα από ό,τι προς τις µη χρη- µατοπιστωτικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο αφενός των βελτιωµένων προοπτικών για την απασχόληση και το εισόδηµα και αφετέρου των εκτιµήσεων για µείωση του πιστωτικού κινδύνου των νοικοκυριών. 5 Εν κατακλείδι, το παρόν Πλαίσιο έδειξε ότι ιστορικά η µεταβολή της αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά προηγείται χρονικά της αντίστοιχης µεταβολής της αύξησης των επιχειρηµατικών δανείων. Επίσης, έδειξε ότι την τελευταία εικοσιπενταετία η αύξηση των δανείων προς τα νοικοκυριά προηγείται χρονικά της αύξησης των επιχειρηµατικών δανείων κατά τέσσερα περίπου τρίµηνα κατά µέσο όρο και ότι αυτή η προήγηση µπορεί να αποκλίνει από το µέσο όρο στα σηµεία καµπής. Από αυτή την άποψη, η συγκράτηση της αύξησης των επιχειρηµατικών δανείων τους πρώτους µήνες του 2007 είναι συµβατή µε τα ιστορικά δεδοµένα. 4 Βλ. π.χ. το Πλαίσιο µε τίτλο Αιτίες της έντονης επιτάχυνσης του ρυθµού αύξησης των δανείων προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Ιανουαρίου 2007 του Μηνιαίου ελτίου της. 5 Πράγµατι, τα αποτελέσµατα της έρευνας για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ παρέχουν ενδείξεις που στηρίζουν αυτή τη συµπεριφορά εκ µέρους των τραπεζών. Τον Απρίλιο του 2007 ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των δανείων των ΝΧΙ για αγορά κατοικίας ήταν 8,6%, έναντι 8,9% τον προηγούµενο µήνα και 9,4% και 10,2% κατά µέσο όρο το α τρί- µηνο του 2007 και το δ τρίµηνο του αντίστοιχα. Η συγκράτηση της ζήτησης δανείων για αγορά κατοικίας είναι συµβατή µε τη µείωση των τιµών των κατοικιών, τουλάχιστον σε ορισµένες χώρες της ζώνης του ευρώ. Αυτό προκύπτει και από την έρευνα του Απριλίου του 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις, η οποία υποδηλώνει ότι οι προοπτικές της αγοράς κατοικιών είχαν έντονα µειωτική επίδραση στη ζήτηση δανείων για αγορά κατοικίας από τα νοικοκυριά το α τρίµηνο του Επιπλέον, η επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης των δανείων για αγορά κατοικίας οφείλεται ώς ένα βαθµό στα υψηλότερα επιτόκια χορηγήσεων λόγω της ανόδου των βασικών επιτοκίων της. Ιούνιος

62 Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης της καταναλωτικής πίστης επανήλθε σε πτωτική πορεία τον Απρίλιο του 2007 και διαµορφώθηκε σε 6,9%, έναντι 7,1% και 8,0% κατά µέσο όρο το α τρίµηνο του 2007 και το δ τρίµηνο του αντίστοιχα. Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των λοιπών χορηγήσεων προς νοικοκυριά, µετά την ανάκαµψη το α τρίµηνο του 2007 συγκριτικά µε το δ τρίµηνο του, υποχώρησε κατά τι και διαµορφώθηκε σε 3,8% τον Απρίλιο, από 4,0% τον προηγούµενο µήνα. Σύµφωνα µε την έρευνα του Απριλίου 2007 για τις τραπεζικές χορηγήσεις, οι τράπεζες συνέχισαν να αναφέρουν θετική καθαρή ζήτηση από τα νοικοκυριά για καταναλωτική πίστη και λοιπές χορηγήσεις, η οποία εξακολουθεί να στηρίζεται στις δαπάνες για διαρκή καταναλωτικά αγαθά και τη µεγάλη εµπιστοσύνη των καταναλωτών, αν και λιγότερο από ό,τι τα προηγούµενα τρίµηνα. ιάγραµµα 32 Λόγος του χρέους των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ (σε ποσοστά %) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ Η συνεχιζόµενη ισχυρή δυναµική του δανεισµού των νοικοκυριών αντανακλάται επίσης στο λόγο του συνολικού χρέους των νοικοκυριών (που αποτελείται από τα δάνεια που χορηγούν στα Πηγές: και Eurostat. Σηµειώσεις: Το χρέος των νοικοκυριών περιλαµβάνει το σύνολο των δανείων προς τα νοικοκυριά από όλους τους θεσµικούς φορείς, συµπεριλαµβανοµένου του υπόλοιπου κόσµου. Τα στοιχεία του τελευταίου τριµήνου αποτελούν εν µέρει εκτιµήσεις. νοικοκυριά όλοι οι θεσµικοί τοµείς και ο υπόλοιπος κόσµος) προς το ΑΕΠ, ο οποίος εκτιµάται ότι αυξήθηκε περαιτέρω το α τρίµηνο του 2007 και διαµορφώθηκε σε 59,9%, έναντι 59,7% το δ τρί- µηνο του (βλ. ιάγραµµα 32). 4 Ωστόσο, διατηρήθηκε σε µέτρια επίπεδα µε βάση τα διεθνή δεδοµένα, ιδίως συγκριτικά µε αγγλοσαξονικές χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωµένο Βασίλειο. Μετά τη συγκρατηµένη άνοδο το, η δανειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών (δηλ. οι ακαθάριστες τοκοχρεολυτικές πληρωµές ως ποσοστό του διαθέσιµου εισοδήµατος) εκτιµάται ότι αυξήθηκε πιο έντονα το, αντανακλώντας το γεγονός ότι η επίδραση της συνεχούς αύξησης της αποπληρωµής των χρεολυσίων ενισχύθηκε από τις υψηλότερες δαπάνες για τόκους. 4 Αυτός ο λόγος χρέους βασίζεται στη σειρά συνολικού δανεισµού που περιλαµβάνεται στους νέους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ, οι οποίοι καλύπτουν τους θεσµικούς τοµείς που χορηγούν δάνεια. Ως έχει, αυτή η σειρά δεν µπορεί να συγκριθεί µε τους λόγους του χρέους που βασίζονται στο συνολικό δανεισµό από τα προηγούµενα διαθέσιµα στατιστικά στοιχεία για τη χρηµατοδότηση και τις χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ, τα οποία κάλυπταν µόνο δάνεια που χορηγούνται από ΝΧΙ, λοιπά χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα και ασφαλιστικές εταιρίες και ταµεία συντάξεων. Καθώς δεν υπάρχουν ακόµη διαθέσιµα στοιχεία από τους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ, οι εκτιµήσεις σχετικά µε το συνολικό δανεισµό για το α τρίµηνο του 2007 βασίστηκαν σε στοιχεία των ΝΧΙ. 62 Ιούνιος 2007

63 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Tιµές και κόστος 3 Τ Ι Μ Ε Σ Κ Α Ι Κ Ο Σ Τ Ο Σ Ο πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ εκτιµάται ότι παρέµεινε στο 1,9% το Μάιο του 2007, για τρίτο συνεχή µήνα. Τα στοιχεία για τον Εν ΤΚ έως τον Απρίλιο του 2007 υποδηλώνουν ορισµένες ανοδικές πιέσεις, αφού ληφθεί υπόψη η σηµαντική µεταβλητότητα των τιµών της ενέργειας. Ειδικότερα, οι ετήσιοι ρυθ- µοί µεταβολής των συνιστωσών τόσο των υπηρεσιών όσο και των βιοµηχανικών αγαθών εκτός της ενέργειας κινήθηκαν σχετικά ανοδικά τους τελευταίους µήνες, γεγονός που σχετίζεται εν µέρει µε την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στη Γερµανία τον Ιανουάριο του 2007, αλλά υποδηλώνει και κάποιες πιέσεις στις εγχώριες τιµές στο πλαίσιο της έντονης οικονοµικής δραστηριότητας. Οι διαθέσιµες πληροφορίες από τις τιµές παραγωγού και τα στοιχεία των ερευνών για τις επιχειρήσεις υποδεικνύουν επίσης την ύπαρξη πιέσεων στις εγχώριες τιµές που οφείλονται στο υψηλό κόστος των εισροών και τη µεγαλύτερη δυνατότητα των εταιριών να καθορίζουν τις τιµές. Μολονότι ο ρυθµός αύξησης των µισθών ήταν συγκρατηµένος στο τέλος του προηγούµενου έτους, θα εξακολουθήσει να υπόκειται σε ανοδικούς κινδύνους λόγω της ευνοϊκής δυναµικής του ρυθµού αύξησης της πραγµατικής οικονοµικής δραστηριότητας και της στενότητας στην αγορά εργασίας που παρατηρείται τα τελευταία τρίµηνα. Σύµφωνα µε τις τελευταίες µακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος, ο µέσος ετήσιος πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ αναµένεται να διαµορφωθεί µεταξύ 1,8% και 2,2% το 2007 και µεταξύ 1,4% και 2,6% το Το ισοζύγιο κινδύνων για τις προοπτικές του πληθωρισµού παραµένει ανοδικό. 3.1 ΤΙΜΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΙΟ ΤΟΥ 2007 Σύµφωνα µε την προκαταρκτική εκτίµηση της Eurostat, ο πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ δια- µορφώθηκε σε 1,9% το Μάιο του 2007 (βλ. Πίνακα 6), δηλ. παρέµεινε αµετάβλητος για τρίτο διαδοχικό µήνα. Μολονότι η λεπτοµερής ανάλυση των συνιστωσών του Εν ΤΚ για το Μάιο δεν είναι ακόµη διαθέσιµη, είναι γνωστό ότι οι παλαιότερες εξελίξεις των τιµών της ενέργειας είχαν ελαφρά καθοδική επίδραση στον ετήσιο ρυθµό µεταβολής του Εν ΤΚ, η οποία πιθανόν αντισταθµίστηκε σε κάποιο βαθµό από την αύξηση των τιµών της ενέργειας αυτό το µήνα. ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ Εν ΤΚ ΕΩΣ ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΙΟ ΤΟΥ 2007 Ο ετήσιος πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ στη ζώνη του ευρώ διαµορφώθηκε σε 1,9% τον Απρίλιο του 2007, δηλ. παρέµεινε αµετάβλητος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. Ωστόσο, είναι εµφανής µια Πίνακας 6 Η εξέλιξη των τιµών Εν ΤΚ και οι συνιστώσες του Γενικός δείκτης 1) Ενέργεια Μη επεξεργασµένα είδη διατροφής Επεξεργασµένα είδη διατροφής Βιοµηχανικά αγαθά εκτός ενέργειας Υπηρεσίες Άλλοι δείκτες τιµών Τιµές παραγωγού βιοµηχανικών προϊόντων Τιµές πετρελαίου (ευρώ/βαρέλι) Τιµές βασικών εµπορευµάτων εκτός ενέργειας εκ. Ιαν Φεβρ Μάρτ Απρ Μάιος ,2 2,2 1,9 1,8 1,8 1,9 1,9 1,9 10,1 7,7 2,9 0,9 0,8 1,8 0,4-0,8 2,8 3,7 3,7 2,8 2,9 3,9-2,0 2,1 2,1 2,2 2,1 1,9 1,9-0,3 0,6 0,9 0,9 1,1 1,2 1,1-2,3 2,0 2,0 2,3 2,4 2,4 2,5-4,1 5,1 4,1 3,1 2,9 2,8 2,4-44,6 52,9 47,4 42,2 44,9 47,3 50,2 50,3 9,4 24,8 17,7 15,6 13,9 17,6 15,3 11,9 Πηγές: Eurostat, HWWA και υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Thomson Financial Datastream. 1) Ο πληθωρισµός βάσει του Εν ΤΚ για το Μάιο του 2007 αφορά την προκαταρκτική εκτίµηση της Eurostat. Ιούνιος

64 πορεία βαθµιαίας επιτάχυνσης του ετήσιου ρυθ- µού αύξησης των λιγότερο ευµετάβλητων συνιστωσών του Εν ΤΚ (βλ. ιάγραµµα 33), ιδίως από την αρχή του έτους. Παρά το γεγονός ότι µέρος αυτής της επιτάχυνσης συνδέεται µε την προσαρ- µογή των τιµών µετά την αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ στη Γερµανία τον Ιανουάριο του 2007, υποδηλώνει επίσης την ύπαρξη εγχώριων πιέσεων στις τιµές στο πλαίσιο της σταθερής οικονοµικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ. ιάγραµµα 33 Ανάλυση του πληθωρισµού βάσει του Εν ΤΚ: κύριες συνιστώσες (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, µηνιαία στοιχεία) Οι διακυµάνσεις των τιµών της ενέργειας συνέχισαν να ασκούν σηµαντική επίδραση στον πληθωρισµό βάσει του Εν ΤΚ τους τελευταίους µήνες. Τον Απρίλιο του 2007, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των τιµών της ενέργειας υποχώρησε σε 0,4%, έναντι 1,8% το Μάρτιο εξαιτίας της επίδρασης της βάσης σύγκρισης. Αντιθέτως, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των τιµών των µη επεξεργασµένων ειδών διατροφής επιταχύνθηκε σε 3,9% τον Απρίλιο, έναντι 2,9% το Μάρτιο. Τους τελευταίους µήνες, οι τιµές της ενέργειας συνέχισαν να παρουσιάζουν σηµαντικές διακυµάνσεις, ενώ ένα µέρος της µεταβλητότητας των τιµών των µη επεξεργασµένων ειδών διατροφής φαίνεται ότι οφείλεται στις ασυνήθιστες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το χειµώνα και την άνοιξη σε όλη την Ευρώπη. Όσον αφορά τις λιγότερο ευµετάβλητες συνιστώσες του Εν ΤΚ, πέραν των ήσσονος σηµασίας αντίρροπων εξελίξεων των ετήσιων ρυθµών µεταβολής των τιµών των βιοµηχανικών αγαθών Πηγή: Eurostat. εκτός της ενέργειας (υποχώρηση κατά 0,1 της εκατοστιαίας µονάδας) και των τιµών των υπηρεσιών (αύξηση κατά 0,1 της εκατοστιαίας µονάδας) τον Απρίλιο, φαίνεται ότι υπάρχει µια ανοδική τάση του ετήσιου ρυθµού µεταβολής των τιµών και των δύο συνιστωσών όταν εξεταστεί η εξέλιξή τους κατά τους τελευταίους µήνες. Αν και η έντονα θετική συµβολή των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών µέσω της συνιστώσας της εκπαίδευσης συνέβαλε στην επιτάχυνση του ετήσιου ρυθµού αύξησης των τιµών των υπηρεσιών σε 2,5% τον Απρίλιο, η συνιστώσα των τιµών των υπηρεσιών παρουσιάζει γενικότερα ενδείξεις επιτάχυνσης από την αρχή του Το γεγονός αυτό µπορεί σε µεγάλο βαθµό να αποδοθεί στην επίδραση της αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ στη Γερµανία τον Ιανουάριο του 2007, αν και η ανοδική φάση του κύκλου µπορεί επίσης να διαδραµατίζει κάποιο ρόλο µέσω της άσκησης ανοδικής πίεσης στο κόστος, καθώς και της ενίσχυσης της ικανότητας των εταιριών παροχής υπηρεσιών να µετακυλίουν τις αυξηµένες πιέσεις από το κόστος εισροών στους πελάτες, όπως αναφέρεται στην Έρευνα Υπευθύνων Προµηθειών. Όσον αφορά τον ετήσιο ρυθµό µεταβολής των τιµών των βιοµηχανικών αγαθών εκτός της ενέργειας, παρά την ελαφρά επιβράδυνση σε 1,1% τον Απρίλιο, από τα µέσα του 64 Ιούνιος 2007

65 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Tιµές και κόστος αυτή η συνιστώσα παρουσιάζει µια πορεία επιτάχυνσης. Αυτή η γενική επιτάχυνση µπορεί να αντανακλά τόσο παλαιότερες όσο και συνεχιζόµενες αυξήσεις των τιµών των βασικών εµπορευµάτων, παράλληλα µε την επίδραση της ενίσχυσης της εγχώριας οικονοµικής δραστηριότητας. Όπως και στην περίπτωση των τιµών των υπηρεσιών, η πιο πρόσφατη αύξηση µπορεί και αυτή να αποδοθεί στην αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ στη Γερµανία τον Ιανουάριο του ΤΙΜΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Τον Απρίλιο του 2007, η εξέλιξη των τιµών της ενέργειας οδήγησε στη συνέχιση της επιβράδυνσης του ετήσιου ρυθµού µεταβολής των συνολικών τιµών παραγωγού βιοµηχανικών προϊόντων (εκτός των κατασκευών), που διαµορφώθηκε σε 2,4% έναντι 2,8% το Μάρτιο (βλ. ιάγραµµα 34). Η επιβράδυνση αυτή οφείλεται εξ ολοκλήρου στην επίδραση της βάσης σύγκρισης που επηρέασε τη συνιστώσα της ενέργειας, ενώ ο ετήσιος πληθωρισµός τιµών παραγωγού εκτός της ενέργειας και των κατασκευών παρέµεινε αµετάβλητος σε σχετικά υψηλό επίπεδο (3,4%). Η καθοδική πορεία του ετήσιου ρυθµού µεταβολής των συνολικών τιµών παραγωγού βιοµηχανικών προϊόντων εκτός των κατασκευών από τα µέσα του, που οφείλεται κυρίως στη µεταβλητότητα των τιµών της ενέργειας, έρχεται σε αντίθεση µε τη γενική σταθερότητα του ετήσιου ρυθ- µού µεταβολής των τιµών παραγωγού βιοµηχανικών προϊόντων εκτός κατασκευών και ενέργειας την ίδια περίοδο. Αυτό ίσως συνδέεται µε τη διατήρηση ορισµένων ανοδικών πιέσεων στα επόµενα στάδια της αλυσίδας παραγωγής που οφείλονται κυρίως τόσο στις παλαιότερες όσο και στις συνε- ιάγραµµα 34 Ανάλυση τιµών παραγωγού βιοµηχανικών προϊόντων (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, µηνιαία στοιχεία) ιάγραµµα 35 Έρευνες για τις τιµές συντελεστών παραγωγής και τις τιµές προϊόντος σε επίπεδο παραγωγού (δείκτες διάχυσης, µηνιαία στοιχεία) Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Πηγή: NTC Economics. Σηµείωση: Τιµή µεγαλύτερη του 50 δηλώνει αύξηση των τιµών, ενώ τιµή µικρότερη του 50 δηλώνει µείωση. Ιούνιος

66 χιζόµενες αυξήσεις των τιµών των βασικών εµπορευµάτων. Μεταξύ των τοµέων παραγωγής εκτός της ενέργειας, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των τιµών παραγωγού ενδιάµεσων αγαθών παρέµεινε σε υψηλά επίπεδα παρά τη συγκρατηµένη υποχώρηση σε 5,8% τον Απρίλιο του 2007, αντανακλώντας σε µεγάλο βαθµό τη µετακύλιση των υψηλών τιµών των πρώτων υλών. Στον τοµέα των καταναλωτικών αγαθών, ο ετήσιος ρυθµός αύξησης ήταν 1,6% τον Απρίλιο, παραµένοντας έτσι κοντά στα αποτελέσµατα των τελευταίων µηνών. Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των τιµών παραγωγού καταναλωτικών αγαθών εκτός των ευµετάβλητων τιµών των ειδών διατροφής και του καπνού υποχώρησε ελαφρά σε 1,2% τον Απρίλιο, παραµένοντας ωστόσο σχετικά υψηλός σε σύγκριση µε το µέσο ρυθµό αύξησης της τελευταίας πενταετίας. Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των τιµών παραγωγού κεφαλαιακών αγαθών, που παρουσίασε γενικά µια βαθµιαία ανοδική πορεία από τις αρχές του, διαµορφώθηκε σε 2,0% τον Απρίλιο. Οι τελευταίες πληροφορίες των ερευνών για τις επιχειρήσεις σχετικά µε τον καθορισµό των τιµών υποδηλώνουν και αυτές ότι οι πιέσεις στις τιµές παρέµειναν αυξηµένες, παρά τη µέτρια υποχώρηση τους τελευταίους µήνες, τόσο στον τοµέα της µεταποίησης όσο και σε αυτόν των υπηρεσιών (βλ. ιάγραµµα 35). Σύµφωνα µε το NTC Economics, το υψηλό επίπεδο του δείκτη τιµών των εισροών στον τοµέα της µεταποίησης αντανακλά τις υψηλές τιµές ενός ευρέος φάσµατος βασικών εµπορευµάτων, ιδίως των µετάλλων, ενώ ο δείκτης τιµών των εκροών υποχώρησε πρόσφατα στο πλαίσιο του αναφερόµενου έντονου ανταγωνισµού µεταξύ των εταιριών. Στον τοµέα των υπηρεσιών, τα στοιχεία των ερευνών υποδηλώνουν τη διατήρηση της έντονης πίεσης στις τιµές των εισροών και την ικανότητα των εταιριών παροχής υπηρεσιών να µετακυλίουν τις υψηλότερες τιµές των εισροών στους πελάτες, αυξάνοντας τις τιµές πώλησης. Τα κέρδη στη ζώνη του ευρώ ήταν υψηλά το παρά τις συνεχιζόµενες εξωτερικές πιέσεις στις τιµές που οφείλονται πρωτίστως στον εύρωστο ρυθµό αύξησης της οικονοµικής δραστηριότητας (βλ. Πλαίσιο 7). Αυτά τα επίπεδα κερδοφορίας συνέβαλαν στην επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης των επενδύσεων και της απασχόλησης στη ζώνη του ευρώ. Πλαίσιο 7 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΕΡ ΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Το παρόν Πλαίσιο παρέχει πληροφορίες σχετικά µε την εξέλιξη της κερδοφορίας στη ζώνη του ευρώ έως το τέλος του. Πέρα από τις συνολικές εξελίξεις στην οικονοµία, περιγράφονται και εξελίξεις σε επιµέρους τοµείς µε βάση στοιχεία των εθνικών λογαριασµών. 1 Το Πλαίσιο επικεντρώνεται σε δείκτη κερδοφορίας που υπολογίζεται µε βάση το συνολικό ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα και το µικτό εισόδηµα της οικονοµίας και όχι στο ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων. Ο πρώτος δείκτης καλύπτει τόσο το λειτουργικό πλεόνασµα το πλεόνασµα (ή έλλειµµα) της παραγωγικής δραστηριότητας πριν από την αφαίρεση τόκων, µισθωµάτων ή δαπανών/εσόδων που σχετίζονται µε τη χρήση περιουσιακών στοιχείων όσο και το µικτό εισόδηµα την αµοιβή για εργασία που εκτελείται από τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης (ή από µέλη της οικογένειάς του) που δεν έχει τη µορφή ανώνυµης εταιρίας, η οποία καλείται µικτό εισόδηµα καθώς περιλαµβάνει και το επιχειρηµατικό κέρδος του ιδιοκτήτη. Αυτός ο δείκτης χρησιµοποιείται στο παρόν Πλαίσιο γιατί, αν και περιλαµβάνει κάποιο εισόδηµα που πιθανόν αποτελεί προϊόν εργασίας (του αυτοαπασχολουµένου), τα 1 Με τον όρο τοµείς της οικονοµικής δραστηριότητας νοούνται οι τοµείς των κατασκευών, της βιοµηχανίας, των υπηρεσιών, κ.λπ. Με τον όρο θεσµικοί τοµείς νοούνται τα νοικοκυριά, οι µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις, κ.λπ. 66 Ιούνιος 2007

67 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Tιµές και κόστος ιάγραµµα A Ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα σύνολο οικονοµίας και µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, µη διορθωµένα στοιχεία όσον αφορά τις εποχικές µεταβολές και τις εργάσιµες ηµέρες) ιάγραµµα B Ανάλυση της µεταβολής των κερδών σε µεταβολές προϊόντος και µεταβολές των κερδών ανά µονάδα προϊόντος (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκατοστιαίες µονάδες, διορθωµένα στοιχεία όσον αφορά τις εποχικές µεταβολές και τις εργάσιµες ηµέρες) Πηγές: Eurostat και. Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. συναφή στοιχεία καλύπτουν µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα και µάλιστα διατίθενται κατά κλάδο δραστηριότητας. 2 Όπως φαίνεται στο ιάγραµµα Α, και οι δύο δείκτες υποδηλώνουν παρόµοια σε γενικές γραµµές εξέλιξη της συνολικής κερδοφορίας από το 2002 και αποτυπώνουν την ανάκαµψη της κερδοφορίας που παρατηρείται από τα µέσα του. 2 Για ανάλυση των µακροοικονοµικών δεικτών κερδοφορίας στη ζώνη του ευρώ, βλ. το άρθρο µε τίτλο Μέτρηση και ανάλυση της εξέλιξης της κερδοφορίας στη ζώνη του ευρώ στο τεύχος Ιανουαρίου 2004 του Μηνιαίου ελτίου της. Έκτοτε έχουν δηµοσιευθεί στοιχεία κατά θεσµικό τοµέα (βλ. το άρθρο µε τίτλο Ενοποιηµένοι χρηµατοοικονοµικοί και µη χρηµατοοικονοµικοί λογαριασµοί για τους θεσµικούς τοµείς της ζώνης του ευρώ στο τεύχος Οκτωβρίου του Μηνιαίου ελτίου της και το Πλαίσιο 9 στο παρόν τεύχος. Η εξέλιξη της αύξησης των κερδών κατά κλάδο δραστηριότητας (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκατοστιαίες µονάδες, διορθωµένα στοιχεία όσον αφορά τις εποχικές µεταβολές και τις εργάσιµες ηµέρες) της οικονοµίας Βιοµηχανία Υπηρεσίες κυρίως της αγοράς Αποπληθωριστής προστιθέµενης αξίας Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό Παραγωγικότητα της εργασίας είκτης αύξησης κερδών Αποπληθωριστής προστιθέµενης αξίας Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό Παραγωγικότητα της εργασίας είκτης αύξησης κερδών Αποπληθωριστής προστιθέµενης αξίας Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό Παραγωγικότητα της εργασίας είκτης αύξησης κερδών ) ,6 2,6 2,2 1,8 1,7 1,5 1,1 2,4 1,8 1,1 0,9 0,8 2,2 2,6 2,1 2,2 1,7 2,2 1,1 0,2 0,3 1,1 0,8 1,4 0,5 0,2 0,4 0,7 0,7 0,8 0,6 1,3-0,2 0,9 1,2 0,6-0,5 0,9 0,2 0,2-1,2-1,7 2,0 2,2 2,1 2,7 1,5 2,5 2,5 1,3 1,9 2,5 2,7 4,3 1,0 0,4-0,5 0,7 2,4 2,3 1,6 2,9 2,5 1,9 1,4 1,3 2,1 2,5 1,6 1,0 1,2 1,6 2,1 2,5 2,2 1,7 1,8 2,1 0,6 0,2 0,4 0,7 0,9 0,7-0,4 0,3 0,9 1,0 0,2-0,2 Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Ο δείκτης αύξησης των κερδών ορίζεται ως η διαφορά µεταξύ των ρυθµών µεταβολής του αποπληθωριστή προστιθέµενης αξίας και του κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος. Οι µεταβολές του κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος αναλύονται σε µεταβολές της µισθολογικής δαπάνης ανά µισθωτό και της παραγωγικότητας της εργασίας. 1) Μέσος όρος της περιόδου. Ιούνιος

68 Για την καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης της συνολικής κερδοφορίας, το ιάγραµµα Β αναλύει τη µεταβολή των κερδών σε δύο µέρη: µεταβολές του προϊόντος ( όγκος ) και µεταβολές του κέρδους ανά µονάδα προϊόντος ( περιθώριο ). Αυτή η ανάλυση υποδηλώνει ότι η άνοδος της κερδοφορίας που παρατηρείται από τα µέσα του οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην επέκταση της οικονοµικής δραστηριότητας, αν και ο ετήσιος ρυθµός αύξησης των κερδών ανά µονάδα προϊόντος επίσης επιταχύνθηκε απότοµα το δεύτερο εξάµηνο του. Η επιτάχυνση ίσως αντανακλά τη συνδυασµένη επίδραση της µείωσης των τιµών του πετρελαίου, της σταδιακής µετακύλισης προηγούµενων αυξήσεων των τιµών των βασικών εµπορευµάτων σε µεταγενέστερα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και της µεγαλύτερης δυνατότητας των εταιριών να αυξάνουν τις τιµές. Ωστόσο, θα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι µεταβολές της οικονοµικής δραστηριότητας µπορεί και αυτές να ασκούν κάποια επίδραση στην εξέλιξη του κέρδους ανά µονάδα προϊόντος, στο βαθµό που το κόστος των συντελεστών παραγωγής τείνει να ακολουθεί πορεία αντίθετη προς τον οικονοµικό κύκλο. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι, ενώ η ανάλυση που παρουσιάζεται στο ιάγραµµα Β είναι στατική και βασίζεται στην παραδοχή ότι η τιµολόγηση και η παραγωγή λειτουργούν ανεξάρτητα, στην πραγµατικότητα οι τιµές και η παραγωγή καθορίζονται από κοινού. Η ανάκαµψη της κερδοφορίας από τα µέσα του σηµειώθηκε παρά τη σηµαντική άνοδο των τιµών του πετρελαίου και των βασικών εµπορευµάτων εκτός του πετρελαίου την ίδια περίοδο. Αυτή η ανθεκτικότητα της κερδοφορίας οφείλεται πρωτίστως στην ανάκαµψη της οικονοµικής δραστηριότητας καθώς ο ρυθµός µεταβολής των τιµών (µετρούµενος µε τον αποπληθωριστή προστιθέµενης αξίας) υποχωρεί από το 2002 (βλ. πίνακα). Ωστόσο, φαίνεται ότι η τρέχουσα ευρωστία των συνολικών ποσοστών κέρδους προέρχεται κυρίως από τη βιοµηχανία, λόγω της έντονης κυκλικής αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας στον κλάδο. Στη βιοµηχανία ο ρυθµός αύξησης του αποπληθωριστή προστιθέµενης αξίας ήταν συγκρατηµένος κατά µέσο όρο το και το, αντανακλώντας τη συµπίεση της προστιθέµενης αξίας από εξωτερικές πιέσεις στις τιµές. Ωστόσο, τα ποσοστά κέρδους στη βιο- µηχανία διευρύνθηκαν κατά µέσο όρο κατά περισσότερο από 2 εκατοστιαίες µονάδες και τα δύο έτη, λόγω της µείωσης του κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος. Βεβαίως, θα πρέπει να σηµειωθεί ότι αυτά τα συγκεντρωτικά στοιχεία µπορεί να συγκαλύπτουν διαφοροποιήσεις ως προς την εξέλιξη της κερδοφορίας κατά µήκος της αλυσίδας παραγωγής λόγω διαφορών ως προς την ταχύτητα µετακύλισης των αυξήσεων των τιµών των βασικών εµπορευµάτων. Αντίθετα, η εξέλιξη των ποσοστών κέρδους στους κλάδους παροχής υπηρεσιών αγοράς ήταν σχετικά υποτονική, σχεδόν αµετάβλητη το, παρά τη µεγαλύτερη αύξηση του αποπληθωριστή προστιθέµενης αξίας, λόγω της πιο συγκρατηµένης παραγωγικότητας της εργασίας και του υψηλότερου κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος. 3 Ωστόσο, θα πρέπει να σηµειωθεί ότι τόσο στη βιοµηχανία όσο και στους κλάδους παροχής υπηρεσιών κυρίως της αγοράς η γενικευµένη αύξηση της δραστηριότητας ( όγκος ) έχει και αυτή στηρίξει τη συνολική αύξηση της κερδοφορίας. Συνολικά, παρά τις διαρκείς εξωτερικές πιέσεις στις τιµές, η κερδοφορία της ζώνης του ευρώ έχει ανακάµψει από τα µέσα του κυρίως λόγω της σταθερής επέκτασης της οικονοµικής δραστηριότητας. Η αύξηση της κερδοφορίας έχει διευκολύνει τις επενδύσεις, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 5% περίπου το, και τη δηµιουργία θέσεων απασχόλησης η απασχόληση στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 2 εκατοµµύρια άτοµα περίπου το. Μελλοντικά, αν και η αύξηση της κερδοφορίας µπορεί να εµφανίσει κάποια συγκράτηση καθώς ανακάµπτουν οι µισθοί, µπορεί να αναµένεται διατήρηση αυτών των ευνοϊκών σε γενικές γραµµές εξελίξεων, αρκεί οι µισθολογικές εξελίξεις να παραµείνουν συγκρατηµένες στο πλαίσιο της συνεχιζόµενης επέκτασης της οικονοµικής δραστηριότητας. 3 Ο κλάδος παροχής υπηρεσιών κυρίως της αγοράς αφορά τους κλάδους G-K σύµφωνα µε τη NACE και περιλαµβάνει το εµπόριο χονδρικής και λιανικής, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια, τις µεταφορές, την αποθήκευση και τις επικοινωνίες, τη χρηµατοπιστωτική διαµεσολάβηση, τα ακίνητα, τη µίσθωση και τις επιχειρηµατικές δραστηριότητες. 68 Ιούνιος 2007

69 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Tιµές και κόστος 3.3 ΕΙΚΤΕΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οι διαθέσιµοι δείκτες του κόστους εργασίας όπως το ωριαίο κόστος εργασίας, η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό και οι συµβατικές αποδοχές υποδηλώνουν ότι ο ρυθµός αύξησης των µισθών ήταν συγκρατηµένος το, αφού διορθωθεί λαµβάνοντας υπόψη τη µεταβλητότητα που οφείλεται σε ορισµένους µεµονωµένους παράγοντες (βλ. Πίνακα 7 και ιάγραµµα 36). Οι πρώτες και ατελείς πληροφορίες για τους µισθούς για τις αρχές του 2007 υποδηλώνουν τη διατήρηση των συγκρατηµένων εξελίξεων. Ωστόσο, οι µισθολογικές εξελίξεις θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται σε ανοδικούς κινδύνους ενόψει της ευνοϊκής δυναµικής του ρυθµού αύξησης της πραγµατικής οικονοµικής δραστηριότητας και της στενότητας των συνθηκών στην αγορά εργασίας. Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής του ωριαίου κόστους εργασίας παρέµεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητος το δ τρίµηνο του και διαµορφώθηκε σε 2,5%, µετά τις προς τα άνω αναθεωρήσεις των στοιχείων για τα τρία πρώτα τρίµηνα του έτους. Συνολικά για το, το ωριαίο κόστος εργασίας αυξήθηκε κατά 2,5%, δηλ. οριακά πάνω από το µέσο ρυθµό αύξησης του. Η υποχώρηση του ετήσιου ρυθµού αύξησης της µισθολογικής δαπάνης ανά µισθωτό σε 1,8% το δ τρίµηνο του, µετά το αναθεωρηµένο προς τα άνω 2,4% του γ τριµήνου, οφείλεται κυρίως σε παροδικές εξελίξεις στο δηµόσιο τοµέα στην Ιταλία. Λόγω της ραγδαίας αύξησης της παραγωγικότητας το ίδιο τρίµηνο, αυτή η υποχώρηση ισοδυναµεί µε αµετάβλητο κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος έναντι του προηγούµενου τρι- µήνου. Ο ρυθµός αύξησης του κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος για το συνολικά δια- µορφώθηκε σε 0,8%, έναντι 0,9% το. Μολονότι ο υποτονικός ρυθµός αύξησης του κόστους εργασίας ίσως οφείλεται σε ένα βαθµό σε διαρθρωτικούς παράγοντες, όπως η επίδραση της παγκοσµιοποίησης και του έντονου ανταγωνισµού, καθώς και σε µεταβολές στη σύνθεση της απασχόλησης προς την κατεύθυνση της έντα- ιάγραµµα 36 Επιλεγµένοι δείκτες κόστους εργασίας (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, τριµηνιαία στοιχεία) Πηγές: Eurostat, εθνικά στοιχεία και υπολογισµοί της. Πίνακας 7 είκτες του κόστους εργασίας (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) Συµβατικές αποδοχές Συνολικό ωριαίο κόστος εργασίας Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό Υπόµνηση: Παραγωγικότητα εργασίας Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος α τρ. Πηγές: Eurostat, εθνικά στοιχεία και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Στα στοιχεία για τις συµβατικές αποδοχές δεν συµπεριλαµβάνεται η Σλοβενία β τρ. γ τρ. α τρ ,1 2,2 2,1 2,4 2,0 2,4 1,9 2,4 2,5 2,5 2,6 2,5 2,5-1,7 2,2 2,2 2,5 2,4 1,7-0,8 1,4 1,3 1,4 1,3 1,7-0,9 0,8 0,9 1,1 1,1 0,0 - Ιούνιος

70 ξης στην αγορά εργασίας περισσότερων χαµηλόµισθων στο πλαίσιο παλαιότερων µεταρρυθ- µίσεων, η έντονα ανοδική κυκλική φάση µπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ανοδικής πίεσης στους µισθούς. ιάγραµµα 37 Εξέλιξη του κόστους εργασίας κατά τοµέα (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, τριµηνιαία στοιχεία) Ο ρυθµός αύξησης των συµβατικών αποδοχών φαίνεται ότι παρέµεινε συγκρατηµένος στις αρχές του Η υποχώρηση του ετήσιου ρυθ- µού αύξησης των συµβατικών αποδοχών σε 1,9% το α τρίµηνο του 2007, έναντι 2,4% το προηγούµενο τρίµηνο, αντανακλά σε µεγάλο βαθµό την επίδραση της βάσης σύγκρισης λόγω εφάπαξ πληρωµών που οφείλονται στη χρονική στιγµή υπογραφής των µισθολογικών συµβάσεων σε ορισµένους τοµείς. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να ερµηνεύονται µε επιφύλαξη λόγω της έλλειψης συµπληρωµατικών δεικτών για τις εξελίξεις του κόστους εργασίας στις αρχές του Πράγµατι, υπάρχει σηµαντική αβεβαιότητα σχετικά µε την επίδραση των µισθολογικών διαπραγµατεύσεων, ορισµένες εκ των οποίων θα ολοκληρωθούν αργότερα στη διάρκεια του έτους. Σε επίπεδο τοµέων, το αµετάβλητο ωριαίο κόστος εργασίας το δ τρίµηνο του συγκαλύπτει ορισµένες αποκλίσεις κατά τοµέα, ιδιαίτερα την αντισταθµιστική επίδραση των αυξήσεων του κόστους εργασίας στον τοµέα των κατασκευών και των υπηρεσιών της αγοράς και την επιβράδυνση της αύξησης του κόστους εργασίας στη βιοµηχανία (βλ. ιάγραµµα 37). Ωστόσο, ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης των Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµείωση: CPE είναι η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό και LCI είναι ο δείκτης κόστους εργασίας. µισθών στη βιοµηχανία συνέχισε να αυξάνεται ταχύτερα από εκείνον των υπηρεσιών της αγοράς, πιθανόν εξαιτίας της διαφοράς του ρυθµού αύξησης της παραγωγικότητας µεταξύ των δύο τοµέων. Τα στοιχεία κατά τοµέα για τη µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό υποδηλώνουν επίσης ότι οι έντονες αυξήσεις στον τοµέα των κατασκευών και των υπηρεσιών της αγοράς το τελευταίο τρίµηνο του αντισταθµίστηκαν από υποχώρηση στους τοµείς της βιοµηχανίας εκτός των κατασκευών και των λοιπών υπηρεσιών. 3.4 ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ Η µεταβλητότητα των τιµών της ενέργειας που παρατηρήθηκε το περασµένο έτος θα επηρεάσει την πορεία του πληθωρισµού βάσει του Εν ΤΚ τους επόµενους µήνες, ενώ οι επιδράσεις της βάσης σύγκρισης θα επιβραδύνουν τον πληθωρισµό βάσει του Εν ΤΚ τους αµέσως επόµενους µήνες και θα τον επιταχύνουν ξανά προς το τέλος του Σύµφωνα µε τις τελευταίες µακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ, ο µέσος ετήσιος πλη- 70 Ιούνιος 2007

71 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Tιµές και κόστος θωρισµός βάσει του Εν ΤΚ εκτιµάται ότι θα κυµανθεί µεταξύ 1,8% και 2,2% το 2007, και µεταξύ 1,4% και 2,6% το 2008 (βλ. την ενότητα Μακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ ). Οι προοπτικές αυτές εξακολουθούν να υπόκεινται σε ορισµένους ανοδικούς κινδύνους που σχετίζονται ιδίως µε τον εγχώριο τοµέα. Ειδικότερα, η χρησιµοποίηση του παραγωγικού δυναµικού στη ζώνη του ευρώ αυξάνεται και οι συνθήκες στις αγορές εργασίας βελτιώνονται βαθµιαία. Ως εκ τούτου, υπάρχει ο κίνδυνος οι αυξήσεις των µισθών να είναι υψηλότερες από τις αναµενόµενες, γεγονός που θα έθετε σηµαντικούς ανοδικούς κινδύνους για τη σταθερότητα των τιµών. Επιπλέον, η δυνατότητα καθορισµού των τιµών σε τµήµατα της αγοράς µε χαµηλό ανταγωνισµό µπορεί να αυξηθεί σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Εξάλλου, οι ανοδικοί κίνδυνοι προέρχονται από αυξήσεις των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών πέραν εκείνων που αναµένονται επί του παρόντος. Τέλος, όσον αφορά τον εξωτερικό τοµέα, οι ανοδικοί κίνδυνοι πηγάζουν κυρίως από την πιθανότητα περαιτέρω απροσδόκητων αυξήσεων των τιµών του πετρελαίου. Ιούνιος

72 4 Η Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η, Η Ζ Η Τ Η Σ Η Κ Α Ι Η Α Γ Ο Ρ Α Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ Ύστερα από αύξηση 0,6% το α τρίµηνο του 2007, οι τελευταίες πληροφορίες από τους βραχυπρόθεσµους οικονοµικούς δείκτες υποδηλώνουν ότι ο ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ το β τρί- µηνο ήταν υψηλός, καθώς στηρίχθηκε στις ευνοϊκές συνθήκες τόσο της εγχώριας όσο και της εξωτερικής ζήτησης. Οι δείκτες των ερευνών εξακολουθούν να παρέχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις για τους τοµείς της βιοµηχανίας και των υπηρεσιών, ενώ βελτιώνονται οι συνθήκες στις αγορές εργασίας της ζώνης του ευρώ. Όσον αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, εξακολουθούν να υφίστανται οι συνθήκες για τη συνέχιση της επέκτασης στη ζώνη του ευρώ. Οι σχετικοί κίνδυνοι παραµένουν γενικά ισορροπη- µένοι βραχυπρόθεσµα και καθοδικοί µακροπρόθεσµα και οφείλονται κυρίως στον εξωτερικό τοµέα. 4.1 ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΟΙ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΑΝΩΝ Η πρώτη εκτίµηση της Eurostat για το ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ για το α τρίµηνο του 2007 επιβεβαίωσε την προκαταρκτική εκτίµηση για τριµηνιαίο ρυθµό αύξησης 0,6%, µετά το 0,9% του προηγούµενου τριµήνου. Η αύξηση των επενδύσεων επιταχύνθηκε περαιτέρω σε 2,5%, ενώ τα αποθέµατα είχαν έντονη συµβολή µετά τη σηµαντική υποχώρηση του δ τριµήνου του (βλ. ιάγραµµα 38). Αντιθέτως, η ιδιωτική κατανάλωση υποχώρησε κατά 0,1%, αντανακλώντας τον αντίκτυπο της αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ στη Γερµανία τον Ιανουάριο του Όσον αφορά τον εξωτερικό τοµέα, οι εξαγωγές υποχώρησαν έντονα το α τρίµηνο (µε τριµηνιαίο ρυθµό 0,3%), µετά τον εντυπωσιακά υψηλό ρυθµό αύξησης του προηγούµενου τριµήνου, ενώ ο ρυθµός αύξησης των εισαγωγών παρέµεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητος. Τέλος, πρέπει να σηµειωθεί ότι η σύνθεση του ρυθµού αύξησης του ΑΕΠ το α τρίµηνο του 2007 επηρεάστηκε από τη σηµαντική προς τα κάτω τεχνική διόρθωση των στοιχείων ιάγραµµα 38 Συµβολή στην αύξηση του πραγµατικού ΑΕΠ (τριµηνιαίος ρυθµός αύξησης και τριµηνιαία συµβολή σε εκατοστιαίες µονάδες, στοιχεία εποχικώς διορθωµένα) Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. για το ρυθµό αύξησης των αποθεµάτων του δ τριµήνου του στη Γερµανία προκειµένου να αντι- µετωπιστεί µια στατιστική στρέβλωση των στοιχείων για τις εξαγωγές του ίδιου τριµήνου, καθώς και από βραχυχρόνιες εξελίξεις που συνδέονται µε την επίδραση της αύξησης του συντελεστή του ΦΠΑ στη Γερ- µανία τον Ιανουάριο του Μια πιο λεπτοµερής αξιολόγηση των κύριων παραγόντων που επηρεάζουν τις πρόσφατες εξελίξεις στα αποθέµατα στη ζώνη του ευρώ παρουσιάζεται στο Πλαίσιο 8. Πλαίσιο 8 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Οι µεταβολές των αποθεµάτων συνέβαλαν θετικά κατά 0,5 της εκατοστιαίας µονάδας στον τρι- µηνιαίο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ το α τρίµηνο του 2007, υπεραντισταθµίζοντας την αρνητική συµβολή τους κατά 0,4 της εκατοστιαίας µονάδας το δ τρίµηνο 72 Ιούνιος 2007

73 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας του (βλ. ιάγραµµα Α). Και οι δύο αυτές συµβολές στο ρυθµό οικονοµικής ανάπτυξης αποτελούσαν εξαίρεση. Για παράδειγµα, η έντονη συµβολή του α τριµήνου του 2007 ήταν, σε απόλυτους όρους, υπερδιπλάσια του ιστορικού µέσου όρου. Καθώς τα αποθέµατα υπολογίζονται ως υπόλοιπο στους εθνικούς λογαριασµούς, οιαδήποτε οικονοµικά ορθή ερµηνεία της πρόσφατης ευµετάβλητης συµπεριφοράς χαρακτηρίζεται από µεγάλο βαθµό αβεβαιότητας. Ενόψει αυτών των εξελίξεων, το παρόν Πλαίσιο ξεκινά µε µια σύντοµη περιγραφή του ρόλου των αποθεµάτων στις κυκλικές διακυµάνσεις του πραγµατικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ. Στη συνέχεια εξετάζει το ρόλο που διαδραµάτισαν ειδικοί παράγοντες, ιδιαίτερα στη Γερµανία, οι οποίοι ευθύνονται ιάγραµµα Α Συµβολή των αποθεµάτων στο ρυθµό αύξησης του ΑΕΠ για την έντονη συµβολή των µεταβολών των αποθεµάτων στο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ το δ τρίµηνο του και το α τρίµηνο του Ο ρόλος των αποθεµάτων στον οικονοµικό κύκλο της ζώνης του ευρώ (τριµηνιαίοι ρυθµοί αύξησης του ΑΕΠ, τριµηνιαίες συµβολές σε εκατοστιαίες µονάδες) Πηγή: Eurostat. Η συµβολή της µεταβολής των αποθεµάτων στο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ είναι συνήθως πολύ ευµετάβλητη. Για τη ζώνη του ευρώ, η διακύµανση της µεταβολής των αποθεµάτων από το 1996 (σε σχέση µε τη µέση συµβολή τους στον τριµηνιαίο ρυθµό αύξησης του πραγ- µατικού ΑΕΠ) είναι δεκαπέντε φορές µεγαλύτερη από την αντίστοιχη διακύµανση της από κοινού συµβολής των υπόλοιπων συνιστωσών των δαπανών στο ρυθµό οικονοµικής ανάπτυξης. Ωστόσο, η µεταβλητότητα του ρυθµού αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ υποχώρησε τις τελευταίες δεκαετίες, γεγονός που εν µέρει οφείλεται στην υποχώρηση της µεταβλητότητας της µεταβολής των αποθεµάτων. 1 Επιπλέον, οι µεταβολές των αποθεµάτων δείχνουν να συµπίπτουν πλέον περισσότερο µε τον οικονοµικό κύκλο. Μολονότι παρουσίαζαν σαφή χρονική υστέρηση σε σχέση µε τις κυκλικές κινήσεις του ΑΕΠ το 1990, η υστέρηση αυτή δείχνει πλέον να έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Η βιβλιογραφία για τα αποθέµατα παρέχει µια κύρια εξήγηση για την υποχώρηση της µεταβλητότητας και την πιο συγχρονισµένη εξέλιξη των µεταβολών των αποθεµάτων και του πραγ- µατικού ΑΕΠ, που είναι γνωστή ως υπόθεση της εξοµάλυνσης της παραγωγής. Σύµφωνα µε αυτή την υπόθεση, το βασικό κίνητρο για τη συγκέντρωση αποθεµάτων είναι η αποφυγή των κινδύνων που σχετίζονται µε καθυστερήσεις της παραγωγής σε περιόδους απροσδόκητων αυξήσεων της ζήτησης. Ωστόσο, αυτοί οι κίνδυνοι έχουν µειωθεί µε την πάροδο του χρόνου χάρη στη βελτίωση των διαδικασιών παραγωγής (µέσω της εφαρµογής τεχνικών παραγωγής «just-in-time»), και τις καλύτερες τεχνολογίες διαχείρισης αποθεµάτων (π.χ. πρόοδος της πληροφορικής και καλύτερη διαχείριση των µεταφορών χάρη στη βελτίωση της αλυσίδας εφοδιασµού). 2 1 Βλ. για παράδειγµα, Quarterly report on the euro area, Vol. 6 No 1, Γενική ιεύθυνση Οικονοµικών και Χρηµατοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 2007, σελ. 37. Παρόµοιο είναι το συµπέρασµα στο οποίο καταλήγουν για τις ΗΠΑ οι M. McConnell και G. Pérez-Quirόs στο Output fluctuations in the United States: what has changed since the early 1980s?, American Economic Review, Vol. 90, No 5, 2000, σ Βλ. το Πλαίσιο µε τίτλο Η συµβολή των µεταβολών των αποθεµάτων στις διακυµάνσεις του οικονοµικού κύκλου στο τεύχος Ιουνίου 2003 του Μηνιαίου ελτίου. Ιούνιος

74 Πρόσφατες εξελίξεις στα αποθέµατα: ο ρόλος των ειδικών παραγόντων Οι εξαιρετικές εξελίξεις στα αποθέµατα το δ τρίµηνο του και το α τρίµηνο του 2007 στη ζώνη του ευρώ φαίνεται ότι συνδέονται κυρίως µε ειδικές εξελίξεις στη Γερµανία. Πρώτον, τα αποθέµατα πιθανόν εξαντλήθηκαν στη Γερµανία το δ τρίµηνο του εξαιτίας της επιπλέον ζήτησης ενόψει της αύξησης του συντελεστή του ΦΠΑ τον Ιανουάριο του 2007, και ίσως υπήρξε κάποια αναδηµιουργία αποθεµάτων στις αρχές του 2007 µε σκοπό την αύξηση των επιπέδων τους. εύτερον, τα στοιχεία για τα αποθέµατα στη Γερµανία επηρεάστηκαν από µια στατιστική στρέβλωση. Η χρονολογική σειρά για τις πραγ- µατικές εξαγωγές αγαθών της Γερµανίας προς χώρες εκτός ΕΕ επηρεάστηκε από την καθυστερηµένη υποβολή στοιχείων για ορισµένες συναλλαγές, που παραµόρφωσε ανοδικά τα στοιχεία για το Σεπτέµβριο, τον Οκτώβριο και το Νοέµβριο του. Καθώς οι πραγµατικές ιάγραµµα Β Αποθέµατα και στοιχεία των ερευνών (συµβολές σε εκατοστιαίες µονάδες, δείκτες) Πηγές: Eurostat, NTC Economics, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Τα στοιχεία της έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν αντιστραφεί και οι σειρές και των δύο ερευνών έχουν διορθωθεί ως προς το µέσο όρο. Η σειρά για τα αποθέµατα εκφράζεται ως κινητός µέσος όρος τεσσάρων τριµήνων των συµβολών στον τριµηνιαίο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ. εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών δεν επηρεάστηκαν από την καθυστερηµένη αναφορά, και δεδο- µένου ότι η στατιστική υπηρεσία της Γερµανίας αποφάσισε ότι η συναφής έντονη συµβολή των καθαρών εξαγωγών δεν έπρεπε να επηρεάσει τον τριµηνιαίο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ το δ τρίµηνο του, αυτή η παραµόρφωση των στοιχείων για τις εµπορικές συναλλαγές αντισταθµίστηκε από µια αντίστοιχη προς τα κάτω διόρθωση της συµβολής της συσσώρευσης αποθε- µάτων στο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ. 3 Καθώς δεν υπήρξε τέτοια παραµόρφωση το α τρίµηνο του 2007, η συµβολή της συσσώρευσης αποθεµάτων κατέστη έντονα θετική. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη µεταβολή των αποθεµάτων σε επίπεδο ζώνης του ευρώ δεν συµβαδίζουν µε τις προσδοκίες των εταιριών, όπως είχαν καταγραφεί στις έρευνες. ύο φορείς δηµοσιεύουν αποτελέσµατα σχετικά µε την εξέλιξη των αποθεµάτων στο πλαίσιο των ερευνών τους για τις επιχειρήσεις, συγκεκριµένα το NTC Economics (έρευνα του είκτη των Υπευθύνων Προµηθειών PMI) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 4 Στο ιάγραµµα Β παρουσιάζονται και οι δύο έρευνες από κοινού µε τον κινητό µέσο όρο τεσσάρων τριµήνων της συµβολής των αποθεµάτων στον τριµηνιαίο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ. Συνολικά, τα τελευταία χρόνια οι δείκτες και των δύο ερευνών παρουσιάζουν γενικά συµµεταβολή µε τις σειρές για τα αποθέµατα. Ωστόσο, η έντονη υποχώρηση της συµβολής των αποθεµάτων το τελευταίο τρίµηνο του και η επακόλουθη έντονη αύξηση το α τρίµηνο του 2007 έρχονται σε αντίθεση µε την εξέλιξη των στοιχείων των ερευνών. Αυτή η αναντιστοιχία, ιδιαίτερα στο τελευταίο τρίµηνο του, συνάδει µε την πρόσφατη εξέλιξη των αποθεµάτων που επηρεάστηκε σηµαντικά από στατιστικούς παράγοντες. 3 Βλ. Στατιστική Υπηρεσία της Γερµανίας (Φεβρουάριος 2007), Detailed results on the economic performance in the 4th quarter of. 4 Η έρευνα PMI για τα αποθέµατα αγορασθέντων αγαθών ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1997 και η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα αποθέµατα έτοιµων προϊόντων ξεκίνησε τον Ιανουάριο του Η διαφορά µεταξύ των αγορασθέντων αγαθών και των έτοι- µων αγαθών είναι ότι τα πρώτα είναι πρώτες ύλες που χρησιµοποιούνται στη µεταποίηση ενός προϊόντος, ενώ τα δεύτερα είναι αγαθά που έχουν ολοκληρωθεί αλλά δεν έχουν ακόµη πωληθεί ή διανεµηθεί στον τελικό χρήστη. Η έρευνα του PMI περιλαµβάνει επίσης αποτελέσµατα για τα αποθέµατα έτοιµων προϊόντων που δεν λαµβάνονται υπόψη στο παρόν Πλαίσιο. 74 Ιούνιος 2007

75 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας Η πρόσφατη δηµοσίευση από την και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Eurostat) των τριµηνιαίων λογαριασµών της ζώνης του ευρώ για τους θεσµικούς τοµείς επιτρέπει µια πιο ενδελεχή ανάλυση των µακροοικονοµικών εξελίξεων στη ζώνη του ευρώ. Για παράδειγµα, σχετικά µε τις αιτίες του συγκρατηµένου ρυθµού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης τα τελευταία χρόνια, αυτοί οι λογαριασµοί δείχνουν πώς οι αυξήσεις των µισθών και των εισοδηµάτων από αυτοαπασχόληση περιορίστηκαν από την αύξηση της φορολογίας εισοδήµατος (βλ. το Πλαίσιο µε τίτλο Πρόσφατες εξελίξεις για τον τοµέα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων: στοιχεία από τους νέους τριµηνιαίους λογαριασµούς κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ ). Πλαίσιο 9 ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Την 1η Ιουνίου 2007, η και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Eurostat) δηµοσίευσαν για πρώτη φορά τριµηνιαίους λογαριασµούς της ζώνης του ευρώ ανά θεσµικό τοµέα, συµπεριλαµβάνοντας τους λογαριασµούς για τον υπόλοιπο κόσµο. 1 Οι νέοι αυτοί λογαριασµοί αποτελούν ορόσηµο για την εξέλιξη των οικονοµικών και χρηµατοπιστωτικών στατιστικών στοιχείων της ζώνης του ευρώ. Εφεξής, κάθε τρίµηνο θα διατίθενται σχεδόν πλήρεις εθνικοί λογαριασµοί για τη ζώνη του ευρώ. Περιλαµβάνουν τόσο οικονοµικούς λογαριασµούς γενικής φύσεως (πλην των χρηµατοπιστωτικών) όσο και χρηµατοπιστωτικούς λογαριασµούς και τις χρηµατοπιστωτικές λογιστικές καταστάσεις. Αυτοί οι λογαριασµοί αντικαθιστούν τον Πίνακα Χρηµατοδότησης και Επενδύσεων που δηµοσιευόταν από την. Στο παρόν Πλαίσιο παρουσιάζονται ορισµένα από τα στοιχεία και στη συνέχεια περιγράφονται οι πρόσφατες µη χρηµατοπιστωτικές δραστηριότητες του τοµέα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Η ανάλυση των χρηµατοπιστωτικών εξελίξεων µε βάση αυτά τα στοιχεία περιλαµβάνεται στο Τµήµα 2 του Μηνιαίου ελτίου. Οι τριµηνιαίοι λογαριασµοί κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ Οι µακροοικονοµικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις επηρεάζονται από τις ενέργειες των οικονοµικών µονάδων σε µια οικονοµία. Η οµαδοποίηση των οικονοµικών µονάδων που έχουν παρεµφερή συµπεριφορά σε θεσµικούς τοµείς (νοικοκυριά, χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα και κυβέρνηση) διευκολύνει σηµαντικά την κατανόηση των εξελίξεων. Τα νέα στοιχεία παρέχουν, σε τριµηνιαία βάση, µια πολύ λεπτο- µερέστερη ανάλυση των µη χρηµατοπιστωτικών δραστηριοτήτων για παράδειγµα, για τη δηµιουργία και τη διανοµή εσόδων, την κατανάλωση, την αποταµίευση, τις επενδύσεις σε κάθε τοµέα. 2 Επίσης, αυξάνουν τη συνάφεια µεταξύ των οικονοµικών και των χρηµατοπιστωτικών στατιστικών στοιχείων στη ζώνη του ευρώ, επιτρέποντας µια πιο ολοκληρωµένη ανάλυση των χρη- µατοπιστωτικών και των µη χρηµατοπιστωτικών εξελίξεων. Η κατάρτιση αυτών των ολοκληρωµένων και οµοιόµορφων τριµηνιαίων λογαριασµών κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ είναι αποτέλεσµα της διαρκούς συνεργασίας µεταξύ της, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Eurostat) και των εθνικών κεντρικών τραπεζών και εθνικών στατιστικών υπη- 1 Οι πλήρεις λογαριασµοί της ζώνης του ευρώ βρίσκονται στη διεύθυνση (). Επιπλέον, οι µη χρηµατοπιστωτικοί λογαριασµοί για την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται στη διεύθυνση (Eurostat). 2 Για µια ολοκληρωµένη περίληψη των χαρακτηριστικών και εννοιών των λογαριασµών κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ, βλ. το έγγραφο µε τίτλο Quarterly euro area and European Union accounts for institutional sectors (European Sector Accounts), στη διεύθυνση και το άρθρο Ολοκληρωµένοι χρηµατοπιστωτικοί και µη χρηµατοπιστωτικοί λογαριασµοί για τους θεσµικούς τοµείς της ζώνης του ευρώ, στο τεύχος Οκτωβρίου του Μηνιαίου ελτίου. Ιούνιος

76 ιάγραµµα Α Συµβολή στις µεταβολές του ακαθάριστου διαθέσιµου εισοδήµατος των νοικοκυριών (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκατοστιαίες µονάδες) ιάγραµµα Β Ρυθµός αύξησης του διαθέσιµου εισοδήµατος και της κατανάλωσης των νοικοκυριών και ποσοστό αποταµίευσης (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, ποσοστά %) Πηγές: Eurostat και. Πηγές: Eurostat και. Σηµείωση: Το ποσοστό αποταµίευσης των νοικοκυριών εκφράζεται ως ποσοστό % του ακαθάριστου διαθέσιµου εισοδήµατος των νοικοκυριών (κινητός µέσος όρος τεσσάρων τριµήνων). ρεσιών. Το πρώτο µέρος αυτής της διαδικασίας ήταν η παραγωγή των ετήσιων λογαριασµών κατά τοµέα, που δηµοσιεύθηκαν το Μάιο του και παρείχαν στοιχεία για την περίοδο Οι νέοι τριµηνιαίοι λογαριασµοί περιλαµβάνουν στοιχεία από το α τρίµηνο του 1999 έως το δ τρίµηνο του. Επί του παρόντος, οι λογαριασµοί κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ θα διατίθενται περίπου 120 ηµέρες µετά το πέρας του τριµήνου. Καθώς τα στοιχεία των λογαριασµών κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ δεν είναι εποχικώς διορθωµένα, στο παρόν Πλαίσιο παρουσιάζονται συγκρίσεις σε ετήσια βάση. Όλα τα στοιχεία είναι σε τρέχουσες τιµές. Καθώς οι τρι- µηνιαίοι λογαριασµοί για τον τοµέα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα περιλαµβάνουν περισσότερα νέα στοιχεία από ό,τι οι λογαριασµοί για τους τοµείς της κυβέρνησης, των χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων και του υπόλοιπου κόσµου, η παρακάτω περιγραφή επικεντρώνεται στους δύο πρώτους τοµείς. Πρόσφατες εξελίξεις στον τοµέα των νοικοκυριών Το, ο ρυθµός αύξησης του ονοµαστικού διαθέσιµου εισοδήµατος των νοικοκυριών παρέ- µεινε µέτριος και διαµορφώθηκε σε 3,2% συνολικά, δηλ. ο ρυθµός µεταβολής ήταν ελαφρά υψηλότερος εκείνου του και σε γενικές γραµµές συµβαδίζει µε το µέσο ρυθµό οικονοµικής ανάπτυξης από το 2002 (βλ. ιάγραµµα Α). Η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό (δηλ. οι µισθοί και τα ηµεροµίσθια που λαµβάνουν τα νοικοκυριά συν τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που καταβάλλουν οι εργοδότες), που αντιστοιχεί στα 3/4 περίπου του ονοµαστικού ακαθάριστου διαθέσιµου εισοδήµατος των νοικοκυριών, αυξήθηκε σταθερά το και το, δεδοµένου ότι αυξήθηκε το ποσοστό απασχόλησης και ο ρυθµός αύξησης των µισθών. Το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα και το µικτό εισόδηµα των αυτοαπασχολουµένων, δηλ. το υπόλοιπο 1/4 των εσόδων των νοικοκυριών, αυξήθηκε επίσης µε ταχύ ρυθµό την ίδια περίοδο. Ωστόσο, αυτό αντισταθµίστηκε εν µέρει από µια αύξηση των πληρωµών άµεσων φόρων από τα νοικοκυριά κυρίως 76 Ιούνιος 2007

77 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας ιάγραµµα Γ Συµβολές στα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκατοστιαίες µονάδες) φόρων εισοδήµατος και των καθαρών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης (για παράδειγµα, καταβολές για συντάξεις, επιδόµατα ανεργίας και ασφάλιση υγείας). Πηγές: Eurostat και. Ο ρυθµός αύξησης της ονοµαστικής κατανάλωσης των νοικοκυριών επιταχύνθηκε το και διαµορφώθηκε σε 3,8%, δηλ. υπήρξε ο υψηλότερος ρυθµός αύξησης από το 2001, µολονότι επιβραδύνθηκε κάπως στη διάρκεια του έτους (βλ. ιάγραµµα Β). Η κατανάλωση αυξήθηκε ταχύτερα από το ακαθάριστο διαθέσιµο εισόδηµα σε όλα τα τρίµηνα και έτσι το ποσοστό αποταµίευσης µειώθηκε. Από το τέλος του 2004, αυτό το ποσοστό έχει υποχωρήσει κατά 0,8 της εκατοστιαίας µονάδας και έχει διαµορφωθεί σε 13,8%. 3 Οι επενδύσεις των νοικοκυριών σε µη χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία (κυρίως η αγορά νέων κατοικιών και οι πάγιες επενδύσεις από επιχειρήσεις που δεν έχουν τη µορφή της ανώνυµης εταιρίας) αυξήθηκαν σταθερά το και το. Σε συνδυασµό µε την υποχώρηση της αποταµίευσης την ίδια περίοδο, αυτό σηµαίνει ότι η καθαρή χρηµατοδοτική θέση των νοικοκυριών επιδεινώθηκε. Ως εκ τούτου, τα νοικοκυριά µείωσαν τις επενδύσεις τους σε χρηµατοοικονοµικά στοιχεία (π.χ. µετοχές) την ίδια περίοδο. Παράλληλα, ο καθαρός χρηµατοοικονο- µικός πλούτος τους αυξήθηκε σηµαντικά, κυρίως λόγω της διακράτησης κερδών από τα χρη- µατοοικονοµικά τους περιουσιακά στοιχεία. Πρόσφατες εξελίξεις στον τοµέα των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα Ο ρυθµός αύξησης των µικτών επιχειρηµατικών εσόδων των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα επιβραδύνθηκε σε 4,0% το συνολικά, έναντι 5,3% το προηγού- µενο έτος και 7,7% το 2004 (βλ. ιάγραµµα Γ). 4 Η τριµηνιαία πορεία ήταν πιο ευµετάβλητη καθώς ο ρυθµός αύξησης των εσόδων υποχώρησε έντονα το β τρίµηνο του αλλά ανέκαµψε έντονα το γ και δ τρίµηνο. Οι µεταβολές του ρυθµού αύξησης οφείλονται σε µεγάλο βαθµό στην εξέλιξη του ακαθάριστου λειτουργικού πλεονάσµατος. Τα έσοδα από τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία (κυρίως εισπράξεις µερισµάτων και κέρδη από ξένες άµεσες επενδύσεις) συνέβαλαν θετικά στο ρυθµό αύξησης του εισοδήµατος το, αν και σηµαντικά λιγότερο από ό,τι το 2004 και το. Η συνεχιζόµενη αύξηση των επιχειρηµατικών εσόδων παρέσχε στήριξη στις επενδύσεις των 3 Το ποσοστό αποταµίευσης παρουσιάζεται ως ποσοστό του ακαθάριστου διαθέσιµου εισοδήµατος και περιλαµβάνει διόρθωση για την καθαρή συµµετοχή των νοικοκυριών στα αποθεµατικά των ταµείων συντάξεων και ασφαλειών ζωής. 4 Τα επιχειρηµατικά έσοδα είναι παρόµοια µε τα κέρδη όταν οι επιχειρήσεις χρησιµοποιούν µεθόδους όπου τα κέρδη καταγράφονται µετά τις καθαρές πληρωµές τόκων αλλά πριν από τις πληρωµές µερισµάτων και φόρων. Τα επιχειρηµατικά έσοδα περιλαµβάνουν το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα που δηµιουργείται από την παραγωγή και τα έσοδα που εισπράττονται από χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε επιχειρήσεις, τόσο σε εγχώριο επίπεδο όσο και στο εξωτερικό. Ιούνιος

78 επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα. Οι ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου επιταχύνονται από τα µέσα του 2004 και στα τέλη του κατέγραψαν τον ταχύτερο ρυθµό αύξησης από το 2001 και αντιστοιχούσαν σε 23% περίπου της ακαθάριστης προστιθέµενης αξίας (βλ. ιάγραµµα ). Καθώς ο ρυθµός αύξησης των επενδύσεων των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρη- µατοπιστωτικό τοµέα υπερέβη το ρυθµό αύξησης των κεφαλαίων που παράγονται εσωτερικά (ή των παρακρατηθέντων κερδών) την ίδια περίοδο, οι επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα διατήρησαν τη θέση τους ως καθαροί δανειολήπτες, δηλ. χρη- µατοδοτούν τις επενδύσεις τους µέσω της συσσώρευσης χρέους και της έκδοσης µετοχών και λοιπών τίτλων. ιάγραµµα Έσοδα, ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου και αποταµίευση επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα (ποσοστά %) Επιτρέποντας την καλύτερη κατανόηση των µη χρηµατοπιστωτικών και των χρηµατοπιστωτικών εξελίξεων των κύριων θεσµικών τοµέων, Πηγές: Eurostat και. Σηµείωση: Οι λόγοι εκφράζονται ως ποσοστά % της ακαθάριστης προστιθέµενης αξίας (κινητός µέσος όρος τεσσάρων τριµήνων). των σχέσεών τους µε τον υπόλοιπο κόσµο καθώς και µεταξύ τους, οι νέοι τριµηνιαίοι λογαριασµοί κατά τοµέα της ζώνης του ευρώ αποτελούν µια ευπρόσδεκτη βελτίωση των διαθέσιµων στοιχείων για την οικονοµική και χρηµατοοικονοµική ανάλυση. Συνολικά, αυτοί οι λογαριασµοί φανερώνουν ότι το περασµένο έτος τα νοικοκυριά ωφελήθηκαν από τις αυξήσεις των µισθών και του εισοδήµατος από αυτοαπασχόληση αλλά αυτό αντισταθµίστηκε εν µέρει από την αύξηση της καταβολής φόρων εισοδήµατος. Ως εκ τούτου, ο ρυθµός αύξησης του ονοµαστικού διαθέσιµου εισοδήµατος ήταν σχετικά συγκρατηµένος και, µολονότι το ποσοστό αποταµίευσης υποχώρησε ελαφρά, η επιτάχυνση της ονοµαστικής κατανάλωσης παρέµεινε µέτρια. Την ίδια περίοδο, η κερδοφορία των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα ήταν υψηλή και συνέβαλε στη στήριξη του υψηλού ρυθµού αύξησης των επενδύσεων. ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο ρυθµός αύξησης της προστιθέµενης αξίας το α τρίµηνο του 2007 επιµερίστηκε σε γενικές γραµ- µές σε όλους τους κύριους οικονοµικούς τοµείς. Ειδικότερα, ο ρυθµός αύξησης της προστιθέµενης αξίας επιταχύνθηκε περαιτέρω στον τοµέα της βιοµηχανίας και των κατασκευών. Ο ρυθµός αύξησης της προστιθέµενης αξίας του τοµέα των υπηρεσιών επιταχύνθηκε επίσης έντονα, αν και βραδύτερα έναντι των δύο άλλων τοµέων. Ωστόσο αυτό συγκαλύπτει την επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης της προστιθέµενης αξίας στους τοµείς των χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών και των επιχειρη- µατικών δραστηριοτήτων. Η επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης της προστιθέµενης αξίας το α τρίµηνο του 2007 έρχεται σε αντίθεση µε την επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ. Αυτό εξηγείται από την αρνητική συµβολή της συνιστώσας διαφορά φόρων-επιδοτήσεων προϊόντων, που εννοιολογικά συνδέει την προστιθέµενη αξία µε το ΑΕΠ. Αυτή η αρνητική συµβολή ίσως συνδέεται µε την επίδραση των προσδοκιών αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ στη Γερµανία τον Ιανουάριο του 2007, που οδήγησαν σε αύξηση του όγκου των φόρων επί των προϊόντων το τελευταίο τρί- µηνο του. 78 Ιούνιος 2007

79 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας Το α τρίµηνο του 2007 η βιοµηχανική παραγωγή (εκτός των κατασκευών) ανέκαµψε µετά την έντονη επιβράδυνση το δεύτερο ήµισυ του, που οφειλόταν κυρίως σε αρνητικές συµβολές της παραγωγής ενέργειας. Η βιοµηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 0,8%, έναντι 0,6% το δ τρίµηνο του. Αυτή η πρόσφατη επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης της βιοµηχανικής παραγωγής οφείλεται κυρίως στο ρυθµό αύξησης της παραγωγής ενδιάµεσων και κεφαλαιακών αγαθών. Η αύξηση της παραγωγής καταναλωτικών αγαθών ήταν πιο συγκρατηµένη (βλ. ιάγραµµα 39). Οι νέες παραγγελίες στη βιοµηχανία αυξήθηκαν κατά 1,8% το α τρίµηνο του 2007, όσο περίπου και το δ τρίµηνο του. Εάν εξαιρεθεί η πολύ ευµετάβλητη συνιστώσα λοιπός εξοπλισµός µεταφορών, οι νέες παραγγελίες αυξήθηκαν κατά 2,3%. Τέλος, η παραγωγή του τοµέα των κατασκευών έχει επιταχυνθεί έντονα από την αρχή του, και µάλιστα καταγράφει τον υψηλότερο ρυθµό αύξησης από το 1994, ο οποίος το α τρίµηνο του 2007 ήταν 2,5% για δεύτερο διαδοχικό τρίµηνο. ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ιάγραµµα 39 Συµβολή στην αύξηση της βιοµηχανικής παραγωγής (ρυθµός αύξησης και συµβολή σε εκατοστιαίες µονάδες, µηνιαία στοιχεία, εποχικώς διορθωµένα) Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Τα στοιχεία που παρουσιάζονται υπολογίζονται ως κινητοί κεντρικοί µέσοι τριών µηνών έναντι του αντίστοιχου µέσου όρου της προηγούµενης τριµηνίας. Τα διαθέσιµα στοιχεία ερευνών κατά τοµέα που καλύπτουν έως και το Μάιο του 2007 διατηρούνται σε πολύ υψηλό επίπεδο, φανερώνοντας διατήρηση του υψηλού ρυθµού της οικονοµικής ανάπτυξης, µε ευρεία βάση, το β τρίµηνο του έτους. Σύµφωνα µε τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Επιχειρήσεις και τους Καταναλωτές, οι επιχειρηµατικές προσδοκίες υποχώρησαν ελαφρά το Μάιο, αν και παραµένουν κοντά στην υψηλότερη τιµή τους που καταγράφηκε τον Απρίλιο. Η υποχώρηση των προσδοκιών καταγράφηκε στους τοµείς των ενδιάµεσων αγαθών, ενώ οι προσδοκίες στους τοµείς των καταναλωτικών και των κεφαλαιακών αγαθών παρέµειναν σχεδόν αµετάβλητες. Ο είκτης των Υπευθύνων Προµηθειών (PMI) για τον τοµέα της µεταποίησης υποχώρησε επίσης ελαφρά το Μάιο, γεγονός που υποδηλώνει µια πιθανή επιβράδυνση, αν και ο δείκτης εξακολουθεί να σηµατοδοτεί θετικό ρυθµό ανάπτυξης (βλ. ιάγραµµα 40). Όσον αφορά τον τοµέα των υπηρεσιών, τόσο ο δείκτης για τις επιχειρηµατικές προσδοκίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και ο δείκτης επιχειρηµατικής δραστηριότητας του PMI συνεχίζουν να καταδεικνύουν υψηλό ρυθµό ανάπτυξης το β τρίµηνο του Οι προοπτικές πέραν του β τριµήνου είναι και αυτές πολύ θετικές, καθώς η αναµενόµενη ζήτηση για τους επόµενους 12 µήνες παραµένει πάνω από το µακροχρόνιο µέσο όρο και των δύο δεικτών. ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΑΝΩΝ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ Η επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης παρέµεινε σχετικά υποτονική από την έναρξη της ανάκαµψης στις αρχές του Το σηµερινό επίπεδο του ρυθµού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης βρίσκεται κάτω από τα επίπεδα που καταγράφηκαν στα τέλη της δεκαετίας του Ιούνιος

80 ιάγραµµα 40 Βιοµηχανική παραγωγή, επιχειρηµατικές προσδοκίες στη βιοµηχανία και ΡΜΙ (µηνιαία στοιχεία, εποχικώς διορθωµένα) ιάγραµµα 41 Λιανικές πωλήσεις και επιχειρηµατικές προσδοκίες στο λιανικό εµπόριο και εµπιστοσύνη νοικοκυριών (µηνιαία στοιχεία) Πηγές: Eurostat, Έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Επιχειρήσεις και τους Καταναλωτές, NTC Εconomics και υπολογισµοί της. 1) Μεταποίηση: Τριµηνιαίες εκατοστιαίες µεταβολές. 2) ιαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων, µεταβολές σε σύγκριση µε την προηγούµενη τριµηνία. 3) είκτης Υπευθύνων Προµηθειών, αποκλίσεις από την τιµή Τα τελευταία διαθέσιµα οικονοµικά στοιχεία για τις δαπάνες των νοικοκυριών εξακολουθούν να παρουσιάζουν ανάµικτες ενδείξεις για την Πηγές: Έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Επιχειρήσεις και τους Καταναλωτές και Eurostat. 1) Ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, κινητός κεντρικός µέσος τριών µηνών, στοιχεία διορθωµένα ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών. 2) ιαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων, στοιχεία διορθωµένα τόσο εποχικά όσο και ως προς το µέσο όρο. Για την εµπιστοσύνη των καταναλωτών, τα αποτελέσµατα για τη ζώνη του ευρώ από τον Ιανουάριο του 2004 και εξής δεν είναι πλήρως συγκρίσιµα µε τα προηγούµενα στοιχεία λόγω αλλαγών στο ερωτηµατολόγιο που χρησιµοποιείται για την έρευνα στη Γαλλία. ιδιωτική κατανάλωση στη ζώνη του ευρώ το β τρίµηνο. Από τη µια πλευρά, τα πραγµατικά στοιχεία παραµένουν υποτονικά, ενώ από την άλλη, οι δείκτες των ερευνών συνεχίζουν να υποδηλώνουν ενίσχυση της κατανάλωσης. Αντανακλώντας την επίδραση της αύξησης του ΦΠΑ στη Γερµανία, η ιδιωτική κατανάλωση στη ζώνη του ευρώ υποχώρησε κατά 0,1% σε τριµηνιαία βάση το α τρίµηνο του 2007, µετά από ρυθµό αύξησης 0,4% το δ τρίµηνο του. Ο αριθµός των νέων επιβατικών αυτοκινήτων που τέθηκαν σε κυκλοφορία υποχώρησε έντονα κατά 5,3% σε µηνιαία βάση τον Απρίλιο, µετά την υποχώρηση του α τριµήνου. Τα τελευταία στοιχεία που δηµοσιεύθηκαν από τη Eurostat για τον όγκο των λιανικών πωλήσεων είναι επίσης υποτονικά. Ωστόσο, η εµπιστοσύνη των καταναλωτών στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε έντονα το Μάιο και διαµορφώθηκε κοντά στην ανώτατη τιµή που καταγράφηκε το 2000 (βλ. ιάγραµµα 41). Όσον αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, η ιδιωτική κατανάλωση ανα- µένεται να στηριχθεί από την εξέλιξη του πραγµατικού διαθέσιµου εισοδήµατος, καθώς εξακολουθούν να βελτιώνονται οι συνθήκες στην αγορά εργασίας. 4.2 Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τα τελευταία διαθέσιµα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη συνεχιζόµενη βελτίωση των συνθηκών στις αγορές εργασίας της ζώνης του ευρώ. Οι προσδοκίες για την απασχόληση βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα 80 Ιούνιος 2007

81 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας και ενισχύουν την εκτίµηση ότι οι προοπτικές της αγοράς εργασίας είναι ευνοϊκές. Οι δείκτες των ερευνών αρχίζουν να εντοπίζουν µια σχετική στενότητα των συνθηκών στην αγορά εργασίας. ιάγραµµα 42 Ανεργία (µηνιαία στοιχεία, εποχικώς διορθωµένα) ΑΝΕΡΓΙΑ Το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ ακολουθεί καθοδική πορεία από τις αρχές του. Τον Απρίλιο του 2007 υποχώρησε περαιτέρω σε 7,1%, δηλ. µειώθηκε κατά 0,1 της εκατοστιαίας µονάδας έναντι του Μαρτίου (βλ. ιάγραµµα 42). Ο αριθµός των ανέργων υποχώρησε τον Απρίλιο κατά περίπου, σχετικά χαµηλότερα από το µηνιαίο µέσο όρο των για τους τρεις πρώτους µήνες του έτους. Τα στοιχεία των ερευνών για τους περιορισµούς παραγωγής στον τοµέα της βιοµηχανίας υποδηλώνουν ότι αυξάνεται το έλλειµµα εργατικού δυναµικού, χωρίς να φθάνει τα υψηλά επίπεδα που είχαν αναφερθεί στο τέλος του Υπάρχουν ορισµένες ενδείξεις ελαφράς στενότητας στην πλειονότητα των αγορών εργασίας της ζώνης του ευρώ. Ωστόσο, δεν πρέπει να αγνοείται ο δυνητικός ρόλος της παγκοσµιοποίησης και της µετανάστευσης στην άµβλυνση των περιορισµών παραγωγής. Πηγή: Eurostat. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Ο ρυθµός αύξησης της απασχόλησης στη ζώνη του ευρώ παρέµεινε υψηλός το δ τρίµηνο του λόγω των εξελίξεων στον τοµέα των υπηρεσιών και των κατασκευών (βλ. Πίνακα 8), όπου τα αντίστοιχα επίπεδα απασχόλησης αυξήθηκαν κατά και Η µείωση της απασχόλησης Πίνακας 8 Αύξηση της απασχόλησης (εκατοστιαίες µεταβολές έναντι της προηγούµενης περιόδου, εποχικά διορθωµένες) οικονοµίας εκ της οποίας: Γεωργία και αλιεία Βιοµηχανία Πλην κατασκευών Κατασκευές Υπηρεσίες Εµπόριο και µεταφορές Χρηµατοοικονοµικά και επιχειρηµατική δραστηριότητα ηµόσια διοίκηση Ετήσιοι ρυθµοί Τριµηνιαίοι ρυθµοί α τρ. β τρ. γ τρ. 0,8 1,4 0,3 0,5 0,5 0,3 0,3-1,4-0,1 0,1 0,2 0,7-1,8-0,4-0,1 0,7 0,3 0,1 0,3 0,2 0,3-1,2-0,2 0,0-0,1 0,2 0,0-0,2 2,7 2,7 0,9 0,6 0,7 0,9 1,6 1,3 1,8 0,3 0,6 0,5 0,4 0,4 0,7 1,2 0,3 0,5 0,5 0,1 0,4 2,1 3,5 1,1 0,9 0,9 1,0 0,7 1,3 1,4-0,1 0,6 0,4 0,4 0,2 Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Ιούνιος

82 ιάγραµµα 43 Παραγωγικότητα της εργασίας (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) ιάγραµµα 44 Αύξηση της απασχόλησης και προσδοκίες για την απασχόληση (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, διαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. στον αγροτικό τοµέα (κατά ) και στη βιο- µηχανία εκτός των κατασκευών (κατά ) διαµόρφωσε τη συνολική τριµηνιαία αύξηση της απασχόλησης στη ζώνη του ευρώ σε Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης της παραγωγικότητας διαµορφώθηκε σε 1,7% το δ τρίµηνο του, δηλ. στο υψηλότερο σηµείο από το β τρί- µηνο του 2000 (βλ. ιάγραµµα 43). Οι πρόσφατες εκτιµήσεις, βάσει της τάσης, του ρυθ- µού αύξησης της παραγωγικότητας στη ζώνη του ευρώ υποδηλώνουν ότι η καθοδική τάση που παρατηρείται την τελευταία δεκαετία µπορεί να έφθασε στο τέλος της. Ωστόσο, απαιτείται σύνεση, καθώς ο σύνθετος δείκτης του PMI για την παραγωγικότητα υποχώρησε Πηγές: Eurostat και Έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Επιχειρήσεις και τους Καταναλωτές. Σηµείωση: Οι διαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων είναι διορθωµένες ως προς το µέσο όρο. περαιτέρω τον Απρίλιο του 2007 στο χαµηλότερο σηµείο των τελευταίων 20 µηνών, αν και παρα- µένει άνω των 50 µονάδων και εποµένως συνεχίζει να υποδηλώνει θετικό ρυθµό αύξησης της παραγωγικότητας. Οι προσδοκίες για την απασχόληση παρέµειναν ευνοϊκές το Μάιο και υποδηλώνουν βελτίωση της απασχόλησης στη ζώνη του ευρώ το πρώτο εξάµηνο του 2007 (βλ. ιάγραµµα 44). Οι προσδοκίες για την απασχόληση από τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αυξήθηκαν σηµαντικά στον τοµέα των υπηρεσιών και διαµορφώθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από τα µέσα του Στον τοµέα της βιοµηχανίας, οι προσδοκίες για την απασχόληση αυξήθηκαν επίσης, αν και µε πολύ βραδύ- 82 Ιούνιος 2007

83 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η παραγωγή, η ζήτηση και η αγορά εργασίας τερο ρυθµό. Οι προσδοκίες για την απασχόληση σύµφωνα µε τον PMI για τον ίδιο µήνα παρέµειναν αµετάβλητες. 4.3 ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Τα τελευταία οικονοµικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την προοπτική υψηλής και ευρείας οικονοµικής ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ, αντανακλώντας τις ευνοϊκές συνθήκες της εγχώριας και εξωτερικής ζήτησης. Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να βελτιώνονται και αναµένεται να στηρίξουν την επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης. Οι προοπτικές για τις επενδύσεις είναι επίσης πολύ θετικές, ενόψει της συσσωρευµένης και τρέχουσας υψηλής κερδοφορίας των επιχειρήσεων, των ευνοϊκών συνθηκών χρηµατοδότησης και της ανάγκης ανανέωσης του παλαιού κεφαλαιακού αποθέµατος σε ένα περιβάλλον υψηλού επιπέδου χρησιµοποίησης του παραγωγικού δυναµικού στον τοµέα της µεταποίησης, το οποίο βρίσκεται στο υψηλότερο σηµείο των τελευταίων 15 ετών και πλέον. Μολονότι τα βραχυπρόθεσµα στοιχεία στρεβλώθηκαν από στατιστικές επιδράσεις που διόγκωσαν το ρυθµό αύξησης των εξαγωγών στη Γερµανία το δ τρίµηνο του, οι εξαγωγές αναµένεται να εξακολουθήσουν να ωφελούνται από τον ταχύ ρυθµό της παγκόσµιας οικονοµικής ανάπτυξης. Συνάδοντας µε αυτή την αξιολόγηση, οι τελευταίες µακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ προβλέπουν ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ µεταξύ 2,3% και 2,9% το 2007 και µεταξύ 1,8% και 2,8% το 2008 (βλ. την ενότητα µε τίτλο Μακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ ). Οι κίνδυνοι γι αυτή την προοπτική είναι γενικά ισορροπηµένοι βραχυπρόθεσµα. Σε µέσο και µακρό ορίζοντα, το ισοζύγιο κινδύνων παραµένει καθοδικό, κυρίως εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων. Οι παράγοντες αυτοί συνδέονται ειδικότερα µε τους φόβους αύξησης των προστατευτικών πιέσεων, την πιθανότητα περαιτέρω αυξήσεων των τιµών του πετρελαίου, τις ανησυχίες σχετικά µε πιθανές άτακτες εξελίξεις λόγω των παγκόσµιων ανισορροπιών και τις πιθανές µεταβολές του κλίµατος στις χρηµατοπιστωτικές αγορές. Ιούνιος

84 5 Η Μ Ο Σ Ι Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Ε Ι Σ Μετά τη σηµαντική δηµοσιονοµική βελτίωση που καταγράφηκε το, οι τελευταίες διαθέσιµες προβλέψεις υποδηλώνουν την περαιτέρω µείωση του λόγου ελλείµµατος/αεπ στη ζώνη του ευρώ την περίοδο , λόγω του συνεχιζόµενου υψηλού ρυθµού αύξησης των δηµόσιων εσόδων και του µέτριου ρυθµού αύξησης των δαπανών στο πλαίσιο των ευνοϊκών µακροοικονοµικών προοπτικών. Ωστόσο, αφού συνυπολογιστούν τα προσωρινά µέτρα και οι κυκλικοί παράγοντες, η διαρθρωτική βελτίωση είναι µικρότερη από εκείνη που υποδεικνύουν τα ονοµαστικά δηµοσιονοµικά αποτελέσµατα. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα ευνοϊκή συγκυρία δίνει την ευκαιρία να διορθωθούν ταχέως οι δηµοσιονοµικές ανισορροπίες και να επιταχυνθεί η προσαρµογή ώστε να επιτευχθούν οι µεσοπρόθεσµοι στόχοι το συντοµότερο δυνατόν, το αργότερο έως το ΟΙ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2007 ΚΑΙ ΤΟ 2008 Το οι δηµοσιονοµικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ αποδείχθηκαν πιο ευνοϊκές από ό,τι προβλεπόταν, συµπεριλαµβανοµένων των προγραµµάτων σταθερότητας που υποβλήθηκαν από τις χώρες-µέλη της ζώνης του ευρώ στο τέλος του και τις αρχές του Το δηµοσιονοµικό έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ υποχώρησε από 2,5% του ΑΕΠ το σε 1,6% το (βλ. Πίνακα 9). Αυτό αντανακλά τη σταθερή αύξηση του λόγου των δηµόσιων εσόδων και στα τέσσερα τρίµηνα του έτους και τη συγκρατηµένη υποχώρηση του λόγου των δηµόσιων δαπανών (βλ. ιάγραµµα 45). Ο λόγος των δηµόσιων δαπανών διογκώθηκε από δύο σηµαντικές µεµονωµένες αυξήσεις των κεφαλαιακών µεταβιβάσεων στην Ιταλία εξαιτίας µιας απόφασης του ικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων που αφορούσε τον ΦΠΑ και από την ανάληψη του χρέους των σιδηροδρόµων το δεύτερο εξάµηνο του έτους. Μετά τη σηµαντική δηµοσιονοµική βελτίωση που καταγράφηκε το, η κατάσταση των δηµόσιων οικονοµικών στη ζώνη του ευρώ αναµένεται να συνεχίσει να βελτιώνεται το 2007 και το Σύµφωνα µε τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δηµοσιεύθηκαν την άνοιξη του 2007, εάν υποτεθεί ότι οι δηµοσιονοµικές πολιτικές θα παραµείνουν αµετάβλητες, ο λόγος του ελλείµ- µατος προς το ΑΕΠ της κεντρικής κυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να υποχωρήσει σε 1,0% το 2007 και 0,8% το 2008 (βλ. Πίνακα 9). Η εικόνα που καταγράφεται στο Economic Outlook του ΟΟΣΑ του Μαΐου του 2007 είναι σε γενικές γραµµές παρεµφερής. Όσον αφορά τις χώρες που υπόκεινται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείµ- µατος (Ιταλία και Πορτογαλία, µετά την πρόσφατη κατάργηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείµµατος για τη Γερµανία και την Ελλάδα), µόνο η Πορτογαλία αναµένεται να εξακολουθήσει να καταγράφει ελλείµµατα πάνω από την τιµή αναφοράς (3% του ΑΕΠ) τόσο το 2007 όσο και το 2008, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το έλλειµµα της Ιταλίας θα υποχωρήσει κάτω του 3% του ΑΕΠ το ιάγραµµα 45 Τριµηνιαία στατιστικά στοιχεία για τα δηµόσια οικονοµικά της ζώνης του ευρώ (κινητό άθροισµα τεσσάρων τριµήνων ως ποσοστό του ΑΕΠ) Όσον αφορά τις χώρες που δεν έχουν υπερβολικό έλλειµµα αλλά δεν έχουν ακόµη επιτύχει τους µεσοπρόθεσµους στόχους τους (Βέλγιο, Γερµανία, Ελλάδα, Γαλλία, Αυστρία, Σλοβενία), οι περισσότερες προβλέπεται ότι θα εµφανίσουν µικρές µόνο βελτιώσεις ή και επιδείνωση των δηµοσιονοµικών αποτελεσµάτων τους το 2007 και το Μεταξύ των χωρών που έχουν ήδη επιτύχει τους µεσοπρόθεσµους στόχους τους Πηγή: Υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Eurostat και εθνικών στοιχείων. 84 Ιούνιος 2007

85 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ηµοσιονοµικές εξελίξεις Πίνακας 9 ηµοσιονοµικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ (ως ποσοστό % του ΑΕΠ) Οικονοµικές προβλέψεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής, άνοιξη 2007 α. Συνολικά έσοδα β. Συνολικές δαπάνες εκ των οποίων: γ. δαπάνες για τόκους δ. πρωτογενείς δαπάνες (β-γ) ηµοσιονοµικό αποτέλεσµα (α-β) Πρωτογενές δηµοσιονοµικό αποτέλεσµα (α-δ) Κυκλικά διορθωµένο δηµοσιονοµικό αποτέλεσµα Ακαθάριστο χρέος Πραγµατικό ΑΕΠ (ετήσια εκατοστιαία µεταβολή) 45,1 48,2 3,3 44,9-3,0 0,2-2,7 69,2 0,8 44,8 47,6 3,1 44,5-2,8 0,3-2,4 69,7 2,0 45,1 47,6 2,9 44,6-2,5 0,5-1,8 70,5 1,4 45,7 47,3 2,9 44,5-1,6 1,3-1,2 69,0 2,7 45,5 46,5 2,9 43,6-1,0 1,9-0,8 66,9 2,6 45,4 46,2 2,8 43,3-0,8 2,0-0,7 65,0 2,5 Μέσοι όροι για τη ζώνη του ευρώ βάσει των επικαιροποιηµένων προγραµµάτων σταθερότητας -07 1) ηµοσιονοµικό αποτέλεσµα Πρωτογενές δηµοσιονοµικό αποτέλεσµα Κυκλικά διορθωµένο δηµοσιονοµικό αποτέλεσµα Ακαθάριστο χρέος Πραγµατικό ΑΕΠ (ετήσια εκατοστιαία µεταβολή) -2,4-2,1-1,4-1,1 0,6 1,0 1,5 1,8-1,8-1,7-1,1-0,8 70,6 69,4 67,8 66,4 1,4 2,6 2,2 2,2 Πηγές: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικαιροποιηµένα προγράµµατα σταθερότητας -07 και υπολογισµοί της. Σηµείωση: Τα στοιχεία δεν περιλαµβάνουν έσοδα από την πώληση αδειών UMTS και ενδέχεται το αθροισµά τους να µη συµφωνεί µε το σύνολο λόγω στρογγυλοποίησης. 1) ιαθέσιµα στοιχεία για το Μάιο του Ο µέσος όρος της ζώνης του ευρώ το περιλαµβάνει στοιχεία για τη Γαλλία από το πρόγραµµα σταθερότητας -. (Ιρλανδία, Ισπανία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, Φινλανδία), η Ιρλανδία και οι Κάτω Χώρες ανα- µένεται να περιορίσουν σηµαντικά τα δηµοσιονοµικά τους αποτελέσµατα, ενώ ειδικά η Ολλανδία θα καταγράψει προσωρινά έλλειµµα το 2007 και θα έχει ισοσκελισµένο προϋπολογισµό το Στην Ισπανία προβλέπεται επίσης χαµηλότερο δηµοσιονοµικό πλεόνασµα. Σε σύγκριση µε τους στόχους που τέθηκαν στον τελευταίο γύρο των επικαιροποιηµένων προγραµµάτων σταθερότητας, οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποδεικνύουν σε γενικές γραµµές πιο ευνοϊκές δηµοσιονοµικές εξελίξεις. Έτσι, ο προβλεπόµενος λόγος του ελλείµµατος για το 2007 και το 2008 στη ζώνη του ευρώ είναι αντίστοιχα κατά 0,4 και 0,3 της εκατοστιαίας µονάδας του ΑΕΠ χαµηλότερος από το µέσο όρο των εθνικών στόχων στα τελευταία προγράµµατα σταθερότητας. Αυτό αντανακλά τις αναµενόµενες επιδράσεις εκ µεταφοράς της γενικά µη προγραµµατισµένης αύξησης των φορολογικών εσόδων το καθώς και το γενικά βελτιωµένο µακροοικονοµικό περιβάλλον, ενώ προβλέπεται ότι οι προσπάθειες εξυγίανσης θα είναι περιορισµένες το 2007 και δεν θα έχουν γίνει συγκεκριµένες στους προϋπολογισµούς του Μετά την υποχώρηση που καταγράφηκε το, ο λόγος του δηµόσιου χρέους στη ζώνη του ευρώ συνολικά προβλέπεται να συνεχίσει την καθοδική του πορεία και να διαµορφωθεί σε 65,0% του ΑΕΠ το Αυτό µε τη σειρά του αντανακλά την υποχώρηση του λόγου του χρέους που αναµένεται σε όλες τις χώρες πλην της Πορτογαλίας, όπου ο λόγος χρέους/αεπ θα συνεχίσει να αυξάνεται. Ωστόσο, επτά χώρες-µέλη της ζώνης του ευρώ (Βέλγιο, Γερµανία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία και Πορτογαλία) αναµένεται ότι θα εξακολουθήσουν να καταγράφουν λόγους δηµόσιου χρέους άνω ή πολύ κοντά στο 60% του ΑΕΠ το Ιούνιος

86 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΗΜΟΣΙΟΝΟ- ΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Η δηµοσιονοµική βελτίωση στη ζώνη του ευρώ εντός του χρονικού ορίζοντα προβολής συµπίπτει µε τις προβλεπόµενες ευνοϊκές οικονοµικές συνθήκες, ιδίως µε το ρυθµό αύξησης του πραγ- µατικού ΑΕΠ που θα υπερβεί το δυνητικό ρυθµό το 2007 και, σε µικρότερο βαθµό, το 2008 (βλ. ιάγραµµα 46α). Αυτό προκαλεί µια θετική κυκλική συµβολή στα δηµοσιονοµικά αποτελέσµατα. Στο γεγονός αυτό προστίθεται η αρκετά συγκρατηµένη προσπάθεια εξυγίανσης, όπως αντανακλάται στην αύξηση των κυκλικά διορθωµένων πρωτογενών αποτελεσµάτων, κατά 0,4% του ΑΕΠ το 2007 και 0,1% του ΑΕΠ το Επιπλέον, αυτή η προσαρµογή επωφελείται από ορισµένες προσωρινές επιδράσεις, ενώ ο περιορισµός του λόγου των δαπανών για τόκους είναι αµελητέος (βλ. ιαγράµµατα 46β και γ). Σε επίπεδο χωρών, η µέτρια βελτίωση του κυκλικά διορθωµένου πρωτογενούς αποτελέσµατος στη ζώνη του ευρώ αντανακλά σε µεγάλο βαθµό τις αναµενόµενες προσαρµογές στη Γερ- µανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, που αντισταθ- µίζουν την επιδείνωση που προβλέπεται, ιδιαίτερα για την Ιρλανδία και την Ολλανδία. Η µετρίως περιοριστική δηµοσιονοµική πολιτική που αναµένεται στη ζώνη του ευρώ το 2007 θα προκύψει από την προβλεπόµενη υποχώρηση του κυκλικά διορθωµένου λόγου των συνολικών δαπανών που θα υπεραντισταθµίσει µια υποχώρηση των κυκλικά διορθωµένων εσόδων (βλ. ιάγραµµα 46δ). Εάν υποτεθεί ότι η δηµοσιονοµική πολιτική θα παραµείνει αµετάβλητη το 2008, οι κυκλικά διορθωµένοι λόγοι των εσόδων και των δαπανών θα υποχωρήσουν και πάλι, αλλά σε µικρότερο βαθµό. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η υποχώρηση του λόγου των εσόδων αντανακλά κυρίως τη βραδύτερη διεύρυνση της φορολογικής βάσης σε σχέση µε το ρυθµό αύξησης του ΑΕΠ, ενώ η εξέλιξη των δαπανών οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στις αµετάβλητες τάσεις του ρυθ- µού αύξησης των δαπανών έναντι του υψηλότερου από ό,τι αναµενόταν ρυθµού αύξησης του ΑΕΠ. Επιπλέον, το γεγονός ότι τερµατίστηκαν οι µεµονωµένες κεφαλαιακές µεταβιβάσεις στην Ιταλία εξηγεί σηµαντικό µέρος (περίπου ιάγραµµα 46 Προσδιοριστικοί παράγοντες των δηµοσιονοµικών εξελίξεων στη ζώνη του ευρώ (σε εκατοστιαίες µονάδες του ΑΕΠ, εκατοστιαίες µεταβολές) Πηγές: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Οικονοµικές προβλέψεις, φθινόπωρο 2007) και υπολογισµοί της. 86 Ιούνιος 2007

87 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ηµοσιονοµικές εξελίξεις 0,4 της εκατοστιαίας µονάδας του ΑΕΠ) της υποχώρησης του λόγου των δαπανών στη ζώνη του ευρώ το ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Οι καλύτερες έναντι των αναµενόµενων δηµοσιονοµικές εξελίξεις το και οι ευνοϊκές οικονοµικές προοπτικές παρέχουν µια νέα ευκαιρία για τη διόρθωση των δηµοσιονοµικών ανισορροπιών. Οι χώρες θα πρέπει να εκµεταλλευθούν πλήρως την τρέχουσα δυναµική του ρυθµού οικονοµικής ανάπτυξης και τα καλύτερα έναντι των αναµενόµενων φορολογικά έσοδα προκειµένου να θέσουν πιο φιλόδοξους στόχους δηµοσιονοµικής εξυγίανσης όπου απαιτείται και να αποφύγουν τις πολιτικές που θα επέτειναν τις κυκλικές διακυµάνσεις. Αυτό θα ήταν σύµφωνο µε τις διατάξεις του Συµφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης καθώς και µε τη δέσµευση της Οµάδας Ευρώ στις 20 Απριλίου Σύµφωνα µε αυτή τη δέσµευση, οι Υπουργοί Οικονοµικών των χωρών-µελών της ζώνης του ευρώ επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους προς το Σύµφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, συµφώνησαν ότι η ζώνη του ευρώ διέρχεται επί του παρόντος ευνοϊκή συγκυρία και δεσµεύθηκαν να επιτύχουν συγκεκριµένους στόχους δηµοσιονοµικής πολιτικής τα επόµενα χρόνια. Ειδικότερα, τα πολύ καλύτερα από ό,τι αναµενόταν δηµοσιονοµικά αποτελέσµατα του πρέπει να µεταφραστούν σε πιο φιλόδοξους δηµοσιονοµικούς στόχους για το 2007 και µετά. Οι χώρες µε δηµοσιονοµικές ανισορροπίες πρέπει να χρησιµοποιήσουν πλήρως τα πρόσφατα έκτακτα έσοδα ώστε να περιορίσουν το έλλειµµα και να αντισταθούν σε πιέσεις χαλάρωσης της δηµοσιονοµικής πολιτικής. Τέτοιου είδους πολιτικές θα συµβάλουν στο να οδηγηθούν σε διαρκή καθοδική πορεία οι λόγοι του δηµόσιου χρέους, οι οποίοι παραµένουν περίπου στα ίδια ή και σε υψηλότερα επίπεδα από εκείνα που καταγράφονταν στην έναρξη του Τρίτου Σταδίου της ΟΝΕ. Οι χώρες µε υπερβολικό έλλειµµα πρέπει να διασφαλίσουν ότι θα το διορθώσουν το συντοµότερο δυνατόν, το αργότερο έως το πέρας των προθεσµιών που ορίστηκαν από το Συµβούλιο ECOFIN. Οι απαιτήσεις εξυγίανσης που ορίζονται στις συστάσεις και ανακοινώσεις του Συµβουλίου πρέπει τουλάχιστον να εκπληρωθούν και µάλιστα να ξεπεραστούν εάν οι οικονοµικές συνθήκες αποδειχθούν πιο ευνοϊκές από ό,τι είχε προβλεφθεί. Από την άποψη αυτή, πρέπει απαραιτήτως οι εν λόγω χώρες να επιµείνουν και στις προσπάθειες διαρθρωτικής προσαρµογής µετά τη διόρθωση των υπερβολικών ελλειµµάτων τους. Όσον αφορά τις χώρες χωρίς υπερβολικά ελλείµµατα οι οποίες ωστόσο δεν έχουν ακόµη επιτύχει τους µεσοπρόθεσµους στόχους, το Σύµφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης απαιτεί ετήσιες βελτιώσεις του διαρθρωτικού δηµοσιονοµικού αποτελέσµατος κατά τουλάχιστον 0,5% του ΑΕΠ, µε την προσδοκία ότι θα αναληφθούν µεγαλύτερες προσπάθειες εξυγίανσης σε περιόδους ευνοϊκής συγκυρίας. Για το 2007 και το 2008, οι προβολές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποδηλώνουν ότι η ελάχιστη απαιτούµενη προσαρµογή (0,5%) θα επιτευχθεί µόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις από τις αντίστοιχες χώρες. Οι προσπάθειες διαρθρωτικής εξυγίανσης προβλέπεται να παρα- µείνουν κάτω από το όριο της ελάχιστης απαιτούµενης προσαρµογής σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις και εποµένως είναι ιδιαίτερα σκόπιµο να επεκταθεί αυτό το όριο ελάχιστης απαιτού- µενης προσαρµογής στην τρέχουσα ευνοϊκή περίοδο. Έτσι, πολλές χώρες θα πρέπει να εφαρ- µόσουν πολύ πιο φιλόδοξες στρατηγικές εξυγίανσης το 2007 και θα πρέπει να υιοθετήσουν πρόσθετα περιοριστικά µέτρα στους προϋπολογισµούς του 2008 προκειµένου να επιτύχουν τους στόχους. Στο πλαίσιο των συνολικά ευνοϊκών µακροοικονοµικών συνθηκών, οι περισσότερες χώρες της ζώνης του ευρώ αναµένεται να επιτύχουν τους µεσοπρόθεσµους στόχους έως το 2008 και το 2009, και όλες σκοπεύουν να τους πετύχουν έως το 2010 το αργότερο. Αυτό συνάδει επίσης µε τη δέσµευση της Οµάδας Ευρώ. Ιούνιος

88 Οι χώρες που έχουν ήδη επιτύχει τους µεσοπρόθεσµους στόχους πρέπει να αποφύγουν τη χαλάρωση της δηµοσιονοµικής πολιτικής, που θα επέτεινε τις κυκλικές διακυµάνσεις, και να επιτρέψουν, κατά κανόνα, τη λειτουργία των αυτόµατων δηµοσιονοµικών σταθεροποιητών. Ωστόσο, οι προβλέψεις της Επιτροπής για το 2007 υποδεικνύουν, σε ορισµένες περιπτώσεις, σηµαντική χαλάρωση της δηµοσιονοµικής πολιτικής ορισµένων χωρών αυτής της οµάδας. Απαιτείται σύνεση, και αυτό ισχύει ιδίως για τις χώρες όπου η ταχεία οικονοµική ανάπτυξη συνοδεύεται από µακροοικονοµικές ανισορροπίες (που σχετίζονται π.χ. µε υπερβολική πιστωτική επέκταση ή µεγάλα ελλείµµατα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών). Σε αυτές τις χώρες, η λειτουργία των αυτόµατων σταθεροποιητών µπορεί να συνεπάγεται τη διατήρηση σηµαντικών ονοµαστικών δηµοσιονοµικών πλεονασµάτων, τα οποία θα παρείχαν ένα επιπλέον περιθώριο ασφαλείας σε περίπτωση οιασδήποτε απότοµης αρνητικής µεταβολής του οικονοµικού κλίµατος. Όπως αναλύεται λεπτοµερέστερα στο Πλαίσιο που ακολουθεί, η ασκούµενη µισθολογική πολιτική µπορεί να επιδεινώσει αντί να εξοµαλύνει τις µακροοικονοµικές διακυµάνσεις. Από αυτή την άποψη, η µισθολογική πολιτική στις χώρες της ζώνης του ευρώ διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στο να σηµατοδοτεί τη σηµερινή οικονοµική κατάσταση. Η βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων για τα δηµόσια οικονοµικά παραµένει ο βασικός παράγοντας για την αποτελεσµατική παρακολούθηση των δηµοσιονοµικών πολιτικών. Από αυτή την άποψη, πρέπει να στηριχθούν όλες οι προσπάθειες που στόχο έχουν να βελτιώσουν την κατάσταση των δηµοσιονοµικών στοιχείων και να ενισχύσουν την αξιοπιστία τους. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΙΑΤΗΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Οι περισσότερες χώρες της ζώνης του ευρώ δεν µπορούν ακόµη να διασφαλίσουν τη µακροπρόθεσµη διατηρησιµότητα των δηµόσιων οικονοµικών τους. Η γήρανση του πληθυσµού θα οδηγήσει σε αύξηση των πιέσεων για δαπάνες στον τοµέα των δηµόσιων συντάξεων, της ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης και της µακροχρόνιας φροντίδας. 1 Η επίτευξη και διατήρηση ισοσκελισµένων προϋπολογισµών ή δηµοσιονοµικών πλεονασµάτων προκειµένου να µειωθούν γρήγορα οι λόγοι του δηµόσιου χρέους ή/και να δηµιουργηθούν ταµεία εκτάκτου ανάγκης θα αποτελούσε σηµαντική συµβολή στη βελτίωση της διατηρησιµότητας των δηµόσιων οικονοµικών. Ωστόσο, στις περισσότερες χώρες της ζώνης του ευρώ εξακολουθούν να είναι απαραίτητες περαιτέρω συστηµικές ή/και παραµετρικές µεταρρυθµίσεις των δηµόσιων συστηµάτων συντάξεων και προσαρµογές της πολιτικής για την ιατροφαρµακευτική περίθαλψη και τη µακροχρόνια φροντίδα. Επιπλέον, προκειµένου να µπορέσουν οι µεταρρυθµίσεις των συστηµάτων φορολογίας και κοινωνικών παροχών να συµβάλουν στη διατηρησιµότητα των δηµόσιων οικονοµικών, θα πρέπει να οδηγήσουν σε υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης και υψηλότερο ρυθµό αύξησης της παραγωγικότητας. Τα µέτρα βελτίωσης της ποιότητας των δηµόσιων δαπανών, ιδίως µέσω της βελτίωσης της αποτελεσµατικότητας των προµηθειών των δηµόσιων υπηρεσιών, θα είχαν επίσης θετική συµβολή. Από αυτή την άποψη, οι ευνοϊκές επί του παρόντος οικονοµικές συνθήκες αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον για την επιτάχυνση των δηµοσιονοµικών διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων και την εισαγωγή των κατάλληλων εθνικών δηµοσιονοµικών κανόνων και διαδικασιών για την καλύτερη διαχείριση των δηµόσιων δαπανών. 1 Για µια πρόσφατη εκτίµηση βλ. OECD, Economic Outlook No. 81, Μάιος Ιούνιος 2007

89 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ηµοσιονοµικές εξελίξεις Πλαίσιο 10 ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Η εξέλιξη των µισθών στο δηµόσιο τοµέα των χωρών της ζώνης του ευρώ επηρεάζει την εξέλιξη των µισθών στο σύνολο της οικονοµίας, του κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος και του πληθωρισµού. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η µισθολογική δαπάνη του δηµόσιου τοµέα, σε όρους αποδοχών των εργαζοµένων στον τοµέα της γενικής κυβέρνησης των χωρών της ζώνης του ευρώ, υπερέβαινε κατά µέσο όρο το 20% της µισθολογικής δαπάνης για το σύνολο της οικονο- µίας την περίοδο (βλ. τελευταία στήλη του πίνακα), αν και παρατηρούνται κάποιες διαφοροποιήσεις µεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ. 1 Ως εκ τούτου, οι µισθολογικές διαπραγ- µατεύσεις και η εξέλιξη της απασχόλησης στο δηµόσιο τοµέα και οι πιθανές δευτερογενείς επιδράσεις τους στους λοιπούς τοµείς της οικονοµίας µπορεί να επηρέασαν έντονα το κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος και τις πληθωριστικές πιέσεις (µεταξύ άλλων µέσω των µεταβολών των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών 2 ) στη ζώνη του ευρώ ως σύνολο, καθώς και το κόστος και την ανταγωνιστικότητα των τιµών των επιµέρους χωρών της ζώνης του ευρώ. Με αυτά τα δεδο- µένα, στο παρόν Πλαίσιο εξετάζεται η δυναµική συµπεριφορά των µισθών του δηµόσιου τοµέα της ζώνης του ευρώ και η εξέλιξή τους σε σχέση µε τους µισθούς του ιδιωτικού τοµέα. Από την έναρξη της ΟΝΕ, η συνολική µισθολογική δαπάνη του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ αυξάνεται σε γενικές γραµµές µε τον ίδιο ρυθµό. 3 Αν και η κατάσταση διαφέρει αισθητά στις επιµέρους χώρες της ζώνης του ευρώ, ο ρυθµός αύξησης της συνολικής µισθολογικής δαπάνης του δηµόσιου τοµέα της ζώνης του ευρώ ως σύνολο παραµένει χαµηλότερος του ρυθµού ανόδου του ονοµαστικού ΑΕΠ. Αυτό υποδηλώνει ότι η µισθολογική δαπάνη του δηµόσιου τοµέα ως ποσοστό του ΑΕΠ µειώνεται διαχρονικά, εξέλιξη που συµβαδίζει µε τη µείωση του ποσοστού των εισοδηµάτων για το σύνολο της οικονοµίας και των µισθών του ιδιωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό αυξήθηκε µε σαφώς ταχύτερο ρυθµό στο δηµόσιο τοµέα από ό,τι στον ιδιωτικό τοµέα την περίοδο 1999-, αντανακλώντας τη διαφορετική εξέλιξη της απασχόλησης στους δύο τοµείς. Αν και αυτές οι εξελίξεις διαφέρουν σηµαντικά στις επιµέρους χώρες της ζώνης του ευρώ, σε αρκετές χώρες η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό στο δηµόσιο τοµέα αυξήθηκε µε ταχύτερο ρυθµό από ό,τι η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό στον ιδιωτικό τοµέα. Αυτό το φαινόµενο οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως οι διαφορές ως προς τις συνηθέστερες µορφές µισθολογικών συµβάσεων στο δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα, η διάρθρωση των προσόντων των εργαζοµένων στους δύο τοµείς, η σχετική έλλειψη εργατών, 1 Θα πρέπει να επισηµανθούν ορισµένες µεθοδολογικές επιφυλάξεις όσον αφορά τη µέτρηση και τη συγκρισιµότητα της µισθολογικής δαπάνης του δηµόσιου τοµέα και της απασχόλησης στο δηµόσιο τοµέα µεταξύ των χωρών. Ορισµένες από τις διαφορές που παρατηρούνται στην εξέλιξη αυτών των δύο δηµοσιονοµικών µεταβλητών στις χώρες της ζώνης του ευρώ οφείλονται σε θεσµικά ζητήµατα, όπως διαφορές στην οργάνωση του δηµόσιου τοµέα. Π.χ. σε χώρες όπου τα νοσοκοµεία ανήκουν και διοικούνται απευθείας από το κράτος (γενική κυβέρνηση, φορείς περιφερειακής ή τοπικής αυτοδιοίκησης), το συναφές κόστος ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης εµφανίζεται στους λογαριασµούς του ηµοσίου ως µισθοί που καταβάλλονται απευθείας σε εργαζοµένους, δαπάνες για την αγορά φαρ- µάκων και άλλων συντελεστών. Αντίθετα, σε χώρες όπου τα νοσοκοµεία διοικούνται από τον ιδιωτικό τοµέα ή επιχειρήσεις που δεν εντάσσονται στη γενική κυβέρνηση, το κόστος που βαρύνει το ηµόσιο εµφανίζεται στις κατηγορίες των λοιπών δηµόσιων δαπανών. Αυτή η διαφορά ως προς την οργάνωση της παροχής υπηρεσιών µπορεί να οδηγεί σε διαφορετική αξιολόγηση της εξέλιξης των µισθών του δηµόσιου τοµέα, παρά το γεγονός ότι οι οικονοµικές συναλλαγές µπορεί να είναι πολύ παρόµοιες. 2 Βλ. το Πλαίσιο µε τίτλο Μέτρηση και αξιολόγηση της επίδρασης των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών στον πληθωρισµό βάσει του Εν ΤΚ στο τεύχος Μαΐου 2007 του Μηνιαίου ελτίου της. 3 Η µισθολογική δαπάνη του ιδιωτικού τοµέα υπολογίζεται ως η µισθολογική δαπάνη για το σύνολο της οικονοµίας µείον τη µισθολογικής δαπάνης του δηµόσιου τοµέα. Η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό του ιδιωτικού τοµέα υπολογίζεται ως ο λόγος της µισθολογικής δαπάνης του ιδιωτικού τοµέα προς τον αριθµό των µισθωτών στον ιδιωτικό τοµέα (αριθµός µισθωτών στο σύνολο της οικονο- µίας µείον ο αριθµός µισθωτών στο δηµόσιο τοµέα µείον οι αυτοαπασχολούµενοι). Ιούνιος

90 Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό στο δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα της ζώνης του ευρώ Ζώνη ευρώ Βέλγιο Γερµανία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Λουξεµβούργο Ολλανδία Αυστρία Πορτογαλία Φινλανδία Μισθολογική δαπάνη δηµοσίων υπαλλήλων Ποσοστό αύξησης σε ονοµαστικούς όρους, Μισθολογική δαπάνη ανά δηµόσιο υπάλληλο Μισθολογική δαπάνη ιδιωτικών υπαλλήλων Μισθολογική δαπάνη ανά ιδιωτικό υπάλληλο Υπόµνηση Πληθωρισµός (Εν ΤΚ) Μερίδιο µισθολογικής δαπάνης δηµοσίων υπαλλήλων στη συνολική µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό, µέσος όρος (%) 27,5 21,6 27,0 14,7 31,0 16,3 21,4 33,6 25,3 27,4 18,8 32,0 15,9 23,3 0,5 8,3 9,0 7,5 15,2 11,7 14,9 131,7 67,0 84,7 42,2 92,1 28,0 22,5 74,0 64,9 66,3 44,7 68,8 26,3 35,5 56,0 22,1 57,8 12,2 67,8 25,4 20,8 27,1 20,4 31,8 23,0 29,9 14,7 25,6 36,7 33,8 36,0 14,8 30,8 18,3 26,8 59,8 34,6 64,3 43,7 66,6 22,7 16,7 37,6 24,8 27,8 26,2 35,3 19,5 19,4 3,7 16,0 23,8 15,8 28,1 13,7 19,6 39,3 25,3 44,5 31,9 33,4 24,0 28,2 36,2 28,2 36,5 28,0 35,8 11,6 27,7 Πηγή: Βάση δεδοµένων Economic Outlook του ΟΟΣΑ, τεύχος εκεµβρίου. Τα στοιχεία που έλειπαν για την απασχόληση στο ηµόσιο για τη Γερµανία, την Ελλάδα και την Αυστρία προέρχονται από το τεύχος Ιουνίου. Σηµείωση: Το σύνολο της ζώνης του ευρώ δεν περιλαµβάνει τη Σλοβενία, επειδή δεν αποτελούσε µέρος της ζώνης του ευρώ κατά την καλυπτόµενη περίοδο. Η έννοια της συνολικής µισθολογικής δαπάνης των δηµοσίων υπαλλήλων είναι εναρµονισµένη µε το ΕΣΛ 95. Για στατιστικά ζητήµατα σχετικά µε τον ορισµό της απασχόλησης στο ηµόσιο, βλ. την έκδοση του ΟΟΣΑ Measuring public employment in OECD countries: sources, methods and results, ΟΟΣΑ, Ενόψει των διαφορών λόγω εναλλακτικών πηγών στοιχείων, τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για την απασχόληση στο δηµόσιο τοµέα για ορισµένες χώρες (ιδίως την Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία) πρέπει να εξετάζονται µε επιφύλαξη. ΑΕΠ η επικράτηση της µερικής και της προσωρινής απασχόλησης και οι έντονοι περιορισµοί των κρατικών προϋπολογισµών σε αντίθεση µε την πίεση που ασκείται στον ιδιωτικό τοµέα από τον ανταγωνισµό της αγοράς. Ο δυναµισµός των µισθών του δηµόσιου τοµέα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο πλαίσιο της ανάλυσης των συνολικών οικονοµικών διακυµάνσεων. Πρόσφατα στοιχεία στηρίζουν το συµπέρασµα ότι η µισθολογική δαπάνη του δηµόσιου τοµέα, η µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό και η απασχόληση επιτείνουν τις κυκλικές διακυµάνσεις (µε χρονική υστέρηση ενός/δύο ετών) στη ζώνη του ευρώ και στις χώρες της ζώνης του ευρώ τα τελευταία 30 χρόνια. 4 Αυτό συµβαδίζει µε την άποψη της πολιτικής οικονοµίας ότι σε περιόδους ευνοϊκών οικονοµικών συνθηκών οι κυβερνήσεις αντιστέκονται µε µεγαλύτερη δυσκολία στις πιέσεις να αυξήσουν την απασχόληση, τους µισθούς και, κατ επέκταση, τη µισθολογική δαπάνη. Οµοίως, σε περιόδους ύφεσης, η µισθολογική δαπάνη του δηµόσιου τοµέα φαίνεται ότι αποτελεί ένα µέσο άσκησης αυστηρότερης δηµοσιονοµικής πολιτικής, προκειµένου να περιοριστούν τα ελλείµµατα Για την αξιολόγηση της επίδρασης της εξέλιξης της µισθολογικής δαπάνης του δηµόσιου τοµέα στην οικονοµία είναι σηµαντικό να λαµβάνονται υπόψη και οι πιθανές δευτερογενείς επιδράσεις µεταξύ των µισθών του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα. Την περίοδο διαφαίνεται θετική συσχέτιση µεταξύ της µισθολογικής δαπάνης ανά µισθωτό του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα στις χώρες της ζώνης του ευρώ ( ιάγραµµα Α). Και µακροπρόθεσµα η µισθο- 4 Βλ. A. Lamo, J. J. Pérez and L. Schuknecht, The cyclicality of consumption, wages and employment of the public sector in the euro area, ECB Working Paper No 757, Μάιος Ιούνιος 2007

91 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ηµοσιονοµικές εξελίξεις ιάγραµµα Α Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ (ονοµαστικοί εκατοστιαίοι ρυθµοί αύξησης, 1999-) ιάγραµµα Β Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό στη ζώνη του ευρώ, (µέσοι ετήσιοι ονοµαστικοί εκατοστιαίοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή: Βλ. τον πίνακα του παρόντος Πλαισίου. Σηµείωση: Το σύνολο της ζώνης του ευρώ δεν περιλαµβάνει τη Σλοβενία, επειδή δεν αποτελούσε µέρος της ζώνης του ευρώ κατά την καλυπτόµενη περίοδο. Πηγή: Βλ. τον πίνακα του παρόντος Πλαισίου. Σηµείωση: Το σύνολο της ζώνης του ευρώ δεν περιλαµβάνει τη Σλοβενία. λογική δαπάνη ανά µισθωτό του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα της ζώνης του ευρώ ακολούθησε παρόµοια πορεία, µε βραδύτερο ρυθµό αύξησης των µισθών του δηµόσιου τοµέα τη δεκαετία του 80 και ταχύτερο από τα µέσα της δεκαετίας του 90 ( ιάγραµµα Β). Ωστόσο, αυτή η συσχέτιση δεν δείχνει την κατεύθυνση της αιτιώδους σχέσης, µε αποτέλεσµα να µην είναι εφικτό να καταλήξουµε αν η εξέλιξη των µισθών στο δηµόσιο τοµέα προηγείται ή έπεται της εξέλιξης των µισθών στον ιδιωτικό τοµέα. Θεωρητικά, και τα δύο είναι πιθανά, ενώ η εµπειρική σχέση πιθανόν εξαρτάται από τις συνθήκες που επικρατούν στις επιµέρους χώρες. Από αυτή την άποψη, το µέγεθος του δηµόσιου τοµέα και, κατ επέκταση, το µερίδιο που κατέχει στην εθνική αγορά εργασίας η απασχόληση στο δηµόσιο τοµέα µπορεί να παίζουν σηµαντικό ρόλο. Όσο µεγαλύτερη είναι η µισθολογική δαπάνη του δηµόσιου τοµέα, τόσο µεγαλύτερες είναι και οι πιθανές επιδράσεις των συλλογικών συµβάσεων του ηµοσίου στις µεταβολές των µισθών του ιδιωτικού τοµέα και στο συνολικό επίπεδο των µισθών. Αυτό ίσως στηρίζει περισσότερο το ενδεχόµενο η εξέλιξη των µισθών του δηµόσιου τοµέα να προηγείται της εξέλιξης των µισθών του ιδιωτικού τοµέα. Τα περιορισµένα εµπειρικά στοιχεία που προέρχονται από τη βιβλιογραφία φαίνεται να υποδηλώνουν ότι σε ορισµένες βιοµηχανικές χώρες η εξέλιξη των µισθών στον ιδιωτικό τοµέα προηγείται (ελαφρά) της εξέλιξης των µισθών στο δηµόσιο τοµέα. Ωστόσο, στην περίπτωση της ζώνης του ευρώ, το γεγονός ότι ο ρυθµός αύξησης των µισθών στο δηµόσιο τοµέα ήταν ταχύτερος του ρυθµού αύξησης των µισθών στον ιδιωτικό τοµέα την περίοδο αποτελεί µια, έστω αποσπασµατική, ένδειξη ότι η εξέλιξη των µισθών στο δηµόσιο τοµέα δεν έπεται της εξέλιξης των µισθών στον ιδιωτικό τοµέα. Αντίθετα, τη δεκαετία του 80, όταν πολλές χώρες της ζώνης του ευρώ κλήθηκαν να µειώσουν τα µεγάλα ελλείµµατα, η συγκράτηση των µισθών και της απασχόλησης από το δηµόσιο τοµέα ίσως να έθεσε το πλαίσιο για τη συγκράτηση των µισθών στον ιδιωτικό τοµέα. Τα ευρήµατα που αναφέρθηκαν παραπάνω σχετικά µε το γεγονός ότι οι µισθοί του δηµόσιου τοµέα και η απασχόληση επιτείνουν τις κυκλικές διακυµάνσεις, σε συνδυασµό µε την επίδραση των µισθών του δηµόσιου τοµέα στην εξέλιξη των µισθών για το σύνολο της οικονοµίας της ζώνης του ευρώ, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη να επιδείξουν οι κυβερνήσεις σύνεση κατά την τρέ- Ιούνιος

92 χουσα κυκλική ανάκαµψη της οικονοµικής δραστηριότητας. Η όποια απόκλιση από προηγού- µενα σχέδια συγκράτησης των µισθών στο δηµόσιο τοµέα και της απασχόλησης εγκυµονεί τον κίνδυνο να αυξηθούν οι πιέσεις από την πλευρά της συνολικής ζήτησης, να επιβαρυνθούν οι κρατικοί προϋπολογισµοί µε πρόσθετες δεσµεύσεις που θα µεταφερθούν στην επόµενη επιβράδυνση της οικονοµικής δραστηριότητας, ενώ µπορεί ακόµη και να ασκήσει πρόσθετες µισθολογικές πιέσεις στον ιδιωτικό τοµέα. Συνεπώς, η µισθολογική πολιτική στο δηµόσιο τοµέα στις χώρες της ζώνης του ευρώ επιτελεί σηµαντικό ρόλο στην τρέχουσα οικονοµική κατάσταση και στηρίζει σε µεγάλο βαθµό την ενιαία νοµισµατική πολιτική για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιµών και την αντιµετώπιση τυχόν αδικαιολόγητων µισθολογικών και πληθωριστικών διαφορών στην ΟΝΕ. 92 Ιούνιος 2007

93 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 6 Μ Α Κ Ρ Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Β Ο Λ Ε Σ Ε Μ Π Ε Ι Ρ Ο Γ Ν Ω Μ Ο Ν Ω Ν Τ Ο Υ E Υ Ρ Ω Σ Υ Σ Τ Η Μ Α Τ Ο Σ Γ Ι Α Τ Η Ζ Ω Ν Η Τ Ο Υ Ε Υ Ρ Ω Μακροοικονοµικές προβολές εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ Οι εµπειρογνώµονες του Ευρωσυστήµατος κατάρτισαν προβολές για τις µακροοικονοµικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ, µε βάση τα στοιχεία που ήταν διαθέσιµα έως τις 24 Μαΐου Ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ θα διαµορφωθεί, βάσει των προβολών, µεταξύ 2,3% και 2,9% το 2007 και µεταξύ 1,8% και 2,8% το Ο µέσος ρυθµός αύξησης του συνολικού Εναρ- µονισµένου είκτη Τιµών Καταναλωτή (Εν ΤΚ) θα διαµορφωθεί, βάσει των προβολών, µεταξύ 1,8% και 2,2% το 2007 και µεταξύ 1,4% και 2,6% το Πλαίσιο 11 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Οι προβολές εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος βασίζονται σε µια σειρά υποθέσεων οι οποίες αφορούν τα επιτόκια, τις συναλλαγµατικές ισοτιµίες, τις τιµές του πετρελαίου και τη δηµοσιονοµική πολιτική. Οι τεχνικές υποθέσεις που αφορούν τα επιτόκια, καθώς και τις τιµές του πετρελαίου και των βασικών εµπορευµάτων πλην της ενέργειας βασίζονται στις προσδοκίες της αγοράς σύµφωνα µε στοιχεία έως και τις 11 Μαΐου Όσον αφορά τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια, µετρούµενα µε το EURIBOR τριών µηνών, οι προσδοκίες της αγοράς µετρούνται µε τα προθεσµιακά επιτόκια, τα οποία αποτυπώνουν την εικόνα της καµπύλης αποδόσεων στην τελευταία ηµεροµηνία µε διαθέσιµα στοιχεία. Αυτή η εικόνα υποδηλώνει αύξηση από 4,0% στα µέσα Μαΐου σε 4,2% κατά µέσο όρο το 2007 και περαιτέρω άνοδο σε 4,5% κατά µέσο όρο το Οι προσδοκίες της αγοράς για τις ονοµαστικές αποδόσεις των 10ετών οµολόγων του ηµοσίου στη ζώνη του ευρώ υποδηλώνουν σχετική σταθερότητα γύρω από το επίπεδο που καταγράφηκε στα µέσα Μαΐου (4,2%), µε µέσο όρο 4,2% το 2007 και 4,3% το Όπως προκύπτει από τις εξελίξεις στις αγορές συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης κατά το διάστηµα δύο εβδοµάδων που έληξε στις 11 Μαΐου 2007, οι µέσες ετήσιες τιµές του πετρελαίου αναµένεται, βάσει των υποθέσεων, να διαµορφωθούν στα 65,0 δολάρια ΗΠΑ το βαρέλι το 2007 και στα 69,9 δολάρια ΗΠΑ το βαρέλι το Η µέση ετήσια αύξηση των τιµών των βασικών εµπορευµάτων πλην της ενέργειας σε δολάρια ΗΠΑ θα είναι, βάσει των υποθέσεων, 22,0% το 2007 και 4,9% το ιατυπώνεται η τεχνική υπόθεση ότι οι διµερείς συναλλαγµατικές ισοτιµίες θα παραµείνουν αµετάβλητες στο χρονικό ορίζοντα προβολής στα µέσα επίπεδα που επικρατούσαν το διάστηµα δύο εβδοµάδων που έληξε στις 11 Μαΐου Αυτό συνεπάγεται ότι η συναλλαγµατική ισοτιµία ευρώ/δολαρίου θα είναι 1,36 και ότι η σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ θα είναι υψηλότερη κατά 3,7% σε σχέση µε το µέσο όρο του. Οι υποθέσεις για τη δηµοσιονοµική πολιτική βασίζονται στα εθνικά σχέδια προϋπολογισµών σε κάθε χώρα-µέλος της ζώνης του ευρώ και περιλαµβάνουν όλα τα µέτρα πολιτικής που έχουν ήδη εγκριθεί από τα εθνικά κοινοβούλια ή έχουν προσδιοριστεί λεπτοµερώς από τις κυβερνήσεις και είναι πιθανό ότι θα εγκριθούν νοµοθετικά. 1 Οι µακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος καταρτίζονται από κοινού από εµπειρογνώµονες της και των ΕθνΚΤ της ζώνης του ευρώ. Οι προβολές, οι οποίες καταρτίζονται δύο φορές το χρόνο, συµβάλλουν στην αξιολόγηση που διενεργεί το ιοικητικό Συµβούλιο για τις οικονοµικές εξελίξεις και τους κινδύνους διατάραξης της σταθερότητας των τιµών. Περισσότερες πληροφορίες για τις διαδικασίες και τις τεχνικές που χρησιµοποιούνται παρέχονται στο έντυπο A guide to Eurosystem staff macroeconomic projection exercises,, Ιούνιος Προκειµένου να εκφραστεί η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τις προβολές, τα αποτελέσµατα για κάθε µεταβλητή παρουσιάζονται υπό τη µορφή διαστηµάτων. Τα διαστήµατα αυτά βασίζονται στη διαφορά µεταξύ των πραγµατοποιήσεων και των προηγούµενων προβολών που είχαν καταρτιστεί επί σειρά ετών. Το εύρος κάθε διαστήµατος είναι διπλάσιο από το µέσο όρο της διαφοράς, σε απόλυτες τιµές. Ιούνιος

94 ΤΟ ΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το εξωτερικό περιβάλλον της ζώνης του ευρώ αναµένεται να παραµείνει ευνοϊκό στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. Ενώ η αύξηση του πραγµατικού ΑΕΠ στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία ανα- µένεται ότι θα επιβραδυνθεί κατά τι σε σύγκριση µε τα τελευταία έτη, ο ρυθµός οικονοµικής ανάπτυξης στις αναδυόµενες οικονοµίες της Ασίας θα παραµείνει αρκετά πάνω από τον παγκόσµιο µέσο όρο. Σύµφωνα µε τις προβολές, η ανάπτυξη θα παραµείνει δυναµική και στις περισσότερες άλλες µεγάλες οικονοµίες. Επιπλέον, οι χώρες που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου 2004 αναµένεται να εξακολουθήσουν να σηµειώνουν ισχυρούς ρυθµούς ανάπτυξης. Συνολικά, έπειτα από ετήσιο ρυθµό αύξησης 6,0% το, το παγκόσµιο πραγµατικό ΑΕΠ εκτός της ζώνης του ευρώ εκτιµάται, σύµφωνα µε τις προβολές, ότι θα διαµορφωθεί σε 5,1% περίπου κατά µέσο όρο το 2007 και 5,0% το Ο ρυθµός ανάπτυξης στις εξωτερικές αγορές προορισµού των εξαγωγών της ζώνης του ευρώ αναµένεται, σύµφωνα µε τις προβολές, να διαµορφωθεί γύρω στο 5,6% το 2007 και 6,9% το ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ Έπειτα από τριµηνιαίο ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ 0,9% το τέταρτο τρίµηνο του περασµένου έτους, η τριµηνιαία αύξηση του ΑΕΠ για το πρώτο τρίµηνο του 2007 ανήλθε στο 0,6%, σύµφωνα µε την πρώτη εκτίµηση της Eurostat για τη ζώνη του ευρώ. Στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής, το πραγµατικό ΑΕΠ αναµένεται ότι θα εξακολουθήσει να αυξάνεται µε τριµηνιαίο ρυθµό 0,6% περίπου. Στο πλαίσιο αυτό, ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ θα διαµορφωθεί, σύµφωνα µε τις προβολές, µεταξύ 2,3% και 2,9% το 2007 και µεταξύ 1,8% και 2,8% το Μεταξύ των συνιστωσών του ΑΕΠ που αφορούν την εγχώρια δαπάνη, η ιδιωτική κατανάλωση ανα- µένεται ότι θα απορροφήσει άνετα την αύξηση των έµµεσων φόρων στις αρχές του 2007, αντανακλώντας συνεχιζόµενες αυξήσεις του διαθέσιµου εισοδήµατος, το οποίο, µε τη σειρά του, θα ενισχυθεί σύµφωνα µε τις προβολές από βελτιώσεις στην αγορά εργασίας και, ώς ένα βαθµό, από την επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης των εισοδηµάτων από άλλες πηγές εκτός της εργασίας στο πλαίσιο της υψηλής κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Το ποσοστό αποταµίευσης αναµένεται να παρα- µείνει σε γενικές γραµµές σταθερό στο χρονικό ορίζοντα προβολής, ενώ ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης θα διαµορφωθεί, σύµφωνα µε τις προβολές, µεταξύ 1,7% και 2,1% το 2007 και µεταξύ 1,6% και 2,8% το Ο ρυθµός αύξησης της δηµόσιας κατανάλωσης αναµένεται ότι θα είναι συγκρατηµένος µεταξύ 1,0% και 2,0% τόσο το 2007 όσο και το Οι επιχειρηµατικές επενδύσεις αναµένεται να συνεχίσουν να ωφελούνται από τις ευνοϊκές προοπτικές για τη ζήτηση, την υψηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων και τις συνεχιζόµενες ευνοϊκές συνθήκες χρηµατοδότησης. Ο ρυθµός αύξησης των δηµόσιων επενδύσεων αναµένεται επίσης να παραµείνει υψηλότερος από το ρυθµό αύξησης του ΑΕΠ. Αντίθετα, οι ιδιωτικές επενδύσεις σε κατοικίες αναµένεται να επιβραδυνθούν στο χρονικό ορίζοντα προβολής, αντανακλώντας τη συνεχιζόµενη υποχώρηση των αγορών κατοικιών. Συνολικά, ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου εκτιµάται, σύµφωνα µε τις προβολές, ότι θα διαµορφωθεί µεταξύ 3,8% και 6,0% το 2007 και µεταξύ 1,9% και 5,1% το Η αύξηση των εξαγωγών αναµένεται να εξακολουθήσει να στηρίζει την οικονοµική δραστηριότητα, καθώς η εξωτερική ζήτηση θα συνεχίσει, σύµφωνα µε τις προβολές, να αυξάνεται µε έντονο ρυθµό. 94 Ιούνιος 2007

95 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Μακροοικονοµικές προβολές εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ Πίνακας 10 Μακροοικονοµικές προβολές για τη ζώνη του ευρώ 1), 2) (µέσες ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Εν ΤΚ 2,2 1,8-2,2 1,4-2,6 Πραγµατικό ΑΕΠ 2,9 2,3-2,9 1,8-2,8 Ιδιωτική κατανάλωση 1,8 1,7-2,1 1,6-2,8 ηµόσια κατανάλωση 2,0 1,0-2,0 1,0-2,0 Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου 5,1 3,8-6,0 1,9-5,1 Εξαγωγές (αγαθά και υπηρεσίες) 8,5 4,8-7,6 4,0-7,2 Εισαγωγές (αγαθά και υπηρεσίες) 8,0 4,6-8,0 3,9-7,3 1) Για κάθε µεταβλητή και χρονικό ορίζοντα προβολής, το εύρος των διαστηµάτων βασίζεται στη µέση απόλυτη διαφορά µεταξύ πραγ- µατοποιήσεων και παλαιότερων προβολών των κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ. Οι προβολές για το πραγµατικό ΑΕΠ και τις συνιστώσες του αναφέρονται σε στοιχεία διορθωµένα ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών. Οι προβολές για τις εξαγωγές και τις εισαγωγές περιλαµβάνουν το εµπόριο εντός της ζώνης του ευρώ. 2) Στα αναφερόµενα αριθµητικά στοιχεία περιλαµβάνεται η Σλοβενία ήδη από το, εξαιρουµένων των στοιχείων που αφορούν τον Εν ΤΚ, στα οποία η Σλοβενία περιλαµβάνεται µόνο από το Η στάθµιση της Σλοβενίας στο ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ είναι 0,3% περίπου Τα εξαγωγικά µερίδια στις αγορές εκτός ζώνης ευρώ αναµένεται, ωστόσο, να µειωθούν ελαφρά στο χρονικό ορίζοντα προβολής, λόγω του αυξηµένου παγκόσµιου ανταγωνισµού και των επιπτώσεων από παλαιότερες µειώσεις της ανταγωνιστικότητας των τιµών που εµφανίζονται µε χρονική υστέρηση. Συνολικά, ο µέσος ετήσιος ρυθµός µεταβολής του συνόλου των εξαγωγών, ο οποίος συµπεριλαµβάνει το εµπόριο εντός της ζώνης του ευρώ, θα διαµορφωθεί, βάσει των προβολών, µεταξύ 4,8% και 7,6% το 2007 και µεταξύ 4,0% και 7,2% το Ο µέσος ετήσιος ρυθµός αύξησης των συνολικών εισαγωγών θα διαµορφωθεί, σύµφωνα µε τις προβολές, µεταξύ 4,6% και 8,0% το 2007 και µεταξύ 3,9% και 7,3% το Το εµπορικό ισοζύγιο εκτιµάται ότι θα έχει σχετικά ουδέτερη συµβολή στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. Σύµφωνα µε τις προβολές, η πρόσφατη ευνοϊκή τάση στην αγορά εργασίας αναµένεται να συνεχιστεί. Η συνολική απασχόληση θα συνεχίσει, σύµφωνα µε τις προβολές, να αυξάνεται σταθερά στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής, χάρη στην αύξηση της συνολικής ζήτησης και την υπόθεση ότι η αύξηση του κόστους εργασίας θα εξακολουθήσει να είναι συγκρατηµένη. Ταυτόχρονα, η προσφορά εργασίας αναµένεται να αυξηθεί λόγω της βελτίωσης των προοπτικών απασχόλησης και των διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων στην αγορά εργασίας σε ορισµένες χώρες της ζώνης του ευρώ. Παράλληλα, το ποσοστό ανεργίας αναµένεται, βάσει των προβολών, να µειωθεί περαιτέρω στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Από το Σεπτέµβριο του ο ετήσιος ρυθµός πληθωρισµού κυµαίνεται σε επίπεδα ελαφρώς χαµηλότερα του 2%, χάρη στις ευνοϊκές τάσεις των τιµών της ενέργειας. Όσον αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, οι προβολές για τον πληθωρισµό επηρεάζονται σε µεγάλο βαθµό από τη διαφορετική συµβολή των έµµεσων φόρων και του κόστους εργασίας ανά µονάδα προϊόντος. Ενώ το 2007 ανα- µένεται ότι οι υψηλότεροι έµµεσοι φόροι θα έχουν µεγάλη επίδραση στον πληθωρισµό (βάσει του Εν ΤΚ) µε συµβολή 0,5 της εκατοστιαίας µονάδας για το σύνολο της ζώνης του ευρώ για το 2008 αναµένεται ότι τα έως σήµερα γνωστά µέτρα έµµεσης φορολογίας θα έχουν, συνολικά, ουδέτερη επίδραση στον πληθωρισµό (βάσει του Εν ΤΚ). Ταυτόχρονα, οι προβολές βασίζονται στην προσδοκία ότι οι µισθολογικές αυξήσεις όσον αφορά το σύνολο της οικονοµίας θα σηµειώσουν ελα- Ιούνιος

96 Πίνακας 11 Σύγκριση µε τις προβολές του Μαρτίου του 2007 (µέσες ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Πραγµατικό ΑΕΠ Μάρτιος ,8 2,1-2,9 1,9-2,9 Πραγµατικό ΑΕΠ Ιούνιος ,9 2,3-2,9 1,8-2,8 Εν ΤΚ Μάρτιος ,2 1,5-2,1 1,4-2,6 Εν ΤΚ Ιούνιος ,2 1,8-2,2 1,4-2,6 φρά επιτάχυνση στο χρονικό ορίζοντα προβολής. Καθώς ο ρυθµός αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας αναµένεται, βάσει των προβολών, να παραµείνει σχετικά σταθερός, αυτό υποδηλώνει την εκτίµηση ότι το κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος θα αυξηθεί ελαφρά στο χρονικό ορίζοντα προβολής. Τέλος, οι προβολές για τον Εν ΤΚ βασίζονται επίσης στις προσδοκίες ότι τα περιθώρια κέρδους θα αυξηθούν µε σταθερό, αν και ελαφρά βραδύτερο, ρυθµό, ότι θα ασκηθούν µόνο περιορισµένες πιέσεις στις τιµές από τις εισαγωγές αγαθών εκτός βασικών εµπορευµάτων και ότι οι διοικητικά καθοριζόµενες τιµές θα συνεχίσουν να συµβάλλουν θετικά στον πληθωρισµό. Ως αποτέλεσµα των διαφόρων αυτών στοιχείων, ο µέσος ρυθµός αύξησης του συνολικού Εν ΤΚ θα διαµορφωθεί, βάσει των προβολών, µεταξύ 1,8% και 2,2% το 2007 και µεταξύ 1,4% και 2,6% το ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 2007 Όσον αφορά το ρυθµό αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ, στις παρούσες προβολές το διάστηµα για το 2007 βρίσκεται εντός του ανώτερου τµήµατος του διαστήµατος των µακροοικονοµικών προβολών των εµπειρογνωµόνων της που δηµοσιεύθηκαν στο του Μαρτίου του Το διάστηµα για το 2008 προσαρµόστηκε ελαφρά προς τα κάτω, σύµφωνα µε τις αναµενόµενες επιδράσεις από τις ελαφρά υψηλότερες τιµές της ενέργειας και την ανατίµηση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας του ευρώ σε σύγκριση µε τις προηγούµενες υποθέσεις. Όσον αφορά τον πληθωρισµό (βάσει του Εν ΤΚ), το διάστηµα για το 2007 προσαρµόστηκε προς τα άνω, αντανακλώντας κυρίως την υπόθεση για ελαφρά υψηλότερες τιµές της ενέργειας συγκριτικά µε τις προηγούµενες προβολές, ενώ το διάστηµα για το 2008 παρέµεινε αµετάβλητο. Πλαίσιο 12 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΑΛΛΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ιάφορες προβλέψεις για τη ζώνη του ευρώ διατίθενται τόσο από διεθνείς όσο και από ιδιωτικούς οργανισµούς. Ωστόσο, αυτές οι προβλέψεις δεν είναι απόλυτα συγκρίσιµες µεταξύ τους ή µε τις µακροοικονοµικές προβολές των εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος, καθώς έχουν ολοκληρωθεί σε διαφορετικές χρονικές στιγµές και, συνεπώς, είναι εν µέρει παρωχηµένες. Επιπλέον, χρησιµοποιούν διαφορετικές (εν µέρει αδιευκρίνιστες) µεθόδους για την εξαγωγή υποθέσεων σχετικά µε τις δηµοσιονοµικές, χρηµατοοικονοµικές και εξωτερικές µεταβλητές, συµπεριλαµβανοµένων των τιµών του πετρελαίου. Τέλος, υπάρχουν διαφορές στις µεθόδους διόρθωσης ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών µεταξύ των διαφόρων προβλέψεων (βλ. παρακάτω πίνακα). 96 Ιούνιος 2007

97 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Μακροοικονοµικές προβολές εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος για τη ζώνη του ευρώ Σύγκριση των προβλέψεων για την αύξηση του πραγµατικού ΑΕΠ και τον πληθωρισµό (βάσει του Εν ΤΚ) στη ζώνη του ευρώ (µέσες ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Ηµεροµηνία δηµοσίευσης ΝΤ Απρίλιος 2007 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μάιος 2007 OΟΣΑ Μάιος 2007 Προβλέψεις της Consensus Economics Μάιος 2007 Έρευνα µεταξύ των Επαγγελµατικών Φορέων ιενέργειας Προβλέψεων Μάιος 2007 Προβολές εµπειρογνωµώνων του Ευρωσυστήµατος Ιούνιος 2007 Αύξηση του ΑΕΠ Πληθωρισµός (Εν ΤΚ) ,6 2,3 2,3 2,2 2,0 2,0 2,7 2,6 2,5 2,2 1,9 1,9 2,8 2,7 2,3 2,2 1,8 2,0 2,8 2,5 2,2 2,2 1,9 1,9 2,8 2,5 2,3 2,2 1,9 1,9 2,9 2,3-2,9 1,8-2,8 2,2 1,8-2,2 1,4-2,6 Πηγές: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Economic Forecasts, Άνοιξη ΝΤ, World Economic Outlook, Απρίλιος ΟΟΣΑ, Economic Outlook No 81 Μάιος 2007, Preliminary Εdition. Προβλέψεις της Consensus Economics. Έρευνα της µεταξύ των Επαγγελµατικών Φορέων ιενέργειας Προβλέψεων. Οι µακροοικονοµικές προβολές εµπειρογνωµόνων του Ευρωσυστήµατος και οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ αναφέρουν ετήσιους ρυθµούς αύξησης διορθωµένους ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΝΤ αναφέρουν ετήσιους ρυθµούς αύξησης που δεν έχουν διορθωθεί ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών ανά έτος. Οι υπόλοιπες προβλέψεις δεν διευκρινίζουν αν τα στοιχεία που αναφέρουν έχουν διορθωθεί ή όχι ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών. Σύµφωνα µε τις προβλέψεις άλλων οργανισµών που είναι επί του παρόντος διαθέσιµες, ο ρυθ- µός αύξησης του πραγµατικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ φαίνεται να διαµορφώνεται µεταξύ 2,3% και 2,7% το 2007 και µεταξύ 2,2% και 2,5% το Σύµφωνα µε τις προβλέψεις, αναµένεται ότι ο µέσος ετήσιος ρυθµός πληθωρισµού (βάσει του Εν ΤΚ) θα διαµορφωθεί σε επίπεδο µεταξύ 1,8% και 2,0% το 2007 και µεταξύ 1,9% και 2,0% το Όλες οι προβλέψεις βρίσκονται εντός των διαστηµάτων των προβολών του Ευρωσυστήµατος. Ιούνιος

98 7 Ο Ι Σ Υ Ν Α Λ Λ Α Γ Μ Α Τ Ι Κ Ε Σ Ι Σ Ο Τ Ι Μ Ι Ε Σ Κ Α Ι Τ Ο Ι Σ Ο Ζ Υ Γ Ι Ο Π Λ Η Ρ Ω Μ Ω Ν 7.1 ΟΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Μετά από µια περίοδο σχετικής σταθερότητας στα µέσα του, το ευρώ άρχισε να ανατιµάται προς το τέλος του έτους. Παρά τη σχετική µεταβλητότητα, η ανατίµηση συνεχίστηκε το 2007 και στις 5 Ιουνίου το ευρώ διαµορφώθηκε σε επίπεδο 3,6% υψηλότερο έναντι του µέσου όρου του. Η ΣΤΑΘΜΙΣΜΕΝΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Τους τελευταίους µήνες, ανατιµήθηκε η σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ. Μετά από µια περίοδο γενικής σταθερότητας µεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου του, η ονοµαστική σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ µετρούµενη έναντι των νοµισµάτων των 24 κυριότερων εµπορικών εταίρων της ζώνης του ευρώ αρχικά ανατιµήθηκε έντονα το Νοέµβριο του. Μολονότι το ευρώ απώλεσε µέρος αυτών των κερδών στις αρχές Ιανουαρίου του 2007, στη συνέχεια ακολούθησε µια σχετικά ευρεία ανατίµηση που συνεχίστηκε έως τα τέλη Απριλίου του Μέχρι τις 5 Ιουνίου, η ονο- µαστική σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ είχε υποχωρήσει κάπως από το σηµείο κορύφωσης του τέλους Απριλίου, αλλά παρέµενε κατά 1,2% υψηλότερη έναντι του τέλους Φεβρουαρίου του 2007 και κατά 3,6% υψηλότερη από το µέσο επίπεδο του (βλ. ιάγραµµα 47). Όσον αφορά τους δείκτες της διεθνούς ανταγωνιστικότητας τιµών και κόστους της ζώνης του ευρώ, µε βάση τις εξελίξεις τόσο των τιµών καταναλωτή όσο και των τιµών παραγωγού, η πραγµατική σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ τον Απρίλιο του 2007 διαµορφώθηκε κατά 3% περίπου υψηλότερα από το µέσο επίπεδο του (βλ. ιάγραµµα 48). ΟΛΑΡΙΟ ΗΠΑ/ΕΥΡΩ Η ανατίµηση της σταθµισµένης συναλλαγµατικής ισοτιµίας του ευρώ οφείλεται σε σηµαντικό βαθµό στην εξέλιξή της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Μετά από µια περίοδο γενικής σταθερότητας στα µέσα του, το ευρώ άρχισε να ενισχύεται έναντι του δολαρίου ΗΠΑ το τελευταίο τρίµηνο του. Ύστερα από την έντονη ανατίµηση του Νοεµβρίου, που αντιστράφηκε εν µέρει στις αρχές του 2007, το ευρώ ανατιµήθηκε µε σχετικά σταθερό, πλην όµως βραδύτερο ρυθµό µέχρι το τέλος Απριλίου του Στις 25 Απριλίου, η συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ ιάγραµµα 47 είκτης σταθµισµένης συναλλαγµατικής ισοτιµίας του ευρώ και οι προσδιοριστικοί της παράγοντες 1) (ηµερήσια στοιχεία) Πηγή: EKT. Σηµείωση: Η σκιασµένη περιοχή αφορά την περίοδο 28 Φεβρουαρίου Ιουνίου ) Ανοδική κίνηση του δείκτη αντιστοιχεί σε ανατίµηση του ευρώ έναντι των νοµισµάτων των σηµαντικότερων εµπορικών εταίρων της ζώνης του ευρώ και των κρατών-µελών της ΕΕ που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ. 2) Η συµβολή στις µεταβολές της ΣΣΙ-24 παρουσιάζεται ξεχωριστά για τα νοµίσµατα των έξι σηµαντικότερων εταίρων της ζώνης του ευρώ. Η κατηγορία Λοιπά κράτη-µέλη αναφέρεται στην αθροιστική συµβολή των νοµισµάτων των κρατών-µελών που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ (µε εξαίρεση τη λίρα Αγγλίας και την κορώνα Σουηδίας). Η κατηγορία Λοιπά αναφέρεται στη αθροιστική συµβολή των υπόλοιπων έξι εµπορικών εταίρων της ζώνης του ευρώ στο δείκτη της ΣΣΙ-24. Οι µεταβολέςς υπολογίζονται µε βάση τους αντίστοιχους συντελεστές στάθµισης των εµπορικών συναλλαγών που λαµβάνονται υπόψη στο δείκτη της ΣΣΙ Ιούνιος 2007

99 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Οι συναλλαγµατικές ισοτιµίες και το ισοζύγιο πληρωµών διαµορφώθηκε στο πρωτοφανές επίπεδο των 1,365 δολ. ΗΠΑ, ελαφρά υψηλότερα από το προηγούµενο σηµείο κορύφωσης του εκεµβρίου του Η ανατίµηση του ευρώ έναντι του νοµίσµατος των ΗΠΑ από το τέλος του φαίνεται ότι συνδέεται µε µια µεταβολή της αξιολόγησης των αγορών ως προς τις σχετικές κυκλικές προοπτικές των δύο οικονοµικών ζωνών. Αν και εξαπλώθηκαν οι ανησυχίες σχετικά µε τις προοπτικές της οικονοµίας των ΗΠΑ, ειδικότερα σε σχέση µε τον τοµέα των κατοικιών και την αγορά στεγαστικών δανείων χαµηλής εξασφάλισης, οι δηµοσιεύσεις των οικονοµικών στοιχείων στη ζώνη του ευρώ θεωρήθηκε ότι παρέχουν περαιτέρω ενδείξεις της δυναµικής και έντονης επέκτασης στη ζώνη του κοινού νοµίσµατος. Στη διάρκεια του Μαΐου, το ευρώ απώλεσε µέρος των προηγούµενων κερδών του, καθώς οι δείκτες της οικονοµίας των ΗΠΑ αποδείχθηκαν πιο ευνοϊκοί από ό,τι ανέµεναν οι αγορές και ακολουθήθηκαν από µια ανοδική µετατόπιση των προθεσµιακών επιτοκίων για τα ιάγραµµα 48 Ονοµαστική και πραγµατική σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ 1) (µηνιαία/τριµηνιαία στοιχεία, α τρ = 100) Πηγή:. 1) Ανοδική κίνηση των δεικτών της ΣΣΙ-24 σηµαίνει ανατίµηση του ευρώ. Οι τελευταίες παρατηρήσεις για τα µηνιαία στοιχεία αφορούν το Μάιο του Για την πραγµατική ισοτιµία ΣΣΙ-24 που βασίζεται στο ΚΕαΜΠΜ, η τελευταία παρατήρηση αφορά το δ τρίµηνο του και περιλαµβάνει και εκτιµήσεις. οµοσπονδιακά κεφάλαια. Παράλληλα, οι τιµές των παραγώγων συναλλάγµατος υποδείκνυαν ότι οι προσδοκίες περαιτέρω ενίσχυσης του ευρώ είχαν υποχωρήσει προς όφελος των προσδοκιών βραχυπρόθεσµης σταθερότητας έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Στις 5 Ιουνίου 2007, η συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ διαµορφώθηκε σε 1,35 δολ. ΗΠΑ, δηλ. 2,4% υψηλότερα από το επίπεδο στο τέλος Φεβρουαρίου και 7,8% υψηλότερα από το µέσο όρο του (βλ. ιάγραµµα 49). ΓΙΕΝ ΙΑΠΩΝΙΑΣ/ΕΥΡΩ Το γιεν Ιαπωνίας επίσης υποτιµήθηκε σηµαντικά έναντι του ευρώ τους τελευταίους µήνες και συνέβαλε έτσι σηµαντικά στην ανατίµηση της σταθµισµένης συναλλαγµατικής ισοτιµίας του ευρώ. Το ευρώ εξακολούθησε τη γενική τάση ανατίµησης που παρατηρείται από τα µέσα του και η οποία διακόπηκε προσωρινά µόνο στο πλαίσιο των γενικότερων διαταραχών της αγοράς στις αρχές Μαρτίου του Στις αρχές Απριλίου, το ευρώ είχε καλύψει τις απώλειες που είχε υποστεί στη διάρκεια των διαταραχών, και στις 5 Ιουνίου η συναλλαγµατική ισοτιµία του διαµορφώθηκε στο πρωτοφανές επίπεδο των 164,42 γιεν Ιαπωνίας. Η ανατίµηση του ευρώ έναντι του γιεν Ιαπωνίας φαίνεται ότι συνδέεται εν µέρει µε την αντίληψη των αγορών για τις σχετικές κυκλικές θέσεις των δύο ζωνών, καθώς τα στοιχεία που δηµοσιεύθηκαν για τη ζώνη του ευρώ θεωρήθηκαν πιο δυναµικά έναντι εκείνων για την οικονοµία της Ιαπωνίας. Αυτές οι εξελίξεις αντανακλώνται, τουλάχιστον εν µέρει, στην περαιτέρω διεύρυνση της διαφοράς επιτοκίων µεταξύ των περιουσιακών στοιχείων της ζώνης του ευρώ και της Ιαπωνίας. Αυτό, σε συνδυασµό µε τη χαµηλή αναµενόµενη µεταβλητότητα και την υψηλή διάθεση ανάληψης κινδύνου εκ µέρους της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας, οδήγησε σε σηµαντικές συναλλαγές µε ειδικές τεχνικές µετακύλισης θέσεων (carry-trade), στις οποίες το γιεν Ιαπωνίας, µε τις χαµηλές αποδόσεις του, χρησιµοποιείται συχνά ως νόµισµα χρηµατοδότησης. Αυτή η κερδοσκοπική δραστηριότητα, που αντανακλάται ώς ένα βαθµό στις µεγάλες µη εµπορικές καθαρές ακάλυπτες θέσεις σε γιεν Ιαπωνίας, πιθανόν ενέτεινε την ανατίµηση του ευρώ έναντι του νοµίσµατος της Ιαπωνίας η οποία συνδέεται µε τον οικονοµικό κύκλο. Στις 5 Ιουνίου, η συναλλαγµατική ισοτιµία ευρώ/γιεν Ιαπωνίας ήταν 5,1% υψηλότερη έναντι του τέλους Φεβρουαρίου και 12,6% υψηλότερη από το µέσο όρο του (βλ. ιάγραµµα 49). Ιούνιος

100 ιάγραµµα 49 Εξελίξεις συναλλαγµατικών ισοτιµιών (ηµερήσια στοιχεία) ιάγραµµα 50 Εξελίξεις συναλλαγµατικών ισοτιµιών εντός του ΜΣΙ ΙΙ (ηµερήσια στοιχεία, απόκλιση από την κεντρική ισοτιµία σε εκατοστιαίες µονάδες) Πηγή: EKT. Σηµείωση: Η σκιασµένη περιοχή αφορά την περίοδο 28 Φεβρουαρίου Ιουνίου Πηγή: EKT. Σηµείωση: Η θετική (αρνητική) απόκλιση από την κεντρική ισοτιµία σηµαίνει ότι το νόµισµα βρίσκεται στην ασθενή/ισχυρή πλευρά του περιθωρίου διακύµανσης. Για την κορώνα ανίας, το περιθώριο διακύµανσης είναι ±2,25%. Για όλα τα άλλα νοµίσµατα, ισχύει το τυπικό περιθώριο διακύµανσης ±15%. 1) Η κάθετη γραµµή υποδηλώνει την ηµεροµηνία (19 Μαρτίου 2007) κατά την οποία η κεντρική ισοτιµία της κορώνας Σλοβακίας έναντι του ευρώ ανατιµήθηκε από SKK 38,4550 σε SKK 34,4424. ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΚΡΑΤΩΝ-ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΕ Όπως συνέβη και το, τα περισσότερα νοµίσµατα που συµµετέχουν στον ΜΣΙ ΙΙ παρέµειναν σταθερά και η διαπραγµάτευσή τους συνεχίστηκε στην αντίστοιχη κεντρική τους ισοτιµία, ή πλησίον αυτής τους πέντε πρώτους µήνες του 2007 (βλ. ιάγραµµα 50). Το τελευταίο τρίµηνο, το ευρώ κατέγραψε µεγαλύτερες µεταβολές µόνο έναντι του λατς Λετονίας (υποτιµήθηκε κατά 1,4% µεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και 5 Ιουνίου) και της κορώνας Σλοβακίας (υποτίµηση κατά 1,2%). Αφού υποτιµήθηκε προς το κατώτερο άκρο του εύρους παρέµβασης ±1% που ορίστηκε µονοµερώς από την κεντρική τράπεζα της Λεττονίας, το λατς Λεττονίας ανατιµήθηκε τον Απρίλιο, και το Μάιο η συναλ- Ιούνιος

101 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Οι συναλλαγµατικές ισοτιµίες και το ισοζύγιο πληρωµών λαγµατική του ισοτιµία διαµορφώθηκε πιο κοντά στο ανώτερο άκρο αυτού του εύρους. Στις 5 Ιουνίου, η συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ διαµορφώθηκε σε 0,697 λατς Λεττονίας, δηλ. 0,9% υψηλότερα από την κεντρική του ισοτιµία. Όσον αφορά τα νοµίσµατα των υπόλοιπων κρατών-µελών της ΕΕ, µετά από µια περίοδο ευρείας σταθερότητας, το ευρώ κατέγραψε ορισµένες πιο έντονες διακυµάνσεις έναντι της λίρας Αγγλίας στις αρχές του Από τα τέλη Φεβρουαρίου, η συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ έναντι της λίρας Αγγλίας σταθεροποιήθηκε και πάλι και κυµάνθηκε εντός σχετικά µικρού εύρους γύρω από τις 0,68 λίρες Αγγλίας. Η λίρα Αγγλίας φαίνεται ότι στηρίχθηκε από τις προσδοκίες των αγορών σχετικά µε τη λήψη µέτρων πιο περιοριστικής νοµισµατικής πολιτικής από την Τράπεζα της Αγγλίας. Στις 5 Ιουνίου, η συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ διαµορφώθηκε σε 0,68 λίρες Αγγλίας, δηλ. 0,7% υψηλότερα από το επίπεδο του τέλους Φεβρουαρίου και 0,5% χαµηλότερα από το µέσο όρο του. Όσον αφορά τα νοµίσµατα των άλλων µεγάλων κρατών-µελών, µεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και 5 Ιουνίου το ευρώ υποτιµήθηκε έναντι του ζλότυ Πολωνίας και του φόριντ Ουγγαρίας (κατά 2,7% και 1,6% αντίστοιχα). Επιπλέον, το ευρώ υποτιµήθηκε κατά 4,1% έναντι του λέι Ρου- µανίας. Τέλος, µεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και 5 Ιουνίου, το ευρώ παρέµεινε σε γενικές γραµµές αµετάβλητο έναντι της κορώνας Τσεχίας. ΑΛΛΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ Μεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και 5 Ιουνίου 2007, το ευρώ ανατιµήθηκε κατά 2,2% περίπου έναντι του φράγκου Ελβετίας, συνεχίζοντας την τάση ανατίµησης που παρατηρείται από τα µέσα του. Σύµφωνα µε πληροφορίες, η ανατίµηση αυτή συνδέεται, τουλάχιστον εν µέρει, µε συναλλαγές µε ειδικές τεχνικές µετακύλισης θέσεων (carry-trade activity), στις οποίες το φράγκο Ελβετίας χρησιµοποιείται ως νόµισµα χρηµατοδότησης. Στις 21 Μαΐου, η συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ δια- µορφώθηκε στο πρωτοφανές επίπεδο των 1,656 φράγκων Ελβετίας. Την ίδια περίοδο, το ευρώ ανατιµήθηκε επίσης έναντι των νοµισµάτων των κύριων εµπορικών εταίρων της ζώνης του ευρώ στην Ασία, καθώς ιδιαίτερα σηµαντικές ανατιµήσεις καταγράφηκαν έναντι του δολαρίου Σιγκαπούρης (2,5%) και του δολαρίου Χονγκ-Κονγκ (2,4%). Παράλληλα, το ευρώ υποτιµήθηκε σηµαντικά έναντι του δολαρίου Καναδά (κατά 7,2%), το οποίο ωφελήθηκε από τη διατήρηση των υψηλών τιµών των βασικών εµπορευµάτων και τον έντονο ρυθµό της οικονοµικής δραστηριότητας στον Καναδά. 7.2 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Το α τρίµηνο του 2007, τα στοιχεία για το ισοζύγιο πληρωµών φανερώνουν µια επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης των εξαγωγών και εισαγωγών αγαθών της ζώνης του ευρώ σε σύγκριση µε το δ τρί- µηνο του προηγούµενου έτους. Παρά την επιβράδυνση, το πλεόνασµα του ισοζυγίου αγαθών συνέχισε να αυξάνεται το δωδεκάµηνο µέχρι το Μάρτιο του 2007, γεγονός που µεταφράστηκε επίσης σε πλεόνασµα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της ζώνης του ευρώ την ίδια περίοδο. Όσον αφορά το ισοζύγιο χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών, οι άµεσες επενδύσεις και οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου από κοινού κατέγραψαν καθαρές εισροές 229,3 δισεκ. ευρώ αυτή την περίοδο, έναντι καθαρών εκροών 46,2 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πριν από ένα χρόνο. Η µετατόπιση της κατεύθυνσης των κεφαλαιακών ροών αυτή την περίοδο αντανακλά κυρίως τις µεγαλύτερες καθαρές εισροές σε επενδύσεις χαρτοφυλακίου. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Αντίθετα µε τις εξελίξεις το δ τρίµηνο του, ο ρυθµός αύξησης των εξαγωγών και εισαγωγών προς και από χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ επιβραδύνθηκε το α τρίµηνο του Η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 0,9% (σε τριµηνιαία βάση µε εποχική διόρθωση), Ιούνιος

102 Πίνακας 12 Βασικά µεγέθη του ισοζυγίου πληρωµών της ζώνης του ευρώ (εποχικώς διορθωµένα στοιχεία, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) Κινητός κεντρικός µέσος τριών µηνών έως τον: Σωρευτικά στοιχεία δωδεκαµήνου που λήγει: 2007 Φεβρ Μάρτ. Ιούν. Σεπτ. εκ Μάρτ. Μάρτ Μάρτ. ισεκ. ευρώ Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Ισοζύγιο αγαθών Εξαγωγές Εισαγωγές Ισοζύγιο υπηρεσιών Εξαγωγές Εισαγωγές Ισοζύγιο εισοδηµάτων Ισοζύγιο τρεχουσών µεταβιβάσεων Ισοζύγιο χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών 1) Καθαρές άµεσες επενδύσεις και επενδύσεις χαρτοφυλακίου µαζί Άµεσες επενδύσεις Επενδύσεις χαρτοφυλακίου Μετοχές Χρεόγραφα Οµόλογα και γραµµάτια Χρηµατοδοτικά µέσα της αγοράς χρήµατος -3,7 3,7 123,5 119,8 4,2 37,3 33,2-4,9-6,7-9,2 13,8-12,4 26,2 18,2 8,0 6,1 1,9 5,4 7,2 123,9 116,7 4,2 38,7 34,5-0,9-5,1-37,9 63,6-8,1 71,7 41,7 30,1 43,6-13,5-1,5 1,5 113,5 112,0 3,1 35,8 32,7-0,6-5,5 13,0 25,9-6,7 32,5 17,0 15,5 22,8-7,3-1,5 1,4 116,8 115,4 2,9 35,7 32,8 0,7-6,4 17,0-7,2-14,6 7,4 8,4-0,9 4,3-5,2 3,6 5,8 122,2 116,4 3,0 36,5 33,5 1,1-6,2-9,6 24,2-19,1 43,3 20,4 22,9 33,3-10,4 1,7 5,3 122,5 117,3 3,8 37,6 33,8-2,0-5,4-1,7 33,5-10,9 44,5 31,4 13,1 14,0-0,9-18,5 30, , ,4 36,1 411,1 375,0-17,0-68,0 89,7-46,2-214,3 168,1 162,6 5,5 7,2-1,7 7,0 41, , ,2 38,1 436,5 398,5-2,5-70,5 56,2 229,3-154,1 383,3 231,7 151,7 223,4-71,7 Εκατοστιαίες µεταβολές συγκριτικά µε την προηγούµενη περίοδο Αγαθά και υπηρεσίες Εξαγωγές Εισαγωγές Αγαθά Εξαγωγές Εισαγωγές Υπηρεσίες Εξαγωγές Εισαγωγές 2,5 1,1 1,6 2,2 4,1 0,9 10,8 11,0 2,7-1,1 1,7 2,4 1,2 0,8 15,5 10,6 2,8 0,3 1,9 3,0 4,6 0,2 11,1 12,6 4,0-2,6 1,8 3,1 0,9 0,7 17,1 12,0 1,4 3,7 0,8-0,3 2,3 3,1 10,1 6,2-1,8 4,1 1,5 0,2 2,3 0,9 10,4 6,3 Πηγή:. Σηµείωση: Το άθροισµα των επιµέρους υπολοίπων ενδέχεται να µη συµφωνεί µε το σύνολο λόγω στρογγυλοποιήσεων. 1) Υπόλοιπα (καθαρές ροές). Θετικό (αρνητικό) πρόσηµο υποδηλώνει καθαρή εισροή (εκροή). Μη εποχικώς διορθωµένα στοιχεία. µετά τον υψηλό ρυθµό αύξησης 4,1% το δ τρίµηνο του. Παράλληλα, ο ρυθµός αύξησης των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών ήταν 0,8%, δηλ. επιβραδύνθηκε περαιτέρω ύστερα από το 1,2% το δ τρίµηνο του (βλ. Πίνακα 12). Μολονότι η επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης των εισαγωγών συνδέεται τόσο µε τα αγαθά όσο και µε τις υπηρεσίες, η επιβράδυνση των εξαγωγών αντανακλά µόνο τις εξελίξεις του ισοζυγίου αγαθών. Αντιθέτως, οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν έντονα κατά 3,1% το α τρίµηνο του Η ανάλυση του ισοζυγίου αγαθών κατά όγκο και τιµές που είναι διαθέσιµη έως το Φεβρουάριο του 2007 δείχνει ότι η µεταβολή του όγκου των εξαγωγών φαίνεται να αποτελεί τον κύριο παράγοντα υποχώρησης της αξίας των εξαγωγών αγαθών. Μετά τον υψηλό ρυθµό αύξησης που καταγράφηκε από το γ τρίµηνο του, ο όγκος των εξαγωγών εµφάνισε ενδείξεις υποχώρησης προς το τέλος του και επιβραδύνθηκε σηµαντικά τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο του Αν και αυτό µπορεί να ερµηνευθεί εν µέρει ως εξοµάλυνση µετά τον ιδιαίτερα υψηλό ρυθµό αύξησης των εξαγωγών τους προηγούµενους µήνες, ο οποίος επηρεάστηκε επίσης ευνοϊκά από στα- Ιούνιος

103 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Οι συναλλαγµατικές ισοτιµίες και το ισοζύγιο πληρωµών τιστικές επιδράσεις (δηλ. τις καθυστερηµένες δηλώσεις εξαγωγών στη Γερµανία), ο κάπως βραδύτερος αν και ακόµη υψηλός ρυθµός αύξησης της εξωτερικής ζήτησης µπορεί να εξηγεί και αυτός εν µέρει τις πρόσφατες εξελίξεις στις εξαγωγές αγαθών της ζώνης του ευρώ. Οι τιµές των εξαγοµένων παρουσίασαν µέτρια αύξηση. Όσον αφορά τις εισαγωγές, η εξέλιξη των τιµών των εισαγοµένων παρέµεινε ένας σηµαντικός παράγοντας που συνέβαλε στο συγκρατηµένο ρυθµό αύξησης της αξίας των εισαγωγών το α τρί- µηνο. Η ανατίµηση του ευρώ φαίνεται ότι έως τώρα αντιστάθµισε σε µεγάλο βαθµό την επίδραση της αύξησης των τιµών του πετρελαίου. Επιπλέον, η συνεχιζόµενη αύξηση του όγκου των εισαγωγών από χώρες χαµηλού κόστους όπως η Κίνα συνέχισε να ασκεί καθοδική επίδραση στις τιµές των εισαγοµένων (για πιο λεπτοµερή περιγραφή, βλ. Πλαίσιο 13). Σε πιο µακρό χρονικό ορίζοντα, το δωδεκάµηνο σωρευτικό αποτέλεσµα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έως το Μάρτιο του 2007 κατέγραψε πλεόνασµα 7,0 δισεκ. ευρώ (0,1% του ΑΕΠ περίπου), έναντι ελλείµµατος 18,5 δισεκ. ευρώ πριν από ένα χρόνο (βλ. ιάγραµµα 51). Αυτό οφείλεται εν µέρει στην περαιτέρω αύξηση του πλεονάσµατος του ισοζυγίου αγαθών κατά 11,4 δισεκ. ευρώ περίπου. Επιπλέον, το έλλειµµα του ισοζυγίου εισοδηµάτων υποχώρησε κατά 14,5 δισεκ. ευρώ περίπου, αντανακλώντας τις αυξηµένες εισπράξεις, που αντισταθµίστηκαν µόνο εν µέρει από την αύξηση των πληρωµών. Αντιθέτως, τα ισοζύγια υπηρεσιών και τρεχουσών µεταβιβάσεων παρέµειναν σε γενικές γραµµές αµετάβλητα. Πλαίσιο 13 ΥΠΟΧΩΡΕΙ Η ΚΑΘΟ ΙΚΗ ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ; Μετά τη σηµαντική µείωση την περίοδο , οι τιµές σε ευρώ των εισαγωγών του τοµέα της µεταποίησης της ζώνης του ευρώ επανήλθαν σε ανοδική πορεία. Σύµφωνα µε προηγού- µενη ανάλυση, η οποία περιγράφεται στο Πλαίσιο 6 του τεύχους Αυγούστου του Μηνιαίου ελτίου της, η αύξηση της εµπορικής ενοποίησης µε τις αναδυόµενες αγορές και τις αναπτυσσόµενες οικονοµίες συνέβαλε σε µεγάλο βαθµό στη συγκράτηση των τιµών των εισαγωγών στη ζώνη του ευρώ. Η πρόσφατη άνοδος των τιµών έδωσε το έναυσµα για συζητήσεις σχετικά µε το κατά πόσον υποχωρεί η καθοδική επίδραση των χωρών χαµηλού κόστους 1 στις τιµές των εισαγωγών της ζώνης του ευρώ, ιδίως αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι αυτή η άνοδος σηµειώθηκε σε µια περίοδο που σηµαδεύθηκε από ανατίµηση του ευρώ, η οποία είναι πιθανό να λειτούργησε a priori αντισταθµιστικά. Με αυτά τα δεδοµένα, στο παρόν Πλαίσιο γίνεται µια συνοπτική επισκόπηση της επίδρασης της παγκοσµιοποίησης στις τιµές των εισαγωγών µέσω της εξέτασης των δύο κύριων διαστάσεων της επίδρασης της αύξησης των εισαγωγών από χώρες χαµηλού κόστους. Πρώτον, καθώς τα επίπεδα των τιµών των εισαγωγών από χώρες χαµηλού κόστους παραµένουν σηµαντικώς χαµηλότερα από εκείνα των εισαγωγών από χώρες υψηλού κόστους, το µέγεθος και 1 Η ανάλυση κατά χώρα φανερώνει ότι υπάρχουν 29 χώρες (και περιοχές) προέλευσης που καλύπτουν τους κύριους εµπορικούς εταίρους της ζώνης του ευρώ. Χωρίζονται σε δύο οµάδες (χώρες υψηλού κόστους και χώρες χαµηλού κόστους) µε βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Η οµάδα των χωρών υψηλού κόστους περιλαµβάνει τον Καναδά, τη ανία, το Χονγκ Κονγκ, το Ισραήλ, την Ιαπωνία, τη ηµοκρατία της Κορέας, τη Νορβηγία, τις χώρες του ΟΠΕΚ, τη Σιγκαπούρη, τη Σουηδία, την Ελβετία, την Ταϊβάν, το Ηνωµένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Η οµάδα των χωρών χαµηλού κόστους αποτελείται από τις ακόλουθες 15 χώρες και περιοχές: Αλγερία, Αργεντινή, χώρες της ASEAN, Βραζιλία, Χιλή, Κεντρική Αµερική και Καραϊβική, Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, Κίνα, Ινδία, χώρες της ανατολικής Ευρώπης που εισήλθαν στην ΕΕ µετά την 1η Μαΐου 2004, λοιπές χώρες Βορείου Αφρικής, λοιπές χώρες Αφρικής, λοιπές χώρες Ασίας, λοιπές χώρες Νοτίου Αµερικής και Τουρκία. Ιούνιος

104 η διατήρηση της καθοδικής επίδρασης στις τιµές των εισαγωγών της ζώνης του ευρώ εξαρτώνται πρωτίστως από την επίδραση στο µερίδιο των εισαγωγών, δηλ. το βαθµό στον οποίο συνεχίζει να αυξάνεται το µερίδιο των εισαγωγών της ζώνης του ευρώ από χώρες χαµηλού κόστους. Στη ζώνη του ευρώ την περίοδο 2001-, η εισαγωγική διείσδυση αγαθών από χώρες χαµηλού κόστους αυξήθηκε από 37% σε σχεδόν 50%. Το µερίδιο των εισαγωγών από αυτές τις χώρες αυξήθηκε ξανά το, κατά 3,5 εκατοστιαίες µονάδες, καταγράφοντας την υψηλότερη δωδεκάµηνη µεταβολή αυτού του δείκτη από το 2001 (βλ. ιάγραµµα Α). Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν βάσιµα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι διακόπηκε πρόσφατα η µετατόπιση των εισαγωγών από χώρες υψηλού κόστους σε χώρες χαµηλού κόστους. ιάγραµµα Α Μερίδιο εισαγωγών της ζώνης του ευρώ από χώρες χαµηλού κόστους (τιµές σε ευρώ, τριµηνιαία στοιχεία) εύτερον, η καθοδική επίδραση στις τιµές των εισαγοµένων της ζώνης του ευρώ εξαρτάται και από τις διαφορές πληθωρισµού των τιµών των εισαγοµένων µεταξύ των χωρών υψηλού Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Η τελευταία παρατήρηση αφορά το δ τρίµηνο του. Η ανάλυση κατά χώρα εξηγείται στην υποσηµείωση 1 του κειµένου. και χαµηλού κόστους (η επίδραση των τιµών). Σε αντίθεση µε τη σηµαντική µείωση που σηµειώθηκε την περίοδο , ο πληθωρισµός των τιµών των εισαγοµένων από την Κίνα και τις χώρες της ASEAN αυξήθηκε εκ νέου στα τέλη του. Ο πληθωρισµός τιµών εισαγοµένων από τα κράτη-µέλη που εντάχθηκαν στην ΕΕ το 2004 άρχισε να αυξάνεται ήδη από το Ωστόσο, ενώ η άνοδος των τιµών των εισαγωγών από χώρες χαµηλού κόστους θα µπορούσε να αποτελεί ένδειξη υποχώρησης της καθοδικής επίδρασης της παγκοσµιοποίησης, δεν φαίνεται να ισχύει κάτι τέτοιο. Οι τιµές των εισαγωγών από τους υπόλοιπους προµηθευτές της ζώνης του ευρώ, είτε χαµηλού είτε υψηλού κόστους, ακολούθησαν την ίδια ανοδική πορεία (βλ. ιάγραµµα Β). Η ευρεία βάση της ανόδου των τιµών των εισαγωγών της ζώνης του ευρώ υποδηλώνει ότι είναι πιθανό η άνοδος να συνδέεται µε παράγοντες του κόστους που είναι κοινοί για όλους τους εµπορικούς εταίρους της ζώνης του ευρώ. Η γενικότερα υψηλή και θετική συσχέτιση µεταξύ των µεταβολών των παγκόσµιων τιµών της ενέργειας και των µεταβολών των τιµών των εξαγωγών από τους περισσότερους προµηθευτές της ζώνης του ευρώ, η οποία κυµαίνεται από 0,5 έως 0,8, υποδηλώνει ότι το υψηλότερο κόστος των συντελεστών παραγωγής, µε τη µορφή των υψηλότερων τιµών της ενέργειας και των πρώτων υλών, συνέβαλε σε µεγάλο βαθµό στην πρόσφατη άνοδο των τιµών του τοµέα της µεταποίησης. Θα πρέπει επίσης να σηµειωθεί ότι το δεύτερο εξάµηνο του οι τιµές των εισαγόµενων βιο- µηχανικών προϊόντων από χώρες της ASEAN τέθηκαν σε καθοδική τροχιά, ενώ µετριάστηκαν και οι µεταβολές των τιµών των εισαγωγών από την Κίνα. Καθώς οι τιµές των εισαγόµενων βιο- µηχανικών προϊόντων από την Κίνα και τις χώρες της ASEAN παρέµειναν σταθερά χαµηλότερες από τις µέσες τιµές των εισαγοµένων από όλους τους άλλους εµπορικούς εταίρους της ζώνης του ευρώ, η επίδραση των τιµών συνέχισε να έχει αρνητική συµβολή. Όσον αφορά τις µελλοντικές εξελίξεις, η καθοδική επίδραση της παγκοσµιοποίησης στις τιµές Ιούνιος

105 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Οι συναλλαγµατικές ισοτιµίες και το ισοζύγιο πληρωµών ιάγραµµα Β Τιµές των εισαγωγών ειδών µεταποίησης της ζώνης του ευρώ από επιλεγµένες χώρες και περιφέρειες (δείκτες αξίας µονάδας σε ευρώ, α τρ = 100) Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. Σηµειώσεις: Η πιο πρόσφατη παρατήρηση αφορά το εκέµβριο του, πλην της ζώνης του ευρώ και του Ηνωµένου Βασιλείου (Νοέµβριος) και των νέων κρατών-µελών της ΕΕ (Οκτώβριος). Το διάγραµµα παρουσιάζει τις συνολικές τιµές εισαγωγών για τα νέα κράτη-µέλη, λόγω της µη διαθεσιµότητας τιµών εισαγωγής ειδών της µεταποίησης. Τα νέα κράτη-µέλη είναι οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στην ΕΕ την 1η Μαΐου των εισαγωγών της ζώνης του ευρώ εξαρτάται πρωτίστως από την ικανότητα των προµηθευτών χαµηλού κόστους να συνεχίσουν να εξάγουν µεγάλες ποσότητες αγαθών σε τιµές αρκετά χαµηλότερες από τον παγκόσµιο µέσο όρο. Η οικονοµική ανάπτυξη, η αύξηση των µισθών και η επιδείνωση των όρων του εµπορίου σε πολλές χώρες χαµηλού κόστους µπορεί τελικά να οδηγήσει στη σύγκλιση των τιµών των εξαγωγών σε υψηλότερα επίπεδα. Ωστόσο, οι σηµαντικές διαφορές ως προς τα επίπεδα των τιµών των εισαγωγών µεταξύ των χωρών χαµηλού κόστους και των χωρών υψηλού κόστους (που συνδέονται µε την αδιάλειπτη αύξηση του µεριδίου της αγοράς εξαγωγών που κατέχουν οι πρώτες), και ο υψηλός βαθµός εξειδίκευσης αυτών των χωρών στην παραγωγή και εξαγωγή προϊόντων και ειδών που χαρακτηρίζονται από χαµηλότερες τιµές οδηγούν στο συµπέρασµα ότι οι καθοδικές πιέσεις της παγκοσµιοποίησης στις τιµές των εισαγωγών της ζώνης του ευρώ δεν δείχνουν να υποχωρούν ακόµη. ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Το α τρίµηνο του 2007, οι άµεσες επενδύσεις και οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου της ζώνης του ευρώ κατέγραψαν από κοινού µέσες µηνιαίες καθαρές εισροές 33,5 δισεκ. ευρώ. Αυτό οφείλεται κυρίως στις καθαρές εισροές σε επενδύσεις χαρτοφυλακίου (44,5 δισεκ. ευρώ), που υπεραντιστάθµισαν τις καθαρές εκροές για άµεσες επενδύσεις (10,9 δισεκ. ευρώ). Οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου κατέγραψαν υψηλές καθαρές εισροές σε µετοχικούς τίτλους, σε οµόλογα και γραµµάτια, ενώ στα χρη- µατοδοτικά µέσα της αγοράς χρήµατος καταγράφηκαν καθαρές εκροές (βλ. Πίνακα 12). Κατά το δωδεκάµηνο έως το Μάρτιο του 2007, οι σωρευτικές καθαρές εισροές για άµεσες επενδύσεις και επενδύσεις χαρτοφυλακίου από κοινού διαµορφώθηκαν σε 229,3 δισεκ. ευρώ, έναντι καθαρών εκροών 46,2 δισεκ. ευρώ πριν από ένα χρόνο. Η µετατόπιση της κατεύθυνσης των καθαρών ροών κεφαλαίων οφείλεται κυρίως στις υψηλότερες καθαρές εισροές στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου καθώς και στις χαµηλότερες καθαρές εκροές στις άµεσες επενδύσεις (βλ. ιάγραµµα 52). Οι εξελίξεις στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου αντανακλούν σε µεγάλο βαθµό την αύξηση των καθαρών εισροών σε οµόλογα και γραµµάτια, που οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στις υψηλότερες καθαρές αγορές οµολόγων και γραµµατίων της ζώνης του ευρώ από µη κατοίκους. Αντιθέτως, οι υψηλότερες καθαρές εισροές σε µετοχικούς τίτλους οφείλονται κυρίως στις χαµηλότερες καθαρές αγορές ξένων µετοχών από κατοίκους της ζώνης του ευρώ. Οι θετικές διαφορές των αποδόσεων των οµολόγων και των µετοχών µεταξύ της ζώνης του ευρώ και, για παράδειγµα, των ΗΠΑ, καθώς και ο σχετικά ευνοϊκός αναµενόµενος ρυθµός αύξησης της κερδοφορίας των επιχειρήσεων στη ζώνη του ευρώ, ίσως στήριξαν αυτές τις εξελίξεις. Επιπλέον, οι ευνοϊκές οικονοµικές προοπτικές στη Ιούνιος

106 ιάγραµµα 51 Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και το εµπορικό ισοζύγιο της ζώνης του ευρώ (δισεκ. ευρώ, µηνιαία στοιχεία, εποχικώς διορθωµένα) ιάγραµµα 52 Άµεσες επενδύσεις και επενδύσεις χαρτοφυλακίου της ζώνης του ευρώ µαζί (δισεκ. ευρώ, µηνιαία στοιχεία, 12µηνες σωρευτικές ροές) Πηγή:. Πηγή:. ζώνη του ευρώ φαίνεται να αποτελούν και αυτές κύριο παράγοντα της υποχώρησης των καθαρών εκροών για άµεσες επενδύσεις, αντανακλώντας κυρίως τις υψηλότερες άµεσες επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ. Ιούνιος

107 Σ Τ Α Τ Ι Σ Τ Ι Κ Α Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Α Γ Ι Α Τ Η Ζ Ω Ν Η Τ Ο Υ Ε Υ Ρ Ω Ιούνιος 2007 Σ 1

108

109 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤOΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Συνοπτικοί οικονοµικοί δείκτες για τη ζώνη του ευρώ Σ5 1 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝOΜΙΣΜΑΤΙΚH ΠOΛΙΤΙΚH 1.1 Ενοποιηµένη λογιστική κατάσταση του Ευρωσυστήµατος Σ6 1.2 Βασικά επιτόκια της Σ7 1.3 Πράξεις νοµισµατικής πολιτικής του Ευρωσυστήµατος που διενεργούνται µέσω δηµοπρασίας Σ8 1.4 Στατιστικά στοιχεία για τα ελάχιστα αποθεµατικά και τη ρευστότητα Σ9 2 ΝΟΜΙΣΜΑ, ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ 2.1 Συγκεντρωτική λογιστική κατάσταση των ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ Σ Ενοποιηµένη λογιστική κατάσταση των ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ Σ Νοµισµατική στατιστική Σ Ανάλυση των δανείων που χορηγούν τα ΝΧΙ Σ Ανάλυση καταθέσεων στα ΝΧΙ Σ Ανάλυση τοποθετήσεων των ΝΧΙ σε τίτλους Σ Αναπροσαρµογές της αξίας επιλεγµένων κονδυλίων της λογιστικής κατάστασης των ΝΧΙ Σ Ανάλυση κατά νόµισµα επιλεγµένων κονδυλίων της λογιστικής κατάστασης των ΝΧΙ Σ Συγκεντρωτική λογιστική κατάσταση των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα της ζώνης του ευρώ Σ Στοιχεία ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα της ζώνης του ευρώ: ανάλυση κατά επενδυτική πολιτική και κατά κατηγορία επενδυτή Σ25 3 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ 3.1 Ενοποιηµένοι οικονοµικοί και χρηµατοπιστωτικοί λογαριασµοί κατά θεσµικό τοµέα Σ Μη χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές της ζώνης του ευρώ Σ Νοικοκυριά Σ Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Σ Ασφαλιστικές επιχειρήσεις και ταµεία συντάξεων Σ34 4 ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 4.1 Εκδόσεις τίτλων πλην µετοχών κατά αρχική διάρκεια, έδρα του εκδότη και νόµισµα Σ Εκδόσεις τίτλων πλην µετοχών από κατοίκους της ζώνης του ευρώ κατά τοµέα του εκδότη και είδος τίτλου Σ Ρυθµοί αύξησης των τίτλων πλην µετοχών που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Σ Εισηγµένες µετοχές που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Σ Επιτόκια ΝΧΙ επί καταθέσεων και δανείων κατοίκων της ζώνης του ευρώ σε ευρώ Σ Επιτόκια της αγοράς χρήµατος Σ Αποδόσεις οµολόγων του ηµοσίου Σ είκτες της χρηµατιστηριακής αγοράς Σ46 5 ΤΙΜΕΣ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΓΟΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5.1 Εν ΤΚ, λοιπές τιµές και κόστος Σ Παραγωγή και ζήτηση Σ Αγορές εργασίας Σ54 1) Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούµε να επικοινωνήσετε µαζί µας στο: statistics@ecb.int. Επισκεφθείτε την ενότητα Statistical Data Warehouse στο δικτυακό τόπο της ( για µακρότερες χρονολογικές σειρές και αναλυτικότερα στοιχεία. Ιούνιος 2007 Σ 3

110 6 ΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 6.1 Έσοδα, δαπάνες και έλλειµµα/πλεόνασµα Σ Χρέος Σ Μεταβολή χρέους Σ Τριµηνιαία στοιχεία για τα έσοδα, τις δαπάνες και το έλλειµµα/πλεόνασµα Σ Xρέος και µεταβολή του χρέους σε τριµηνιαία βάση Σ59 7 ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ 7.1 Ισοζύγιο πληρωµών Σ Νοµισµατική παρουσίαση του ισοζυγίου πληρωµών Σ Γεωγραφική κατανοµή ισοζυγίου πληρωµών και διεθνούς επενδυτικής θέσης Σ ιεθνής επενδυτική θέση (περιλαµβάνονται και τα διεθνή αποθεµατικά) Σ Εµπόριο αγαθών Σ70 8 ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ 8.1 Σταθµισµένες συναλλαγµατικές ισοτιµίες Σ ιµερείς ισοτιµίες του ευρώ Σ73 9 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΟΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ 9.1 Σε άλλα κράτη-µέλη της ΕΕ Σ Στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία Σ75 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ TΕΧΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Σ76 Σ77 Σ83 ΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΤΗΝ 1Η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2007 ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ Εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, όλες οι στατιστικές σειρές για το 2007 στο σύνολό τους αναφέρονται στη ζώνη ευρώ των 13 (η οποία περιλαµβάνει τα 12 παλαιότερα µέλη και τη Σλοβενία). Για τα επιτόκια, τα νοµισµατικά στατιστικά στοιχεία και τον Εν ΤΚ (και, για λόγους συνέπειας, τις συνιστώσες και τους παράγοντες µεταβολής του Μ3 και τις συνιστώσες του Εν ΤΚ) οι στατιστικές σειρές που αφορούν τη ζώνη του ευρώ καλύπτουν τα κράτη-µέλη της ΕΕ τα οποία είχαν υιοθετήσει το ευρώ την αντίστοιχη περίοδο, το οποίο δηλώνεται στους πίνακες µε σχετική υποσηµείωση. Στις περιπτώσεις αυτές και όπου υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία για τον υπολογισµό των απόλυτων και των εκατοστιαίων µεταβολών το 2001 και το 2007 σε σχέση µε το 2000 και το, αντίστοιχα, χρησιµοποιούνται στατιστικές σειρές που λαµβάνουν υπόψη την επίδραση της ένταξης της Ελλάδος και της Σλοβενίας, αντίστοιχα, στη ζώνη του ευρώ. Αναδροµικά στοιχεία σχετικά µε τη ζώνη του ευρώ πριν από την ένταξη της Σλοβενίας διατίθενται στο δικτυακό τόπο της ( Στους πίνακες εµφανίζονται τα εξής σύµβολα: - δεν υπάρχουν στοιχεία. τα στοιχεία δεν είναι ακόµη διαθέσιµα στοιχεία µηδενικά ή αµελητέα (πρ.) προσωρινά στοιχεία (ε.δ.) στοιχεία εποχικώς διορθωµένα (µ.ε.δ.) στοιχεία µη εποχικώς διορθωµένα Σ 4 Ιούνιος 2007

111 Γ Ε Ν Ι Κ Α Σ Τ O Ι Χ Ε Ι Α Γ Ι Α Τ Η Ζ Ω Ν Η Τ O Υ Ε Υ Ρ Ω Σ υ ν ο π τ ι κ ο ί ο ι κ ο ν ο µ ι κ ο ί δ ε ί κ τ ε ς γ ι α τ η ζ ώ ν η τ ο υ ε υ ρ ώ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) 1. Νοµισµατικές εξελίξεις και επιτόκια Μ1 1) Μ2 1) Μ3 1),2) Μ3 1),2) κινητός κεντρικός µέσος 3 µηνών άνεια από ΝΧΙ προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ πλην ΝΧΙ και γενικής κυβέρνησης 1) Τίτλοι (πλην µετοχών) σε ευρώ, εκδοθέντες από επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ 1) 6 Επιτόκιο 3 µηνών (EURIBOR, % ετησίως, µέσοι όροι περιόδου) Απόδοση 10ετούς κρατικού οµολόγου (% ετησίως, µέσοι όροι περιόδου) β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος ,4 7,9 7,4-8,1 12,6 2,18 3,44 8,6 8,7 8,4-10,9 16,2 3,08 3,86 9,8 9,2 8,6-11,2 15,9 2,90 4,05 7,6 8,4 8,1-11,2 15,5 3,22 3,97 6,7 8,6 9,0-11,2 17,1 3,59 3,86 6,8 9,0 10,0-10,5 16,5 3,82 4,08 7,4 9,3 9,8 9,6 10,8 16,4 3,68 3,90 6,6 8,9 9,8 9,8 10,6 16,2 3,75 4,10 6,6 8,8 9,9 10,2 10,3 16,1 3,82 4,12 7,0 9,5 10,9 10,4 10,5 18,0 3,89 4,02 6,2 8,9 10,4. 10,3. 3,98 4, ,07 4,37 2. Τιµές, παραγωγή, ζήτηση και αγορές εργασίας β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Εν ΤΚ Τιµές παραγωγού βιοµηχανικών προϊόντων Ωριαίο κόστος εργασίας Πραγµατικό ΑΕΠ Βιοµηχανική παραγωγή εκτός κατασκευών Χρησιµοποίηση εργοστασιακού δυναµικού στη µεταποίηση (ποσοστά %) 6 Απασχόληση Ανεργία (% του εργατικού δυναµικού) ,2 4,1 2,4 1,5 1,3 81,2 0,8 8,6 2,2 5,1 2,5 2,7 4,0 83,3 1,4 7,9 2,5 5,8 2,6 2,9 4,3 83,0 1,5 7,9 2,1 5,4 2,5 2,8 4,2 83,8 1,5 7,8 1,8 4,1 2,4 3,3 4,0 84,2 1,6 7,6 1,9 2,9. 3,0 3,6 84,6. 7,3 1,9 4, , ,5 1,8 3, ,3 84,4-7,4 1,8 2, , ,3 1,9 2, , ,2 1,9 2, ,8-7,1 1, Ισοζύγιο πληρωµών, συναλλαγµατικά διαθέσιµα και συναλλαγµατικές ισοτιµίες (δισεκ. ευρώ, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) Ισοζύγιο πληρωµών (καθαρή κίνηση) β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Τρέχουσες συναλλαγές και κίνηση κεφαλαίων 1 Ισοζύγιο αγαθών Άµεσες επενδύσεις Επενδύσεις χαρτοφυλακίου Συναλλαγµατικά διαθέσιµα (θέσεις τέλους περιόδου) Σταθµισµένη συναλλαγµατική ισοτιµία του ευρώ: ΣΣΙ-24 3) (α τρ. 1999=100) Συναλλαγµατική ισοτιµία δολ. ΗΠΑ/ευρώ Ονοµαστική Πραγµατική ( ΤΚ) ,3 45,4-210,0 146,1 320,1 103,3 104,1 1,2441 5,3 30,5-156,7 273,1 325,8 103,6 104,4 1,2556-5,8 6,8-20,0 97,6 323,8 103,8 104,6 1,2582-3,6 7,5-43,9 22,3 325,0 104,5 105,3 1, ,3 19,7-57,3 130,0 325,8 104,6 105,3 1,2887 4,1 7,9-32,8 133,4 331,6 105,5 106,0 1, ,9 5,9-28,8 32,8 325,8 105,5 106,0 1,3213-2,0-3,0-12,3 35,4 338,6 104,9 105,5 1,2999-4,3 2,5-12,4 26,2 337,5 105,4 105,9 1, ,4 8,5-8,1 71,7 331,6 106,1 106,5 1, ,0 107,1 107,5 1, ,3 107,6 1,3511 Πηγές:, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Eurostat και Γ Οικονοµικών και Χρηµατοπιστωτικών Υποθέσεων) και Reuters. Σηµείωση: Περισσότερες πληροφορίες για τα στοιχεία βλ. στους αντίστοιχους πίνακες του παρόντος τµήµατος. 1) Οι ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές των µηνιαίων στοιχείων αφορούν το τέλος του µηνός, ενώ οι αντίστοιχες των τριµηνιαίων και ετήσιων στοιχείων υπολογίζονται ως µέσοι όροι της περιόδου. Περισσότερες λεπτοµέρειες βλ. στις Τεχνικές Σηµειώσεις. 2) Στο Μ3 και τις συνιστώσες του δεν περιλαµβάνονται τα µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων διαθεσίµων και τα χρεόγραφα διάρκειας έως 2 ετών που κατέχουν µη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ. 3) Περισσότερες λεπτοµέρειες και ορισµό των οµάδων των εµπορικών εταίρων βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Ιούνιος 2007 Σ 5

112 1 Σ Τ Α Τ Ι Σ Τ Ι Κ Α Σ Τ O Ι Χ Ε Ι Α Γ Ι Α Τ Η Ν O Μ Ι Σ Μ Α Τ Ι Κ H Π O Λ Ι Τ Ι Κ H 1. 1 Ε ν ο π ο ι η µ έ ν η λ ο γ ι σ τ ι κ ή κ α τ ά σ τ α σ η τ ο υ Ε υ ρ ω σ υ σ τ ή µ α τ ο ς (εκατ. ευρώ) 1. Ενεργητικό Χρυσός και απαιτήσεις σε χρυσό Απαιτήσεις σε συνάλλαγµα έναντι µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ Απαιτήσεις σε συνάλλαγµα έναντι κατοίκων της ζώνης του ευρώ Απαιτήσεις σε ευρώ έναντι µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ άνεια σε ευρώ προς πιστωτικά ιδρύµατα της ζώνης του ευρώ Πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης Πράξεις πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης Αντιστρεπτέες πράξεις για την εξοµάλυνση βραχυχρόνιων διακυµάνσεων της ρευστότητας ιαρθρωτικές αντιστρεπτέες πράξεις ιευκόλυνση οριακής χρηµατοδότησης Πιστώσεις για συµπληρωµατικές καταβολές λόγω αλλαγής περιθωρίων Λοιπές απαιτήσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυµάτων της ζώνης του ευρώ Χρεόγραφα κατοίκων της ζώνης του ευρώ, σε ευρώ Χρέος γενικής κυβέρνησης σε ευρώ Λοιπά στοιχεία ενεργητικού ενεργητικού Μαΐου Μαΐου Μαΐου Ιουνίου Παθητικό Τραπεζογραµµάτια σε κυκλοφορία Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυµάτων της ζώνης του ευρώ Τρεχούµενοι λογαριασµοί (που καλύπτουν το σύστηµα ελάχιστων υποχρεωτικών αποθεµατικών) ιευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων Καταθέσεις προθεσµίας Αντιστρεπτέες πράξεις για την εξοµάλυνση βραχυχρόνιων διακυµάνσεων της ρευστότητας Καταθέσεις για συµπληρωµατικές καταβολές λόγω αλλαγής περιθωρίων Λοιπές υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυµάτων της ζώνης του ευρώ Εκδοθέντα χρεόγραφα Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι λοιπών κατοίκων της ζώνης του ευρώ Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ Υποχρεώσεις σε συνάλλαγµα έναντι κατοίκων της ζώνης του ευρώ Υποχρεώσεις σε συνάλλαγµα έναντι µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ Λογαριασµός ειδικών τραβηκτικών δικαιωµάτων στο ΝΤ Λοιπές υποχρεώσεις Λογαριασµοί αναπροσαρµογής Κεφάλαιο και αποθεµατικά παθητικού Μαΐου Μαΐου Μαΐου Ιουνίου Πηγή:. Σ 6 Ιούνιος 2007

113 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Στατιστικά στοιχεία για τη νοµισµατική πολιτική 1. 2 Β α σ ι κ ά ε π ι τ ό κ ι α τ η ς Ε Κ Τ (ύψος σε ποσοστά % ετησίως, µεταβολές σε εκατοστιαίες µονάδες) Από: 1) ιευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων Πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης ιευκόλυνση οριακής χρηµατοδότησης ηµοπρασίες σταθερού επιτοκίου Σταθερό επιτόκιο ηµοπρασίες ανταγωνιστικού επιτοκίου Ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς Ιαν. 4 2) 22 9 Απρ. 5 Νοεµ Φεβρ. 17 Μαρτ. 28 Απρ. 9 Ιουν. 28 3) 1 Σεπτ. 6 Οκτ Μαΐου 31 Αυγ. 18 Σεπτ. 9 Νοεµ εκ Μαρτ. 6 Ιουν. 6 εκ. 8 Μαρτ. 15 Ιουν. 9 Αυγ. 11 Οκτ. 13 εκ Μαρτ. 13 Ιουν. Ύψος Μεταβολή Ύψος Ύψος Μεταβολή ,00-3, ,50-2,75 0,75 3, ,25-1,25 2,00-0,75 3, ,50 1,25 1,50-0,50 2, ,50 3,50-1,00 2,00 0,50 3,00-0,50 4,00 0,50 2,25 0,25 3,25-0,25 4,25 0,25 2,50 0,25 3,50-0,25 4,50 0,25 2,75 0,25 3,75-0,25 4,75 0,25 3,25 0,50 4,25-0,50 5,25 0,50 3,25,,, - 4, , ,50 0,25-4,50 0,25 5,50 0,25 3,75 0,25-4,75 0,25 5,75 0,25 3,50-0,25-4,50-0,25 5,50-0,25 3,25-0,25-4,25-0,25 5,25-0,25 2,75-0,50-3,75-0,50 4,75-0,50 2,25-0,50-3,25-0,50 4,25-0,50 1,75-0,50-2,75-0,50 3,75-0,50 1,50-0,25-2,50-0,25 3,50-0,25 1,00-0,50-2,00-0,50 3,00-0,50 1,25 0,25-2,25 0,25 3,25 0,25 1,50 0,25-2,50 0,25 3,50 0,25 1,75 0,25-2,75 0,25 3,75 0,25 2,00 0,25-3,00 0,25 4,00 0,25 2,25 0,25-3,25 0,25 4,25 0,25 2,50 0,25-3,50 0,25 4,50 0,25 2,75 0,25-3,75 0,25 4,75 0,25 3,00 0,25-4,00 0,25 5,00 0,25 Ύψος Μεταβολή Πηγή:. 1) Από την 1η Ιανουαρίου 1999 µέχρι την 9η Μαρτίου 2004, η ηµεροµηνία αφορά τις διευκολύνσεις αποδοχής καταθέσεων και οριακής χρηµατοδότησης. Για τις πράξεις κύριας αναχρη- µατοδότησης, οι µεταβολές των επιτοκίων ισχύουν από την πρώτη πράξη µετά την αναφερόµενη ηµεροµηνία. Η µεταβολή της 18ης Σεπτεµβρίου 2001 τέθηκε σε ισχύ αυθηµερόν. Από τις 10 Μαρτίου 2004 και εξής, η ηµεροµηνία αφορά τις διευκολύνσεις αποδοχής καταθέσεων και οριακής χρηµατοδότησης και τις πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης (µεταβολές που θα τίθενται σε ισχύ από την πράξη κύριας αναχρηµατοδότησης που ακολουθεί τη σχετική απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου), εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά. 2) Στις 22 εκεµβρίου 1998 η ανακοίνωσε ότι στο διάστηµα 4-21 Ιανουαρίου 1999 θα εφαρµόζεται κατ εξαίρεση µικρό εύρος διακύµανσης (50 µονάδες βάσης) µεταξύ των επιτοκίων της διευκόλυνσης οριακής χρηµατοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, έτσι ώστε οι συµµετέχοντες στην αγορά να προσαρµοστούν ευκολότερα στο νέο νοµισµατικό καθεστώς. 3) Στις 8 Ιουνίου 2000 η ανακοίνωσε ότι, αρχής γενοµένης από την πράξη που θα διακανονιστεί στις 28 Ιουνίου 2000, οι πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης του Ευρωσυστήµατος θα διεξάγονται µέσω δηµοπρασίας ανταγωνιστικού επιτοκίου. Το ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς είναι το ελάχιστο επιτόκιο µε το οποίο οι αντισυµβαλλόµενοι µπορούν να υποβάλλουν τις προσφορές τους. Ιούνιος 2007 Σ 7

114 1. 3 Π ρ ά ξ ε ι ς ν ο µ ι σ µ α τ ι κ ή ς π ο λ ι τ ι κ ή ς τ ο υ Ε υ ρ ω σ υ σ τ ή µ α τ ο ς π ο υ δ ι ε ν ε ρ γ ο ύ ν τ α ι µ έ σ ω δ η µ ο π ρ α σ ί α ς 1 ), 2 ) (εκατ. ευρώ, επιτόκια σε ποσοστά % ετησίως) 1. Πράξεις κύριας και πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης 3) Ηµεροµηνία διακανονισµού 7 Φεβρ Μαρτ Απρ Μαΐου Ιουν Ιουν Ιουλ. 31 Αυγ. 28 Σεπτ. 26 Οκτ. 30 Νοεµ. 21 εκ Φεβρ. 1 Μαρτ Απρ. 31 Μαΐου Προσφορές (ποσό) Αριθµός συµµετεχόντων Κατανοµή (ποσό) Ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς ηµοπρασίες ανταγωνιστικού επιτοκίου Οριακό επιτόκιο 4) Μέσο σταθµικό επιτόκιο ιάρκεια σε ηµέρες Πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης ,50 3,54 3, ,50 3,55 3, ,50 3,55 3, ,50 3,56 3, ,50 3,55 3, ,75 3,81 3, ,75 3,80 3, ,75 3,82 3, ,75 3,83 3, ,75 3,81 3, ,75 3,81 3, ,75 3,82 3, ,75 3,82 3, ,75 3,81 3, ,75 3,82 3, ,75 3,82 3, ,75 3,82 3, ,75 3,75 3,77 7 Πράξεις πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης ,87 2, ,00 3, ,08 3, ,20 3, ,30 3, ,48 3, ,58 3, ,66 3, ,72 3, ,80 3, ,87 3, ,96 3, ,06 4, Άλλες πράξεις µέσω δηµοπρασίας Ηµεροµηνία διακανονισµού Είδος πράξης 5 εκ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 17 Ιαν. Αντιστρεπτέα πράξη 7 Φεβρ. Αντιστρεπτέα πράξη 7 Μαρτ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 11 Απρ. Αντιστρεπτέα πράξη 9 Μαΐου Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 14 Ιουν. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 11 Ιουλ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 8 Αυγ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 5 Σεπτ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 10 Οκτ. Αντιστρεπτέα πράξη 12 εκ. Αντιστρεπτέα πράξη Μαρτ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 17 Απρ. Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 14 Μαΐου Αποδοχή καταθέσεων προθεσµίας 1 Προσφορές (ποσό) Αριθµός συµ- µετεχόντων Κατανοµή (ποσό) ηµοπρασίες σταθερού επιτοκίου Σταθερό επιτόκιο ηµοπρασίες ανταγωνιστικού επιτοκίου Ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς Οριακό επιτόκιο 4) Μέσο σταθ- µικό επιτόκιο ιάρκεια σε ηµέρες , ,25 2,27 2, ,25 2,31 2, , ,50 2,55 2, , , , , , ,00 3,05 3, ,25 3,32 3, , , , Πηγή:. 1) Ενδέχεται να υπάρχουν µικρές διαφορές µε τα ποσά του Πίνακα 1.1 λόγω του ότι για ορισµένες πράξεις έχει γίνει η κατανοµή, αλλά όχι ο διακανονισµός. 2) Με ισχύ από τον Απρίλιο του 2002, οι παράλληλες πράξεις, δηλ. πράξεις διάρκειας µίας εβδοµάδας οι οποίες διενεργούνται ως τακτικές δηµοπρασίες παράλληλα µε πράξη κύριας αναχρη- µατοδότησης, εντάσσονται στην κατηγορία των πράξεων κύριας αναχρηµατοδότησης. Για παράλληλες πράξεις που διενεργήθηκαν πριν από το µήνα αυτό, βλ. Πίνακα 2 της Ενότητας ) Στις 8 Ιουνίου 2000 η ανακοίνωσε ότι, αρχής γενοµένης από την πράξη που θα διακανονιστεί στις 28 Ιουνίου 2000, οι πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης του Ευρωσυστήµατος θα διεξάγονται µέσω δηµοπρασίας ανταγωνιστικού επιτοκίου. Το ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς είναι το ελάχιστο επιτόκιο µε το οποίο οι αντισυµβαλλόµενοι µπορούν να υποβάλλουν τις προσφορές τους. 4) Στις πράξεις παροχής (απορρόφησης) ρευστότητας, το οριακό επιτόκιο αναφέρεται στο χαµηλότερο (υψηλότερο) επιτόκιο µε το οποίο έγιναν δεκτές οι προσφορές. Σ 8 Ιούνιος 2007

115 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Στατιστικά στοιχεία για τη νοµισµατική πολιτική 1. 4 Σ τ α τ ι σ τ ι κ ά σ τ ο ι χ ε ί α γ ι α τ α ε λ ά χ ι σ τ α α π ο θ ε µ α τ ι κ ά κ α ι τ η ρ ε υ σ τ ό τ η τ α (δισεκ. ευρώ, µέσοι όροι ηµερήσιων θέσεων περιόδου, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, επιτόκια ως ποσοστά % ετησίως) 1. Βάση υπολογισµού ελάχιστων αποθεµατικών των πιστωτικών ιδρυµάτων που υπόκεινται στην υποχρέωση τήρησης ελάχιστων αποθεµατικών Βάση υπολογισµού ως είχε το(ν) 1) : 2004 α τρ. β τρ. γ τρ. 2) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Υποχρεώσεις µε συντελεστή 2% Υποχρεώσεις µε συντελεστή 0% Καταθέσεις (µίας ηµέρας, µε συµφωνηµένη διάρκεια και υπό προειδοποίηση έως 2 ετών) Χρεόγραφα µε συµφωνη- µένη διάρκεια έως 2 ετών Καταθέσεις (µε συµφωνη- µένη διάρκεια και υπό προειδοποίηση άνω των 2 ετών) Συµφωνίες επαναγοράς Χρεόγραφα διάρκειας άνω των 2 ετών , ,7 458, ,2 913, , , ,5 499, , , , , ,7 550, , , , , ,5 550, , , , , ,9 584, , , , , ,7 601, , , , , ,5 638, , , , , ,3 645, , , , , ,2 657, , , ,8 2. Τήρηση αποθεµατικών Περίοδος τήρησης µέχρι: Ιαν. 3) 13 Φεβρ. 13 Μαρτ. 17 Απρ. 14 Μαΐου 12 Ιουν. Απαιτούµενα αποθεµατικά Τρεχούµενοι λογαριασµοί των πιστωτικών ιδρυµάτων Υπερβάλλοντα αποθεµατικά Ελλείποντα αποθεµατικά Επιτόκιο επί των ελάχιστων αποθεµατικών ,0 153,0 1,0 0,0 2,07 172,5 173,2 0,7 0,0 3,30 174,3 175,3 1,0 0,0 3,57 175,8 176,5 0,8 0,0 3,55 179,8 180,6 0,8 0,0 3,55 181,8 182,6 0,8 0,0 3,81 182,2 183,2 1,0 0,0 3,82 185, Ρευστότητα Περίοδος τήρησης µέχρι: Ιαν. 3) 13 Φεβρ. 13 Μαρτ. 17 Απρ. 14 Μαΐου Καθαρές απαιτήσεις του Ευρωσυστήµατος σε χρυσό και συνάλλαγµα Πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης Προσφορά ρευστότητας Πράξεις νοµισµατικής πολιτικής του Ευρωσυστήµατος Λοιπές πράξεις παροχής ρευστότητας Πράξεις πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης ιευκόλυνση οριακής χρηµατοδότησης ιευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων Απορρόφηση ρευστότητας Λοιπές πράξεις απορρόφησης ρευστότητας 4) Τραπεζογραµµάτια σε κυκλοφορία Λοιποί παράγοντες (καθαροί) Καταθέσεις κεντρικής κυβέρνησης στο Ευρωσύστηµα Τρεχούµενοι λογαριασµοί πιστωτικών ιδρυµάτων Νοµισµατική βάση ,2 301,3 90,0 0,0 0,0 0,1 0,3 539,8 51,0-39,6 153,0 692,9 327,0 313,1 120,0 0,1 0,1 0,1 0,0 598,6 54,9-66,4 173,2 771,8 325,8 322,3 120,0 0,1 0,0 0,2 1,0 619,5 45,0-72,7 175,3 794,9 322,1 300,5 124,6 0,1 0,1 0,1 1,5 604,6 47,9-83,1 176,5 781,2 321,6 288,7 134,6 0,0 0,0 0,5 0,8 606,2 47,1-90,0 180,6 787,2 323,6 281,7 145,7 0,5 0,0 0,3 0,9 614,8 48,2-95,2 182,6 797,7 326,1 281,6 150,0 0,3 0,0 0,5 0,1 620,0 51,3-97,2 183,2 803,8 Πηγή:. 1) Τέλος περιόδου. 2) Περιλαµβάνει τις βάσεις υπολογισµού των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών των πιστωτικών ιδρυµάτων της Σλοβενίας. Μεταβατικώς, πιστωτικά ιδρύµατα που εδρεύουν σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ ενδέχεται να αφαίρεσαν από τις βάσεις αποθεµατικών τους τυχόν υποχρεώσεις προς ιδρύµατα που εδρεύουν στη Σλοβενία. Αρχής γενοµένης από τη βάση υπολογισµού υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών του τέλους Ιανουαρίου του 2007, θα ισχύσουν οι τυπικές διατάξεις για την τήρηση υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών (βλ. Κανονισµό (ΕΚ) αριθ.1637/) της της 2ας Νοεµβρίου σχετικά µε τις µεταβατικές διατάξεις για την εφαρµογή υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών από την EKT µετά την εισαγωγή του ευρώ στη Σλοβενία (EKT//15)). 3) Λόγω της υιοθέτησης του ευρώ από τη Σλοβενία την 1η Ιανουαρίου 2007, τα υποχρεωτικά ελάχιστα αποθεµατικά αποτελούν το µέσο όρο σταθµισµένο µε βάση τον αριθµό των ηµερολογιακών ηµερών των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών των τότε 12 χωρών της ζώνης του ευρώ για την περίοδο εκεµβρίου και των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεµατικών των νυν 13 χωρών της ζώνης του ευρώ για την περίοδο 1-16 Ιανουαρίου ) Αρχής γενοµένης από την 1η Ιανουαρίου 2007, περιλαµβάνονται πράξεις νοµισµατικής πολιτικής µε τη µορφή αποδοχής καταθέσεων προθεσµίας τις οποίες διεξήγαγε η Banka Slovenije πριν από αυτή την ηµεροµηνία και εξακολουθούσαν να µην έχουν διακανονιστεί µετά από αυτή. Ιούνιος 2007 Σ 9

116 2 Ν Ο Μ Ι Σ Μ Α, Τ Ρ Α Π Ε Ζ Ε Σ Κ Α Ι Α Μ Ο Ι Β Α Ι Α Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Ε Π Ε Ν Υ Τ Ι Κ Ο Υ Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Α 2. 1 Σ υ γ κ ε ν τ ρ ω τ ι κ ή λ ο γ ι σ τ ι κ ή κ α τ ά σ τ α σ η τ ω ν Ν Χ Ι τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 1 ) (δισεκ. ευρώ, υπόλοιπα τέλους περιόδου) 1. Ενεργητικό 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) άνεια προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ Γενική κυβέρνηση Λοιποί κάτοικοι ΝΧΙ Τίτλοι πλην µετοχών εκδοθέντες από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Γενική κυβέρνηση Λοιποί κάτοικοι Ευρωσύστηµα 1.404,9 635,5 20,7 0,6 614,2 185,7 165,6 2,1 18,1-14,8 337,0 14,7 217, ,2 695,7 19,7 0,6 675,3 217,0 187,5 2,5 27,0-17,2 351,4 14,7 262, ,4 663,7 19,7 0,6 643,3 224,7 194,4 2,4 27,9-17,2 361,4 14,8 258, ,1 682,5 19,7 0,6 662,1 234,6 202,8 2,4 29,5-17,2 365,7 14,8 267, ,6 693,3 19,7 0,6 673,0 238,0 205,5 2,1 30,4-17,4 359,6 14,8 253, ,8 700,1 19,1 0,6 680,4 243,5 210,2 2,2 31,1-17,7 355,8 15,3 256,4 ΝΧΙ πλην Ευρωσυστήµατος , ,7 826, , , , ,4 551, ,7 83, , ,8 165, , , ,2 810, , , , ,5 645, ,8 83, , ,1 172, , , ,2 806, , , , ,1 644, ,5 84, , ,5 171, , , ,1 803, , , , ,2 658, ,1 87, , ,7 171, , , ,7 801, , , , ,6 686, ,9 92, , ,3 195, , , ,6 802, , , , ,0 706, ,2 96, , ,6 199, ,3 ΝΧΙ Μερίδια αµοβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος 2) Μετοχές / λοιπές συµµετοχές που εκδόθηκαν από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Απαιτήσεις έναντι του εξωτερικού Πάγια στοιχεία Λοιπά στοιχεία ενεργητικού 2. Παθητικό 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Νόµισµα σε κυκλοφορία Καταθέσεις κατοίκων της ζώνης του ευρώ Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση/ λοιποί κάτοικοι της ζώνης του ευρώ ΝΧΙ Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος 3) Εκδοθέντα χρεόγραφα 4) Κεφάλαιο και αποθεµατικά Υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού Λοιπά στοιχεία παθητικού Ευρωσύστηµα 1.404,9 582,7 385,4 24,4 14,5 346,5-0,1 202,9 27,6 206, ,2 647,0 431,6 33,7 15,9 382,0-0,1 208,6 35,3 235, ,4 621,2 433,3 48,1 18,8 366,4-0,8 214,9 36,9 233, ,1 623,2 466,5 51,4 19,8 395,3-0,4 218,2 39,1 234, ,6 632,5 455,6 44,8 17,5 393,4-0,3 216,3 39,5 232, ,8 641,6 455,5 42,0 19,8 393,7-0,1 213,6 43,1 234,9 ΝΧΙ πλην Ευρωσυστήµατος , ,2 149, , ,2 698, , , , , , ,2 123, , ,4 697, , , , , , ,9 122, , ,4 726, , , , , , ,7 138, , ,2 739, , , , , , ,9 138, , ,2 758, , , , , , ,7 131, , ,8 778, , , , ,4 Πηγή:. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. τις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) Εκδοθέντα από κατοίκους της ζώνης του ευρώ. Τα εκδοθέντα από µη κατοίκους περιλαµβάνονται στις απαιτήσεις έναντι του εξωτερικού. 3) Ποσά που κατέχουν οι κάτοικοι της ζώνης του ευρώ. 4) Τα ποσά των χρεογράφων µε διάρκεια έως δύο ετών που κατέχουν µη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ περιλαµβάνονται στις υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού. Σ10 Ιούνιος 2007

117 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 2 Ε ν ο π ο ι η µ έ ν η λ ο γ ι σ τ ι κ ή κ α τ ά σ τ α σ η τ ω ν Ν Χ Ι τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 1 ) (δισεκ. ευρώ, υπόλοιπα τέλους περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 1. Ενεργητικό 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) άνεια προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ Γενική κυβέρνηση Λοιποί κάτοικοι Τίτλοι πλην µετοχών εκδοθέντες από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Γενική κυβέρνηση Λοιποί κάτοικοι Μετοχές / λοιπές συµ- µετοχές που εκδόθηκαν από λοιπούς κατοίκους της ζώνης του ευρώ Απαιτήσεις έναντι του εξωτερικού Πάγια στοιχεία Λοιπά στοιχεία ενεργητικού Υπόλοιπα , ,3 847, , , ,0 553,6 710, ,7 180, , , ,1 830, , , ,0 648,3 829, ,5 187, , , ,4 826, , , ,5 646,8 846, ,9 186, , , ,6 822, , , ,0 660,6 836, ,3 186, , , ,0 821, , , ,0 688,7 849, ,9 209, , , ,6 821, , , ,2 709,0 909, ,4 214, ,8 Συναλλαγές 1.608,6 708,9 12,8 696,0 156,2 76,2 79,9 53,2 448,5 1,4 240, ,1 873,0-14,4 887,3 10,6-96,8 107,4 98,5 795,7 6,4 218,9 292,3 84,4-4,0 88,4 22,9 21,2 1,7 12,9 143,6-0,9 29,3 221,7 63,2-3,0 66,1 17,8 4,2 13,6-10,6 123,8 0,0 27,6 348,1 104,5-1,2 105,7 22,4-7,3 29,6 10,0 123,5 1,2 86,5 319,8 92,7 0,4 92,3 2,8-17,3 20,2 58,9 152,7 0,9 11,8 2. Παθητικό Νόµισµα σε κυκλοφορία Καταθέσεις κεντρικής κυβέρνησης Καταθέσεις λοιπής γενικής κυβέρνησης/ λοιπών κατοίκων της ζώνης του ευρώ Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος 2) Εκδοθέντα χρεόγραφα 3) Κεφάλαιο και αποθεµατικά Υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού Λοιπά στοιχεία παθητικού Υπερβάλλον ποσό υποχρεώσεων µεταξύ των ΝΧΙ 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Υπόλοιπα ,7 532,8 173, ,4 615, , , , ,7 13, ,5 592,2 156, ,5 614, , , , ,1 15, ,2 575,6 170, ,0 641, , , , ,8 18, ,1 578,7 189, ,2 652, , , , ,2 35, ,4 588,3 183, ,4 666, , , , ,6 34, ,2 594,7 173, ,0 681, , , , ,3 8,4 Συναλλαγές 1.608,6 64,4 10,9 495,7-3,0 213,5 96,2 448,0 333,8-50, ,1 59,4-16,2 684,3 27,0 280,4 56,7 604,6 263,8 43,1 292,3-17,0 12,2-21,6 28,9 28,0 0,2 168,8 95,8-3,1 221,7 3,1 19,0 16,3 11,5 49,7 6,9 85,1 6,6 23,6 348,1 9,6-5,7 147,3 14,2 43,2 17,5 31,1 88,2 2,7 319,8 6,4-9,9 57,4 17,4 21,8 0,2 187,9 55,3-16,7 Ιούνιος 2007 Σ11

118 2. 3 Ν ο µ ι σ µ α τ ι κ ή σ τ α τ ι σ τ ι κ ή 1 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, στοιχεία εποχικώς διορθωµένα, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 1. Νοµισµατικά µεγέθη 2) και παράγοντες µεταβολής 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Μ3 Μ3 κινητός Πιο µακροπρόθεσµες Πιστώσεις προς τη Πιστώσεις προς λοιπούς κατοίκους Καθαρές απαιτήσεις Μ2 M3-M2 κεντρικός µέσος 3 χρηµατοοικονοµικές γενική κυβέρνηση της ζώνης του ευρώ έναντι του εξωτερικού 3) M1 1 M2-M µηνών 6 υποχρεώσεις άνεια Υπόλοιπα 3.419, , ,6 999, , , , , ,3 422, , , , , , , , , ,4 627, , , , , , , , , ,9 622, , , , , , , , , ,4 672, , , , , , , , , ,9 767, , , , , , , , , ,4 734,3 Συναλλαγές 337,0 138,9 475,9 8,5 484,4-401,5 94,5 835,5 700,4 0,1 253,4 311,1 564,5 124,8 689,3-426,4-114, ,7 892,1 190,9 3,1 25,5 28,6 32,6 61,2-31,8-4,6 85,0 79,4-6,1 24,1 19,0 43,1 17,8 60,9-38,9-1,2 76,2 73,5 50,6 38,1 59,4 97,5 43,6 141,1-52,7-18,7 127,8 104,0 101,0-9,4 44,3 34,9 3,0 37,9-38,7-22,9 124,7 79,4-28,3 Ρυθµοί αύξησης 11,3 5,4 8,5 0,9 7,3 7,5 8,9 4,1 9,6 9,2 0,1 7,4 11,7 9,3 12,7 9,8 9,6 8,5-4,7 11,5 10,8 190,9 6,6 12,0 8,9 15,4 9,8 9,8 8,6-4,8 11,3 10,6 177,8 6,6 11,6 8,8 17,2 9,9 10,2 8,3-4,1 10,7 10,3 243,0 7,0 12,7 9,5 19,9 10,9 10,4 8,6-4,9 10,7 10,5 336,0 6,2 12,4 8,9 19,4 10,4, 8,7-5,6 10,7 10,3 315,2 1 Ν ο µ ι σ µ α τ ι κ ά µ ε γ έ θ η 1 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) 2 Π α ρ ά γ ο ν τ ε ς µ ε τ α β ο λ ή ς 1 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) Πηγή:. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. τις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) Νοµισµατικές υποχρεώσεις των ΝΧΙ και της κεντρικής κυβέρνησης (Ταχυδροµικό Ταµιευτήριο, Υπουργείο Οικονοµικών) έναντι κατοίκων της ζώνης του ευρώ που δεν είναι ΝΧΙ εκτός της κεντρικής κυβέρνησης (για τα Μ1, Μ2, Μ3, βλ. γλωσσάριο). 3) Οι τιµές στην ενότητα ρυθµοί αύξησης αφορούν το άθροισµα των συναλλαγών το δωδεκάµηνο έως την αναγραφόµενη περίοδο. Σ12 Ιούνιος 2007

119 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 3 Ν ο µ ι σ µ α τ ι κ ή σ τ α τ ι σ τ ι κ ή 1 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 2. Συνιστώσες των νοµισµατικών µεγεθών και των πιο µακροπρόθεσµων χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Νόµισµα σε κυκλοφορία Καταθέσεις µίας ηµέρας Καταθέσεις µε συµφωνηµένη διάρκεια έως 2 ετών Καταθέσεις υπό προειδοποίηση έως 3 µηνών Συµφωνίες επαναγοράς Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος Χρεόγραφα διάρκειας έως 2 ετών Χρεόγραφα µε διάρκεια άνω των 2 ετών Καταθέσεις υπό προειδοποίηση άνω των 3 µηνών Καταθέσεις µε συµφωνηµένη διάρκεια άνω των 2 ετών Κεφάλαιο και αποθεµατικά Υπόλοιπα 521, , , ,2 241,6 631,6 126, ,6 86, , ,6 579, , , ,6 271,8 631,4 193, ,2 102, , ,6 583, , , ,7 268,2 645,5 214, ,5 105, , ,4 588, , , ,8 265,1 655,7 224, ,8 106, , ,6 592, , , ,1 280,3 670,1 238, ,2 107, , ,5 597, , , ,5 271,6 676,0 243, ,6 108, , ,0 Συναλλαγές 63,2 273,8 69,1 69,8-5,9-2,0 16,4 198,4-4,3 111,2 96,1 57,5 195,8 301,8 9,4 31,0 28,8 65,0 216,3 15,5 137,8 56,8 3,7-0,7 31,4-5,8-3,7 15,6 20,7 18,7 2,1 9,2 1,9 5,1 19,0 27,9-8,9-3,0 10,8 10,0 27,2 1,6 4,4 5,6 3,7 34,4 60,1-0,6 15,2 14,6 13,8 23,2 0,9 13,7 14,9 5,4-14,8 47,8-3,5-8,6 7,7 4,0 17,3 1,0 11,1 9,3 Ρυθµοί αύξησης 13,8 10,9 6,5 4,4-2,4-0,3 15,7 10,0-4,7 8,1 8,9 11,0 6,8 27,3 0,6 13,0 4,7 50,5 9,9 17,8 9,1 4,7 10,4 5,9 29,3-0,5 11,6 8,2 53,3 10,2 18,9 8,9 4,7 10,2 5,9 29,4-1,4 15,2 9,6 51,2 10,7 20,7 8,2 3,4 10,5 6,3 32,2-1,7 19,3 12,2 50,3 11,0 20,6 8,1 4,1 10,5 5,4 31,2-2,0 13,5 13,1 52,4 10,9 20,4 7,9 4,8 3 Σ υ ν ι σ τ ώ σ ε ς τ ω ν ν ο µ ι σ µ α τ ι κ ώ ν µ ε γ ε θ ώ ν 1 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) 4 Σ υ ν ι σ τ ώ σ ε ς τ ω ν π ι ο µ α κ ρ ο π ρ ό θ ε σ µ ω ν χ ρ η µ α τ ο ο ι κ ο ν ο µ ι κ ώ ν υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν 1 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) Πηγή:. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Ιούνιος 2007 Σ13

120 2. 4 Α ν ά λ υ σ η τ ω ν δ α ν ε ί ω ν π ο υ χ ο ρ η γ ο ύ ν τ α Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 1. άνεια προς φορείς χρηµατοπιστωτικής διαµεσολάβησης και µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις 3) Ασφαλιστικές εταιρίες και ταµεία συντάξεων Λοιπά χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα 4) Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Έως 1 έτος Έως 1 έτος Υπόλοιπα 64,6 41,6 620,4 370, , ,7 594, ,3 82,9 55,2 695,9 420, , ,9 707, ,5 99,9 72,2 721,8 440, , ,5 717, ,3 97,0 70,2 741,8 460, , ,6 726, ,9 98,5 71,6 774,7 488, , ,5 738, ,6 105,6 79,3 794,6 502, , ,2 749, ,6 Συναλλαγές 15,0 9,8 60,8 29,2 262,7 56,8 54,3 151,6 18,2 13,9 81,8 57,7 442,0 96,3 123,1 222,6 17,0 17,0 16,8 19,1 39,1 14,9 7,1 17,1-2,8-2,0 21,1 20,7 24,9 3,9 9,3 11,7 1,6 1,5 33,0 28,1 40,5 10,8 13,3 16,3 7,1 7,8 21,9 15,1 44,3 17,6 11,2 15,5 Ρυθµοί αύξησης 30,6 31,2 11,0 8,7 8,3 5,8 9,9 9,3 28,2 33,3 13,3 15,6 13,0 9,3 20,8 12,4 30,5 37,1 11,4 13,2 13,2 9,8 20,4 12,7 28,7 37,0 10,7 12,3 12,6 9,1 19,6 12,3 20,5 25,9 16,0 19,6 12,4 9,3 18,8 12,1 20,2 26,5 16,3 18,2 12,2 8,8 18,9 11,9 Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη Άνω των 5 ετών 5 ά ν ε ι α π ρ ο ς φ ο ρ ε ί ς χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ ή ς δ ι α µ ε σ ο λ ά β η σ η ς κ α ι µ η χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ έ ς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Πριν από τον Ιανουάριο του 2003 τα στοιχεία συλλέγονταν κάθε Μάρτιο, Ιούνιο, Σεπτέµβριο και εκέµβριο. Τα µηνιαία στοιχεία πριν από τον Ιανουάριο του 2003 προέρχονται από τριµηνιαία στοιχεία. 4) Η κατηγορία αυτή συµπεριλαµβάνει τα αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα. Σ14 Ιούνιος 2007

121 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 4 Α ν ά λ υ σ η τ ω ν δ α ν ε ί ω ν π ο υ χ ο ρ η γ ο ύ ν τ α Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 2. άνεια προς νοικοκυριά 3) Καταναλωτική πίστη Στεγαστικά δάνεια Λοιπά δάνεια 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Έως Άνω του Άνω των Έως Άνω του Άνω των Έως Άνω του Άνω των 1 έτος ενός και 5 ετών 1 έτος ενός και 5 ετών 1 έτος ενός και 5 ετών 1 έως 5 έτη έως 5 έτη έως 5 έτη Υπόλοιπα 4.191,0 554,1 129,1 200,7 224, ,3 15,2 67, ,6 721,6 147,3 99,9 474, ,0 586,6 135,3 202,7 248, ,0 15,6 72, ,4 738,4 146,2 101,5 490, ,8 587,0 134,7 202,2 250, ,5 15,3 72, ,8 738,3 145,3 100,9 492, ,6 585,2 132,5 201,5 251, ,1 15,5 72, ,0 740,2 145,6 100,8 493, ,2 590,1 133,3 202,9 253, ,3 16,1 71, ,4 748,8 147,7 102,2 499, ,3 593,5 134,6 202,9 256, ,0 15,8 71, ,4 747,8 146,6 102,5 498,7 Συναλλαγές 357,5 40,7 9,0 11,6 20,0 300,6 0,7 4,8 295,0 16,2 3,8 1,3 11,1 345,2 42,7 8,2 4,8 29,6 281,6 1,5 4,6 275,6 20,9 1,4 3,8 15,7 15,5-1,3-0,6-1,1 0,4 17,0-0,3 0,4 17,0-0,3-1,2-0,7 1,6 22,9-1,3-2,2-0,6 1,5 21,9 0,3 0,1 21,5 2,4 0,4-0,1 2,0 30,6 4,5 1,0 1,5 2,1 19,2 0,6-0,4 19,0 6,9 1,7 1,2 4,1 18,9 4,0 1,3 0,1 2,6 15,5-0,4 0,0 15,8-0,6-1,0 0,4 0,0 Ρυθµοί αύξησης 9,4 7,9 7,5 6,1 9,8 11,5 5,2 7,5 11,7 2,3 2,6 1,3 2,4 8,2 7,7 6,5 2,4 13,3 9,6 9,7 6,8 9,7 2,9 1,0 3,9 3,3 8,0 7,3 6,2 2,0 12,6 9,4 8,9 7,8 9,5 2,9 0,5 3,8 3,4 8,1 6,7 5,2 1,2 12,5 9,4 10,6 7,6 9,5 3,4 1,1 3,0 4,1 7,9 7,1 6,8 1,7 12,0 8,9 13,8 6,3 9,0 4,0 1,7 3,9 4,7 7,6 6,9 7,2 1,1 11,9 8,6 12,5 6,4 8,6 3,8 1,2 4,9 4,3 6 ά ν ε ι α π ρ ο ς ν ο ι κ ο κ υ ρ ι ά 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Συµπεριλαµβάνονται τα µη κερδοσκοπικά ιδρύµατα από τα οποία εξυπηρετούνται τα νοικοκυριά. Ιούνιος 2007 Σ15

122 2. 4 Α ν ά λ υ σ η τ ω ν δ α ν ε ί ω ν π ο υ χ ο ρ η γ ο ύ ν τ α Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 3. άνεια προς το ηµόσιο και µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ Γενική κυβέρνηση Μη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Κεντρική κυβέρνηση Κυβερνήσεις κρατιδίων οµοσπονδιακών κρατών Λοιπή γενική κυβέρνηση Τοπική αυτοδιοίκηση Οργανισµοί κοινωνικής ασφάλισης Λοιποί µη κάτοικοι Υπόλοιπα 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) 811,9 826,9 816,0 809,0 803,6 810,5 801,4 130,1 125,1 118,3 106,5 101,2 104,1 96,6 252,3 246,8 240,9 234,5 230,1 232,5 225,2 405,7 425,8 427,7 436,0 436,6 448,1 453,6 23,8 29,2 29,2 32,0 35,7 25,8 26, , , , , , , , , , , , , , ,3 632,5 763,1 773,1 771,5 816,1 863,4 908,7 61,3 66,0 62,9 66,5 66,5 63,2 63,2 571,1 697,1 710,2 705,0 749,6 800,2 845,5 Συναλλαγές 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) -5,6 13,7-10,7-6,8-3,3 7,4-8,2 2,2-5,6-6,6-11,6-3,1 3,7-7,4-13,9-8,1-5,9-6,4-4,3 2,4-6,3 17,3 21,9 1,9 8,3 0,4 11,2 5,5-11,2 5,5-0,1 2,9 3,6-9,8 0,1 275,6 296,8 131,2 56,3 120,2 218,6 271,9 194,9 207,9 111,6 42,8 75,8 166,9 217,2 80,4 89,0 19,6 13,5 44,3 51,7 54,8 1,8 4,7-3,0 3,6-0,7-2,7 0,2 78,6 84,3 22,6 9,9 45,0 54,4 54,6 Ρυθµοί αύξησης Τράπεζες 3) Γενική κυβέρνηση Λοιποί 2004 εκ. εκ. Μάρτ. Ιούν. Σεπτ. εκ Μάρτ. (πρ.) -0,7 1,7-5,2 4,4-32,1 15,6 16,4 13,9 3,1 15,2 1,7-4,3-3,2 5,4 22,9 14,8 15,3 13,6 7,7 14,2 1,2-8,2-3,9 5,8 29,5 13,7 14,4 11,9 1,7 12,9 0,0-14,1-6,3 7,4 12,2 11,2 10,9 11,7 7,3 12,1-0,7-13,3-7,9 6,5 9,1 12,1 11,8 12,8 2,9 13,8-1,6-14,0-5,8 5,1-11,6 21,5 23,3 17,4-4,2 19,4-1,3-15,7-6,1 5,9-11,0 26,1 28,0 21,7 0,7 23,6 7 ά ν ε ι α π ρ ο ς τ ο η µ ό σ ι ο κ α ι µ η κ α τ ο ί κ ο υ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Ως τράπεζες στον παρόντα πίνακα νοούνται ιδρύµατα που είναι παρόµοια µε τα ΝΧΙ και εδρεύουν εκτός της ζώνης του ευρώ. Σ16 Ιούνιος 2007

123 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 5 Α ν ά λ υ σ η κ α τ α θ έ σ ε ω ν σ τ α Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 1. Καταθέσεις φορέων χρηµατοπιστωτικής διαµεσολάβησης 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Ασφαλιστικές εταιρίες και ταµεία συντάξεων Μίας ηµέρας Με συµφωνηµένη διάρκεια Έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Υπό προειδοποίηση Έως 3 µήνες Άνω των 3 µηνών Λοιπά χρηµατωπιστωτικά ιδρύµατα 3) Με συµφωνηµένη διάρκεια Υπό προειδοποίηση Υπόλοιπα 612,6 67,8 51,9 469,7 1,2 1,4 20,6 880,4 233,9 185,0 329,8 10,5 0,1 121,1 650,0 70,2 57,1 495,4 1,0 1,4 24, ,3 283,1 252,8 469,4 10,6 0,2 125,1 655,7 71,9 57,7 499,5 1,0 1,4 24, ,5 307,3 247,1 475,8 10,5 0,2 136,6 657,0 69,4 58,3 502,8 1,1 1,2 24, ,5 299,9 247,2 480,3 10,3 0,2 138,6 658,6 72,2 58,2 503,0 1,1 1,2 22, ,5 318,3 266,7 502,9 11,4 0,3 151,0 666,4 70,3 63,2 506,3 1,0 1,2 24, ,2 306,6 277,2 517,0 11,3 0,3 151,7 Συναλλαγές 26,3 7,4-0,6 19,2 0,4 0,0-0,2 176,1 40,1 37,3 96,8 1,5 0,0 0,4 37,9 2,7 5,5 25,6-0,2 0,0 4,4 249,8 45,1 68,8 130,5 0,3 0,1 4,9 5,2 1,5 0,3 4,0 0,0 0,0-0,7 33,3 23,6-6,6 5,1-0,3 0,0 11,5 1,6-2,4 0,7 3,4 0,1-0,1 0,0 1,2-6,8 0,8 5,3-0,1 0,0 2,0 1,6 2,8 0,0 0,2 0,0 0,0-1,3 75,1 18,6 19,9 22,9 1,1 0,1 12,5 7,5-2,3 5,1 3,3-0,1 0,0 1,5 16,2-11,0 11,4 15,0 0,0 0,0 0,8 Ρυθµοί αύξησης 4,5 12,4-1,2 4,3 36,0 2,9-0,8 26,9 22,2 25,0 47,3 14,3-0,4 6,2 4,0 10,7 5,4-16,3-3,4 21,2 28,3 19,3 37,4 38,9 2,9-4,0 5,6-0,8 15,7 5,9-13,5-3,5-1,4 27,3 16,2 38,5 38,7 4,7-5,4 6,9 1,2 23,4 6,2-6,7-13,8 7,1 24,1 15,1 30,2 35,0 1,2-4,9 7,5 10,2 15,7 5,9-2,9-14,3 16,0 26,5 15,3 37,1 34,6 4,1-12,4 6,0 3,1 25,6 5,6-11,0-13,9-13,0 21,9 9,5 25,6 34,5 8,5-7,2 Μίας ηµέρας Έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Έως 3 µήνες Άνω των 3 µηνών Συµφωνίες επαναγοράς Συµφωνίες επαναγοράς 8 Σ ύ ν ο λ ο κ α τ α θ έ σ ε ω ν κ α τ ά τ ο µ έ α 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) 9 Σ ύ ν ο λ ο κ α τ α θ έ σ ε ω ν κ α ι κ α τ α θ έ σ ε ι ς π ο υ π ε ρ ι λ α µ β ά ν ο ν τ α ι σ τ ο Μ 3 κ α τ ά τ ο µ έ α 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Η κατηγορία αυτή συµπεριλαµβάνει τα αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα. 4) Καλύπτει τις καταθέσεις των στηλών 2, 3, 5 και 7. 5) Καλύπτει τις καταθέσεις των στηλών 9, 10, 12 και 14. Ιούνιος 2007 Σ17

124 2. 5 Α ν ά λ υ σ η κ α τ α θ έ σ ε ω ν σ τ α Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 2. Καταθέσεις µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Μίας ηµέρας Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Με συµφωνηµένη διάρκεια Έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Υπό προειδοποίηση Έως 3 µήνες Άνω των 3 µηνών Νοικοκυριά 3) Με συµφωνηµένη διάρκεια Υπό προειδοποίηση Υπόλοιπα 1.211,9 769,2 305,1 67,2 44,5 1,2 24, , ,9 534,0 631, ,2 84,5 52, ,1 851,8 355,3 69,4 40,5 1,3 24, , ,2 669,0 606, ,7 99,8 70, ,5 807,3 359,2 69,7 39,4 2,1 24, , ,7 701,3 602, ,1 101,7 72, ,4 808,6 360,4 69,1 38,0 2,1 26, , ,3 721,7 597, ,0 103,8 75, ,3 832,9 378,0 68,6 39,4 1,3 27, , ,8 746,6 593, ,1 105,4 76, ,0 833,4 382,4 68,5 37,9 1,3 24, , ,8 764,9 587, ,4 105,7 76,0 Συναλλαγές 96,6 88,9 11,4-1,6 3,7-0,4-5,4 177,7 125,1 16,3-2,8 45,9-4,0-2,9 141,2 85,7 55,7 3,9-4,2 0,1 0,2 215,2 65,7 137,5-23,1 2,5 15,4 17,2-45,0-46,3 2,5 0,1-1,3 0,0 0,1-12,2-39,1 26,7-5,4 1,0 1,8 2,9 3,1 1,8 1,8-0,5-1,4 0,0 1,4 9,6-0,2 20,8-5,3-10,0 2,1 2,1 43,5 24,6 18,0-0,5 1,4-0,7 0,7 29,6 10,5 25,1-4,1-4,9 1,6 1,4 2,2 1,2 5,1 0,0-1,5 0,0-2,6 26,3 19,2 19,0-6,1-5,7 0,3-0,4 Ρυθµοί αύξησης 8,6 13,1 3,8-2,0 9,0-29,0-18,2 4,3 8,5 3,1-0,4 3,3-4,5-5,1 11,7 11,2 18,4 5,7-9,4 5,9 0,6 5,0 3,9 25,8-3,7 0,2 18,2 32,6 10,2 9,1 20,1 2,0-17,5 8,7-2,4 4,8 2,6 30,3-4,2-0,6 19,4 37,1 10,9 9,9 19,9 0,3-19,8 8,4 19,3 4,9 2,7 32,6-4,6-1,4 21,4 39,7 12,8 11,9 22,2-2,6-16,2-29,8 25,4 5,2 2,9 35,3-4,8-1,9 22,1 38,7 11,7 11,1 20,9-3,7-17,9-36,0 14,3 5,1 2,2 37,8-5,4-2,2 22,1 40,4 Μίας ηµέρας Έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Έως 3 µήνες Άνω των 3 µηνών Συµφωνίες επαναγοράς Συµφωνίες επαναγοράς 10 Σ ύ ν ο λ ο κ α τ α θ έ σ ε ω ν κ α τ ά τ ο µ έ α 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) 11 Σ ύ ν ο λ ο κ α τ α θ έ σ ε ω ν κ α ι κ α τ α θ έ σ ε ι ς π ο υ π ε ρ ι λ α µ β ά ν ο ν τ α ι σ τ ο Μ 3 κ α τ ά τ ο µ έ α 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (σύνολο) νοικοκυριών (σύνολο) μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (στο Μ3) 4) νοικοκυριών (στο Μ3) 5) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Συµπεριλαµβάνονται τα µη κερδοσκοπικά ιδρύµατα από τα οποία εξυπηρετούνται τα νοικοκυριά. 4) Καλύπτει τις καταθέσεις των στηλών 2, 3, 5 και 7. 5) Καλύπτει τις καταθέσεις των στηλών 9, 10, 12 και 14. Σ18 Ιούνιος 2007

125 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 5 Α ν ά λ υ σ η κ α τ α θ έ σ ε ω ν σ τ α Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 3. Καταθέσεις του ηµοσίου και µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ Κεντρική κυβέρνηση Γενική κυβέρνηση Κυβερνήσεις κρατιδίων οµοσπονδιακών κρατών Λοιπή γενική κυβέρνηση Τοπική αυτοδιοίκηση Οργανισµοί κοινωνικής ασφάλισης Μη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Λοιποί µη κάτοικοι Υπόλοιπα 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) 282,2 313,1 312,2 317,2 333,0 328,0 337,9 137,7 149,2 148,1 138,1 147,7 123,2 138,8 30,5 38,3 38,1 39,6 41,6 45,4 42,1 69,6 80,9 77,0 82,6 83,5 91,8 88,9 44,3 44,7 48,9 56,9 60,2 67,6 68, , , , , , , , , , , , , , ,3 680,9 800,0 831,5 834,9 877,1 871,9 880,4 103,4 125,8 128,2 128,3 133,3 128,6 133,6 577,5 674,2 703,3 706,6 743,7 743,3 746,9 Συναλλαγές 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) 11,0 30,8-1,0 6,0 15,8-7,7 8,8 2,7 11,2-1,1-9,1 9,6-25,0 14,9 1,8 7,8-0,2 1,5 2,0 3,8-3,4 2,8 11,5-3,9 5,6 0,9 6,1-3,3 3,8 0,3 4,3 8,0 3,3 7,4 0,5 247,1 381,1 210,4 7,9 157,5 98,5 254,4 214,9 292,8 170,9-8,3 117,5 104,0 240,3 32,0 88,3 39,5 16,2 40,0-5,5 13,1 6,9 22,4 2,4 0,1 5,1-4,8 4,8 25,0 66,0 37,1 16,2 34,9-0,7 8,3 Ρυθµοί αύξησης Τράπεζες 2) Γενική κυβέρνηση Λοιποί 2004 εκ. εκ. Μάρτ. Ιούν. Σεπτ. εκ Μάρτ. (πρ.) 4,0 2,0 5,6 4,1 9,2 11,0 13,5 4,8 7,2 4,4 10,9 8,1 25,4 16,6 0,7 15,4 16,4 12,7 21,6 11,2 15,6 17,0 14,1 14,3 14,6 14,3 15,5 11,1 21,6 9,3 10,3 2,7 13,0 18,7 17,6 12,9 12,7 13,4 8,2 14,4 16,2 10,1 15,8 17,2 33,3 13,4 14,0 11,7 6,5 12,7 4,2-17,2 18,4 10,8 51,4 15,7 17,2 11,4 2,2 13,2 7,4-6,5 10,3 12,3 39,2 16,3 19,2 7,8 4,1 8,4 12 Κ α τ α θ έ σ ε ι ς τ ο υ η µ ο σ ί ο υ κ α ι µ η κ α τ ο ί κ ω ν τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Ως τράπεζες στον παρόντα πίνακα νοούνται ιδρύµατα που είναι παρόµοια µε τα ΝΧΙ και εδρεύουν εκτός της ζώνης του ευρώ. Ιούνιος 2007 Σ19

126 2. 6 Α ν ά λ υ σ η τ ο π ο θ ε τ ή σ ε ω ν τ ω ν Ν Χ Ι σ ε τ ί τ λ ο υ ς 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης, υπόλοιπα και ρυθµοί αύξησης στο τέλος της περιόδου και συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) εκ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) ΝΧΙ Σε ευρώ Σε άλλα νοµίσµατα Τίτλοι πλην µετοχών Γενική κυβέρνηση Σε ευρώ Σε άλλα νοµίσµατα Λοιποί κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Σε ευρώ Σε άλλα νοµίσµατα Μη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Υπόλοιπα 4.418, ,4 67, ,5 17,0 525,7 25,8 920, ,7 308,5 700,1 246, , ,5 72, ,4 16,2 615,7 30, , ,3 377,3 817,2 295, , ,4 75, ,9 16,2 613,8 30, , ,4 386,0 833,5 308, , ,5 78, ,2 16,0 625,7 32, , ,8 395,9 823,7 322, , ,4 76, ,0 15,6 652,5 34, , ,7 401,0 837,0 331, , ,5 76, ,7 15,3 672,5 34, , ,6 412,1 896,3 339,2 Συναλλαγές 356,3 85,7 2,0 52,3-0,9 71,9 7,7 137,6 109,1 26,5 53,4 29,2 336,8 122,7 10,6-122,7 0,5 100,4 6,5 218,7 194,4 58,8 97,0 38,6 82,0 25,0 1,9 15,8-0,6-1,4 3,3 38,0 34,0 7,2 12,9 13,9 45,0 10,0 4,7-3,5 0,0 11,2 2,3 20,2 12,7 9,9-10,7 13,5 61,3 20,5-1,4-10,3-0,2 28,0 1,9 22,9 23,5 4,8 9,9 8,8 32,4 12,3 1,4-22,9 0,0 19,2 0,9 21,4 75,3 9,2 58,9 7,2 Ρυθµοί αύξησης 9,0 6,3 3,6 4,2-4,5 16,0 43,8 18,2 9,4 9,4 8,0 13,6 7,7 8,5 16,5-8,9 3,0 19,3 25,7 24,2 15,2 18,7 13,7 15,2 7,4 8,2 24,9-9,3-2,5 17,9 31,4 23,9 15,2 17,2 13,2 18,3 7,5 7,6 26,1-9,0-4,8 17,5 41,6 24,4 14,9 22,2 9,2 22,0 7,8 7,9 18,4-10,2-3,4 21,4 40,2 25,0 12,7 21,4 5,4 23,7 7,8 8,4 15,8-11,7-4,9 22,6 36,5 25,9 13,5 21,1 5,8 28,5 ΝΧΙ Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Μη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ 13 Τ ο π ο θ ε τ ή σ ε ι ς τ ω ν Ν Χ Ι σ ε τ ί τ λ ο υ ς 2 ) (ετήσιοι ρυθµοί αύξησης) Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Σ20 Ιούνιος 2007

127 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 7 Α ν α π ρ ο σ α ρ µ ο γ έ ς τ η ς α ξ ί α ς ε π ι λ ε γ µ έ ν ω ν κ ο ν δ υ λ ί ω ν τ η ς λ ο γ ι σ τ ι κ ή ς κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ω ν Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (δισεκ. ευρώ) 1. ιαγραφές/µειώσεις δανείων προς νοικοκυριά 3) 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Καταναλωτική πίστη Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη 3 Άνω των 5 ετών Στεγαστικά δάνεια Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη 7 Άνω των 5 ετών Λοιπά δάνεια Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη 11 Άνω των 5 ετών ,1-1,7-0,9-1,5-4,4-0,3-1,1-3,0-9,8-2,7-3,2-3,9-3,9-1,5-0,9-1,6-2,6-0,1-0,1-2,3-6,7-1,1-2,0-3,6-0,5-0,2-0,1-0,2-0,5 0,0 0,0-0,4-0,9-0,3-0,1-0,5-0,2-0,1-0,1-0,1-0,1 0,0 0,0-0,1-0,5-0,1-0,1-0,3-0,3-0,1-0,1-0,1 0,0 0,0 0,0 0,0-0,4 0,0-0,1-0,3-0,3 0,0-0,1-0,1-0,1 0,0 0,0-0,1-0,3 0,0-0,1-0,2 2. ιαγραφές/µειώσεις δανείων προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις και µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη 3 Άνω των 5 ετών Μη κάτοικοι Έως 1 έτος Άνω του 1 έτους ,3-7,4-5,6-6,2-1,2-0,3-0,9-12,7-3,0-4,6-5,1-0,8-0,1-0,7-1,4-0,4-0,4-0,6 0,0 0,0 0,0-0,7-0,2-0,1-0,4 0,0 0,0 0,0-0,6 0,3-0,2-0,7-0,1 0,0-0,1-0,3 0,0-0,2-0,2 0,0 0,0 0,0 3. Αναπροσαρµογή της αξίας των τίτλων που κατέχουν τα ΝΧΙ 2007 Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (πρ.) Σε ευρώ Τίτλοι πλην µετοχών ΝΧΙ Γενική κυβέρνηση Λοιποί κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Σε άλλα νοµίσµατα Σε ευρώ Σε άλλα νοµίσµατα Σε ευρώ Σε άλλα νοµίσµατα Μη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Μετοχές και λοιπές συµµετοχές ,5 3,4 0,5 6,7 0,7 1,3 0,2 8,6 25,7 5,0 14,4 6,3-8,6 1,2-0,4-7,9-0,2-0,4-0,3-0,7 31,5 7,1 16,3 8,0-0,5-1,4 0,0 0,6 0,0-0,1 0,0 0,4 3,0 0,4 2,4 0,1 1,6 0,3-0,1 0,8 0,0 0,7 0,0 0,0 1,4 0,0 1,5-0,1-3,7-0,4 0,0-1,1 0,0-1,1 0,0-1,0 4,3 0,3 3,4 0,6-0,5 0,6-0,1-0,3-0,1 0,8-0,2-1,2 3,7 1,9 1,4 0,4 ΝΧΙ Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Μη κάτοικοι της ζώνης του ευρώ Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Συµπεριλαµβάνονται τα µη κερδοσκοπικά ιδρύµατα από τα οποία εξυπηρετούνται τα νοικοκυριά. Ιούνιος 2007 Σ21

128 2. 8 Α ν ά λ υ σ η κ α τ ά ν ό µ ι σ µ α ε π ι λ ε γ µ έ ν ω ν κ ο ν δ υ λ ί ω ν τ η ς λ ο γ ι σ τ ι κ ή ς κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ω ν Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (ποσοστά % επί του συνόλου, υπόλοιπα σε δισεκ. ευρώ, τέλος περιόδου) 1. Καταθέσεις Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Ευρώ 4) ΝΧΙ 3) δολάριο ΗΠΑ Λοιπά νοµίσµατα γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Λοιπά νοµίσµατα (πρ.) Καταθέσεις κατοίκων της ζώνης του ευρώ ,0 91,4 8,6 5,0 0,5 1,5 1, ,5 97,2 2,8 1,7 0,3 0,1 0, ,2 90,9 9,1 5,6 0,4 1,5 1, ,0 96,8 3,2 1,9 0,3 0,1 0,5 α τρ ,5 89,8 10,2 6,2 0,4 1,5 1, ,7 96,6 3,4 2,0 0,3 0,1 0,6 β τρ ,9 90,3 9,7 5,6 0,4 1,5 1, ,5 96,6 3,4 2,0 0,3 0,1 0,6 γ τρ 5.091,2 90,4 9,6 5,7 0,4 1,5 1, ,9 96,4 3,6 2,2 0,3 0,1 0, ,4 90,7 9,3 5,6 0,4 1,5 1, ,8 96,4 3,6 2,2 0,3 0,1 0, α τρ ,2 90,6 9,4 5,6 0,5 1,5 1, ,7 96,3 3,7 2,3 0,3 0,2 0,6 Καταθέσεις µη κατοίκων Ευρώ 4) δολάριο ΗΠΑ γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) 1.748,0 46,7 53,3 35,8 2,1 3,2 9,5 680,9 55,4 44,6 28,9 1,5 2,2 9, ,5 46,2 53,8 35,4 2,7 2,8 10,0 800,0 51,8 48,2 32,1 1,7 2,2 9, ,4 47,4 52,6 34,3 2,9 2,6 9,7 831,5 51,9 48,1 32,6 1,4 2,0 9, ,0 47,7 52,3 34,1 2,1 2,7 10,5 834,9 52,5 47,5 31,1 1,5 2,3 9, ,1 47,3 52,7 34,4 2,2 2,6 10,3 877,1 51,7 48,3 31,2 1,6 2,1 10, ,1 45,3 54,7 35,1 2,3 2,7 11,5 871,9 50,7 49,3 32,0 1,3 2,0 10, ,3 46,3 53,7 34,7 2,2 2,5 11,3 880,4 51,6 48,4 31,3 1,6 2,2 9,5 2. Χρεόγραφα εκδοθέντα από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Ευρώ 4) δολάριο ΗΠΑ Λοιπά νοµίσµατα γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας ,9 84,6 15,4 7,6 1,7 1,9 2, ,7 81,2 18,8 9,6 1,8 1,9 3, ,3 81,2 18,8 9,5 1,8 1,9 3, ,7 81,2 18,8 9,5 1,7 1,9 3, ,1 80,9 19,1 9,8 1,6 1,9 3, ,5 80,5 19,5 10,0 1,6 1,9 3, ,8 80,7 19,3 9,8 1,6 1,9 3,6 Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τά στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. τις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Για τους µη κατοίκους, ο όρος ΝΧΙ αφορά ιδρύµατα που είναι παρόµοια µε τα ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ. 4) Συµπεριλαµβάνονται κονδύλια που εκφράζονται στις εθνικές υποδιαιρέσεις του ευρώ. Σ22 Ιούνιος 2007

129 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα 2. 8 Α ν ά λ υ σ η κ α τ ά ν ό µ ι σ µ α ε π ι λ ε γ µ έ ν ω ν κ ο ν δ υ λ ί ω ν τ η ς λ ο γ ι σ τ ι κ ή ς κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ω ν Ν Χ Ι 1 ), 2 ) (ποσοστά % επί του συνόλου, υπόλοιπα σε δισεκ. ευρώ, τέλος περιόδου) 3. άνεια Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Ευρώ 4) ΝΧΙ 3) δολάριο ΗΠΑ Λοιπά νοµίσµατα γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Λοιπά νοµίσµατα (πρ.) Προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ , ,5 96,6 3,4 1,4 0,2 1,3 0, , ,0 96,3 3,7 1,6 0,2 1,3 0,5 α τρ , ,4 96,3 3,7 1,7 0,2 1,2 0,5 β τρ , ,3 96,4 3,6 1,7 0,1 1,2 0,5 γ τρ 4.790, ,9 96,3 3,7 1,7 0,1 1,2 0, , ,8 96,4 3,6 1,6 0,2 1,1 0, α τρ , ,6 96,4 3,6 1,6 0,2 1,1 0,5 Προς µη κατοίκους Ευρώ 4) δολάριο ΗΠΑ γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) 1.342,2 51,4 48,6 29,9 3,7 2,2 8,7 632,5 42,2 57,8 40,1 2,6 4,5 7, ,1 48,5 51,5 30,5 4,3 2,0 10,1 763,1 38,2 61,8 43,7 1,8 4,1 8, ,6 49,6 50,4 30,3 3,8 2,4 9,2 773,1 38,9 61,1 44,1 1,7 3,9 7, ,9 49,6 50,4 29,4 2,8 2,4 10,6 771,5 40,3 59,7 42,2 1,1 4,1 8, ,9 50,2 49,8 29,1 2,3 2,4 10,8 816,1 41,2 58,8 41,1 1,8 3,8 8, ,0 50,7 49,3 28,9 2,0 2,3 11,0 863,4 39,3 60,7 43,2 1,1 4,0 8, ,3 51,6 48,4 28,1 1,9 2,5 10,7 908,7 41,4 58,6 41,3 0,9 4,0 8,5 4. Τίτλοι πλην µετοχών Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Ευρώ 4) Εκδοθέντες από ΝΧΙ 3) δολάριο ΗΠΑ Λοιπά νοµίσµατα γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας Υπόλοιπα, σύνολο νοµισµάτων Εκδοθέντες από τους λοιπούς τοµείς εκτός των ΝΧΙ Λοιπά νοµίσµατα (πρ.) Εκδοθέντες από κατοίκους της ζώνης του ευρώ ,7 95,8 4,2 1,8 0,3 0,5 1, ,4 98,2 1,8 0,9 0,5 0,1 0, ,7 95,6 4,4 2,0 0,3 0,4 1, ,9 97,8 2,2 1,1 0,3 0,1 0,5 α τρ ,9 95,6 4,4 2,0 0,2 0,4 1, ,0 97,8 2,2 1,1 0,3 0,1 0,6 β τρ ,3 95,8 4,2 1,9 0,3 0,4 1, ,8 97,8 2,2 1,2 0,3 0,1 0,6 γ τρ 1.626,6 95,8 4,2 2,2 0,2 0,3 1, ,4 97,7 2,3 1,3 0,3 0,1 0, ,8 95,6 4,4 2,3 0,2 0,3 1, ,3 97,6 2,4 1,3 0,3 0,1 0, α τρ ,9 95,5 4,5 2,3 0,3 0,3 1, ,1 97,5 2,5 1,3 0,3 0,1 0,8 Εκδοθέντες από µη κατοίκους Ευρώ 4) δολάριο ΗΠΑ γιεν Ιαπωνίας φράγκο Ελβετίας λίρα Αγγλίας 2004 α τρ. β τρ. γ τρ 2007 α τρ. (πρ.) 341,4 50,3 49,7 28,6 1,0 0,5 17,0 410,5 44,8 55,2 30,5 8,6 0,7 9,2 397,5 51,0 49,0 28,5 0,8 0,5 15,7 522,8 38,3 61,7 35,0 7,8 0,8 12,6 426,5 52,8 47,2 26,8 0,8 0,5 15,7 539,8 39,6 60,4 33,8 5,3 0,8 14,8 439,9 53,5 46,5 26,8 0,9 0,5 15,0 537,7 40,1 59,9 33,5 5,6 0,8 14,6 475,2 52,4 47,6 28,4 0,7 0,6 14,5 581,5 38,2 61,8 35,6 4,7 0,8 15,4 514,4 52,2 47,8 28,8 0,7 0,4 14,5 594,2 38,9 61,1 36,5 4,9 0,8 14,2 549,8 52,1 47,9 29,4 0,6 0,5 14,3 631,6 38,6 61,4 37,3 4,9 0,7 13,5 Πηγή:. 1) Τοµέας των ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος. Η ανάλυση κατά τοµέα βασίζεται στο ΕΣΛ 95. 2) Τά στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. τις Γενικές Παρατηρήσεις. 3) Για τους µη κατοίκους, ο όρος ΝΧΙ αφορά ιδρύµατα που είναι παρόµοια µε τα ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ. 4) Συµπεριλαµβάνονται κονδύλια που εκφράζονται στις εθνικές υποδιαιρέσεις του ευρώ. Ιούνιος 2007 Σ23

130 2. 9 Σ υ γ κ ε ν τ ρ ω τ ι κ ή λ ο γ ι σ τ ι κ ή κ α τ ά σ τ α σ η τ ω ν α µ ο ι β α ί ω ν κ ε φ α λ α ί ω ν ε π ε ν δ υ τ ι κ ο ύ χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 1 ) (δισεκ. ευρώ, υπόλοιπα τέλους περιόδου) 1. Ενεργητικό γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) Καταθέσεις Τίτλοι πλην µετοχών Έως 1 έτος Άνω του 1 έτους Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα Πάγια στοιχεία Λοιπά στοιχεία ενεργητικού ,2 303, ,6 101, , ,4 460,0 171,6 282, ,2 291, ,1 109, , ,1 505,2 176,1 285, ,1 315, ,2 139, , ,3 569,2 177,3 333, ,6 316, ,3 145, , ,1 600,9 180,3 353, ,3 317, ,7 178, , ,5 631,2 181,5 369, ,3 320, ,0 170, , ,2 670,5 186,0 344,1 2. Παθητικό γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) Καταθέσεις και δάνεια Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα Λοιπά στοιχεία παθητικού ,2 60, ,7 219, ,2 61, ,8 210, ,1 73, ,9 254, ,6 76, ,2 271, ,3 75, ,9 283, ,3 77, ,7 256,0 3. ενεργητικού/παθητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων κατά επενδυτική πολιτική και κατηγορία επενδυτή γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) Μετοχικά Οµολογιακά Κατά επενδυτική πολιτική Μικτά Ακίνητης περιουσίας Κατά κατηγορία επενδυτή , , , ,1 213,2 540, , , , , , ,2 216,2 590, , , , , , ,8 214,0 621, , , , , , ,4 217,4 650, , , , , , ,7 221,2 688, , , , , , ,3 229,8 605, , ,6 Λοιπά Ευρύ επενδυτικό κοινό Ειδικές κατηγορίες επενδυτών 14 Σ ύ ν ο λ ο ε ν ε ρ γ η τ ι κ ο ύ τ ω ν α µ ο ι β α ί ω ν κ ε φ α λ α ί ω ν ε π ε ν δ υ τ ι κ ο ύ χ α ρ α κ τ ή ρ α 2 ) (δισεκ. ευρώ) Πηγή:. 1) εν περιλαµβάνονται τα αµοιβαία κεφάλαια διαθεσίµων. Περισσότερες λεπτοµέρειες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Σ24 Ιούνιος 2007

131 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Νόµισµα, τράπεζες και αµοιβαία κεφάλαια επενδυτικού χαρακτήρα Σ τ ο ι χ ε ί α ε ν ε ρ γ η τ ι κ ο ύ τ ω ν α µ ο ι β α ί ω ν κ ε φ α λ α ί ω ν ε π ε ν δ υ τ ι κ ο ύ χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ : α ν ά λ υ σ η κ α τ ά ε π ε ν δ υ τ ι κ ή π ο λ ι τ ι κ ή κ α ι κ α τ ά κ α τ η γ ο ρ ί α ε π ε ν δ υ τ ή (δισεκ. ευρώ, υπόλοιπα τέλους περιόδου) 1. Κατά επενδυτική πολιτική Καταθέσεις Τίτλοι πλην µετοχών Έως 1 έτος Μετοχικά γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) 1.224, , , , , ,5 48,3 50,8 55,0 52,2 53,6 55,9 43,4 45,8 51,4 51,3 76,0 65,9 4,9 5,7 6,3 6,4 33,2 22,8 38,5 40,2 45,1 44,9 42,8 43, , , , , , ,6 52,4 60,3 71,0 69,2 66,8 74, ,9 33,5 44,6 48,6 52,3 54,8 Οµολογιακά γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) 1.581, , , , , ,1 110,3 100,0 108,9 106,5 105,5 108, , , , , , ,6 67,0 67,6 82,6 87,3 86,8 91, , , , , , ,5 38,4 38,6 41,1 38,5 41,6 45,4 43,8 46,3 49,3 47,5 48,2 49, ,2 101,3 107,9 112,1 110,3 110,0 Μικτά γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) 1.071, , , , , ,3 67,0 60,9 67,9 71,9 68,4 70,9 426,0 440,9 465,2 483,9 510,4 519,0 21,7 26,9 38,6 40,3 45,2 43,4 404,3 413,9 426,6 443,6 465,2 475,6 301,2 315,5 349,2 318,3 331,9 363,5 185,5 202,0 238,5 253,6 272,3 292,8 0,2 0,1 0,1 0,2 0,3 0,4 91,3 89,9 117,9 128,5 137,4 127,8 Ακίνητης περιουσίας Άνω του 1 έτους Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα Πάγια στοιχεία Λοιπά στοιχεία ενεργητικού γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) 213,2 15,2 8,8 1,2 7,6 1,3 8,1 171,0 8,7 216,2 14,5 7,8 1,5 6,3 1,4 6,9 175,1 10,4 214,0 15,1 6,1 1,7 4,4 1,8 4,4 176,5 10,1 217,4 15,5 5,6 1,5 4,1 1,6 5,4 179,4 9,9 221,2 16,4 6,0 1,6 4,4 1,9 6,3 180,3 10,4 229,8 17,6 6,0 1,6 4,4 2,2 6,9 185,2 12,0 2. Κατά κατηγορία επενδυτή Καταθέσεις Τίτλοι πλην µετοχών Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα Πάγια στοιχεία Λοιπά στοιχεία ενεργητικού Ευρύ επενδυτικό κοινό γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) 3.507, , , , , ,7 251,6 242,8 263,2 256,9 260,4 265, , , , , , , , , , , , ,8 353,3 381,0 427,4 452,1 470,8 498,2 146,5 150,1 150,2 151,2 151,2 153,3 237,3 236,7 272,2 281,5 297,3 280,4 Ειδικές κατηγορίες επενδυτών γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. (πρ.) 1.123,8 51,9 599,6 295,5 106,7 25,2 44, ,1 48,6 570,6 312,0 124,3 25,9 48, ,5 52,7 571,0 346,9 141,7 27,1 61, ,7 59,9 587,2 328,1 148,8 29,1 71, ,5 56,9 610,9 343,1 160,5 30,2 71, ,6 55,2 603,3 371,4 172,3 32,7 63,7 Πηγή:. Ιούνιος 2007 Σ25

132 Λ Ο Γ Α Ρ Ι Α Σ Μ Ο Ι Τ Η Σ Ζ Ω Ν Η Σ Τ Ο Υ Ε Υ Ρ Ω Ε ν ο π ο ι η µ έ ν ο ι ο ι κ ο ν ο µ ι κ ο ί κ α ι χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ ο ί λ ο γ α ρ ι α σ µ ο ί κ α τ ά θ ε σ µ ι κ ό τ ο µ έ α (δισεκ. ευρώ) Χρήσεις Λογαριασµός εξωτερικών συναλλαγών Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών Εµπορικό ισοζύγιο 1) Λογαριασµός δηµιουργίας εισοδήµατος Ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (βασικές τιµές) Φόροι µείον επιδοτήσεις προϊόντων Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (τιµές αγοράς) Μισθολογική δαπάνη Λοιποί φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα 1) Λογαριασµός κατανοµής πρωτογενούς εισοδήµατος Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα Μισθολογική δαπάνη Φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Εισόδηµα από περιουσία Τόκοι Λοιπό εισόδηµα από περιουσία Καθαρό εθνικό εισόδηµα 1) Λογαριασµός δευτερογενούς διανοµής εισοδήµατος Καθαρό εθνικό εισόδηµα Τρέχοντες φόροι εισοδήµατος, περιουσίας κ.λπ. Κοινωνικές εισφορές Κοινωνικές παροχές εκτός από κοινωνικές µεταβιβάσεις σε είδος Λοιπές τρέχουσες µεταβιβάσεις Καθαρά ασφάλιστρα κλάδου ζηµιών Ασφαλιστικές απαιτήσεις κλάδου ζηµιών Λοιπά Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα 1) Λογαριασµός χρήσης εισοδήµατος Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα Τελική καταναλωτική δαπάνη Ατοµική καταναλωτική δαπάνη Συλλογική καταναλωτική δαπάνη Αναπροσαρµογή λόγω µεταβολής της καθαρής συµµετοχής των νοικοκυριών στα αποθεµατικά ταµείων συντάξεων Καθαρή αποταµίευση/λογαριασµός τρεχουσών εξωτερικών συναλλαγών 1) Λογαριασµός κεφαλαίου Καθαρή αποταµίευση/λογαριασµός τρεχουσών εξωτερικών συναλλαγών Ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου Μεταβολές αποθεµάτων και κτήση µείον διάθεση τιµαλφών Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Κτήση µείον διάθεση µη παραγόµενων µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Φόροι κεφαλαίου Λοιπές κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Καθαρή παροχή (+)/λήψη (-) δανείων (από το λογαριασµό κεφαλαίου) 1) Στατιστικές διαφορές δ τρ. Ζώνη του ευρώ Νοικοκυριά Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση 1.090,4 113,7 684,9 55,0 236,8 43,4 9,4 24,7 4,3 5,0 308,6 81,6 175,9 10,9 40,2 516,9 277,7 217,7 21,5 0,0 485,9-29,7 720,0 44,4 287,9 327,9 59,7 117,5 407,9 41,7 69,5 237,0 59,7 72,7 312,1 2,7 218,4 90,9 0,0 44, , ,6 44,0 47,2 247,4 314,1 233,4 63,5 16,9 0,3 1,2 412,4 412,4 0,8 403,2 1,5 16,2 23,3 362,1 0,7 185,1 67,6 24,6 48,5 44,4 9,1 45,7 33,4 10,6 0,9 0,7 1,3 45,7 45,7 0,6 93,7 34,2 13,9 1,8 43,8 7, , ,2-27,3 42,3 526, , ,6 479, , ,6 285,2 194,7 194,7 15,8 0,1 3,1 12,6 0,0 0,0 165,5 119,3-30,4 29,7 46,9-20,8 453,4 149,7 218,4 13,3 72,0 477,6 151,3 241,3 13,1 71,9-24,2-1,6-22,9 0,1 0,1 Υπόλοιπος κόσµος 0,0-0,7 0,8 0,1-0,3 0,0 65,7 9,9 3,0 4,3 48,6 8,2 6,3 6,0 0,3 0,0 0,0 59,5 3,9 2,7 4,3 48,6 8,2 26,2 59,2-38,5 24,4-18,9-26,2 0,0 52,0-52,0 0,0 0,0 0,0 4,1 Πηγές: και Eurostat. 1) Σχετικά µε τον υπολογισµό των εξισωτικών µεγεθών, βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Σ26 Ιούνιος 2007

133 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Λογαριασµοί της ζώνης του ευρώ 3. 1 Ε ν ο π ο ι η µ έ ν ο ι ο ι κ ο ν ο µ ι κ ο ί κ α ι χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ ο ί λ ο γ α ρ ι α σ µ ο ί κ α τ ά θ ε σ µ ι κ ό τ ο µ έ α ( σ υ ν έ χ ε ι α ) (δισεκ. ευρώ) Πόροι Λογαριασµός εξωτερικών συναλλαγών Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών Εµπορικό ισοζύγιο Λογαριασµός δηµιουργίας εισοδήµατος Ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (βασικές τιµές) Φόροι µείον επιδοτήσεις προϊόντων Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (τιµές αγοράς) 2) Μισθολογική δαπάνη Λοιποί φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα Λογαριασµός κατανοµής πρωτογενούς εισοδήµατος Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα Μισθολογική δαπάνη Φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Εισόδηµα από περιουσία Τόκοι Λοιπό εισόδηµα από περιουσία Καθαρό εθνικό εισόδηµα Λογαριασµός δευτερογενούς διανοµής εισοδήµατος Καθαρό εθνικό εισόδηµα Τρέχοντες φόροι εισοδήµατος, περιουσίας κ.λπ. Κοινωνικές εισφορές Κοινωνικές παροχές εκτός από κοινωνικές µεταβιβάσεις σε είδος Λοιπές τρέχουσες µεταβιβάσεις Καθαρά ασφάλιστρα κλάδου ζηµιών Ασφαλιστικές απαιτήσεις κλάδου ζηµιών Λοιπά Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα Λογαριασµός χρήσης εισοδήµατος Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα Τελική καταναλωτική δαπάνη Ατοµική καταναλωτική δαπάνη Συλλογική καταναλωτική δαπάνη Αναπροσαρµογή λόγω µεταβολής της καθαρής συµµετοχής των νοικοκυριών στα αποθεµατικά ταµείων συντάξεων Καθαρή αποταµίευση/λογαριασµός τρεχουσών εξωτερικών συναλλαγών Λογαριασµός κεφαλαίου Καθαρή αποταµίευση/λογαριασµός τρεχουσών εξωτερικών συναλλαγών Ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου Μεταβολές αποθεµάτων και κτήση µείον διάθεση τιµαλφών Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Κτήση µείον διάθεση µη παραγόµενων µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Φόροι κεφαλαίου Λοιπές κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Καθαρή παροχή (+)/λήψη (-) δανείων (από το λογαριασµό κεφαλαίου) Στατιστικές διαφορές δ τρ. Ζώνη του ευρώ Νοικοκυριά 1.959,3 482, ,1 91,7 282,0 237, ,6 456,2 516,9 277,7 217,7 21,5 0, , ,0 2,5 288,2 288,2-7,6 724,1 237,3 114,3 353,7 18,9 113,3 403,3 64,0 38,4 294,1 6,7 77,3 320,9 173,3 75,9 59,5 12,2 36, , ,6 44,0 47,2 247,4 314,8 314,8 0,5 412,3 1,2 20,4 36,9 353,8 1,0 401,1 401,1 2,8 164,2 87,2 12,6 46,9 17,6 29,9 45,7 45,7 1,2 45,1 34,4 9,5 0,9 0,3 1,2 73,4 52,7 3,2 0,3 17,3 27, , ,2-27,3 42,3 526,8 15,9 15,9 Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση 165,5 119,3-30,4 29,7 46,9-20,8 308,6 81,6 175,9 10,9 40,2 Υπόλοιπος κόσµος 71,1 17,2 38,2 1,4 14,3 2,8 6,3 6,3 0,0 64,9 17,2 38,2 1,4 8,1 2,8 Πηγές: και Eurostat. 2) Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ισούται µε την ακαθάριστη προστιθέµενη αξία όλων των εγχώριων τοµέων συν τους καθαρούς φόρους (φόροι µείον επιδοτήσεις) επί των προϊόντων. Ιούνιος 2007 Σ27

134 3. 1 Ε ν ο π ο ι η µ έ ν ο ι ο ι κ ο ν ο µ ι κ ο ί κ α ι χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ ο ί λ ο γ α ρ ι α σ µ ο ί κ α τ ά θ ε σ µ ι κ ό τ ο µ έ α ( σ υ ν έ χ ε ι α ) (δισεκ. ευρώ) Ενεργητικό Ζώνη του ευρώ Νοικοκυριά Μη χρη- ΝΧΙ Λοιπά χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα Ισολογισµός έναρξης, χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Καθαρή χρηµατοοικονοµική αξία 1) Χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές, συναλλαγές επί χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Συνολικές συναλλαγές επί χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Μεταβολές καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας λόγω συναλλαγών Λοιπές µεταβολές, χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού Συνολικές λοιπές µεταβολές χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Λοιπές µεταβολές καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας Ισολογισµός λήξης, χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Καθαρή χρηµατοοικονοµική αξία Πηγή:. δ τρ. µατοπιστωτικές επιχειρήσεις Ασφαλιστικές εταιρίες και ταµεία συντάξεων Γενική κυβέρνηση Υπόλοιπος κόσµος , , , , , , ,2 178, , , , ,7 697,8 526, ,7 38,2 112,2 98,5 208,4 217,8 21,8 705, ,8 194, , , ,5 196, ,4 23, , , ,0 371,0 366, ,1 20,2 875, ,9 887,8 303,9 327, , , , , ,9 992, , , ,8 617, ,3 754,7 341, , ,1 762, ,3 438,6 523, ,3 415,0 258,8 585, ,6 127, ,7 129,1 1,8 0,0 141,9 3,0 170,0 234, , ,1 244,8 276,0 563,6 506,5 210,1 215,4 596,1 265,6 68,7-39,0 455,9-0,8 0,8 137,4 73,5 168,6 49,3 22,9-18,3 101,0-5,4-1,5-4,7 43,9-0,6 0,6-11,0 11,9 10,7 54,0-38,0 23,0 9,2 178,8-0,5 66,4 253,2 72,8-8,4-6,1 88,0-0,7 17,0 210,0 58,0-4,7-11,7. -23,6 20,0 62,1 137,6 24,1-4,4 92,2-4,8-20,3 29,0 105,4 0,9-3,9. -6,5 46,0 31,1 2,2 12,1-2,7. -12,4-5,7 1,9 30,1 11,1 2,1. 70,8 0,7 0,0 0,0 2,5 0,0 9,5 19,5 45,6 63,6 0,0 5,3-20,0-3,4 191,9 307,4-11,6 91,8 49,7 44,9 27,6 3,1 5,0-9,7-27,0 4,9 0,7-0,3-41,4-1,0-1,1-2,0 5,1-4,7 0,1-5,6 9,7-1,8-29,8 8,2-34,7-1,3-39,6 0,0-2,3-14,5-16,2-1,2 0,6-7,5 0,0 1,5-16,8-13,4-1,1 0,6. 169,7 312,3 42,6 89,2 92,2 46,9 141,1 83,7 129,6 23,3 56,7 69,8 38,1. 58,0 179,6 16,1 24,9 11,5 5,4. 28,1 3,1 3,3 7,6 10,9 3,3. 14,4 0,4 0,0 0,0-0,8 0,0-19,7 4,0 9,6 15,9 0,6-1,8-0,9 0, , , , , , , ,7 180, , , , ,0 721,4 507, ,2 31,9 109,5 91,8 257,4 212,5 22,5 688, ,4 203, , , ,8 204, ,6 23, , , ,5 361,4 360, ,6 19,5 894, ,1 932,4 298,0 316, , , , , , , , , ,1 669, ,4 825,3 376, , ,7 809, ,3 462,2 526, ,0 412,4 264,0 623, ,6 132, ,0 130,2 1,9 0,0 143,6 3,1 159,8 258, , ,6 245,5 279,5 542,8 503,4 Σ28 Ιούνιος 2007

135 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Λογαριασµοί της ζώνης του ευρώ 3. 1 Ε ν ο π ο ι η µ έ ν ο ι ο ι κ ο ν ο µ ι κ ο ί κ α ι χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ ο ί λ ο γ α ρ ι α σ µ ο ί κ α τ ά θ ε σ µ ι κ ό τ ο µ έ α ( σ υ ν έ χ ε ι α ) (δισεκ. ευρώ) Παθητικό Ζώνη του ευρώ Νοικοκυριά Μη χρη- ΝΧΙ Λοιπά χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα Ισολογισµός έναρξης, παθητικό παθητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Καθαρή χρηµατοοικονοµική αξία 1) Χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές, συναλλαγές επί στοιχείων παθητικού Συνολικές συναλλαγές επί στοιχείων παθητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Μεταβολές καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας λόγω συναλλαγών 1) Λοιπές µεταβολές, παθητικό Συνολικές λοιπές µεταβολές παθητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Λοιπές µεταβολές καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας 1) Ισολογισµός λήξης, παθητικό παθητικού Νοµισµατικός χρυσός και ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια εκ των οποίων µακροπρόθεσµα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιποί εισπρακτέοι λογαριασµοί και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Καθαρή χρηµατοοικονοµική αξία 1) Πηγή:. δ τρ. µατοπιστωτικές επιχειρήσεις Ασφαλιστικές εταιρίες και ταµεία συντάξεων Γενική κυβέρνηση Υπόλοιπος κόσµος 5.318, , , , , , ,5 0, ,0 201,1 3,9 336, ,5 261,1 305,5 66,5 0,1 590,4 178,6 428, , ,6 23, , , , , ,0 161, , , , ,2 581,9 77,8 916, , , ,9 635,3 4, , ,3 985,4 285,1 310,0 0, , ,2 861,0 325,3 4,5. 953, ,8. 34,4 322,8 51,4 0, ,0 0,5 363, , ,2 247,8 250,7 383,3 459, , , ,0-306,3 29,1-116, ,3 99,0 305,9 582,5 243,0 80,5-20,1 482,1 0,0 367,6-0,2 0,0 9,0 158,0 7,7 19,4 4,7 0,1-32,6 21,9-3,9 86,9 88,1 3,1-8,9 84,3 111,9 178,5 41,8-5,3-2,4 141,0 104,1 124,5 20,3 2,6 27,6. 59,3 41,9 126,8 0,7 0,0 79,2 12,9 2,4 0,5 0,2 0,0. 46,4 30,2-2,9 0,5 0,0. 9,4 129,2. 0,7 3,3 1,8 0,0 77,8 0,0-13,6 61,0 64,8-18,1 4,2 14,7-2,4 26,2 111,2-90,5 13,6 22,6-11,8-18,9-26,2-8,0 628,6 12,3 120,4 14,9-63,2-6,5 0,0-38,9 0,0 0,0 0,0-38,9-6,8 0,4 0,0 0,0 2,5-5,5 2,3-13,2 0,3 0,0-45,7-33,1-10,4-25,7 4,4-0,4 0,2-9,3-6,5-23,0 3,5-0,8 0,2. 643,3 40,6 109,8 18,9 0,3 81,1 352,9 68,2 13,6 10,6 0,0. 290,4-2,7 6,4 8,3 0,3. -24,9 89,8. 0,0 0,0 0,0 0,0-5,6 0,0 2,4 15,4 23,4 5,9 2,0-20,6-0,7-31,0 199,8-321,2-24,0-28,6 34,8 108,2 34, , , , , , , ,1 0, ,7 200,8 3,8 345, ,6 262,1 325,2 71,2 0,1 560,4 194,9 426, , ,1 26, , , , , ,2 155, , , , ,7 605,7 79,7 944, , , ,4 654,8 4, , , ,0 299,2 320,8 0, , ,6 864,5 334,0 4,9. 938, ,8. 35,0 326,1 53,2 0, ,2 0,6 352, , ,3 235,6 256,9 377,4 456, , , ,7-316,7 23,1-93, ,1 Ιούνιος 2007 Σ29

136 3. 2 Μ η χ ρ η µ α τ ο ο ι κ ο ν ο µ ι κ έ ς σ υ ν α λ λ α γ έ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ (δισεκ. ευρώ, σωρευτικές ροές τεσσάρων τριµήνων) Χρήσεις Λογαριασµός δηµιουργίας εισοδήµατος Ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (βασικές τιµές) Φόροι µείον επιδοτήσεις προϊόντων Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (τιµές αγοράς) Μισθολογική δαπάνη Λοιποί φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα 1) Λογαριασµός κατανοµής πρωτογενούς εισοδήµατος Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα Μισθολογική δαπάνη Φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Εισόδηµα από περιουσία Τόκοι Λοιπό εισόδηµα από περιουσία Καθαρό εθνικό εισόδηµα 1) Λογαριασµός δευτερογενούς διανοµής εισοδήµατος Καθαρό εθνικό εισόδηµα Τρέχοντες φόροι εισοδήµατος, περιουσίας κ.λπ. Κοινωνικές εισφορές Κοινωνικές παροχές εκτός από κοινωνικές µεταβιβάσεις σε είδος Λοιπές τρέχουσες µεταβιβάσεις Καθαρά ασφάλιστρα κλάδου ζηµιών Ασφαλιστικές απαιτήσεις κλάδου ζηµιών Λοιπά Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα 1) Λογαριασµός χρήσης εισοδήµατος Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα Τελική καταναλωτική δαπάνη Ατοµική καταναλωτική δαπάνη Συλλογική καταναλωτική δαπάνη Αναπροσαρµογή λόγω µεταβολής της καθαρής συµµετοχής των νοικοκυριών στα αποθεµατικά ταµείων συντάξεων Καθαρή αποταµίευση 1) Λογαριασµός κεφαλαίου Καθαρή αποταµίευση Ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου Μεταβολές αποθεµάτων και κτήση µείον διάθεση τιµαλφών Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Κτήση µείον διάθεση µη παραγόµενων µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Φόροι κεφαλαίου Λοιπές κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Καθαρή παροχή (+)/λήψη (-) δανείων (από το λογαριασµό κεφαλαίου) 1) α τρ. - δ τρ. β τρ. - α τρ. γ τρ. - β τρ. δ τρ. - γ τρ. α τρ. - δ τρ , , , , , , , ,7 106,9 110,6 123,3 130,3 132,0 135,3 137,7 135, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,2 859,1 856,8 882,6 932,4 948,4 973,1 992, , , , , , , , , , , , , , , , , ,3 642,4 658,7 685,4 711,3 706,4 705,6 705,9 706,9 170,8 173,9 176,8 180,3 179,4 178,0 177,5 176,3 174,4 174,6 177,4 181,3 180,0 178,4 177,3 175,7 297,2 310,2 331,3 349,7 347,0 349,2 351,1 354, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,9 600,2 621,2 643,4 660,1 663,9 669,7 674,2 680,4 51,2 54,7 57,6 58,2 58,8 59,7 60,6 61,3 474,3 451,9 503,7 482,1 490,5 499,3 522,6 556, , , , , , , , , , , , , , , , ,3-10,9 2,7 12,0 22,0 36,5 35,9 45,6 31,6 0,5 0,6-1,1 0,1 0,8 1,4 1,5 1,3 137,0 181,3 164,6 172,9 160,7 157,0 170,3 185,7 20,2 35,9 29,8 24,0 24,3 23,6 22,3 22,2 116,8 145,5 134,8 148,9 136,4 133,3 148,0 163,5 72,7 41,0 65,6 8,6-11,5-16,9-18,5 3,7 Πηγές: και Eurostat. 1) Σχετικά µε τον υπολογισµό των εξισωτικών µεγεθών, βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Σ30 Ιούνιος 2007

137 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Λογαριασµοί της ζώνης του ευρώ 3. 2 Μ η χ ρ η µ α τ ο ο ι κ ο ν ο µ ι κ έ ς σ υ ν α λ λ α γ έ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ (δισεκ. ευρώ, σωρευτικές ροές τεσσάρων τριµήνων) Πόροι Λογαριασµός δηµιουργίας εισοδήµατος Ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (βασικές τιµές) Φόροι µείον επιδοτήσεις προϊόντων Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (τιµές αγοράς) 2) Μισθολογική δαπάνη Λοιποί φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα Λογαριασµός κατανοµής πρωτογενούς εισοδήµατος Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα Μισθολογική δαπάνη Φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής Εισόδηµα από περιουσία Τόκοι Λοιπό εισόδηµα από περιουσία Καθαρό εθνικό εισόδηµα Λογαριασµός δευτερογενούς διανοµής εισοδήµατος Καθαρό εθνικό εισόδηµα Τρέχοντες φόροι εισοδήµατος, περιουσίας κ.λπ. Κοινωνικές εισφορές Κοινωνικές παροχές εκτός από κοινωνικές µεταβιβάσεις σε είδος Λοιπές τρέχουσες µεταβιβάσεις Καθαρά ασφάλιστρα κλάδου ζηµιών Ασφαλιστικές απαιτήσεις κλάδου ζηµιών Λοιπά Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα Λογαριασµός χρήσης εισοδήµατος Καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα Τελική καταναλωτική δαπάνη Ατοµική καταναλωτική δαπάνη Συλλογική καταναλωτική δαπάνη Αναπροσαρµογή λόγω µεταβολής της καθαρής συµµετοχής των νοικοκυριών στα αποθεµατικά ταµείων συντάξεων Καθαρή αποταµίευση Λογαριασµός κεφαλαίου Καθαρή αποταµίευση Ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου Μεταβολές αποθεµάτων και κτήση µείον διάθεση τιµαλφών Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου Κτήση µείον διάθεση µη παραγόµενων µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Φόροι κεφαλαίου Λοιπές κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Καθαρή παροχή (+)/λήψη (-) δανείων (από το λογαριασµό κεφαλαίου) α τρ. - δ τρ. β τρ. - α τρ. γ τρ. - β τρ. δ τρ. - γ τρ. α τρ. - δ τρ , , , , , , , ,5 737,5 761,0 796,5 838,8 857,4 872,4 881,2 898, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,6 850,2 880,6 933,3 980,7 999, , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,8 998, , , , , , , , , , , , , , , ,2 861,4 858,7 885,4 935,9 952,2 977,5 996, , , , , , , , , , , , , , , , , ,8 587,5 593,5 613,0 629,9 626,2 625,1 624,2 623,0 174,4 174,6 177,4 181,3 180,0 178,4 177,3 175,7 168,0 171,2 174,5 178,9 177,6 175,8 175,0 173,7 245,1 247,7 261,1 269,7 268,7 270,9 271,9 273, , , , , , , , ,1 51,3 54,9 57,8 58,4 59,0 59,9 60,8 61,5 474,3 451,9 503,7 482,1 490,5 499,3 522,6 556, , , , , , , , ,3 148,6 193,5 181,4 187,6 175,1 169,9 183,3 199,3 20,2 35,9 29,8 24,0 24,3 23,6 22,3 22,2 128,4 157,6 151,6 163,6 150,8 146,2 161,0 177,1 Πηγές: και Eurostat. 2) Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ισούται µε την ακαθάριστη προστιθέµενη αξία όλων των εγχώριων τοµέων συν τους καθαρούς φόρους (φόροι µείον επιδοτήσεις) επί των προϊόντων. Ιούνιος 2007 Σ31

138 3. 3 Ν ο ι κ ο κ υ ρ ι ά (δισεκ. ευρώ, σωρευτικές ροές τεσσάρων τριµήνων, υπόλοιπα στο τέλος της περιόδου) Εισόδηµα, αποταµίευση και µεταβολές της καθαρής αξίας Μισθολογική δαπάνη (+) Ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα (+) Εισπρακτέοι τόκοι (+) Πληρωτέοι τόκοι (-) Λοιπό εισπρακτέο εισόδηµα από περιουσία (+) Λοιπό πληρωτέο εισόδηµα από περιουσία (-) Τρέχοντες φόροι εισοδήµατος και περιουσίας(-) Καθαρές κοινωνικές εισφορές (-) Καθαρές κοινωνικές παροχές (+) Καθαρές εισπρακτέες τρέχουσες µεταβιβάσεις (+) = Ακαθάριστο διαθέσιµο εισόδηµα Τελική καταναλωτική δαπάνη (-) Μεταβολές καθαρής αξίας ταµείων συντάξεων (+) = Ακαθάριστη αποταµίευση Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου (-) Καθαρές εισπρακτέες κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (+) Λοιπές µεταβολές καθαρής αξίας 1) (+) = Μεταβολές καθαρής αξίας 1) Επενδύσεις, χρηµατοδότηση και µεταβολές της καθαρής αξίας Καθαρή κτήση µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (+) Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου (-) Χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις (+) Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων εκ των οποίων µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων αγοράς χρήµατος Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Χρηµατοδότηση (-) άνεια εκ των οποίων από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ Άλλες µεταβολές χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (+) Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιπές καθαρές ροές (+) = Μεταβολές καθαρής αξίας 1) Χρηµατοοικονοµικός ισολογισµός Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού (+) Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων εκ των οποίων µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων αγοράς χρήµατος Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Υπόλοιπα καθαρά στοιχεία ενεργητικού Παθητικό (-) άνεια εκ των οποίων από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ = Καθαρός χρηµατοοικονοµικός πλούτος α τρ. - δ τρ. β τρ. - α τρ. γ τρ. - β τρ. δ τρ. - γ τρ. α τρ. - δ τρ , , , , , , , , , , , , , , , ,9 252,9 237,1 228,9 226,7 228,1 232,3 238,1 244,2 139,8 123,2 121,3 125,5 129,5 135,7 144,6 152,8 602,3 611,2 645,1 696,8 709,2 717,6 721,4 726,8 8,4 8,7 9,2 9,2 9,2 9,2 9,3 9,3 697,8 702,5 706,8 740,3 751,7 766,4 774,4 791, , , , , , , , , , , , , , , , ,1 64,4 64,8 64,7 69,3 69,7 69,2 68,9 71, , , , , , , , , , , , , , , , ,9 50,9 54,6 57,4 58,0 58,6 59,5 60,4 61,1 724,9 733,5 766,1 771,0 767,0 768,0 771,7 767,8 270,5 281,6 296,4 310,1 312,9 316,0 319,1 322,1 8,6 12,6 18,9 21,7 18,9 17,7 23,8 25,6-653,1 236,9 323,0 618,8 704,9 469,9 330,8 449,4-190,2 701,5 811, , ,0 939,6 807,3 920,7 458,3 477,2 505,0 530,2 541,4 551,8 565,2 576,3 270,5 281,6 296,4 310,1 312,9 316,0 319,1 322,1 226,7 219,9 246,1 238,5 245,6 245,8 262,9 275,6 1,1-33,9 6,5-18,6-2,7 2,7 12,1 15,9 79,4 21,2 71,6 41,9 46,9 49,7 97,8 99,9-39,9 95,0-14,6 126,9 81,8 30,8-33,2-47,6-12,2 32,9-49,6 8,7-24,8-25,6-38,5-17,3-73,0-19,0 38,1 58,1 63,0 32,5 22,0 1,6 45,3 81,1-3,1 60,2 43,7 23,9-16,8-31,9 16,1 13,5-21,7-13,8-16,1-13,3-13,4-7,7 213,1 244,3 269,5 315,3 324,1 309,8 299,7 278,3 207,4 262,8 309,3 387,9 415,2 416,0 411,3 401,4 187,3 211,6 277,4 357,5 379,6 382,6 371,0 342,9-526,6 265,2 268,9 488,6 588,6 400,0 302,6 406,1-69,9 28,6 76,8 136,3 113,8 62,3 46,3 37,4-54,6-71,7-12,5-59,7-33,3 18,8-15,7 2,3-190,2 701,5 811, , ,0 939,6 807,3 920, , , , , , , , ,0 59,6 27,1 34,5 16,6 27,1 35,2 38,2 31, , , , , , , , , , , , , , , , ,8 645,4 793,5 843, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 187,4 255,0 237,7 219,0 195,8 198,3 192,4 166, , , , , , , , ,0-49,7-77,3-92,4-144,5-156,5-133,8-139,5-106, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,3 Πηγές: και Eurostat. 1) εν περιλαµβάνονται µεταβολές της καθαρής αξίας που οφείλονται σε άλλες µεταβολές µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού, π.χ. αναπροσαρµογές αξίας ακινήτων. Σ32 Ιούνιος 2007

139 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Λογαριασµοί της ζώνης του ευρώ 3. 4 Μ η χ ρ η µ α τ ο π ι σ τ ω τ ι κ έ ς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς (δισεκ. ευρώ, σωρευτικές ροές τεσσάρων τριµήνων, υπόλοιπα στο τέλος της περιόδου) Εισόδηµα και αποταµίευση Ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (βασικές τιµές) (+) Μισθολογική δαπάνη (-) Λοιποί φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής (-) = Ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασµα (+) Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου (-) = Καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα (+) Εισπρακτέο εισόδηµα από περιουσία (+) Εισπρακτέοι τόκοι Λοιπό εισπρακτέο εισόδηµα από περιουσία Πληρωτέοι τόκοι και µισθώµατα (-) = Καθαρό επιχειρηµατικό εισόδηµα (+) ιανεµηθέν εισόδηµα (-) Πληρωτέοι φόροι εισοδήµατος και πλούτου (-) Εισπρακτέες κοινωνικές εισφορές (+) Πληρωτέες κοινωνικές παροχές (-) Καθαρές λοιπές πληρωτέες τρέχουσες µεταβιβάσεις (-) Μεταβολές καθαρής αξίας νοικοκυριών επενδεδυµένης στα ταµεία συντάξεων (-) = Καθαρή αποταµίευση Επενδύσεις, χρηµατοδότηση και αποταµίευση Καθαρή κτήση µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (+) Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου (+) Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου (-) Καθαρή κτήση λοιπών µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (+) Χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις (+) Νόµισµα και καταθέσεις Χρεόγραφα άνεια Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιπά καθαρά στοιχεία ενεργητικού (+) Χρηµατοδότηση (-) Χρέος άνεια εκ των οποίων από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ Χρεόγραφα Αποθεµατικά ταµείων συντάξεων Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Καθαρές εισπρακτέες κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (-) = Καθαρή αποταµίευση Χρηµατοοικονοµικός ισολογισµός Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού Νόµισµα και καταθέσεις Χρεόγραφα άνεια Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Λοιπά καθαρά στοιχεία ενεργητικού (+) Παθητικό Χρέος άνεια εκ των οποίων από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ Χρεόγραφα Αποθεµατικά ταµείων συντάξεων Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές α τρ. - δ τρ. β τρ. - α τρ. γ τρ. - β τρ. δ τρ. - γ τρ. α τρ. - δ τρ , , , , , , , , , , , , , , , ,1 58,8 58,9 66,5 71,6 72,9 76,4 78,6 79, , , , , , , , ,7 584,6 602,0 626,2 653,2 662,6 673,1 684,2 694,7 804,0 815,3 861,8 881,1 892,0 883,6 895,7 921,0 328,5 318,9 365,7 415,2 421,6 422,3 430,7 438,8 142,0 125,0 119,6 127,8 130,9 135,1 140,5 145,4 186,4 194,0 246,1 287,4 290,6 287,2 290,2 293,4 243,3 227,9 228,6 238,1 244,4 252,1 262,7 273,7 889,1 906,3 998, , , , , ,1 688,0 690,7 752,2 834,6 847,4 860,4 863,6 874,9 125,4 116,7 131,4 147,1 149,8 156,4 165,8 177,8 73,4 73,3 73,7 74,1 74,3 74,8 75,5 76,1 57,4 59,6 61,2 62,8 62,6 62,6 62,6 62,4 43,7 43,3 48,5 48,4 46,3 47,0 47,4 47,5 14,7 13,1 12,0 10,9 11,3 11,8 12,3 12,7 33,4 56,3 67,2 28,6 26,0-9,5-12,5-13,0 180,9 179,3 201,0 221,2 241,5 246,6 258,3 255,4 776,4 780,4 819,9 855,6 871,5 887,2 902,5 922,0 584,6 602,0 626,2 653,2 662,6 673,1 684,2 694,7-10,9 0,9 7,4 18,8 32,6 32,6 40,0 28,0 29,9 112,7 80,7 148,7 147,3 154,0 156,1 163,2-3,3-29,9-57,1-23,5-3,7 8,7-0,6 17,4 78,9 141,5 58,0 131,4 98,6 120,7 128,2 153,8 237,8 181,6 178,7 160,6 180,7 241,9 195,6 217,2 5,6 4,8 5,9 8,6 5,8 5,1 4,6 4,8 40,7-8,4 53,2 15,6 77,4 82,0 104,8 122,0 262,7 295,0 208,7 392,8 466,8 575,2 626,2 665,9 233,4 217,2 188,5 384,4 460,5 555,6 589,7 614,1 93,5 102,8 163,9 262,7 333,9 371,6 421,9 444,3 17,6 62,7 6,8-4,3-6,5 7,3 24,4 39,5 11,7 15,0 13,5 12,6 12,8 12,3 12,2 12,3 213,6 185,4 190,2 182,6 205,0 242,1 168,3 200,6 17,5 19,2 11,8 101,3 95,8 112,8 39,0 31,8 196,1 166,2 178,3 81,3 109,1 129,3 129,3 168,9 60,8 45,1 54,4 58,7 49,8 51,3 65,0 80,4 33,4 56,3 67,2 28,6 26,0-9,5-12,5-13, , , , , , , , ,5 441,1 405,4 320,0 292,7 308,3 315,0 306,4 312, , , , , , , , , , , , , , , , ,2 106,1 110,8 118,2 124,3 126,6 128,0 129,1 130,2 158,0 138,4 184,3 173,5 191,5 239,3 224,4 203, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,8 568,1 629,2 668,4 665,8 671,2 686,7 689,4 688,7 278,1 288,5 301,2 313,8 316,8 319,6 322,8 326, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,5 Πηγές: και Eurostat. Ιούνιος 2007 Σ33

140 3. 5 Α σ φ α λ ι σ τ ι κ έ ς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς κ α ι τ α µ ε ί α σ υ ν τ ά ξ ε ω ν (δισεκ. ευρώ, σωρευτικές ροές τεσσάρων τριµήνων, υπόλοιπα στο τέλος της περιόδου) Λογαριασµός χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών, χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές Χρηµατοοικονοµικές επενδύσεις (+) Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων εκ των οποίων µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων αγοράς χρήµατος Λοιπά καθαρά στοιχεία ενεργητικού (+) Χρηµατοδότηση (-) Χρεόγραφα άνεια Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Καθαρές συµµετοχές νοικοκυριών στα αποθεµατικά ασφάλισης ζωής και ταµείων συντάξεων Προπληρωµές ασφαλίστρων και αποθεµατικά για εκκρεµείς απαιτήσεις = Μεταβολές καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας λόγω συναλλαγών Λογαριασµός λοιπών µεταβολών Λοιπές µεταβολές χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (+) Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Λοιπά καθαρά στοιχεία ενεργητικού Λοιπές µεταβολές παθητικού (-) Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Καθαρές συµµετοχές νοικοκυριών στα αποθεµατικά ασφάλισης ζωής και ταµείων συντάξεων Προπληρωµές ασφαλίστρων και αποθεµατικά για εκκρεµείς απαιτήσεις = Λοιπές µεταβολές καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας Χρηµατοοικονοµικός ισολογισµός Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού (+) Νόµισµα και καταθέσεις Βραχυπρόθεσµα χρεόγραφα Μακροπρόθεσµα χρεόγραφα άνεια Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Εισηγµένες µετοχές Μη εισηγµένες µετοχές και λοιπές συµµετοχές Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων εκ των οποίων µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων αγοράς χρήµατος Λοιπά καθαρά στοιχεία ενεργητικού (+) Παθητικό (-) Χρεόγραφα άνεια Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Τεχνικά αποθεµατικά ασφαλιστικών εταιριών Καθαρές συµµετοχές νοικοκυριών στα αποθεµατικά ασφάλισης ζωής και ταµείων συντάξεων Προπληρωµές ασφαλίστρων και αποθεµατικά για εκκρεµείς απαιτήσεις = Καθαρός χρηµατοοικονοµικός πλούτος α τρ. - δ τρ. β τρ. - α τρ. γ τρ. - β τρ. δ τρ. - γ τρ. α τρ. - δ τρ. 34,9 29,7 49,5 27,5 14,7 30,8 42,2 59,5 7,7 10,8 29,6 21,4 23,1 14,7 11,7 2,2 94,2 140,7 132,7 149,3 141,2 135,1 134,1 118,3 2,2 11,6 6,5-7,8 8,0 15,2 18,0 13,6 80,2 59,5 46,4 123,4 138,6 141,2 150,0 137,0 7,3 10,0 14,0 21,7 10,2 10,8 10,3 13,4 25,6 5,1-1,2 16,3 20,8 26,9 32,5 28,8 47,3 44,4 33,6 85,3 107,6 103,5 107,2 94,8 9,1 6,5 3,0-1,2-1,0-4,3-5,4 2,7-7,7-1,9 3,5 20,3 21,4 9,9 4,8 1,7-0,3 5,0-1,8 0,1-0,4-0,3-0,3 4,1-1,1 12,4 4,8 9,6 22,3 23,7 32,4 27,7 1,3 11,4 12,7 10,4 11,1 10,2 13,5 8,5 216,6 237,0 261,1 330,8 339,3 328,4 325,4 305,1 188,8 210,3 229,5 289,8 303,7 294,1 288,3 264,8 27,8 26,8 31,6 41,0 35,7 34,2 37,1 40,3-5,0-15,5-8,7-16,8-25,4-15,2-10,3-13,0-248,6 106,6 109,0 200,3 235,9 124,9 117,3 181,0 51,6-9,1 162,9 43,3 11,7-26,9-13,2-58,9-244,7 98,2 20,5 118,0 128,2 87,6 90,6 55,4-70,9 33,7 85,2 145,7 118,6 69,3 54,5 25,9-69,3 34,2 65,4 151,6 126,1 69,4 53,8 47,7-1,6-0,5 19,8-5,9-7,5-0,2 0,8-21,7 118,6-34,4 166,3-20,0 0,8-58,9-41,1 40,8 554,7 580,3 630,7 661,1 669,3 678,4 697,8 721,4 59,8 69,2 205,8 212,9 220,6 218,7 217,8 212, , , , , , , , ,8 357,8 364,3 359,5 356,9 369,1 371,0 371,0 361, , , , , , , , ,1 462,6 525,6 574,2 697,5 733,9 706,0 754,7 825,3 275,3 307,0 337,4 399,6 425,2 425,1 438,6 462,2 627,0 698,3 774,8 913,0 970,9 973, , ,6 57,8 64,8 67,8 81,9 81,6 85,5 85,9 85,9 80,9 92,7 112,8 162,3 163,8 164,7 163,3 162,4 18,1 23,4 21,9 22,0 22,2 22,4 23,1 26,3 111,5 125,6 119,2 127,8 147,1 151,7 161,5 155,8 319,7 429,3 462,5 590,9 619,5 584,5 635,3 654, , , , , , , , , , , , , , , , ,3 554,6 580,9 632,3 667,3 675,6 681,3 695,2 685,9-192,2-242,1-84,5-121,3-113,9-139,8-116,6-93,5 Πηγή:. Σ34 Ιούνιος 2007

141 Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Π Ι Σ Τ Ω Τ Ι Κ Ε Σ Α Γ Ο Ρ Ε Σ Ε κ δ ό σ ε ι ς τ ί τ λ ω ν π λ η ν µ ε τ ο χ ώ ν κ α τ ά α ρ χ ι κ ή δ ι ά ρ κ ε ι α, έ δ ρ α τ ο υ ε κ δ ό τ η κ α ι ν ό µ ι σ µ α (δισεκ. ευρώ και ρυθµοί αύξησης της περιόδου, στοιχεία εποχικώς διορθωµένα, συναλλαγές στη διάρκεια του µηνός και υπόλοιπα τέλους περιόδου, ονοµαστικές αξίες) Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Ανεξόφλητα υπόλοιπα σε ευρώ 1) Ακαθάριστες εκδόσεις Καθαρές εκδόσεις Ανεξόφλητα υπόλοιπα Σε ευρώ Ακαθάριστες εκδόσεις Καθαρές εκδόσεις Από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Ανεξόφλητα υπόλοιπα Ακαθάριστες εκδόσεις Σε όλα τα νοµίσµατα Καθαρές εκδόσεις Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης , ,6 152, ,5 937,2 81, ,8 999,0 97,7 7,6 70,7 8, ,7 873,9 19, ,2 820,8 48, ,9 881,1 66,9 7,2 55,0 7, , ,8 127, ,3 936,9 112, ,8 989,4 126,3 7,8 89,1 8, ,2 896,0 64, ,0 793,3 23, ,1 846,7 32,5 6,6 24,8 7, ,4 883,7 18, ,3 820,0 34, ,6 868,0 44,9 7,0 53,9 6, ,7 837,9 31, ,8 779,9 21, ,5 822,8 24,6 7,3 74,7 7, , ,1 120, ,4 882,0 50, ,3 927,9 57,0 7,4 57,1 6, , ,2 93, , ,0 101, , ,0 122,2 8,0 123,0 8, , ,5 137, , ,5 90, , ,6 107,3 8,2 99,9 8, ,9 976,6-23, ,1 884,8-54, ,8 929,5-58,2 7,9 41,1 8, , ,0 97, , ,9 97, , ,2 115,9 8,0 76,4 9, , ,0 106, ,0 952,2 90, , ,9 117,0 8,2 88,3 9, , ,4 227, , ,3 129, , ,3 135,2 8,4 107,3 10,1 Μακροπρόθεσµοι ,8 244,0 97, ,4 194,4 71, ,8 220,6 79,9 7,8 60,5 8, ,0 175,0 34, ,9 141,8 28, ,8 170,3 47,3 7,5 48,7 8, ,7 206,0 101, ,8 167,5 86, ,2 187,4 95,9 7,7 63,9 7, ,2 200,2 60, ,7 168,2 64, ,8 193,5 80,9 6,8 52,9 7, ,1 192,8 40, ,5 158,6 25, ,0 177,5 37,2 7,2 49,2 7, ,4 90,5 16, ,7 71,6 11, ,1 88,2 21,1 7,5 66,1 7, ,2 218,5 94, ,7 156,7 55, ,7 175,7 63,0 7,6 53,5 7, ,4 224,8 98, ,1 173,9 68, ,3 206,5 86,1 8,1 102,0 8, ,4 225,9 134, ,6 167,1 93, ,8 193,4 108,5 8,4 101,5 9, ,3 170,9 20, ,1 132,5 17, ,0 152,6 14,7 8,2 57,6 9, ,7 229,7 75, ,7 176,3 50, ,6 199,9 61,3 8,2 64,6 9, ,7 234,4 95, ,1 184,3 76, ,3 217,4 97,6 8,4 74,3 9, ,1 275,1 135, ,2 207,0 91, ,2 227,5 95,7 8,5 75,0 9,9 15 Σ ύ ν ο λ ο α ν ε ξ ό φ λ η τ ω ν υ π ο λ ο ί π ω ν κ α ι α κ α θ ά ρ ι σ τ ω ν ε κ δ ό σ ε ω ν τ ί τ λ ω ν π λ η ν µ ε τ ο χ ώ ν π ο υ έ χ ο υ ν ε κ δ ο θ ε ί α π ό κ α τ ο ί κ ο υ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ (δισεκ. ευρώ) Εποχικώς διορθωµένα στοιχεία 2) Καθαρές εκδόσεις 6µηνιαίοι ρυθµοί αύξησης Πηγές: και Τ (για εκδόσεις από µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ). 1) τίτλων πλην µετοχών που έχουν εκδοθεί σε ευρώ από κατοίκους και µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ. 2) Για τον υπολογισµό των ρυθµών αύξησης βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Οι 6µηνιαίοι ρυθµοί αύξησης είναι ανηγµένοι σε ετήσια βάση. Ιούνιος 2007 Σ35

142 4. 2 Εκδόσεις τίτλων πλην µετοχών από κατοίκους της ζώνης του ευρώ κατά τοµέα του εκδότη και είδος τίτλου (δισεκ. ευρώ, συναλλαγές στη διάρκεια του µηνός και υπόλοιπα τέλους περιόδου, ονοµαστικές αξίες) 1. Ανεξόφλητα υπόλοιπα και ακαθάριστες εκδόσεις β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Ανεξόφλητα υπόλοιπα Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα 3 Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Ακαθάριστες εκδόσεις Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα 9 Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση Βραχυπρόθεσµοι Μακροπρόθεσµοι 1) Από τους οποίους µακροπρόθεσµοι σταθερού επιτοκίου Από τους οποίους µακροπρόθεσµοι κυµαινόµενου επιτοκίου Πηγή:. 1) Η διαφορά µεταξύ του συνόλου των µακροπρόθεσµων τίτλων και του αθροίσµατος των µακροπρόθεσµων τίτλων σταθερού επιτοκίου και των µακροπρόθεσµων τίτλων κυµαινόµενου επιτοκίου οφείλεται στα οµόλογα µηδενικού τοκοµεριδίου και σε αναπροσαρµογές αξίας. Σ36 Ιούνιος 2007

143 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Χρηµατοπιστωτικές αγορές 4. 2 Ε κ δ ό σ ε ι ς τ ί τ λ ω ν π λ η ν µ ε τ ο χ ώ ν α π ό κ α τ ο ί κ ο υ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ κ α τ ά τ ο µ έ α τ ο υ ε κ δ ό τ η κ α ι ε ί δ ο ς τ ί τ λ ο υ (δισεκ. ευρώ, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, συναλλαγές στη διάρκεια της περιόδου, ονοµαστικές αξίες) 2. Καθαρές εκδόσεις β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. β τρ γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Μη εποχικώς διορθωµένα στοιχεία Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα 3 Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Εποχικώς διορθωµένα στοιχεία Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα 9 Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση ,8 319,9 176,0 21,8 170,7 32,4 722,7 323,4 171,8 22,0 173,0 32,5 813,6 419,9 244,5 36,9 90,2 22,2 812,8 424,2 239,8 37,3 89,2 22,2 225,6 83,4 64,5 20,0 48,6 9,1 169,0 87,8 52,0 13,3 7,3 8,6 126,5 78,7 36,2-2,4 14,4-0,5 185,8 95,2 52,9 1,7 33,7 2,3 171,3 98,4 97,8 9,9-41,4 6,6 264,1 133,7 68,9 16,2 40,0 5,3 368,1 186,5 82,8 12,5 82,3 3,9 272,0 128,4 108,4 9,0 23,4 2,8-58,2-14,0 27,0-3,0-68,5 0,3 41,1 32,8 0,2 5,5 0,7 1,9 115,9 70,0 6,4-0,1 38,3 1,2 76,4 52,5 25,2-3,0 1,2 0,5 117,0 68,5 33,5 4,2 11,0-0,2 88,3 49,0 35,1 3,8 1,8-1,3 135,2 48,0 42,8 8,4 33,0 2,9 107,3 26,9 48,1 8,2 20,5 3,6 Μακροπρόθεσµοι 713,2 296,5 176,4 22,1 185,5 32,6 714,8 298,4 172,3 22,1 189,3 32,7 764,0 347,0 239,1 33,4 121,3 23,2 763,2 349,3 234,5 33,3 123,0 23,2 224,2 87,1 61,4 16,9 49,7 9,1 165,4 84,9 48,8 10,2 12,9 8,6 121,3 62,4 34,9 2,6 21,5-0,1 168,8 67,2 51,5 4,8 42,7 2,6 209,3 96,3 97,1 12,2-3,3 7,1 261,2 126,5 68,3 11,3 49,2 5,9 254,6 140,9 83,2 0,6 26,7 3,3 213,9 107,0 108,7 6,1-10,1 2,1 14,7 12,9 26,2 5,5-30,3 0,4 57,6 38,5-0,5 6,3 11,3 2,0 61,3 34,8 6,9-2,1 21,0 0,7 64,6 38,1 25,5 1,2-0,2 0,0 97,6 64,3 33,5 0,1 0,1-0,4 74,3 46,1 35,5 1,6-7,6-1,3 95,7 41,8 42,7 2,6 5,6 3,0 75,0 22,8 47,7 3,3-2,3 3,4 16 Κ α θ α ρ έ ς ε κ δ ό σ ε ι ς τ ί τ λ ω ν π λ η ν µ ε τ ο χ ώ ν, µ ε κ α ι χ ω ρ ί ς ε π ο χ ι κ ή δ ι ό ρ θ ω σ η (δισεκ. ευρώ, συναλλαγές στη διάρκεια του µηνός, ονοµαστικές αξίες) Πηγή:. α τρ. β τρ. γ τρ. δ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. δ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. δ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. δ τρ. α τρ Ιούνιος 2007 Σ37

144 4. 3 Ρυθµοί αύξησης των τίτλων πλην µετοχών που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ 1) (εκατοστιαίες µεταβολές) Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (µη εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση ,6 9,3 27,3 2,8 3,0 11,7 8,0 9,3 31,7 3,9 2,6 13,1 7,2 8,9 27,2 2,6 2,5 10,2 7,9 9,2 31,4 3,3 2,7 11,5 7,8 10,0 26,6 3,7 2,6 12,2 8,2 10,5 31,4 6,2 1,8 10,5 6,6 8,1 24,4 4,7 1,8 12,4 7,1 9,6 27,7 6,4 0,7 10,6 7,0 8,3 26,3 4,8 2,2 11,8 6,9 8,9 26,6 5,4 1,2 10,7 7,3 8,4 27,9 3,5 2,5 12,2 7,2 8,8 25,2 2,8 2,3 10,2 7,4 9,0 27,1 4,4 2,2 10,3 6,9 8,8 22,7 4,9 1,9 7,7 8,0 9,7 29,7 4,1 2,6 9,5 8,1 10,1 28,1 4,9 2,5 7,6 8,2 10,0 30,1 5,3 2,5 8,7 8,3 9,5 28,8 4,4 3,3 6,9 7,9 10,2 26,5 6,0 2,1 7,8 8,6 10,8 25,2 5,7 3,4 5,2 8,0 10,5 27,0 5,4 1,9 7,3 9,0 12,3 27,2 5,3 2,5 4,0 8,2 10,7 27,0 5,5 2,1 5,7 9,2 12,7 28,8 8,3 1,9 1,3 8,4 10,4 29,1 6,5 2,4 6,6 10,1 12,1 35,7 8,1 2,9 5,5 Μακροπρόθεσµοι 7,8 8,3 27,6 4,9 3,6 12,2 8,1 8,0 32,0 5,9 3,3 13,8 7,5 8,1 27,5 5,3 3,0 10,6 8,1 7,8 31,4 5,9 3,7 12,0 7,7 8,4 26,7 6,8 3,2 12,6 7,7 7,7 31,2 8,1 2,7 11,1 6,8 7,3 24,3 6,5 2,3 12,8 7,3 8,7 27,1 6,7 1,6 10,8 7,2 7,6 26,2 6,1 2,7 12,0 7,0 7,9 26,0 5,3 2,1 10,8 7,5 7,7 27,6 5,6 3,1 12,5 7,3 7,8 24,5 4,1 3,3 10,0 7,6 8,1 26,8 5,8 3,1 10,9 7,1 8,3 21,9 5,8 2,8 8,1 8,1 8,4 29,4 5,3 3,6 10,0 8,3 9,1 27,5 4,8 3,5 8,2 8,4 9,1 29,8 5,8 3,3 9,3 9,0 10,5 28,4 3,4 3,9 7,6 8,2 9,6 26,1 6,4 3,1 8,3 9,1 10,4 25,0 6,1 4,6 5,9 8,2 9,7 26,6 6,3 2,9 7,6 9,4 11,4 27,2 7,4 3,7 4,5 8,4 10,3 26,7 5,7 2,8 5,9 9,5 12,8 28,9 7,4 2,4 1,7 8,5 10,3 28,8 6,2 2,4 6,8 9,9 12,4 36,1 6,6 1,9 5,5 6µηνιαίοι ρυθµοί αύξησης (εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση 17 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης των µακροπρόθεσµων χρεογράφων κατά τοµέα εκδότη σε όλα τα νοµίσµατα (σύνολο) (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Πηγή:. 1) Για τον υπολογισµό των ρυθµών αύξησης, βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Οι 6µηνιαίοι ρυθµοί αύξησης είναι ανηγµένοι σε ετήσια βάση. Σ38 Ιούνιος 2007

145 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Χρηµατοπιστωτικές αγορές 4. 3 Ρυθµοί αύξησης των τίτλων πλην µετοχών που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ 1 (συνέχεια) (εκατοστιαίες µεταβολές) β τρ γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. β τρ γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Μακροπρόθεσµοι σταθερού επιτοκίου Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση Σε όλα τα νοµίσµατα (σύνολο) 4,7 3,1 5,7 0,3 5,5 15,0 19,5 18,6 35,8 22,2 9,9 4,7 4,5 4,7 13,8 1,2 3,1 13,4 16,6 11,8 42,3 27,5 5,2 4,4 4,2 4,5 11,7 1,1 3,0 13,6 16,8 12,0 45,5 28,3 3,6 5,4 4,4 4,6 14,9 1,1 2,8 13,8 15,1 10,1 39,5 30,4 4,1 6,3 5,1 5,4 19,5 1,9 3,1 11,0 15,8 11,0 37,8 27,0 5,5 4,6 5,3 6,3 19,5 3,9 2,9 7,8 15,3 12,2 34,0 21,6 1,4 4,0 5,1 5,1 20,0 0,8 3,3 12,0 15,9 10,7 39,2 29,9 6,2 2,8 5,2 5,6 20,9 2,6 3,0 10,1 16,3 11,4 38,8 24,6 6,5 6,5 5,2 6,0 18,2 3,1 3,1 9,2 15,3 11,7 33,6 25,4 2,7 5,3 5,2 5,7 19,0 4,2 3,1 8,3 15,1 12,2 34,0 21,3 0,2 4,8 5,5 6,6 20,8 3,7 3,0 6,5 15,0 12,3 32,2 20,8 1,0 3,4 5,1 6,9 19,2 4,3 2,2 8,1 16,4 12,1 37,9 20,3 3,6 2,2 Σε ευρώ 4,3 0,9 9,2-0,2 5,4 15,3 18,9 17,3 35,2 22,2 10,3 5,3 3,8 3,1 11,3 0,4 3,2 13,6 15,5 10,1 38,8 30,5 5,4 3,5 3,6 2,8 10,0 0,8 3,1 13,9 15,5 10,2 41,4 31,6 3,6 4,3 3,7 3,1 11,2-0,1 2,9 13,7 13,6 8,1 35,0 34,3 4,1 4,9 4,3 4,1 14,8 0,2 3,3 11,1 14,9 9,6 34,9 29,9 5,6 3,7 4,7 5,5 15,3 1,7 3,2 7,8 14,1 10,9 30,5 22,9 1,5 3,4 4,2 3,5 14,7-1,0 3,6 12,1 15,1 9,2 36,8 33,3 6,3 2,0 4,4 4,4 15,8 0,7 3,2 10,2 15,5 10,1 36,1 27,2 6,6 5,5 4,6 5,0 14,6 1,2 3,4 9,4 14,1 10,3 30,2 27,3 2,8 4,3 4,7 5,0 15,0 2,2 3,5 8,2 13,7 10,6 30,6 22,5 0,2 4,1 4,8 5,8 15,8 1,6 3,3 6,5 13,9 11,3 28,9 21,9 1,1 3,2 4,5 6,2 15,5 1,6 2,5 8,0 15,5 11,4 34,1 21,3 3,8 1,8 Μακροπρόθεσµοι κυµαινόµενου επιτοκίου ΝΧΙ (συµπεριλαµβάνεται το Ευρωσύστηµα) Επιχειρήσεις πλην ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Γενική κυβέρνηση Κεντρική κυβέρνηση Λοιπή γενική κυβέρνηση 18 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης των βραχυπρόθεσµων χρεογράφων κατά τοµέα εκδότη σε όλα τα νοµίσµατα (σύνολο) (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Πηγή:. 1) Για τον υπολογισµό των ρυθµών αύξησης, βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Ιούνιος 2007 Σ39

146 4. 4 Ε ι σ η γ µ έ ν ε ς µ ε τ ο χ έ ς π ο υ έ χ ο υ ν ε κ δ ο θ ε ί α π ό κ α τ ο ί κ ο υ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 1 ) (δισεκ. ευρώ, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, αγοραίες τιµές) 1. Ανεξόφλητα υπόλοιπα και ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (ανεξόφλητα υπόλοιπα στο τέλος της περιόδου) ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ. Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. εκ. 01=100 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (%) Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (%) ,5 102,7 0,9 677,8 2,3 425,4 1, ,3 0, ,5 102,9 0,9 656,0 2,1 410,8 2, ,6 0, ,1 102,9 1,0 678,1 2,1 425,4 2, ,5 0, ,2 103,1 1,1 698,1 2,4 442,6 2, ,5 0, ,2 103,1 1,0 727,9 2,3 467,7 2, ,6 0, ,0 103,1 1,1 723,5 3,0 458,2 2, ,4 0, ,1 103,2 1,1 764,1 3,2 484,8 2, ,2 0, ,6 103,4 1,2 752,4 3,2 481,5 3, ,7 0, ,2 103,7 1,2 809,2 1,3 514,6 3, ,4 0, ,5 103,8 1,2 836,4 0,8 541,8 3, ,3 0, ,6 103,8 1,2 884,8 1,2 536,8 3, ,0 1, ,6 103,8 1,2 938,8 1,2 562,7 3, ,1 0, ,3 103,9 1,2 962,3 1,8 580,0 3, ,9 0, ,8 104,0 1,1 948,8 1,4 573,9 2, ,1 0, ,0 104,1 1,2 896,7 1,6 534,5 2, ,8 0, ,8 104,3 1,1 905,0 1,5 530,6 1, ,1 1, ,0 104,4 1,3 918,4 2,1 544,4 1, ,2 1, ,2 104,4 1,3 958,6 1,8 595,7 1, ,8 1, ,4 104,5 1,2 986,1 1,7 607,7 1, ,6 1, ,1 104,6 1, ,6 2,0 614,5 1, ,0 0, ,6 104,7 0, ,3 2,0 603,8 1, ,4 0, ,4 104,9 1, ,3 2,4 623,2 0, ,9 0, ,4 104,9 1, ,3 2,1 641,7 0, ,4 0, ,0 105,0 1, ,2 2,5 633,4 0, ,5 0, ,6 105,1 1, ,9 1,9 646,2 1, ,5 0,9 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (%) Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης (%) 19 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης των εισηγµένων µετοχών που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Πηγή:. 1) Για τον υπολογισµό του δείκτη και των ρυθµών αύξησης, βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Σ40 Ιούνιος 2007

147 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Χρηµατοπιστωτικές αγορές 4. 4 Ε ι σ η γ µ έ ν ε ς µ ε τ ο χ έ ς π ο υ έ χ ο υ ν ε κ δ ο θ ε ί α π ό κ α τ ο ί κ ο υ ς τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ 1 ) (δισεκ. ευρώ, αγοραίες τιµές) 2. Συναλλαγές στη διάρκεια του µηνός ΝΧΙ Μη νοµισµατικές επιχειρήσεις του χρηµατοπιστωτικού τοµέα Μη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ. Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Ακαθάριστες εκδόσεις Εξοφλήσεις Καθαρές εκδόσεις Ακαθάριστες εκδόσεις Εξοφλήσεις Καθαρές εκδόσεις Ακαθάριστες εκδόσεις Εξοφλήσεις Καθαρές εκδόσεις Ακαθάριστες εκδόσεις Εξοφλήσεις Καθαρές εκδόσεις ,0 1,8 3,2 0,9 0,8 0,1 0,1 0,1 0,0 4,0 0,8 3,2 10,4 2,3 8,1 2,5 0,0 2,5 5,8 0,0 5,7 2,1 2,3-0,2 3,9 3,1 0,8 0,0 0,0 0,0 0,2 0,3-0,1 3,7 2,8 0,8 11,6 4,9 6,7 1,9 1,0 0,9 4,1 0,7 3,3 5,6 3,2 2,5 7,5 6,6 0,9 2,4 2,9-0,4 0,5 0,0 0,5 4,5 3,7 0,8 2,9 2,2 0,8 2,5 0,0 2,5 0,0 0,2-0,1 0,4 2,0-1,6 8,2 2,3 5,9 0,4 0,0 0,4 1,1 0,1 1,0 6,7 2,2 4,5 8,3 1,6 6,8 0,0 0,1-0,1 2,7 0,0 2,7 5,6 1,4 4,2 17,0 3,9 13,0 2,1 0,0 2,1 0,5 0,1 0,4 14,4 3,9 10,5 10,9 7,4 3,5 1,3 4,3-3,0 1,9 0,4 1,5 7,7 2,6 5,0 4,8 0,8 4,1 3,3 0,0 3,3 0,2 0,0 0,2 1,3 0,7 0,6 1,7 1,7 0,0 0,3 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1 1,3 1,6-0,3 9,1 5,4 3,7 5,7 0,0 5,7 0,1 0,0 0,1 3,3 5,4-2,1 5,8 0,5 5,4 0,0 0,2-0,1 0,0 0,0 0,0 5,8 0,3 5,5 8,6 2,2 6,4 1,9 0,0 1,8 0,2 0,0 0,2 6,5 2,2 4,4 9,4 2,7 6,8 0,8 0,3 0,5 0,1 0,1 0,0 8,6 2,4 6,2 13,4 6,6 6,8 4,5 0,0 4,5 5,0 3,5 1,5 3,9 3,1 0,8 3,2 1,8 1,4 0,4 0,0 0,4 0,0 0,1-0,1 2,7 1,6 1,0 4,2 0,5 3,7 0,0 0,0 0,0 1,5 0,0 1,4 2,7 0,5 2,2 5,8 1,2 4,6 2,5 0,0 2,5 0,5 0,0 0,5 2,8 1,2 1,6 6,9 2,1 4,8 3,1 0,0 3,1 0,4 0,2 0,3 3,3 1,9 1,5 17,6 5,1 12,5 0,9 0,3 0,5 0,5 0,0 0,5 16,3 4,7 11,5 5,4 3,9 1,5 0,5 0,1 0,4 0,3 0,0 0,3 4,6 3,8 0,8 8,4 2,0 6,4 5,0 0,0 5,0 0,9 0,0 0,9 2,5 2,0 0,5 6,2 1,7 4,5 0,2 0,0 0,2 3,6 0,4 3,3 2,4 1,4 1,0 20 Α κ α θ ά ρ ι σ τ ε ς ε κ δ ό σ ε ι ς ε ι σ η γ µ έ ν ω ν µ ε τ ο χ ώ ν κ α τ ά τ ο µ έ α ε κ δ ό τ η (δισεκ. ευρώ, συναλλαγές στη διάρκεια του µηνός, αγοραίες τιµές) Πηγή:. 1) Για τον υπολογισµό του δείκτη και των ρυθµών αύξησης, βλ. τις Τεχνικές Σηµειώσεις. Ιούνιος 2007 Σ41

148 4. 5 Ε π ι τ ό κ ι α Ν Χ Ι ε π ί κ α τ α θ έ σ ε ω ν κ α ι δ α ν ε ί ω ν κ α τ ο ί κ ω ν τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ σ ε ε υ ρ ώ 1 ) (ποσοστά % ετησίως, υπόλοιπα στο τέλος της περιόδου, νέες εργασίες ως µέσος όρος της περιόδου, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 1. Επιτόκια καταθέσεων (νέες εργασίες) Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Μίας ηµέρας 2) Καταθέσεις νοικοκυριών Καταθέσεις µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων Με συµφωνηµένη διάρκεια Υπό προειδοποίηση 2),3) Μίας ηµέρας 2) Με συµφωνηµένη διάρκεια Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Έως 3 µήνες Άνω των 3 µηνών ,79 2,40 2,81 2,49 2,00 2,42 1,16 2,51 2,93 3,71 2,49 0,79 2,45 2,86 2,48 2,00 2,48 1,18 2,58 3,18 3,38 2,48 0,81 2,57 2,88 2,57 2,04 2,53 1,22 2,70 3,22 3,27 2,65 0,81 2,70 3,04 2,80 2,08 2,58 1,24 2,78 3,31 3,99 2,76 0,85 2,79 2,97 2,82 2,23 2,63 1,32 2,92 3,25 3,78 2,86 0,86 2,87 3,15 2,66 2,26 2,68 1,36 2,99 3,45 3,82 2,96 0,90 3,04 3,30 2,87 2,30 2,75 1,45 3,19 3,58 4,24 3,14 0,91 3,10 3,34 2,80 2,30 2,81 1,49 3,26 3,47 3,66 3,23 0,92 3,27 3,31 2,79 2,38 2,87 1,51 3,47 4,99 3,88 3,41 0,98 3,33 3,48 2,92 2,35 2,98 1,61 3,49 3,91 4,07 3,46 1,00 3,37 3,64 2,73 2,35 3,07 1,64 3,48 3,80 4,15 3,47 1,02 3,52 3,65 2,72 2,39 3,14 1,70 3,66 3,84 3,69 3,64 Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Συµφωνίες επαναγοράς 2. Επιτόκια δανείων προς νοικοκυριά (νέες εργασίες) Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Υπεραναλήψεις 2) 1 Καταναλωτική πίστη Στεγαστικά δάνεια Κατά αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου Λοιπές χορηγήσεις κατά αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου Κατά αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου Κυµαινόµενο επιτόκιο και επιτόκιο σταθερό έως 1 έτος 2 Άνω του ενός και έως 5 έτη 3 Άνω των 5 ετών 4 Ετήσιο ποσοστό επιβάρυνσης (%) 4) 5 Κυµαινόµενο επιτόκιο και επιτόκιο σταθερό έως 1 έτος 6 Άνω του ενός και έως 5 έτη 9,76 7,06 6,31 7,92 7,76 3,84 4,07 4,33 4,17 4,29 4,30 4,85 4,62 9,78 7,24 6,23 7,89 7,77 3,90 4,15 4,40 4,19 4,34 4,43 5,05 4,76 9,84 7,11 6,31 7,82 7,71 4,00 4,19 4,48 4,25 4,42 4,52 5,09 4,71 9,86 7,33 6,33 8,02 7,87 4,11 4,23 4,52 4,34 4,52 4,55 5,24 4,74 9,95 7,86 6,39 8,15 8,12 4,21 4,36 4,60 4,39 4,59 4,65 5,26 4,94 10,06 7,86 6,26 8,09 7,98 4,30 4,36 4,61 4,44 4,65 4,76 5,30 4,98 10,04 7,50 6,02 8,17 7,77 4,42 4,45 4,58 4,46 4,72 4,93 5,18 4,80 10,08 7,66 6,16 8,15 7,83 4,49 4,50 4,58 4,47 4,76 4,97 5,25 4,90 10,03 7,56 6,08 7,97 7,72 4,55 4,58 4,56 4,49 4,80 4,93 5,23 4,82 10,15 7,63 6,71 8,39 8,26 4,67 4,60 4,60 4,50 4,83 5,13 5,43 4,92 10,33 7,69 6,86 8,27 8,30 4,71 4,71 4,70 4,61 4,90 5,27 5,38 5,14 10,37 7,50 6,71 8,33 8,18 4,78 4,78 4,70 4,60 4,95 5,25 5,58 5,17 7 Άνω των 5 και έως 10 έτη 8 Άνω των 10 ετών 9 Ετήσιο ποσοστό επιβάρυνσης (%) 4) 10 Κυµαινόµενο επιτόκιο και επιτόκιο σταθερό έως 1 έτος 11 Άνω του ενός και έως 5 έτη 12 Άνω των 5 ετών Επιτόκια δανείων προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις (νέες εργασίες) Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Υπεραναλήψεις 2) 1 Λοιπά δάνεια έως 1 εκατ. ευρώ κατά αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου Κυµαινόµενο επιτόκιο και επιτόκιο σταθερό έως 1 έτος 2 Άνω του ενός και έως 5 έτη 3 5,40 4,34 4,73 4,15 3,51 3,94 4,22 5,36 4,38 4,83 4,26 3,57 4,13 4,32 5,45 4,47 4,84 4,33 3,74 4,12 4,23 5,52 4,57 4,99 4,38 3,84 4,21 4,36 5,56 4,70 5,09 4,60 3,97 4,33 4,49 5,69 4,75 5,02 4,54 4,02 4,41 4,47 5,76 4,91 5,16 4,57 4,24 4,37 4,45 5,82 5,00 5,24 4,68 4,31 4,62 4,58 5,80 5,08 5,23 4,71 4,50 4,77 4,63 5,94 5,16 5,31 4,69 4,44 4,67 4,71 6,03 5,21 5,44 4,86 4,50 4,69 4,71 6,07 5,30 5,43 4,83 4,69 4,81 4,84 Πηγή:. 1) Τά στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. τις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) Στην εν λόγω κατηγορία, οι νέες εργασίες συµπίπτουν µε τα ανεξόφλητα υπόλοιπα. Τέλος περιόδου. 3) Στην εν λόγω κατηγορία, τα νοικοκυριά και οι µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις συνενώνονται στον τοµέα των νοικοκυριών, καθώς τα ανεξόφλητα υπόλοιπα των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων είναι αµελητέα συγκριτικά µε εκείνα του τοµέα των νοικοκυριών από κοινού σε όλα τα συµετέχοντα κράτη-µέλη. 4) Το ετήσιο ποσοστό επιβάρυνσης καλύπτει το συνολικό κόστος του δανείου. Αυτό το συνολικό κόστος περιλαµβάνει µια συνιστώσα που αφορά το επιτόκιο και µια συνιστώσα που αφορά τις λοιπές (συναφείς) επιβαρύνσεις, όπως κόστος έρευνας, διοικητικά έξοδα, προετοιµασία φακέλου, εγγυήσεις κ.λπ. Άνω των 5 ετών 4 Λοιπά δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ κατά αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου Κυµαινόµενο επιτόκιο και επιτόκιο σταθερό έως 1 έτος 5 Άνω του ενός και έως 5 έτη 6 Άνω των 5 ετών 7 Σ42 Ιούνιος 2007

149 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Χρηµατοπιστωτικές αγορές 4. 5 Ε π ι τ ό κ ι α Ν Χ Ι ε π ί κ α τ α θ έ σ ε ω ν κ α ι δ α ν ε ί ω ν κ α τ ο ί κ ω ν τ η ς ζ ώ ν η ς τ ο υ ε υ ρ ώ σ ε ε υ ρ ώ (ποσοστά % ετησίως, υπόλοιπα στο τέλος της περιόδου, νέες εργασίες ως µέσος όρος της περιόδου, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 4. Επιτόκια καταθέσεων (ανεξόφλητα υπόλοιπα) Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Μίας ηµέρας 1) Καταθέσεις νοικοκυριών Με συµφωνηµένη διάρκεια Υπό προειδοποίηση 1),2) Καταθέσεις µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων Μίας ηµέρας 1) Με συµφωνηµένη διάρκεια Συµφωνίες επαναγοράς Έως 2 έτη Άνω των 2 ετών Έως 3 µήνες Άνω των 3 µηνών Έως 2 έτη Άνω των 2 ετών 8 9 0,79 2,21 3,01 2,00 2,42 1,16 2,53 3,51 2,42 0,79 2,27 3,05 2,00 2,48 1,18 2,59 3,52 2,49 0,81 2,34 3,08 2,04 2,53 1,22 2,72 3,53 2,63 0,81 2,43 3,03 2,08 2,58 1,24 2,80 3,57 2,71 0,85 2,52 3,05 2,23 2,63 1,32 2,93 3,64 2,81 0,86 2,59 3,08 2,26 2,68 1,36 3,00 3,69 2,90 0,90 2,69 3,10 2,30 2,75 1,45 3,15 3,80 3,05 0,91 2,78 3,05 2,30 2,81 1,49 3,24 3,80 3,14 0,92 2,89 3,05 2,38 2,87 1,51 3,42 3,88 3,29 0,98 2,99 3,06 2,35 2,98 1,61 3,45 3,91 3,36 1,00 3,07 3,12 2,35 3,07 1,64 3,49 3,92 3,41 1,02 3,16 3,04 2,39 3,14 1,70 3,61 3,93 3,54 5. Επιτόκια δανείων (ανεξόφλητα υπόλοιπα) Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Στεγαστικά δάνεια, µε διάρκεια: Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη άνεια προς νοικοκυριά Άνω των 5 ετών Καταναλωτική πίστη και λοιπά δάνεια, µε διάρκεια: Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη Άνω των 5 ετών άνεια προς µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Έως 1 έτος Με διάρκεια: Άνω του ενός και έως 5 έτη 8 Άνω των 5 ετών ,63 4,16 4,52 8,10 6,73 5,75 4,59 4,05 4,34 4,63 4,16 4,52 8,10 6,70 5,71 4,64 4,10 4,36 4,67 4,20 4,55 8,10 6,75 5,73 4,72 4,19 4,40 4,68 4,21 4,57 8,15 6,71 5,82 4,81 4,27 4,45 4,72 4,23 4,60 8,21 6,72 5,82 4,85 4,33 4,48 4,82 4,27 4,62 8,31 6,81 5,87 4,93 4,40 4,53 4,90 4,29 4,65 8,36 6,81 5,88 5,07 4,51 4,57 4,98 4,33 4,68 8,34 6,81 5,91 5,14 4,59 4,63 5,01 4,34 4,70 8,43 6,81 5,93 5,23 4,66 4,68 5,05 4,38 4,72 8,55 6,84 5,95 5,30 4,76 4,77 5,11 4,46 4,79 8,67 6,95 5,96 5,37 4,83 4,83 5,18 4,49 4,80 8,69 6,87 5,99 5,43 4,89 4,84 21 Ν έ ε ς κ α τ α θ έ σ ε ι ς µ ε σ υ µ φ ω ν η µ έ ν η δ ι ά ρ κ ε ι α (ποσοστά % ετησίως, εκτός επιβαρύνσεων, µέσος όρος περιόδου) 22 Νέα δάνεια µε κυµαινόµενο επιτόκιο, καθώς και µε σταθερό επιτόκιο έως ένα έτος (ποσοστά % ετησίως, εκτός επιβαρύνσεων, µέσος όρος περιόδου) Πηγή:. Ιούνιος 2007 Σ43

150 4. 6 Ε π ι τ ό κ ι α τ η ς α γ ο ρ ά ς χ ρ ή µ α τ ο ς (ποσοστά % ετησίως, µέσοι όροι περιόδου) Ζώνη του ευρώ 1),2) ΗΠΑ Ιαπωνία Καταθέσεις µίας ηµέρας (ΕΟΝΙΑ) Καταθέσεις 1 µηνός (EURIBOR) Καταθέσεις 3 µηνών (EURIBOR) Καταθέσεις 6 µηνών (EURIBOR) Καταθέσεις 12 µηνών (EURIBOR) Καταθέσεις 3 µηνών (LIBOR) Καταθέσεις 3 µηνών (LIBOR) 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος ,05 2,08 2,11 2,15 2,27 1,62 0,05 2,09 2,14 2,18 2,23 2,33 3,56 0,06 2,83 2,94 3,08 3,23 3,44 5,19 0,30 2,40 2,50 2,61 2,75 2,95 4,76 0,08 2,63 2,74 2,90 3,06 3,32 5,21 0,21 2,94 3,06 3,22 3,41 3,62 5,43 0,41 3,36 3,46 3,59 3,72 3,86 5,37 0,49 3,61 3,71 3,82 3,94 4,09 5,36 0,62 2,58 2,69 2,89 3,06 3,31 5,18 0,19 2,70 2,87 2,99 3,16 3,40 5,38 0,32 2,81 2,94 3,10 3,29 3,54 5,50 0,40 2,97 3,09 3,23 3,41 3,62 5,42 0,41 3,04 3,16 3,34 3,53 3,72 5,38 0,42 3,28 3,35 3,50 3,64 3,80 5,37 0,44 3,33 3,42 3,60 3,73 3,86 5,37 0,48 3,50 3,64 3,68 3,79 3,92 5,36 0,56 3,56 3,62 3,75 3,89 4,06 5,36 0,56 3,57 3,65 3,82 3,94 4,09 5,36 0,59 3,69 3,84 3,89 4,00 4,11 5,35 0,71 3,82 3,86 3,98 4,10 4,25 5,35 0,66 3,79 3,92 4,07 4,20 4,37 5,36 0,67 23 Ε π ι τ ό κ ι α τ η ς α γ ο ρ ά ς χ ρ ή µ α τ ο ς σ τ η ζ ώ ν η τ ο υ ε υ ρ ώ 2 ) (µηνιαία στοιχεία, ποσοστά % ετησίως) 24 Τ ρ ι µ η ν ι α ί α ε π ι τ ό κ ι α α γ ο ρ ά ς χ ρ ή µ α τ ο ς (µηνιαία στοιχεία, ποσοστά % ετησίως) Πηγή:. 1) Πριν από τον Ιανουάριο του 1999 τα συνθετικά επιτόκια της ζώνης του ευρώ υπολογίζονταν βάσει των εθνικών επιτοκίων σταθµισµένων µε το ΑΕΠ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Σ44 Ιούνιος 2007

151 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Χρηµατοπιστωτικές αγορές 4. 7 Α π ο δ ό σ ε ι ς ο µ ο λ ό γ ω ν τ ο υ η µ ο σ ί ο υ (ποσοστά % ετησίως, µέσοι όροι περιόδου) Ζώνη του ευρώ 1),2) ΗΠΑ Ιαπωνία 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος 2 ετών 3 ετών 5 ετών 7 ετών 10 ετών 10 ετών 10 ετών ,47 2,77 3,29 3,70 4,14 4,26 1,50 2,38 2,55 2,85 3,14 3,44 4,28 1,39 3,44 3,51 3,64 3,72 3,86 4,79 1,74 3,02 3,11 3,28 3,39 3,56 4,57 1,58 3,41 3,53 3,75 3,88 4,05 5,07 1,90 3,60 3,66 3,76 3,84 3,97 4,90 1,80 3,73 3,73 3,77 3,79 3,86 4,63 1,70 3,95 3,96 3,99 4,02 4,08 4,68 1,68 3,38 3,52 3,74 3,89 4,06 5,10 1,91 3,47 3,59 3,78 3,91 4,08 5,10 1,87 3,58 3,69 3,84 3,94 4,10 5,10 1,91 3,59 3,65 3,75 3,83 3,97 4,88 1,81 3,62 3,64 3,70 3,74 3,84 4,72 1,68 3,69 3,70 3,77 3,80 3,88 4,73 1,76 3,71 3,70 3,73 3,74 3,80 4,60 1,70 3,79 3,79 3,83 3,84 3,90 4,57 1,64 3,94 3,96 4,02 4,02 4,10 4,76 1,71 3,96 3,98 4,02 4,07 4,12 4,73 1,71 3,94 3,94 3,95 3,96 4,02 4,56 1,62 4,11 4,12 4,15 4,20 4,25 4,69 1,67 4,26 4,28 4,31 4,34 4,37 4,75 1,67 25 Α π ο δ ό σ ε ι ς ο µ ο λ ό γ ω ν η µ ο σ ί ο υ ζ ώ ν η ς ε υ ρ ώ 2 ) (µηνιαία στοιχεία, ποσοστά % ετησίως) 26 Α π ο δ ό σ ε ι ς 1 0 ε τ ώ ν ο µ ο λ ό γ ω ν η µ ο σ ί ο υ (µηνιαία στοιχεία, ποσοστά % ετησίως) Πηγή:. 1) Μέχρι το εκέµβριο του 1998 οι αποδόσεις της ζώνης του ευρώ υπολογίζονταν βάσει των εναρµονισµένων αποδόσεων των οµολόγων του ηµοσίου σταθµισµένων µε το αντίστοιχο εθνικό ΑΕΠ. Έκτοτε οι συντελεστές στάθµισης είναι τα ονοµαστικά ανεξόφλητα υπόλοιπα των οµολόγων του ηµοσίου για κάθε διάρκεια. 2) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Ιούνιος 2007 Σ45

152 4. 8 ε ί κ τ ε ς τ η ς χ ρ η µ α τ ι σ τ η ρ ι α κ ή ς α γ ο ρ ά ς (επίπεδα δείκτη σε µονάδες, µέσοι όροι περιόδου) 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος είκτης αναφοράς Ευρύς 50 Βασικά βιοµηχανικά προϊόντα Καταναλωτικές υπηρεσίες είκτες Dow Jones EURO STOXX 1) Καταναλωτικά αγαθά Πετρέλαιο και αέριο Κυριότεροι τοµείς της οικονοµίας Χρηµατοπιστωτικός τοµέας , ,8 251,4 163,4 219,9 300,5 238,2 258,6 298,3 266,3 399,2 395, , ,9 293, ,6 307,0 181,3 245,1 378,6 287,7 307,3 297,2 334,1 433,1 457, , ,3 357, ,4 402,3 205,0 293,7 419,8 370,3 391,3 345,3 440,0 416,8 530, , ,2 347, ,4 373,1 199,2 286,5 423,6 358,4 379,7 354,5 413,3 415,8 522, , ,8 348, ,9 386,0 199,6 285,5 412,8 357,5 387,5 358,0 417,7 403,5 539, , ,0 350, ,8 399,7 202,0 287,9 410,1 364,7 378,4 325,8 438,1 397,8 532, , ,2 383, ,4 450,4 219,3 315,1 432,7 400,7 419,5 343,1 490,8 450,1 526, , ,0 402, ,5 489,9 233,3 335,7 422,8 418,6 462,7 349,4 512,3 472,8 527, , ,9 351, ,8 392,2 200,9 287,9 415,8 362,7 394,5 358,9 420,4 401,0 542, , ,7 331, ,7 367,8 193,6 269,8 390,7 338,2 365,2 336,0 404,4 394,8 530, , ,3 339, ,3 389,0 196,6 277,0 409,5 348,2 369,8 321,7 415,7 393,3 548, , ,2 351, ,9 399,7 200,9 289,3 418,2 366,5 375,9 324,4 442,3 394,9 525, , ,8 359, ,6 410,4 208,4 297,2 401,9 379,1 389,6 331,3 456,0 405,6 525, , ,9 375, ,8 435,6 216,9 306,8 419,4 397,5 405,6 341,1 475,6 431,1 532, , ,7 384, ,8 451,8 220,1 319,2 438,6 401,3 420,2 343,6 490,5 456,8 517, , ,9 389, ,4 464,4 221,0 319,3 440,4 403,4 433,3 344,6 507,0 463,1 529, , ,2 400, ,8 476,4 229,1 328,2 426,5 419,8 452,2 350,4 505,0 485,0 538, , ,0 410, ,2 496,6 235,9 339,4 428,2 428,3 476,2 355,3 524,7 481,0 530, , ,4 397, ,5 497,9 235,1 340,2 413,9 408,6 461,2 343,0 508,5 452,6 512, , ,0 421, ,7 531,7 247,6 363,9 437,2 432,7 493,8 362,4 540,4 477,4 531, , ,5 431, ,8 545,5 248,5 374,4 454,1 439,8 514,4 374,5 559,2 476,2 547, , ,7 Κοινή ωφέλεια Βιοµηχανία Τεχνολογία Τηλεπικοινωνίες Υπηρεσίες υγείας ΗΠΑ Standard & Poor s 500 Ιαπωνία Nikkei Ε υ ρ ύ ς δ ε ί κ τ η ς D o w J o n e s E U R O S T O X X, δ ε ί κ τ η ς S t a n d a r d & P o o r s κ α ι δ ε ί κ τ η ς N i k k e i (Ιανουάριος 1994=100, µηνιαίοι µέσοι όροι) Πηγή:. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Σ46 Ιούνιος 2007

153 5 Τ Ι Μ Ε Σ, Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η, Ζ Η Τ Η Σ Η Κ Α Ι Α Γ Ο Ρ Ε Σ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ 5. 1 Ε ν Τ Κ, λ ο ι π έ ς τ ι µ έ ς κ α ι κ ό σ τ ο ς (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 1. Εναρµονισµένος είκτης Τιµών Καταναλωτή 1) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος 4) = ,0 % του συνόλου 3) 100,0 1 (ε.δ., εκατοστιαία µεταβολή έναντι προηγούµενης περιόδου) Υποµνηµατικό στοιχείο: ιοικητικά Αγαθά Υπηρεσίες Υπηρεσίες καθοριζόµενες τιµές 2) πλην µη επεξεργ. ειδών διατροφής & ενέργειας 82,8 59,2 40,8 100,0 Επεξεργασµένα είδη διατροφής 11,9 Μη επεξεργασµένα είδη διατροφής ,8 2,1 2,0 1,8 2, ,0 2,4 97,9 2,1 2,1 1,8 2, ,0 3,1 100,0 2,2 1,5 2,1 2, ,1 2,7 102,2 2,2 1,5 2,3 2, ,0 3,1 101,0 2,3 1,4 2,6 1,9 0,4 0,5 0,7 0,1 1,3 0,4 2,2 2,9 102,4 2,5 1,5 2,8 2,0 0,8 0,4 0,6 0,3 3,9 0,5 2,4 3,2 102,5 2,1 1,5 2,3 2,0 0,5 0,4 1,9 0,2 0,6 0,6 2,0 3,3 102,8 1,8 1,6 1,6 2,1 0,0 0,8 0,8 0,3-4,2 0,6 1,6 3,0 102,9 1,9 1,9 1,6 2,4 0,5 0,4-0,2 0,4 1,0 0,7 1,7 2,9 103,0 1,9 1,6 1,8 2,0 0,1 0,1-0,1 0,1 0,1 0,2 1,7 2,9 102,5 1,8 1,8 1,5 2,3 0,2 0,1 0,1 0,1 0,4 0,3 1,6 3,0 102,8 1,8 1,9 1,5 2,4 0,2 0,1-0,5 0,3 0,3 0,3 1,7 3,1 103,5 1,9 1,9 1,7 2,4 0,2 0,1-0,2 0,2 1,5 0,1 1,8 2,7 104,2 1,9 1,9 1,5 2,5 0,4 0,1 1,3 0,0 1,4 0,3 1,8 2,6. 1, ,6 Βιοµηχανικά αγαθά πλην ενέργειας 30,0 Ενέργεια (µη ε.δ.) 9,6 40,8 Συνολικός Εν ΤΚ πλην διοικητικά καθοριζόµενων τιµών 86,1 ιοικητικά καθοριζό- µενες τιµές 13,9 % του συνόλου 2) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Είδη διατροφής (συµπεριλ. αλκοολούχα ποτά και καπνός) 19,6 Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) Eκτιµήσεις της βάσει στοιχείων της Eurostat. Αυτά τα πειραµατικά στοιχεία παρέχουν µόνο ένα κατά προσέγγιση µέτρο του διοικητικού καθορισµού των τιµών, καθώς οι µεταβολές των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών δεν µπορούν να αποµονωθούν πλήρως από τις λοιπές επιδράσεις. Βλ. σηµείωση που εξηγεί τη µεθοδολογία που χρησιµοποιείται για την κατάρτιση αυτού του δείκτη στην ηλεκτρονική διεύθυνση 3) Οι συντελεστές στάθµισης αφορούν το ) Eκτίµηση µε βάση τις πρώτες δηµοσιεύσεις εθνικών στοιχείων, που συνήθως καλύπτουν το 95% της ζώνης του ευρώ, καθώς και µε βάση αρχικές πληροφορίες για τις τιµές της ενέργειας. Επεξεργασµένα είδη διατροφής 11,9 Μη επεξεργασµένα είδη διατροφής 7,6 Αγαθά 39,6 Βιοµηχανικά αγαθά πλην ενέργειας 30,0 Ενέργεια 9,6 Στέγαση Υπηρεσίες ιάφορες ,8 3,3 2,1 1,2 0,8 3,0 2,4 2,0 2,9-0,6 2,7 3,4 2,3 3,4 0,6 1,6 0,8 4,5 2,4 1,9 2,8-2,0 2,4 5,1 1,6 2,0 0,8 2,4 0,3 10,1 2,6 2,0 2,7-2,2 2,3 3,1 2,4 2,1 2,8 2,3 0,6 7,7 2,5 2,1 2,5-3,3 2,3 2,3 1,8 2,0 1,4 3,0 0,3 12,2 2,5 2,0 2,4-3,3 2,2 2,3 2,0 2,2 1,6 3,1 0,7 11,6 2,5 2,1 2,8-3,6 2,3 2,2 2,8 2,1 3,9 2,0 0,7 6,3 2,5 2,1 2,6-3,6 2,4 2,3 2,9 2,2 4,1 1,0 0,8 1,5 2,5 2,1 2,3-2,5 2,4 2,4 2,5 2,1 3,1 1,1 1,1 1,1 2,6 2,0 2,9-2,1 2,8 2,5 3,0 2,2 4,4 1,1 0,8 2,1 2,5 2,1 2,3-2,7 2,5 2,4 2,7 2,1 3,7 1,4 0,9 2,9 2,5 2,1 2,2-2,3 2,4 2,4 2,8 2,2 3,7 0,9 0,9 0,9 2,6 2,0 2,9-1,7 2,7 2,4 2,4 2,1 2,8 1,1 1,1 0,8 2,6 2,0 2,8-1,8 2,8 2,6 2,3 1,9 2,9 1,4 1,2 1,8 2,6 2,0 2,9-2,8 2,9 2,6 2,7 1,9 3,9 1,0 1,1 0,4 2,7 2,1 2,6-2,2 2,7 3,7 10,2 Μισθώσεις 6,2 Μεταφορές 6,4 Επικοινωνίες 3,1 Αναψυχή και προσωπικές υπηρεσίες 14,4 6,7 Ιούνιος 2007 Σ47

154 5. 1 Ε ν Τ Κ, λ ο ι π έ ς τ ι µ έ ς κ α ι κ ό σ τ ο ς (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 2. Τιµές βιοµηχανίας, κατασκευών, κατοικιών και βασικών εµπορευµάτων 100,0 % του συνόλου 5) 100, α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος (2000=100) Τιµές παραγωγού βιοµηχανικών αγαθών πλην κατασκευών 89,5 82,4 Βιοµηχανία πλην κατασκευών και ενέργειας Μεταποίηση Ενδιά- µεσα αγαθά 31,6 Κεφαλαιακά αγαθά 21,2 Καταναλωτικά αγαθά 29,6 ιαρκή 4,0 Τιµές πρώτων υλών στην παγκόσµια αγορά 3) ,4 1,4 0,9 0,8 0,8 0,3 1,1 0,6 1,2 3,7 2,1 7,0-4,0-4,5 25,1 105,8 2,3 2,5 2,0 3,5 0,7 1,3 0,7 1,4 3,9 2,6 7,4 18,4 10,8 30,5 110,1 4,1 3,2 1,9 2,9 1,3 1,1 1,3 1,1 13,4 3,1 7,9 28,5 9,4 44,6 115,8 5,1 3,4 2,8 4,8 1,4 1,7 1,6 1,7 13,2. 6,4 19,7 24,8 52,9 113,9 5,2 3,2 1,7 2,2 1,0 1,5 1,4 1,5 18,8 2,6-36,4 23,6 52,3 115,8 5,8 3,9 2,6 4,4 1,2 1,7 1,6 1,8 17,3 3,4 6,9 30,0 26,2 56,2 116,9 5,4 3,7 3,6 6,3 1,7 1,9 1,8 1,9 11,7 3,5-13,4 26,6 55,7 116,6 4,1 2,8 3,5 6,2 1,8 1,6 1,7 1,6 6,1. 6,0 3,9 23,0 47,3 117,3 2,9 2,5 3,4 6,0 2,0 1,5 2,0 1,5 1, ,5 15,7 44,8 116,6 4,1 2,9 3,4 6,1 1,8 1,4 1,7 1,4 6, ,2 17,7 47,4 116,9 3,1 2,4 3,5 6,2 2,0 1,5 1,9 1,4 1, ,6 15,6 42,2 117,3 2,9 2,5 3,5 6,0 2,1 1,6 2,0 1,6 1, ,6 13,9 44,9 117,6 2,8 2,6 3,4 5,9 2,0 1,5 1,9 1,4 0, ,3 17,6 47,3 118,2 2,4 2,6 3,4 5,8 2,0 1,6 1,8 1,6-0, ,6 15,3 50, ,9 11,9 50,3 Μη διαρκή 25,6 Ενέργεια 17,6 Κατασκευές 1) Τιµές κατοικιών 2) 100,0 πλην ενέργειας 32,8 Τιµές πετρελαίου 4) (ευρώ ανά βαρέλι) 3. Ωριαίο κόστος εργασίας 7) (ε.δ., 2000=100) Κατά συνιστώσα Μισθοί και ηµεροµίσθια Εργοδοτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης Κατά επιλεγµένο κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας Ορυχεία, µεταποίηση και ενέργεια Κατασκευές Υπηρεσίες είκτης µισθών βάσει συλλογικών διαπραγµατεύσεων % του συνόλου 5) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. 100,0 100,0 73,1 26, ,8 3,1 2,9 3,8 3,1 3,8 2,9 2,4 113,5 2,4 2,3 2,3 2,8 2,7 2,0 2,1 116,2 2,4 2,6 1,9 2,5 2,2 2,4 2,1 119,1 2,5 2,8 1,9 2,8 2,2 2,4 2,2 118,0 2,5 2,9 1,2 2,7 2,4 2,4 2,1 118,7 2,6 2,9 2,0 3,2 1,7 2,4 2,4 119,5 2,5 2,7 2,2 3,1 1,9 2,2 2,0 120,2 2,4 2,5 2,2 2,2 2,6 2,5 2, ,9 34,6 9,1 56,3 Πηγές: Eurostat, HWWΙ (στήλες 13 και 14 στον Πίνακα 2 της Ενότητας 5.1), υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Thomson Financial Datastream (στήλη 15 στον Πίνακα 2 της Ενότητας 5.1), υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Eurostat (στήλη 6 στον Πίνακα 2 της Ενότητας 5.1 και στήλη 7 στον Πίνακα 3 της Ενότητας 5.1) και υπολογισµοί της (στήλη 12 στον Πίνακα 2 της Ενότητας 5.1 και στήλη 8 στον Πίνακα 3 της Ενότητας 5.1). 1) Κατοικίες, βάσει µη εναρµονισµένων στοιχείων. 2) είκτης τιµών κατοικιών της ζώνης του ευρώ, βάσει µη εναρµονισµένων πηγών. 3) Αφορά τις τιµές σε ευρώ. 4) Αργό εµπλουτισµένο Brent (παράδοση µετά από ένα µήνα). 5) Το ) Τα τριµηνιαία στοιχεία για το δεύτερο (τέταρτο) τρίµηνο αφορούν εξαµηνιαίους µέσους όρους του πρώτου (δεύτερου) εξαµήνου του έτους, αντίστοιχα. εδοµένου ότι κάποια εθνικά στοιχεία είναι διαθέσιµα σε ετήσια συχνότητα µόνο, η εξαµηνιαία εκτίµηση βασίζεται εν µέρει σε ετήσια αποτελέσµατα, συνεπώς η ακρίβεια των εξαµηνιαίων στοιχείων είναι µικρότερη από ό,τι η ακρίβεια των ετήσιων στοιχείων. 7) Ωριαίο κόστος εργασίας για το σύνολο της οικονοµίας. Εξαιρούνται οι κλάδοι της γεωργίας, της δηµόσιας διοίκησης, της εκπαίδευσης, της υγείας και των "λοιπών υπηρεσιών". Λόγω διαφορών ως προς την κάλυψη, το άθροισµα των συνιστωσών ενδέχεται να µην συµφωνεί µε το σύνολο. Σ48 Ιούνιος 2007

155 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Τιµές, παραγωγή, ζήτηση και αγορές εργασίας 5. 1 Ε ν Τ Κ, λ ο ι π έ ς τ ι µ έ ς κ α ι κ ό σ τ ο ς (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 4. Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος, µισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό και παραγωγικότητα της εργασίας (εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ. (2000=100) Γεωργία, θήρα, εκµετάλλευση δασών και αλιεία Ορυχεία, µεταποίηση και ενέργεια Κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας Κατασκευές Εµπόριο, επισκευές, ξενοδοχεία και εστιατόρια, µεταφορές και επικοινωνίες Χρηµατοοικονο- µικά, ακίνητα, µισθώσεις και επιχειρηµατικές υπηρεσίες ηµόσια διοίκηση, εκπαίδευση, υγεία και λοιπές υπηρεσίες Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 1) 106,5 1,8 5,9 0,2 3,2 2,1 1,5 2,8 107,7 1,1-9,3 0,2 3,4-0,1 2,3 2,5 108,7 0,9 7,2-1,2 3,4 0,3 1,8 1,9 109,5 0,8 5,1-1,7 0,9 0,5 2,4 2,2 109,3 0,9 9,2-2,0 2,1 0,1 2,1 2,7 109,4 0,9 6,5-1,5 1,3 0,4 2,6 2,2 109,8 1,1 6,0-1,5-0,2 0,8 1,8 3,1 109,6 1,1 5,9-1,6 0,6 0,4 3,0 2,5 109,3 0,0 2,0-2,1 1,8 0,3 2,3 0,8 Μισθολογική δαπάνη ανά µισθωτό 107,5 2,1 2,3 2,1 2,7 1,9 2,5 2,0 109,8 2,2 2,4 2,7 2,5 1,5 1,9 2,5 111,8 1,7 3,2 1,5 2,3 1,6 2,0 1,9 114,2 2,2 3,1 2,5 2,7 2,1 1,6 2,2 112,8 2,2 3,2 1,6 2,4 1,6 1,8 3,3 113,4 2,2 2,6 2,5 2,8 2,1 1,6 2,3 114,2 2,5 2,9 2,5 2,4 2,4 1,1 3,2 114,5 2,4 4,0 2,7 2,4 1,9 1,8 2,6 114,8 1,7 3,0 2,4 3,4 2,1 2,0 0,5 Παραγωγικότητα της εργασίας 2) 100,9 0,3-3,3 1,9-0,5-0,2 1,0-0,8 102,0 1,1 12,9 2,5-0,9 1,6-0,4 0,1 102,8 0,8-3,8 2,7-1,1 1,3 0,2 0,0 104,3 1,4-1,8 4,3 1,9 1,7-0,8 0,0 103,2 1,2-5,5 3,7 0,3 1,4-0,3 0,6 103,6 1,3-3,7 4,1 1,5 1,8-0,9 0,1 104,1 1,4-2,9 4,1 2,6 1,6-0,7 0,1 104,4 1,3-1,8 4,3 1,8 1,6-1,2 0,0 105,0 1,7 1,0 4,6 1,5 1,8-0,3-0,2 5. Αποπληθωριστές του ΑΕΠ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. (ε.δ., 2000=100) Εγχώρια ζήτηση Ιδιωτική κατανάλωση ηµόσια κατανάλωση Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου Εξαγωγές 3) Εισαγωγές 3) ,3 2,1 2,0 2,1 2,4 1,2-1,2-1,8 109,4 1,9 2,1 2,1 2,2 2,5 1,1 1,5 111,4 1,9 2,2 2,0 2,4 2,3 2,7 3,7 113,3 1,8 2,3 2,2 1,9 2,7 2,6 4,0 112,5 1,7 2,7 2,4 2,3 2,3 2,8 5,4 113,1 1,8 2,6 2,4 2,8 2,8 3,0 5,1 113,7 1,9 2,2 2,1 1,9 2,9 2,7 3,5 114,2 1,7 1,7 1,8 0,5 2,9 1,8 2,0 115,3 2,5 1,7 1,7 1,3 3,1 2,3 0,4 Πηγές: Υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Eurostat. 1) Μισθολογική δαπάνη (σε τρέχουσες τιµές) ανά µισθωτό προς προστιθέµενη αξία (όγκος) ανά απασχολούµενο. 2) Προστιθέµενη αξία (όγκος) ανά απασχολούµενο. 3) Οι αποπληθωριστές των εξαγωγών και των εισαγωγών αφορούν τα αγαθά και τις υπηρεσίες και συµπεριλαµβάνουν το διασυνοριακό εµπόριο εντός της ζώνης του ευρώ. Ιούνιος 2007 Σ49

156 5. 2 Π α ρ α γ ω γ ή κ α ι ζ ή τ η σ η 1. ΑΕΠ και συνιστώσες της δαπάνης ΑΕΠ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. α τρ. β τρ. γ τρ α τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. α τρ. β τρ. γ τρ α τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Ιδιωτική κατανάλωση Εγχώρια ζήτηση ηµόσια κατανάλωση Ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου Μεταβολές αποθεµάτων 2) Ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών 1) Τρέχουσες τιµές (δισεκ. ευρώ, εποχικά διορθωµένες) 7.486, , , , ,7 1,9 156, , , , , , , ,1 7,9 158, , , , , , , ,8 17,3 118, , , , , , , ,9 27,9 102, , , , , ,1 422,8 430,1 10,5 17,6 819,5 801, , , ,5 428,3 443,3 7,4 22,1 834,2 812, , , ,6 429,4 450,6 11,6 20,8 852,0 831, , , ,6 432,2 459,9-1,7 42,4 882,0 839, , , ,5 436,7 475,4 14,1 35,1 891,0 855,9 ποσοστό % του ΑΕΠ 100,0 98,8 56,9 20,4 21,2 0,3 1,2 - - Αλυσωτοί δείκτες όγκου (τιµές προηγούµενου έτους, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία 3) ) τριµηνιαίες εκατοστιαίες µεταβολές 0,9 0,5 0,5 1,1 1, ,6 2,7 0,9 0,8 0,3 0,1 2, ,0 0,8 0,6 0,8 0,7 0,6 1, ,4 2,1 0,9 0,1 0,4 0,4 1, ,5 1,7 0,6 1,1-0,1 0,8 2, ,3 1,6 ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές 0,8 1,5 1,2 1,8 1, ,1 3,1 2,0 1,9 1,5 1,4 2, ,9 6,8 1,5 1,7 1,5 1,4 2, ,2 5,0 2,7 2,5 1,7 2,0 4, ,3 7,9 2,4 2,4 1,7 2,2 4, ,1 9,4 2,9 2,6 1,7 1,7 5, ,1 7,7 2,8 3,0 1,7 1,9 4, ,9 7,5 3,3 2,4 1,9 2,2 5, ,8 7,5 3,0 3,0 1,3 1,9 7, ,3 6,3 συµβολή στην τριµηνιαία εκατοστιαία µεταβολή του ΑΕΠ σε εκατοστιαίες µονάδες 0,9 0,5 0,3 0,2 0,2-0,2 0, ,9 0,8 0,2 0,0 0,4 0,2 0, ,6 0,8 0,4 0,1 0,2 0,1-0, ,9 0,1 0,2 0,1 0,3-0,4 0, ,6 1,1-0,1 0,2 0,5 0,5-0,5 - - συµβολή στην ετήσια εκατοστιαία µεταβολή του ΑΕΠ σε εκατοστιαίες µονάδες 0,8 1,4 0,7 0,4 0,2 0,2-0, ,0 1,9 0,9 0,3 0,5 0,2 0, ,5 1,7 0,9 0,3 0,5 0,0-0, ,7 2,5 1,0 0,4 1,0 0,1 0, ,4 2,3 1,0 0,4 0,9 0,0 0, ,9 2,6 1,0 0,4 1,1 0,1 0, ,8 2,9 1,0 0,4 1,0 0,6-0, ,3 2,4 1,1 0,5 1,2-0,4 1, ,0 3,0 0,7 0,4 1,5 0,4 0,1 - - Εξαγωγές 1) Εισαγωγές 1) Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. 1) Οι εξαγωγές και οι εισαγωγές καλύπτουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες και συµπεριλαµβάνουν το διασυνοριακό εµπόριο εντός της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία δεν συµφωνούν πλήρως µε τον Πίνακα 1 της Ενότητας ) Συµπεριλαµβάνεται η κτήση µείον η διάθεση τιµαλφών. 3) Τα ετήσια στοιχεία δεν είναι διορθωµένα ως προς τις διαφοροποιήσεις του αριθµού των εργάσιµων ηµερών. Σ50 Ιούνιος 2007

157 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Τιµές, παραγωγή, ζήτηση και αγορές εργασίας 5. 2 Π α ρ α γ ω γ ή κ α ι ζ ή τ η σ η 2. Προστιθέµενη αξία κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. α τρ. β τρ. γ τρ α τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. α τρ. β τρ. γ τρ α τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Γεωργία, θήρα, εκ- µετάλλευση δασών και αλιεία Ορυχεία, µεταποίηση και ενέργεια Ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (βασικές τιµές) Κατασκευές Εµπόριο, επισκευές, ξενοδοχεία και εστιατόρια, µεταφορές και επικοινωνίες Χρηµατοοικονοµικά, ακίνητα, µισθώσεις και επιχειρηµατικές δραστηριότητες ηµόσια διοίκηση, εκπαίδευση, υγεία και λοιπές υπηρεσίες Φόροι µείον επιδοτήσεις προϊόντων Τρέχουσες τιµές (δισεκ. ευρώ, εποχικά διορθωµένες) 6.725,3 152, ,3 391, , , ,6 761, ,8 157, ,1 412, , , ,0 796, ,3 145, ,4 438, , , ,6 838, ,8 143, ,0 481, , , ,4 903, ,7 35,2 374,3 115,2 386,9 510,0 419,1 220, ,5 35,6 379,0 118,6 391,8 517,1 425,4 224, ,3 36,1 385,3 122,2 397,1 524,4 426,3 224, ,3 36,8 388,5 125,3 400,0 530,2 428,5 234, ,4 36,3 397,0 128,9 402,2 538,9 433,0 240,4 ποσοστό % της προστιθέµενης αξίας 100,0 1,9 20,3 6,4 21,0 27,7 22,6 - Αλυσωτοί δείκτες όγκου (τιµές προηγούµενου έτους, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία 1) ) τριµηνιαίες εκατοστιαίες µεταβολές 0,8-2,5 1,5 0,0 0,7 1,0 0,5 1,7 1,0 0,3 1,3 2,6 1,2 1,1 0,3 0,0 0,6-0,2 1,0 1,2 0,6 0,4 0,2 0,8 0,7 2,3 0,6 1,5 0,7 0,7 0,3 2,7 0,8-1,7 1,1 1,9 0,4 0,9 0,5-0,6 ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές 0,7-5,9 0,4 0,3 0,4 1,6 1,0 1,4 2,1 11,4 1,8 0,8 2,9 1,8 1,3 1,7 1,5-5,0 1,1 1,5 1,8 2,2 1,3 1,6 2,6-1,9 3,8 4,4 2,7 2,6 1,3 3,9 2,2-3,2 3,4 3,7 2,4 2,0 1,3 3,6 2,8-1,8 4,0 4,6 3,0 2,9 1,4 3,6 2,8-2,5 4,3 4,9 2,9 2,7 1,4 3,1 3,1-0,2 4,4 5,3 3,3 3,2 1,3 5,3 3,1 0,6 4,0 7,4 2,9 3,1 1,3 2,8 συµβολή στην τριµηνιαία εκατοστιαία µεταβολή της προστιθέµενης αξίας σε εκατοστιαίες µονάδες 0,8 0,0 0,3 0,0 0,2 0,3 0,1-1,0 0,0 0,3 0,2 0,2 0,3 0,1-0,6 0,0 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1-0,7 0,0 0,1 0,1 0,2 0,2 0,1-0,8 0,0 0,2 0,1 0,1 0,2 0,1 - συµβολή στην ετήσια εκατοστιαία µεταβολή της προστιθέµενης αξίας σε εκατοστιαίες µονάδες 0,7-0,1 0,1 0,0 0,1 0,4 0,2-2,1 0,3 0,4 0,0 0,6 0,5 0,3-1,5-0,1 0,2 0,1 0,4 0,6 0,3-2,6 0,0 0,8 0,3 0,6 0,7 0,3-2,2-0,1 0,7 0,2 0,5 0,5 0,3-2,8 0,0 0,8 0,3 0,6 0,8 0,3-2,8-0,1 0,9 0,3 0,6 0,7 0,3-3,1 0,0 0,9 0,3 0,7 0,9 0,3-3,1 0,0 0,8 0,5 0,6 0,9 0,3 - Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της. 1) Τα ετήσια στοιχεία δεν είναι διορθωµένα ως προς τις διαφοροποιήσεις του αριθµού των εργάσιµων ηµερών. Ιούνιος 2007 Σ51

158 5. 2 Π α ρ α γ ω γ ή κ α ι ζ ή τ η σ η (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 3. Βιοµηχανική παραγωγή % του συνόλου 1) 2004 α τρ. β τρ. γ τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. 100,0 (ε.δ., 2000=100) 82,9 82,9 Μεταποίηση 75,0 Βιοµηχανία πλην κατασκευών 74,0 Βιοµηχανία πλην κατασκευών και ενέργειας Ενδιάµεσα αγαθά 30,0 Κεφαλαιακά αγαθά Καταναλωτικά αγαθά Κατασκευές ,1 102,4 2,1 2,1 2,0 2,3 3,3 0,5 0,1 0,6 2,0-0,5 1,1 103,8 1,3 1,3 1,1 0,9 2,8 0,5-0,9 0,7 1,3-0,4 3,8 108,0 4,0 4,4 4,4 5,0 5,9 2,4 4,2 2,1 0,7 4,2 3,9 106,3 3,5 3,7 3,6 3,0 5,4 2,2 2,4 2,2 4,0 1,7 3,2 107,6 4,3 4,4 4,7 5,7 5,7 2,6 3,7 2,4 0,9 3,7 4,2 108,6 4,2 4,5 4,4 5,8 5,7 1,7 5,1 1,1 1,5 4,4 4,1 109,3 4,0 4,9 4,9 5,3 6,7 3,1 5,5 2,7-3,3 6,7 4,2 108,7 4,1 4,7 4,9 5,4 6,0 3,0 5,0 2,6-1,6 5,2 3,8 108,9 3,0 4,0 3,8 3,5 6,5 2,4 5,3 1,9-3,9 6,6 4,4 110,3 4,8 6,0 6,0 7,3 7,7 3,9 6,5 3,5-4,2 8,6 3,4 109,7 3,3 5,4 5,6 5,5 7,0 3,6 3,8 3,5-7,5 8,6 4,8 110,2 3,9 5,8 6,0 7,2 7,4 2,5 5,0 2,1-7,3 11,5 4,8 110,7 3,7 5,3 5,5 6,4 6,4 3,2 3,9 3,1-7,4 11,1 µηνιαίες εκατοστιαίες µεταβολές (ε.δ.) 0,0-0,1 0,3 0,3 0,6-0,1 0,5 0,2 0,5-2,1 0,9 0,6-0,3 0,5 0,4 0,1 1,4 0,1 1,3-0,1 0,5 0,9 1,0-1,3 1,3 1,5 2,1 0,8 1,2 0,9 1,2 1,8 0,8-0,4 - -0,6-0,1-0,1-0,6 0,3-0,4-1,5-0,2-3,5 0,4 0,7-0,5 0,5 0,5 0,7 0,9 0,0 0,7-0,1-0,2 1,3 0,9-0,4 0,3 0,6 0,5 0,0 0,5-0,2 0,7 0,3 0,9 22,4 21,5 ιαρκή 3,6 Μη διαρκή 17,9 Ενέργεια 8,9 17,1 4. Νέες παραγγελίες, κύκλος εργασιών και λιανικές πωλήσεις βιοµηχανικών κλάδων και επιβατικά αυτοκίνητα για πρώτη φορά σε κυκλοφορία Νέες παραγγελίες Μεταποίηση 2) (τρέχουσες τιµές) Κύκλος εργασιών Μεταποίηση (τρέχουσες τιµές) Τρέχουσες τιµές Λιανικές πωλήσεις Σταθερές τιµές Επιβατικά αυτοκίνητα για πρώτη φορά σε κυκλοφορία % του συνόλου 1) 2004 β τρ. γ τρ α τρ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. (ε.δ., 2000=100) 100,0 100,0 (ε.δ., 2000=100) 100,0 100,0 100,0 (ε.δ., 2000=100) 100,0 100,0 Είδη διατροφής, ποτά, καπνός ,0 7,4 106,2 5,1 2,3 105,3 1,6 1,2 1,7 1,9 3, ,0 110,9 4,6 110,7 3,6 2,2 106,7 1,3 0,6 1,7 2,3 1, ,6 121,5 9,5 118,9 7,3 3,4 108,8 2,0 0,7 2,6 2,9 4, ,4 119,7 8,4 118,2 6,4 3,7 108,5 2,2 1,3 2,5 2,9 4, ,9 123,3 10,6 119,8 6,5 3,8 109,2 2,3 1,3 2,7 3,5 5, ,8 125,4 7,0 121,9 7,6 3,4 109,6 2,2-0,2 3,5 3,3 6, ,1 127,9 8,5 124,5 7,7 2,5 109,6 1,4 0,0 2,4 4,1 4, ,7 125,0 6,3 122,3 8,0 3,3 109,6 2,1-0,1 3,3 3,4 7, ,4 127,2 2,0 123,5 4,0 4,1 110,2 3,0 0,2 4,4 4,5 7, ,2 127,2 12,4 123,4 10,1 2,0 109,1 0,9-0,5 1,6 2,3 3, ,9 126,4 5,1 124,0 7,4 2,0 109,6 1,1-0,8 2,6 4,8 4, ,7 130,2 8,1 126,1 5,9 3,3 110,0 2,2 1,2 2,9 5,6 5, , ,9 110,2 1,6 0,7 2, ,8 µηνιαίες εκατοστιαίες µεταβολές (ε.δ.) - 0,8-2,1 0,7-0,5 0,1 0,7 1,3 1,0-2,5-1,8-1,0 0,5-0,5 0,2 0,6 0,5 1,2-5,5-0,0 - -0,1-0,8 - -0,9-0,4-1,2 0,9-2,1 - -8,6 - -0,6-0,4 0,4-0,4 0,3 0,7-1,2 0,4 - -0,5-2,9-1,7 0,6-0,4 0,3 0,3-1,8 0,9-4, ,3-0,2 0,5 0, ,3 43,7 Λοιπά, πλην ειδών διατροφής 56,3 Υφαντουργία, ένδυση, υπόδηση 10,6 Οικιακός εξοπλισµός 14,8 (ε.δ.) χιλιάδες 3) Πηγές: Eurostat, εκτός από τις στήλες 12 και 13 του Πίνακα 4 της Ενότητας 5.2 (υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων). 1) Το ) Συµπεριλαµβάνονται µεταποιητικοί κλάδοι που λειτουργούν κυρίως βάσει παραγγελιών, οι οποίοι αντιπροσώπευαν το 62,6% της συνολικής µεταποίησης το ) Τα ετήσια και τα τριµηνιαία στοιχεία αποτελούν το µέσο όρο των µηνιαίων στοιχείων για την περίοδο αναφοράς. Σ52 Ιούνιος 2007

159 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Τιµές, παραγωγή, ζήτηση και αγορές εργασίας 5. 2 Π α ρ α γ ω γ ή κ α ι ζ ή τ η σ η (διαφορές ποσοστών θετικών και αρνητικών απαντήσεων, 1) εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) 5. Έρευνες για τις Επιχειρήσεις και τους Καταναλωτές είκτης οικονοµικού κλίµατος 2) (µακροπρόθεσµος µέσος όρος =100) είκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στη βιοµηχανία 5) Παραγγελίες Μεταποίηση είκτης εµπιστοσύνης καταναλωτών 3) Αποθέµατα έτοιµων προϊόντων Προσδοκίες παραγωγής Χρησιµοποίηση εργοστασιακού δυναµικού 4) (ποσοστά %) 5) Χρηµατοοικονοµική κατάσταση το επόµενο 12µηνο Οικονοµική κατάσταση το επόµενο 12µηνο Ανεργία το επόµενο 12µηνο Αποτα- µιεύσεις το επόµενο 12µηνο α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , είκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στις κατασκευές είκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στο λιανικό εµπόριο είκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στις υπηρεσίες 5) Παραγγελίες Προσδοκίες απασχόλησης 5) Παρούσα κατάσταση Όγκος αποθεµάτων Αναµενόµενη κατάσταση 5) Επιχειρηµατικό κλίµα Ζήτηση τελευταίων µηνών Ζήτηση τους ερχόµενους µήνες α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γ Οικονοµικών και Χρηµατοπιστωτικών Υποθέσεων). 1) ιαφορές µεταξύ του ποσοστού των ερωτηθέντων που απάντησαν θετικά και του ποσοστού των ερωτηθέντων που απάντησαν αρνητικά. 2) Ο δείκτης του οικονοµικού κλίµατος αποτελείται από το δείκτη επιχειρηµατικών προσδοκιών στη βιοµηχανία, τις υπηρεσίες, τις κατασκευές και το λιανικό εµπόριο και από το δείκτη εµπιστοσύνης των καταναλωτών. Ο δείκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στη βιοµηχανία έχει συντελεστή στάθµισης 40%, στις υπηρεσίες 30%, στις κατασκευές 5% και στο λιανικό εµπόριο 5%, και ο δείκτης εµπιστοσύνης των καταναλωτών 20%. Τιµές δείκτη οικονοµικού κλίµατος άνω (κάτω) του 100 υποδηλώνουν οικονοµικό κλίµα άνω (κάτω) του µέσου όρου, όπως υπολογίζεται για την περίοδο από το 1990 έως το. 3) Λόγω των µεταβολών του γαλλικού ερωτηµατολογίου, τα αποτελέσµατα για τη ζώνη του ευρώ από τον Ιανουάριο του 2004 δεν είναι πλήρως συγκρίσιµα µε εκείνα προηγούµενων ερευνών. 4) Τα στοιχεία συλλέγονται κάθε Ιανουάριο, Απρίλιο, Ιούλιο και Οκτώβριο. Τα τριµηνιαία στοιχεία είναι µέσοι όροι δύο διαδοχικών ερευνών. Τα ετήσια στοιχεία συνάγονται από τους τρι- µηνιαίους µέσους όρους. 5) Οι δείκτες επιχειρηµατικών προσδοκιών στους διάφορους τοµείς και ο δείκτης εµπιστοσύνης των καταναλωτών υπολογίζονται ως απλοί µέσοι όροι των συνιστωσών. Οι εκτιµήσεις για τα αποθέµατα (στήλες 4 και 17) και την ανεργία (στήλη 10) χρησιµοποιούνται µε αντίθετο πρόσηµο για τον υπολογισµό των δεικτών επιχειρηµατικών προσδοκιών και εµπιστοσύνης των καταναλωτών. Ιούνιος 2007 Σ53

160 5. 3 Α γ ο ρ έ ς ε ρ γ α σ ί α ς 1 ) (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) 1. Απασχόληση % του συνόλου 2) 100,0 100, α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. οικονοµίας Κατά εργασιακό καθεστώς Κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας Εκατοµµύρια (ε.δ.) Μισθωτοί 84,6 15,4 Γεωργία, θήρα, εκµετάλλευση δασών και αλιεία 4,3 Ορυχεία, µεταποίηση και ενέργεια ,374 0,4 0,5 0,0-2,7-1,4 0,8 0,7 0,7 1,8 137,365 0,7 0,7 0,9-1,2-1,3 1,5 1,0 2,1 1,2 138,448 0,8 1,0-0,1-1,4-1,2 2,7 0,7 2,1 1,3 140,383 1,4 1,5 1,0-0,1-0,2 2,7 1,2 3,5 1,4 138,911 0,7 1,0-1,0-1,1-1,1 2,4 0,5 2,5 0,8 139,577 1,0 1,1 0,6 0,2-0,6 2,0 0,8 2,8 1,2 140,255 1,5 1,5 1,3 1,2-0,1 1,9 1,5 3,4 1,3 140,627 1,5 1,6 0,8-0,7 0,1 2,9 1,2 3,8 1,3 141,072 1,6 1,7 1,1-1,1-0,3 4,1 1,4 3,9 1,6 εκατοστιαίες µεταβολές τριµήνου (ε.δ.) 0,406 0,3 0,3 0,0 0,1 0,0 0,9 0,3 1,1-0,1 0,666 0,5 0,4 0,9 0,2-0,1 0,6 0,5 0,9 0,6 0,677 0,5 0,5 0,6 0,7 0,2 0,7 0,5 0,9 0,4 0,373 0,3 0,4-0,4-1,8 0,0 0,9 0,1 1,0 0,4 0,445 0,3 0,3 0,1-0,4-0,2 1,6 0,4 0,7 0,2 17,7 Κατασκευές 7,5 Εµπόριο, επισκευές, ξενοδοχεία και εστιατόρια, µεταφορές και επικοινωνίες 24,9 Αυτοαπασχολούµενοι Χρηµατοοικονοµικά, ακίνητα, µισθώσεις και επιχειρηµατικές υπηρεσίες 15,0 ηµόσια διοίκηση, εκπαίδευση, υγεία και λοιπές υπηρεσίες 30,4 2. Ανεργία (εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) Κατά ηλικία 3) Κατά φύλο 4) % του συνόλου 2) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Εκατοµµύρια 100,0 % εργατικού δυναµικού Εκατοµµύρια Ενήλικες Νέοι Άνδρες Γυναίκες 75,6 % εργατικού δυναµικού Εκατοµµύρια 24,4 % εργατικού δυναµικού Εκατοµµύρια ,539 8,7 9,344 7,4 3,195 17,9 5,983 7,3 6,556 10,4 12,882 8,8 9,661 7,5 3,221 18,2 6,193 7,5 6,690 10,4 12,660 8,6 9,570 7,4 3,090 17,7 6,140 7,4 6,520 10,0 11,717 7,9 8,832 6,7 2,886 16,7 5,612 6,7 6,105 9,3 12,208 8,2 9,189 7,0 3,019 17,4 5,832 7,0 6,376 9,7 11,765 7,9 8,904 6,8 2,861 16,6 5,682 6,8 6,083 9,3 11,563 7,8 8,701 6,6 2,862 16,6 5,526 6,6 6,038 9,2 11,314 7,6 8,483 6,4 2,832 16,5 5,352 6,4 5,963 9,0 10,869 7,3 8,103 6,1 2,767 16,1 5,105 6,1 5,764 8,7 11,312 7,6 8,491 6,4 2,822 16,4 5,350 6,4 5,962 9,0 11,190 7,5 8,378 6,3 2,812 16,4 5,303 6,4 5,887 8,9 11,039 7,4 8,233 6,2 2,806 16,4 5,212 6,2 5,827 8,8 10,863 7,3 8,090 6,1 2,773 16,2 5,098 6,1 5,764 8,7 10,707 7,2 7,985 6,0 2,721 15,9 5,005 6,0 5,701 8,6 10,611 7,1 7,924 6,0 2,688 15,7 4,954 5,9 5,657 8,6 48,5 % εργατικού δυναµικού Εκατοµµύρια 51,5 % εργατικού δυναµικού Πηγή: Eurostat. 1) Τα στοιχεία για την απασχόληση αναφέρονται σε αριθµό ατόµων και βασίζονται στο ΕΣΛ 95. Τα στοιχεία για την ανεργία αναφέρονται σε αριθµό ατόµων και ακολουθούν τις συστάσεις της ΟΕ. 2) Το. 3) Ενήλικες: άτοµα 25 ετών και άνω, νέοι: άτοµα κάτω των 25 ετών. Ως ποσοστά του εργατικού δυναµικού για την αντίστοιχη ηλικιακή οµάδα. 4) Ως ποσοστά του εργατικού δυναµικού για το αντίστοιχο φύλο. Σ54 Ιούνιος 2007

161 Η Μ Ο Σ Ι Α Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Α Έ σ ο δ α, δ α π ά ν ε ς κ α ι έ λ λ ε ι µ µ α / π λ ε ό ν α σ µ α 1 ) (ως ποσοστό % του ΑΕΠ) 1. Ζώνη του ευρώ έσοδα Άµεσοι φόροι 3 Νοικοκυριών 4 Εταιριών 5 Τρέχοντα έσοδα Έµµεσοι φόροι 6 Υπέρ οργάνων της ΕΕ 7 Εισφορές κοινωνικής ασφάλισης 8 Έσοδα κεφαλαίου 46,6 46,3 12,2 9,1 2,8 13,9 0,6 16,1 8,3 4,9 2,3 0,3 0,3 42,5 47,0 46,7 12,5 9,3 2,9 14,1 0,6 16,1 8,3 4,9 2,3 0,3 0,3 43,0 46,6 46,4 12,7 9,4 3,0 13,9 0,6 15,9 8,2 4,8 2,2 0,3 0,3 42,7 45,8 45,6 12,3 9,2 2,8 13,6 0,6 15,7 8,2 4,7 2,2 0,2 0,3 41,8 45,3 45,0 11,8 9,1 2,5 13,5 0,4 15,7 8,2 4,6 2,1 0,3 0,3 41,3 45,2 44,5 11,5 8,9 2,3 13,5 0,4 15,8 8,3 4,7 2,1 0,6 0,5 41,3 44,7 44,3 11,4 8,6 2,5 13,6 0,3 15,6 8,2 4,6 2,1 0,5 0,4 41,0 45,1 44,7 11,6 8,7 2,7 13,7 0,3 15,5 8,1 4,5 2,2 0,5 0,3 41,2 45,8 45,5 12,2 8,8 3,1 13,9 0,3 15,6 8,1 4,5 2,1 0,3 0,3 42,0 9 Εργοδοτών Εργαζο- µένων 10 Πωλήσεις Κεφαλαιακοί φόροι 13 ηµοσιονοµική επιβάρυνση 2) Ζώνη του ευρώ δαπάνες Μισθολογική δαπάνη Ενδιάµεση κατανάλωση Τρέχουσες δαπάνες Τόκοι Τρέχουσες µεταβιβάσεις Κοινωνικές παροχές Εκ µέρους οργάνων της ΕΕ 9 10 Κεφαλαιακές δαπάνες Εκ µέρους οργάνων της ΕΕ Επιδοτήσεις Επενδύσεις Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Πρωτογενής δαπάνη 3) ,9 45,1 10,6 4,7 4,6 25,2 22,2 2,1 0,5 3,8 2,4 1,4 0,1 44,2 48,4 44,5 10,6 4,8 4,0 25,1 22,1 2,1 0,5 3,9 2,5 1,4 0,1 44,3 47,6 43,9 10,4 4,8 3,9 24,8 21,7 2,0 0,5 3,8 2,5 1,3 0,0 43,7 47,7 43,8 10,3 4,8 3,8 24,8 21,8 1,9 0,5 3,9 2,5 1,4 0,0 43,9 47,8 44,0 10,4 4,9 3,5 25,2 22,3 1,9 0,5 3,8 2,4 1,4 0,0 44,3 48,2 44,3 10,5 5,0 3,3 25,5 22,7 1,9 0,5 4,0 2,5 1,4 0,1 44,9 47,6 43,7 10,4 5,0 3,1 25,2 22,5 1,7 0,5 3,8 2,5 1,4 0,0 44,4 47,6 43,7 10,4 5,1 3,0 25,2 22,5 1,7 0,5 3,9 2,5 1,4 0,0 44,6 47,4 43,3 10,3 5,0 2,9 25,1 22,3 1,7 0,5 4,1 2,5 1,6 0,0 44,4 3. Ζώνη του ευρώ έλλειµµα/πλεόνασµα, πρωτογενές έλλειµµα/πλεόνασµα και δηµόσια κατανάλωση Έλλειµµα (-)/πλεόνασµα (+) Πρωτογενές ηµόσια κατανάλωση 4) Κεντρική Τοπική Οργανισµοί έλλειµ- κυβέρνηση αυτοδιοίκησνωνικής κοι- µα(-)/ πλεόνασµα Μισθολογική Ενδιάµεση κατανάλωση ασφάλισης (+) δαπάνη 2 Κυβερνήσεις κρατιδίων οµοσπονδιακών κρατών ,3-2,2-0,2 0,1 0,1 2,3 19,8 10,6 4,7 4,8 1,9 2,3 8,2 11,6-1,4-1,7-0,1 0,1 0,4 2,7 19,9 10,6 4,8 4,9 1,9 2,3 8,3 11,6-1,0-1,4-0,1 0,1 0,5 2,9 19,8 10,4 4,8 4,9 1,9 2,2 8,2 11,6-1,9-1,7-0,4-0,1 0,3 1,9 19,9 10,3 4,8 5,0 1,9 2,2 8,1 11,7-2,6-2,1-0,5-0,2 0,2 0,9 20,3 10,4 4,9 5,1 1,9 2,1 8,2 12,0-3,1-2,4-0,5-0,2 0,0 0,2 20,5 10,5 5,0 5,2 1,9 2,1 8,3 12,2-2,8-2,4-0,3-0,2 0,1 0,3 20,4 10,4 5,0 5,2 1,9 2,1 8,3 12,2-2,5-2,2-0,3-0,3 0,2 0,5 20,5 10,4 5,1 5,2 1,9 2,2 8,2 12,3-1,6-1,6-0,1-0,2 0,3 1,4 20,4 10,3 5,0 5,2 1,9 2,1 8,1 12,3 8 9 Μεταβιβάσεις σε είδος µέσω παραγωγών της αγοράς 10 Ανάλωση πάγιου κεφαλαίου 11 Πωλήσεις (µείον) 12 Συλλογική κατανάλωση 13 Ατοµική κατανάλωση Χώρες της ζώνης του ευρώ έλλειµµα (-)/πλεόνασµα (+) 5) ΒΕΛ ΓΕΡ ΙΡΛ ΕΛΛ ΙΣΠ ΓΑΛ ΙΤΑ ΛΟΥ ΟΛΛ ΑΥΣ ΠΟΡ ΣΛΝ ΦΙΝ ,1-4,0 0,4-6,2 0,0-4,1-3,5 0,4-3,1-1,6-2,9-2,8 2,5 0,0-3,7 1,4-7,9-0,2-3,6-3,5-1,2-1,8-1,2-3,3-2,3 2,3-2,3-3,2 1,0-5,5 1,1-3,0-4,2-0,3-0,3-1,6-6,1-1,5 2,7 0,2-1,7 2,9-2,6 1,8-2,5-4,4 0,1 0,6-1,1-3,9-1,4 3,9 Πηγές: για τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ζώνης του ευρώ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή για στοιχεία που αφορούν το έλλειµµα/πλεόνασµα των επιµέρους χωρών. 1) Τα στοιχεία αφορούν τη ζώνη του ευρώ 13. Έσοδα, δαπάνες και έλλειµµα/πλεόνασµα βάσει του ΕΣΛ 95. Στα στοιχεία δεν περιλαµβάνονται τα έσοδα από τις πωλήσεις αδειών UMTS το 2000 (εάν συνυπολογιστούν αυτά τα έσοδα, το έλλειµµα/πλεόνασµα της ζώνης του ευρώ ανέρχεται σε 0,0% του ΑΕΠ). Συµπεριλαµβάνονται σε ενοποιηµένη βάση οι συναλλαγές που αφορούν τον προϋπολογισµό της ΕΕ. Οι συναλλαγές µεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών-µελών δεν είναι σε ενοποιηµένη βάση. 2) Η δηµοσιονοµική επιβάρυνση περιλαµβάνει τους φόρους και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. 3) Περιλαµβάνει τις συνολικές δαπάνες µείον τις δαπάνες για τόκους. 4) Αντιστοιχεί στην τελική καταναλωτική δαπάνη (Ρ.3) της γενικής κυβέρνησης βάσει του ΕΣΛ 95. 5) Συµπεριλαµβάνονται τα έσοδα από τις πωλήσεις αδειών UMTS, καθώς και πράξεις διακανονισµού συµβάσεων ανταλλαγής και προθεσµιακών επιτοκίων. Ιούνιος 2007 Σ55

162 6. 2 Χ ρ έ ο ς 1 ) (ως ποσοστό % του ΑΕΠ) 1. Ζώνη του ευρώ κατά χρηµατοδοτικό µέσο και τοµέα πιστωτών Νόµισµα και καταθέσεις Χρηµατοδοτικό µέσο άνεια Βραχυπρόθεσµοι τίτλοι Μακροπρόθεσµοι τίτλοι Εγχώριοι 2) Πιστωτές ,9 2,8 16,0 6,4 48,8 55,5 28,4 13,6 13,5 18,4 72,6 2,7 15,0 5,3 49,6 52,2 26,5 14,5 11,2 20,4 71,8 2,9 14,2 4,2 50,5 48,5 25,3 11,9 11,2 23,3 69,3 2,7 13,0 3,7 49,8 44,0 22,0 11,0 11,0 25,3 68,2 2,8 12,3 4,0 49,2 41,9 20,5 10,3 11,0 26,3 68,0 2,7 11,7 4,5 49,1 40,0 19,3 9,7 11,0 28,0 69,2 2,1 12,3 5,0 49,9 39,3 19,4 10,2 9,8 29,9 69,7 2,2 11,9 5,0 50,6 37,5 18,4 9,9 9,2 32,2 70,5 2,4 11,7 4,7 51,6 35,5 17,3 10,4 7,8 35,0 68,9 2,5 11,4 4,1 51,0 32,8 17,6 7,6 7,5 36,2 ΝΧΙ Λοιπές χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Λοιποί τοµείς Λοιποί 3) 2. Ζώνη του ευρώ κατά εκδότη, διάρκεια και νόµισµα Κεντρική κυβέρνηση Κυβερνήσεις κρατιδίων οµοσπονδιακών κρατών Εκδότης 4) Αρχική διάρκεια Εναποµένουσα διάρκεια Νόµισµα Τοπική αυτοδιοίκηση Οργανισµοί κοινωνικής ασφάλισης Έως 1 έτος Άνω του έτους Κυµαινό- µενου επιτοκίου ,9 61,9 6,0 5,4 0,6 9,4 64,5 8,4 18,1 25,3 30,6 71,9 2,0 72,6 60,9 6,1 5,3 0,4 8,1 64,5 7,5 15,4 26,4 30,8 70,8 1,8 71,8 60,3 6,0 5,1 0,4 7,3 64,5 6,6 13,6 27,9 30,4 69,7 2,1 69,3 58,1 5,9 4,9 0,4 6,5 62,8 5,8 13,4 27,9 28,0 67,3 1,9 68,2 57,0 6,1 4,8 0,4 7,0 61,3 5,0 13,7 26,8 27,8 66,5 1,7 68,0 56,6 6,3 4,8 0,4 7,6 60,4 5,0 15,3 25,2 27,5 66,6 1,5 69,2 57,0 6,6 5,1 0,6 7,8 61,4 4,9 14,3 26,1 28,8 68,1 1,1 69,7 57,4 6,7 5,1 0,4 7,8 61,8 4,6 14,3 26,5 28,9 68,6 1,1 70,5 57,9 6,8 5,3 0,5 7,9 62,6 4,9 14,4 26,1 30,0 69,3 1,2 68,9 56,3 6,6 5,4 0,6 7,5 61,4 4,6 13,7 25,2 30,0 68,0 0,9 Έως 1 έτος Άνω του ενός και έως 5 έτη Άνω των 5 ετών Ευρώ ή συµ- µετέχον νόµισµα 5) Λοιπά νοµίσµατα 3. Χώρες της ζώνης του ευρώ ΒΕΛ ΓΕΡ ΙΡΛ ΕΛΛ ΙΣΠ ΓΑΛ ΙΤΑ ,6 63,9 31,2 107,8 48,8 62,4 104,3 6,3 52,0 64,6 56,8 28,6 44,3 94,3 65,7 29,7 108,5 46,2 64,3 103,8 6,6 52,6 63,9 58,2 28,9 44,1 93,2 67,9 27,4 107,5 43,2 66,2 106,2 6,1 52,7 63,5 63,6 28,4 41,4 89,1 67,9 24,9 104,6 39,9 63,9 106,8 6,8 48,7 62,2 64,7 27,8 39,1 ΛΟΥ ΟΛΛ ΑΥΣ ΠΟΡ ΣΛΝ ΦΙΝ Πηγές: για τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ζώνης του ευρώ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα στοιχεία που αφορούν το χρέος των επιµέρους χωρών. 1) Τα στοιχεία αφορούν τη ζώνη του ευρώ 13. Ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης σε ονοµαστικές αξίες, ενοποιηµένο µεταξύ των υποτοµέων του ηµοσίου. εν έχει γίνει ενοποίηση προκειµένου για τίτλους που κατέχει το ηµόσιο χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Τα στοιχεία αποτελούν εν µέρει εκτιµήσεις. 2) Πιστωτές που κατοικούν στη χώρα που έχει εκδώσει τα χρεόγραφα. 3) Συµπεριλαµβάνονται κάτοικοι χωρών της ζώνης του ευρώ πλην της χώρας που έχει εκδώσει τα χρεόγραφα. 4) Εξαιρούνται τα χρεόγραφα που κατέχει η γενική κυβέρνηση της χώρας που τα εξέδωσε. 5) Πριν από το 1999 περιλαµβάνονται χρεόγραφα σε ECU, σε εγχώριο νόµισµα και στα νοµίσµατα των άλλων κρατών-µελών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Σ56 Ιούνιος 2007

163 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ ηµόσια οικονοµικά 6. 3 Μ ε τ α β ο λ ή χ ρ έ ο υ ς 1 ) (ως ποσοστό % του ΑΕΠ) 1. Ζώνη του ευρώ κατά αιτία, χρηµατοδοτικό µέσο και τοµέα πιστωτών ανειακές ανάγκες 2) Αιτία µεταβολής Χρηµατοδοτικό µέσο Πιστωτές ιαφορές αποτίµησης 3) Λοιπές µεταβολές όγκου 4) ιαφορές συγκεντρωτικού υπολογισµού 5) Νόµισµα και καταθέσεις άνεια Βραχυπρόθεσµοι τίτλοι Μακροπρόθεσµοι τίτλοι Εγχώριοι 6) ,8 2,2-0,3 0,0-0,1 0,1-0,3-0,8 2,8-0,9-0,7 1,5 2,7 2,0 1,6 0,4 0,0 0,0 0,2-0,2-0,9 2,8-1,8-0,2-2,0 3,8 1,0 1,1 0,0 0,0-0,1 0,0-0,5-0,3 1,9-2,1-2,0-0,4 3,1 1,9 1,9-0,1 0,1 0,0 0,2-0,2 0,4 1,4-0,2-0,6-0,2 2,1 2,1 2,7-0,5 0,0 0,0 0,0-0,2 0,7 1,6-0,4-0,5-0,3 2,6 3,1 3,3-0,2 0,0 0,0-0,6 0,9 0,6 2,1 0,4 0,6 0,7 2,7 3,1 3,2-0,1 0,0 0,0 0,2 0,1 0,1 2,7-0,3-0,3 0,1 3,4 3,1 3,1 0,1-0,1 0,0 0,3 0,3-0,1 2,6-0,7-0,4 0,8 3,8 1,5 1,4 0,1 0,0 0,0 0,2 0,1-0,4 1,6-1,2 1,0-2,3 2,7 NXI Λοιποί 7) 2. Ζώνη του ευρώ προσαρµογή ελλείµµατος-χρέους Λοιπές χρη- µατοπιστωτικές επιχειρήσεις Μεταβολή χρέους Έλλειµµα (-) / πλεόνασµα (+) 8) Προσαρµογή ελλείµµατος-χρέους 9) Συναλλαγές επί των κυριότερων χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων της γενικής κυβέρνησης Νόµισµα και καταθέσεις άνεια Τίτλοι 11) Μετοχές και λοιπές συµµετοχές Ιδιωτικοποιήσεις Συµµετοχή στο κεφάλαιο επιχειρήσεων ιαφορές αποτίµησης Συναλλαγ- µατικές διαφορές Λοιπές µεταβολές όγκου ,8-2,3-0,5-0,2 0,2 0,0 0,1-0,4-0,7 0,2-0,3 0,0 0,0 0,0 2,0-1,4 0,6 0,0 0,5 0,1 0,0-0,5-0,7 0,1 0,4 0,2 0,0 0,2 1,0 0,0 1,0 1,0 0,7 0,2 0,2 0,0-0,4 0,2 0,0 0,1 0,0 0,0 1,9-1,8 0,0-0,5-0,6 0,1 0,1-0,1-0,3 0,1-0,1 0,0 0,1 0,6 2,1-2,6-0,4 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0-0,3 0,2-0,5-0,1 0,0 0,0 3,1-3,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1-0,2 0,2-0,2-0,1 0,0 0,1 3,1-2,8 0,3 0,3 0,2 0,0 0,1 0,0-0,4 0,2-0,1-0,1 0,0 0,1 3,1-2,5 0,6 0,7 0,3 0,1 0,2 0,1-0,2 0,2 0,1 0,1-0,1-0,1 1,5-1,6-0,1 0,3 0,4-0,1 0,2-0,1-0,4 0,1 0,1 0,0 0,0-0,5 Λοιπά 10) Πηγή:. 1) Τα στοιχεία αφορούν τη ζώνη του ευρώ 13 και αποτελούν εν µέρει εκτιµήσεις. Ετήσια µεταβολή του ακαθάριστου ονοµαστικού ενοποιηµένου χρέους ως ποσοστό % του ΑΕΠ, δηλ. [χρέος(t) χρέος (t-1)] / ΑΕΠ(t). 2) Οι δανειακές ανάγκες ισούνται εξ ορισµού µε τις συναλλαγές σε κρατικά χρεόγραφα. 3) Συµπεριλαµβάνουν, εκτός από την επίπτωση των µεταβολών των συναλλαγµατικών ισοτιµιών, διαφορές λόγω µέτρησης στην ονοµαστική αξία (π.χ. έκδοση χρεογράφων υπέρ ή υπό το άρτιο). 4) Συµπεριλαµβάνουν, ιδίως, την επίδραση των σφαλµάτων ταξινόµησης φορέων του ηµοσίου, καθώς και την επίδραση ορισµένων µορφών ανάληψης χρέους. 5) ιαφορά µεταξύ των µεταβολών του συγκεντρωτικού χρέους, το οποίο προκύπτει από το συγκεντρωτικό άθροισµα του χρέους των επιµέρους χωρών, και του συγκεντρωτικού αθροίσµατος της µεταβολής του χρέους των χωρών, λόγω διακυµάνσεων των συναλλαγµατικών ισοτιµιών οι οποίες χρησιµοποιούνταν για την παρουσίαση σε συγκεντρωτική βάση πριν από το ) Πιστωτές που κατοικούν στη χώρα που έχει εκδώσει τα χρεόγραφα. 7) Συµπεριλαµβάνονται κάτοικοι χωρών της ζώνης του ευρώ εκτός εκείνων που κατοικούν στη χώρα που έχει εκδώσει τα χρεόγραφα. 8) Συµπεριλαµβάνονται τα έσοδα από τις πωλήσεις αδειών UMTS. 9) ιαφορά µεταξύ της ετήσιας µεταβολής του ακαθάριστου ονοµαστικού ενοποιηµένου χρέους και του ελλείµµατος ως ποσοστό του ΑΕΠ. 10) Περιλαµβάνονται κυρίως οι συναλλαγές επί των λοιπών στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού (εµπορικές πιστώσεις, λοιπές απαιτήσεις και υποχρεώσεις και χρηµατοοικονο- µικά παράγωγα). 11) εν περιλαµβάνονται τα χρηµατοοικονοµικά παράγωγα. Ιούνιος 2007 Σ57

164 6. 4 Τ ρ ι µ η ν ι α ί α σ τ ο ι χ ε ί α γ ι α τ α έ σ ο δ α, τ ι ς δ α π ά ν ε ς κ α ι τ ο έ λ λ ε ι µ µ α / π λ ε ό ν α σ µ α 1 ) (ως ποσοστό % του ΑΕΠ) 1. Ζώνη του ευρώ τριµηνιαία έσοδα Άµεσοι φόροι Τρέχοντα έσοδα Έµµεσοι Εισφορές κοινωνικής φόροι ασφάλισης Πωλήσεις Πρόσοδοι περιουσίας Κεφαλαιακά έσοδα Φόροι κεφαλαίου ηµοσιονοµική επιβάρυνση 2) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ ,7 49,2 13,9 14,0 16,6 2,9 1,0 0,5 0,3 44,8 42,3 41,9 10,5 12,8 15,2 1,8 0,8 0,4 0,2 38,7 47,0 46,6 13,5 13,0 15,6 2,0 1,6 0,4 0,2 42,3 43,4 43,1 11,6 12,4 15,5 1,9 0,9 0,4 0,3 39,7 49,0 48,5 13,5 13,9 16,3 2,9 1,1 0,5 0,3 43,9 42,0 41,6 10,1 12,8 15,5 1,7 0,8 0,4 0,2 38,6 45,7 45,2 12,6 12,7 15,5 2,0 1,6 0,5 0,3 41,1 43,5 43,0 11,2 12,7 15,5 1,9 0,8 0,4 0,3 39,6 49,1 48,5 13,4 14,1 16,2 2,9 0,9 0,6 0,3 44,0 42,1 41,6 9,8 12,9 15,6 1,7 0,7 0,5 0,2 38,5 46,0 44,6 12,1 12,7 15,8 2,0 1,3 1,5 1,2 41,7 42,9 42,4 10,8 12,7 15,5 1,9 0,7 0,5 0,2 39,3 49,3 48,2 13,1 14,2 16,2 2,9 0,8 1,0 0,3 43,8 41,5 41,1 9,6 12,9 15,4 1,7 0,7 0,5 0,3 38,1 45,2 44,4 12,2 13,1 15,4 2,0 0,9 0,8 0,6 41,2 42,7 42,2 10,6 12,7 15,4 1,9 0,7 0,5 0,3 39,0 49,3 48,3 13,0 14,4 16,2 2,9 0,8 1,0 0,4 44,0 42,2 41,6 10,0 13,0 15,4 1,7 0,6 0,5 0,2 38,6 45,0 44,3 11,9 13,3 15,3 2,0 1,0 0,6 0,3 40,9 43,4 42,7 11,0 12,9 15,3 1,9 0,7 0,7 0,3 39,6 49,5 48,8 13,5 14,4 16,2 2,9 0,9 0,8 0,3 44,3 42,8 42,4 10,3 13,4 15,4 1,7 0,8 0,5 0,3 39,3 46,2 45,8 12,7 13,7 15,4 2,0 1,2 0,5 0,3 42,1 43,7 43,3 11,5 13,0 15,4 1,9 0,8 0,5 0,3 40,1 49,9 49,3 14,3 14,4 16,0 2,9 0,9 0,6 0,3 45,0 2. Ζώνη του ευρώ τριµηνιαία στοιχεία για τις δαπάνες και το έλλειµµα/πλεόνασµα Μισθολογική δαπάνη Ενδιάµεση κατανάλωση Τρέχουσες δαπάνες Τόκοι Κοινωνικές παροχές Κεφαλαιακές δαπάνες Επενδύσεις Έλλειµµα(-)/ πλεόνασµα(+) Τρέχουσες µεταβιβάσεις Επιδοτήσεις Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Πρωτογενές έλλειµµα(-)/ πλεόνασµα(+) α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ ,7 45,9 11,0 5,3 3,7 25,8 22,0 1,6 3,8 3,1 1,5 0,1 3,8 45,7 42,3 10,1 4,2 4,0 24,1 20,9 1,3 3,4 1,9 1,5-3,4 0,6 46,3 42,8 10,2 4,6 3,9 24,1 20,8 1,3 3,5 2,4 1,1 0,7 4,5 46,1 42,4 10,0 4,6 3,8 24,1 20,8 1,4 3,7 2,5 1,2-2,6 1,2 51,1 46,1 11,0 5,7 3,6 25,9 22,1 1,7 4,9 3,2 1,7-2,0 1,5 46,3 42,9 10,3 4,3 3,7 24,6 21,2 1,4 3,5 2,0 1,5-4,3-0,6 46,7 43,2 10,3 4,9 3,5 24,4 21,2 1,3 3,4 2,3 1,1-1,0 2,5 46,8 43,1 10,0 4,7 3,5 24,9 21,4 1,4 3,7 2,5 1,2-3,3 0,2 50,8 46,4 11,0 5,7 3,3 26,3 22,7 1,6 4,4 2,8 1,6-1,7 1,6 47,0 43,5 10,4 4,5 3,5 25,1 21,6 1,3 3,5 1,9 1,6-5,0-1,5 47,4 43,9 10,4 4,8 3,4 25,3 21,8 1,3 3,6 2,4 1,2-1,4 2,0 47,0 43,4 10,2 4,8 3,3 25,1 21,6 1,3 3,7 2,5 1,2-4,2-0,9 51,2 46,3 11,0 5,7 3,1 26,5 22,9 1,5 4,8 3,3 1,6-1,9 1,2 46,6 43,2 10,4 4,6 3,2 25,1 21,5 1,2 3,4 1,9 1,4-5,1-1,8 46,7 43,4 10,4 4,9 3,1 25,0 21,6 1,2 3,3 2,3 1,0-1,5 1,6 46,2 42,7 10,0 4,7 3,2 25,0 21,6 1,3 3,4 2,5 1,0-3,4-0,3 50,7 45,9 11,0 5,7 3,0 26,2 22,7 1,4 4,9 3,1 1,8-1,4 1,6 47,1 43,4 10,3 4,7 3,1 25,3 21,5 1,2 3,8 1,9 1,9-5,0-1,9 46,6 43,2 10,3 5,0 3,2 24,7 21,5 1,1 3,4 2,4 1,0-1,6 1,6 45,9 42,4 9,9 4,8 2,9 24,8 21,4 1,2 3,4 2,5 0,9-2,5 0,5 50,7 45,9 11,1 5,8 2,8 26,2 22,7 1,4 4,8 3,1 1,6-1,2 1,6 45,9 42,7 10,1 4,6 3,0 25,1 21,4 1,2 3,2 1,9 1,2-3,0-0,1 46,3 42,9 10,3 4,9 3,1 24,5 21,4 1,1 3,4 2,4 1,0 0,0 3,1 46,3 42,1 9,8 4,7 2,9 24,6 21,2 1,2 4,3 2,5 1,7-2,6 0,3 50,8 45,3 10,7 5,8 2,7 26,1 22,4 1,4 5,4 3,3 2,2-0,9 1,8 Πηγή: Υπολογισµοί της µε βάση στοιχεία της Eurostat και εθνικά στοιχεία. 1) Τα στοιχεία αφορούν τη ζώνη του ευρώ 13. Τα έσοδα, οι δαπάνες και το έλλειµµα/πλεόνασµα υπολογίζονται βάσει του ΕΣΛ 95. εν περιλαµβάνονται οι συναλλαγές που καταγράφονται στον προϋπολογισµό της ΕΕ και αφορούν φορείς εκτός του τοµέα της κυβέρνησης. ιαφορετικά, και εξαιρουµένων των στοιχείων που υποβάλλονται µε διαφορετικές προθεσµίες, τα τριµηνιαία στοιχεία είναι συνεπή µε τα ετήσια. Τα στοιχεία δεν είναι εποχικώς διορθωµένα. 2) Η δηµοσιονοµική επιβάρυνση περιλαµβάνει τους φόρους και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Σ58 Ιούνιος 2007

165 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ ηµόσια οικονοµικά 6. 5 Χ ρ έ ο ς κ α ι µ ε τ α β ο λ ή τ ο υ χ ρ έ ο υ ς σ ε τ ρ ι µ η ν ι α ί α β ά σ η 1 ) (ως ποσοστό % του ΑΕΠ) 1. Ζώνη ευρώ χρέος (σύµφωνα µε τον ορισµό της Συνθήκης του Μάαστριχτ) κατά χρηµατοδοτικό µέσο 2) Χρηµατοδοτικά µέσα 2004 α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. Νόµισµα και καταθέσεις άνεια Βραχυπρόθεσµοι τίτλοι Μακροπρόθεσµοι τίτλοι ,6 2,1 12,3 5,5 50,8 71,3 2,2 12,1 5,5 51,5 71,1 2,3 12,0 5,5 51,4 69,7 2,2 11,9 5,0 50,6 71,0 2,2 11,9 5,2 51,7 71,7 2,3 11,6 5,2 52,6 71,3 2,4 11,7 5,2 52,0 70,5 2,4 11,7 4,7 51,6 70,9 2,5 11,7 4,9 51,8 71,1 2,5 11,6 4,9 52,0 70,6 2,5 11,6 4,7 51,7 68,9 2,5 11,4 4,1 51,0 2. Ζώνη του ευρώ προσαρµογή ελλείµµατος-χρέους 2004 α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. α τρ. β τρ. γ τρ. Μεταβολή Έλλειµµα(-) / χρέους πλεόνασµα(+) Προσαρµογή ελλείµµατος-χρέους Συναλλαγές επί βασικών χρηµατοοικονοµικών στοιχείων της γενικής κυβέρνησης Νόµισµα και καταθέσεις άνεια ,5-5,1 3,4 1,9 1,4-0,1 0,2 0,5 0,0 1,4 8,4 5,8-1,5 4,3 4,0 3,4 0,1 0,2 0,2 0,0 0,3 5,8 1,8-3,4-1,6-1,2-1,4 0,0 0,2 0,1-0,3-0,2 2,1-3,2-1,4-4,6-3,3-2,5 0,1-0,2-0,6-0,2-1,2-3,0 7,3-5,0 2,3 2,2 1,3 0,1 0,3 0,5 0,1 0,0 7,2 5,5-1,6 3,8 3,5 2,5 0,1 0,4 0,5 0,0 0,4 5,5 0,6-2,5-1,9-2,5-2,4 0,0 0,3-0,3 0,0 0,5 0,6-0,6-1,2-1,7-0,5-0,1 0,0-0,3-0,1-0,1-1,2-0,5 5,0-3,0 1,9 1,3 1,1 0,1 0,6-0,5-0,3 0,9 5,2 3,3 0,0 3,2 3,2 2,5 0,1 0,4 0,3 0,7-0,7 2,6 1,1-2,6-1,4-0,8-0,7-0,1 0,0 0,0 0,1-0,8 1,0-3,1-0,9-3,9-2,3-1,4-0,6-0,1-0,2-0,1-1,6-3,0 Τίτλοι Μετοχές και λοιπές συµ- µετοχές Επιδράσεις αποτίµησης και άλλες µεταβολές του όγκου Λοιπά Υπόµνηση: ανειακές ανάγκες 28 Έλλειµµα, δανειακές ανάγκες και µεταβολή χρέους (κινητό άθροισµα τεσσάρων τριµήνων ως ποσοστό % του ΑΕΠ) 29 Χρέος σύµφωνα µε τον ορισµό της Συνθήκης του Μάαστριχτ (ετήσια µεταβολή του λόγου χρέους/αεπ και βασικοί παράγοντες) Πηγή: Υπολογισµοί της µε βάση στοιχεία της Eurostat και εθνικά στοιχεία. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στη ζώνη του ευρώ 13. 2) Τα στοιχεία για τα αποθέµατα σε ένα τρίµηνο t υπολογίζονται ως ποσοστό % του συνόλου του ΑΕΠ για το τρίµηνο t και τα προηγούµενα τρία τρίµηνα. Ιούνιος 2007 Σ59

166 7 Ε Ξ Ω Τ Ε Ρ Ι Κ Ε Σ Σ Υ Ν Α Λ Λ Α Γ Ε Σ Κ Α Ι Θ Ε Σ Ε Ι Σ 7. 1 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο π λ η ρ ω µ ώ ν (δισεκ. ευρώ, καθαρή κίνηση) 1. Συνοπτικό ισοζύγιο πληρωµών 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ Μάρτ. Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Αγαθά Υπηρεσίες Εισοδή- µατα Τρέχουσες µεταβιβάσεις Ισοζύγιο κεφαλαιακών µεταβιβάσεων Καθαρές χορηγήσεις/δανεισµός προς/από τις λοιπές χώρες (στήλες 1+6) Ισοζύγιο χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών ,7 100,5 32,6-13,7-58,6 16,6 77,3-18,7-68,6 72,9-8,3-27,1 12,5-58,6-1,9 45,4 34,8-11,6-70,5 12,1 10,3 25,5-210,0 146,1-13,9 85,3 18,0-35,8-6,1 30,5 36,6 1,8-75,0 11,3 5,3 134,0-156,7 273,1-2,6 21,7-1,5-139,3-14,5-3,5 5,0 4,4-20,4 1,9-12,6 72,8-35,4 23,1-7,6 86,8 5,9-60,2-7,2 6,8 12,5-10,6-15,8 1,3-5,8 39,1-20,0 97,6-2,1-34,9-1,5-33,3-5,7 7,5 9,8 0,9-23,9 2,1-3,6 51,0-43,9 22,3 7,9 67,8-3,2-47,4 21,3 19,7 9,3 7,1-14,9 6,0 27,3-28,8-57,3 130,0-0,8-98,1-2,7 1,5-1,4 7,9 6,2 2,3-17,8 5,5 4,1-5,1-32,8 133,4-14,6-89,6-1,5 1,0-1,1 2,6 1,5 2,2-7,5 0,1-1,0 46,8-1,5 36,3-2,3 8,0 6,4-45,7-5,7 1,1 3,3-4,0-6,2 0,3-5,4 12,1 2,0-9,0-6,3 26,6-1,2-6,7-10,6 0,4 4,1-9,5-5,5 0,3-10,3 25,6-6,2 37,9 2,5-6,9-1,7-15,3 9,1 5,3 5,0 2,9-4,1 0,7 9,9 1,4-15,8 68,7 1,8-54,7 1,4-11,2-1,2 4,1 4,2-1,1-8,4 0,8-0,4 8,2-10,8 4,6 3,4 12,3-1,3-7,8-5,9-2,2 1,8 1,5-7,0 1,0-4,8 3,7-5,5-22,5-2,5 35,0-0,8 1,2 1,4 5,6 3,8 0,5-8,5 0,2 1,7 39,1-27,7 40,2 7,1 20,5-1,1-40,7 1,8 6,0 3,3 0,4-7,9 0,7 2,5 8,8-12,8 35,3 5,8-19,5 0,1-11,3 5,7 7,8 2,3 2,7-7,1 1,2 7,0-8,4-15,7 61,9-2,1-51,7-0,8 1,5 13,8 5,9 3,6 4,1 0,2 4,1 17,9-29,2-28,8 32,8-4,5-26,8-1,9 11,3-4,5-3,0 0,6-1,1-1,0 2,5-2,0 42,1-12,3 35,4-4,9 26,9-3,1-40,1-5,7 2,5 2,9 0,4-11,5 1,4-4,3-9,2-12,4 26,2-7,8-14,7-0,6 13,6 8,8 8,5 2,7 2,9-5,3 1,6 10,4-37,9-8,1 71,7-1,8-101,8 2,1 27,6 σωρευτικές συναλλαγές 12µήνου 7,0 42,0 37,8-0,3-72,4 14,9 21,9 56,2-154,1 383,3-9,6-154,7-8,9-78,1 Άµεσες επενδύσεις Επενδύσεις χαρτοφυλακίου Χρηµατο- οικονο- µικά παράγωγα Λοιπές επενδύσεις Συναλλαγ- µατικά διαθέσιµα Τακτοποιητέα στοιχεία 30 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο τ ρ ε χ ο υ σ ώ ν σ υ ν α λ λ α γ ώ ν (δισεκ. ευρώ) 31 Ά µ ε σ ε ς ε π ε ν δ ύ σ ε ι ς κ α ι ε π ε ν δ ύ σ ε ι ς χ α ρ τ ο φ υ - λ α κ ί ο υ ( κ α θ α ρ έ ς ) (δισεκ. ευρώ) Πηγή:. Σ60 Ιούνιος 2007

167 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξωτερικές συναλλαγές και θέσεις 7. 1 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο π λ η ρ ω µ ώ ν (δισεκ. ευρώ, κίνηση) 2. Τρέχουσες συναλλαγές και κεφαλαιακές µεταβιβάσεις 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Εισπράξεις Πληρωµές Υπόλοιπο Εισπράξεις Πληρωµές Τρέχουσες συναλλαγές Αγαθά Υπηρεσίες Εισοδήµατα Τρέχουσες µεταβιβάσεις Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Εισπράξεις Πληρωµές , ,0 60, , ,9 366,4 333,8 288,9 302,7 82,1 140,7 24,6 8, , ,9-1, , ,9 401,8 367,0 354,7 366,2 85,4 155,9 24,1 12, , ,8-6, , ,5 429,8 393,2 432,6 430,8 86,3 161,3 23,7 12,4 545,2 559,7-14,5 330,3 333,8 97,5 92,5 91,6 87,3 25,8 46,2 5,9 4,0 584,9 592,1-7,2 343,5 336,6 107,5 95,1 116,4 127,0 17,5 33,4 4,5 3,2 575,8 581,4-5,7 342,1 334,6 114,1 104,3 104,0 103,1 15,5 39,4 4,4 2,4 632,9 611,6 21,3 374,1 354,4 110,6 101,3 120,6 113,5 27,5 42,4 8,8 2,8 606,7 608,1-1,4 361,3 353,4 103,1 96,9 114,0 111,7 28,3 46,2 7,5 2,1 192,2 196,7-4,5 113,4 116,4 33,4 32,7 36,1 37,1 9,3 10,4 3,5 1,0 196,2 201,9-5,7 116,7 114,2 33,0 30,1 34,1 33,7 12,4 23,9 1,9 0,5 218,4 209,6 8,8 131,2 122,7 36,8 34,1 43,8 40,9 6,6 11,9 2,1 0,6 εποχικώς διορθωµένα στοιχεία 560,4 566,6-6,2 333,9 330,0 106,5 96,6 98,0 99,8 22,0 40, ,3 580,8-4,5 340,4 335,9 107,3 98,1 107,6 109,3 21,0 37, ,0 594,5-4,4 350,5 346,2 107,0 98,3 111,1 109,1 21,5 40, ,6 603,7 10,8 366,7 349,3 109,4 100,5 114,6 111,5 23,8 42, ,9 620,8 5,1 367,6 351,8 112,8 101,5 122,2 128,1 23,3 39, ,7 195,6-3,9 113,3 114,4 35,5 32,5 36,0 35,2 6,8 13, ,8 199,4-3,6 116,0 115,7 35,6 32,7 36,9 37,3 7,3 13, ,5 199,4 3,1 121,1 116,1 35,9 33,1 38,2 36,6 7,4 13, ,3 196,9 3,4 119,7 115,0 35,7 33,5 36,8 33,6 8,1 14, ,8 199,1 0,7 122,2 114,7 36,7 33,8 35,1 36,8 5,8 14, ,4 207,7 6,8 124,8 119,6 37,0 33,3 42,8 41,1 9,8 13, ,0 198,5 3,5 120,2 115,2 36,8 33,8 40,2 40,3 4,8 9, ,8 215,5-3,7 123,5 119,8 37,3 33,2 38,5 43,4 12,4 19, ,2 206,8 5,4 123,9 116,7 38,7 34,5 43,5 44,4 6,1 11, Ι σ ο ζ ύ γ ι ο α γ α θ ώ ν (δισεκ. ευρώ, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία, κινητός µέσος τριών µηνών) 33 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο υ π η ρ ε σ ι ώ ν (δισεκ. ευρώ, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία, κινητός µέσος τριών µηνών) Πηγή:. Ιούνιος 2007 Σ61

168 7. 1 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο π λ η ρ ω µ ώ ν (δισεκ. ευρώ) 3. Ισοζύγιο εισοδηµάτων (συναλλαγές) Μισθολογική δαπάνη Εισόδηµα από επενδύσεις Άµεσες επενδύσεις Επενδύσεις χαρτοφυλακίου Λοιπές επενδύσεις Μετοχές Χρεόγραφα Μετοχές Χρεόγραφα Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Πληρωµές 2004 α τρ. β τρ. γ τρ ,5 7,9 273,4 294,7 100,6 76,2 13,4 12,8 24,5 56,2 67,7 77,0 67,2 72,4 15,7 9,3 339,0 357,0 121,5 89,1 14,0 13,5 31,3 71,2 78,1 82,4 94,1 100,7 16,1 10,0 416,5 420,8 124,4 66,7 18,4 16,3 38,0 99,4 100,0 89,6 135,7 148,8 4,1 2,4 99,7 104,1 38,7 33,1 4,2 4,1 7,3 14,0 20,9 23,3 28,6 29,7 4,0 2,2 87,6 85,1 22,9 12,9 4,2 3,4 8,2 16,0 22,7 21,8 29,6 31,0 4,0 2,4 112,4 124,6 38,1 18,6 4,5 4,0 13,2 43,0 24,0 23,1 32,5 36,0 4,0 2,9 100,0 100,1 26,8 15,4 4,5 4,1 8,5 21,4 25,8 21,2 34,4 38,1 4,2 2,5 116,5 111,0 36,6 19,8 5,2 4,9 8,0 19,0 27,5 23,6 39,3 43,7 4. Άµεσες επενδύσεις (καθαρές συναλλαγές) Από κατοίκους της ζώνης του ευρώ στο εξωτερικό Από µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ στη ζώνη του ευρώ Μετοχικό κεφάλαιο και επανεπενδυθέντα κέρδη Λοιπά κεφάλαια (κυρίως δάνεια µεταξύ εταιριών) Μετοχικό κεφάλαιο και επανεπενδυθέντα κέρδη Λοιπά κεφάλαια (κυρίως δάνεια µεταξύ εταιριών) ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ ,0-171,1-21,4-149,8 10,1 0,1 10,0 92,4 95,7 0,7 95,0-3,3 0,5-3,8-301,6-242,0-11,0-230,9-59,7-0,2-59,5 91,6 64,0 0,7 63,2 27,7-0,3 28,0-314,8-264,2-34,7-229,5-50,6-1,0-49,6 158,1 128,8 4,3 124,6 29,3 0,3 29,0-56,3-49,6-1,7-47,9-6,8 0,2-7,0 20,9 17,8 1,6 16,2 3,1-0,3 3,5-112,5-92,0-6,5-85,5-20,5-0,6-19,9 92,5 79,6 0,5 79,1 12,8 1,0 11,9-73,5-65,1-10,4-54,6-8,4 0,2-8,6 29,6 25,6 1,2 24,4 4,0-0,3 4,3-72,5-57,5-16,1-41,4-14,9-0,7-14,2 15,2 5,8 0,9 4,9 9,4 0,0 9,4-75,4-55,4-10,5-44,9-20,0 2,2-22,1 42,6 8,7 0,7 8,1 33,9-1,1 35,0-5,7-15,2 0,3-15,5 9,5 0,3 9,2 4,2-1,6 0,2-1,8 5,8-0,5 6,3-83,0-60,2-1,7-58,4-22,8-0,3-22,5 85,0 71,4 0,0 71,3 13,6 0,2 13,4-16,2-20,4-3,5-16,9 4,2-0,2 4,4 10,0 8,3 0,4 7,9 1,7 0,4 1,3-13,3-11,4-1,2-10,2-1,9-0,1-1,8-2,5 0,0 0,1-0,1-2,4 0,4-2,8-21,1-18,1-1,5-16,5-3,1 0,1-3,1 10,3 7,1 0,4 6,7 3,3-0,1 3,4-4,3-7,4-3,6-3,8 3,1 0,0 3,1-1,2 4,6 0,4 4,1-5,7-0,1-5,6-48,0-39,6-5,3-34,3-8,5 0,1-8,5 20,4 14,0 0,4 13,6 6,4-0,1 6,5-22,2-13,2-5,8-7,5-9,0 0,1-9,1 9,4 3,4 1,1 2,3 6,0 1,5 4,4-12,3-16,2-1,9-14,3 3,8-0,2 4,0-3,3-3,8-0,2-3,6 0,5-1,7 2,1-37,9-28,1-8,5-19,6-9,8-0,7-9,1 9,1 6,2 0,0 6,2 3,0 0,1 2,9-24,3-25,8-2,6-23,2 1,5 2,3-0,8 12,0 2,0 0,2 1,8 10,1-1,1 11,2-29,6-10,8-0,1-10,7-18,8-0,3-18,5 17,2 7,7 4,2 3,5 9,4 0,2 9,2-21,5-18,8-7,8-11,1-2,7 0,2-2,8 13,4-1,0-3,8 2,8 14,3-0,2 14,5 Πηγή:. Σ62 Ιούνιος 2007

169 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξωτερικές συναλλαγές και θέσεις 7. 1 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο π λ η ρ ω µ ώ ν (δισεκ. ευρώ, συναλλαγές) 5. Επενδύσεις χαρτοφυλακίου κατά χρηµατοδοτικό µέσο και τοµέα επενδυτή Μετοχές Χρεόγραφα 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Ευρωσύστηµα Εισπράξεις ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Γενική κυβέρνηση Πληρω- µές Εισπράξεις Ευρωσύστηµα Οµόλογα και γραµµάτια Εισπράξεις ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Γενική κυβέρνηση Πληρω- µές Ευρωσύστηµα Τίτλοι αγοράς χρήµατος Εισπράξεις ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Γενική κυβέρνηση Πληρω- µές ,0-22,4-84,1-3,7 126,8 0,6-81,9-98,1-2,1 273,5 0,0-43,1-14,9 0,1 16,5-0,1-14,4-119,8-3,5 263,2-0,7-119,6-142,2-0,8 248,6 0,1-14,5-0,1 0,1 45,6 0,0-27,9-101,5-6,1 290,3-2,4-166,4-117,6-1,1 459,3-0,1-48,7-12,5 0,1 0,6 0,0-19,5-77,6-0,8 120,4-0,2-53,9-36,1-0,2 81,7 0,7 2,5-10,0-3,8 15,2 0,0 11,1 7,2-2,6 32,8 1,0-23,4-25,6 0,1 116,5-3,2-7,6-0,7-3,2-10,4 0,0-4,7-23,7-0,9 53,5-0,4-51,9-15,7-0,2 80,9 1,9-25,0 0,7 3,1 6,8 0,0-14,8-7,4-1,8 83,6-2,8-37,2-40,2-0,8 180,2 0,6-18,5-2,4 4,0-10,9 0,0-16,4 0,8-109,3-0,6-50,1-41,8-134,5 0,7-25,5-2,9-24,8 0,0-8,7-17,7-49,2-0,1-13,8-16,5-53,8 0,0-2,0-0,5 - -7,2 0,0 3,3-6, ,5 0,2-6,1-10,7-25,3-1,1-7,1 0,6-4,2 0,0 3,2 12, ,4 0,1-10,8-12,2-65,3-1,6-2,2-2,0-2,3 0,0 4,5 1,0-60,7 0,6-6,4-2,7-25,9-0,4 1,7 0, ,8 0,0 3,2-11,7-42,8 0,2-13,2-2,0-6,2 0,4-18,1-1,1 - -2,0 0,0-4,7-7, ,6 0,0-8,9-9,1-15,1 1,0 0,2 1,2-3,3 0,0-3,2-4,8-24,2-0,6-29,8-4,6-59,6 0,5-7,1 0,5-5,5 0,0-5,8-2,1-23,9-1,8-14,6-19,4-52,7 0,4-5,8-5,3-13,1 0,0-0,8-7,4-27,2-0,5-24,7-9,7-69,6 0,3-9,6 5,0-12,5 0,0-8,2 2,1-32,4-0,6 2,1-11,1-57,9-0,1-3,1-2, ,6 0,0-6,0-3,4-43,6-0,1-32,2-11,1-35,7 0,5-8,4-2,2-18,9 0,0-14,7-7,5-40,4 0,0-15,5-14,0-35,6 0,1-4,3 1,5-4,6 0,0 4,2 11,8-25,7-0,5-2,4-16,8-63,3 0,2-12,8-2,2-1,3 6. Λοιπές επενδύσεις κατά τοµέα 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Εισπράξεις Πληρω- µές Ευρωσύστηµα Εισπράξεις Πληρω- µές Γενική κυβέρνηση Εισπράξεις Νόµισµα και καταθέσεις 6 Πληρω- µές ΝΧΙ (πλην του Ευρωσυστήµατος) Εισπράξεις Πληρω- µές Μακροπρόθεσµες επενδύσεις Εισπράξεις Πληρω- µές Βραχυπρόθεσµες επενδύσεις Εισπράξεις Πληρω- µές Λοιποί τοµείς Νόµισµα και καταθέσεις 15 Πληρω- µές ,7 283,6 0,4 7,8-1,6-2,0-3,8-260,1 245,7 6,2-17,0-266,3 262,7-49,3-9,1 33,8-569,1 654,3-0,9 6,7 5,1-2,4-2,2-395,5 483,5-96,9 55,3-298,6 428,2-177,7-6,0 166,4-751,0 772,6-2,9 18,6 3,4-3,0 1,2-522,1 489,1-133,3 82,5-388,8 406,6-229,3 25,6 263,7-219,2 305,9-3,2 7,0 7,6 3,8-2,2-135,7 222,9-12,9 13,1-122,8 209,8-87,8-10,5 78,3-113,7 78,8 0,9 2,1-11,0-12,1 0,3-57,5 9,0-15,1 21,6-42,4-12,5-46,0 6,7 67,4-144,5 212,3 0,5 4,9 12,3 8,5 6,3-119,9 161,7-32,6 21,3-87,3 140,5-37,4 10,7 39,4-273,6 175,6-1,1 4,7-5,5-3,2-3,2-209,1 95,4-72,8 26,6-136,3 68,8-58,0 18,7 78,7-388,5 298,9-5,4 9,4 3,9 5,5 1,1-280,1 249,9-60,9 22,8-219,2 227,2-106,8-37,0 38,5-71,0 79,0 1,2 1,6 2,6 0,5 0,1-61,5 68,2-12,4 4,0-49,0 64,1-13,4 10,3 9,1-86,2 112,8 0,0-1,4-4,5-4,9 4,3-64,6 81,7-0,1 10,1-64,5 71,6-17,1 2,9 28,3-75,7 68,8 0,1 4,4-4,3-4,7-4,7-45,0 40,4-3,0 2,5-42,0 38,0-26,4-7,0 28,7 48,2-102,9 0,8-0,9-2,2-2,6 0,7 52,1-113,0-11,9 9,0 64,1-122,0-2,5 10,8 10,3-58,8 71,1 1,6 1,0 7,2 7,1 2,1-48,5 64,9-10,4 8,6-38,1 56,3-19,1 8,0 3,1 11,1 23,9-1,5 1,3 0,6 0,0-0,6 7,3 18,7-7,1 6,7 14,4 12,0 4,8 0,2 4,5-96,8 117,3 0,5 2,5 4,6 1,5 4,8-78,6 78,1-15,1 6,0-63,5 72,1-23,2 2,5 31,8-104,7 85,2-0,5-1,1-2,4-4,1-2,1-78,0 63,2-41,8 5,0-36,2 58,3-23,8 3,3 25,2-148,4 96,7 0,5 3,2-3,8-4,3 1,6-105,9 70,3-10,5 27,3-95,4 42,9-39,2-8,4 21,6-20,5-6,3-1,1 2,5 0,7 5,2-2,7-25,2-38,1-20,5-5,7-4,7-32,4 5,0 23,9 31,9-141,9 168,8-1,5 5,7 1,0 1,3-5,3-91,7 144,7-27,1 9,4-64,6 135,3-49,6-30,7 23,6-126,2 111,6-3,5 0,4 0,1 1,6 4,6-89,8 78,2-4,7 7,8-85,1 70,3-33,1-10,3 28,4-120,3 18,5-0,4 3,2 2,8 2,6 1,8-98,6 27,0-29,2 5,5-69,5 21,5-24,1 4,0-13,5 Πηγή:. Ιούνιος 2007 Σ63

170 7. 1 Ι σ ο ζ ύ γ ι ο π λ η ρ ω µ ώ ν (δισεκ. ευρώ, συναλλαγές) 7. Λοιπές επενδύσεις κατά τοµέα και χρηµατοδοτικό µέσο 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ. Εισπράξεις άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις Ευρωσύστηµα Λοιπές εισπράξεις Πληρωµές άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές πληρωµές Εµπορικές πιστώσεις Εισπράξεις άνεια/νόµισµα και καταθέσεις ,6-0,3 7,8 0,0 0,0-0,4 1,7-2,0-1,3 0,0-3,7-0,2-0,9 0,0 6,6 0,0 0,0 6,3 8,8-2,4-1,1 0,0-1,9-0,3-2,9 0,0 18,6 0,0 0,0 4,2 7,2-3,0-0,8 0,0 1,3-0,1-1,2 0,0-0,9 0,0 0,0-2,1-1,0-1,1 0,1 0,0-2,1 0,0-3,2 0,0 6,9 0,1 0,0 7,7 4,0 3,8-0,2 0,0-1,8-0,4 0,9 0,0 2,1 0,0 0,0-10,8 1,4-12,1-0,3 0,0 0,2 0,1 0,5 0,0 4,8 0,0 0,0 12,3 3,7 8,5 0,1 0,0 6,2 0,1-1,1 0,0 4,7 0,0 0,0-5,0-1,9-3,2-0,4 0,0-3,3 0,0 ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Εισπράξεις Λοιπές εισπράξεις Πληρωµές άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές πληρωµές Εµπορικές πιστώσεις άνεια Εισπράξεις Γενική κυβέρνηση Νόµισµα και καταθέσεις άνεια/νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές εισπράξεις Εµπορικές πιστώσεις Πληρωµές άνεια Λοιπές πληρωµές ,2-4,0 242,8 2,9-6,2-39,0-30,0-9,1-4,1 9,5 22,8 1,6-392,3-3,2 481,9 1,6-8,9-152,2-146,2-6,0-16,7 11,8 148,8 5,8-517,9-4,2 486,1 3,0-6,9-215,8-241,5 25,6-6,5 8,6 252,8 2,3-90,7 3,4 125,0-4,8-1,9-36,2-50,1 13,9 1,0 5,0 50,3 0,8-131,8-3,9 217,0 5,9-3,8-75,7-65,2-10,5-8,4 4,4 68,2 5,6-58,0 0,5 14,6-5,6-3,7-44,2-50,9 6,7 1,9 4,1 67,9-4,7-118,8-1,0 159,5 2,3 2,4-36,0-46,8 10,7-3,8 3,2 33,2 3,0-209,3 0,3 95,0 0,4-1,8-59,9-78,6 18,7 3,7-3,2 83,4-1,6 άνεια Λοιποί τοµείς Νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές εισπράξεις Εµπορικές πιστώσεις Πληρωµές άνεια Λοιπές πληρωµές 8. Συναλλαγµατικά διαθέσιµα 2004 α τρ. β τρ. γ τρ. Νοµισµατικός χρυσός Ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα Συναλλαγ- µατική θέση στο ΝΤ Νόµισµα και καταθέσεις Σε νοµισµατικές αρχές και στην Τ Σε τράπεζες Συνάλλαγµα Μετοχές Οµόλογα και γραµµάτια Τίτλοι αγοράς χρήµατος Χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Λοιπές απαιτήσεις ,5 1,2 0,5 4,0 6,8-2,9 3,3 0,5 18,3-12,2-0,1 0,0 18,0 3,9-0,2 8,6 5,8 0,2 7,2 0,0-4,9 3,3 0,0 0,0-1,5 4,2-0,5 5,2-10,6 6,1-2,8 0,0-19,4 5,5 0,0 0,2 8,3 1,2-0,1 3,0 4,2-2,1 6,1 0,0-1,9 2,0 0,0 0,0 5,9 0,8 0,0 3,4 2,2 6,2-4,8 0,0-4,1 4,9 0,0-0,5-1,5 1,4 0,0-0,5-3,1 0,9 2,4 0,0-7,2 0,7 0,0 0,7-3,2 0,9-0,3 0,8-4,6 1,0-2,9 0,0-4,1 1,4 0,0 0,0-2,7 1,1-0,2 1,6-5,1-2,0 2,5 0,0-4,0-1,5 0,0 0,0 Τίτλοι Πηγή:. Σ64 Ιούνιος 2007

171 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξωτερικές συναλλαγές και θέσεις 7. 2 Ν ο µ ι σ µ α τ ι κ ή π α ρ ο υ σ ί α σ η τ ο υ ι σ ο ζ υ γ ί ο υ π λ η ρ ω µ ώ ν 1 ) (δισεκ. ευρώ, συναλλαγές) 2004 α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ Μάρτ. Ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών µεταβιβάσεων Κατοίκων της ζώνης του ευρώ στο εξωτερικό (πλην των ΝΧΙ) Συναλλαγές που αντικρύζουν µεταβολές του εξωτερικού παράγοντα µεταβολής του Μ3 Άµεσες επενδύσεις Επενδύσεις χαρτοφυλακίου Λοιπές επενδύσεις Μη κατοίκων της ζώνης του ευρώ στη ζώνη του ευρώ Εισπράξεις Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ Πληρωµές Μετοχές 2) Χρεόγραφα 3) Εισπράξεις Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ Πληρωµές Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ Χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Τακτοποιητέα στοιχεία στηλών 1 έως ,1-139,7 91,7-196,8 116,9 270,5-51,0 29,7-8,3-58,0 134,0 160,8 12,0-290,5 92,0-261,6 220,2 270,4-172,6 164,2-13,9-35,8-15,5 0,5 7,6-279,1 157,8-231,1 229,3 399,3-225,7 264,7-2,6-140,4 179,8 191,1-11,9-54,8 21,3-123,6 115,4 74,7-80,1 76,1-7,6-60,0-50,7-38,1-5,5-105,4 91,5-19,0 26,3 101,5-56,9 67,7-2,1-34,2 63,8 60,2-2,9-63,3 29,8-38,7 20,2 78,1-25,1 45,6 7,9-47,4 4,3 2,1 27,9-55,5 15,3-49,8 67,5 145,0-63,5 75,3-0,8 1,2 162,4 166,8 4,1-67,1 43,7-43,9 90,6 151,8-102,9 39,6-14,6 1,5 102,7 106,0-0,8-6,4 4,7-34,8 52,7 38,0-10,7 9,3-2,3-45,8 3,8 0,4-5,3-80,9 84,7-16,2-15,6 19,8-21,5 32,6-6,3-7,6-16,4-16,4-10,1-12,5 9,6-1,9-16,7 63,3-30,7 24,0 2,5-15,4 12,0 6,4 9,9-12,0-2,8-0,9 58,7 18,4-4,8 11,1 1,8-11,1 68,2 70,3-0,2-19,7 10,4-14,8 24,6 7,6-11,9 5,2 3,4-8,0-3,2 3,9-4,6-0,7-1,1-15,1-8,4 11,1 5,4 3,8-2,5 1,2-11,0-19,0 2,0-42,9 20,4-8,9 4,0 59,4-18,5 36,6 7,1-40,6 18,6 17,2 2,6-16,5 7,9-26,8 13,4 49,5-26,2 23,0 5,8-11,9 20,8 25,8 7,1-10,2-1,6-12,0 31,7 77,1-43,0 23,1-2,1 1,3 71,4 65,2 18,1-28,8 9,0-11,0 22,3 18,4 5,6 29,2-4,5 11,8 70,2 75,8-2,0-24,0 13,1-16,7 33,6 46,2-48,6 18,3-4,9-40,1-25,0-25,2-4,3-29,2 17,0-20,0 45,0 35,0-33,0 33,0-7,8 13,6 49,3 38,7 10,4-13,9 13,6-7,1 12,3 70,6-21,3-11,8-1,8 27,6 78,4 92,4 σωρευτικές συναλλαγές 12µήνου 23,6-291,4 180,2-151,4 205,0 476,4-248,5 228,1-9,5-79,4 333,2 335,1 34 Κ ύ ρ ι ε ς σ υ ν α λ λ α γ έ ς τ ο υ ι σ ο ζ υ γ ί ο υ π λ η ρ ω µ ώ ν π ο υ π ρ ο κ α λ ο ύ ν µ ε τ α β ο λ έ ς τ ω ν κ α θ α ρ ώ ν α π α ι τ ή σ ε ω ν τ ω ν Ν Χ Ι έ ν α ν τ ι τ ο υ ε ξ ω τ ε ρ ι κ ο ύ 1 ) (δισεκ. ευρώ, σωρευτικές συναλλαγές 12µήνου) Συναλλαγές που αφορούν τον εξωτερικό παράγοντα µεταβολής του Μ3 Πηγή:. 1) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. 2) εν περιλαµβάνονται τα µερίδια των αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος. 3) εν περιλαµβάνονται χρεόγραφα διάρκειας έως δύο ετών που έχουν εκδοθεί από ΝΧΙ της ζώνης του ευρώ. Ιούνιος 2007 Σ65

172 7. 3 Γ ε ω γ ρ α φ ι κ ή κ α τ α ν ο µ ή ι σ ο ζ υ γ ί ο υ π λ η ρ ω µ ώ ν κ α ι δ ι ε θ ν ο ύ ς ε π ε ν δ υ τ ι κ ή ς θ έ σ η ς (δισεκ. ευρώ) 1. Ισοζύγιο πληρωµών: τρέχουσες συναλλαγές και κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (σωρευτικές συναλλαγές) α τρ. έως δ τρ. Τρέχουσες συναλλαγές Αγαθά Υπηρεσίες Εισοδήµατα από τα οποία: εισοδήµατα από επενδύσεις Τρέχουσες µεταβιβάσεις Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Τρέχουσες συναλλαγές Αγαθά Υπηρεσίες Εισοδήµατα από τα οποία: εισοδήµατα από επενδύσεις Τρέχουσες µεταβιβάσεις Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Τρέχουσες συναλλαγές Αγαθά Υπηρεσίες Εισοδήµατα από τα οποία: εισοδήµατα από επενδύσεις Τρέχουσες µεταβιβάσεις Κεφαλαιακές µεταβιβάσεις Ευρωπαϊκή Ένωση 27 (εκτός της ζώνης του ευρώ) ανία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Λοιπές χώρες της ΕΕ Όργανα της ΕΕ Καναδάς Ιαπωνία Ελβετία Απαιτήσεις 2.338,7 880,1 47,9 73,5 453,6 244,4 60,7 31,0 54,6 153,1 384,9 835, ,0 500,1 31,5 49,7 224,3 194,5 0,1 17,8 34,1 77,8 200,9 559,3 429,8 154,3 8,7 11,7 104,3 24,5 5,2 6,1 11,3 41,9 79,6 136,6 432,6 162,4 7,2 11,5 114,5 22,9 6,3 6,8 8,9 27,3 97,9 129,3 416,5 157,0 7,1 11,4 112,8 22,7 3,0 6,7 8,9 21,0 96,5 126,5 86,3 63,3 0,5 0,7 10,4 2,5 49,2 0,4 0,2 6,1 6,5 9,8 23,7 18,8 0,0 0,0 0,8 0,2 17,7 0,0 0,4 0,4 0,9 3,2 Υποχρεώσεις 2.344,8 778,3 39,6 71,9 380,2 190,0 96,6 22,5 87,7 144,4 326,4 985, ,5 397,5 27,2 45,9 172,5 152,0 0,0 10,6 53,6 68,1 131,8 697,8 393,2 126,8 7,2 9,3 82,8 27,4 0,1 5,6 7,7 30,8 86,5 135,8 430,8 151,2 4,8 15,8 115,7 7,6 7,4 4,9 26,0 40,1 101,0 107,7 420,8 145,7 4,7 15,7 114,5 3,4 7,4 4,8 25,9 39,6 100,1 104,7 161,3 102,7 0,5 0,8 9,2 3,1 89,2 1,4 0,4 5,4 7,1 44,3 12,4 2,0 0,0 0,2 1,2 0,3 0,2 0,1 0,0 0,5 1,2 8,5 Καθαρά υπόλοιπα -6,1 101,8 8,3 1,6 73,4 54,4-35,9 8,5-33,1 8,7 58,5-150,5 30,5 102,6 4,3 3,8 51,9 42,6 0,1 7,2-19,4 9,7 69,1-138,5 36,6 27,5 1,5 2,3 21,5-3,0 5,1 0,5 3,6 11,1-6,9 0,8 1,8 11,2 2,5-4,3-1,2 15,3-1,1 1,9-17,0-12,8-3,1 21,6-4,4 11,3 2,4-4,3-1,8 19,4-4,4 1,9-17,0-18,6-3,6 21,7-75,0-39,4 0,0-0,2 1,2-0,5-40,0-1,0-0,3 0,7-0,6-34,4 11,3 16,8 0,0-0,1-0,5-0,1 17,5-0,1 0,4-0,1-0,3-5,3 ΗΠΑ Λοιπά 2. Ισοζύγιο πληρωµών: άµεσες επενδύσεις (σωρευτικές συναλλαγές) α τρ. έως δ τρ. Άµεσες επενδύσεις Στο εξωτερικό Μετοχές/ επανεπένδυση κερδών Άλλα κεφάλαια Στη ζώνη του ευρώ Μετοχές/ επανεπένδυση κερδών Άλλα κεφάλαια Ευρωπαϊκή Ένωση 27 (εκτός της ζώνης του ευρώ) ανία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Λοιπές χώρες της ΕΕ Όργανα της ΕΕ Καναδάς Ιαπωνία Ελβετία ,7-70,6 2,6 11,0-52,7-31,6 0,1-6,9 11,7-3,7-47,3 9,4-49,4-314,8-159,2-0,5 3,8-131,0-31,5 0,0-9,9 4,0-8,4-66,1-25,2-50,0-264,2-148,1-0,8 4,1-123,6-27,8 0,0-8,0 6,8-1,0-47,4-17,7-48,8-50,6-11,0 0,3-0,3-7,4-3,7 0,0-1,8-2,9-7,4-18,8-7,5-1,2 158,1 88,6 3,1 7,2 78,3-0,1 0,1 3,0 7,8 4,7 18,8 34,6 0,6 128,8 66,6 2,7 4,0 60,6-0,9 0,1 0,3 4,8 10,2 1,1 42,3 3,6 29,3 22,0 0,4 3,2 17,6 0,8 0,0 2,7 3,0-5,5 17,8-7,7-3,0 ΗΠΑ Υπεράκτια χρη- µατοπιστωτικά κέντρα Λοιπά Πηγή:. Σ66 Ιούνιος 2007

173 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξωτερικές συναλλαγές και θέσεις 7. 3 Γ ε ω γ ρ α φ ι κ ή κ α τ α ν ο µ ή ι σ ο ζ υ γ ί ο υ π λ η ρ ω µ ώ ν κ α ι δ ι ε θ ν ο ύ ς ε π ε ν δ υ τ ι κ ή ς θ έ σ η ς (δισεκ. ευρώ) 3. Ισοζύγιο πληρωµών: εισπράξεις επενδύσεων χαρτοφυλακίου κατά χρηµατοδοτικό µέσο (σωρευτικές συναλλαγές) α τρ. έως δ τρ. Εισπράξεις επενδύσεων χαρτοφυλακίου Μετοχές Χρεόγραφα Οµόλογα και γραµµάτια Χρηµατοδοτικά µέσα της αγοράς χρήµατος 1 Ευρωπαϊκή Ένωση 27 (εκτός της ζώνης του ευρώ) 2 ανία 3 Σουηδία 4 Ηνωµένο Βασίλειο 5 Λοιπές χώρες της ΕΕ 6 Όργανα της ΕΕ -477,1-125,3-2,5-12,9-100,4-8,3-1,2-7,7-6,8-5,2-161,0-96,3-74,7-129,5-5,5 0,7-3,3-2,4-0,4-0,1-2,2-14,4-1,5-43,5-30,5-31,9-347,6-119,8-3,2-9,6-98,0-8,0-1,0-5,5 7,5-3,7-117,5-65,8-42,8-286,4-89,6-2,3-9,2-69,9-7,2-1,0-4,8-3,1-1,5-93,9-47,7-45,8-61,3-30,2-0,9-0,4-28,1-0,7-0,1-0,7 10,6-2,3-23,6-18,1 3,0 7 Καναδάς 8 Ιαπωνία 9 Ελβετία 10 ΗΠΑ 11 Υπεράκτια χρη- µατοπιστωτικά κέντρα 12 Λοιπά Ισοζύγιο πληρωµών: λοιπές επενδύσεις κατά τοµέα (σωρευτικές συναλλαγές) α τρ. έως δ τρ. Λοιπές επενδύσεις Εισπράξεις Γενική κυβέρνηση ΝΧΙ Λοιποί τοµείς Πληρωµές Γενική κυβέρνηση ΝΧΙ Λοιποί τοµείς Ευρωπαϊκή Ένωση 27 (εκτός της ζώνης του ευρώ) ανία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Λοιπές χώρες της ΕΕ Όργανα της ΕΕ ,7-80,8-16,8 7,4-71,6-15,6 15,7 2,0 41,7-28,0 21,0 27,3 15,7 22,8-751,0-548,6-36,2-3,4-473,1-36,2 0,3-0,3 26,0-57,4-49,0-71,5-2,0-48,0 3,4-6,3-1,9 0,2-5,0 0,1 0,2 0,1-0,4 0,0 0,2 0,1-1,2 10,9-525,0-356,2-33,6 0,1-290,9-32,0 0,2-1,4 24,5-50,7-53,1-42,8-0,9-44,4-229,3-186,1-0,7-3,7-177,2-4,3-0,1 1,0 1,8-6,7 3,8-28,7 0,1-14,5 772,6 467,8 19,5 10,8 401,5 20,6 15,4 2,3 15,8 29,4 70,0 98,8 17,7 70,8 1,2 2,0 0,0 0,0 0,1 0,0 1,8 0,0-0,2-0,6-0,7 0,1 2,8-2,1 507,7 256,2 19,5 9,4 208,0 17,4 1,9 1,1 12,6 26,3 37,7 94,1 15,0 64,6 263,7 209,6 0,0 1,4 193,3 3,2 11,7 1,2 3,4 3,6 33,0 4,6-0,1 8,4 Ιαπωνία Ελβετία ΗΠΑ Καναδάς Υπεράκτια χρηµατοπιστωτικά κέντρα 12 Λοιπά 5. ιεθνής επενδυτική θέση (υπόλοιπα τέλους περιόδου) Άµεσες επενδύσεις Στο εξωτερικό Μετοχές/ επανεπένδυση κερδών Άλλα κεφάλαια Στη ζώνη του ευρώ Μετοχές/ επανεπένδυση κερδών Άλλα κεφάλαια Εισπράξεις επενδύσεων χαρτοφυλακίου Μετοχές Χρεόγραφα Οµόλογα και γραµµάτια Χρηµατοδοτικά µέσα της αγοράς χρήµατος Λοιπές επενδύσεις Εισπράξεις Γενική κυβέρνηση ΝΧΙ Λοιποί τοµείς Πληρωµές Γενική κυβέρνηση ΝΧΙ Λοιποί τοµείς 1 Ευρωπαϊκή Ένωση 27 (εκτός της ζώνης του ευρώ) 2 ανία 3 Σουηδία 4 Ηνωµένο Βασίλειο 5 Λοιπές χώρες της ΕΕ 6 Όργανα της ΕΕ 7 324,1-142,8 0,8-17,3-292,9 166,8-0,2 25,2 4,7 35,3-1,6-13,9-0,3 417, ,3 957,2 33,8 81,0 651,8 190,6 0,0 76,1 68,8 241,8 558,1 316,1 0,0 492, ,8 753,5 29,7 56,8 502,1 164,9 0,0 64,9 63,6 193,8 419,2 297,1 0,0 392,8 525,4 203,7 4,1 24,2 149,6 25,7 0,0 11,2 5,2 48,1 138,9 19,0 0,0 99, , ,0 33,0 98,3 944,7 23,8 0,2 50,9 64,1 206,6 559,6 330,0 0,3 74, ,9 874,0 26,9 81,9 757,1 8,0 0,1 45,9 53,5 142,2 396,0 199,7 0,0 66,7 608,2 226,0 6,1 16,4 187,6 15,8 0,1 5,1 10,7 64,4 163,6 130,2 0,3 8, , ,7 61,2 119,3 861,3 90,8 70,0 83,4 270,4 122, ,8 411,5 30,8 445, ,6 422,4 10,9 46,5 342,4 22,6 0,0 21,7 182,4 112,1 617,1 155,6 1,4 220, ,3 780,3 50,3 72,8 519,0 68,2 70,0 61,7 88,0 10,2 691,7 255,9 29,4 224, ,7 652,8 45,9 61,6 408,2 67,2 69,9 60,2 62,4 7,8 592,5 228,7 28,7 193,7 314,6 127,5 4,3 11,2 110,8 1,0 0,1 1,5 25,6 2,4 99,2 27,2 0,7 30,5-304,2-50,7 51,8 15,4 17,8 9,3-145,0 4,5 9,4-81,5-13,0-216,6-22,8 66, , ,1 77,0 62, ,3 105,1 9,8 21,7 92,6 209,2 510,6 354,2 41,8 562,6 102,2 17,4 0,2 0,3 8,9 0,5 7,5 0,1 0,1 0,1 3,3 1,2 35,8 44, , ,7 65,7 44, ,0 78,5 0,9 11,6 67,1 122,0 316,3 245,0 5,4 315, ,4 422,0 11,0 17,2 366,4 26,0 1,4 10,0 25,4 87,2 191,0 107,9 0,6 203, , ,8 25,2 46, ,5 95,8 154,8 17,2 83,1 290,7 523,6 570,7 64,6 496,2 46,5 23,7 0,0 0,3 3,3 0,0 20,1 0,0 0,8 0,1 7,4 0,2 3,3 11, , ,7 20,0 26, ,8 74,0 100,6 12,2 55,5 243,9 400,6 518,2 60,0 398,5 741,9 407,4 5,2 20,0 326,4 21,8 34,0 5,0 26,8 46,7 115,6 52,3 1,4 86,6 8 Ιαπωνία 9 Ελβετία 10 ΗΠΑ 11 ιεθνείς οργανισµοί Καναδάς Υπεράκτια χρηµατοπιστωτικά κέντρα 12 ιεθνείς οργανισµοί 13 Λοιπά 14 Πηγή:. Ιούνιος 2007 Σ67

174 7. 4 ι ε θ ν ή ς ε π ε ν δ υ τ ι κ ή θ έ σ η ( π ε ρ ι λ α µ β ά ν ο ν τ α ι κ α ι τ α δ ι ε θ ν ή α π ο θ ε µ α τ ι κ ά ) (δισεκ. ευρώ, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, υπόλοιπα τέλους περιόδου) 1. Συνοπτική διεθνής επενδυτική θέση γ τρ γ τρ γ τρ. ως ποσοστό % του ΑΕΠ Άµεσες επενδύσεις Επενδύσεις χαρτοφυλακίου Χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Λοιπές επενδύσεις Συναλλαγµατικά διαθέσιµα Καθαρή διεθνής επενδυτική θέση -714,9-9,8 179,5-940,9-12,6-307,1 366,1-784,9-10,5 87,4-916,1-7,5-255,4 306,7-829,9-10,7 106,7-996,6-14,9-206,2 281,0-817,1-10,2 324, ,6-14,4-304,2 320,1-957,1-11,5 433, ,7-15,4-405,4 325,1-969,7-11,5 473, ,6-15,3-279,9 325,8 Εισπράξεις 7.419,6 102, , ,9 133, ,6 366, ,9 106, , ,1 160, ,0 306, ,7 112, , ,8 174, ,8 281, ,1 134, , ,9 236, ,7 320, ,5 142, , ,6 300, ,9 325, ,0 146, , ,5 289, ,5 325,8 Πληρωµές 8.134,5 111, , ,7 145, , ,8 117, , ,2 168, , ,6 123, , ,3 189, , ,2 144, , ,6 250, , ,5 154, , ,4 315, , ,7 158, , ,1 304, ,4-2. Άµεσες επενδύσεις γ τρ. Από κατοίκους της ζώνης του ευρώ στο εξωτερικό Μετοχικό κεφάλαιο και επανεπενδυθέντα κέρδη ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ Λοιπά κεφάλαια (κυρίως δάνεια µεταξύ εταιριών) ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ Από µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ στη ζώνη του ευρώ Μετοχικό κεφάλαιο και επανεπενδυθέντα κέρδη Λοιπά κεφάλαια (κυρίως δάνεια µεταξύ εταιριών) ,6 132, ,3 461,3 1,6 459, ,6 42, ,5 530,8 2,7 528, ,8 124, ,4 442,5 2,1 440, ,1 46, ,0 571,8 3,2 568, ,4 144, ,8 439,7 3,1 436, ,2 43, ,4 569,1 8,2 560, ,8 166, ,3 525,4 6,6 518, ,9 45, ,1 608,2 10,1 598, ,6 176, ,7 550,3 2,7 547, ,8 46, ,3 603,7 10,0 593, ,6 191, ,7 560,6 2,8 557, ,3 46, ,4 627,6 10,1 617,5 ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί το- µείς εκτός των ΝΧΙ 3. Εισπράξεις επενδύσεων χαρτοφυλακίου κατά χρηµατοδοτικό µέσο και τοµέα επενδυτή Μετοχές Χρεόγραφα γ τρ. Ευρωσύστηµα Εισπράξεις ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Λοιποί τοµείς Γενική κυβέρνηση Πληρω- µές Ευρωσύστηµα Οµόλογα και γραµµάτια Εισπράξεις ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Τίτλοι αγοράς χρήµατος ,7 43,6 8,3 799, ,4 7,2 403,1 6,3 784, ,1 1,3 189,4 1,1 47,1 208,2 1,7 53,5 11, , ,4 9,3 460,2 8,0 846, ,7 1,1 191,5 0,6 48,5 248,0 2,1 73,9 16, , ,9 7,9 540,7 9,7 938, ,3 0,9 231,4 0,4 54,2 235,1 3,0 100,8 26, , ,0 8,3 693,0 11, , ,9 0,8 260,5 0,4 52,9 317,6 2,9 114,0 33, , ,1 7,8 789,9 10, , ,4 1,4 283,1 4,2 59,8 317,8 2,8 131,4 36, , ,4 10,4 809,7 11, , ,1 0,9 301,0 0,2 62,1 300,6 Λοιποί τοµείς Γενική κυβέρνηση Πληρω- µές Ευρωσύστηµα Εισπράξεις ΝΧΙ πλην του Ευρωσυστήµατος Λοιποί τοµείς εκτός των ΝΧΙ Λοιποί τοµείς Γενική κυβέρνηση Πληρω- µές Πηγή:. Σ68 Ιούνιος 2007

175 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξωτερικές συναλλαγές και θέσεις 7. 4 ι ε θ ν ή ς ε π ε ν δ υ τ ι κ ή θ έ σ η ( π ε ρ ι λ α µ β ά ν ο ν τ α ι κ α ι τ α δ ι ε θ ν ή δ ι α θ έ σ ι µ α ) (δισεκ. ευρώ, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, υπόλοιπα τέλους περιόδου) 4. Λοιπές επενδύσεις κατά χρηµατοδοτικό µέσον γ τρ γ τρ. άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις Ευρωσύστηµα Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Λοιπές εισπράξεις άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές πληρωµές Εµπορικές πιστώσεις άνεια/νόµισµα και καταθέσεις Γενική κυβέρνηση Πληρωµές ,9 0,3 57,2 0,1 1,4 62,1 57,4 4,7 55,4 0,1 42,6 13,8 5,2 0,7 66,0 0,2 0,2 59,0 53,2 5,8 42,4 0,0 42,3 3,8 4,7 0,3 74,5 0,2 0,2 62,3 54,1 8,3 42,6 0,0 42,4 3,4 5,4 0,4 82,2 0,2 0,1 57,5 45,7 11,8 44,6 0,0 42,8 3,6 7,4 0,4 95,6 0,3 0,1 50,1 38,5 11,6 45,0 0,0 46,8 3,4 8,4 0,4 100,0 0,2 0,1 55,0 40,2 14,8 44,7 0,0 45,1 3,4 ΝΧΙ (πλην του Ευρωσυστήµατος) άνεια Εισπράξεις Πληρωµές Εισπράξεις Λοιπές εισπράξεις άνεια/ νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές πληρωµές Εµπορικές πιστώσεις Νόµισµα και καταθέσεις άνεια/νόµισµα και καταθέσεις Λοιποί τοµείς Λοιπές εισπράξεις Εµπορικές πιστώσεις άνεια Πληρωµές Λοιπές πληρωµές ,1 61, ,8 48,4 174,4 487,4 199,3 288,1 90,7 104,5 364,3 47, ,6 38, ,9 31,0 169,2 535,9 206,7 329,2 84,3 107,2 387,3 45, ,5 45, ,0 42,2 172,4 568,8 236,8 332,0 93,5 110,2 401,4 49, ,1 56, ,8 52,4 185,1 730,4 374,9 355,5 131,9 125,3 547,5 69, ,7 56, ,7 52,3 181,8 886,5 535,7 350,8 140,1 131,0 701,0 88, ,2 58, ,0 55,8 185,0 943,0 610,3 332,8 136,1 128,3 759,0 84,6 άνεια Νόµισµα και καταθέσεις Λοιπές εισπράξεις Εµπορικές πιστώσεις άνεια Λοιπές πληρωµές 5. ιεθνή διαθέσιµα Συναλλαγµατικά διαθέσιµα Υπόµνηση Εισπράξεις Πληρω- µές β τρ. γ τρ Φεβρ. Μάρτ. Απρ β τρ. γ τρ Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Νοµισµατικός χρυσός Σε δισεκ. ευρώ Σε ουγγίες καθαρού χρυσού (εκατ.) Ειδικά τραβηκτικά δικαιώ- µατα Συναλλαγµατική θέση στο ΝΤ Νόµισµα και καταθέσεις Σε νοµισµατικές αρχές και την Τ Σε τράπεζες Συνάλλαγµα Ευρωσύστηµα 366,1 130,4 399,022 4,8 25,0 205,8 10,3 35,3 159,8 1,0 120,2 38,5 0,4 0,0 22,4-26,3 306,7 130,0 393,543 4,4 23,3 149,0 10,0 30,4 107,9 1,0 80,5 26,5 0,7 0,0 20,3-16,3 281,0 125,4 389,998 3,9 18,6 133,0 12,5 25,5 94,7 0,5 58,5 35,6 0,4 0,0 19,1-12,8 320,1 163,4 375,861 4,3 10,6 141,7 12,6 21,4 107,9 0,6 69,6 37,7-0,2 0,0 25,6-17,9 323,8 178,9 370,694 4,2 7,8 133,0 5,4 22,0 105,3 0,5 74,6 30,2 0,2 0,0 26,9-19,1 325,1 174,2 367,958 4,5 7,0 139,4 4,5 25,3 109,7 0,5 79,1 30,1-0,1 0,0 26,8-21,9 325,8 176,3 365,213 4,6 5,2 139,7 6,3 22,5 110,7 0,5 79,4 30,8 0,3 0,0 24,6-21,5 337,5 183,3 364,604 4,6 4,5 145,1 4,1 26,6 114, ,2 0,0 23,6-23,8 331,6 180,4 363,108 4,6 4,3 142,2 4,9 27,6 109, ,3 0,0 25,1-22,6 330,0 179,9 361,562 4,6 4,1 141,4 4,2 25,7 111, ,4 0,0 27,3-25,0 εκ των οποίων διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 45,5 8,1 24,656 0,2 0,0 37,3 1,2 9,9 26,1 0,0 19,5 6,7 0,0 0,0 3,0-5,2 36,9 8,1 24,656 0,2 0,0 28,6 1,4 5,0 22,2 0,0 14,9 7,3 0,0 0,0 2,8-1,5 35,1 7,9 24,656 0,2 0,0 27,0 2,7 3,3 21,1 0,0 9,7 11,3 0,0 0,0 2,6-1,3 41,5 10,1 23,145 0,2 0,0 31,2 5,1 2,5 23,6 0,0 10,6 12,9 0,0 0,0 2,9-0,9 39,2 10,3 21,312 0,2 0,0 28,7 1,3 2,4 25,1 0,0 18,6 6,5 0,0 0,0 3,5 0,0 40,8 10,1 21,312 0,2 0,0 30,5 1,4 3,8 25,3 0,0 18,4 6,9 0,0 0,0 2,9-0,7 39,9 9,9 20,572 0,4 0,0 29,6 1,6 1,5 26,5 0,0 19,1 7,4 0,0 0,0 2,8-0,3 42,8 10,4 20,632 0,4 0,0 32,0 0,7 4,4 27, ,0 0,0 2,4-1,9 40,5 10,3 20,632 0,4 0,0 29,9 1,4 3,3 25, ,0 0,0 3,0-0,6 40,5 10,3 20,632 0,4 0,0 29,8 0,8 3,9 25, ,0 0,0 3,4-1,2 Μετοχές Τίτλοι Οµόλογα και γραµµάτια Τίτλοι αγοράς χρήµατος Χρηµατοοικονοµικά παράγωγα Λοιπές απαιτήσεις Απαιτήσεις σε θορι- Προκα- συνάλλαγµα βραχυσµένα έναντι πρόθεσµα κατοίκων ελλείµ- καθαρά ζώνης µατα σε ευρώ συνάλλαγµα Πηγή:. Ιούνιος 2007 Σ69

176 7. 5 Ε µ π ό ρ ι ο α γ α θ ώ ν (εποχικώς διορθωµένα στοιχεία, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) 1. Αξία, όγκος και µοναδιαία αξία κατά κατηγορία προϊόντων α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. (µη ε.δ.) Εξαγωγές Εισαγωγές Ενδιάµεσα Εξαγωγές (f.o.b.) Κεφαλαιακά Καταναλωτικά Ενδιάµεσα Υπόµνηση: Είδη µεταποίησης Κεφαλαιακά Καταναλωτικά Είδη µεταποίησης Αξία (δισεκ. ευρώ, ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές για τις στήλες 1 και 2) -2,3 0, ,9 499,3 221,3 299,8 916,4 987,7 553,0 164,1 240,1 708,6 109,1 8,9 9, ,8 545,6 246,7 314,6 994, ,3 604,3 183,2 255,5 767,3 129,2 7,8 13, ,0 590,2 269,6 334, , ,2 704,8 206,3 275,8 842,7 186,3 11,1 13, ,5 662,4 289,3 366, , ,7 824,7 207,3 302,1 939,2 224,8 9,8 15,9 321,6 154,4 69,0 86,4 276,5 328,3 188,7 55,5 72,5 222,3 53,8 16,0 22,4 332,2 159,1 71,7 90,0 282,6 337,5 199,3 53,9 74,1 224,4 55,1 9,4 14,4 340,6 162,6 71,5 89,9 290,6 344,6 205,1 52,2 75,0 231,6 57,3 8,0 10,4 346,3 167,3 71,5 90,9 298,0 353,9 211,6 50,9 75,3 238,4 60,0 11,6 7,4 360,3 173,4 74,7 95,2 312,6 354,7 208,8 50,3 77,7 244,8 52,3 9,3 5,5 365, ,2 358, ,2. 16,1 13,7 118,2 57,1 24,5 31,3 101,9 117,7 69,6 17,0 25,7 80,6 18,0 12,6 6,2 120,0 58,3 25,7 31,2 105,0 116,2 68,6 16,7 25,8 80,7 17,0 6,2 2,4 122,2 58,0 24,5 32,7 105,7 120,8 70,5 16,6 26,1 83,5 17,4 12,0 8,2 121,4 49,1 22,1 30,9 104,2 119,5 63,3 14,0 23,4 83,1 16,1 9,7 7,5 121,4 48,9 22,1 30,1 103,9 120,9 63,6 13,9 24,0 84,0 15,4 6,8 1,2 122, ,2 117, ,1. είκτες όγκου (2000=100, ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές για τις στήλες 1 και 2) 1,0 3,6 108,5 105,9 106,8 113,1 108,4 101,9 100,2 97,1 109,7 100,2 103,2 9,0 6,5 117,4 115,5 119,9 118,4 118,0 107,8 104,1 109,1 117,4 108,2 105,2 4,9 5,1 123,6 120,1 129,5 123,5 124,2 113,8 107,5 123,5 123,5 116,3 109,8 7,4 5,6 133,2 129,3 136,3 131,0 134,0 120,6 113,6 123,9 130,6 125,3 109,7 5,6 5,4 126,5 122,9 131,6 125,6 127,2 116,9 108,0 131,4 126,5 120,8 110,7 10,5 8,5 128,7 125,2 134,7 129,1 128,2 117,0 110,4 126,1 127,7 120,1 105,6 5,2 3,8 132,0 127,9 135,0 128,5 132,3 119,1 112,2 124,9 130,7 124,5 106,2 5,0 4,5 133,7 130,2 135,3 130,4 135,0 121,9 115,3 122,7 129,7 126,6 115,9 9,0 5,7 138,4 134,1 140,1 136,1 140,4 124,3 116,5 121,7 134,1 129,9 111, ,4 11,5 136,3 132,8 138,0 134,3 137,3 124,3 117,2 123,6 133,0 128,5 115,9 9,5 4,2 138,2 134,8 144,8 134,2 141,5 122,0 115,0 120,6 134,1 128,0 111,6 4,1 1,5 140,6 134,5 137,5 139,9 142,5 126,4 117,2 121,0 135,3 133,1 105,4 11,0 9,3 139,5 112,9 124,9 131,9 140,1 125,5 105,5 102,8 120,7 131,5 104,4 7,5 8,0 138,7 111,9 124,3 127,5 138,8 126,3 106,0 100,3 123,2 132,1 100, είκτες µοναδιαίας αξίας (2000=100, ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές για τις στήλες 1 και 2) -3,2-3,0 97,6 96,2 96,3 101,1 97,4 94,8 93,6 92,3 99,5 96,0 86,4-0,1 2,6 97,5 96,4 95,7 101,4 97,1 97,3 98,4 91,8 98,9 96,3 99,5 2,8 7,9 100,2 100,2 96,8 103,4 99,1 105,0 111,2 91,2 101,5 98,3 137,5 3,6 7,4 103,8 104,5 98,7 106,5 101,8 112,8 123,1 91,4 105,2 101,8 166,8 4,0 9,9 101,9 102,5 97,6 105,0 100,2 109,8 118,5 92,3 104,2 99,9 158,1 5,0 12,8 103,4 103,7 99,0 106,3 101,6 112,9 122,4 93,4 105,5 101,5 170,0 4,0 10,2 103,4 103,8 98,5 106,8 101,3 113,2 124,0 91,4 104,4 101,1 175,5 2,8 5,7 103,8 104,9 98,3 106,3 101,8 113,6 124,5 90,6 105,6 102,3 168,2 2,4 1,6 104,4 105,6 99,1 106,7 102,6 111,6 121,6 90,4 105,3 102,4 153, ,4 1,9 104,2 105,2 99,1 106,8 102,6 111,1 121,0 90,2 105,5 102,2 151,2 2,9 1,9 104,3 105,9 99,0 106,4 102,7 111,8 121,3 91,0 105,1 102,7 148,5 2,1 0,9 104,5 105,7 99,2 106,9 102,6 112,1 122,4 89,8 105,4 102,1 161,1 0,9-1,0 104,6 106,5 98,8 107,2 102,8 111,7 122,1 89,4 105,5 103,0 150,5 2,0-0,5 105,2 107,0 99,3 108,0 103,5 112,3 122,1 90,8 106,1 103,6 149, Εισαγωγές (c.i.f.) Υπόµνηση Πετρέλαιο Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Eurostat (για τους δείκτες του όγκου και την εποχική διόρθωση των δεικτών µοναδιαίας αξίας). Σ70 Ιούνιος 2007

177 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξωτερικές συναλλαγές και θέσεις 7. 5 Ε µ π ό ρ ι ο α γ α θ ώ ν (δισεκ. ευρώ, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, εποχικώς διορθωµένα στοιχεία) 2. Γεωγραφική κατανοµή α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ α τρ. β τρ. γ τρ α τρ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. ΕΕ (εκτός της ζώνης του ευρώ) ανία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Λοιπές χώρες ΕΕ Ρωσία Ελβετία Τουρκία Εξαγωγές (f.o.b.) 1.056,9 24,9 38,6 194,5 125,0 29,1 63,3 24,8 167,0 35,1 31,3 135,3 59,2 37,9 91, ,8 25,7 42,2 205,4 138,3 35,9 66,2 32,1 172,5 40,3 33,3 150,3 64,2 40,4 96, ,0 29,0 45,1 203,2 157,9 43,6 70,7 34,8 185,0 43,3 34,0 165,9 72,9 46,9 104, ,5 31,1 49,7 214,7 193,8 55,3 76,5 38,5 199,7 53,5 34,5 183,1 76,9 54,3 117,7 321,6 7,5 11,3 51,2 42,5 11,5 17,7 9,5 48,3 11,5 8,5 42,2 19,3 12,4 28,1 332,2 7,5 11,6 53,2 44,5 12,5 18,1 9,7 49,6 12,7 8,7 43,6 19,3 13,1 28,1 340,6 7,7 12,3 53,3 47,6 13,0 18,4 9,8 49,8 12,7 8,5 45,1 18,9 13,4 30,3 346,3 7,8 12,7 54,3 49,5 14,2 19,3 9,6 49,7 13,5 8,6 45,8 19,0 13,7 28,7 360,3 8,1 13,1 54,0 52,2 15,6 20,7 9,5 50,7 14,6 8,6 48,6 19,7 14,1 30,7 365, ,6 20,5 10,0 48,5 14,1 8,5 49,0 21,2 14,7. 118,2 2,7 4,4 18,0 17,1 5,2 7,0 3,1 16,0 4,7 3,0 15,7 6,4 4,7 10,3 120,0 2,7 4,3 18,1 17,3 5,3 6,8 3,4 17,1 5,0 2,9 16,5 6,7 4,6 9,4 122,2 2,7 4,4 18,0 17,9 5,1 6,9 3,1 17,6 4,9 2,8 16,4 6,7 4,7 11,0 121,4 2,8 4,5 18,9 17,7 5,1 7,0 3,5 16,6 4,6 2,8 16,5 7,0 4,9 9,4 121,4 2,8 4,4 18,7 17,8 5,2 6,8 3,2 16,2 4,8 2,8 16,2 7,0 4,9 10,6 122, ,3 6,6 3,3 15,8 4,7 2,8 16,3 7,1 4,9. % του συνόλου των εξαγωγών 100,0 2,3 3,6 15,6 14,0 4,0 5,5 2,8 14,5 3,9 2,5 13,3 5,6 3,9 8,5 Εισαγωγές (c.i.f.) 987,7 23,7 36,9 138,6 108,9 47,2 50,4 19,2 110,5 74,4 52,0 141,8 68,8 39,7 75, ,3 25,4 39,8 145,0 116,6 56,4 53,5 23,2 113,1 92,1 54,4 161,0 72,8 45,2 74, ,2 26,3 42,2 152,5 129,2 76,7 58,0 25,2 119,9 117,9 53,1 189,8 95,9 53,5 82, ,7 27,4 47,4 165,6 153,7 94,4 62,1 29,1 128,2 143,6 56,0 212,5 109,5 65,9 95,3 328,3 6,6 11,0 39,3 34,0 21,1 15,2 6,7 31,1 32,1 13,7 52,8 26,3 14,8 23,6 337,5 6,7 11,3 41,1 35,3 23,3 15,0 7,1 31,7 33,4 14,2 51,7 26,7 15,6 24,5 344,6 6,7 11,5 42,9 37,3 24,5 15,4 7,5 31,6 34,4 13,9 53,7 27,0 15,9 22,5 353,9 7,0 12,1 41,4 39,4 23,8 15,9 7,3 32,2 36,0 14,3 54,7 27,9 16,7 25,3 354,7 6,9 12,6 40,3 41,7 22,9 15,8 7,3 32,6 39,8 13,6 52,4 27,9 17,8 23,1 358, ,7 16,7 7,9 33,0 42,0 14,5 51,2 25,7 18,1. 117,7 2,2 4,1 13,4 13,8 7,6 5,2 2,4 10,9 12,5 4,6 17,9 9,2 5,7 8,3 116,2 2,3 4,1 13,5 13,6 7,6 5,2 2,4 10,4 13,4 4,5 17,4 9,3 5,9 6,5 120,8 2,4 4,5 13,4 14,2 7,7 5,3 2,5 11,4 13,8 4,5 17,1 9,4 6,2 8,3 119,5 2,4 4,3 13,4 14,1 7,5 5,5 2,6 11,1 13,8 5,0 17,3 8,8 6,2 7,4 120,9 2,2 4,2 13,5 13,8 7,6 5,6 2,7 11,2 14,0 4,8 17,7 8,8 6,1 8,7 117, ,5 5,6 2,7 10,6 14,3 4,7 16,2 8,1 5,8. % του συνόλου των εισαγωγών 100,0 2,0 3,4 11,9 11,0 6,8 4,5 2,1 9,2 10,3 4,0 15,3 7,9 4,7 6,9 ιαφορά εξαγωγών-εισαγωγών 69,2 1,2 1,7 55,9 16,1-18,1 12,9 5,6 56,5-39,3-20,7-6,4-9,6-1,8 15,4 69,5 0,4 2,4 60,3 21,7-20,5 12,7 8,9 59,5-51,8-21,1-10,7-8,6-4,9 21,2 13,8 2,7 2,9 50,6 28,7-33,1 12,7 9,6 65,1-74,6-19,1-23,9-23,0-6,7 21,9-11,3 3,8 2,2 49,1 40,2-39,1 14,4 9,5 71,5-90,2-21,6-29,4-32,6-11,6 22,4-6,7 0,9 0,4 11,9 8,5-9,6 2,5 2,8 17,2-20,6-5,2-10,5-7,0-2,4 4,4-5,4 0,8 0,3 12,1 9,2-10,8 3,0 2,6 17,9-20,8-5,4-8,0-7,4-2,4 3,6-4,0 1,0 0,8 10,4 10,2-11,5 3,0 2,3 18,1-21,6-5,4-8,6-8,1-2,5 7,8-7,6 0,8 0,7 12,9 10,1-9,6 3,4 2,3 17,5-22,5-5,7-8,9-8,9-3,0 3,4 5,7 1,2 0,5 13,7 10,5-7,3 5,0 2,2 18,1-25,2-5,0-3,8-8,2-3,6 7,6 7, ,0 3,8 2,2 15,5-27,9-6,0-2,2-4,5-3,4. 0,5 0,5 0,3 4,6 3,2-2,4 1,8 0,7 5,1-7,8-1,7-2,1-2,8-0,9 2,0 3,8 0,4 0,2 4,6 3,7-2,3 1,6 0,9 6,7-8,5-1,6-1,0-2,7-1,3 2,9 1,5 0,3-0,1 4,5 3,6-2,6 1,6 0,6 6,2-9,0-1,7-0,7-2,7-1,5 2,8 1,9 0,4 0,2 5,5 3,7-2,4 1,5 1,0 5,5-9,2-2,1-0,9-1,8-1,4 2,0 0,5 0,6 0,2 5,2 4,0-2,4 1,3 0,5 4,9-9,2-2,0-1,5-1,7-1,1 1,8 5, ,2 1,0 0,7 5,1-9,6-1,9 0,2-1,0-0,9. ΗΠΑ Κίνα Ασία Ιαπωνία Λοιπές χώρες Ασίας Αφρική Λατινική Αµερική Λοιπές χώρες Πηγές: Eurostat και υπολογισµοί της βάσει στοιχείων της Eurostat (για τη διαφορά εξαγωγών-εισαγωγών και τις στήλες 5, 12 και 15). Ιούνιος 2007 Σ71

178 8 Σ Υ Ν Α Λ Λ Α Γ Μ Α Τ Ι Κ Ε Σ Ι Σ Ο Τ Ι Μ Ι Ε Σ 8. 1 Σ τ α θ µ ι σ µ έ ν ε ς σ υ ν α λ λ α γ µ α τ ι κ έ ς ι σ ο τ ι µ ί ε ς 1 ) (µέσοι όροι περιόδου, α τρ =100) 2004 α τρ β τρ. γ τρ α τρ Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος 2007 Μάιος 2007 Μάιος Ονοµαστική Πραγµατική ( ΤΚ) ΣΣΙ-24 Πραγµατική ( ΤΠ) Πραγµατική (αποπληθωριστής του ΑΕΠ) Πραγµατική (ΚΕα- ΜΠΜ) Πραγµατική (ΚΕα- ΜΠΣΟ) Ονοµαστική ,3 105,1 104,2 103,2 99,9 101,8 111,2 105,6 103,3 104,1 102,5 100,9 97,4 99,3 109,7 103,7 103,6 104,4 102,9 100,7 95,1 97,7 110,0 103,4 101,7 102,5 100,9 99,0 94,1 96,6 107,4 101,2 103,8 104,6 103,0 100,9 95,1 98,2 110,1 103,6 104,5 105,3 103,7 101,4 95,7 98,3 111,2 104,5 104,6 105,3 104,1 101,5 95,3 97,8 111,3 104,3 105,5 106,0 104, ,0 104,7 104,0 104,9 103, ,5 104,0 104,2 104,9 103, ,1 104,4 104,5 105,4 103, ,3 104,7 104,6 105,4 103, ,3 104,6 104,4 105,2 103, ,1 104,3 103,9 104,6 103, ,4 103,6 104,5 105,2 103, ,1 104,2 105,5 106,0 104, ,3 105,0 104,9 105,5 104, ,5 104,3 105,4 105,9 104, ,9 104,6 106,1 106,5 105, ,7 105,2 107,1 107,5 106, ,7 106,0 107,3 107,6 106, ,6 105,9 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου µηνός 0,1 0,2 0, ,1-0,1 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου έτους 3,2 2,6 3, ,8 1,8 ΣΣΙ-44 Πραγµατική ( ΤΚ) 35 Σ τ α θ µ ι σ µ έ ν ε ς σ υ ν α λ λ α γ µ α τ ι κ έ ς ι σ ο τ ι µ ί ε ς (µηνιαίοι µέσοι όροι, α τρ. 1999=100) 36 ι µ ε ρ ε ί ς σ υ ν α λ λ α γ µ α τ ι κ έ ς ι σ ο τ ι µ ί ε ς (µηνιαίοι µέσοι όροι, α τρ. 1999=100) Πηγή:. 1) Περισσότερες λεπτοµέρειες και ορισµό των οµάδων των εµπορικών εταίρων βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Σ72 Ιούνιος 2007

179 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Συναλλαγµατικές ισοτιµίες 8. 2 ι µ ε ρ ε ί ς ι σ ο τ ι µ ί ε ς τ ο υ ε υ ρ ώ (µέσοι όροι περιόδου, µονάδες εθνικού νοµίσµατος ανά ευρώ) 2004 γ τρ α τρ Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος 2007 Μάιος 2007 Μάιος 2004 γ τρ α τρ Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος 2007 Μάιος 2007 Μάιος Κορώνα ανίας Κορώνα Σουηδίας Λίρα Αγγλίας ολάριο ΗΠΑ Γιεν Ιαπωνίας Φράγκο Ελβετίας Γουόν Ν. Κορέας ολάριο Χονγκ- Κονγκ ολάριο Σιγκαπούρης ολάριο Καναδά Κορώνα Νορβηγίας ολάριο Αυστραλίας ,4399 9,1243 0, , ,44 1, ,62 9,6881 2,1016 1,6167 8,3697 1,6905 7,4518 9,2822 0, , ,85 1, ,61 9,6768 2,0702 1,5087 8,0092 1,6320 7,4591 9,2544 0, , ,02 1, ,58 9,7545 1,9941 1,4237 8,0472 1,6668 7,4604 9,2304 0, , ,09 1, ,10 9,9109 2,0125 1,4283 8,0604 1,6831 7,4557 9,1350 0, , ,72 1, ,29 10,0269 2,0091 1,4669 8,2712 1,6740 7,4524 9,1894 0, , ,43 1, ,80 10,2334 2,0073 1,5357 8,1690 1,6670 7,4564 9,1008 0, , ,11 1, ,01 10,0246 2,0049 1,4635 8,2446 1,6684 7,4549 9,0377 0, , ,82 1, ,34 10,2704 2,0354 1,5212 8,1575 1,6814 7,4539 9,0795 0, , ,56 1, ,83 10,1390 1,9983 1,5285 8,2780 1,6602 7,4541 9,1896 0, , ,60 1, ,25 10,2130 2,0049 1,5309 8,0876 1,6708 7,4494 9,2992 0, , ,24 1, ,82 10,3464 2,0186 1,5472 8,1340 1,6704 7,4530 9,2372 0, , ,68 1, ,99 10,5634 2,0476 1,5334 8,1194 1,6336 7,4519 9,2061 0, , ,22 1, ,27 10,5642 2,0581 1,4796 8,1394 1,6378 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου µηνός 0,0-0,3 0,3 0,0 1,6 0,8-0,4 0,0 0,5-3,5 0,2 0,3 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου έτους -0,1-1,3-0,3 5,8 14,4 6,1 4,3 6,7 2,2 4,4 4,4-2,0 Κορώνα Τσεχίας Κορώνα Εσθονίας Λίρα Κύπρου Λατς Λεττονίας Λίτας Λιθουανίας Φιορίνι Ουγγαρίας Λίρα Μάλτας Ζλότυ Πολωνίας Κορώνα Σλοβακίας Λεβ Βουλγαρίας Νέο λέι Ρουµανίας 1) ,891 15,6466 0, ,6652 3, ,66 0,4280 4, ,022 1, ,782 15,6466 0, ,6962 3, ,05 0,4299 4, ,599 1,9558 3, ,342 15,6466 0, ,6962 3, ,26 0,4293 3, ,234 1,9558 3, ,337 15,6466 0, ,6960 3, ,41 0,4293 3, ,842 1,9558 3, ,044 15,6466 0, ,6969 3, ,25 0,4293 3, ,929 1,9558 3, ,037 15,6466 0, ,7023 3, ,32 0,4293 3, ,347 1,9558 3, ,029 15,6466 0, ,6970 3, ,84 0,4293 3, ,884 1,9558 3, ,778 15,6466 0, ,6976 3, ,97 0,4293 3, ,967 1,9558 3, ,840 15,6466 0, ,6975 3, ,88 0,4293 3, ,751 1,9558 3, ,233 15,6466 0, ,7003 3, ,30 0,4293 3, ,490 1,9558 3, ,057 15,6466 0, ,7088 3, ,86 0,4293 3, ,813 1,9558 3, ,015 15,6466 0, ,7036 3, ,00 0,4293 3, ,491 1,9558 3, ,231 15,6466 0, ,6965 3, ,42 0,4293 3, ,736 1,9558 3,2836 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου µηνός 0,8 0,0 0,3-1,0 0,0 1,0 0,0-0,9 0,7 0,0-1,5 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου έτους -0,1 0,0 1,4 0,1 0,0-5,3 0,0-2,9-10,2 0,0-6,4 Γιουάν Κίνας 2) Κούνα Κροατίας 2) Κορώνα Ισλανδίας Ρουπία Ινδονησίας 2) Ρίνγκιτ Μαλαισίας 2) ολάριο Ν. Ζηλανδίας Πέσο Φιλιππίνων 2) Ρούβλι Ρωσίας 2) Ραντ Ν. Αφρικής Μπαχτ Ταϊλάνδης 2) Νέα λίρα Τουρκίας 3) 2004 γ τρ α τρ Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος 2007 Μάιος 2007 Μάιος ,2967 7, , ,34 4,7273 1, ,727 35,8192 8, , ,1955 7, , ,83 4,7119 1, ,494 35,1884 7, ,068 1, ,0096 7, , ,37 4,6044 1, ,379 34,1117 8, ,594 1, ,1506 7, , ,90 4,6786 2, ,356 34,1602 9, ,015 1, ,1339 7, , ,01 4,6734 1, ,108 34,2713 9, ,109 1, ,1688 7, , ,33 4,5842 1, ,609 34,4795 9, ,538 1, ,1286 7, , ,03 4,6927 1, ,186 34,2602 9, ,049 1, ,3356 7, , ,18 4,6909 1, ,274 34,7316 9, ,224 1, ,1238 7, , ,04 4,5596 1, ,552 34,4578 9, ,850 1, ,1326 7, , ,46 4,5706 1, ,167 34,4060 9, ,434 1, ,2467 7, , ,32 4,6212 1, ,069 34,5680 9, ,320 1, ,4400 7, , ,98 4,6449 1, ,421 34,9054 9, ,010 1, ,3689 7, , ,80 4,5962 1, ,136 34,8999 9, ,507 1,8029 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου µηνός -0,7-1,0-3,7-3,0-1,0 0,3-2,0 0,0-1,3 1,1-1,8 µεταβολή (%) έναντι του προηγούµενου έτους 1,3 0,7-7,2 3,4-0,3-8,9-5,2 1,0 17,3-8,3-2,0 Πηγή:. 1) Τα στοιχεία πριν από τον Ιούλιο του αφορούν το λέι Ρουµανίας. 1 νέο λέι Ρουµανίας αντιστοιχεί σε (παλαιά) λέι Ρουµανίας. 2) Για τα νοµίσµατα αυτά η υπολογίζει και δηµοσιεύει ισοτιµίες αναφοράς έναντι του ευρώ από 1ης Απριλίου. Τα προηγούµενα στοιχεία είναι ενδεικτικά. 3) Τα στοιχεία πριν από τον Ιανουάριο του αφορούν τη λίρα Τουρκίας. 1 νέα λίρα Τουρκίας ισοδυναµεί µε (παλαιές) λίρες Τουρκίας. Ιούνιος 2007 Σ73

180 9 Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Ε Ι Σ Ε Κ Τ Ο Σ Τ Η Σ Ζ Ω Ν Η Σ Τ Ο Υ Ε Υ Ρ Ω 9. 1 Σ ε ά λ λ α κ ρ ά τ η - µ έ λ η τ η ς Ε Ε (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) 1. Οικονοµικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις γ τρ α τρ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Νοέµ. εκ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. γ τρ α τρ. β τρ. γ τρ. β τρ. γ τρ. γ τρ α τρ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος Τσεχία ανία Εσθονία Κύπρος Λεττονία Βουλγαρία Λιθουανία Ουγγαρία Εν ΤΚ 6,0 1,6 1,7 4,1 2,0 6,9 2,7 3,5 2,5 2,2 9,1 2,8 0,8 2,1 7,4 2,1 1,9 4,4 2,2 6,6 3,8 4,0 2,6 1,3 6,6 4,3 1,5 2,3 6,7 2,4 1,8 4,4 2,6 6,6 4,0 4,6 3,2 1,5 5,9 4,8 1,5 2,4 5,7 1,1 1,6 4,5 1,5 6,2 4,2 6,4 1,1 1,3 4,8 3,5 1,4 2,7 5,3 1,7 1,9 5,1 1,4 7,6 4,4 8,8 0,8 2,0 3,9 2,1 1,7 2,8 6,1 1,5 1,7 5,1 1,5 6,8 4,5 6,6 0,8 1,4 4,9 3,7 1,4 3,0 6,8 1,4 1,8 5,0 1,4 7,1 4,0 8,4 1,2 1,6 4,1 2,2 1,6 2,7 4,6 1,7 1,9 4,6 1,2 7,2 4,4 9,0 0,8 1,9 3,9 2,0 1,7 2,8 4,4 2,1 1,9 5,6 1,4 8,5 4,8 9,0 0,5 2,4 3,7 2,1 1,6 3,1 4,4 2,7 1,7 5,6 1,6 8,8 4,9 8,7-1,1 2,2 3,8 2,0 1,6 2,8 Έλλειµµα (-)/πλεόνασµα (+) της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό % του ΑΕΠ 2,2-2,9 2,0 2,3-4,1-1,0-1,5-6,5-4,9-5,7-1,5-2,4 0,8-3,1 1,9-3,5 4,7 2,3-2,3-0,2-0,5-7,8-3,1-4,3-1,4-2,8 2,1-3,1 3,3-2,9 4,2 3,8-1,5 0,4-0,3-9,2-2,6-3,9-1,9-3,4 2,2-2,8 Ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό % του ΑΕΠ 37,9 30,7 44,0 5,2 70,3 14,5 19,4 59,4 73,9 45,7 18,8 41,5 52,4 40,3 29,2 30,4 36,3 4,4 69,2 12,0 18,6 61,7 72,4 47,1 15,8 34,5 52,2 42,2 22,8 30,4 30,2 4,1 65,3 10,0 18,2 66,0 66,5 47,8 12,4 30,7 46,9 43,5 Αποδόσεις µακροπρόθεσµων οµολόγων του ηµοσίου ως ποσοστά % ετησίως (µέσοι όροι περιόδου) 4,38 3,78 3,78-4,26 4,95 4,28 7,01 4,34 5,20 7,56 4,25 3,62 4,45 4,18 3,68 3,78-4,26 4,90 4,28 6,81 4,33 5,14 7,42 4,15 3,65 4,54 4,27 3,84 4,00-4,36 4,92 4,28 6,96 4,34 5,17 7,39 4,25 3,90 4,94 4,24 3,78 4,05-4,42 5,07 4,28 6,96 4,38 5,19 7,52 4,28 3,93 4,97 4,22 3,76 3,96-4,47 5,14 4,24 6,79 4,38 5,19 7,53 4,24 3,79 4,88 4,28 3,92 4,18-4,44 5,52 4,18 6,65 4,44 5,28 7,39 4,26 4,04 5,10 Επιτόκιο 3 µηνών ως ποσοστό % ετησίως, µέσοι όροι περιόδου 3,84 2,64 3,72 3,66 3,80 4,36 3,61-3,90 4,20 8,71 4,94 3,08 5,23 4,01 2,56 3,84 3,81 3,76 4,21 3,72 8,20 3,90 4,20 8,19 4,82 3,21 5,29 4,06 2,58 3,92 3,90 3,82 3,82 3,79 8,15 3,85 4,20 6,69 4,50 3,35 5,49 4,09 2,59 3,99 3,94 3,87 5,61 3,87-4,10 4,20 7,13 4,60 3,43 5,57 4,19 2,56 4,07 4,06 3,97 6,30 4,05 8,10 4,18 4,22 7,49 4,48 3,43 5,55 4,30 2,60 4,16 4,42 3,99 9,32 4,41 8,20 4,19 4,31 7,33 4,05 3,51 5,65 Πραγµατικό ΑΕΠ 6,2 6,1 3,1 10,5 3,9 10,6 7,6 4,2 3,0 3,6 4,1 6,0 2,9 1,9 6,0 6,1 3,2 11,4 3,8 11,9 7,5 3,9 2,9 6,1 7,6 8,3 4,2 2,8 6,7 6,0 2,7 11,3 3,8 11,9 6,9 3,9 2,3 5,9 8,2 9,8 4,2 2,9 5,7 5,8 3,1 10,9 3,6 11,7 7,0 3,3 3,6 6,6 7,6 9,6 4,3 3, ,7 8,0 3,1.. 5,8 9,0 3,3 2,9 Ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών µεταβιβάσεων ως ποσοστό % του ΑΕΠ -11,1-2,4 3,9-9,5-5,1-11,2-5,9-6,0-4,9-1,4-7,9-8,6 7,1-2,3-15,4-4,0 2,4-12,3-5,9-19,9-9,7-4,9-3,3-1,7-10,4-8,4 6,7-3,3-12,1-5,9 2,8-10,6-2,3-16,3-8,3-5,4-6,0-1,6-13,6-9,3 6,0-3,0-4,3-5,1 4,4-12,6 8,6-22,7-11,1-4,2 5,2-0,7-9,5-10,1 7,3-3,5-24,5-5,3 1,2-14,5-19,5-25,3-10,0-2,9-3,0-2,6-10,7-7,3 7,4-3,3 Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 2,4-0,5 0,9 2,7 1,3 15,5 3,4 3,1 0,0 0,9. 0,5 0,6. 4,5. 2,5 5,7 0,1 13,8 7,0. -0,7.. 1,2-0, ,0 5, ,5 - -0, ,0-0, ,9 5, ,1 - -0, ,3 0, ,0 8, ,0 - -1, ,6 0,1. Ποσοστό ανεργίας βάσει τυποποιηµένου ορισµού ως ποσοστό % του εργατικού δυναµικού (ε.δ.) 10,1 7,9 4,8 7,9 5,2 8,9 8,3 7,2 7,3 17,7 7,1 16,3 7,4 4,8 9,0 7,2 3,9 5,9 4,7 6,8 5,6 7,5 7,3 13,8 7,3 13,4 7,0 5,3 9,2 7,1 3,7 5,8 4,6 6,6 5,9 7,6 7,2 13,4 7,7 13,1 6,9 5,4 8,2 6,6 3,6 5,5 4,5 6,1 5,0 7,7 7,0 12,6 7,3 12,3 6,5 5,3 8,1 6,3 3,4 4,8 4,4 5,9 5,7 8,0 6,6 11,8 7,7 11,1 6,5. 8,3 6,5 3,3 4,8 4,4 6,0 5,9 7,9 6,7 12,1 7,7 11,3 6,5 5,4 8,2 6,3 3,4 4,8 4,4 5,9 5,7 8,0 6,6 11,8 7,6 11,1 6,5 5,4 7,9 6,2 3,4 4,8 4,3 5,7 5,6 8,2 6,6 11,5 7,7 10,8 6,4. 7,5 6,1 3,2 4,7 4,4 5,8 5,4 8,2 6,4 11,2 7,2 10,5 6, , Πηγές: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γ Οικονοµικών και Χρηµατοπιστωτικών Υποθέσεων και Eurostat), εθνικά στοιχεία, Reuters και υπολογισµοί της. Μάλτα Πολωνία Ρουµανία Σλοβακία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Σ74 Ιούνιος 2007

181 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤOΙΧΕIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤOΥ ΕΥΡΩ Εξελίξεις εκτός της ζώνης του ευρώ 9. 2 Σ τ ι ς Η Π Α κ α ι τ η ν Ι α π ω ν ί α (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά) 1. Οικονοµικές και χρηµατοπιστωτικές εξελίξεις α τρ. β τρ. γ τρ α τρ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος α τρ. β τρ. γ τρ α τρ Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάιος είκτης τιµών καταναλωτή Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 1) (µεταποίηση) Πραγµατικό ΑΕΠ είκτης βιο- µηχανικής παραγωγής (µεταποίηση) Ποσοστό ανεργίας ως ποσοστό % του εργατικού δυνα- µικού (ε.δ.) Ποσότητα χρήµατος µε ευρεία έννοια 2) Επιτόκια διατραπεζικών καταθέσεων 3 µηνών 3) (% ετησίως) Απόδοση 10ετών οµολόγων του ηµοσίου 3) (% ετησίως) Συναλλαγµατική ισοτιµία 4) : µονάδες εθνικού νοµίσµατος ανά ευρώ ηµοσιονοµικό έλλειµµα(-)/ πλεόνασµα (+) ως ποσοστό % του ΑΕΠ Ακαθάριστο δηµόσιο χρέος 5) ως ποσοστό % του ΑΕΠ ΗΠΑ 2,3 0,8 2,5 1,3 6,0 6,9 1,22 4,00 1,1312-4,8 48,0 2,7 0,1 3,9 3,0 5,5 4,6 1,62 4,26 1,2439-4,6 48,8 3,4-0,1 3,2 4,0 5,1 4,3 3,56 4,28 1,2441-3,7 49,2 3,2-0,2 3,3 5,0 4,6 4,7 5,19 4,79 1, ,6 1,9 3,7 4,9 4,7 4,7 4,76 4,57 1,2023-2,3 49,8 4,0 0,1 3,5 5,5 4,6 4,7 5,21 5,07 1,2582-2,3 48,6 3,3-2,2 3,0 6,1 4,7 4,5 5,43 4,90 1,2743-2,6 48,5 1,9-0,4 3,1 3,6 4,5 5,0 5,37 4,63 1, ,4-2,0 1,9 2,3 4,5 5,7 5,36 4,68 1, , ,1 4,6 5,5 5,36 4,76 1, , ,4 4,5 5,5 5,36 4,73 1, , ,5 4,4 6,1 5,35 4,56 1, , ,0 4,5 6,5 5,35 4,69 1, ,5. 5,36 4,75 1, Ιαπωνία -0,2-3,9 1,5 3,2 5,2 1,7 0,06 0,99 130,97-7,7 151,4 0,0-4,9 2,7 5,5 4,7 1,9 0,05 1,50 134,44-5,5 157,6-0,3-0,6 1,9 1,1 4,4 1,8 0,06 1,39 136,85-5,9 164,2 0,2-2,6 2,2 4,8 4,1 1,1 0,30 1,74 146, ,1-1,7 2,7 3,0 4,2 1,7 0,08 1,58 140,51.. 0,2-2,4 2,1 4,7 4,1 1,4 0,21 1,90 143,81.. 0,6-2,8 1,5 5,6 4,1 0,6 0,41 1,80 148,09.. 0,3-3,5 2,4 5,9 4,1 0,7 0,49 1,70 151, ,1. 2,2 3,0 4,0 1,0 0,62 1,68 156,43.. 0,0-3,1-4,4 4,0 0,9 0,56 1,71 156, ,2-1,9-3,1 4,0 1,0 0,59 1,71 157, ,1. - 1,9 4,0 1,1 0,71 1,62 155, ,0. - 2,3 3,8 1,1 0,66 1,67 160, ,67 1,67 163, Π ρ α γ µ α τ ι κ ό Α Ε Π (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, τριµηνιαία στοιχεία) 38 ε ί κ τ ε ς τ ι µ ώ ν κ α τ α ν α λ ω τ ή (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές, µηνιαία στοιχεία) Πηγές: Εθνικά στοιχεία (στήλες 1, 2 (ΗΠΑ), 3, 4, 5 (ΗΠΑ), 6, 9 και 10), ΟΟΣΑ (στήλη 2 (Ιαπωνία)), Eurostat (στήλη 5 (Ιαπωνία)), στοιχεία διαγραµµάτων για τη ζώνη του ευρώ), Reuters (στήλες 7 και 8), υπολογισµοί της (στήλη 11). 1) Τα στοιχεία για τις ΗΠΑ είναι εποχικώς διορθωµένα. 2) Μέσες τιµές περιόδου. Μ2 για τις ΗΠΑ, Μ2 συν πιστοποιητικά καταθέσεων για την Ιαπωνία. 3) Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Ενότητες 4.6 και ) Περισσότερες πληροφορίες βλ. στην Ενότητα ) Ακαθάριστο ενοποιηµένο χρέος γενικής κυβέρνησης (τέλος περιόδου). 6) Τα στοιχεία αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες βλ. στις Γενικές Παρατηρήσεις. Ιούνιος 2007 Σ75

182 Κ Α Τ Α Λ Ο Γ Ο Σ Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ω Ν 1 Νοµισµατικά µεγέθη Σ12 2 Παράγοντες µεταβολής Σ12 3 Συνιστώσες των νοµισµατικών µεγεθών Σ13 4 Συνιστώσες των πιο µακροπρόθεσµων χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων Σ13 5 άνεια προς φορείς χρηµατοπιστωτικής διαµεσολάβησης και µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις Σ14 6 άνεια προς νοικοκυριά Σ15 7 άνεια προς το ηµόσιο και µη κατοίκους της ζώνης του ευρώ Σ16 8 καταθέσεων κατά τοµέα (φορείς χρηµατοπιστωτικής διαµεσολάβησης) Σ17 9 καταθέσεων και καταθέσεις που περιλαµβάνονται στο Μ3 κατά τοµέα (φορείς χρηµατοπιστωτικής διαµεσολάβησης) Σ17 10 καταθέσεων κατά τοµέα (µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά) Σ18 11 καταθέσεων και καταθέσεις που περιλαµβάνονται στο Μ3 κατά τοµέα (µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά) Σ18 12 Καταθέσεις του ηµοσίου και µη κατοίκων της ζώνης του ευρώ Σ19 13 Τοποθετήσεις των ΝΧΙ σε τίτλους Σ20 14 ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα Σ24 15 ανεξόφλητων υπολοίπων και ακαθάριστων εκδόσεων τίτλων πλην µετοχών που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Σ35 16 Καθαρές εκδόσεις τίτλων πλην µετοχών, µε και χωρίς εποχική διόρθωση Σ37 17 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης των µακροπρόθεσµων χρεογράφων κατά τοµέα εκδότη σε όλα τα νοµίσµατα (σύνολο) Σ38 18 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης των βραχυπρόθεσµων χρεογράφων κατά τοµέα εκδότη σε όλα τα νοµίσµατα (σύνολο) Σ39 19 Ετήσιοι ρυθµοί αύξησης των εισηγµένων µετοχών που έχουν εκδοθεί από κατοίκους της ζώνης του ευρώ Σ40 20 Ακαθάριστες εκδόσεις εισηγµένων µετοχών κατά τοµέα εκδότη Σ41 21 Νέες καταθέσεις µε συµφωνηµένη διάρκεια Σ43 22 Νέα δάνεια µε κυµαινόµενο επιτόκιο, καθώς και µε σταθερό επιτόκιο έως ένα έτος Σ43 23 Επιτόκια της αγοράς χρήµατος στη ζώνη του ευρώ Σ44 24 Τριµηνιαία επιτόκια αγοράς χρήµατος Σ44 25 Αποδόσεις οµολόγων ηµοσίου ζώνης ευρώ Σ45 26 Αποδόσεις 10ετών οµολόγων ηµοσίου Σ45 27 Ευρύς δείκτης Dow Jones EURO STOXX, δείκτης Standard & Poor s 500 και δείκτης Nikkei 225 Σ46 28 Έλλειµµα, δανειακές ανάγκες και µεταβολή χρέους Σ59 29 Χρέος σύµφωνα µε τον ορισµό της Συνθήκης του Μάαστριχτ Σ59 30 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Σ60 31 Άµεσες επενδύσεις και επενδύσεις χαρτοφυλακίου (καθαρές) Σ60 32 Ισοζύγιο αγαθών Σ61 33 Ισοζύγιο υπηρεσιών Σ61 34 Κύριες συναλλαγές του ισοζυγίου πληρωµών που προκαλούν µεταβολές των καθαρών απαιτήσεων των ΝΧΙ έναντι του εξωτερικού Σ65 35 Σταθµισµένες συναλλαγµατικές ισοτιµίες Σ72 36 ιµερείς συναλλαγµατικές ισοτιµίες Σ72 37 Πραγµατικό ΑΕΠ Σ75 38 είκτες τιµών καταναλωτή Σ75 Σ76 Ιούνιος 2007

183 T Ε Χ Ν Ι Κ Ε Σ Σ Η Μ Ε Ι Ω Σ Ε Ι Σ ΓΙΑ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Ο µέσος ρυθµός αύξησης για το τρίµηνο που λήγει το µήνα t υπολογίζεται ως: α) όπου L t-3 είναι το υφιστάµενο υπόλοιπο στο τέλος του µηνός t-3 (το τέλος του προηγούµενου τριµήνου) και π.χ. C Q t είναι η διόρθωση λόγω σφαλµάτων ταξινόµησης το τρίµηνο που λήγει στο µήνα t. Όσον αφορά τις τριµηνιαίες σειρές για τις οποίες υπάρχουν πλέον διαθέσιµες µηνιαίες παρατηρήσεις (βλ. παρακάτω), οι τριµηνιαίες συναλλαγές µπορούν να υπολογιστούν ως το άθροισµα των µηνιαίων συναλλαγών κατά το εξεταζόµενο τρίµηνο. όπου I t είναι ο δείκτης των διορθωµένων υπολοίπων το µήνα t (βλ. και παρακάτω). Οµοίως, για το έτος που λήγει το µήνα t, ο µέσος ρυθµός αύξησης υπολογίζεται ως: β) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΥΞΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΣΕΙΡΕΣ Οι ρυθµοί αύξησης µπορούν να υπολογιστούν µε βάση είτε τις συναλλαγές είτε το δείκτη των διορθωµένων υπολοίπων. Αν τα F Μ t και L t οριστούν όπως παραπάνω, ο δείκτης Ι t των διορθωµένων υπολοίπων για το µήνα t ορίζεται ως: ε) ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 2.1 ΕΩΣ 2.6 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Οι µηνιαίες συναλλαγές υπολογίζονται µε βάση τις µηνιαίες διαφορές των επιπέδων, διορθω- µένες για σφάλµατα ταξινόµησης, λοιπές αναπροσαρµογές αξίας, διακυµάνσεις συναλλαγ- µατικών ισοτιµιών και άλλες µεταβολές που δεν οφείλονται σε συναλλαγές. Αν L t είναι το υφιστάµενο υπόλοιπο στο τέλος του µηνός t, C Μ t η διόρθωση λόγω σφαλµάτων ταξινόµησης το µήνα t, E Μ t η διόρθωση λόγω µεταβολής συναλλαγµατικών ισοτιµιών και V Μ t οι λοιπές αναπροσαρµογές αξίας, οι συναλλαγές F Μ t το µήνα t ορίζονται ως: γ) Οµοίως, οι τριµηνιαίες συναλλαγές F Q t για το τρίµηνο που λήγει το µήνα t ορίζονται ως εξής: δ) Ως βάση του δείκτη (της µη εποχικά διορθωµένης σειράς) λαµβάνεται: εκέµβριος =100. Οι χρονοσειρές του δείκτη των διορθωµένων υπολοίπων δηµοσιεύονται στην ενότητα "Statistics" (τµήµα "Money, banking and financial markets") του δικτυακού τόπου της ( Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης a t για το µήνα t, δηλ. η µεταβολή κατά το δωδεκάµηνο που λήγει το µήνα t, µπορεί να υπολογιστεί µε έναν από τους εξής δύο τύπους: στ) ζ) Εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, οι ετήσιοι ρυθµοί αύξησης αφορούν το τέλος της αναφερόµενης περιόδου. Π.χ. η ετήσια εκατοστιαία µεταβολή για το έτος 2002 υπολογίζεται βάσει του τύπου ζ) διαιρώντας το δείκτη του εκεµβρίου του 2002 µε το δείκτη του εκεµβρίου του Ιούνιος 2007 Σ77

184 Οι ρυθµοί αύξησης που αφορούν περιόδους µικρότερες του έτους µπορούν να υπολογιστούν προσαρµόζοντας σχετικά τον τύπο ζ). Για παράδειγµα, ο µηνιαίος ρυθµός αύξησης a Μ t µπορεί να υπολογιστεί ως: η) Τέλος, ο κινητός (κεντρικός) µέσος όρος τριών µηνών για τον ετήσιο ρυθµό αύξησης του Μ3 υπολογίζεται ως (a t+1 + a t + a t-1 )/3, όπου το a t ορίζεται όπως στους τύπους στ) ή ζ) παραπάνω. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΥΞΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΕΣ ΣΕΙΡΕΣ Αν τα F Q t και L t-3 ορίζονται όπως παραπάνω, ο δείκτης I t των διορθωµένων υπολοίπων για το τρίµηνο που λήγει το µήνα t ορίζεται ως: θ) Ο ετήσιος ρυθµός αύξησης τα τέσσερα τρίµηνα που λήγουν το µήνα t, δηλ. το a t, µπορεί να υπολογιστεί βάσει του τύπου ζ). ΕΠΟΧΙΚΗ ΙΟΡΘΩΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ 1 Η προσέγγιση που χρησιµοποιείται βασίζεται σε πολλαπλασιαστική διάσπαση µέσω του προγράµ- µατος Χ-12-ARIMA. 2 Η εποχική διόρθωση µπορεί να περιλαµβάνει διόρθωση ως προς τον αριθµό των εργάσιµων ηµερών και για ορισµένες σειρές µπορεί να γίνεται έµµεσα, δηλ. µέσω γραµµικού συνδυασµού των συνιστωσών τους. Αυτό συµβαίνει ειδικότερα µε το Μ3, για τον υπολογισµό του οποίου αθροίζονται οι εποχικώς διορθωµένες στατιστικές σειρές του Μ1, του Μ2 µείον το Μ1, και του Μ3 µείον το Μ2. Εποχική διόρθωση γίνεται αρχικά στο δείκτη των διορθωµένων υπολοίπων. 3 Οι εκτιµήσεις που προκύπτουν για τους εποχικούς παράγοντες εφαρ- µόζονται κατόπιν στα υπόλοιπα και στις προσαρµογές που οφείλονται σε σφάλµατα ταξινό- µησης και αναπροσαρµογές αξίας και έτσι προκύπτουν οι εποχικά διορθωµένες ροές. Οι εποχικοί παράγοντες (και οι παράγοντες που σχετίζονται µε την ηµέρα συναλλαγής) αναθεωρούνται σε ετήσια βάση ή όποτε απαιτείται. ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 3.1 ΕΩΣ 3.5 ΙΣΟΤΗΤΑ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΡΩΝ Στον Πίνακα 3.1 τα στοιχεία ακολουθούν µια βασική λογιστική ταυτότητα. Όσον αφορά τις µη χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές, το σύνολο των χρήσεων ισούται µε το σύνολο των πόρων για κάθε κατηγορία συναλλαγών. Αυτή η λογιστική ταυτότητα αντανακλάται και στο λογαριασµό χρη- µατοοικονοµικών συναλλαγών, δηλ. για κάθε κατηγορία χρηµατοδοτικών µέσων, το σύνολο των συναλλαγών επί χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού ισούται µε το σύνολο των συναλλαγών παθητικού. Στις κατηγορίες άλλες µεταβολές ενεργητικού και χρηµατοοικονοµικός ισολογισµός, το σύνολο των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού ισούται µε το σύνολο του παθητικού για κάθε κατηγορία χρηµατοδοτικών µέσων, µε εξαίρεση το νοµισµατικό χρυσό και τα ειδικά τραβηκτικά δικαιώµατα, τα οποία εξ ορισµού δεν αποτελούν υποχρέωση κανενός τοµέα. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΞΙΣΩΤΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Τα εξισωτικά µεγέθη στο τέλος κάθε λογαριασµού στους Πίνακες 3.1 και 3.2 υπολογίζονται ως εξής: 1 Λεπτοµέρειες βλ. στην έκδοση της "Seasonal adjustment of monetary aggregates and HICP for the euro area" (Αύγουστος 2000), καθώς και στην ενότητα Statistics (τµήµα Μοney, banking and financial markets ) του δικτυακού τόπου της ( 2 Λεπτοµέρειες βλ. στη µελέτη των Findley, D., Monsell, B., Bell, W., Otto, Μ. and Chen, B.C. (1998), "New Capabilities and Methods of the X-12-Arima Seasonal Adjustment Program", Journal of Business and Economic Statistics, 16, 2, σελ , ή στο "X-12-Arima Reference Manual", Times Series Staff, Bureau of the Census, Washington, D.C. Για εσωτερικoύς σκοπούς χρησιµοποιούνται επίσης πολλαπλασιαστικά υποδείγµατα TRAMO-SEATS. Λεπτοµέρειες για τα υποδείγµατα αυτά βλ. στη µελέτη των Gomez, V. and Maravall, A. (1996), "Programs TRAMO and SEATS: Instructions for the User", Bank of Spain, Working Paper No. 9628, Μαδρίτη. 3 Αυτό συνεπάγεται ότι, για τις εποχικά διορθωµένες στατιστικές σειρές, το επίπεδο του δείκτη για την περίοδο βάσης, δηλ. το εκέµβριο του 2001, διαφέρει γενικά από το 100, αντανακλώντας την εποχικότητα του µηνός αυτού. Σ78 Ιούνιος 2007

185 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Τεχνικές σηµειώσεις Το εµπορικό ισοζύγιο ισούται µε τις εισαγωγές µείον τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών έναντι του υπόλοιπου κόσµου (πλην της ζώνης του ευρώ). Το καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα ορίζεται µόνο για τους τοµείς-κατοίκους και υπολογίζεται ως η ακαθάριστη προστιθέµενη αξία (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε τιµές αγοράς για τη ζώνη του ευρώ) µείον µισθολογική δαπάνη (χρήσεις) µείον λοιποί φόροι µείον επιδοτήσεις παραγωγής (χρήσεις) µείον ανάλωση πάγιου κεφαλαίου (χρήσεις). Το καθαρό εθνικό εισόδηµα ορίζεται µόνο για τους τοµείς-κατοίκους και υπολογίζεται ως το καθαρό λειτουργικό πλεόνασµα και µικτό εισόδηµα συν µισθολογική δαπάνη (πόροι) συν τους φόρους µείον επιδοτήσεις παραγωγής (πόροι) συν καθαρό εισόδηµα από περιουσία (πόροι µείον χρήσεις). Το καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα ορίζεται επίσης µόνο για τους τοµείς-κατοίκους και ισούται µε το καθαρό εθνικό εισόδηµα συν καθαρούς τρέχοντες φόρους εισοδήµατος και περιουσίας (πόροι µείον χρήσεις) συν καθαρές κοινωνικές εισφορές (πόροι µείον χρήσεις) συν καθαρές κοινωνικές παροχές εξαιρουµένων των κοινωνικών µεταβιβάσεων σε είδος (πόροι µείον χρήσεις) συν καθαρές λοιπές τρέχουσες µεταβιβάσεις (πόροι µείον χρήσεις). Η καθαρή αποταµίευση ορίζεται για τους τοµείςκατοίκους και υπολογίζεται ως το καθαρό διαθέσιµο εισόδηµα συν καθαρή αναπροσαρµογή λόγω µεταβολής της καθαρής συµµετοχής των νοικοκυριών στα αποθεµατικά ταµείων συντάξεων (πόροι µείον χρήσεις) µείον τελική καταναλωτική δαπάνη (χρήσεις). Για τον υπόλοιπο κόσµο, ο λογαριασµός τρεχουσών εξωτερικών συναλλαγών υπολογίζεται ως το άθροισµα του εµπορικού ισοζυγίου και του συνόλου των λοιπών εισοδηµάτων (πόροι µείον χρήσεις). Η καθαρή παροχή/λήψη δανείων υπολογίζεται από το λογαριασµό κεφαλαίου ως καθαρή αποταµίευση συν καθαρές κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (πόροι µείον χρήσεις) µείον ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου (χρήσεις) µείον καθαρή κτήση (αφού αφαιρεθεί η διάθεση) µη παραγό- µενων µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (χρήσεις) συν ανάλωση πάγιου κεφαλαίου (πόροι). Μπορεί να υπολογιστεί και στο λογαριασµό χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών ως το σύνολο των συναλλαγών επί χρηµατοοικονο- µικών στοιχείων ενεργητικού µείον συναλλαγές επί χρηµατοοικονοµικών στοιχείων παθητικού (άλλως µεταβολές της καθαρής χρηµατοοικονο- µικής αξίας (πλούτου) λόγω συναλλαγών). Για τους τοµείς των νοικοκυριών και των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων, υπάρχει στατιστική διαφορά µεταξύ αυτών των εξισωτικών µεγεθών όταν υπολογίζονται αφενός από το λογαριασµό κεφαλαίου και αφετέρου από το λογαριασµό χρη- µατοοικονοµικών συναλλαγών. Οι µεταβολές της καθαρής αξίας (πλούτου) υπολογίζονται ως µεταβολές της καθαρής αξίας (πλούτου) που οφείλονται σε αποταµίευση και κεφαλαιακές µεταβιβάσεις συν άλλες µεταβολές της καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας (πλούτου). Προς το παρόν δεν περιλαµβάνουν τις άλλες µεταβολές µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού, λόγω µη διαθεσιµότητας στοιχείων. Η καθαρή χρηµατοοικονοµική αξία (πλούτος) υπολογίζεται ως το σύνολο των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού µείον τα αντίστοιχα στοιχεία παθητικού, ενώ οι µεταβολές της καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας (πλούτου) ισούνται µε το άθροισµα των µεταβολών της καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας (πλούτου) λόγω συναλλαγών (παροχή/καθαρή λήψη δανείων από το λογαριασµό χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών) και άλλων µεταβολών της καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας (πλούτου). Τέλος, οι µεταβολές της καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας (πλούτου) που οφείλονται σε συναλλαγές υπολογίζονται ως το σύνολο των συναλλαγών επί χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού µείον το αντίστοιχο σύνολο επί στοιχείων του παθητικού και οι λοιπές µεταβολές της καθαρής χρηµατοοικονοµικής αξίας (πλούτου) υπολογίζονται ως το σύνολο των άλλων µεταβολών των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού µείον τις µεταβολές των αντίστοιχων στοιχείων παθητικού. Ιούνιος 2007 Σ79

186 ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 4.3 ΕΩΣ 4.4 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΚ Ο- ΣΕΩΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Οι ρυθµοί αύξησης υπολογίζονται µε βάση τις χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές και γι αυτό δεν περιλαµβάνουν σφάλµατα ταξινόµησης, αναπροσαρµογές αξίας, διακυµάνσεις συναλλαγµατικών ισοτιµιών και άλλες µεταβολές που δεν οφείλονται σε συναλλαγές. Μπορούν να υπολογιστούν µε βάση είτε τις συναλλαγές είτε τα τε- µαρκτά αποθέµατα. Αν N Μ t είναι οι συναλλαγές (καθαρές εκδόσεις) κατά το µήνα t και L t το υφιστάµενο υπόλοιπο στο τέλος του µηνός t, ο δείκτης I t των τεκµαρτών αποθεµάτων κατά το µήνα t ορίζεται ως: ι) Ως βάση του δείκτη λαµβάνεται: εκέµβριος 2001=100. Ο ρυθµός αύξησης a t για το µήνα t, δηλ. η µεταβολή κατά το δωδεκάµηνο που λήγει το µήνα t, µπορεί να υπολογιστεί µε έναν από τους εξής δύο τύπους: ια) ιβ) Η µέθοδος υπολογισµού των ρυθµών αύξησης των εκδόσεων χρεογράφων πλην µετοχών είναι ίδια µε εκείνη που χρησιµοποιείται για τα νοµισµατικά µεγέθη, µε µόνη διαφορά ότι εδώ χρησιµοποιείται το σύµβολο N, αντί του F, προκειµένου να διαχωρίζονται οι διαφορετικοί τρόποι υπολογισµού των καθαρών εκδόσεων για τα στατιστικά στοιχεία των εκδόσεων χρεογράφων και των αντίστοιχων συναλλαγών που χρησιµοποιούνται για τα νοµισµατικά µεγέθη. Ο µέσος ρυθµός αύξησης για το τρίµηνο που λήγει το µήνα t υπολογίζεται ως εξής: ιγ) όπου I t είναι ο δείκτης των τεµαρκτών αποθεµάτων κατά το µήνα t. Οµοίως, για το έτος που λήγει το µήνα t, ο µέσος ρυθµός αύξησης υπολογίζεται ως εξής: ιδ) Στην Ενότητα 4.4 χρησιµοποιείται ο τύπος βάσει του οποίου πραγµατοποιούνται οι υπολογισµοί στην Ενότητα 4.3, ο οποίος στηρίζεται στον τύπο υπολογισµού των νοµισµατικών µεγεθών. Στην Ενότητα 4.4 χρησιµοποιούνται τιµές της αγοράς και οι υπολογισµοί πραγµατοποιούνται βάσει των χρηµατοοικονοµικών συναλλαγών, άρα δεν περιλαµβάνονται σφάλµατα ταξινόµησης, αναπροσαρµογές αξίας και άλλες µεταβολές που δεν οφείλονται σε συναλλαγές. Επίσης δεν περιλαµβάνονται οι διακυµάνσεις των συναλλαγµατικών ισοτιµιών, καθώς η κάλυψη αφορά αποκλειστικά εισηγµένες µετοχές που εκφράζονται σε ευρώ. ΕΠΟΧΙΚΗ ΙΟΡΘΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΤΙΤΛΩΝ 4 Η προσέγγιση που χρησιµοποιείται βασίζεται σε πολλαπλασιαστική διάσπαση µέσω του προγράµµατος X-12-ARIMA. Η εποχική διόρθωση του συνόλου των εκδόσεων τίτλων γίνεται έµµεσα µε γραµµικό συνδυασµό των αναλυτικών στοιχείων για τους τοµείς και τις διάρκειες. Η εποχική διόρθωση εφαρµόζεται στο δείκτη τε- µαρκτών αποθεµάτων. Οι εποχικοί παράγοντες που υπολογίζονται κατ αυτό τον τρόπο εφαρµόζονται κατόπιν στα υπόλοιπα, από τα οποία εξάγονται οι εποχικά διορθωµένες καθαρές εκδόσεις. Οι εν λόγω εποχικοί παράγοντες αναθεωρούνται ετησίως ή όποτε κρίνεται σκόπιµο. Όπως και µε τους µαθηµατικούς τύπους ια) και ιβ), ο ρυθµός αύξησης a t για το µήνα t, δηλ. η µε- 4 Λεπτοµέρειες βλ. στην έκδοση της "Seasonal adjustment of monetary aggregates and HICP for the euro area" (Αύγουστος 2000), καθώς και στην ενότητα Statistics (τµήµα Μοney, banking and financial markets ) του δικτυακού τόπου της ( Σ80 Ιούνιος 2007

187 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Τεχνικές σηµειώσεις ταβολή κατά το εξάµηνο που λήγει το µήνα t, µπορεί να υπολογιστεί µε έναν από τους εξής δύο τύπους: ιε) ιστ) ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ 1 ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 5.1 ΕΠΟΧΙΚΗ ΙΟΡΘΩΣΗ ΤΟΥ Εν ΤΚ 4 Η προσέγγιση που χρησιµοποιείται βασίζεται σε πολλαπλασιαστική διάσπαση µέσω του προγράµµατος X-12-ARIMA (βλ. υποσηµείωση 2 στη σελίδα Σ78). Η εποχική διόρθωση του γενικού Εν ΤΚ της ζώνης του ευρώ γίνεται έµ- µεσα µε άθροιση των εποχικά διορθωµένων στατιστικών σειρών για τη ζώνη του ευρώ που καλύπτουν τα επεξεργασµένα είδη διατροφής, τα µη επεξεργασµένα είδη διατροφής, τα βιο- µηχανικά αγαθά εκτός ενέργειας και τις υπηρεσίες. Οι τιµές της ενέργειας προστίθενται χωρίς προσαρµογές, καθώς δεν υπάρχουν στατιστικές ενδείξεις εποχικότητας. Οι εποχικοί παράγοντες αναθεωρούνται σε ετήσια βάση ή όποτε απαιτείται. του Πάσχα. Η εποχική διόρθωση για όλες τις παραπάνω κατηγορίες γίνεται µε τη χρήση αυτών των προδιορθωµένων στατιστικών σειρών. Η εποχική διόρθωση για το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών γίνεται µε άθροιση των εποχικά διορθωµένων στατιστικών σειρών για τη ζώνη του ευρώ που καλύπτουν τα αγαθά, τις υπηρεσίες, τα εισοδήµατα και τις τρέχουσες µεταβιβάσεις. Οι εποχικοί παράγοντες, καθώς και ο παράγοντας του αριθµού των εργάσιµων ηµερών αναθεωρούνται ανά εξάµηνο ή όποτε απαιτείται. 4 Λεπτοµέρειες βλ. στην έκδοση της "Seasonal adjustment of monetary aggregates and HICP for the euro area" (Αύγουστος 2000), καθώς και στην ενότητα Statistics (τµήµα Μοney, banking and financial markets ) του δικτυακού τόπου της ( ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ 2 ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 7.1 ΕΠΟΧΙΚΗ ΙΟΡΘΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Η προσέγγιση βασίζεται σε πολλαπλασιαστική διάσπαση µέσω του προγράµµατος Χ-12-ARIMA (βλ. υποσηµείωση 2 στη σελίδα Σ78). Προηγείται προδιόρθωση των µη επεξεργασµένων στοιχείων για τα αγαθά, τις υπηρεσίες και τις εισπράξεις από εισοδήµατα ως προς τον αριθµό των εργάσι- µων ηµερών. Συγκεκριµένα για τις κατηγορίες των αγαθών, των υπηρεσιών και των εισοδηµάτων, στον αριθµό των εργάσιµων ηµερών λαµβάνονται υπόψη οι εθνικές εορτές και αργίες. Όσον αφορά τα στοιχεία για τις εισπράξεις από αγαθά, γίνεται προδιόρθωση και ως προς τις ηµέρες αργίας Ιούνιος 2007 Σ81

188

189 Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Σ Ε Ι Σ Το τµήµα Στατιστικά στοιχεία για τη ζώνη του ευρώ του Μηνιαίου ελτίου της επικεντρώνεται σε στατιστικά στοιχεία για ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Λεπτοµερέστερες και πιο µακροχρόνιες σειρές στοιχείων, µε περισσότερες επεξηγήσεις, διατίθενται στην ενότητα Statistics του δικτυακού τόπου της ( Αυτό επιτρέπει φιλική για το χρήστη πρόσβαση σε στοιχεία µέσω του Statistical Data Warehouse της ( το οποίο παρέχει διευκολύνσεις αναζήτησης και download. Το τµήµα Data services της ενότητας διαθέτει και περαιτέρω υπηρεσίες, όπως τη συνδροµητική εγγραφή σε διάφορες οµάδες δεδοµένων, καθώς και αποθήκευση δεδοµένων σε συµπυκνωµένα αρχεία τύπου CSV (Comma Separated Value). Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούµε να επικοινωνήσετε µαζί µας στο: Κατά γενικό κανόνα, η τελευταία ηµεροµηνία που καλύπτουν τα στατιστικά στοιχεία του Μηνιαίου ελτίου της είναι η παραµονή της πρώτης συνεδρίασης του ιοικητικού Συµβουλίου της κατά τον αντίστοιχο µήνα. Για το παρόν τεύχος, η εν λόγω ηµεροµηνία ήταν η 5η Ιουνίου Εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, όλες οι σειρές των στοιχείων που καλύπτουν παρατηρήσεις για το 2007 αφορούν τη ζώνη του ευρώ 13 (τη ζώνη του ευρώ συµπεριλαµβανοµένης της Σλοβενίας) για το σύνολο της χρονολογικής σειράς. Για τα επιτόκια, τα νοµισµατικά στατιστικά στοιχεία και τον Εν ΤΚ (και, για λόγους συνέπειας, τις συνιστώσες και τους παράγοντες µεταβολής του Μ3 και τις συνιστώσες του Εν ΤΚ), οι στατιστικές σειρές αφορούν την εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ. Αυτό υποδηλώνεται στους πίνακες µε υποσηµείωση. Στις περιπτώσεις αυτές, όπου είναι διαθέσιµα σχετικά στοιχεία, για τις απόλυτες και τις εκατοστιαίες µεταβολές για το 2001 και το 2007, που υπολογίζονται µε βάση το 2000 και το αντίστοιχα, χρησιµοποιείται στατιστική σειρά που λαµβάνει υπόψη την επίδραση της ένταξης της Ελλάδος και της Σλοβενίας, αντίστοιχα, στη ζώνη του ευρώ. Ιστορικά στοιχεία σχετικά µε τη ζώνη του ευρώ πριν από την ένταξη της Σλοβενίας διατίθενται στο δικτυακό τόπο της ( index.en.html). Οι στατιστικές σειρές που αναφέρονται στην εκάστοτε σύνθεση της ζώνης του ευρώ βασίζονται στη σύνθεση της ζώνης κατά τη χρονική περίοδο την οποία αφορούν τα στοιχεία. Έτσι, τα στοιχεία προ του 2001 αναφέρονται στη ζώνη ευρώ των 11, δηλ. στα ακόλουθα κράτη-µέλη: Βέλγιο, Γερµανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, και Φινλανδία. Τα στοιχεία από το 2001 έως το ανφέρονται στη ζώνη ευρώ των 12, δηλ. τους 11 µαζί µε την Ελλάδα. Τα στοιχεία από το 2007 και µετά αναφέρονται στη ζώνη ευρώ των 13, δηλ. τους 12 µαζί µε τη Σλοβενία. Επειδή τα νοµίσµατα που συνθέτουν το ECU δεν συµπίπτουν µε τα νοµίσµατα των κρατών-µελών που έχουν υιοθετήσει το ενιαίο νόµισµα, τα προ του 1999 ποσά που µετατράπηκαν από τα νοµίσµατα των συµµετεχουσών χωρών σε ECU µε τις τρέχουσες συναλλαγµατικές ισοτιµίες έναντι του ECU επηρεάζονται από τις µεταβολές των συναλλαγµατικών ισοτιµιών των νοµισµάτων των κρατών-µελών που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Προκειµένου να αποφευχθεί η επίδραση αυτή στα νοµισµατικά στατιστικά στοιχεία, για τα προ του 1999 δεδοµένα στις Ενότητες 2.1 έως και 2.8 έχει γίνει µετατροπή από τα εθνικά νο- µίσµατα µε βάση τις αµετάκλητες ισοτιµίες του ευρώ που ορίστηκαν στις 31 εκεµβρίου Εκτός εάν σηµειώνεται διαφορετικά, τα στατιστικά στοιχεία για τις τιµές και το κόστος πριν από το 1999 βασίζονται σε δεδοµένα που εκφράζονται στο αντίστοιχο εθνικό νόµισµα. Ανάλογα µε την περίπτωση, χρησιµοποιήθηκαν µέθοδοι συγκέντρωσης ή/και ενοποίησης (συµπεριλαµβανοµένης και της ενοποίησης µεταξύ χωρών). Σε πολλές περιπτώσεις, τα πρόσφατα στοιχεία είναι προσωρινά και ενδέχεται να αναθεωρηθούν. Τυχόν διαφορές µεταξύ των συνολικών και των επιµέρους ποσών οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις. Η οµάδα Λοιπά κράτη-µέλη της ΕΕ περιλαµβάνει τη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη ανία, την Εσθονία, την Κύπρο, τη Λεττονία, τη Λιθουανία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, την Πολωνία, τη Ρουµανία, τη Σλοβακία, τη Σουηδία και το Ηνωµένο Βασίλειο. Ιούνιος 2007 Σ83