ΤΕΙ ΑΜΘ Σχολό Διούκηςησ και Οικονομύασ Τμόμα Λογιςτικόσ και Χρηματοοικονομικόσ. Μϊθημα Κεφαλαιαγορϋσ Επενδύςεισ

Transcript

1 ΤΕΙ ΑΜΘ Σχολό Διούκηςησ και Οικονομύασ Τμόμα Λογιςτικόσ και Χρηματοοικονομικόσ Μϊθημα Κεφαλαιαγορϋσ Επενδύςεισ Διδϊςκων: Αγγελϊκησ Γιώργοσ Εργαςτηριακόσ Συνεργϊτησ :Σιώπη Ευαγγελύα

2 Το Χρηματιςτήριο Αξιών Αθηνών (Χ.Α.Α.) Το Χρηματιςτόριο Αξιών Αθηνών (Χ.Α.Α.) εύναι μια οργανωμϋνη και ελεγχόμενη αγορϊ κινητών αξιών (αξιογρϊφων), οι τιμϋσ των οπούων προςδιορύζονται από τισ δυνϊμεισ τησ προςφορϊσ και τησ ζότηςησ. Αποτελεύ την επύςημη δευτερογενό αγορϊ για τα αξιόγραφα των εταιρειών που εύναι όδη ειςηγμϋνεσ ςε αυτό. Κϊθε εργϊςιμη ημϋρα πραγματοποιούνται πρϊξεισ και διαμορφώνονται οι τιμϋσ αγορϊσ και πώληςησ μετοχών.

3 Διοίκηςη του Χ.Α.Α. Το Χ.Α.Α., διοικεύται από 11 μελϋσ Διοικητικό ςυμβούλιο, τριετούσ θητεύασ, το οπούο απαρτύζεται: από εκπροςώπουσ του Υπουργεύου Οικονομύασ, των χρηματιςτηριακών εταιρειών, των εργαζομϋνων ςτο Χ.Α., τησ Τρϊπεζασ τησ Ελλϊδοσ, τησ Ένωςησ Θεςμικών Επενδυτών, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρύου Αθηνών.

4 Δείκτεσ του Χ.Α.Α. Ο όγκοσ και το επύπεδο των ςυναλλαγών ςτο Χ.Α.Α. δύνεται από τουσ παρακϊτω δεύκτεσ: Ο δείκτησ FTSE / ASE 20 εύναι ο δεύκτησ υψηλόσ κεφαλαιοπούηςησ, ο οπούοσ περιλαμβϊνει τισ 20 μεγαλύτερεσ εταιρύεσ (blue chip), που εύναι ειςηγμϋνεσ ςτο Χρηματιςτόριο Αξιών Αθηνών Ο δείκτησ FTSE / ASE Mid 40 εύναι ο δεύκτησ μεςαύασ κεφαλαιοπούηςησ ο οπούοσ περιλαμβϊνει τισ επόμενεσ 40 εταιρύεσ Ο δείκτησ FTSE / ASE Small Cap 80 εύναι ο δεύκτησ μικρόσ κεφαλαιοπούηςησ ο οπούοσ περιλαμβϊνει τισ επόμενεσ 80 εταιρύεσ.

5 Εποπτικά όργανα και εποπτεία του Χ.Α.Α Τα εποπτικϊ όργανα τησ λειτουργύασ του Χ.Α.Α. φαύνονται ςτο παρακϊτω ςχόμα:

6 Εποπτεία του Χ.Α.Α. Η εποπτεύα του Χ.Α.Α. γύνεται από την Επιτροπό Κεφαλαιαγορϊσ (ΕΚ). Πρωταρχικού ρόλοι τησ ΕΚ εύναι οι εξόσ: Η εξαςφϊλιςη τησ προςταςύασ των επενδυτών. Η διαςφϊλιςη τησ ομαλόσ και εύρυθμησ λειτουργύασ τησ κεφαλαιαγορϊσ. Η ενύςχυςη τησ εμπιςτοςύνησ ςτουσ θεςμούσ τησ αγορϊσ. Η παροχό αδειών για την διενϋργεια δημόςιασ εγγραφόσ των ΑΕ. Η παροχό αδειών λειτουργύασ ςε ΕΠΕΥ, ΑΧΕ, ΑΕΔΑΚ, ΑΕΕΧ. Ο ϋλεγχοσ τησ φερεγγυότητασ και η τόρηςη του κώδικα δεοντολογύασ αυτών. Η επιβολό κυρώςεων ςε περύπτωςη παραβύαςησ τησ χρηματιςτηριακόσ νομοθεςύασ

7 Κατηγορίεσ αγορών αξιών Το Χ.Α.Α. ωσ ενιαύα δευτερογενόσ κεφαλαιαγορϊ χωρύζεται ςτισ παρακϊτω επιμϋρουσ αγορϋσ: Μεγϊλησ Κεφαλαιοπούηςησ Μεςαύασ και Μικρόσ Κεφαλαιοπούηςησ Ειδικών Χρηματιςτηριακών Χαρακτηριςτικών Υπό Αναςτολό Διαπραγμϊτευςησ

8 Η ειςαγωγή μετοχών ΑΕ ςτο Χ.Α.Α. Η ειςαγωγό των μετοχών μιασ ΑΕ ςτο Χ.Α.Α. ακολουθεύ τα παρακϊτω ςτϊδια: 1ο ΣΤΑΔΙΟ: Έγκριςη Ενημερωτικού Δελτύου ενόψει ειςαγωγόσ μετοχών εταιρεύασ για πρώτη φορϊ ςτο Χ.Α.Α. Υποβολό φακϋλου μϋςω Κύριου Αναδόχου προσ ϋγκριςη του Ενημερωτικού Δελτύου από το Δ.Σ. του Χ.Α.Α. 2ο ΣΤΑΔΙΟ: Έγκριςη ειςαγωγόσ ςτο Χρηματιςτόριο των μετοχών τησ εταιρεύασ. Υποβολό κατϊςταςησ δικαιολογητικών μϋςω Κύριου Αναδόχου προσ ϋγκριςη ειςαγωγόσ των μετοχών. Ακολουθεύ η δημόςια εγγραφό, διαβιβϊζονται οι μετοχϋσ ςτο ΚΑΑ και πιςτώνονται ςτισ μερύδεσ των δικαιούχων (μετϊ την Δημόςια Εγγραφό). 3ο ΣΤΑΔΙΟ: Έναρξη διαπραγμϊτευςησ των μετοχών. Η αρχό τησ διαπραγμϊτευςησ πραγματοποιεύται εντόσ 15 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνύα ϋγκριςησ από το Δ.Σ. του Χ.Α.Α. τησ ειςαγωγόσ των μετοχών.

9 Δημόςια Εγγραφή Τησ ειςαγωγόσ μετοχών ςτο Χ.Α.Α. προηγεύται η δημόςια εγγραφό μετοχών με την αναλογύα που φαύνεται παρακϊτω : 100% προσ Ειςαγωγό Μετοχϋσ 70% Ιδιώτεσ 30% Θεςμικού

10 Η δημόςια εγγραφή γίνεται με τη δημοπράτηςη τουσ μζςω του βιβλίου προςφορών ςφμφωνα με την παρακάτω διαδικαςία: Την Τ-1 χρονικό ςτιγμό πριν την ειςαγωγό των μετοχών, ο κύριοσ ανϊδοχοσ ανακοινώνει εύροσ τιμών ειςαγωγόσ max απόκλιςησ 10%, που προςδιορύζεται ςύμφωνα με την περιγραφό του ενημερωτικού δελτύου τησ ΑΕ.. Έναρξη δημόςιασ εγγραφόσ με διϊρκεια 4 ημερών. Τόρηςη Βιβλύου Προςφορών από τον κύριο ανϊδοχο. Συμμετοχό των ενδιαφερομϋνων επενδυτών ςτη δημόςια εγγραφό αποκλειςτικϊ με ρευςτϊ ςτην μϋγιςτη τιμό του εύρουσ απόκλιςησ τησ τιμόσ ειςαγωγόσ. Την επομϋνη εργϊςιμη μετϊ το τϋλοσ τησ δημόςιασ εγγραφόσ και προ τησ ϋναρξησ τησ ςυνεδρύαςησ του Χ.Α.Α. εκεύνησ τησ ημϋρασ, ο κύριοσ ανϊδοχοσ ανακοινώνει την τελικό τιμό ειςαγωγόσ, η οπούα προκύπτει από τισ προςφορϋσ του βιβλύου. Κατανομό μετοχών από τον κύριο ανϊδοχο με προκαθοριςμϋνα κριτόρια ςτο ενημερωτικό δελτύο.

11 Ειςαγωγή ΑΕ ςε κατηγορία μεγάλησ μεςαίασ και μικρήσ κεφαλαιοποίηςησ Οι προώποθϋςεισ ειςαγωγόσ των μετοχών μιασ ΑΕ ςε μια από τισ κατηγορύεσ κεφαλαιοπούηςησ εύναι οι ακόλουθεσ: Να ϋχει κύριο ανϊδοχο. Να δημοςιεύςει ενημερωτικό δελτύο. Να ϋχει δημοςιεύςει νόμιμα τισ ετόςιεσ οικονομικϋσ καταςτϊςεισ τησ ωσ ανώνυμη εταιρεύα τισ τελευταύεσ τρεισ (3) οικονομικϋσ χρόςεισ. Να ϋχει ικανοποιητικό διαςπορϊ των μετοχών τησ, δηλαδό οι μετοχϋσ που εύναι αντικεύμενο ειςαγωγόσ να εύναι κατανεμημϋνεσ ςτο ευρύ επενδυτικό κοινό ςε ποςοςτό τουλϊχιςτον 25% (ό 20%) του ςυνόλου των μετοχών. Τα ύδια κεφϊλαια (ενοποιημϋνα) να εύναι πϊνω από 15 εκατομμύρια για την κατηγορύα μεγϊλησ κεφαλαιοπούηςησ και πϊνω από 3 εκατομμύρια για την κατηγορύα μεςαύασ και μικρόσ κεφαλαιοπούηςησ. Τα ενοποιημϋνα κϋρδη προ φόρων (ΚΠΦ) να εύναι πϊνω από 12 εκατομμύρια για την κατηγορύα μεγϊλησ κεφαλαιοπούηςησ και πϊνω από 4 εκατομμύρια για την κατηγορύα μεςαύασ και μικρόσ κεφαλαιοπούηςησ.

12 Μετοχζσ: Κατηγορίεσ Διαπραγμάτευςησ Οι μετοχϋσ των ειςηγμϋνων ΑΕ ςτο Χ.Α.Α. διαπραγματεύονται κατϊ κατηγορύα κεφαλαιοπούηςησ, ωσ εξόσ: Υψηλήσ Κεφαλαιοποίηςησ: Κεφαλαιοπούηςη > 100 εκ Ελεύθερη διαςπορϊ > 20% Ετόςια εμπορευςιμότητα > 15% Συνεχόσ διαπραγμϊτευςη 10:30-16:30

13 Μετοχζσ: Κατηγορίεσ Διαπραγμάτευςησ, ςυν Μεςαίασ & Μικρήσ Κεφαλαιοποίηςησ: Κεφαλαιοπούηςη < 100 εκ Ελεύθερη διαςπορϊ > 10% Ετόςια εμπορευςιμότητα > 10% Τιμό μετοχόσ > 0,30 Συνεχόσ διαπραγμϊτευςη 14:30-16:30

14 Μετοχζσ: Κατηγορίεσ Διαπραγμάτευςησ, ςυν Ειδικών Χρηματιςτηριακών Χαρακτηριςτικών: Χαμηλό διαςπορϊ μικρότερη από το 10%. Εμπορευςιμότητα μικρότερη από 5% ετηςύωσ. Τιμό διαπραγμϊτευςησ μικρότερη από 0,30 ευρώ. Συςςωρευμϋνεσ ζημιϋσ μεγαλύτερεσ από το 50% των Ιδύων Κεφαλαύων. Διαμόρφωςη Ιδύων Κεφαλαύων ςε επύπεδο μικρότερο από το 50% του Μετοχικού Κεφαλαύου. Αρνητικϊ EBITDA (κϋρδη προ τόκων, φόρων και αποςβϋςεων). Σημαντικϋσ ληξιπρόθεςμεσ οφειλϋσ. Αςαφεύσ διατυπώςεισ ςτο πιςτοποιητικό του Ορκωτού Ελεγκτό (κατόπιν υποδεύξεωσ τησ Ε.Κ.).

15 Καθεςτώσ επιτήρηςησ Η διοίκηςη του Χ.Α.Α. μπορεί εκ του νόμου να θέςει μια ειςηγμένη ΑΕ ςε καθεςτώσ επιτήρηςησ, όταν ςυντρέχουν οι εξήσ λόγοι: Ανακούνωςη γεγονότων που θϋτουν ςε αμφιςβότηςη τη βιωςιμότητα τησ Εταιρύασ. Μη τόρηςη υποχρεώςεων χρηματιςτηριακόσ νομοθεςύασ ςχετικϊ με την πληροφόρηςη του επενδυτικού κοινού (ΕΚ): Μη ϋγκαιρη υποβολό ςτο Χ.Α.Α. λογιςτικών και οικονομικών καταςτϊςεων. Παρϊλειψη ό καθυςτϋρηςη ενημϋρωςησ του Χ.Α.Α. και τησ Επιτροπόσ Κεφαλαιαγορϊσ για: Σημαντικό αρνητικό ό θετικό μεταβολό οικονομικών μεγεθών. Αςυνόθη μεταβολό ςτην τιμό ό τη ςυναλλακτικό δραςτηριότητα. Εμφϊνιςη αρνητικών αποτελεςμϊτων και γενικότερα αμφιβολιών ωσ προσ την ομαλό εξϋλιξη των εργαςιών τουσ, δηλαδό: Αρνητικϊ προ φόρων αποτελϋςματα για 3 τουλϊχιςτον τελευταύεσ χρόςεισ. Προ Φόρων Αποτελϋςματα τησ τελευταύασ χρόςησ με ςημαντικό πτώςη. Πολύ μικρόσ κύκλοσ εργαςιών (εκτόσ κλϊδου ςυμμετοχών).

16 Αναςτολή διαπραγμάτευςησ Ο Πρόεδροσ του Χ.Α.Α. ϋχει το δικαύωμα τησ αναςτολόσ τησ διαπραγμϊτευςησ μιασ μετοχόσ όταν κατϊ τη διϊρκεια μιασ ςυνεδρύαςησ: ςημειώνεται απότομη και αδικαιολόγητη διακύμανςη τησ τιμόσ, δεν διαςφαλύζεται ό απειλεύται προςωρινϊ η ομαλό λειτουργύα τησ αγορϊσ, όταν το επιβϊλλει γενικότερα η προςταςύα του επενδυτό.

17 Διαγραφή εταιριών Κατόπιν αυτεπϊγγελτησ απόφαςησ τησ Επιτροπόσ Κεφαλαιαγορϊσ ό ειςόγηςησ του Δ.Σ. του Χ.Α.Α. προσ την ΕΚ, μύα Εταιρύα μπορεύ να διαγραφεύ εϊν: Εμφανύζει αρνητικό καθαρό Θϋςη τα 2 τελευταύα ϋτη, Έχει τεθεύ ςε καθεςτώσ πτώχευςησ ό εκκαθϊριςησ, Η λειτουργύασ τησ δεν αποδϋχεται τουσ χρηματιςτηριακούσ κανόνεσ, Δεν ενημερώνει το Χ.Α.Α. για γεγονότα που επηρεϊζουν τητιμό τησ μετοχόσ τησ,

18 Διαγραφή εταιριών,ςυν Μϋλη του Δ.Σ., διευθυντϋσ ό υπϊλληλού τησ τιμωρηθούν για παραβύαςη τησ χρηματιςτηριακόσ νομοθεςύασ. Νόμιμοι αντιπρόςωποι τησ Εταιρύασ καταδικαςτούν για απϊτη, φοροδιαφυγό ό λαθρεμπόριο. Η διαπραγμϊτευςη των μετοχών τησ ϋχει αναςταλεύ επύ μακρό χρονικό διϊςτημα Επύςησ διαγραφό μπορεύ να πραγματοποιηθεύ μετϊ από αύτηςη τησ Εταιρύασ εφόςον το 95% των Δικαιωμϊτων Ψόφου μετοχών τησ ϋχει εγκρύνει την αύτηςη αυτό.

19 Ωράριο λειτουργίασ Η διαπραγμϊτευςη των μετοχών των ειςηγμϋνων ΑΕ ςε καθημερινό βϊςη ακολουθεύ δεςμευτικϊ το εξόσ ωρϊριο λειτουργύασ: Η ςυνεχόσ διαπραγμϊτευςη ξεκινϊ ςτισ ςτισ 17:00, Η τιμό κλειςύματοσ ςτισ μετοχϋσ τησ «Μεγϊλησ Κεφαλαιοπούηςησ» προςδιορύζεται με δημοπραςύα, που πραγματοποιεύται μεταξύ 16:30 και 16:45, Στο χρονικό διϊςτημα από 16:45 ϋωσ 17:00 πραγματοποιούνται ςυναλλαγϋσ ςτη μϋςη ςταθμικό τιμό τησ ςυνεδρύαςησ, ικανοποιώντασ ϋτςι τη ςχετικό ζότηςη, που επιβϊλλεται από τον κανονιςμό πολλών επενδυτικών ούκων, Τϋλοσ για την κατηγορύα μετοχών «Ειδικών Χρηματιςτηριακών Χαρακτηριςτικών» πραγματοποιούνται 3 δημοπραςύεσ ςτισ 14:00, 15:30 και 16:30.

20 Μονάδα διαπραγμάτευςησ Για τη διευκόλυνςη τησ αγορϊσ, ωσ μονϊδα διαπραγμϊτευςησ θεωρεύται η μύα μετοχό. Κϊθε εξϊμηνο ανακοινώνεται η αξιολόγηςη των ειδικών διαπραγματευτών για τη ςυμβολό τουσ ςτη ρευςτότητα των μετοχών που ϋχουν αναλϊβει.

21 Μέθοδοι Προσέγγισης Οι μϋθοδοι προςϋγγιςησ και διαπραγμϊτευςησ μετοχών ςτο Χ.Α.Α. καλούνται να απαντόςουν κϊθε φορϊ ςτο εξόσ θεμελιώδεσ ερώτημα: «Μπορεί ο ιδιώτησ επενδυτήσ να προςεγγίςει ςυςτηματικά τισ κεφαλαιαγορέσ και να βγει διαχρονικά κερδιςμένοσ;» Η απϊντηςη ςτο ερώτημα αυτό επιχειρεύται με ανϊλογο τρόπο από τισ παρακϊτω μεθόδουσ: (α) Θεωρύα του τυχαύου περιπϊτου (Random Walk Theory). (β) Πρακτικό Μϋθοδοσ. (γ) Θεμελιώδησ Ανϊλυςη. (δ) Τεχνικό Ανϊλυςη.

22 Θεωρία του τυχαίου περιπάτου (Random Walk Theory). Αναπτύχθηκε την δεκαετύα του 1960 από τον καθηγητό Fama. Βαςύζεται ςτην υπόθεςη τησ αποτελεςματικόσ αγορϊσ (efficient market theory), όπου οι τιμϋσ των μετοχών ανταποκρύνονται τϋλεια ςτισ νϋεσ χρηματοοικονομικϋσ πληροφορύεσ. Οι παραδοχϋσ τησ εύναι οι εξόσ: Οι κινόςεισ των τιμών ςτα χρηματιςτόρια εύναι τυχαύεσ και απρόβλεπτεσ. Οι ςυναλλαςςόμενοι ςτο Χρηματιςτόριο πραγματοποιούν κϋρδη μόνο τυχαύα. Κϋρδη αποκομύζουν μόνο οι μακροπρόθεςμοι επενδυτϋσ με την ςτρατηγικό «αγόραςε και διακρϊτηςε».

23 Πρακτική μζθοδοσ Προςπαθεύ να κϊνει πρόγνωςη τιμών με την αξιολόγηςη πληροφοριών, φημολογιών και ςυςτϊςεων. Πρόκειται για την μϋθοδο που πολλού επενδυτϋσ ϋχουν χρηςιμοποιόςει αρκετϋσ φορϋσ ςτην επενδυτικό τουσ ιςτορύα.

24 Θεμελιώδησ ανάλυςη (Θ.Α.) Προςπαθεύ να κϊνει πρόγνωςη των τιμών με μελϋτη των χρηματοοικονομικών δεδομϋνων. την Αναλύοντασ ιςτορικϊ ςτοιχεύα και οικονομικϊ δεδομϋνα μιασ εταιρεύασ προςπαθεύ να υπολογύςει την εύλογη αξύα τησ. Χρηςιμοποιεύται από θεςμικούσ επενδυτϋσ που λόγω μεγϋθουσ επενδύουν με μακροπρόθεςμο ορύζοντα.

25 Τεχνική ανάλυςη (Τ.Α.) Βαςύζεται ςτη μελϋτη των διαγραμμϊτων των μετοχών. Οι βαςικϋσ παραδοχϋσ τησ εύναι οι εξόσ: Η αγορϊ προεξοφλεύ τα πϊντα. Οι τιμϋσ κινούνται ςε τϊςεισ. Η ιςτορύα επαναλαμβϊνεται.

26 ΤΕΧΝΙΚΗ +ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Οι δυο τελευταύεσ προςεγγύςεισ ςτην πρϊξη ςε μια ςυνθετικό προςϋγγιςη, που αποκαλεύται ϋλλογη ανϊλυςη (ΤΕΧΝΙΚΗ +ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ = ΕΛΛΟΓΗ ΑΝΑΛΥΣΗ). Αυτό ςυμβαύνει γιατύ δεν εύναι αντύπαλεσ. Αντύθετα εύναι ςυμπληρωματικϋσ προςεγγύςεισ για τουσ εξόσ λόγουσ: Η Τ.Α. προβλϋπει βϊςει διαγραμμϊτων. Η Θ.Α. προβλϋπει βϊςει μελϋτησ λογιςτικών & οικονομικών ςτοιχεύων. Η Θ.Α. μελετϊ την αιτύα για την κύνηςη τησ αγορϊσ και η Τ.Α. μελετϊ το αποτϋλεςμα. Η Τ.Α. ταχύτερη από την Θ.Α. αλλϊ και περιςςότερο επικύνδυνη χωρύσ την Θ.Α. Η Τ.Α. εφαρμόζεται μόνο ςε μετοχϋσ με μεγϊλη ημερόςια εμπορευςιμότητα.