Βαςικόσ εργαςτθριακόσ εξοπλιςμόσ

Transcript

1 Σχολι Επαγγελμάτων Υγείασ Ρρόνοιασ Τμιμα Ιατρικϊν Εργαςτθρίων Εργαςτιριο Τεχνολογίασ Οργάνων Βαςικόσ εργαςτθριακόσ εξοπλιςμόσ Κοφρτθ Μαρία Βιολόγοσ, Msc, PhD 22 Νοεμβρίου 2017

2 Εργαςτθριακόσ εξοπλιςμόσ Σκεφθ Ηλεκτρικζσ Συςκευζσ

3 Σκεφθ Γυάλινα Πορςελάνινα Πλαςτικά Μεταλλικά

4 Γυάλινα ςκεφθ Ροτιρια ηζςεωσ, (χωρθτικότθτασ ml) Κωνικζσ φιάλεσ ( ml) Σφαιρικζσ φιάλεσ με εςμυριςμζνο πϊμα Ογκομετρικοί κφλινδροι ( ml) Ογκομετρικζσ φιάλεσ ( ml) Σιφϊνια (πιπζτεσ), βακμονομθμζνα, πλθρϊςεωσ(1-20 ml), Σιφϊνια Pasteur Δοκιμαςτικοί ςωλινεσ, κωνικά φιαλίδια φυγοκζντρου (ι πλαςτικά) Φαλοσ ωρολογίου άβδοι Χωνιά Διαχωριςτικζσ χοάνεσ Ρροχοίδεσ Κολϊνεσ χρωματογραφίασ ςτιλθσ

5 Γυάλινα ςκεφθ για ογκομζτρθςθ Ακριβισ ογκομζτρθςθ Ογκομετρικζσ φιάλεσ: Προχοΐδεσ: Σιφϊνια:

6 Ραράδειγμα χρθςιμότθτασ: Τιτλοδότθςθ Είναι θ διαδικαςία κατά τθν οποία μετράμε τον όγκο ενόσ διαλφματοσ γνωςτισ ςυγκζντρωςθσ (οξζοσ ι βάςθσ) που καταναλϊνεται κατά τθν πλιρθ αντίδραςι του με ζνα οριςμζνο όγκο διαλφματοσ άγνωςτθσ ςυγκζντρωςθσ (βάςεωσ ι οξζοσ ανάλογα). Χριςθ κατάλλθλου δείκτθ αλλαγισ ph. Ρχ. Φαινολοφκαλεϊνθ. Άχρωμθ ςε όξινο ph, ροη ςε βαςικό. Το ςθμείο που επιτυγχάνεται πλιρθ εξουδετζρωςθ, ονομάηεται ιςοδφναμο ςθμείο.

7 Διαδικαςία τιτλοδότθςθσ

8 Γυάλινα ςκεφθ για ογκομζτρθςθ Προςεγγιςτικι ογκομζτρθςθ Ποτιρια ηζςεωσ, (χωρθτικότθτασ ml) Ογκομετρικοί κφλινδροι, (χωρθτικότθτασ ml) Κωνικζσ φιάλεσ Ανάδευςθ ι κζρμανςθ υγρϊν.

9 Ρορςελάνινα ςκεφθ Γουδιά λειοτρίβθςθσ Κάψεσ εξατμίςεωσ Θραφςθ και άλεςμα ςτερεϊν ουςιϊν Χρθςιμοποιοφνται για τθν εξάτμιςθ ενόσ διαλφματοσ ι τθ ςυμπφκνωςι του. Για να τισ κερμάνουμε, τισ τοποκετοφμε πάνω ςε πλζγμα αμιάντου, υδρόλουτρο ι αμμόλουτρο.

10 Ρλαςτικά ςκεφθ Υδροβολείσ Σωλινεσ Eppendorf Αυτόματεσ πιπζτεσ

11 Μεταλλικά ςκεφθ Σπάτουλεσ Λαβίδεσ Στθρίγματα Λφχνοσ Bunsen Ψικτρεσ

12 Εργαςτθριακζσ Συςκευζσ Οι πιο κοινζσ είναι: Υδατόλουτρο Κλίβανοσ, Ξθραντιρασ Ρεχάμετρο Ηυγόσ Φυγόκεντροσ Ανακινθτισ Φαςματοφωτόμετρο Συςκευζσ χρωματογραφίασ, θλεκτροφόρθςθσ Αυτόματοσ αναλυτισ

13 Εργαςτθριακζσ Συςκευζσ Επωαςτικοί κλίβανοι Αυτόκαυςτο Υδατόλουτρο

14 Συςκευζσ μζτρθςθσ ιόντων και αγωγιμότθτασ Οξυγονόμετρο

15 Ηυγοί Ρροςδιοριςμόσ μάηασ ενόσ ςϊματοσ Θ ακρίβεια ανάγνωςθσ κυμαίνεται από 0,1 μζχρι 0,001 g (100 ζωσ 1 mg). Τρόποσ μζτρθςθσ: μετά τον μθδενιςμό τθσ ζνδειξθσ του ηυγοφ, τοποκετοφμε το προσ ηφγιςθ αντικείμενο πάνω ςτον δίςκο του ηυγοφ και διαβάηουμε τθ φωτεινι ζνδειξθ τθσ μάηασ. Ακρίβεια ηφγιςθσ που φκάνει ςυνικωσ το 0,0001 g (0,1 mg). Τρόποσ μζτρθςθσ: μθδενίηουμε τον ηυγό, τοποκετοφμε το αντικείμενο προσ ηφγιςθ πάνω ςτον δίςκο του ηυγοφ, κλείνουμε τισ κφρεσ του καλάμου και διαβάηουμε τθ φωτεινι ζνδειξθ τθσ μάηασ. Οι ςυρόμενεσ κφρεσ του γυάλινου καλάμου ζχουν ςκοπό να προφυλάςςουν τον ηυγό από τθ ςκόνθ και να μθν επιτρζπουν να επθρεάηεται θ ηφγιςθ από ρεφματα αζροσ.

16 Ρωσ χρθςιμοποιείται ζνασ αναλυτικόσ ηυγόσ

17 Συςκευζσ φυγοκζντρθςθσ Φυγόκεντροσ: ςυςκευι με τθν οποία επιτυγχάνεται επιλεκτικι κακίηθςθ ςτερεϊν υλικϊν (πχ.κφτταρα) ι μακρομορίων (ίηθμα) από το υγρό του διαλφματοσ (υπερκείμενο). Θ περιςτρεφόμενθ κεφαλι με τουσ υποδοχείσ των δειγμάτων ρυκμίηεται να περιςτραφεί με ςυγκεκριμζνο αρικμό ςτροφϊν/λεπτό και λόγω τθσ μεγάλθσ ςυχνότθτασ περιςτροφισ, αυξάνει ςθμαντικά τθ δφναμθ που αςκείται πάνω ςτα ςωματίδια του ιηιματοσ, με αποτζλεςμα αυτά να κακιηάνουν ταχφτατα Κλαςςικι φυγόκεντροσ Υπερφυγόκεντροσ

18 Αρχι λειτουργίασ φυγοκζντρθςθσ Ο διαχωριςμόσ των ςυςτατικϊν ενόσ μείγματοσ κατά τθν φυγοκζντρθςθ επιτυγχάνεται με τθν περιςτροφι του υλικοφ ςε υψθλι ταχφτθτα. Θ επιβαλλόμενθ φυγόκεντροσ δφναμθ ωκεί βαρφτερα υλικά προσ τα κάτω.

19 Ρϊσ χρθςιμοποιείται μια φυγόκεντροσ Επιλογι ςωςτοφ ρότορα Σωςτό ιςοηφγιο Αντιδιαμετρικι τοποκζτθςθ Επιλογι ςωςτϊν ςτροφϊν/min

20 Φωτόμετρα Φαςματοφωτόμετρο Χρθςιμοποιείται για τθν μζτρθςθ τθσ ςυγκζντρωςθσ ουςιϊν μζςα ςε ζνα υγρό διάλυμα. Tο φωσ που παράγεται από ζνα λαμπτιρα κατευκφνεται με μία οριςμζνθ ιςχφ (Po) προσ ζνα υδατικό διάλυμα που περιζχει μία ουςία ςε οριςμζνθ ςυγκζντρωςθ (g/lt). Το υδατικό διάλυμα απορροφάει τμιμα τθσ προςπίπτουςασ ακτινοβολίασ και ζτςι θ ακτινοβολία που απομακρφνεται από αυτό ζχει ιςχφ P μικρότερθ από τθν αρχικι Po. Πςο πυκνότερο είναι το διάλυμα τόςο περιςςότερθ ακτινοβολία απορροφάται.

21 Τα βαςικά μζρθ ενόσ φαςματοφωτόμετρου 1. Η λυχνία παραγωγισ φωτόσ (εκπομπζασ φωτόσ). Χρθςιμοποιοφνται διάφορεσ λυχνίεσ ανάλογα με το φάςμα του φωτόσ (UV, Vis, IR) που κζλουμε να παράγουμε (προςπίπτουςα ακτινοβολία Po). 2. Το όργανο παραγωγισ μονοχρωματικισ ακτινοβολίασ. Ππωσ είπαμε θ θλεκτρομαγνθτικι ακτινοβολία που κα διζλκει από το διάλυμα πρζπει να ζχει ςυγκεκριμζνο μικοσ κφματοσ τζτοιο ϊςτε να απορροφάται από τθν ουςία που κζλουμε να μετριςουμε. Αυτό επιτυγχάνεται με χριςθ ειδικϊν οργάνων όπωσ είναι οι α) μονοχρωμάτορεσ, β) φίλτρα γ) πρίςματα και δ) φράγματα περικλάςεωσ. 3. Κυψελίδεσ. Oι κυψελίδεσ είναι μικρά γυάλινα κυλινδρικά ι ορκογϊνια ςωλθνάρια μζςα ςτα οποία τοποκετείται το διάλυμα που κζλουμε να μετριςουμε. Είναι ςυγκεκριμζνου πάχουσ και διαμζτρου και καταςκευάηονται από διάφορα υλικά (όχι μόνο γυαλί) ανάλογα με το χρθςιμοποιοφμενο μικοσ κφματοσ. Οι κυψελίδεσ πρζπει να διατθροφνται ςχολαςτικά κακαρζσ αφοφ θ παραμικρι ακακαρςία κα επθρεάςει ςθμαντικά τθν μζτρθςθ μασ. 4. Φωτοκφτταρο (ανιχνευτισ φωτόσ). Είναι το όργανο που μετράει τθν ακτινοβολία που διζρχεται μζςα από το διάλυμα.

22 Αρχι λειτουργίασ φαςματοφωτόμετρου

23 Μικροςκοπία

24 Είδθ μικροςκοπίων Φωτονικό ι οπτικό μικροςκόπιο Θλεκτρονικό μικροςκόπιο

25 Μικροςκόπιο φκοριςμοφ Είδθ μικροςκοπίων

26 Είδθ μικροςκοπίων Συνεςτιακό μικροςκόπιο

27 Συςκευζσ θλεκτροφόρθςθσ Θλεκτροφόρθςθ: Μζκοδοσ διαχωριςμοφ και ανάλυςθσ μορίων DNA, RNA και πρωτεϊνϊν ςφμφωνα με το μζγεκοσ ι το φορτίο τουσ Ρϊσ; Μζςω πθκτϊματοσ ακρυλαμίδθσ ι αγαρόηθσ Για το διαχωριςμό πρωτεϊνϊν ι μικρϊν μορίων (DNA, RNA, ολιγονουκλεοτίδια) χρθςιμοποιείται πικτωμα ακρυλαμίδθσ Για το διαχωριςμό μεγάλων μορίων νουκλεϊκϊν οξζων (περιςςότερο των 100bp) χρθςιμοποιείται πικτωμα αγαρόηθσ

28 Θλεκτροφόρθςθ νουκλεϊκϊν οξζων ςε πθκτι αγαρόηθσ Τα νουκλεικά οξζα είναι αρνθτικά φορτιςμζνα οπότε κινοφνται προσ τθν άνοδο. Άρα ο διαχωριςμόσ τουσ γίνεται με βάςθ το μζγεκοσ.

29 Θλεκτροφόρθςθ πρωτεϊνϊν Ρικτωμα ακρυλαμίδθσ: Ρεριζχει απορρυπαντικό με το οποίο όλεσ οι πρωτεΐνεσ φορτίηονται αρνθτικά οπότε διαχωρίηονται με βάςθ το μζγεκόσ τουσ.

30 Συςκευζσ αλλθλοφχιςθσ DNA Ρροςδιοριςμόσ τθσ νουκλεοτιδικισ αλλθλουχίασ του DNA

31 Χρωματογραφικι ανάλυςθ Θ χρωματογραφία είναι μια ομάδα μεκόδων διαχωριςμοφ μιγμάτων ςτα επί μζρουσ ςυςτατικά τουσ. Ο διαχωριςμόσ των ςυςτατικϊν ςτθρίηεται ςτο φαινόμενο τθσ άνιςθσ κατανομισ των ςυςτατικϊν μεταξφ δφο μθ αναμειγνυόμενων φάςεων. Υγρι χρωματογραφία: Θ κινθτι φάςθ είναι ζνα υγρό Αζρια χρωματογραφία: Θ κινθτι φάςθ είναι ζνα αζριο

32 Χρωματογραφία χάρτου Ζλεγχοσ κακαρότθτασ των ουςιϊν και ταυτοποίθςθ ουςιϊν Θ ςτατικι φάςθ είναι ςυνικωσ ζνα κομμάτι από διθκθτικό χαρτί υψθλισ ποιότθτασ. Θ κινθτι φάςθ είναι ζνα διάλυμα που αναπτφςςεται διαςχίηοντασ προσ τα πάνω τθ ςτατικι φάςθ, Αν το δείγμα περιζχει περιςςότερα από ζνα χρϊματα, αυτό ςθμαίνει ότι πρζπει να ζχει περιςςότερα από ζνα είδοσ μορίων

33