Θαλάσσιες µορφές. Περιλαµβάνουν αχινούς, αστερίες, θαλάσσιους κρίνους (κρινοειδή), οφίουρους και ολοθούρια Hacelia attenuata

Transcript

1 Φύλο Εχινόδερµα Θαλάσσιες µορφές. Περιλαµβάνουν αχινούς, αστερίες, θαλάσσιους κρίνους (κρινοειδή), οφίουρους και ολοθούρια Hacelia attenuata Sphaerechinus granularis Centrostephanus longispinus Crinoida Ophiura ophiura Holothuria edulis Roberto Pillon από CC-BY-NC-SA 2 Sarah Faulwetter από CC-BY-SA 3 Alexander Vasenin από CC-BY-NC-SA 4 Filip Nuyttens από CC-BY-NC-SA 5 Anders Poulsen, Deep Blue από CC-BY-SA

2 Εχινόδερµα Τα εχινόδερµα, µαζί µε τα χαιτόγναθα, τα ηµιχορδωτά και τα χορδωτά ανήκουν στα δευτεροστόµια, εντεροκοιλικά κοιλωµατικά ζώα Eight cell stage: Στάδιο οκτώ κυττάρων Gastrulation: Γαστριδίωση Spiral/Radial cleavage: Σπειροειδής/ Ακτινωτή αυλάκωση Archenteron: Αρχέντερο Blastopore: Βλαστοπόρος Mouth: Στόµα Anus: Έδρα Coelum: Κοίλωµα Mesoderm: Μεσόδερµα Κοινός πρόγονος µε ηµιχορδωτά & χορδωτά Η εξελικτική ιστορία των εχινοδέρµων τα έχει κάνει να διαφέρουν από τα υπόλοιπα φύλα YassineMrabet από CC-BY-SA

3 Εχινόδερµα Βιολογικές καινοτοµίες: Υδροφορικό σύστηµα: Σύστηµα αγωγών που προέρχεται από το κοιλωµατικό διαµέρισµα ερµικός ενδοσκελετός: Αποτελείται από ασβεστολιθικά οστάρια Αιµικό σύστηµα: Στο κοιλωµατικό διαµέρισµα. Άγνωστη λειτουργία Μεταµόρφωση: Από αµφιπλευτο-συµµετρική προνύµφη προκύπτει ενήλικο µε ακτινωτή συµµετρία

4 Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά- Απουσία µεταµέρειας, ακτινωτή (πεντακτινωτή) συµµετρία: Εναλλάσσονται 5 υδροφόροι (βαδιστικές) περιοχές µε 5 µεσοϋδροφόρους (µεσοβαδιστικές) Απουσία κεφαλιού και εγκεφάλου. Ελάχιστα εξειδικευµένα αισθητήρια όργανα: Αισθητήριοι απτικοί-χηµικοί υποδοχείς, ποδίσκοι, ακραίες κεραίες, φωτοϋποδοχείς, στατοκύστεις Νευρικό σύστηµα µε περιστοµατικό δακτύλιο και ακτινωτά νεύρα. 2-3 συστήµατα νευρικών δικτύων σε διάφορα επίπεδα σώµατος Ενδοσκελετός αποτελούµενος από δερµικά, ασβεστολιθικά οστάρια µε άκανθες ή από ασβεστολιθικές βελόνες στη δερµίδα. Καλύπτεται από (συνήθως βλεφαριδωτή) επιδερµίδα. Σε µερικά είδη υπάρχουν ποδολαβίδες Hans Hillewaert "Asterias rubens" από CC BY-SA 4.0

5 Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά-2 Υδροφορικό σύστηµα που προβάλει έξω από την επιφάνεια σώµατος ως σειρές κεραιόµορφων προεκβολών: βαδιστικοί ποδίσκοι Οι ποδίσκοι εκτείνονται µέσω αύξησης υδροστατικής πίεσης στο εσωτερικό τους Συνήθως υπάρχει άνοιγµα υδροφορικού συστήµατος στο εξωτερικό περιβάλλον: υδροπόρος ή µητροπόρος πλάκα Μετακίνηση µε ποδίσκους που προβάλλουν από υδροφόρες αύλακες, κίνηση ακάνθων ή κίνηση προεξέχοντων από κεντρικό δίσκο βραγχιόνων André-Philippe D. Picard "Détail bras d'étoile de mer CC BY-SA 3.0

6 Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά-3 Πεπτικό σύστηµα πλήρες, ευθύ ή αναδιπλωµένο. Οφίουροι: Απουσία έδρας Κοίλωµα ευρύ, εντεροκοιλικού τύπου. Σχηµατίζει περισπλαγχνική κοιλότητα και κοιλότητα υδροφορικού συστήµατος. Κοιλωµατικό υγρό µε αµοιβαδοκύτταρα Υποπλασµένο σύστηµα αιµοφόρων αγγείων (αιµικό) µε αµελητέο ρόλο στην κυκλοφορία. Περιβάλλεται από προεκτάσεις κοιλώµατος (περιαιµικοί κόλποι). Κυκλοφορία κοιλωµατικών υγρών µέσω βλεφαρίδων περιτοναίου Αναπνοή µε δερµικά βράγχια, ποδίσκους, αναπνευστικά δέντρα (ολοθουοειδή) και αναπνευστικούς σάκους (οφιουροειδή)

7 Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά-4 Απουσία απεκκριτικών οργάνων Γονοχωριστικά (ελάχιστα ερµαφρόδιτα). Ολοθουροειδή: Μία γονάδα, στα υπόλοιπα πολλές. Απλοί γενετικοί αγωγοί. Εξωτερικοί γονιµοποίηση, σε κάποια είδη επώαση αυγών Αµφιπλευροσυµµετρικές προνύµφες που κολυµπούν ελεύθερα. Ακτινωτή αυλάκωση Ικανότητα αυτοτοµής και αναγέννησης τµηµάτων σώµατος

8 Οµοταξία Αστεροειδή Αστερίες: Ζώα που ζουν στις ακτές και σε αµµώδεις και λασπώδεις βυθούς. Συχνά έχουν έντονα χρώµατα και µεγέθη µεταξύ cm-m Εξωτερική µορφολογία: Κεντρικός δίσκος µε οξύληκτους βραχίονες Σώµα πεπλατυσµένο, µαλακό, καλυµµένο από βλεφαριδωτή επιδερµίδα µε χρωµατοφόρα Alain Feulvarch - CC-BY TheMargue - CC-BY-2.0

9 Αστεροειδή: Στοµατική επιφάνεια Αντιστοµατική όψη Στοµατική όψη Στοµατική επιφάνεια («κάτω», όπως συνήθως βρίσκεται το ζώο): Στόµα στο κέντρο, περιβάλλεται από περιστοµατική µεµβράνη Υδροφόρος περιοχή ξεκινά από στόµα, εκτείνεται κατά µήκος βραγχιόνων Υδροφόρος αύλακα µε βαδιστικούς ποδίσκους (προστατεύονται από κινητές άκανθες) Ακτινωτό νεύρο κάτω από επιδερµίδα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

10 Αστεροειδή: Αντιστοµατική επιφάνεια Αντιστοµατική όψη Στοµατική όψη Αντιστοµατική επιφάνεια («πάνω», όπως συνήθως βρίσκεται το ζώο): Τραχιά, ακανθώδης επιφάνεια Γύρω από τις άκανθες υπάρχουν ποδολαβίδες (µε µικρές γνάθους) Βλατίδες (δερµικά βράγχια) για αναπνοή. Έδρα αφανής. Μητροπόρος πλάκα: ηθµός που οδηγεί σε υδροφορικό σύστηµα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

11 Ποδολαβίδες Ποικιλία µορφής και λειτουργικότητας ποδολαβίδων Α. Ποδολαβίδα τύπου «λαβίδας» (Asterias) B. & Γ. Ποδολαβίδα τύπου «ψαλιδιού» (Asterias). «Τριδάκτυλη» ποδολαβίδα αχινού Strongylocentrotus Ε. Σφαιροειδής ποδολαβίδα αχινού Strongylocentrotus ΣΤ. Μεγέθυνση αντιστοµατικής επιφάνειας Pycnopodia helianthoides André-Philippe D. Picard "Détail bras d'étoile de mer CC BY-SA 3.0

12 Αστεροειδή: Ενδοσκελετός Ενδοσκελετός: Οστάρια: Ασβεστολιθικές πλάκες κάτω από επιδερµίδα αστεριών. Τα οστάρια συνδέονται µε τονικό κολλαγόνο: συνδετικός ιστός ο οποίος µε ερέθισµα από νευρικό σύστηµα µπορεί να µετατραπεί από «υγρή» σε «στερεή» µορφή Από τα οστάρια περνά το ικρίωµα: δικτυωτή δοµή µε ίνες και δερµικά κύτταρα που είναι χαρακτηριστική των εχινοδέρµων Hickman et al. (200) McGraw & Hill

13 Αστεροειδή: Σωµατικό κοίλωµα και υδροφορικό σύστηµα Σωµατικό κοίλωµα: Γεµάτο υγρό, περιέχει αµοιβαδοκύτταρα και φτάνει στις βλατίδες. Στο σωµατικό κοίλωµα γίνεται η ανταλλαγή αερίων αναπνοής και ΝΗ 3 Κυκλοφορία από βλεφαριδωτό περιτόναιο Υδροφορικό σύστηµα: Σύνολο αγωγών και εξειδικευµένων κοίλων ποδίσκων που σχηµατίζουν υδραυλικό σύστηµα µε τα δερµικά οστάρια Επικοινωνία µε εξωτερικό περιβάλλον µε µητροπόρο πλάκα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

14 Αστεροειδή: Κίνηση Η µητροπόρος πλάκα οδηγεί στον πετρώδη σωλήνα κι αυτός στον κυκλικό σωλήνα, απ όπου ξεκινούν τα ακτινωτά σωληνάρια. Στον κυκλικό σωλήνα βρίσκονται: Σωµάτια Tiedemann, που παράγουν κοιλωµατοκύτταρα Κυστίδια Poli, που αποθηκεύουν υγρό και ρυθµίζουν εσωτερική πιεση υδροφορικού) Πλευρικά σωληνάρια: Με βαλβίδα µονής κατεύθυνσης, συνδέουν τα ακτινωτά σωληνάρια µε τους βαδιστικούς ποδίσκους Hickman et al. (200) McGraw & Hill

15 Αστεροειδή: Υδραυλική λειτουργία στην κίνηση Οι βαδιστικοί ποδίσκοι είναι κοίλοι µυώδεις σωλήνες. Το εσωτερικό τους άκρο είναι ένας µυώδης σάκος, η φύσιγγα, ενώ το εξωτερικό λέγεται κοτύλη Υδραυλική λειτουργία: Μυική πίεση στο κοιλωµατικό υγρό προς τους ποδίσκους ώστε να σκληρύνουν. Φύσιγγα: Αποθήκη υγρού. ιατήρηση διαµέτρου κυλίνδρου (µε συνδετικό ιστό) Σύσπαση µυών φύσιγγας: Υγρό προς βαδιστικό ποδίσκο έκταση. Σύσπαση µυών ποδίσκου: Συστολή ποδίσκου κάµψη Ένας ποδίσκος ασκεί έλξη 0,25-0,3 Nt, µε συντονισµένη δράση το ζώο µπορεί να προσκολληθεί ή και να µετακινηθεί André-Philippe D. Picard "Détail bras d'étoile de mer CC BY-SA 3.0

16 Αστεροειδή: Πέψη Πεπτικό: Στόµα οισοφάγος στοµάχι (µεγάλο) έντερο (βραχύ) έδρα Στοµάχι: το κατώτερο µέρος µε ικανότητα αναστροφής έξω από στόµα, το ανώτερο µέρος έχει πυλωρικά τυφλά Σε κάποιους αστερίες λείπουν το έντερο και η έδρα Σαρκοφαγία (και άλλοι τύποι διατροφής) Πέψη εξωκυτταρική (στα πυλωρικά τυφλά και ενδοκυτταρική) Hickman et al. (200) McGraw & Hill

17 Αστεροειδή: Αιµικό, νευρικό και αισθητήρια Αιµικό σύστηµα: Ασαφής λειτουργία. Μπορεί να χρησιµεύει σε διανοµή προϊόντων πέψης Σύστηµα ταινιών ιστού που περικλείονται σε κοιλωµατικό διαµέρισµα, τους περιαιµικούς αγωγούς και περικλείουν κόλπους χωρίς επένδυση. Αξονικό σύµπλεγµα: ιήθηση αίµατος υπό πίεση Λίγο ανεπτυγµένο στα αστεροειδή Νευρικό: Τρία σύνολα που συνδέονται µεταξύ τους µε επιδερµικό νευρικό πλέγµα :. Στοµατικό σύστηµα 2. Βαθύτερο 3. Αντιστοµατικό Αισθητήρια: Όχι καλά ανεπτυγµένα. Απτικά και άλλα αισθητήρια κύτταρα σκορπισµένα στην επιφάνεια σώµατος. Οφθαλµίδιο στην απόληξη κάθε βραχίονα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

18 Αστεροειδή-7: Αναπαραγωγή και αναγέννηση Αναπαραγωγή: Περισσότεροι αστερίες γονοχωριστικοί. Ζεύγος γονάδων σε κάθε βραχίονα. Απελευθέρωση ωαρίων-σπερµατοζωαρίων στο νερό. Εξωτερική γονιµοποίηση (αρχή καλοκαιριού) Αναγέννηση-αυτοτοµία: Ικανότητα αναγέννησης χαµένων τµηµάτων. Μπορούν να αναγεννηθούν ακόµα και όλοι οι βραχίονες ή σε κάποια είδη ένας βραχίονας να δώσει νέο άτοµο. Ικανότητα αυτοτοµίας (π.χ. αποκοπή τραυµατισµένου βραχίονα) Hickman et al. (200) McGraw & Hill

19 Αστεροειδή-8: Ανάπτυξη Ανάπτυξη: Ποικιλία τύπων:. Βενθικές µάζες αυγών 2. Επώαση αυγών και άµεση ανάπτυξη 3. Ζωοτοκία (επώαση σε γονάδες) 4. Παραγωγή ελεύθερων πλαγκτικών προνυµφών Τυπική εµβρυογένεση δευτεροστοµίων Μεταµόρφωση µε θεαµατική αναδιοργάνωση ατόµου Hickman et al. (200) McGraw & Hill

20 Υφοµοταξία Οµοκεντροκυκλοειδή ή «θαλάσσιες µαργαρίτες» Η πιο πρόσφατα περιγραφείσα οµάδα των εχινοδέρµων (2 είδη) ιαβίωση σε βαθιά νερά (>000m) Πεντακτινωτή συµµετρία αλλά απουσία βραγχιόνων Ποδίσκοι περιφερειακά στο δίσκο, όχι κατά µήκος υδροφόρων περιοχών όπως στα υπόλοιπα εχινόδερµα Υδροφορικό από 2 οµόκεντρους κυκλικούς δακτυλίους Hickman et al. (200) McGraw & Hill Xyloplax janetae 2 Christopher Mah από CC-BY-NC-SA

21 Οµοταξία Οφιουροειδή ~2.000 είδη Σε βενθικά θαλάσσια ενδιαιτήµατα Κρυπτικά είδη Τροφή: βόσκηση ή αιωρηµατοφαγία Αρνητικός φωτοτροπισµός Brocken Inaglory. "Brittle starfish in kona" CC BY-SA Neıl "Greenbrittlestar" CC BY-SA 3.0

22 Οµοταξία Οφιουροειδή Χαρακτηριστικά Βραχίονες λεπτοί και έντονα διαχωρισµένοι από κεντρικό δίσκο Απουσία ποδολαβίδων και βλατίδων Μετακίνηση όχι µε ποδίσκους (απουσία κοτυλών) αλλά µε βραχίονες που αποτελούνται από σπονδύλους: στήλες αρθρωτών οσταρίων Απουσία εντέρου και έδρας Σιαγόνες: 5 κινητές πλάκες που περιβάλλουν το στόµα Κάλυµµα σώµατος δερµατώδες Σάκοι: 5 ζεύγη εγκολπώσεων στις βάσεις βραχιόνων που ανοίγουν στη στοµατική επιφάνεια για κυκλοφορία νερού. Μικρές γονάδες στο τοίχωµα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

23 Οµοταξία Εχινοειδή ~950 είδη Συµπαγές σώµα κλεισµένο σε ενδοσκελετικό όστρακο: κάψα Απουσία βραχιόνων. Κάψα: πέντε βαδιστικές σειρές (συµµετρία εχινοδέρµων) Σε σχέση µε τους αστερίες: Εδώ η στοµατική πλευρά που έχει ποδίσκους έχει επεκταθεί µέχρι τον περίπρωκτο Κανονικοί αχινοί (περισότεροι): Ηµισφαιρικό σχήµα, ακτινωτή συµµετρία και µέτριες έως µεγάλες άκανθες. Ακανόνιστοι: «δολάρια της άµµου» και καρδιόσχηµοι, µε κοντές άκανθες και αµφίπλευρη συµµετρία Κίνηση: Κανονικοί: Με ποδίσκους (βοηθ. άκανθες). Ακανόνιστοι: Άκανθες Paracentrotus lividus Mellita quinquiesperforata Spatangus purpureus WoRMS for SMEBD από CC-BY-NC-SA 2 Gerhard H. από CC-BY-SA 3 Hans Hillewaert από CC-BY-SA

24 Εχινοειδή: οµή κάψας Κάψα εχινοειδών: Ένας συµπαγής σκελετός µε δέκα διπλές σειρές πλακών, στενά συρραµένων, που φέρουν σκληρές, κινητές άκανθες 5 ζ. βαδιστικών σειρών, οµόλογα µε 5 βραχίονες αστεροειδών. Φέρουν πόρους διαµέσου των οποίων εκτείνονται οι ποδίσκοι Esko Jäntti από

25 Εχινοειδή ιάφοροι τύποι ποδολαβίδων: Βοηθούν σε καθαριότητα σώµατος (παρεµποδισµός εγκατάστασης προνυµφών) ή σε κάποια είδη έχουν αδένες µε τοξίνη για λείες µικρού µεγέθους Hill Galicien 2005 "Seeigel-Saugfuesse" Saugfuesse(Galicien2005).jpg CC BY-SA 3.0

26 Εχινοειδή: Εσωτερική οργάνωση Πεπτικό σύστηµα Πεπτικό: Το στόµα περιβάλλεται από 5 συγκλίνοντα δόντια. όντια και στους ακανόνιστους αχινούς (έδρα σε οπίσθια ή στοµατική πλευρά). Στους καρδιόσχηµους έδρα στη στοµ. πλευρά και στόµα προς το πρόσθιο τµήµα Βλεφαριδωτός σίφωνας ενώνει οισοφάγο µε έντερο, επιτρέποντας παράκαµψη του στοµάχου και συµπύκνωση τροφής Hickman et al. (200) McGraw & Hill

27 Εχινοειδή: Λύχνος του Αριστοτέλη Τµήµα του πεπτικού συστήµατος είναι και ο λύχνος του Αριστοτέλη: Πολύπλοκη συσκευή που βρίσκεται µέσα στην κάψα και χρησιµοποιείται για τη µάσηση της τροφής. Πάνω στο λύχνο του Αριστοτέλη προσαρµόζονται τα δόντια 5 ζεύγη µυών απόσυρσης: σύρσιµο λύχνου-δοντιών προς τα πάνω µέσα στην κάψα 5 ζεύγη µυών εξώθησης: ώθηση προς τα κάτω - έξοδος δοντιών Hickman et al. (200) McGraw & Hill

28 Εχινοειδή: Αιµικό, νευρικό και αναπαραγωγή Αιµικό και νευρικό: Ίδια µε αστεροειδών Βαδιστικές αύλακες κλειστές Ανταλλαγή αερίων από βαδιστικούς ποδίσκους Αναπαραγωγή: Γονοχωριστικά Ωάρια και σπερµατοζωάρια απελευθερώνονται για γονιµοποίηση Κάποια επωάζουν τα µικρά µεταξύ των ακάνθων Προνύµφη εχινοπλουτέας Mirgolth Echinocardium cordatum (Pennant, 777) early pluteus larva" από CC BY 3.0

29 Οµοταξία Ολοθουροειδή («αγγούρια της θάλασσας») Επιµηκυσµένα και µαλακά στην αφή σε σχέση µε τα υπόλοιπα εχινόδερµα ~.50 είδη θαλασσίων αγγουριών ερµατώδες τοίχωµα µε οστάρια βυθισµένα σε αυτό Τοίχωµα: Έχει κυκλικούς και επιµήκεις µυς στις βαδιστικές περιοχές Βαδιστικοί ποδίσκοι σε 5 περιοχές (ή σε όλο το σώµα) Ακουµπάνε στο υπόστρωµα µε τη µία πλευρά: πέλµα (3 βαδιστικές σειρές) Philippe Bourjon "Holothuria pervicax Réunion" CC BY-SA 3.0

30 Ολοθούρια Ευρύχωρο κοίλωµα, γεµάτο υγρό και κοιλωµατοκύτταρα: υδροστ. σκελετός Πεπτικό καταλήγει σε µυώδη αµάρα Μοναδικό χαρακτηριστικό: Αναπνευστικό δέντρο (αναπνοή και απέκκριση) Το καλύτερα ανεπτυγµένο αιµικό σύστηµα. Μητροπόρος ελεύθερη Γονοχωριστικά (λίγα ερµαφρόδιτα). Μία γονάδα. Εξωτερική γονιµοποίηση Hickman et al. (200) McGraw & Hill

31 Οµοταξία Κρινοειδή ~625 είδη Εδραία είδη Γονοχωριστικά Μορφή: Είτε σχήµα άνθους (θαλάσσιοι κρίνοι) µε µίσχο είτε µε επιµήκεις πολυσχιδείς βραχίονες -ενήλικα ελεύθερα (πτερωτοί αστερίες) NOAA Photo Library "Proisocrinus ruberrimus" Flickr: expl CC BY Alexander Vasenin Multiple crinoids occupying the reef of Nusa Kode Island" CC BY-SA 3.0

32 Κρινοειδή: Χαρακτηριστικά Χαρακτηριστικά 5 βραχίονες που φέρουν πτερύγια, διακλαδισµένοι από τη βάση τους Απουσία ακάνθων, ποδολαβίδων και µητροπόρου πλάκας Ο κάλυκας (σωµατικός δίσκος) καλύπτεται από την καλύπτρα, δερµατώδες κάλυµµα που περιέχει ασβεστολιθικές πλάκες και µε τους βραχίονες συναποτελούν τη στεφάνη. Προσκολληµένες µορφές: Με αρθρωτό µίσχο Στη στοµατική επιφάνεια βλεφαριδωτές βαδιστικές αύλακες µε κεραιόµορφους ποδίσκους Hickman et al. (200) McGraw & Hill

33 Φυλογένεση εχινοδέρµων Πολλές αντικρουόµενες απόψεις για φυλογένεση εχινοδέρµων Φαίνεται ότι οι πρόγονοι αµφοπλευροσυµµετρικοί µε τριµερές κοίλωµα Παραδοσιακή άποψη: Πρώτα εχινόδερµα εδραία, στη συνέχεια ελεύθερες οµάδες Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ακτινωτή συµµετρία συνέβη σε ελεύθερα κινούµενο πρόγονο και οι προσκολλη- µένες οµάδες προέκυψαν ανεξάρτητα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

34 Προσαρµοστική διαφοροποίηση Εξέλιξη καθορίστηκε από περιορισµούς-δυνατότητες χαρακτήρων όπως: Ακτινωτή συµµετρία Υδροφορικό σύστηµα ερµικός ενδοσκελετός Ακόµα κι αν οι πρόγονοι εχινοδέρµων είχαν εγκέφαλο & αισθητήρια αυτά εξαφανίστηκαν µε την υιοθέτηση ακτινωτής συµµετρίας Χαρακτηριστικά όπως: Βενθική διαβίωση, έρπουσα κίνηση, διατροφή µε διήθηση, ιζηµατοφαγία, πτωµατοφαγία ή φυτοφαγία. Λίγοι θηρευτές και σπάνια πελαγικά είδη. Εντυπωσιακή θηρευτική ικανότητα αστεροειδών (εκµετάλλευση υδραυλικού συστηµατος βαδιστικών ποδίσκων) Βασικό σχέδιο σωµατικής οργάνωσης περιόρισε ικανότητες παρασιτισµού Broken Inaglory από CC-BY-SA

35 Φύλο Χαιτόγναθα ~00 είδη Θαλάσσια αποκλειστικά Πλαγκτικά, λίγα βενθικά Σηµαντική θηρευτική ικανότητα, όταν βρεθούν σε µεγάλες πυκνότητες µπορεί να προκαλέσουν σηµαντικές οικολογικές επιπτώσεις Άγνωστη φυλογ. σχέση µε άλλες οµάδες Χαρακτηριστικά Μικρό (<cm-2cm) σώµα σαν βέλος Νευρικό σύστηµα: Εγκεφαλικό γάγγλιο συνδέεται µε ένα νευρικό δακτύλιο µε πλευρικά γάγγλια και κοιλιακό Αισθητήρια: Οφθαλµοί, αισθητήριες σµήριγγες (ανίχνευση δονήσεων), βλεφαριδωτός βρόγχος σχήµατος U µε άγνωστη λειτουργία Απουσία αναπνευστικού και απεκκριτικού, λειτουργίες µε διάχυση Hickman et al. (200) McGraw & Hill

36 Χαιτόγναθα-2 ρεπανοειδείς, ισχυρές άκανθες γύρω από το στόµα Απουσία µεταµέρειας και κυκλικών µυών Πεπτικό σύστηµα πλήρες Κίνηση µε τινάγµατα µε ουραίο πτερύγιο και επιµήκεις µύς Eρµαφρόδιτοι οργανισµοί, αναπαραγωγή µε αυτο- ή ετερογονιµοποίηση Εµβρυογένεση: Στόµα δεν προκύπτει από βλαστοπόρο, εντεροκοιλικός σχηµατισµός κοιλώµατος, αλλά όχι τυπικός Zatelmar από CC-BY-SA 2 Zatelmar από CC-BY-SA

37 Φύλο Ηµιχορδωτά Σκωληκόµορφα Θαλάσσια διαβίωση. Συνήθως σε ρηχά νερά Κάποια είδη αποικιακά, ζουν σε σωλήνες που εκκρίνουν. Προσκολληµένα ή µε πολύ περιορισµένη κίνηση Κοσµοπολίτικα Τριµερές κοίλωµα ύο οµοταξίες: Εντερόπνευστα (~75 είδη) και Πτεροβράγχια (3 γένη) Achim Raschka από CC-BY-SA 2 Smithsonian Institution, National Museum of Natural History, Department of Invertebrate Zoology από CC-BY-NC-SA

38 Ηµιχορδωτά: Κύρια χαρακτηριστικά Σώµα διαιρείται σε προβοσκίδα, περιλαίµιο και κορµό Κίνηση: Εντερόπνευστα: Ελεύθερη κίνηση, Πτεροβράγχια προσκολληµένα Απουσία παρασιτισµού Αµφίπλευρη συµµετρία Τριπλοβλαστικά Ένας θύλακος στην προβοσκίδα. Ζεύγη θυλάκων σε κορµό και περιλαίµιο Βλεφαριδωτή επιδερµίδα Πεπτικό σύστηµα πλήρες Σε κάποια είδη στο σωµατικό τοίχωµα επιµήκεις και κυκλικοί µύες Νευρικό: Υποδερµικό ραχιαίο-κοιλιακό νευρ. σκοινί, συνδετικός δακτύλιος Αισθητήριοι νευρώνες στην προβοσκίδα (µάλλον χηµειοαισθητικοί) Απέκκριση: Σπείραµα συνδέεται µε αιµοφόρα αγγεία, λειτ. σα µετανεφρίδιο Αναπνευστικό: Βραγχιακές σχισµές (Πτεροβράγχια: λίγες ή καµία) Κυκλοφορικό: Ραχιαία καρδίά. Ραχιαίο και κοιλιακό αιµοφόρο αγγείο Αναπαραγωγή: Αγενής: Πτεροβράγχια: Εκβλάστηση, Εντερόπνευστα: Κατάτµηση Εγγενής: Εντερόπνευστα. Γονάδες στη σωµατική κοιλότητα

39 Οµοταξία Εντερόπνευστα Νωθρά, σκωληκό- µορφα ζώα που ζουν σε στοές ή κάτω από πέτρες, σε λασπώδη ή αµµώδη υποστρώ- µατα στη µεσοπαλιρροϊκή ζώνη Χαρακτηριστικά: Σώµα: καλυµµένο µε βλέννα, αποτελείται από προβοσκίδα, περιλαίµιο και κορµό Προβοσκίδα: σκάβει, προβάλλει και εξερευνά το περιβάλλον, συλλέγει τροφή σε βλεννώδη τµήµατα που µε βλεφαρίδες µεταφέρονται σε αύλακα περιλαιµίου. Στο πίσω άκρο υπάρχει στοµατικό εγκόλπωµα Αναπαραγωγή: Γονοχωριστικά (ένα είδος αγενώς). Προνύµφη τορνάρια Hickman et al. (200) McGraw & Hill

40 Οµοταξία Πτεροβράγχια Μέγεθος: -7 mm. Παρόµοιο σχέδιο οργάνωσης σώµατος µε εντερόπνευστα, δοµικές διαφορές λόγω προσκολληµένου τρόπου διαβίωσης. 2 γνωστά γένη Cephalodiscus: Πολλά άτοµα ζουν µαζί σε σωλήνες κολλαγόνου που σχηµατίζουν αναστοµωµένο σύστη- µα, όµως τα ζωίδια δε συνδέονται µεταξύ τους. Σώµα: προβοσκίδα, περιλαίµιο, κορµός. Προβοσκίδα σαν ασπίδα, στη βάση της 5-9 βραχίονες µε κεραίες. ζ. βραγχ. σχισµών. Γονοχωριστικά & ερµαφροδιτα είδη Rhabdopleura: Άτοµα σχηµατίζουν αποικία και συνδέονται µε ένα στόλωνα. Περιλαίµιο µε κεραιωτούς βραχίονες. Απουσία βραγχιακών σχισµών. Νέα άτοµα µε εκβλάστηση, 2 Hickman et al. (200) McGraw & Hill

41 Φυλογένεση Χαιτόγναθα: Φαίνεται ότι αποσπάστηκαν πριν από το διαχωρισµό πρωτοστοµίων-δευτεροστοµίων Ηµιχορδωτά: Κοινά χαρακτηριστικά τόσο µε εχινόδερµα (κοινό διάχυτο, επιδερµικό νευρικό σύστηµα, τριµερές κοίλωµα και πρώιµη εµβρυογένεση) όσο και µε χορδωτά (βραγχιακές σχισµές) Hickman et al. (200) McGraw & Hill