Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Transcript

1 Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Απαιτήσεις (ΔΛΠ 39) Διδάσκων: Δρ. Γεώργιος Α. Παπαναστασόπουλος

2 Εισαγωγή Οι απαιτήσεις είναι βασικά αντικείμενο του: ΔΛΠ 39 «Χρηματοπιστωτικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιμέτρηση» (Financial Instruments: Recognition and Measurement). ΔΛΠ 39: οι απαιτήσεις που δημιουργούνται από την επιχείρηση εντάσσονται στην κατηγορία «Δανείων και Εσπρακτέων Αξιών που δημιουργούνται από την επιχείρηση και δεν κρατούνται για εμπορικούς σκοπούς. ΔΛΠ 39: Οι απαιτήσεις που αγοράζονται από την επιχείρηση εντάσσονται στις λοιπές κατηγορίες των χρηματοοικονομικών περουσιακών στοιχείων.

3 Ορισμός Από νομική άποψη, οι απαιτήσεις συνιστούν το δικαίωμα του πιστωτή ή του δανειστή να αξιώσει από το χρεώστη ή τον οφειλέτη να αποδώσει το χρέος ή την οφειλή του σε αυτόν. Προέρχονται κυρίως από συναλλαγές με πίστωση (π.χ. πωλήσεις με πίστωση). Από λογιστική άποψη τα αγαθά και οι υπηρεσίες που μεταβιβάζονται σε τρίτους με πίστωση μετασχηματίζονται σε απαιτήσεις του πιστωτή προς παροχή και σε υποχρέωση του οφειλέτη προς απόδοση. Από χρηματοοικονομική άποψη, οι απαιτήσεις

4 Διάκριση Πελάτες. Γραμμάτια εισπρακτέα / Επιταγές Εισπρακτέες. Χρεώστες διάφοροι: Δάνεια και προκαταβολές προσωπικού. Δάνεια προς συνδεμένες επιχειρήσεις. Μερίσματα εισπρακτέα. Έσοδα εισπρακτέα. Προπληρωμένα έξοδα.

5 Αρχική Αναγνώριση Πελατών Μικτή Μέθοδος: η αναγνώριση των εκπτώσεων επί των πωλήσεων γίνεται μόνο όταν αυτές λαμβάνονται από τους πελάτες. Ο λογαριασμός εκπτώσεων επί πωλήσεων εμφανίζεται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεων αφαιρετικά από τις πωλήσεις. Καθαρή Μέθοδος: διαρκή παρακολούθηση των απαιτήσεων επί πελατών προκειμένου με εγγραφές προσαρμογής να αναγνωρίζονται οι απωλεσθείσες εκπτώσεις και αναπροσαρμόζονται οι πελατές που δεν εχούν λάβει εκπτώσεις.

6 Αρχική Αναγνώριση Πελατών Παράδειγμα Έστω πωλήσεις ύψους επί πιστώσει με όρους 1/10, n/30 (δηλάδη ο πελάτης λαμβάνει έκπτωση 1% εάν η πληρώμη γίνει 10 ημέρες από την έκδοση του τιμολογίου, διαφορετικά πληρώνει το καθαρό ποσό). Ο πελάτης τελικά αποπληρώνει πριν τις 10 ημέρες και μετά τις 10 ημέρες.

7 Αρχική Αναγνώριση Πελατών Παράδειγμα Μικτή Μέθοδος Πωλήσεις: Πελάτες Πωλήσεις Είσπραξη Απαιτήσεων πρίν τις 10 ημέρες Διαθέσιμα Εκπτώσεις επί Πωλήσεων 500 Πελάτες Είσπραξη Απαιτήσεων μετά τις 10 ημέρες Διαθέσιμα Πελάτες

8 Αρχική Αναγνώριση Πελατών Παράδειγμα Καθαρή Μέθοδος Πελάτες Πωλήσεις Είσπραξη Απαιτήσεων πρίν τις 10 ημέρες Διαθέσιμα Πελάτες Είσπραξη Απαιτήσεων μετά τις 10 ημέρες Πελάτες 500 Απωλεσθείσες Εκπτώσεις επί Πωλήσεων 500 Διαθέσιμα Πελάτες

9 Αποτίμηση Πελατών Η αποτίμηση των πελατών γίνεται στην καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία, δηλαδή στο μικτό ποσό των απαιτήσεων έναντι των πελατών μείον τις προβλέψεις για επισφαλείς πελάτες. Οι προβλέψεις για επισφαλείς πελάτες καθορίζονται μέσω της μεθόδου του ποσοστού πωλήσεων επί πιστώσει. της μεθόδου του ποσοστού του τελικού υπολοίπου πελατών.

10 Αποτίμηση Πελατών ΥΨΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ = Απώλειες από επισφαλείς απαιτήσεις σε προηγούμενες χρήσεις Πωλήσεις επί πιστώσει σε προηγούμενες χρήσεις Η μέθοδος του ποσοστού πωλήσεων επί πιστώσει υποθέτει οτι υπάρχει διαχρονικά μια σταθερή σχέση μεταξύ πωλήσεων επί πιστώσει και πελατών που δεν εισπράτονται. Σύμφωνα με την μέθοδο του ποσοστού πωλήσεων επί πιστώσει δεν λαμβάνονται υπόψη το υπόλοιπο του λογαριασμού προβλέψεις για επισφαλείς πελάτες.

11 Αποτίμηση Πελατών - Παράδειγμα Οι πώλησεις επί πιστώσει των 5 προηγούμενων χρήσεων ήταν από τις οποίες δεν εισπράχθηκαν Οι πωλήσεις επί πιστώσει της τρέχουσας χρήσης είναι Ποσοστό = / = 2% Άρα με βάση την μέθοδο του ποσοστού των πωλήσεων επί πιστώσει, την τρέχουσα χρήση δεν θα εισπραχθούν 2% * = Εγγραφή: Έξοδα Επισφαλών Πελατών Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες

12 Αποτίμηση Πελατών ΥΨΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ = Σύνολο απωλειών από επισφαλείς πελάτες σε προηγούμενες χρήσεις Σύνολο απαιτήσεων απο πέλατες σε προηγούμενες χρήσεις Η μέθοδος του ποσοστού πωλήσεων επί του τελικού υπολοίπου των πελατών βασίζεται σε ιστορικά στοιχεία για τις απώλειες απο επισφαλείς απαιτήσεις και το σύνολο των απαιτήσεων. Σύμφωνα με την μέθοδο του ποσοστού πωλήσεων επί πιστώσει λαμβάνονται υπόψη το υπόλοιπο του λογαριασμού προβλέψεις για επισφαλείς πελάτες.

13 Αποτίμηση Πελατών - Παράδειγμα Το σύνολο των απαιτήσεων απο πελάτες των 5 προηγούμενων χρήσεων ήταν από τις οποίες δεν εισπράχθηκαν Το τελικό υπόλοιπο των πελατών τρέχουσας χρήσης είναι Ποσοστό = / = 2% Άρα με βάση την μέθοδο του ποσοστού του τελικού υπολοίπου των πελατών, την τρέχουσα χρήση δεν θα εισπραχθούν 2% * = Εγγραφή: Έξοδα Επισφαλών Πελατών Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες

14 Αποτίμηση Πελατών - Παράδειγμα Το σύνολο των απαιτήσεων από πελάτες των 5 προηγούμενων χρήσεων ήταν από τις οποίες δεν εισπράχθηκαν Το τελικό υπόλοιπο των πελατών τρέχουσας χρήσης είναι Το υπόλοιπο του λογαριασμού Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελατές είναι πιστωτικό ύψους Ποσοστό = / = 2% Άρα με βάση την μέθοδο του ποσοστού του τελικού υπολοίπου των πελατών, την τρέχουσα χρήση δεν θα εισπραχθούν 2% * = Εγγραφή: Έξοδα Επισφαλών Πελατών Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες

15 Αποτίμηση Πελατών - Παράδειγμα Το σύνολο των απαιτήσεων απο πελάτες των 5 προηγούμενων χρήσεων ήταν από τις οποίες δεν εισπράχθηκαν Το τελικό υπόλοιπο των πελατών τρέχουσας χρήσης είναι Το υπόλοιπο του λογαριασμού Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες είναι χρεωστικό ύψους εξαιτίας ανεπαρκών προβλέψεων στο τέλος της προηγούμενης χρήσης. Ποσοστό = / = 2% Άρα με βάση την μέθοδο του ποσοστού του τελικού υπολοίπου των πελατών, την τρέχουσα χρήση δεν θα εισπραχθούν 2% * = Εγγραφή: Έξοδα Επισφαλών Πελατών Προβλέψεις για

16 Αποτίμηση Πελατών - Παράδειγμα Οι πελάτες και στις 3 περιπτώσεις θα εμφανιστούν στο κυκλοφορούν ενεργητικό ως εξής: Πελάτες μείον: Προβλέψεις για Επισφαλείς Πέλατες (50.000)

17 Διαγράφη Πελατών Η διαγραφή πελάτη κατά την διάρκεια της χρήσεως γίνεται με χρέωση του λογαριασμού «Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες» και πίστωση του λογαριασμού «Πελάτες». Εάν το υπόλοιπο του λογαριασμού «Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες» είναι χρεωστικό εξαιτίας ανεπαρκών προβλέψεων στο τέλος της προηγούμενης χρήσης πρέπει να καταστεί πιστωτικό με την καταχώρηση της εγγραφής προσαρμογής στο τέλος της τρέχουσας χρήσης. Το ποσό της εγγραφής προσαρμογής υπολογίζεται με την μέθοδο του ποσοστού πωλήσεων επί πιστώσει είτε με την μέθοδο του ποσοστού του τελικού υπολοίπου πελατών.

18 Διαγραφή Πελατών Εάν ο πελάτης που έχει διαγραφεί ανακάμψει οικονομικά και καταβάλει την υποχρέωσή του τότε γίνονται οι ακόλουθες 2 εγγραφές: χρέωση του λογαριασμού «Πελάτες» και πίστωση του λογαριασμού «Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες». χρεώση του λογαριασμού «Διαθέσιμα» και πίστωση του λογαριασμού «Πελάτες»

19 Διαγραφή Πελατών - Παράδειγμα Πελάτης της επιχείρησης με υπόλοιπο διαγράφη. Το υπόλοιπο του λογαριασμού Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελατές είναι χρεωστικό ύψους εξαιτίας ανεπαρκών προβλέψεων στο τέλος της προηγούμενης χρήσης, ενώ σύμφωνα με την μέθοδο του ποσοστού πωλήσεων και με την μέθοδο του ποσοστού του τελικού υπολοίπου πελατών εκτιμάται οτι δεν θα εισπράχθουν κατά την τρέχουσα χρήση απαιτήσεις από πελάτες ύψους Κατόπιν ο πελάτης ανέκαμψε οικονομικά και κατέβαλε την απαίτηση στην επιχείρηση στο σύνολο της.

20 Διαγραφή Πελατών - Παράδειγμα Πρόβλεψη Επισφάλειας: Έξοδα Επισφαλών Πελατών Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες Διαγραφή: Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες Πελάτες

21 Ανάκαμψη: Διαγραφή Πελατών - Παράδειγμα Πελάτες Πληρωμή: Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες Διαθέσιμα Πελάτες

22 Γραμμάτια Εισπρακτέα Ονομαστική αξία: περιλαμβάνει τόκους και κεφάλαιο. Πρέπει να γίνει διαχωρισμός των τόκων. Παράδειγμα Η επιχείρηση Α την 1/1 της τρέχουσας χρήσης (Χ0) πραγματοποίησε πωλήσεις αγαθών με αποδοχή τριετούς γραμματίου ονομαστικής αξίας Εάν οι πώλησεις είχαν γίνει μετρητοίς η αξία τους θα ήταν

23 Γραμμάτια Εισπρακτέα - Παράδειγμα Προσδιορισμός Επιτοκίου: = / (1+Χ) 3 και Χ=8% Πίνακας Μερισμού Τόκων Χρήσεις Τόκοι Μη Δεδουλευμένοι Τόκοι - Έσοδα Γραμμάτια Εισπρακτέα 1/1/Χ /12/Χ , , ,36 31/12/Χ , , ,75 31/12/Χ , Αναγνώριση Πώλησεων και Τόκων Μη Δεδουλευμένων (1/1/Χ0): Γραμμάτια Εισπρακτέα Πωλήσεις Τόκοι Γραμματίων μη Δεδουλευμένοι

24 Γραμμάτια Εισπρακτέα - Παράδειγμα Αναγνώριση Τόκων Εσόδων (31/12/Χ0): Τόκοι Γραμματίων μη Δεδουλευμένοι 3.175,36 Τόκοι - Έσοδα 3.175,36 Αναγνώριση Τόκων Εσόδων (31/12/Χ1): Τόκοι Γραμματίων μη 3.429,39 Δεδουλευμένοι Τόκοι - Έσοδα 3.429,39 Αναγνώριση Τόκων Εσόδων (31/12/Χ2): Τόκοι Γραμματίων μη Δεδουλευμένοι 3.703,25 Τόκοι - Έσοδα 3.703,25 Αποπληρωμή Γραμματίου Εισπρακτέου (31/12/Χ2): Διαθέσιμα Γραμμάτια Εισπρακτέα

25 Εκχώρηση Απαιτήσεων Αιτίες: Προβλήματα ρευστότητας, άμεσες ανάγκες για διαθέσιμα, αδυναμίες είσπραξης. Τρόποι Εκχώρησης: Δανεισμός με υποθήκευση. Πώληση σε εταιρεία Factoring. Τιτλοποίηση.

26 Εκχώρηση Απαιτήσεων - Παράδειγμα Η επιχείρηση Α για να συνάψει τραπεζικό δάνειο εκχώρησε απαιτήσεις από πελάτες ύψους Το ύψος του δανείου ανέρχεται σε 80% της αξίας των απαιτήσεων, ενώ η τράπεζα χρεώνει για έξοδα ανάλυσης 2% επί του ύψους του δανείου ποσό που αφαιρείται από την σχετική είσπραξη. Το μηνιαίο επιτόκιο του δανείου είναι 3% επί του υπολοίπου του δανείου στην αρχή κάθε μήνα. Στο τέλος του μήνα η τράπεζα ενημερώνει την Α οτι εισέπραξε απαιτήσεις αξίας Στο τέλος του επόμενου μήνα η τράπεζα ενημερώνει την Α οτι εισέπραξε τις υπόλοιπες απαιτήσεις ύψους και οτι κατέθεσε στον λογαριασμό όψεως που διατηρεί η τράπεζα το ποσό που δικαιούται.

27 Δάνειο: Εκχώρηση Απαιτήσεων - Παράδειγμα Ταμείο Τόκοι Έξοδα Τραπεζικά Δάνεια Λογισμός Τόκων 1 ου Μήνα: Τόκοι - Έξοδα Τόκοι Πληρωτέοι Είσπραξη Απαιτήσεων 1 ου Μήνα: Τραπεζικά Δάνεια Πελάτες

28 Εκχώρηση Απαιτήσεων - Παράδειγμα Λογισμός Τόκων 2 ου Μήνα: Τόκοι - Έξοδα 600 Τόκοι Πληρωτέοι 600 Είσπραξη Απαιτήσεων 2 ου Μήνα: Τραπεζικά Δάνεια Τόκοι Πληρωτέοι Διαθέσιμα (Καταθέσεις Όψεως) Πελάτες

29 Εκχώρηση Απαιτήσεων Factoring χωρίς δικαίωμα επανεκχώρησης (without recourse): Πλήρης μεταβίβαση των κινδύνων και των ωφελειών των απαιτήσεων. Ισοδυναμεί με πώληση των απαιτήσεων. Factoring με δικαίωμα επανεκχώρησης (with recourse): Μη πλήρης μεταβίβαση των κινδύνων και των ωφελειών των απαιτήσεων. Ισοδυναμεί με δανεισμό με υποθήκευση των απαιτήσεων.

30 Εκχώρηση Απαιτήσεων Σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 πλήρη μεταβίβαση των κινδύνων και των ωφελειών των απαιτήσεων έχουμε εάν από την μεταβίβαση δεν προκύψει κίνδυνος εξαιτίας της διακύμανσης της παρούσας αξίας των μελλοντικών ταμιακών ροών από την απαίτηση. Σύμφωνα με τo SFAS 40 (Πρότυπο Χρημ. Λογ.) πλήρη μεταβίβαση των κινδύνων και των ωφελειών των απαιτήσεων έχουμε όταν μεταβιβάζεται ο έλεγχος επί των απαιτήσεων, δηλαδή όταν: Οι μεταβιβαζόμενες απαίτησεις δεν αγγίζονται από την εκχωρούσα επιχείρηση. Η αποδεχόμενη επιχείρηση έχει το δικαίωμα να διαθέσει τις απαιτήσεις. Δεν υπάρχει συμφωνία η οποία να επιβάλλει στην εκχωρούσα επιχείρηση επαναγορά των απαιτήσεων στο μέλλον ή την εκχωρούσα επιχείρηση να μπορεί να επιβάλλει την επιστροφή των απαιτήσεων.

31 Εκχώρηση Απαιτήσεων - Παράδειγμα Η επιχείρηση Α εκχώρησε απαιτήσεις από πελάτες ύψους χωρίς δικαίωμα επανεκχώρησης σε εταιρεία factoring. Για την εκχώρηση η εταιρεία factoring χρέωσε την Α με επιτόκιο 5%. Εκχώρηση: Διαθέσιμα (Ταμείο) Τόκοι Έξοδα (ή Ζημιά Απομείωσης) Πέλατες

32 Εκχώρηση Απαιτήσεων - Παράδειγμα Η επιχείρηση Α εκχώρησε απαιτήσεις από πελάτες ύψους με δικαίωμα επανεκχώρησης σε εταιρεία factoring. Για την εκχώρηση η εταιρεία factoring χρέωσε την Α με επιτόκιο 2% και παράλληλα διακράτησε ποσό για κάλυψη ζημιών από πιθανή αδυναμία εισπράξεως των απαιτήσεων. Η εταιρεία factoring ενημέρωσε την Α οτι τελικά δεν εισπράχθεισαν απαιτήσεις ύψους από επισφαλείς πελάτες Εκχώρηση: Διαθέσιμα Τόκοι Έξοδα (ή Ζημιά Απομείωσης) Χρεώστες Διάφοροι (εταιρεία factoring) Πιστωτές Διάφοροι (εταιρεία factoring) Λήξη της Χρήσεως: Διαθέσιμα Προβλέψεις για Επισφαλείς Πελάτες Χρεώστες Διάφοροι (εταιρεία factoring) 5.000

33 Εκχώρηση Απαιτήσεων Τιτλοποίηση απαιτήσεων όταν αυτές εκχωρούνται σε οργανίσμο που εκδίδει χρεόγραφα χρησιμοποιώντας ως εξασφάλιση τις εκχωρηθείσες απαιτήσεις. Τα χρήματα από την πώληση των χρεογράφων δίνονται στην εκχωρούσα επιχείρηση. Οι εισπραξέις τόκων και χρεολυσίων από τις απαιτήσεις χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση τόκων και χρεολυσίων των χρεογράφων.