Φωηεηλές πεγές είλαη ν ήιηος, ην θερί θαη ε ιάκπα. Οη θσηεηλέο πεγέο βγάδνπλ θως αιιά θαη δέζηε.

Transcript

1 Φωηεηλές πεγές είλαη ν ήιηος, ην θερί θαη ε ιάκπα. Οη θσηεηλέο πεγέο βγάδνπλ θως αιιά θαη δέζηε. Όηαλ ην θσο πέζεη πάλσ ζε θάπνην ζώκα κεξηθέο θνξέο πεξλάεη κέζα από ην ζώκα άιια άιιεο θνξέο δελ κπνξεί λα πεξάζεη. Τα ζώκαηα πνπ αθήλνπλ ην θσο λα πεξάζεη από κέζα ηνπο όπσο ην ηδάκη ιέγνληαη δηαθαλή ζώκαηα. Τα ζώκαηα πνπ αθήλνπλ ιίγν θσο λα πεξάζεη όπσο ε ραξηνπεηζέηα ιέγνληαη εκηδηαθαλή. Τα ζώκαηα πνπ δελ αθήλνπλ ην θσο λα πεξάζεη θαζόινπ όπσο ν ηνίρνο ιέγνληαη αδηαθαλή. Τδάκη = δηαθαλέο ζώκα ραξηνπεηζέηα = εκηδηαθαλέο ζώκα ηνίρνο = αδηαθαλέο ζώκα

2 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 1 ΔΝΟΣΗΣΑ 6: ΜΔΛΔΣΑΜΔ ΣΟ ΦΤΙΚΟ ΚΟΜΟ (Φπζηθέο Δπηζηήκεο) ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6: Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΣΟΥΟΙ: Να δηαπηζηώζνπλ νη καζεηέο πεηξακαηηθά όηη: Σα ζώκαηα ραξαθηεξίδνληαη δηαθαλή, εκηδηαθαλή ή αδηαθαλή αλάινγα κε ην πόζν θσο πεξλά από κέζα ηνπο. Να ηαμηλνκήζνπλ νη καζεηέο ζώκαηα ζε δηαθαλή, εκηδηαθαλή θαη αδηαθαλή. Η δηαθάλεηα ελόο ζώκαηνο εμαξηάηαη θαη από ην πάρνο ηνπ. ΓΙΑΦΑΝΗ ΗΜΙΓΙΑΦΑΝΗ ΑΓΙΑΦΑΝΗ ΩΜΑΣΑ Σα ζώκαηα κέζα ζηα νπνία δηαδίδεηαη ην θσο νλνκάδνληαη δηαθαλή. π.ρ. αέξαο, λεξό, γπαιί. Σα ζώκαηα κέζα από ηα νπνία δελ δηαδίδεηαη ην θσο νλνκάδνληαη αδηαθαλή. π.ρ. ηνίρνο, μύιν, κέηαιιν. Σα ζώκαηα πνπ επηηξέπνπλ ηε δηάδνζε ηνπ θσηόο κόλν θαηά έλα κέξνο νλνκάδνληαη εκηδηαθαλή. π.ρ. γαιαρηόρξσκν ηδάκη, ξηδόραξην. Σν αλ έλα ζώκα είλαη δηαθαλέο, εκηδηαθαλέο ή αδηαθαλέο εμαξηάηαη θαη από ην πάρνο ηνπ. π.ρ. ην λεξό. Γηαηί ππάξρνπλ δηαθαλή θαη αδηαθαλή ζώκαηα; Σν θσο είλαη ελέξγεηα πνπ κεηαθέξεηαη από θσηόληα. Όηαλ ην θσο πέζεη ζε θάπνην ζώκα, ηα θσηόληα αιιειεπηδξνύλ κε ηα άηνκα ηνπ πιηθνύ πνπ απνηειείηαη ην ζώκα. ηα δηαθαλή πιηθά ηα άηνκα απνξξνθνύλ ηα θσηόληα θαη ζηε ζπλέρεηα επαλεθπέκπνπλ θσηόληα πνπ έρνπλ ηελ ίδηα ελέξγεηα κε ηα αξρηθά. ηα αδηαθαλή πιηθά ε ελέξγεηα ησλ θσηνλίσλ κεηαζρεκαηίδεηαη ζε θηλεηηθή ελέξγεηα ησλ αηόκσλ ή ησλ κνξίσλ ηνπ πιηθνύ, δειαδή έρνπκε αύμεζε ηεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο ηνπ ζώκαηνο θαη ηειηθά κηθξή αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπο.

3 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 2 Πεηξάκαηα πνπ πξνηείλνληαη: Γηα ηα παξαθάησ πεηξάκαηα δελ ρξεηάδεηαη ζπζθόηηζε. Π 1 ν : Γηαθαλή Ηκηδηαθαλή Αδηαθαλή ζώκαηα Δηζαγσγηθό εξέζηζκα Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ Από όια ηα πιηθά ζώκαηα κπνξεί λα πεξάζεη ην θσο; Πείξακα Όξγαλα Τιηθά Φαθόο ή Κεξί Μαληαιάθηα μύιηλα ηξία Σδάκη Ρηδόραξην Υαξηόλη

4 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 3 Οδεγίεο εθηέιεζεο Άλαςε ην θαθό ή ην θεξί θαη κπξνζηά ηνπ, ζε απόζηαζε 10 εθ. πεξίπνπ, ζηεξέσζε πξώηα ην ηδάκη, κεηά ην ξηδόραξην θαη ζην ηέινο ην ραξηόλη. Ση παξαηεξείο;

5 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 4 Παξαηήξεζε Βιέπσ πνιύ θαιά ην θσο πνπ πξνέξρεηαη από ην θαθό ή ην θεξί. Βιέπσ ιίγν ην θσο πνπ πξνέξρεηαη από ην θαθό ή ην θεξί. Γε βιέπσ θαζόινπ ην θσο πνπ πξνέξρεηαη από ην θαθό ή ην θεξί. πκπέξαζκα Σα ζώκαηα κέζα ζηα νπνία δηαδίδεηαη ην θσο νλνκάδνληαη δηαθαλή. Σα ζώκαηα πνπ επηηξέπνπλ ηε δηάδνζε ηνπ θσηόο κόλν θαηά έλα κέξνο νλνκάδνληαη εκηδηαθαλή. Σα ζώκαηα κέζα από ηα νπνία δελ δηαδίδεηαη ην θσο νλνκάδνληαη αδηαθαλή. πκπιήξσζε ηνλ παξαθάησ πίλαθα, ζεκεηώλνληαο έλα (+) ζηε θαηάιιειε ζέζε, θξαηώληαο ηα πιηθά κπξνζηά από ην θαθό ή ην θεξί πνπ αλάβεη. Τιηθά Γηαθάλεηα άρξσκε Γηαθάλεηα ρξσκαηηζηή Μαύξν ραξηόλη Άζπξν ραξηόλη Υαξηνπεηζέηα (έλα θύιιν) Αινπκηλόραξην Άδεην κπνπθάιη Άδεην κπνπθάιη ρξσκαηηζηό

6 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 5 ΠΟΟ ΦΩ ΠΔΡΝΑ ΜΔΑ ΑΠΟ ΚΑΘΔ ΩΜΑ; ΤΛΙΚΟ ΠΟΛΤ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΤ Άρξσκε + δηαθάλεηα Υξσκαηηζηή + δηαθάλεηα Μαύξν ραξηόλη + Άζπξν ραξηόλη + Υαξηνπεηζέηα + Αινπκηλόραξην + Άδεην κπνπθάιη λεξνύ + Άδεην κπνπθάιη κπύξαο +

7 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 6 Π 2 ν : Η δηαθάλεηα ελόο ζώκαηνο εμαξηάηαη θαη από ην πάρνο ηνπ. Δηζαγσγηθό εξέζηζκα Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ Γηαηί νη δύηεο ζε κεγάια βάζε ρξεζηκνπνηνύλ ηζρπξνύο θαθνύο;

8 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 7 Πείξακα Όξγαλα Τιηθά Φαθόο κε ζσιήλα θύιηλδξν ή Κεξί Μαληαιάθηα μύιηλα ηξία Γηαθάλεηεο Α4 20 θύιια ή Ρηδόραξηα Α4 10 θύιια Οδεγίεο εθηέιεζεο Άλαςε ην θαθό ή ην θεξί θαη κπξνζηά ηνπ, ζε απόζηαζε 10 εθ. πεξίπνπ, ζηεξέσλε ζηαδηαθά ηα ξηδόραξηα ην έλα πάλσ ζην άιιν ζηαδηαθά. Ση παξαηεξείο;

9 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 8 Παξαηήξεζε Όζν ηνπνζεηώ ηα ξηδόραξηα ην έλα πάλσ ζην άιιν ζηαδηαθά, βιέπσ ιηγόηεξν ην θσο ηνπ θαθνύ ή ηνπ θεξηνύ θαη όηαλ ηα ηνπνζεηήζσ όια δε βιέπσ θαζόινπ ην θσο. πκπέξαζκα Η δηαθάλεηα ελόο ζώκαηνο εμαξηάηαη θαη από ην πάρνο ηνπ. Μπνξείο λα επαλαιάβεηο ην πείξακα, ρξεζηκνπνηώληαο απηή ηε θνξά δηαθάλεηεο.

10 Π 3 ν : Οη θσηεηλέο πεγέο εθπέκπνπλ ζεξκόηεηα. Δηζαγσγηθό εξέζηζκα Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ Όηαλ «εκθαλίδεηαη» ν ήιηνο ε ζεξκνθξαζία απμάλεηαη. Πείξακα Όξγαλα Τιηθά Οξζνζηάηεο κε ξάβδν Θεξκόκεηξα ηνίρνπ δύν όκνηα Νήκα Φαθόο Κεξί Μαληαιάθη Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 9 Οδεγίεο εθηέιεζεο Κξέκαζε ηα ζεξκόκεηξα ζηε ξάβδν ηνπ νξζνζηάηε, όπσο ηελ εηθόλα θαη ζεκείσζε ζηνλ πίλαθα ηε ζεξκνθξαζία πνπ δείρλνπλ.

11 Σν θσο ηαμηδεύεη θαη «ζπλαληά» ζώκαηα. 10 Φώηηζε ην έλα ζεξκόκεηξν κε ην θαθό θαη ην άιιν κε ην αλακκέλν θεξί από ίζε απόζηαζε (10 εθ. πεξίπνπ), γηα ηξία ιεπηά. Μεηά ζεκείσζε ηηοζεξκνθξαζίεο ησλ ζεξκνκέηξσλ ζηνλ πίλαθα. Ση παξαηεξείο; Παξαηήξεζε Κεξί Φαθόο Θεξκνθξαζία πξηλ 20 o C 20 o C Θεξκνθξαζία κεηά από 3 ιεπηά 27 o C 22 o C πκπέξαζκα Οη θσηεηλέο πεγέο, εθηόο από θσο, εθπέκπνπλ θαη ζεξκόηεηα. εκείσζε Γηα πεξηζζόηεξα πεηξάκαηα θαη ηδέεο ζηα θεθάιαηα ηεο Δ θαη Σ ηάμεο.