Μοριακή Διαγνωστική. Σύγχρονες Εφαρμογές Μοριακής Διαγνωστικής. Κλινική Χημεία ΣΤ Εξάμηνο - Παραδόσεις

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μοριακή Διαγνωστική. Σύγχρονες Εφαρμογές Μοριακής Διαγνωστικής. Κλινική Χημεία ΣΤ Εξάμηνο - Παραδόσεις"

Σωτηρία Χατζηιωάννου
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήματα Βιολογίας Σ.Θ.Ε. Τομέας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας Μοριακή Διαγνωστική Σύγχρονες Εφαρμογές Μοριακής Διαγνωστικής Κλινική Χημεία ΣΤ Εξάμηνο - Παραδόσεις Μαργαρίτης Αυγέρης

2 Εξατομικευμένη ιατρική

3 Εξατομικευμένη ιατρική Manchester Precision Medicine Institute

4 Μοριακή Διαγνωστική στην Ογκολογία Οι σημαντικότερες εφαρμογές της Μοριακής Διαγνωστικής στην αντιμετώπιση του καρκίνου σήμερα περιλαμβάνουν: Test Human papilloma virus (HPV) BRCA1 and BRCA2 genes CA125 protein PSA HER2/NEU gene DNA mismatch repair genes (MSH2,MLH1,MSH6, PSM2) KIT gene EGFR, ALK and KRAS genes Associated Health Condition Cervical Cancer Breast, ovarian and cervical cancers Ovarian cancer Prostate cancer Breast cancer Lynch syndrome (colon cancer) Acute Myelogenous leukemia and GIST tumors of the gastrointestinal tract Lung cancer

5 Μοριακή Διαγνωστική και Κλινική Ογκολογία

6 Εκτίμηση κινδύνου ανάπτυξης Risk assessment Molecular Risk Assessment Η Μοριακή Διαγνωστική μπορεί να εφαρμοστεί για την εκτίμηση του κινδύνου ανάπτυξης μιας μορφής νεοπλασία Αξιοποίηση -Εκτίμηση πιθανότητας ανάπτυξης της νεοπλασία -Σχετικός προγραμματισμός παρακολούθησης ή/και πρόληψης Ανάλυση μεταλλάξεων των BRCA1 και BRCA2 - Για την εκτίμηση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και του ενδομήτριου

7 Οικογενειακό ιστορικό του καρκίνου του μαστού Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού BC αποτελεί τον τρίτο σημαντικότερο προδιαθεσικό παράγοντα ανάπτυξης BC Ενδείξεις κληρονομικού BC είναι: α. αυξημένη συχνότητα της νόσου σε άτομα με ασθενείς στο οικογενειακό τους περιβάλλον 2-πλασιος κίνδυνος (HR: 1.8; 95% CI: ) για ασθενή μητέρα ή αδελφή 3-πλασιος κίνδυνος (HR: 2.7; 95% CI: ) για πολλαπλό ιστορικό β. εμφάνιση αυτοσωμικού επικρατούς τρόπου κληρονομικότητας Γονίδια και Σύνδρομα που σχετίζονται με το κληρονομικό BC 1.BRCA1 και BRCA2 2.TP53 (Li-Fraumeni syndrome) 3.PTEN (Cowden syndrome) 4.CDH1 (diffuse gastric and lobular breast cancer syndrome) 5.STK11 (Peutz-Jeghers syndrome) 6.CHEK2, BRIP1, RAD51, and ATM

8 Οικογενειακό ιστορικό του καρκίνου του μαστού Grignol et al, J Am Col Surg (5):

9 BRCA1- and BRCA2-associated hereditary BC Περίπου το 40% των περιστατικών κληρονομικού BC σχετίζονται με μεταλλάξεις των BRCA1 και BRCA2 ενοχοποιούνται στο 45% των περιπτώσεων οικογενειών με πολλαπλά περιστατικά ενοχοποιούνται στο 90% των οικογενειών με ιστορικό BC και OvC BRCA1 ογκοκατασταλτικό γονίδιο 17q21.31 κωδικοποιεί πρωτεΐνη αμινοξέων στις γυναίκες συνδέεται με BC, OvC και καρκίνο στις σάλπιγγες στους άνδρες συνδέεται με BC, pancreatic cancer και prostate cancer BRCA2 ογκοκατασταλτικό γονίδιο 13q13.1 κωδικοποιεί πρωτεΐνη αμινοξέων στις γυναίκες συνδέεται με BC, OvC στους άνδρες συνδέεται με BC, pancreatic cancer και prostate cancer

BRCA1- and BRCA2-associated hereditary BC Τα BRCA1 και BRCA2 συμμετέχουν σε πλήθος κυτταρικών διαδικασιών, όπως: 1.Επιδιόρθωση του DNA 2.Ρύθμιση της μεταγραφής 3.Ubiquitination πρωτεϊνών 4.

10 BRCA1- and BRCA2-associated hereditary BC Τα BRCA1 και BRCA2 συμμετέχουν σε πλήθος κυτταρικών διαδικασιών, όπως: 1.Επιδιόρθωση του DNA 2.Ρύθμιση της μεταγραφής 3.Ubiquitination πρωτεϊνών 4.chromatin remodeling 5.Ρύθμιση του κυτταρικού κύκλου Έχουν περιγραφεί περισσότερες από μεταλλάξεις στα BRCA1/BRCA2 (συχνότητα 1/400-1/800 στο γενικό πληθυσμό) Οι περισσότερες από αυτές οδηγούν σε πρώιμα κωδικόνια λήξης της μεταγραφής και κατά συνέπεια σε μικρότερες πολυπεπτιδικές αλυσίδες χωρίς ενεργότητα Welcsh, P.L et al, Trends in Genetics 2000; 16: 69-74

11 BRCA1- and BRCA2-associated hereditary BC BRCA1/BRCA2 pathology 1.Φορείς BRCA1 μεταλλάξεων εμφανίζουν πιθανότητα ανάπτυξης BC μέχρι την ηλικία το 70 ετών ίση με 65% 2.Φορείς BRCA2 μεταλλάξεων εμφανίζουν πιθανότητα ανάπτυξης BC μέχρι την ηλικία το 70 ετών ίση με 45% 3.Αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη BC <50 ετών 4.Αυξημένη συχνότητα (1/40) σε Ashkenazi Jewish for one of three founder mutations: 187delAG or 5385insC in BRCA1 or 6174delT in BRCA2 5.Άνδρες με BRCA1 και BRCA2 μεταλλάξεις εμφανίζουν κίνδυνο 7% και 1%, αντίστοιχα, για την ανάπτυξη BC. 6.Στον σποραδικό BC παρατηρείται υπερμεθυλίωση του BRCA1

12 Διαφοροδιάγνωση και Πρόγνωση Διαφοροδιάγνωση (Differential Diagnosis) Η Μοριακή Διαγνωστική μπορεί να εφαρμοστεί για στην διάγνωση του καρκίνου και συγκεκριμένα στην διαφοροδιάγνωση των κακοηθειών από καλοήθεις όγκους, ή την ταυτοποίηση διαφορετικών υποτύπων (subtypes) της κακοήθειας ενός οργάνου Πρόγνωση Η πρόγνωση αναφέρεται στην φυσική πορεία (natural course) της νόσου σχετικά με την: α. Επιθετικότητα των όγκων/νόσου (aggressive disease) β. Πρόβλεψη πιθανότητας υποτροπής της νόσου Μεταλλάξεις του FLT3 στην οξεία μυελογενή λευχαιμία Το FLT3 (FMS-like tyrosine kinase 3) γονίδιο κωδικοποιεί για μια διαμεμβρανική κινάση τυροσίνης, μεταλλάξεις του οποίου ανιχνεύονται στο ~30% των ενήλικων ασθενών. Συγκεκριμένες μεταλλάξεις του γονιδίου FLT3-ITD (internal tandem duplications) FLT3-D835 Ιδιαίτερα δυσμενή πρόγνωση για τους ασθενείς.

13 FLT3 στην οξεία μυελογενή λευχαιμία Cauchy P et al, Cell Reports 2015; 12(5):

HER2/NEU στην πρόβλεψη ανταπόκρισης στην

14 HER2/NEU στην πρόβλεψη ανταπόκρισης στην θεραπεία του BC HER family receptors Human Epithelial growth factor Receptors Γονιδιακή ενίσχυση και υπερέκφραση του HER2 Pool M et al, Theranostics 2017; 7(7): Metzger-Filho O et al, Clin Cancer Res 2013; 19(20):

15 HER2 IHC test και αλγόριθμος θεραπείας

Oncotype DX στον καρκίνο του μαστού Panel 21 genes

16 Oncotype DX στον καρκίνο του μαστού Panel 21 genes /media/images/odx/breast/overview_proliferation.ashx?la =en-gb Breast/Images/Invasive/HCP/continous_biology.jpghttp:// Breast/Images/Invasive/HCP/continous_biology.jpg

Oncotype DX στον καρκίνο του μαστού http://www.

com/- /media/images/odx/breast/nsabp_b14_500.ashx?

17 Oncotype DX στον καρκίνο του μαστού /media/images/odx/breast/nsabp_b14_500.ashx?la=en-ca Breast/Images/Invasive/HCP/NSABP_B-20.jpg

18 PSA στον καρκίνο του προστάτη Filella X et al, Int J Mol Sci 2016; 17, 1784

19 PSA στον καρκίνο του προστάτη Prensner JR et al, Sci Tranls Med 2012; 4(127): 127rv3

20 Καρκινικοί βιοδείκτες στον καρκίνο του προστάτη Prensner JR et al, Sci Tranls Med 2012; 4(127): 127rv3

21 Φαρμακοκινητική / Φαρμακογενωμική Παρουσία του UGT1A1*28 πολυμορφισμού σχετίζεται με την μειωμένη έκφραση του UGT1A1 γονιδίου Συνέπεια: χαμηλότερος ρυθμός μεταβολισμού irinotecan Αντιμετώπιση: Ανάγκη μικρότερης συγκέντρωσης φαρμάκου

Σχετικά έγγραφα

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αρχές μοριακής παθολογίας Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Μοριακή Παθολογία Ανερχόμενος κλάδος της Παθολογίας Επικεντρώνεται στην μελέτη και τη διάγνωση νοσημάτων Στον καθορισμό και την πιστοποίηση