Bηηακίλεο. Nut1_l7. vitamines, nut1_l7 1

Transcript

1 Bηηακίλεο Nut1_l7 vitamines, nut1_l7 1

2 Οξηζκόο Οξγαληθέο ελώζεηο απαξαίηεηεο γηα ηνλ αλζξώπηλν κεηαβνιηζκό Ο νξγαληζκόο δελ ηηο ζπλζέηεη θαζόινπ ή ηηο ζπλζέηεη ζε αλεπαξθήο πνζόηεηεο πλεπώο πξέπεη λα πξνζιακβάλνληαη ηαθηηθά από ηηο ηξνθέο vitamines, nut1_l7 2

3 ηηο ηξνθέο πεξηέρνληαη: ε πνιύ δηαθνξεηηθέο πνζόηεηεο ε κνξθή βηηακίλεο ε κνξθή πξνβηηακίλεο, νη νπνίεο κεηαηξέπνληαη ζε βηηακίλεο πρ. Πξνβηηακίλε Α θαξνηίλε vitamines, nut1_l7 3

4 Ο ξόινο ησλ βηηακηλώλ: Γελ απνηεινύλ δνκηθό πιηθό Γελ παξέρνπλ ελέξγεηα Καηαιύνπλ ρεκηθέο αληηδξάζεηο Ρπζκίδνπλ ζπγθεθξηκέλεο ιεηηνπξγίεο γη απηό απαηηνύληαη κηθξέο πνζόηεηεο Υαξαθηεξίδνληαη ζαλ νξγαληθέο ελώζεηο κε ζπληζηώκελε εκεξήζηα πξόζιεςε <10mg. Δμαίξεζε: Βηηακίλε C: ~75 mg/d vitamines, nut1_l7 4

5 Σα είδε ησλ βηηακηλώλ Βάζεη ηεο δηαιπηόηεηάο ηνπο ρσξίδνληαη ζε Τδαηνδηαιπηέο Ληπνδηαιπηέο vitamines, nut1_l7 5

6 Τδαηνδηαιπηέο Β1, Β2, Β6 Β12 Νηαζίλε, θπιιηθό νμύ, παληνζεληθό νμύ, C, βηνηίλε vitamines, nut1_l7 6

7 Ληπνδηαιπηέο βηηακίλεο Α, D, E, K Πεξηέρνληαη θπξίσο ζε ιηπαξέο ηξνθέο Η επαξθήο απνξξόθεζή ηνπο πεηπραίλεηαη κόλν αλ πξνζιακβάλνληαη επαξθώο θαη αλ ε δηαδηθαζία πέςεο θαη απνξξόθεζήο ηνπο είλαη πγηήο vitamines, nut1_l7 7

8 Γηαηαξαγκέλε απνξξόθεζε Γηαθνπηόκελε ξνή ηεο ρνιήο Καθή επαηηθή ιεηηνπξγία Πξνθαινύλ ζρεηηθή έιιεηςε ζε βηη Κ θαη έηζη δηαηαξαρή ζηελ πήμε ηνπ αίκαηνο, ιόγσ έιιεηςεο ζε πξνζξνκβίλε vitamines, nut1_l7 8

9 Ιζνδύλακα βηηακηλώλ Σα ρξεζηκνπνηνύκε όηαλ ε ίδηα βηηακίλε έρεη πεξηζζόηεξεο κνξθέο, κε εηδηθή δξάζε ζε δηαθνξεηηθή έθηαζε vitamines, nut1_l7 9

10 Υεκηθή δνκή βηηακηλώλ Αλήθνπλ ζε ρεκηθά δηαθνξεηηθέο νκάδεο θαη ραξαθηεξίδνληαη από ηε δξάζε/ιεηηνπξγία ηνπο vitamines, nut1_l7 10

11 Καηεγνξίεο αλά ιεηηνπξγίεο: θαηαιπηηθή δξάζε Καηαιύνπλ ζαλ ζπζηαηηθά ησλ ζπλελδύκσλ ην κεηαβνιηζκό ησλ πδαηαλζξάθσλ, ιηπηδίσλ, θαη πξσηετλώλ Β1, Β2, Β6, Β12, ληαζίλε, θπιιηθό νμύ, παληνζεληθό νμύ, βηνηίλε, βηηακίλε Κ Βξίζθνληαη θπξίσο ζην θύηηαξν Τπάξρνπλ νη «αληηβηηακίλεο» ηνπο vitamines, nut1_l7 11

12 Με θαηαιπηηθή δξάζε A, D, E, C Βξίζθνληαη ζην αίκα νξηζκέλεο θνξέο ζε ζπγθεθξηκέλα θύηηαξα Γελ είλαη ζπζηαηηθά ησλ ζπλελδύκσλ vitamines, nut1_l7 12

13 Αλάγθεο ζε βηηακίλεο Δμαξηώληαη από Σελ ειηθία Σν θύιν Καη άιινπο παξάγνληεο πρ ζύζηαζε ηεο ηξνθήο Οη ζπληζηώκελεο εκεξήζηεο πξνζιήςεηο αθνξνύλ κέζνπο όξνπο vitamines, nut1_l7 13

14 Τπνβηηακίλσζε /Αβηηακίλσζε Όηαλ κε ηελ ηξνθή πξνζιακβάλνληαη ιηγόηεξεο πνζόηεηεο Παξνπζηάδνληαη δηαηαξαρέο ζην κεηαβνιηζκό, νη νπνίεο εθδειώλνληαη θπξίσο ζε λέα άηνκν κε κεησκέλε αλάπηπμε Η αβηηακίλσζε εθδειώλεηαη κε ραξαθηεξηζηηθέο γηα θάζε βηηακίλε αζζέλεηεο vitamines, nut1_l7 14

15 Τπεξβηηακίλσζε Οη πδαηνδηαιπηέο απνβάιινληαη Οη ιηπνδηαιπηέο απνζεθεύνληαη Η ππεξβνιηθή πξόζιεςε ηνπο κπνξεί λα πξνθαιέζεη αζζέλεηα: Α, D Οη πξνβηηακίλεο δελ πξνθαινύλ ππεξβηηακίλσζε, γηαηί απνξξνθώληαη πεξηνξηζκέλα από ην έληεξν vitamines, nut1_l7 15

16 Λόγνη ππεξβηηακίλσζεο Γελ πξνθύπηεη ζπλήζσο κε ηε ιήςε βηηακηλώλ από ηελ ηξνθή αιιά από ζθεπάζκαηα Λόγσ ηεο πηζαλήο ηνμηθήο δξάζεο ηεο «κέγα-ζεξαπείαο» κε βηηακίλεο, πξέπεη λα απνθεύγεηαη ή «απηό-ζεξαπεία» vitamines, nut1_l7 16

17 Αζζέλεηεο ιόγσ έιιεηςεο Δκθαλίδνληαη γηα δηαθνξεηηθνύο ιόγνπο Τπνζηηηζκόο Μνλόπιεπξε δηαηξνθή Καηαζηξνθή βηηακηλώλ ζηελ παξαζθεπή ηεο ηξνθήο κε εζθαικέλν ηξόπν vitamines, nut1_l7 17

18 Απμεκέλεο αλάγθεο: Μσξά θαη κηθξά παηδηά Δγθπκνζύλε, ζειαζκό Σξίηε ειηθία Καηαζηάζεηο άγρνπο Αζζέλεηεο δηαθόξσλ αηηηώλ Ηπαηηθέο αζζέλεηεο: πξνθαινύλ δηαηαξαρέο ζηελ κεηαηξνπή πξνβηηακίλεο ζε βηηακίλε, αμηνπνίεζε θαη απνζήθεπζε vitamines, nut1_l7 18

19 Γηαηαξαρέο ζηελ απνξξόθεζε Δξεζηζκόο ηνπ εληεξηθνύ βιελλνγόλνπ Υξόληεο δηάξξνηεο Αθαίξεζε ζε κέξνο ηνπ εληέξνπ Αιιαγέο ηεο εληεξηθήο ρισξίδαο πεξηνξίδνπλ ηε ζύλζεζή ησλ Β2 θπιιηθό νμύ Β6 Νηαζίλε παληνζεληθό νμύ Β12 θαη βηη Κ Φαξκαθεπηηθή αγσγή πρ αληηβηνηηθά δηαηαξάζζνπλ εληεξηθή ρισξίδα θαη έκκεζα ηελ ηξνθνδνζία κε βηηακίλεο vitamines, nut1_l7 19

20 Απνζήθεπζε, παξαζθεπή, ζπληήξεζε ησλ ηξνθίκσλ Απώιεηεο ζε βηηακίλεο ζε δηαθνξεηηθό βαζκό Μαγείξεκα Φειή ζεξκνθξαζία Νεξό βξαζίκαηνο πνπ πεηηέηαη Απνζήθεπζε Δλδπκηθή δηάζπαζε θξνύησλ, ιαραληθώλ, ηδηαίηεξα ζηε βηη C Πεξηνξίδνληαη κε ηελ θαηάςπμε (-18 ν C) vitamines, nut1_l7 20

21 Πξόζιεςε βηηακηλώλ ζηηο αλεπηπγκέλεο ρώξεο: πρλά ειιηπήο/νξηαθή ε πξόζιεςε Οθείιεηαη ηελ εμέιημε ξαθηλαξηζκέλσλ πξντόλησλ ε Λαλζαζκέλεο δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο «θξίζηκεο βηηακίλεο» ζεσξνύληαη νη βηηακίλεο Α, Β1, Β6, θπιιηθό νμύ, C vitamines, nut1_l7 21

22 «θξίζηκεο» πιεζπζκηαθέο νκάδεο Νένη άληξεο Γπλαίθεο Δγθπκνλνύζεο Ηιηθησκέλνη Καπληζηέο (C, E, θπιιηθό νμύ) Λήςε αληηζπιιεπηηθώλ (Δ, Β6,C, θπιιηθό νμύ) πρλή θαηαλάισζε αηζαλόιεο (ζρεδόλ όιεο) Σξόπνο δσήο πξνθαιεί νξηαθή ηελ πξόζιεςε vitamines, nut1_l7 22

23 Βηηακίλε Α = Ρεηηλόιε Όξαζε, πξνζηαηεύεη επηζήιην Γπζθνιία ζηε λπρηεξηλή όξαζε, μεξαίλεηαη/μεθινπδίδεη δέξκα θαη βιελλνγόλνη Απγνηάξαρν, ζπθώηη, γάια αλ πξνβηηακίλε = θαξνηίλε πρ ζε θαξόηα, ηνκάηεο 0,8 1,0 mg vitamines, nut1_l7 23

24 Βηηακίλε D 2,D 3 = Καιζηθεξόιε Δληεξηθή απνξξόθεζε αζβεζηίνπ Δλαπόζεζε αζβεζηίνπ ζε νζηά, δόληηα Ηιηνθάλεηα (πξνβηηακίλε ζε βηηακίλε) Ραρίηηδα, νζηενκαιάθπλζε Απγνηάξαρν, ζπθώηη, γάια, δσηθά ιίπε 0,005 mg vitamines, nut1_l7 24

25 Βηηακίλε Δ = ηνθνθεξόιε Πξνζηαηεύεη από νμεηδώζεηο Αιινηώζεηο κπώλ, ζηεηξόηεηα Φύηξεο δεκεηξηαθώλ, ειαηώδεο ζπόξνη, μεξνί θαξπνί, γάια, θπιιώδε ιαραληθά 12 mg vitamines, nut1_l7 25

26 Βηηακίλε Κ = θπιινρηλόλε ύλζεζε πξνζξνκβίλεο θαη άιισλ παξαγόλησλ πήμεο Καζπζηέξεζε ζηελ πήμε αίκαηνο, ηάζε πξνο αηκνξξαγία Φπιιώδε ιαραληθά, ζπθώηη?, ζύλζεζε θαη από εληεξηθή ρισξίδα vitamines, nut1_l7 26

27 Βηηακίλε Β1 = ζεηακίλε πλέλδπκν ελδύκσλ ηνπ κεηαβνιηζκνύ ησλ πδαηαλζξάθσλ Beri beri, λεπξίηηδα Μαγηά, δεκεηξηαθά, ζπθώληη, θαξηδηά 1,1 1,4 mg vitamines, nut1_l7 27

28 Βηηακίλε Β2 = ξηβνθιαβίλε πζηαηηθό ησλ θιαβελδύκσλ Καζπζηεξεκέλε αλάπηπμε, αιινηώζεηο ζε κάηηα, δέξκα θαη βιελλνγόλνπο Μαγηά, δεκεηξηαθά, ιαραληθά, ςάξη, θξέαο, ζπθώηη, γάια 1,5 1,7 mg vitamines, nut1_l7 28

29 Βηηακίλε Β6 = ππξηδνμίλε πλέλδπκν ηνπ κεηαβνιηζκνύ ησλ ακηλνμέσλ Αιινηώζεηο δεξκαηηθέο, θξάκπεο, ππεξδηέγεξζε Μαγηά, δεκεηξηαθά, ζόγηα, ζπθώηη, λεθξνί 1,6-1,8 mg vitamines, nut1_l7 29

30 Βηηακίλε Β12 = Κνβαιακίλε Χξίκαλζε εξπζξώλ αηκνζθαηξίσλ Μεηαθνξά νκάδσλ κεζπινκάδσλ Αλαηκία πθώηη, θξέαο, αβγά, γάια 0,005 mg vitamines, nut1_l7 30

31 Νηαζίλε = ληθνηηληθό νμύ πζηαηηθό ησλ ζπλελδύκσλ NAD, NADP Πειιάγξα Μαγηά, δεκεηξηαθά, ζπθώηη, γάια mg vitamines, nut1_l7 31

32 Φπιιηθό νμύ ζπκκεηνρή ζηε κεηαθνξά C1 θαη ζην κεηαβνιηζκό λνπθιετθώλ νμέσλ Αλαηκία Παηάηεο, θπιιώδε ιαραληθά, καγηά, ζπθώηη, γάια 0,16 04 mg vitamines, nut1_l7 32

33 Βηνηίλε πζηαηηθό ησλ ελδύκσλ Αιινηώζεηο δεξκαηηθέο, ηξηρόπησζε Μαγηά, ζπθώηη, γάια, θξόθνο αβγνύ?, 012 mg/mj, εληεξηθή ζύλζεζε vitamines, nut1_l7 33

34 Παληνζεληθό νμύ πζηαηηθό ηνπ ζπλελδύκνπ Α, κεηαθνξά ξηδώλ πάληα αζζέλεηα από έιιεηςή ηνπ, αιινηώζεηο δεξκαηηθέο, ηξηρόπησζε, δηάξξνηα Αβγά, ζπθώηη, θξέαο, καγηά, θξνύηα, δεκεηξηαθά 8 mg vitamines, nut1_l7 34

35 Βηηακίλε C = αζθνξβηθό νμύ Ομεηδσηηθά ζπζηήκαηα, κεηαθνξά ΟΗνκάδσλ θνξβνύην Δζπεξηδνεηδή, πηπεξηά, πξάζηλα ιαραληθά, παηάηεο 75 mg vitamines, nut1_l7 35