Aνασκόπηση. Επιθετικά Β-λεμφώματα: Προοπτικές στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών. Άννα Βαρδή, Μιχαήλ Ισκάς, Νίκη Σταυρογιάννη.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Aνασκόπηση. Επιθετικά Β-λεμφώματα: Προοπτικές στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών. Άννα Βαρδή, Μιχαήλ Ισκάς, Νίκη Σταυρογιάννη."

Transcript

1 Aνασκόπηση Επιθετικά Β-λεμφώματα: Προοπτικές στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών Άννα Βαρδή, Μιχαήλ Ισκάς, Νίκη Σταυρογιάννη ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Τα επιθετικά Β λεμφώματα διακρίνονται από ετερογένεια ως προς την κλινική τους πορεία και την ανταπόκρισή τους στη θεραπεία. Στην εποχή μας η επιστήμη της μοριακής βιολογίας κάνει αλματώδεις προόδους, αποσαφηνίζοντας σταδιακά τους μοριακούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην παθογένεσή τους. Το διάχυτο λέμφωμα από μεγάλα Β κύτταρα (DLBCL) αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα λεμφώματος του οποίου η μοριακή χαρτογράφηση έχει αποδώσει πληροφορίες που βρίσκουν ήδη εφαρμογή στην κλινική πράξη. Μελέτες γονιδιακής έκφρασης αποκάλυψαν ειδικές μοριακές υπογραφές που διακρίνουν τρεις ξεχωριστές υποκατηγορίες με βάση το κύτταρο προέλευσης: 1) DLBCL από κύτταρα του βλαστικού κέντρου (germinal center B-cell, GCB), 2) DLBCL από ενεργοποιημένα Β κύτταρα (activated B-cell, ABC), και 3) πρωτοπαθές λέμφωμα του μεσοθωρακίου (primary mediastinal B-cell lymphoma, PMBCL). Καθεμιά από αυτές τις κατηγορίες χαρακτηρίζεται από άλλου τύπου γενετικές βλάβες και διαταραχές σηματοδοτικών οδών, γεγονός που εξηγεί τα διαφορετικά κλινικά χαρακτηριστικά τους. Ωστόσο, πέρα από τις οντογενετικές και παθογενετικές προεκτάσεις, η μεγαλύτερη ίσως αξία της ταυτοποίησης των μοριακών μηχανισμών που διαταράσσονται σε κάθε περίπτωση είναι η ανάδειξη νέων θεραπευτικών στόχων. Η στόχευση συγκεκριμένων ογκογονικών βλαβών σε υποκατηγορίες ασθενών με DLBCL υπόσχεται μια πιο ειδική θεραπευτική προσέγγιση σε σύγκριση με την καθιερωμένη ανοσοχημειοθεραπεία. Πράγματι, η φαρμακοτεχνική ανάπτυξη μικρομοριακών αναστολέων εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς, και τα πρώτα αποτελέσματα από κλινικές δοκιμές είναι ενθαρρυντικά. Η πρόκληση έγκειται στην αναγνώριση υποσυνόλων ασθενών με κοινούς υποκείμενους παθογενετικούς μηχανισμούς και στο σχεδιασμό στοχευμένων συνδυασμών φαρμάκων που θα αποφέρουν τη βέλτιστη ανταπόκριση. Haema 2017; 8(1): Copyright EAE Εισαγωγή Το διάχυτο λέμφωμα από μεγάλα Β κύτταρα (diffuse large B-cell lymphoma, DLBCL) είναι το πιο συχνό λέμφωμα non-hodgkin (NHL), με συχνότητα που ανέρχεται σε 30-35% όλων των Β-NHL. Στη μετά-rituximab εποχή η πλειοψηφία των ασθενών θεραπεύεται ακόμη και σε προχωρημένα στάδια 1. Ωστόσο, περίπου το ένα τρίτο των ασθενών έχει ανθεκτική νόσο ή υποτροπιάζει μετά τη θεραπεία 2. Θεραπεία εκλογής γι αυτούς τους ασθενείς θεωρείται η αυτόλογη μεταμόσχευση με την προϋπόθεση ότι η νόσος είναι χημειοευαίσθητη. Όμως, μόνο οι μισοί ασθενείς θα είναι σε θέση να υποβληθούν σε Αιματολογική Κλινική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών, Γ.Ν. «Γ. Παπανικολάου», Θεσσαλονίκη Συγγραφέας υπεύθυνος για επικοινωνία: Νίκη Σταυρογιάννη μεγαθεραπεία, και από αυτούς μόνο οι μισοί θα έχουν χημειοευαίσθητη νόσο. Από τους ασθενείς που θα υποβληθούν τελικά σε αυτόλογη μεταμόσχευση, μόλις το 40% θα έχει 3ετή επιβίωση χωρίς πρόοδο νόσου (3-year PFS) 3. Με βάση τα παραπάνω, από 300 ασθενείς με διάγνωση DLBCL, οι 100 θα έχουν ανθεκτική ή υποτροπιάζουσα νόσο, και από αυτούς μόλις 10 θα διασωθούν με αυτόλογη μεταμόσχευση, γεγονός που υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων ειδικά γι αυτή την ομάδα ασθενών. Από τη δεκαετία του 70 το DLBCL αντιμετωπίζεται με συνδυαστικές θεραπείες που βασίζονται στις ανθρακυκλίνες. Το χημειοθεραπευτικό σχήμα CHOP (κυκλοφωσφαμίδη, δοξορουβικίνη, βινκριστίνη και πρεδνιζολόνη) καθιερώθηκε ως πρώτη γραμμή αντιμετώπισης από το 1993, όταν συγκρίθηκε με πιο εντατικοποιημένα σχήματα και αποδείχθηκε εφάμιλλο σε αποτελεσματικότητα και

2 110 Α. Βαρδή et al λιγότερο τοξικό 4. Το πιο πρόσφατο άλμα στη θεραπεία του DLBCL ήταν η εισαγωγή του rituximab (χιμαιρικό αντι-cd20 μονοκλωνικό αντίσωμα), που αποδείχθηκε ότι επιφέρει σημαντικό όφελος στην επιβίωση όλων των ομάδων ασθενών 5-9. Έκτοτε, δεν υπάρχουν πολλές κλινικές μελέτες με καλύτερα αποτελέσματα. Μια τυχαιοποιημένη μελέτη της Groupe d Étude des Lymphomes de l Adulte (GELA), που συμπεριέλαβε 380 νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς ετών, έδειξε πλεονέκτημα του συνδυασμού rituximab με δοξορουβικίνη, κυκλοφωσφαμίδη, βιντεζίνη, μπλεομυκίνη και πρεδνιζολόνη (R-ACVBP) έναντι του R-CHOP τόσο ως προς τα ποσοστά 3ετούς επιβίωσης χωρίς συμβάματα (EFS, 81% versus 67%, P = ) όσο και ως προς την ολική επιβίωση (OS, 92% versus 84%, P = 0.007). Ωστόσο, η αυξημένη αιματολογική τοξικότητα του R-ACVBP περιορίζει τη χρήση του σε νέες ηλικίες 10. Με βάση τα παραπάνω, το R-CHOP αποτελεί σήμερα την καθιερωμένη θεραπεία πρώτης γραμμής για το DLBCL παγκοσμίως. Παρά τον ενιαίο τρόπο αντιμετώπισης, το DLBCL χαρακτηρίζεται από μεγάλη ετερογένεια όσο αφορά τα μοριακά χαρακτηριστικά του. Έτσι, οι μελέτες γονιδιακής έκφρασης (gene expression profiling, GEP) διακρίνουν όγκους που είναι μορφολογικά απαράλλακτοι σε τρεις διακριτές κατηγορίες ως προς το κύτταρο προέλευσης: 1) DLBCL από κύτταρα του βλαστικού κέντρου (germinal center B-cell, GCB), 2) DLBCL από ενεργοποιημένα Β κύτταρα (activated B-cell, ABC), και 3) πρωτοπαθές λέμφωμα του μεσοθωρακίου (primary mediastinal B-cell lymphoma, PMBCL) Περνάμε πλέον στην εποχή της μοριακής ταξινόμησης των λεμφωμάτων, και η ανακάλυψη σηματοδοτικών οδών που διαταράσσονται κατά περίπτωση (μέσω μελετών γονιδιακής έκφρασης, μαζικής αλληλούχησης μεταγράφων, πειραμάτων παρεμβολής RNA και άλλων νέων μεθόδων που προοδευτικά γίνονται όλο και πιο διαθέσιμες) έχει αναδείξει πολλούς πιθανούς θεραπευτικούς στόχους. Η στόχευση συγκεκριμένων ογκογονικών βλαβών σε υποκατηγορίες ασθενών με DLBCL υπόσχεται μια πιο ειδική θεραπευτική προσέγγιση σε σύγκριση με την καθιερωμένη ανοσοχημειοθεραπεία. Μια τέτοιου είδους στοχευμένη θεραπεία προυποθέτει όχι μόνο την αναγνώριση των διαταραχών σηματοδότησης που προάγουν την ογκογένεση, αλλά και το χαρακτηρισμό των γενετικών βλαβών που επιφέρουν αντίσταση στη φαρμακευτική θεραπεία. Ίσως το επόμενο άλμα στη θεραπευτική αντιμετώπιση του DLBCL να προκύψει από την κατανόηση των μηχανισμών που ενοχοποιούνται για την αποτυχία στη θεραπεία πρώτης γραμμής. Στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε στοιχεία για τους μοριακούς υποτύπους του DLBCL, καθώς και υποσχόμενες στοχευμένες θεραπευτικές στρατηγικές για καθέναν από αυτούς με βάση τα τρέχοντα δεδομένα. Οι μοριακοί υπότυποι του DLBCL σχετίζονται με διαφορετική πρόγνωση Ο διεθνής προγνωστικός δείκτης (International Prognostic Index, IPI) είναι ένα ευρέως διαδεδομένο και κλινικά χρήσιμο προγνωστικό εργαλείο για το DLBCL, ωστόσο δε μπορεί να αποτυπώσει τη γενετική και μοριακή ετερογένεια που χαρακτηρίζει την πάθηση. Οι τρεις μοριακοί υπότυποι του DLBCL με βάση το κύτταρο προέλευσης (GCB, ABC, PMBCL) έχουν διαφορετικούς ογκογενετικούς μηχανισμούς και πολύ διαφορετική πρόγνωση. Οι περισσότεροι ασθενείς με PMBCL θεραπεύονται με συστηματική ανοσοχημειοθεραπεία, όπως το R-DA-EPOCH, και μάλιστα αρκετές φορές χωρίς συμπληρωματική ακτινοβολία 15. Αναδρομικές αναλύσεις από το Lymphoma/Leukemia Molecular Profiling Project (LLMPP) έδειξαν ότι οι ασθενείς με GCB DLBCL έχουν καλύτερη πρόγνωση από τους ασθενείς με ABC DLBCL 16. Φαίνεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στην αρχική θεραπεία με R-CHOP ανήκουν σε αυτόν τον μοριακό υπότυπο. Εκτός από τους μοριακούς υποτύπους του DLBCL με βάση το κύτταρο προέλευσης, περίπου 10% των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών έχουν σύνθετο καρυότυπο που περιλαμβάνει αναδιατάξεις του γονιδίου MYC (MYC+), γεγονός το οποίο μεταφράζεται σε αυξημένο κίνδυνο αποτυχίας της θεραπείας με R-CHOP 17. Δεν είναι ξεκάθαρο αν οι αναδιατάξεις του MYC αποτελούν από μόνες τους δυσμενή προγνωστικό παράγοντα, ή αν λειτουργούν στο πλαίσιο επιπρόσθετων γενετικών βλαβών, π.χ. ογκογονικών αναδιατάξεων του BCL2, BCL6 ή CCND1. Σε κάθε περίπτωση, τα double-hit λεμφώματα έχουν δυσμενή πρόγνωση τόσο ως προς την απάντηση στη θεραπεία πρώτης γραμμής με R-CHOP, όσο και ως προς την ανταπόκριση στη θεραπεία διάσωσης με αυτόλογη μεταμόσχευση 18. Στοχευμένες θεραπείες στο GCB DLBCL EZH2 Μολονότι το GCB DLBCL έχει μεν καλύτερη πρόγνωση από το ABC DLBCL, κάποιοι ασθενείς θα υποτροπιάσουν μετά τη θεραπεία πρώτης γραμμής 19. Πρόσφατες μελέτες μαζικής αλληλούχησης έχουν αναδείξει μία σημειακή μετάλλαξη στο γονίδιο EZH2 που φαίνεται να αφορά ειδικά αυτόν τον μοριακό υπότυπo 20. Το γονίδιο EZH2 κωδικοποιεί τη Ν-μεθυλοτρανσφεράση ΕΖΗ2, που αποτελεί το καταλυτικό συστατικό του συμπλέγματος μεθυλίωσης PRC2 (polycomb-repressive complex 2), και η συγκεκριμένη μετάλλαξη έχει ενεργοποιητικό χαρακτήρα (gain-of-function). Πειράματα ex vivo σε κυτταρικές σειρές DLBCL και in vivo μελέτες σε ποντίκια έδειξαν πράγματι ότι η πρωτεΐνη ΕΖΗ2 λειτουργεί ως κεντρικός

3 Επιθετικά Β-λεμφώματα: Προοπτικές στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών 111 ρυθμιστής στο GCB DLBCL, προάγοντας τη λεμφωματογένεση μέσω αποσιώπησης της μεταγραφής βασικών ογκοκατασταλτικών γονιδίων, όπως το CDKN1A Οι κυτταρικές σειρές DLBCL φαίνεται ότι εξαρτώνται για τον πολλαπλασιασμό και την επιβίωσή τους από τη δράση της ΕΖΗ2, και εκλεκτικοί αναστολείς αυτής της πρωτεΐνης επιφέρουν αναστολή της κυτταρικής διαίρεσης και απόπτωση 23. Σήμερα, εκλεκτικός αναστολέας της ΕΖΗ2 από του στόματος δοκιμάζεται σε κλινική μελέτη φάσης ΙΙ για ασθενείς με DLBCL ( show/nct ). Σηματοδοτική οδός PI3K/Akt/mTOR Η σηματοδοτική οδός της PI3-κινάσης εμπλέκεται σε πολυάριθμες κυτταρικές διεργασίες που είναι κρίσιμες στον καρκίνο (κυτταρικός μεταβολισμός, κυτταρική αύξηση, επιβίωση, μετανάστευση, αγγειογένεση κ.ά.), και διαταραχές της παρατηρούνται σε πολλά νεοπλάσματα των Β λεμφοκυττάρων. Ένα συστατικό της οδού καθοδικά της ΡΙ3Κ είναι η πρωτεΐνη ΡΤΕΝ, η έκφραση της οποίας λείπει σε μεγάλο ποσοστό των GCB σε σύγκριση με τα non-gcb DLBCL (55% έναντι 14%) 24. Η απουσία έκφρασης της ΡΤΕΝ έχει ως αποτέλεσμα την ιδιοσυστατική ενεργοποίηση της οδού ΡΙ3Κ-Αkt, και φαίνεται ότι αποτελεί ογκογενετικό εθισμό γι αυτόν το μοριακό υπότυπο DLBCL. Πράγματι, η αναστολή της οδού με τον μη εκλεκτικό αναστολέα της ΡΙ3Κ LY είχε εκλεκτική τοξική επίδραση στις κυτταρικές σειρές GCB DLBCL που ήταν αρνητικές για έκφραση της πρωτεΐνης ΡΤΕΝ 24, γεγονός που αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι αυτή η υποκατηγορία ασθενών μπορεί να ανταποκρίνεται σε μια τέτοιου είδους προσέγγιση. Αυτή τη στιγμή πολλοί αναστολείς της συγκεκριμένης σηματοδοτικής οδού βρίσκονται σε φάση κλινικής ανάπτυξης. Τo idelalisib (προηγούμενα γνωστό ως CAL- 101) αποτελεί έναν ισχυρό μικρομοριακό αναστολέα της p110δ ισομορφής της PI3K, που έχει πρόσφατα εγκριθεί από τον FDA και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για τη θεραπεία λεμφωμάτων χαμηλής κακοήθειας (χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία και οζώδες λέμφωμα). Σε μια μελέτη φάσης Ι που συμπεριέλαβε 9 ασθενείς με DLBCL, το idelalisib ήταν μεν καλώς ανεκτό, αλλά δεν επέφερε κλινική απάντηση 25. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε αν η ανταπόκριση θα ήταν διαφορετική στη συγκεκριμένη υποκατηγορία ασθενών με PTEN-αρνητικό GCB DLBCL. Επιπλέον, αναστολείς του mtor, όπως το everolimus και το temsirolimus, έχουν επιδείξει κλινική αποτελεσματικότητα σε διάφορα επιθετικά λεμφώματα (DLBCL, οζώδες λέμφωμα grade 3, λέμφωμα μανδύα και λεμφώματα με ιστολογική μεταμόρφωση), ωστόσο δεν υπάρχουν δεδομένα για το αν κάποια υποκατηγορία των ασθενών θα ωφελούνταν περισσότερο από αυτή την προσέγγιση 26,27. Τέλος, αυτή τη στιγμή διερευνάται στο πλαίσιο κλινικών μελετών φάσης 1/2 η δράση μικρομοριακών αναστολέων της Akt (π.χ. ΜΚ-2206) ως μονοθεραπεία σε ασθενείς με υποτροπιάζον DLBCL ( clinicaltrials.gov/ct2/show/nct , clinicaltrials.gov/ct2/show/nct ). BCL2 Η λειτουργία του γονιδίου BCL2 διαταράσσεται με διαφορετικούς μηχανισμούς στους μοριακούς υποτύπους του DLBCL. Στο GCB DLBCL το BCL2 αποτελεί το πιο μεταλλαγμένο γονίδιο, οι δε μεταθέσεις του t(14;18) ανευρίσκονται στο 34% των περιπτώσεων 28,29. Ο αναστολέας της πρωτεΐνης BCL2 ΑΒΤ-199 δοκιμάζεται σήμερα σε μελέτη φάσης ΙΙ για ασθενείς με DLBCL σε υποτροπή σε συνδυασμό με bendamustine και rituximab ( clinicaltrials.gov/ct2/show/nct ). BCL6 Η πρωτεΐνη BCL6 είναι κεντρικός ρυθμιστής της αντίδρασης του βλαστικού κέντρου, καθώς και μεταγραφικός καταστολέας πολλών γονιδίων που εμπλέκονται στον πολλαπλασιασμό, την επιβίωση, την αύξηση και το μεταβολισμό των Β λεμφοκυττάρων. Η ανάπτυξη άμεσων αναστολέων της πρωτεΐνης BCL6 είναι δύσκολη, καθότι πρόκειται για μεταγραφικό ρυθμιστή. Παρ όλα αυτά, έχει αναπτυχθεί ένας μικρομοριακός αναστολέας που συνδέεται σε ειδική θέση της BCL6 και εμποδίζει την αλληλεπίδρασή της με πρωτεΐνες που δρουν ως co-repressors. Tα ex vivo αποτελέσματα από κυτταρικές σειρές DLBCL και τα in vivo δεδομένα από ποντίκια είναι ενθαρρυντικά 30. Στοχευμένες θεραπείες στο ABC DLBCL Η μοριακή υπογραφή του ΑBC DLBCL είναι η ιδιοσυστατική ενεργοποίηση της σηματοδοτικής οδού NF-κΒ που λειτουργεί καθοδικά του Β κυτταρικού υποδοχέα αλλά και των υποδοχέων έμφυτης ανοσίας (Toll-like receptors, TLRs) μέσω διαφόρων μηχανισμών, με τελικό αποτέλεσμα την αυξημένη έκφραση του μεταγραφικού παράγοντα IRF4. Ο IRF4 προωθεί την πλασματοκυτταρική διαφοροποίηση των Β λεμφοκυττάρων, φαίνεται ότι είναι απαραίτητος για τον κλωνικό πληθυσμό του ΑBC DLBCL 31,32. Η πιο αποτελεσματική στόχευση της οδού NF-κΒ εξαρτάται από το είδος της βλάβης σε κάθε περίπτωση. Περίπου 10% των ασθενών με ABC DLBCL έχουν μεταλλάξεις της πρωτεΐνης CARD11, η οποία λειτουργεί ως προσαρμογέας (adaptor protein) καθοδικά του Β κυτταρικού υποδοχέα και της κινάσης BTK. Συνεπώς,

4 112 Α. Βαρδή et al Στόχευση της σηματοδοτικής οδού του ΒcR Τα φυσιολογικά Β λεμφοκύτταρα χρειάζονται συνεχή (τονική) σηματοδότηση μέσω του ΒcR για να επιβιώσουν. Αυτή η σηματοδότηση δεν εξαρτάται από αντιγόνα και μεταβιβάζεται μέσω της PI3K 39. H διέγερση από αντιγόνα (chronic active signaling) ενεργοποιεί έναν καταρράκτη σηματοδότησης που εμπλέκει αρκετές τυροσινικές κινάσες και πρωτεΐνες-προσαρμογείς (Syk, Lyn, Bruton tyrosine kinase (BTK), PI3K, PKC-β και mtor) και μεταβιβάζει σήματα πολλαπλασιασμού και επιβίωσης 40. Στο ABC DLBCL έχουν παρατηρηθεί διάφορες μεταλλάξεις της chronic active οδού σηματοδότησης, που αποτελούν υποσχόμενους θεραπευτικούς στόχους. Το ibrutinib είναι εκλεκτικός αναστολέας της BTK που δρα μέσω ομοιοπολικής, μη αναστρέψιμης πρόσδεσης στην κυστεΐνη-481. Ex vivo πειράματα έδειξαν ότι η αναστολή της ΒΤΚ είναι εξαιρετικά τοξική για κυτταρικές σειρές ABC DLBCL με αμετάλλακτη CARD11, ενώ δεν έχει καμία επίδραση σε σειρές όπου η CARD11 είναι μεταλλαγμένη 33. Από μελέτη φάσης ΙΙ φάνηκε ότι το ibrutinib έχει εκλεκτική δράση στα ABC DLBCL, ανεξάρτητα από την παρουσία ή όχι μετάλλαξης του CD79B. Ασθενείς με μετάλλαξη μόνο του MYD88 δεν ανταποκρίθηκαν, υπήρχε όμως ανταπόκριση αν μαζί με τη μετάλλαξη του MYD88 συνυπήρχε μετάλλαξη του CD79B 41. Mε βάση τα παραπάνω, φαίνεται ότι η ΒΤΚ αποτελεί υποσχόμενο στόχο για τα ABC DLBCL, ανάλογα με το μεταλλακτικό προφίλ. Περιμένουμε με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα μεγάλης πολυκεντρικής μελέτης φάσης ΙΙΙ που συγκρίνει την αποτελεσματικότητα του R-CHOP με ή χωρίς ibrutinib σε ασθενείς με νέα διάγνωση ABC DLBCL( clinicaltrials.gov/ct2/show/nct ). Η PKC-β είναι μια κινάση σερίνης-θρεονίνης που λειτουργεί καθοδικά του BcR και είναι απαραίτητη για την ενεργοποίηση του NF-κΒ. Αναστολείς αυτής της κινάσης (enzastaurin, sotrastaurin) έχουν δοκιμαστεί σε μελέτες φάγι αυτούς τους ασθενείς απαιτείται στόχευση της οδού χαμηλά, στις πρωτεΐνες-στόχους του ίδιου του NF-κΒ 33. Αντίθετα, οι ασθενείς με αμετάλλακτη CARD11 ανταποκρίνονται καλύτερα στην αναστολή στόχων ανοδικά του NF-κΒ, όπως οι κινάσες που λειτουργούν κάτω από το Β κυτταρικό υποδοχέα 34. Περίπου 20% των ασθενών με ABC DLBCL έχουν σημειακές μεταλλάξεις στα τυροσινικά κατάλοιπα του CD79b (συνυποδοχέας του ΒcR), γεγονός που οδηγεί σε χρόνια ενεργή (chronic active) σηματοδότηση μέσω του ΒcR 34. Περίπου 30% των ασθενών με ABD DLBCL φέρουν μια συγκεκριμένη μετάλλαξη του MYD88, η οποία καταλήγει σε αμινοξική αλλαγή (L265P) στην αντίστοιχη πρωτεΐνη που λειτουργεί στη σηματοδοτική οδό των TLRs, με τελικό αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των σηματοδοτικών οδών του NF-κΒ και των ΜΑΡ κινασών. Τέλος, περίπου 30% των ασθενών με ΑΒC DLBCL έχουν αδρανοποιημένο (μέσω συνδυασμού μεταλλάξεων και απαλοιφών και στα δύο αλληλόμορφα) το γονίδιο TNFΑΙΡ3 (A20), που κωδικοποιεί έναν αρνητικό ρυθμιστή της οδού NFκΒ. Αυτή η κατάσταση μπορεί να συνυπάρχει με μεταλλάξεις του CD79B και του MYD88, και πιθανόν ενισχύει τη σηματοδοτική δραστηριότητα τόσο μέσω του ΒcR όσο και μέσω των TLRs 32. Στόχευση της οδού NF-κΒ μέσω αναστολής του πρωτεασώματος Η αναστολή του πρωτεασώματος εμποδίζει την αποδόμηση της πρωτεΐνης ΙκΒα που λειτουργεί ως αναστολέας του ΝF-κΒ. Μια πρωτοποριακή μελέτη 49 ασθενών με ανθεκτικό/υποτροπιάζον DLBCL αποκάλυψε ότι ο εκλεκτικός αναστολέας του πρωτεασώματος bortezomib βελτίωνε τα αποτελέσματα της χημειοθεραπείας (DA- EPOCH) για τους ασθενείς με ABC DLBCL, αλλά όχι για τους ασθενείς με GCB DLBCL. To συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης (overall response rate, ORR) στο DA- EPOCH+bortezomib ήταν 83% έναντι 13% (Ρ<0.001) και η ολική επιβίωση (OS) 10.8 έναντι 3.5 μήνες (Ρ=0.003) για το ΑΒC και το GCB DLBCL, αντίστοιχα 34. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, το bortezomib αξιολογείται σε συνδυασμό με R-CHOP σε μελέτη φάσης ΙΙ για ασθενείς με νέα διάγνωση non-gcb DLBCL 35. To carfilzomib είναι ένας νεότερος αναστολέας του πρωτεασώματος, με πιο ειδική δράση και καλύτερη ανοχή. Έχει δοκιμαστεί σε ex vivo και in vivo πειράματα, μόνο του αλλά και σε συνδυασμό με αναστολείς αποακετυλασών των ιστονών (histone deacetylase inhibitors, HDACs) όπως το vorinostat, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα 35,36. Ο συνδυασμός carfilzomib και vorinostat δοκιμάζεται σήμερα σε μελέτη φάσης Ι για ανθεκτικά/υποτροπιάζοντα λεμφώματα, συμπεριλαμβανομένου και του DLBCL 37. Στόχευση καθοδικά της οδού NF-κΒ Η λεναλιδομίδη είναι ένας ανοσοτροποποιητικός παράγοντας που ασκεί την αντινεοπλασματική του δράση μέσω πολλαπλών μηχανισμών (αναστολή της αγγειογένεσης, ενεργοποίηση των ΝΚ κυττάρων, καταστολή των προφλεγμονωδών κυτταροκινών, ρύθμιση της αλληλεπίδρασης των νεοπλασματικών κυττάρων με το μικροπεριβάλλον τους). Όσον αφορά το ABC DLBCL, η λενελιδομίδη στοχεύει απευθείας το μεταγραφικό παράγοντα IRF4 καθοδικά του NF-κΒ. Σε μια μελέτη ασθενών με ανθεκτικό/υποτροπιάζον DLBCL (n=40), μονοθεραπεία με λεναλιδομίδη πέτυχε 52.9% ORR σε ασθενείς με non-gcb DLBCL, ενώ μόλις 8.7% σε ασθενείς με GCB DLBCL 38.

5 Επιθετικά Β-λεμφώματα: Προοπτικές στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών 113 σης Ι/ΙΙ για DLBCL με ενθαρρυντικά αποτελέσματα ( 42,43. Η πρωτεΐνη MALT1 είναι άλλο ένα κρίσιμο συστατικό της chronic active σηματοδοτικής οδού καθοδικά του BcR. Μικρομοριακοί αναστολείς αυτής της πρωτεΐνης φάνηκαν αποτελεσματικοί και χωρίς ιδιαίτερη τοξικότητα σε ex vivo και in vivo πειράματα 44. Στόχευση της σηματοδοτικής οδού JAK-STAT Οι πρωτεΐνες JAK είναι κινάσες τυροσίνης που δέχονται σήματα από κυτταροκίνες και ενεργοποιούν τους μεταγραφικούς παράγοντες STAT, οι οποίοι στη συνέχεια μεταναστεύουν στον πυρήνα του κυττάρου και προάγουν τη μεταγραφή γονιδίων επιβίωσης και πολλαπλασιασμού. Ορισμένες ενεργοποιητικές μεταλλάξεις του MYD88 οδηγούν σε αυξημένη παραγωγή IL-6, IL-10 και ΙFN-β. Πράγματι, η έκφραση της STAT3 που επηρεάζεται από τα επίπεδα ΙL-6/IL-10 είναι σημαντικά αυξημένη στο ABC DLBCL 45. Καταστολή της STAT3 με παρεμβολή RNA είχε τοξική επίδραση σε κυτταρικές σειρές ABC DLBCL, υποδεικνύοντάς την ως πιθανό θεραπευτικό στόχο 46. Το ruxolitinib, αναστολέας των JAK-1 και JAK-2 κινασών που έχει εγκριθεί για τη θεραπεία της πρωτοπαθούς μελοΐνωσης, αξιολογείται σήμερα σε μελέτη φάσης ΙΙ για ασθενείς με ανθεκτικό/υποτροπιάζον DLBCL ( clinicaltrials.gov/ct2/show/nct ). To pacritinib, εκλεκτικός αναστολέας της JAK-2 κινάσης, αξιολογείται προς το παρόν στα πλαίσια μελέτης φάσης Ι 47. Πρωτοπαθές λέμφωμα μεσοθωρακίου (PMBCL) Το πρωτοπαθές λέμφωμα μεσοθωρακίου αποτελεί έναν μοριακό υπότυπο DLBCL με κλινικά και βιολογικά χαρακτηριστικά που προσομοιάζουν με το λέμφωμα Hodgkin oζώδους σκλήρυνσης. Επτά στις 10 περιπτώσεις PMBCL φέρουν επιπρόσθετα αντίγραφα μιας συγκεκριμένης περιοχής του χρωμοσώματος 9. Η περιοχή αυτή περιέχει τα γονίδια PD-L1, PD-L2 και JAK2 48. Τα πρώτα δύο κωδικοποιούν συνδέτες του υποδοχέα PD-1, ο οποίος φυσιολογικά παίζει ρυθμιστικό ρόλο στη λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων. Το γονίδιο JAK2 -μεταξύ άλλων- οδηγεί στην αυξημένη μεταγραφή των PD-L1 και PD-L2. Επιπλέον, σε περίπου 40% των περιπτώσεων PMBCL ανευρίσκονται αναδιατάξεις του γονιδίου CIITA, που καταλήγουν και αυτές σε αυξημένη έκφραση των συνδετών του PD1 49. Τα παραπάνω αναδεικνύουν το PD- 1 ως κεντρικό μόριο στην παθογένεση του PMBCL. Αν και η πρόγνωση του PMBCL είναι πολύ καλή με τις καθιερωμένες θεραπείες, αναστολείς της οδού JAK-STAT ή αντισώματα κατά του PD-1 μπορεί να βρουν θέση στις περιπτώσεις όπου η 1η γραμμή θεραπείας αποτυγχάνει. DLBCL με αναδιατάξεις του MYC Οι πρωτεΐνες που προκύπτουν μέσω αναδιατάξεων του MYC είναι δύσκολοι στόχοι για την ανάπτυξη φαρμακευτικών αναστολέων. Ωστόσο, συγκεκριμένες πρωτεΐνες που λειτουργούν ως ρυθμιστικοί παράγοντες του Myc μέσω περιοχών που ονομάζονται bromodomains μπορεί να αποτελέσουν έναν έμμεσο τρόπο στόχευσης. Πράγματι, η φαρμακευτική ουσία (JQ1) που χρησιμοποιήθηκε για την επιγενετική τροποποίηση μιας bromodomain της πρωτεΐνης BRD4 είχε αξιόλογη ανασταλτική επίδραση στην έκφραση του Myc σε πειραματικά μοντέλα πολλαπλού μυελώματος 51. Ένας άλλος έμμεσος τρόπος στόχευσης του Myc αφορά την τριστετραπρολίνη, μια ογκοκατασταλτική πρωτεΐνη η έκφραση της οποίας αναστέλλεται σε όγκους που εκφράζουν το Μyc. Στρατηγικές που στοχεύουν στην αποκατάσταση της έκφρασης αυτής της πρωτεΐνης αποτελούν σήμερα πρωτοποριακές προσεγγίσεις για τα MYC(+) λεμφώματα 52. Λειτουργικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ σηματοδοτικών οδών: συνδυασμοί φαρμάκων; Λαμβάνοντας υπόψη τη μοριακή περιπλοκότητα και ετερογένεια που παρατηρείται στα DLBCL, θα ήταν μάλλον ουτοπικό να φανταζόμαστε υποσύνολα ασθενών για τα οποία η λεμφωματογένεση κατευθύνεται από μία μετάλλαξη, ή έστω διαταραχή σε μία σηματοδοτική οδό. Το πιο πιθανό σενάριο είναι η ύπαρξη αλληλεπιδράσεων μεταξύ σηματοδοτικών μονοπατιών, που απαιτούν το σχεδιασμό στοχευμένων συνδυασμών φαρμάκων κατά περίπτωση, ικανών να υπερκεράσουν τους μηχανισμούς ανάπτυξης αντοχής που διαθέτει ο κακοήθης κλώνος. Στα ABC DLBCL έχει πλέον στοιχειοθετηθεί με σαφή τρόπο η αλληλεπίδραση μεταξύ οδών επίκτητης και έμφυτης ανοσίας (BcR και TLR). Σε ex vivo πειράματα, η ταυτόχρονη αδρανοποίηση του CD79Α και του MYD88 είναι πιο αποτελεσματική από την αδρανοποίηση καθενός από αυτά τα γονίδια χωριστά, η δε προσθήκη και αναστολέα της ΒΤK οδηγεί σε πλήρη καταστολή της σηματοδοτικής οδού του NF-κΒ. Άλλo παράδειγμα αποδεδειγμένης ex vivo συνέργειας αποτελούν η λεναλιδομίδη και το ibrutinib. Επίσης, έχει βρεθεί ότι ο συνδυασμός αναστολέων του NF-κΒ, της STAT3 και της PI3K είχε συνεργική δράση σε μοντέλα ποντικών με MYC(+) DLBCL. Συμπεράσματα Το DLBCL είναι μία νόσος που διακρίνεται από μεγάλη μοριακή ετερογένεια. Η πλειοψηφία των ασθενών θεραπεύεται με κλασικές χημειοθεραπευτικές προσεγγί-

6 114 Α. Βαρδή et al σεις, ωστόσο υπάρχουν ομάδες ασθενών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που συσχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα αποτυχίας της θεραπείας 1ης γραμμής. Η ταυτοποίηση ογκογόνων μεταλλάξεων και σηματοδοτικών οδών που μεταφέρουν σήματα επιβίωσης και πολλαπλασιασμού στα λεμφωματικά κύτταρα έχουν αποκαλύψει πλειάδα θεραπευτικών στόχων, και η φαρμακοτεχνική ανάπτυξη μικρομοριακών αναστολέων υπόσχεται σημαντικά αποτελέσματα στην κλινική πράξη. Η πρόκληση έγκειται στην αναγνώριση υποσυνόλων ασθενών με κοινούς υποκείμενους παθογενετικούς μηχανισμούς και στο σχεδιασμό στοχευμένων συνδυασμών φαρμάκων που θα αποφέρουν τη βέλτιστη ανταπόκριση. Aggressive B-cell lymphomas: Prospects in the era of targeted therapy by Anna Vardi, Michael Iskas, Niki Stavrogianni Department of Hematology and Bone Marrow Transplantation, Papanikolaou General Hospital, Thessaloniki, Greece ABSTRACT: Aggressive B-cell lymphomas comprise a heterogeneous group of diseases in terms of clinical course and response to treatment. Nowadays, molecular biology has made tremendous progress in deciphering the molecular mechanisms underlying their pathogenesis. Diffuse large B-cell lymphoma (DLBCL) is perhaps the most paradigmatic case in this respect, where molecular profiling provided information that has already found place in clinical practice. Morphologically indistinguishable DLBCLs can be subdivided by gene-expression profiling into three distinct molecular cell-of-origin subtypes: germinal centre Bcell (GCB), activated Bcell (ABC) and primary mediastinal Bcell lymphoma (PMB- CL). Each of these categories comprises distinct somatic mutations and aberrant intracellular signaling pathways, which may explain their different clinical characteristics. However, on top of the ontogenetic/ pathogenetic implications, the outmost importance of defining the underlying molecular aberrations is the identification of novel therapeutic targets. Targeting the oncogenic drivers in subsets of DLBCL patients may represent a more precise medical intervention than standard chemoimmunotherapy. Indeed, numerous small molecules and pathway inhibitors are currently at various stages of investigation and results from clinical trials are promising. The challenge is to identify subsets of patients with common underlying pathogenetic mechanisms and design mechanism-based synergistic drug combinations that can be translated to the clinic and achieve maximal response. Bιβλιογραφία 1. Armitage JO. My treatment approach to patients with diffuse large B-cell lymphoma. Mayo Clin Proc. 2012; 87: Friedberg JW. Relapsed/refractory diffuse large Bcell lymphoma. Hematology Am Soc Hematol Educ Program 2011; pp Gisselbrecht C, Glass B, Mounier N, et al. Salvage regimens with autologous transplantation for relapsed large Bcell lymphoma in the rituximab era. J Clin Oncol. 2010; 28: Fisher RI, Gaynor ER, Dahlberg S, et al. Comparison of a standard regimen (CHOP) with three intensive chemotherapy regimens for advanced non-hodgkin s lymphoma. N Engl J Med. 1993; 328: Coiffier B, Lepage E, Brière J, et al. CHOP chemotherapy plus rituximab compared with CHOP alone in elderly patients with diffuse large-b-cell lymphoma. N Engl J Med. 2002; 346: Pfreundschuh M, Trümper L, Osterborg A, et al. CHOP-like chemotherapy plus rituximab versus CHOP-like chemotherapy alone in young patients with good-prognosis diffuse large-b-cell lymphoma: a randomised controlled trial by the MabThera International Trial (MInT) Group. Lancet Oncol. 2006; 7: Coiffier B, Thieblemont C, Van Den Neste E, et al. Longterm outcome of patients in the LNH-98.5 trial, the first randomized study comparing rituximab-chop to standard CHOP chemothe rapy in DLBCL patients: a study by the Groupe d Etudes des Lymphomes de l Adulte. Blood. 2010; 116: Pfreundschuh M, Kuhnt E, Trümper L, et al. CHOP-like chemotherapy with or without rituximab in young patients with good-prognosis diffuse large-b-cell lymphoma: 6-year results of an opelabel randomised study of the MabThera International Trial (MInT) Group. Lancet Oncol. 2011; 12: Fu K, Weisenburger DD, Choi WW, et al. Addition of rituximab to standard chemotherapy improves the survival of both the germinal center B-cell-like and non-germinal center B-cell-like subtypes of diffuse large b-cell lymphoma. J Clin Oncol. 2008; 26:

7 Επιθετικά Β-λεμφώματα: Προοπτικές στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών Récher C, Coiffier B, Haioun C, et al. Intensified chemotherapy with ACVBP plus rituximab versus standard CHOP plus rituximab for the treatment of diffuse large B-cell lymphoma (LNH03 2B): an open-label randomised phase 3 trial. Lancet. 2011; 378: Alizadeh AA, Eisen MB, Davis RE, et al. Distinct types of diffuse large B-cell lymphoma identified by gene expression profiling. Nature. 2000; 403: Rosenwald A, Wright G, Chan WC, et al. The use of molecular profiling to predict survival after chemotherapy for diffuse large-b-cell lymphoma. N Engl J Med. 2002; 346: Lenz G, Wright GW, Emre TNC, et al. Molecular subtypes of diffuse large B-cell lymphoma arise by distinct genetic pathways. Proc Natl Acad. Sci USA. 2008; 105: Wright G, Tan B, Rosenwald A, et al. A gene expressionbased method to diagnose clinically distinct subgroups of diffuse large B cell lymphoma. Proc Natl Acad Sci USA. 2003; 100: Dunleavy K, Pittaluga S, Maeda LS, et al. Dose-adjusted EPOCH-rituximab therapy in primary mediastinal Bcell lymphoma. N Engl J Med. 2013; 368: Lenz G, Wright G, Dave SS, et al. Stromal gene signatures in largebcell lymphomas. N Engl J Med. 2008; 359: Savage KJ, Johnson NA, Ben-Neriah S, et al. MYC gene rearrangements are associated with a poor prognosis in diffuse large Bcell lymphoma patients treated with RCHOP chemotherapy. Blood. 2009; 114: Cuccuini W, Briere J, Mounier N, et al. MYC+ diffuse large Bcell lymphoma is not salvaged by classical RICE or RDHAP followed by followed by BEAM plus autologous stem cell transplantation. Blood. 2012; 119: Thieblemont C, Briere J, Mounier N, et al. The germinal center/activated Bcell subclassification has a prognostic impact for response to salvage therapy in relapsed/refractory diffuse large Bcell lymphoma: a bio-coral study. J Clin Oncol. 2011; 29: Morin RD, Johnson NA, Severson TM, et al. Somatic mutations altering EZH2 (Tyr641) in follicular and diffuse large Bcell lymphomas of germinal-center origin. Nat Genet. 2010; 42: Béguelin W, Popovic R, Teater M, et al. EZH2 is required for germinal center formation and somatic EZH2 mutations promote lymphoid transformation. Cancer Cell. 2013; 23: Velichutina I, Shaknovich R, Geng H, et al. EZH2-mediated epigenetic silencing in germinal center B cells contributes to proliferation and lymphomagenesis. Blood. 2010; 116: McCabe MT, Ott HM, Ganji G, et al. EZH2 inhibition as a therapeutic strategy for lymphoma with EZH2-activating mutations. Nature. 2012; 492: Pfeifer M, Grau M, Lenze D, et al. PTEN loss defines a PI3K/AKT pathway-dependent germinal center subtype of diffuse large Bcell lymphoma. Proc Natl Acad Sci USA. 2013; 110: Furman RR, Byrd JC, Brown JR, et al. CAL101, an isoform-selective inhibitor of phosphatidylinositol 3kinase P110{delta}, demonstrates clinical activity and pharmacodynamic effects in patients with relapsed or refractory chronic lymphocytic leukemia [abstract]. Blood. 2010; 116:55 (Abstract). 26. Smith SM, van Besien K, Karrison T, et al. Temsirolimus has activity in non-mantle cell non-hodgkin s lymphoma subtypes: the University of Chicago phase II consortium. J Clin Oncol. 2010; 28: Witzig TE, Reeder CB, LaPlant BR, et al. A phase II trial of the oral mtor inhibitor everolimus in relapsed aggressive lymphoma. Leukemia. 2011; 25: Iqbal J, Sanger WG, Horsman DE, et al. BCL2 translocation defines a unique tumor subset within the germinal center Bcelllike diffuse large B-cell lymphoma. Am J Pathol. 2004; 165: Schuetz JM, Johnson NA, Morin RD, et al. BCL2 mutations in diffuse large B-cell lymphoma. Leukemia. 2012; 26: Cerchietti LC, Ghetu AF, Zhu X, et al. A small-molecule inhibitor of BCL6 kills DLBCL cells in vitro and in vivo. Cancer Cell. 2010; 17: Davis RE, Brown KD, Siebenlist U, Staudt LM. Constitutive nuclear factor κb activity is required for survival of activated B cell-like diffuse large B cell lymphoma cells. J Exp Med. 2001; 194: Compagno M, Lim WK, Grunn A, et al. Mutations of multiple genes cause deregulation of NFκB in diffuse large B-cell lymphoma. Nature 2009; 459: Lenz G, Davis RE, Ngo VN, et al. Oncogenic CARD11 mutations in human diffuse large B cell lymphoma. Science 2008; 319: Davis RE, Ngo VN, Lenz G, et al. Chronic active B-cell receptor signaling in diffuse large B-cell lymphoma. Nature. 2010; 463: Ruan J, Martin P, Furman RR, et al. Bortezomib plus CHOPrituximab for previously untreated diffuse large B-cell lymphoma and mantle cell lymphoma. J Clin Oncol. 2011; 29: US National Library of Medicine. ClinicalTrials.gov [online], (2013). 35. Gu JJ, Hernandez-Ilizaliturri FJ, Kaufman GP, et al. The novel proteasome inhibitor carfilzomib induces cell cycle arrest, apoptosis and potentiates the anti-tumour activity of chemotherapy in rituximab-resistant lymphoma. Br J Haematol. 2013; 162: Dasmahapatra G, Lembersky D, Kramer L, et al. The pan- HDAC inhibitor vorinostat potentiates the activity of the proteasome inhibitor carfilzomib in human DLBCL cells in vitro and in vivo. Blood. 2010; 115: US National Library of Medicine. ClinicalTrials.gov [online], (2013). 38. Hernandez-Ilizaliturri FJ, Deeb G, Zinzani PL, et al. Higher response to lenalidomide in relapsed/refractory diffuse large

8 116 Α. Βαρδή et al B-cell lymphoma in nongerminal center B-cell like than in germinal center B-cell like phenotype. Cancer. 2011; 117: Srinivasan L, Sasaki Y, Calado DP, et al. PI3 kinase signals BCR-dependent mature B cell survival. Cell. 2009; 139: Gauld SB, Dal Porto JM, Cambier JC. B cell antigen receptor signaling: roles in cell development and disease. Science. 2002; 296: Wilson WH, Gerecitano JF, Goy A. The Bruton s tyrosine kinase (BTK) inhibitor, ibrutinib (PCI32765), has preferential activity in the ABC subtype of relapsed/refractory de novo diffuse large Bcell lymphoma (DLBCL): interim results of a multicenter, open-label, phase 2 study [abstract]. Blood. 2012; 120:686 (Abstract). 42. Robertson MJ, Kahl BS, Vose JM, et al. Phase II study of enzastaurin, a protein kinase C β inhibitor, in patients with relapsed or refractory diffuse large Bcell lymphoma. J Clin Oncol. 2007; 25: Hainsworth JD, Arrowsmith E, McCleod M, et al. Randomized phase II study of RCHOP plus enzastaurin versus RCHOP in the first line treatment of patients with intermediate and high-risk diffuse large Bcell lymphoma (DLBCL) preliminary analysis [abstract]. Ann Oncol. 2011; 22(Suppl. 4):074 (Abstract). 44. Fontan L, Yang C, Kabaleeswaran V, et al. MALT1 small molecule inhibitors specifically suppress ABC-DLBCL in vitro and in vivo. Cancer Cell. 2012; 22: Lam LT, Wright G, Eric Davis R, et al. Cooperative signaling through the signal transducer and activator of transcription 3 and nuclear factor-κb pathways in subtypes of diffuse large B-cell lymphoma. Blood. 2008; 111: Scuto A, Kujawski M, Kowolik C, et al. STAT3 inhibition is a therapeutic strategy for ABC-like diffuse large Bcell lymphoma. Cancer Res. 2011; 71: Younes A, Romaguera J, Fanale M, et al. Phase I study of a novel oral Janus kinase 2 inhibitor, SB1518, in patients with relapsed lymphoma: evidence of clinical and biologic activity in multiple lymphoma subtypes. J Clin Oncol. 2012; 30: Green MR, Monti S, Rodig SJ, et al. Integrative analysis reveals selective 9p24.1 amplification, increased PD1 ligand expression, and further induction via JAK2 in nodular sclerosing Hodgkin lymphoma and primary mediastinal large B-cell lymphoma. Blood. 2010; 116: Steidl C, Shah SP, Woolcock BW, et al. MHC class II transactivator CIITA is a recurrent gene fusion partner in lymphoid cancers. Nature. 2011; 471: Berger R, Rotem-Yehudar R, Slama G, et al. Phase I safety and pharmacokinetic study of CT011, a humanized antibody interacting with PD1, in patients with advanced hematologic malignancies. Clin Cancer Res. 2008; 14: Delmore JE, Issa GC, Lemieux ME, et al. BET bromodomain inhibition as a therapeutic strategy to target cmyc. Cell. 2011; 146: Rounbehler RJ, Fallahi M, Yang C, et al. Tristetraprolin impairs myc-induced lymphoma and abolishes the malignant state. Cell. 2012; 150:

Blood May 16;121(20): ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Blood May 16;121(20): ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ MYC/BCL2 protein co-expression contributes to the inferior survival of activated B-cell subtype of diffuse large B-cell lymphoma and demonstrates high-risk gene expression signatures: a report from The

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Μηχανισμοί αντίστασης στους αναστολείς του Β κυτταρικού υποδοχέα κατά τη θεραπεία της Χρόνιας Λεμφοκυτταρικής Λευχαιμίας «ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ» ΓΑΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 Μπλινατουμάμπη σε υποτροπή ή ανθεκτική Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπή ΟΛΛ, με την χορήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

Επιλεγόµενο µάθηµα:λευχαιµίες. Γεωργόπουλος Χρήστος Καρκατσούλης Μάριος Μπρίκος Νικήτας

Επιλεγόµενο µάθηµα:λευχαιµίες. Γεωργόπουλος Χρήστος Καρκατσούλης Μάριος Μπρίκος Νικήτας Επιλεγόµενο µάθηµα:λευχαιµίες Γεωργόπουλος Χρήστος Καρκατσούλης Μάριος Μπρίκος Νικήτας Ανοσολογία και καρκίνος Γενετικές και κυτταρικές αλλαγές που συµβαίνουν στον καρκίνο προσφέρουν στο ανοσιακό σύστηµα

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Το πεδίο αλλάζει Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης παγκοσμίως Καλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

MRD ΠΜ ΧΛΛ. Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ<<Ο Ευαγγελισμός>>

MRD ΠΜ ΧΛΛ. Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ<<Ο Ευαγγελισμός>> MRD ΠΜ ΧΛΛ Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ MRD Κάθε προσέγγιση που έχει σαν στόχο την ανίχνευση και αν είναι εφικτό τη μέτρηση των υπολειμματικών καρκινικών κυττάρων πέρα από την ευαισθησία

Διαβάστε περισσότερα

Γρηγόριος Τιμόλογος M.Med.Sc. Γενικός Διευθυντής Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής ΚΑΡΥΟ

Γρηγόριος Τιμόλογος M.Med.Sc. Γενικός Διευθυντής Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής ΚΑΡΥΟ Γρηγόριος Τιμόλογος M.Med.Sc. Γενικός Διευθυντής Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής ΚΑΡΥΟ Φαρμακογενωμική Κλϊδοσ τησ γενετικόσ Προβλϋπει την ανταπόκριςη του αςθενό ςε φαρμακευτικϋσ αγωγϋσ μελετώντασ

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2013 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Τέρπος Μονάδα Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ. Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ε. Τέρπος Μονάδα Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ. Πανεπιστήμιο Αθηνών Ε. Τέρπος Μονάδα Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών ΕΚΠΑ ανώριμο Β-κύτταρο IgM IgG IgA IgE IgD αρχέγονο Β-κύτταρο πλασματοκύτταρο μακράς επιβίωσης Λεμφαδένας IgM Β-κύτταρο μνήμης ΙgH μεταγωγή IgM ώριμο Β-κύτταρο

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ

ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ The times they are a changin Bob Dylan ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ! 1960 2017 ΧΛΩΡΑΜΒΟΥΚΙΛΗ Η εποχή της αθωότητας 40 χρόνια s u r v i v a l Time (years) S. BARTHOLOMEW

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αιματολόγος, Επιμελήτρια Β Αιματολογικό Τμήμα Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (ΜΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Κατσαρού Όλγα Παθολόγος Νοέμβριος 2014

Κατσαρού Όλγα Παθολόγος Νοέμβριος 2014 Κατσαρού Όλγα Παθολόγος Νοέμβριος 2014 1985:(CDC). Το NHL περιλαμβάνεται στα νοσήματα που καθορίζουν το AIDS. 1987-1992: Αυξάνεται ο ρυθμός των θανάτων από HIV NHL από 3.9% σε 5.7%. 60-250 φορές υψηλότερος

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή βάση του καρκίνου της ουροδόχου κύστεως

Μοριακή βάση του καρκίνου της ουροδόχου κύστεως Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Βιολογίας Τομέας Βιοχημείας & Μοριακής Βιολογίας Μοριακή βάση του καρκίνου της ουροδόχου κύστεως Μαργαρίτης Αυγέρης, Ανδρέας Σκορίλας Τομέας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση. Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος

Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση. Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος Παρασκευή Οστεομυελικής βιοψίας (ΟΜΒ) Επαρκής διαγνωστική ΟΜΒ πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.5εκ, με απουσία crush artifact

Διαβάστε περισσότερα

Ψαλλίδας Ιωάννης, Μαγκούτα Σοφία, Παππάς Απόστολος, Μόσχος Χαράλαµπος, Βαζακίδου Μαρία Ελένη, Χαράλαµπος Ρούσσος, Σταθόπουλος Γέωργιος, Καλοµενίδης

Ψαλλίδας Ιωάννης, Μαγκούτα Σοφία, Παππάς Απόστολος, Μόσχος Χαράλαµπος, Βαζακίδου Μαρία Ελένη, Χαράλαµπος Ρούσσος, Σταθόπουλος Γέωργιος, Καλοµενίδης Ψαλλίδας Ιωάννης, Μαγκούτα Σοφία, Παππάς Απόστολος, Μόσχος Χαράλαµπος, Βαζακίδου Μαρία Ελένη, Χαράλαµπος Ρούσσος, Σταθόπουλος Γέωργιος, Καλοµενίδης Ιωάννης µορφή κακοήθειας που αναπτύσεται από

Διαβάστε περισσότερα

Λέµφωµα Hodgkin. Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ

Λέµφωµα Hodgkin. Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ Λέµφωµα Hodgkin Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ Λεµφώµατα Κακοήθη νεοπλάσµατα του λεµφικού ιστού. Προσβάλλουν κυρίως τους λεµφαδένες, το σπλήνα και το µυελό των

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Prognostic groups in 1676 patients with T3 rectal cancer treated without preoperative

Διαβάστε περισσότερα

Γαστρεντερο-Παγκρεατικά Νευροενδοκρινή Νεοπλάσματα grade 3 (GEP NEN G3) Νεότερα Παθολογοανατομικά Δεδομένα

Γαστρεντερο-Παγκρεατικά Νευροενδοκρινή Νεοπλάσματα grade 3 (GEP NEN G3) Νεότερα Παθολογοανατομικά Δεδομένα Γαστρεντερο-Παγκρεατικά Νευροενδοκρινή Νεοπλάσματα grade 3 (GEP NEN G3) Νεότερα Παθολογοανατομικά Δεδομένα Δημήτριος Παπαϊωάννου, MD, MSc Παθολογοανατομικό Τμήμα Νοσ. ΥΓΕΙΑ - ΜΗΤΕΡΑ NET MASTERCLASS 2017

Διαβάστε περισσότερα

Edinburgh dataset; unsupervised hierarchical

Edinburgh dataset; unsupervised hierarchical Κατά τον έλεγχο με βιοψία δια βελόνης (FNB) θυρεοειδούς διαπιστώθηκε διήθηση θυρεοειδικού ιστού από υψηλής κακοήθειας ορώδες καρκίνωμα ωοθηκών. Όλοι οι δείκτες θυρεοειδικής διαφοροποίησης (TTF-1, CK 19,

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή Διαγνωστική. Σύγχρονες Εφαρμογές Μοριακής Διαγνωστικής. Κλινική Χημεία ΣΤ Εξάμηνο - Παραδόσεις

Μοριακή Διαγνωστική. Σύγχρονες Εφαρμογές Μοριακής Διαγνωστικής. Κλινική Χημεία ΣΤ Εξάμηνο - Παραδόσεις Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήματα Βιολογίας Σ.Θ.Ε. Τομέας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας Μοριακή Διαγνωστική Σύγχρονες Εφαρμογές Μοριακής Διαγνωστικής Κλινική Χημεία ΣΤ Εξάμηνο -

Διαβάστε περισσότερα

Best of Uro-oncology Kidney Cancer 2016

Best of Uro-oncology Kidney Cancer 2016 Best of Uro-oncology Kidney Cancer 2016 Ιάσων Κυριαζής, MD, MSc, FEBU Κλινικά εντοπισμένη νόσος 417 PN patients all techniques: Long term oncological outcomes. Only tumor stage was associated with recurrence.

Διαβάστε περισσότερα

Two main gene+c pathways lead to the transforma+on of chronic lymphocy+c leukemia to Richter syndrome

Two main gene+c pathways lead to the transforma+on of chronic lymphocy+c leukemia to Richter syndrome Two main gene+c pathways lead to the transforma+on of chronic lymphocy+c leukemia to Richter syndrome E. Chigrinova et al. Blood 2013; 122 (15) ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΡΟΥ Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες Gerhard Richter:

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού

Αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού Αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού Γεώργιος Ι. Παπαδόπουλος, MD, PhD, FEBU Χειρουργός Ουρολόγος Eπιμελητής Α ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Aθήνα, 8 Μαρτίου 2017 Εισαγωγή 1/3 των ασθενών με RCC M+ στη

Διαβάστε περισσότερα

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική.

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική. Από τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Φυσιολογικά Ανθρώπινα Χαρακτηριστικά Ανταπόκριση στο Περιβάλλον Δέσποινα Σανούδου,, PhD FACMG Επίκουρη Καθηγήτρια Molecular Biology Biomedical

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Είδαμε ότι οι ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ είναι 1. Ανατομικοί φραγμοί - Δέρμα - Βλεννώδεις

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη του ρόλου ανοσο-τροποποιητικής δράσεως της p38 µιτογονο-ενεργοποιηµένης κινάσης ( p38 MAPK ) Μαυρόπουλος Αθανάσιος, PhD ΕΙΣΑΓΩΓΗ-Ι H p38 MAPK ενεργοποιείται από τις ιντερλευκίνες IL-12 και IL-18

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Επίκτητη Ανοσιακή Απάντηση (χυμικό σκέλος) Β λεμφοκύτταρα

Επίκτητη Ανοσιακή Απάντηση (χυμικό σκέλος) Β λεμφοκύτταρα Επίκτητη Ανοσιακή Απάντηση (χυμικό σκέλος) Β λεμφοκύτταρα φυσική ή μη ειδική ανοσία δεν απαιτεί προηγούμενη έκθεση στο παθογόνο και δεν διαθέτει μνήμη. σε επίκτητη ή ειδική ανοσία χυμική ανοσία με παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες ΧΛΛ Η συχνότερη Λευχαιμία Μονοκλωνικά Β κύτταρα > 5x10 9 /L τυχαία εξέταση αίματοςà Λεμφοκυττάρωση! Διογκωμένοι LN αναιμία ηπατοσπληνομεγαλία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές αρχές χηµειοθεραπείας στην αντιµετώπιση του µικροκυτταρικού καρκίνου (SCLC)

Βασικές αρχές χηµειοθεραπείας στην αντιµετώπιση του µικροκυτταρικού καρκίνου (SCLC) Βασικές αρχές χηµειοθεραπείας στην αντιµετώπιση του µικροκυτταρικού καρκίνου (SCLC) Δηµήτρης Διονυσόπουλος MD, PhD Ειδικός Παθολόγος Ογκολόγος Επιµελητής Β Γ.Ν. Παπαγεωργίου Απρίλιος 2014 Progress in the

Διαβάστε περισσότερα

CAR-T CELLS ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧAIΜΙΑΣ

CAR-T CELLS ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧAIΜΙΑΣ CAR-T CELLS ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧAIΜΙΑΣ Π. Παναγοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, Δ Πανεπιστημιακή Κλινική, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ (ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ WILMS) Σπυριδάκης Ιωάννης 2, Καζάκης Ι 2, Δογραματζής Κωνσταντίνος 1, Κοσμάς Νικόλαος 1,

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ (ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ WILMS) Σπυριδάκης Ιωάννης 2, Καζάκης Ι 2, Δογραματζής Κωνσταντίνος 1, Κοσμάς Νικόλαος 1, 1 Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, 2Β Πανεπιστημιακή Κλινική Χειρουργικής Παίδων ΑΠΘ, Γ.Ν Παπαγεωργίου (Διευθυντής: Καθηγητής Αντώνιος Φιλιππόπουλος) Εισαγωγή Ο όγκος του Wilms

Διαβάστε περισσότερα

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON Μια κριτική ματιά στην κλινική μελέτη GRIPHON Κατερίνα Μαραθιά Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διευθύντρια ΚΧ ΜΕΘ Διακλινικό Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Δήλωση σύγκρουσης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΘΗΝΑ, 16/11/10 A.M. :

ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΘΗΝΑ, 16/11/10 A.M. : ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΘΗΝΑ, 16/11/10 A.M. : 2010336 ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ Μ.Π.Σ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΣΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ Τ-ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΟΓΕΝΕΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

CPT. Tsuchiya. beta. quantitative RT PCR QIAGEN IGFBP. Fect Transfection Reagent sirna. RT PCR RNA Affymetrix GeneChip Expression Array

CPT. Tsuchiya. beta. quantitative RT PCR QIAGEN IGFBP. Fect Transfection Reagent sirna. RT PCR RNA Affymetrix GeneChip Expression Array 7 PTEN p Tsuchiya DNA Hepatocyte nuclear factor beta HNF beta HNFbeta IGFBP GLUT G Pase MODY maturity onset diabetes of the young Tsuchiya HNFbeta HNFbeta HNFbeta sirna CPT HNFbeta HNFbeta TOVG KOC ESMCAS

Διαβάστε περισσότερα

DEPARTMENT OF IMMUNOLOGY & HISTOCOMPATIBILITY UNIVERSITY OF THESSALY

DEPARTMENT OF IMMUNOLOGY & HISTOCOMPATIBILITY UNIVERSITY OF THESSALY Μαμάρα Α. (1), Καλαλά Φ. (1), Λιαδάκη Κ. (1), Παπαδούλης Ν. (2), Μανδαλά Ε. (3), Παπαδάκης Ε. (4), Γιαννακούλας N. (5), Παλασοπούλου M. (5), Λαφιωνιάτης Σ. (6), Κιουμή A. (4), Κοραντζής I. (4), Καρτάσης

Διαβάστε περισσότερα

HPV DNA, E6, E7, L1, L2, E2, p16, prb, κυκλίνες, κινάσες, Ki67. Τι από όλα αυτά πρέπει να γνωρίζει ο κλινικός γιατρός; Αλέξανδρος Λαµπρόπουλος

HPV DNA, E6, E7, L1, L2, E2, p16, prb, κυκλίνες, κινάσες, Ki67. Τι από όλα αυτά πρέπει να γνωρίζει ο κλινικός γιατρός; Αλέξανδρος Λαµπρόπουλος HPV DNA, E6, E7, L1, L2, E2, p16, prb, κυκλίνες, κινάσες, Ki67. Τι από όλα αυτά πρέπει να γνωρίζει ο κλινικός γιατρός; Αλέξανδρος Λαµπρόπουλος δεν υπάρχει σύγκρουση συµφερόντων Ø Ποιό HPV τεστ είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Aνασκόπηση. Βιολογικές θεραπείες στα Β λεμφώματα χαμηλής κακοήθειας. Μαρία Δήμου, Βασιλική Μπάρτζη, Παναγιώτης Παναγιωτίδης.

Aνασκόπηση. Βιολογικές θεραπείες στα Β λεμφώματα χαμηλής κακοήθειας. Μαρία Δήμου, Βασιλική Μπάρτζη, Παναγιώτης Παναγιωτίδης. Aνασκόπηση Βιολογικές θεραπείες στα Β λεμφώματα χαμηλής κακοήθειας Μαρία Δήμου, Βασιλική Μπάρτζη, Παναγιώτης Παναγιωτίδης ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Τα Β μη Ηodgkin λεμφώματα (B-NHL) χαμηλής κακοήθειας είναι ομάδα λεμφωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Η Κυτταρογενετική στις αιματολογικές κακοήθειες

Η Κυτταρογενετική στις αιματολογικές κακοήθειες Εργαστήριο Υγειοφυσικής & Περιβαλλοντικής Υγείας, ΙΠΤ-Α, Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος» Η Κυτταρογενετική στις αιματολογικές κακοήθειες Μανωλά Καλλιόπη, Ph.D Ερευνήτρια Γ Κυτταρογενετική Κλάδος της Γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Παράγοντες που επηρεάζουν το είδος της θεραπείας σε ασθενείς με λεμφοϋπερπλαστική

Διαβάστε περισσότερα

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Θεοδώρα Δημητρίου Μάθημα επιλογής «Λευχαιμίες» Blood Cancer Journal (2015) 5, e304 Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία (ΟΠΛ)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 17-10-2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1:6000 περιπτώσεις κακοήθειας κατά την κύηση / έτος στις ΗΠΑ 1:1000 κυήσεις Λέμφωμα 4 ο σε

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ. Αργύρης Συμεωνίδης Καθηγητής Αιματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ. Αργύρης Συμεωνίδης Καθηγητής Αιματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ Αργύρης Συμεωνίδης Καθηγητής Αιματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Προσέγγιση του ασθενούς με νεοπλασματική νόσο Ι. Θέματα που αφορούν το είδος της νόσου

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της έκφρασης του ογκοκατασταλτικού γονιδίου Cyld στον καρκίνο του μαστού

Μελέτη της έκφρασης του ογκοκατασταλτικού γονιδίου Cyld στον καρκίνο του μαστού Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Κατεύθυνση: Εφαρμοσμένη γενετική και βιοτεχνολογία ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Μελέτη της έκφρασης του ογκοκατασταλτικού γονιδίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΟΥΛΙΑΝΙΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΓΝΑ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Βιοψίες κατά χρονολογική σειρά παραλαβής: 1. Βιοψία 2 ης μοίρας δωδεκαδακτύλου με αριθμό πρωτοκόλλου

Διαβάστε περισσότερα

«ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΙΚΑ ΒΛΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ : ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» ΣΑΝΤΑΡΜΑΚΗ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια

«ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΙΚΑ ΒΛΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ : ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» ΣΑΝΤΑΡΜΑΚΗ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ιατµηµατικό Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών «Κλινική Φαρµακολογία και Θεραπευτική» «ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΙΚΑ ΒΛΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ : ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» ΣΑΝΤΑΡΜΑΚΗ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα 9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Ενδογενείς ηωσινοφιλίες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο...2 I. Εφαρµογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική...2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ...7 ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΚΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΛΕΞΗ...

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο...2 I. Εφαρµογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική...2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ...7 ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΚΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΛΕΞΗ... ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο...2 I. Εφαρµογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική...2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ...7 ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΚΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΛΕΞΗ...10 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο I. Εφαρµογές της βιοτεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων

Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Στέργιος Κατσιουγιάννης PhD Μεταδιδακτορικός συνεργάτης Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Επιστήµης ιαιτολογίας και ιατροφής Μεταβολισµός και Ανοσολογία Ιστορικά το καλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

Λίγα λόγια για τις αιματολογικές νεοπλασίες

Λίγα λόγια για τις αιματολογικές νεοπλασίες Λίγα λόγια για τις αιματολογικές νεοπλασίες Αιματολογικές νεοπλασίες είναι τα είδη καρκίνου που επηρεάζουν το αίμα, το μυελό των οστών και τους λεμφαδένες. Δεδομένου ότι και τα τρία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΑΛΛΟΓΕΝΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ 1. Protocol Nο.:2215-CL-0302 Μία πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη Φάσης 3,

Διαβάστε περισσότερα

Contents Part I Psychoneuroimmunology and Systems Biology Mechanisms 1 From Psychoneuroimmunology to Personalized, Systems, and Dynamical Medicine

Contents Part I Psychoneuroimmunology and Systems Biology Mechanisms 1 From Psychoneuroimmunology to Personalized, Systems, and Dynamical Medicine Contents Part I Psychoneuroimmunology and Systems Biology Mechanisms 1 From Psychoneuroimmunology to Personalized, Systems, and Dynamical Medicine... 3 1.1 Psychoneuroimmunology (PNI) and Systems Biology...

Διαβάστε περισσότερα

SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος

SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4 SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος Ilias Athanasiadis, MD Medical Oncologist Director of the Oncology Department MITERA Hospital, HYGEIA Athens, November 11, 2017 Presenter: Nikolaos Pistamaltzian,

Διαβάστε περισσότερα

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων Η Θυμοσίνη α1 είναι πολυπεπτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Επιδημιολογία - Αιτιοπαθογένεια Δικόρυφη καμπύλη εμφάνισης κορυφές: 15-40 έτη, >60 έτη : = Μικρή υπεροχή (1.5-2.0/1)

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία ασθενών με Ενδιαμέσου-2/Υψηλού κινδύνου ΜΔΣ. Ιωάννα Σακελλάρη Μονάδα Μεταμόσχευσης

Θεραπεία ασθενών με Ενδιαμέσου-2/Υψηλού κινδύνου ΜΔΣ. Ιωάννα Σακελλάρη Μονάδα Μεταμόσχευσης Θεραπεία ασθενών με Ενδιαμέσου-2/Υψηλού κινδύνου ΜΔΣ Ιωάννα Σακελλάρη Μονάδα Μεταμόσχευσης Ιωάννα Σακελλάρη Μονάδα Μεταμόσχευσης Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ No conflicts of interest WHO 2008 περιορισμοί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΤΣΕΖΟΥ ΑΣΠΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Βασίλης, PhD Λάρισα, 2012 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Αποτελεί την πιο κοινή μορφή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΚΟΗΘΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΚΟΗΘΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΚΟΗΘΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Κατά τη διάγνωση Φύλαξη DNA, RNA, ορού και ζωντανών κυττάρων (σε βαθιά

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρογενετική και μοριακή γενετική επίκτητων διαταραχών

Κυτταρογενετική και μοριακή γενετική επίκτητων διαταραχών ΙΠΤ-Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΕΙΟΦΥΣΙΚΗΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΓΟΝΟΤΟΞΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Κυτταρογενετική και μοριακή γενετική επίκτητων διαταραχών ρ Κωνσταντίνα Σαμπάνη Ερευνήτρια Α 1 ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοφαγία & Ανοσολογικό Σύστημα. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος

Αυτοφαγία & Ανοσολογικό Σύστημα. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος Αυτοφαγία & Ανοσολογικό Σύστημα Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος Απρίλιος 2018 Αυτοφαγία & Ανοσολογικό Σύστημα Ευκαρυωτικά κύτταρα: Δυο μηχανισμούς αποδόμησης και ανακύκλωσης κυτταροπλασματικών αποβλήτων Πρωτεάσες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΑΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

ΣΠΑΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Σωτηρία Μαστρογιάννη Παιδίατρος Παιδονευρολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Νευρολογικό Τµήµα Νοσοκοµείο Παίδων Αθηνών «Παν. & Αγλαΐας Κυριακού» "Rare diseases are rare, but rare disease

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ IDO ΚΕΡΕΝΙΔΗ ΝΟΡΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ IDO ΚΕΡΕΝΙΔΗ ΝΟΡΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ IDO ΚΕΡΕΝΙΔΗ ΝΟΡΑ Η ύπαρξη του όγκου κινητοποιεί ανοσιακή απάντηση που περιλαμβάνει όλους τους ανοσοδραστικούς μηχανισμούς. Aυτόματη υποστροφή του καρκίνου είναι εξαιρετικά σπάνια Oι ανοσιακές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι0 MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι0 MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΓΟΝΙ Ι MYD88 ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ Φωτεινή Μάλλη 1, Ειρήνη Γερογιάννη 1 Καλλιόπη Αγγέλου 1, Βίκυ Μολλάκη 2, Φωτεινή Μπαρδάκα 1, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Υπάρχουν Βλαστικά κύτταρα με διαφορετικές ιδιότητες: Τα Πολυδύναμα - Pluripotent Εμβρυονικά Βλαστικά κύτταρα - Embryonic Stem

Διαβάστε περισσότερα

Ριζική προστατεκτομή

Ριζική προστατεκτομή Ριζική προστατεκτομή Ηρακλής Χ. Μητσογιάννης Επίκ. Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Σισμανόγλειο Γ.Ν.Α. Σύγκρουση συμφερόντων Ερευνητής, Ομιλητής, Σύμβουλος (κατά την τελευταία 5ετία) για τις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB Σ. Μαρινάκη, Χ. Σκαλιώτη, Ε. Κάψια, Ε. Ξαγάς, Ε. Καλαϊτζάκης, Κ. Βαλλιάνου, Ι.Ν. Μπολέτης

Διαβάστε περισσότερα

Μαριάνθη Γεωργίτση Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Βιολογίας-Γενετικής

Μαριάνθη Γεωργίτση Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Βιολογίας-Γενετικής Μαριάνθη Γεωργίτση Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Βιολογίας-Γενετικής Τομέας Βιολογικών Επιστημών και Προληπτικής Ιατρικής Σχολή Επιστημών Υγείας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης E-mail: margeorgitsi@auth.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Στάδια μικροβιακής λοίμωξης δημιουργία αποικίας σε εξωτερική επιφάνεια διείσδυση στον οργανισμό τοπική μόλυνση συστηματική (γενικευμένη) μόλυνση H σημασία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της αιμαφαίρεσης στην μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Παναγιώτης Τσιριγώτης

Ο ρόλος της αιμαφαίρεσης στην μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Παναγιώτης Τσιριγώτης Ο ρόλος της αιμαφαίρεσης στην μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Παναγιώτης Τσιριγώτης Αιμαφαίρεση και Μεταμόσχευση Λήψη του μοσχεύματος Αντιμετώπιση επιπλοκών Αντιμετώπιση νόσου του μοσχεύματος έναντι

Διαβάστε περισσότερα

TI NEOTEΡΟ ΣΤΟΥΣ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΟΓΚΟΥΣ ΤΟ 2015. Ορισμοί-Κατάταξη-Ιστολογία. Δ Ροντογιάννη

TI NEOTEΡΟ ΣΤΟΥΣ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΟΓΚΟΥΣ ΤΟ 2015. Ορισμοί-Κατάταξη-Ιστολογία. Δ Ροντογιάννη TI NEOTEΡΟ ΣΤΟΥΣ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΟΓΚΟΥΣ ΤΟ 2015 Ορισμοί-Κατάταξη-Ιστολογία Δ Ροντογιάννη Νευροενδοκρινή νεοπλάσματα Ταξινόμηση Βιολογικοί δείκτες Μοριακή Παθολογία Νευροενδοκρινή νεοπλάσματα Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα

Aνασκόπηση. Λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα: Σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση

Aνασκόπηση. Λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα: Σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση Aνασκόπηση Λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα: Σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση Γεράσιμος Πάγκαλης 1, Σαχανάς Σωτήριος 1, Θεόδωρος Βασιλακόπουλος 2, Μαρία Κ. Αγγελοπούλου 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Το λέμφωμα από το κύτταρο

Διαβάστε περισσότερα

Ανι χνευση μεταλλα ξεων στον καρκι νο και εξατομικευμε νη θεραπει α

Ανι χνευση μεταλλα ξεων στον καρκι νο και εξατομικευμε νη θεραπει α Ανι χνευση μεταλλα ξεων στον καρκι νο και εξατομικευμε νη θεραπει α Περικλής Μακρυθανα σης, MD, PhD, FMH, PD Κλινικός γενετιστής Κύριος Ερευνητής Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημι ας Αθηνών 4o

Διαβάστε περισσότερα

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη)

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη) EMA/996/2019 EMEA/H/C/002455 Ανασκόπηση του Adcetris και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Adcetris και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Adcetris είναι αντικαρκινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Ν. Τσιγαρίδας, Α. Ράμμος, Β. Μελαδίνης, Κ. Σταμάτης, Β. Τελάκη, Κ.Σιόγκας Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Καρδιολογική Κλινική, Ιωάννινα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ Στην διάρκεια του προηγούµενου χρόνου, έχει σηµειωθεί σηµαντική πρόοδος στην θεραπεία τόσο κοινών όσο και σπανίων µορφών καρκίνου, που οδηγεί σε πιο

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου Διπλή τιμητική διάκριση για τη συνεργασία του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με τη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ

Δελτίο Τύπου Διπλή τιμητική διάκριση για τη συνεργασία του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με τη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Δελτίο Τύπου Διπλή τιμητική διάκριση για τη συνεργασία του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με τη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ 21.05.2018 Στα πλαίσια του 44ου Ετήσιου Πανελλήνιου Ιατρικού Συνεδρίου

Διαβάστε περισσότερα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιματολογίας-Αιμοδοσίας, Αιματολογικό Τμήμα, Παθολογική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Τα είδη της ITP είναι:

Διαβάστε περισσότερα

Νόσος Parkinson-Νέοι ορίζοντες Ξηροµερήσιου Γεωργία Νευρολόγος-Μέλος ερευνητικής οµάδας Νευρογενετικής Αίτια της νόσου Parkinson Περιβαλλοντικοί παράγοντες Γενετικοί παράγοντες Γενετική βλάβη (παθογόνα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ Τ- ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΓΟΝΙΔΙΟΥ Foxp3 ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ Τ- ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΓΟΝΙΔΙΟΥ Foxp3 ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Μονάδα Ανοσολογίας Καρκίνου, Εργαστήριο Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Πνευμονολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ. Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ

ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ. Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ 2018 11-12 ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ Επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου

Διαβάστε περισσότερα

Το Keytruda είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων καρκίνων:

Το Keytruda είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων καρκίνων: EMA/524789/2017 EMEA/H/C/003820 Περίληψη EPAR για το κοινό πεμπρολιζουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα. Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας

Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα. Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας Κατάταξη λεμφικών νεοπλασμάτων Τα νεοπλάσματα των Β, Τ, ΝΚ λεμφοκυττάρων είναι όγκοι από ανώριμα και

Διαβάστε περισσότερα

ΗPV και Καρκίνος Δέρµατος. Ηλέκτρα Νικολαΐδου Επ. Καθηγήτρια Δερµατολογίας ΕΚΠΑ Νοσ. «Α. Συγγρός»

ΗPV και Καρκίνος Δέρµατος. Ηλέκτρα Νικολαΐδου Επ. Καθηγήτρια Δερµατολογίας ΕΚΠΑ Νοσ. «Α. Συγγρός» ΗPV και Καρκίνος Δέρµατος Ηλέκτρα Νικολαΐδου Επ. Καθηγήτρια Δερµατολογίας ΕΚΠΑ Νοσ. «Α. Συγγρός» ΓΕΝΗ HPV Α γένος: βλεννογόνοι αιτιολογική συσχέτιση µε καρκίνο τραχήλου µήτρας, πρωκτού, αιδοίου, πέους

Διαβάστε περισσότερα

Το mir-29a ως βιοδείκτης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Δ. Ντέλιος 1,2

Το mir-29a ως βιοδείκτης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Δ. Ντέλιος 1,2 Το mir-29a ως βιοδείκτης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Δ. Ντέλιος 1,2 Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια - 1:500 στο γενικό πληθυσμό Πρωτεΐνες του σαρκομεριδίου ΜΥΗ7, MYBPC3, TNNI3, TNNT2, TPM1, MYL3, MYL2

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ?

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ? ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ? ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Α ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑ Η ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ κατέχει ένα ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή βιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία πνεύμονα. Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Μοριακή βιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία πνεύμονα. Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Μοριακή βιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία πνεύμονα Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Εισαγωγή Ο καρκίνος του πνεύμονα παρουσιάζει άφθονες

Διαβάστε περισσότερα

Θα δoθεί πιστοποιητικό παρακολούθησης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Θα δoθεί πιστοποιητικό παρακολούθησης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Θα δoθεί πιστοποιητικό παρακολούθησης Χαιρετισμός Αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, Είναι χαρά μας να σας καλέσουμε στην Ημερίδα με τίτλο «Από τη στόχευση αντιγόνων στην ανοσοτροποποίηση και τη

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: Aπόλυτη λεμφοκυττάρωση:

Διαβάστε περισσότερα

UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής. Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας

UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής. Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας Ουρολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΡΟΓΟΝΙΚΩΝ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΡΟΓΟΝΙΚΩΝ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΡΟΓΟΝΙΚΩΝ Evangelos Eleutherakis-Papaiakovou, MD, PhD Medical Oncologist Department of Clinical Therapeutics, "Alexandra" Hospital University of Athens Medical School

Διαβάστε περισσότερα

Ογκογονίδια και ογκοκατασταλτικά γονίδια

Ογκογονίδια και ογκοκατασταλτικά γονίδια , Φυσικός MSc 1 Ογκογονίδια και ογκοκατασταλτικά γονίδια O καρκίνος είναι μια νόσος προκαλούμενη από ογκογονίδια, από ογκοκατασταλτικά γονίδια και από γονίδια micrοrna. Οι αλλαγές αυτές είναι συνήθως γεγονότα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ. Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ. Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η παρουσίαση των χαρακτηριστικών της

Διαβάστε περισσότερα

Διάχυτο Λέμφωμα από Μεγάλα Β-Κύτταρα, μη Περαιτέρω Ταξινομούμενο: Πρόγνωση και Θεραπεία

Διάχυτο Λέμφωμα από Μεγάλα Β-Κύτταρα, μη Περαιτέρω Ταξινομούμενο: Πρόγνωση και Θεραπεία Aνασκόπηση Διάχυτο Λέμφωμα από Μεγάλα Β-Κύτταρα, μη Περαιτέρω Ταξινομούμενο: Πρόγνωση και Θεραπεία Θεόδωρος Π. Βασιλακόπουλος 1, Μαρία Μοσχογιάννη 2, Μαρία Αγγελοπούλου 1, Γεράσιμος Α. Πάγκαλης 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Διαβάστε περισσότερα

Χρωμοσώματα και ανθρώπινο γονιδίωμα Πεφάνη Δάφνη

Χρωμοσώματα και ανθρώπινο γονιδίωμα Πεφάνη Δάφνη Χρωμοσώματα και ανθρώπινο γονιδίωμα Πεφάνη Δάφνη 12.02.2019 Νουκλεoτίδια-Δομικοί λίθοι του DNA H διπλή έλικα του DNAχωροπληρωτικό μοντέλο To ευκαρυωτικό DNA οργανώνεται σε χρωμοσώματα Τα χρωμοσώματα περιέχουν

Διαβάστε περισσότερα

HIV & Ca τραχήλου μήτρας. Άτομα μολυσμένα με HIV έχουν αυξημένη ροπή για την ανάπτυξη καρκίνου.

HIV & Ca τραχήλου μήτρας. Άτομα μολυσμένα με HIV έχουν αυξημένη ροπή για την ανάπτυξη καρκίνου. HIV & Ca τραχήλου μήτρας Άτομα μολυσμένα με HIV έχουν αυξημένη ροπή για την ανάπτυξη καρκίνου. ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Πολλαπλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της κακοήθειας σε ασθενείς με AIDS. Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΙ ΠΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΙ ΠΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΙ ΠΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Αλληλεπιδράσεις πρωτεϊνών του ενδοσυμβιωτικού ιού του παρασιτοειδούς υμενόπτερου Cotesia congregata

Διαβάστε περισσότερα

Aνασκόπηση. Τα MYC-καθοδηγούμενα επιθετικά Β-κυτταρικά λεμφώματα. Παθογένεση, ταξινόμηση και θεραπεία

Aνασκόπηση. Τα MYC-καθοδηγούμενα επιθετικά Β-κυτταρικά λεμφώματα. Παθογένεση, ταξινόμηση και θεραπεία Aνασκόπηση MYC-καθοδηγούμενα επιθετικά Β-κυτταρικά λεμφώματα: Παθογένεση, ταξινόμηση και θεραπεία Δήμητρα Ροντογιάννη 1, Παναγιώτα Γιαννούλια 2, Ιωάννης Αποστολίδης 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Η αναθεωρημένη το 2016 ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα