Ενδιαφέρουσα Περίπτωση. Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια/Δυσπλασία Δεξιάς Κοιλίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ενδιαφέρουσα Περίπτωση. Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια/Δυσπλασία Δεξιάς Κοιλίας"

Transcript

1 Ενδιαφέρουσα Περίπτωση Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση 2010, 51: Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια/Δυσπλασία Δεξιάς Κοιλίας Δημητριος Αβραμιδης, 1 Νικολαος Πρωτονοταριος, 2 Αγγελικη Ασημακη, 3 Ευαγγελος Ματσακας 1 1 Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς», Αθήνα, 2 Ιατρικό Κέντρο «Γιάννης Πρωτονοτάριος», Νάξος, 3 Department of Pathology, Beth Israel Deaconess Medical Center and Harvard Medical School, Boston Λέξεις ευρετηρίου: Αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια, δυσπλασία δεξιάς κοιλίας, ανοσοϊστοχημεία μυοκαρδίου, δομική εξέλιξη, αιφνίδιος θάνατος. Περιγράφουμε την περίπτωση γυναίκας 51 ετών, η οποία προσήλθε αναφέρουσα δύσπνοια από 10ετίας και κόπωση στη μικρή προσπάθεια, επεισόδια λιποθυμικής τάσης και κοιλιακή εκτακτοσυστολική αρρυθμία. Ο έλεγχος ήταν αρνητικός για στεφανιαία νόσο, βαλβιδοπάθεια, ή δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας. Η ασθενής πληρούσε κλινικά κριτήρια αρρυθμιογόνου μυοκαρδιοπάθειας/δυσπλασίας της δεξιάς κοιλίας (ARVC/D) και έγινε ιστολογική επιβεβαίωση της διάγνωσης με ενδομυοκαρδιακή βιοψία, ενώ κατά τη διάρκεια 5ετούς παρακολούθησης παρουσίασε σημαντική δομική εξέλιξη και στην αριστερή κοιλία. Πρόκειται για σπάνια περίπτωση ARVC/D που εκδηλώθηκε στη μέση ηλικία, με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό, αρνητικό έλεγχο για δεσμοσωματικές μεταλλάξεις και αρνητική ανοσοϊστοχημεία μυοκαρδίου, στοιχεία που υποδηλώνουν μάλλον επίκτητη μορφή της νόσου. Επιχειρούμε μια σύντομη αναφορά στα κλινικά, ηλεκτροκαρδιογραφικά, δομικά, παθολογοανατομικά, και γενετικά χαρακτηριστικά της νόσου, στα διαγνωστικά κριτήρια, στην πρόγνωση της νόσου, στον τρόπο αντιμετώπισής της, στην πρόληψη του αιφνιδίου θανάτου και τελικά στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίσαμε μέχρι σήμερα τη συγκεκριμένη ασθενή. Ημερ. παραλαβής εργασίας: 16 Φεβρουαρίου 2010^ Ημερ. αποδοχής: 7 Ιουνίου 2010 Διεύθυνση Επικοινωνίας: Δημήτριος Αβραμίδης Αταλάντης 9, Κηφισιά d_avramides@ yahoo.com Η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια/δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας (ARVC/D) είναι πρωτοπαθής νόσος του μυοκαρδίου που χαρακτηρίζεται από δομικές διαταραχές της δεξιάς κοιλίας και εκδηλώνεται με κοιλιακές αρρυθμίες, καρδιακή ανεπάρκεια και αιφνίδιο θάνατο. Στο 50% και πλέον των περιπτώσεων η νόσος είναι κληρονομική. Κληρονομείται κατά τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα με ατελή διείσδυση, αλλά υπάρχουν και μορφές με αυτοσωματική υπολειπόμενη κληρονομικότητα, όπως η νόσος Νάξος που έχει χαρακτηριστικό δερματικό φαινότυπο. 1,2 Παθολογοανατομικά η ARVC/D χαρακτηρίζεται από προοδευτική αντικατάσταση του μυοκαρδίου της δεξιάς κοιλίας από ινώδη ή ινολιπώδη ιστό. 3 Εκδηλώνεται κατά ή μετά την εφηβεία (στο 80% των περιπτώσεων πριν από την ηλικία των 40 ετών), με συμπτώματα που ποικίλουν από αίσθημα παλμών μέχρι συγκοπή ή αιφνίδιο θάνατο, ο οποίος μπορεί να αποτελεί την πρώτη εκδήλωση της νόσου. Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να οδηγήσει σε δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια. 4 Αποδίδεται σε μεταλλάξεις των πρωτεϊνών των δεσμοσωμάτων του μυοκαρδίου (της πλακοσφαιρίνης, της δεσμοπλακίνης, της πλακοφιλίνης-2, της δεσμογλεΐνης-2 και της δεσμοκολίνης-2), που οδηγούν σε βλάβη των συνδέσεων των μυοκαρδιακών κυττάρων, κυτταρικό θάνατο και αντικατάσταση από ινολιπώδη ιστό, με αποτέλεσμα διάταση, λέπτυνση και υποκινησία/δυσκινησία του τοιχώματος της δεξιάς κοιλίας, ενώ η δοκιδωτή ζώνη παρουσιάζει αντιρροπιστική υπερτροφία. 5 Σε συνθήκες αυξημένου μηχανικού stress προσβάλλονται πιο πρώιμα τα λεπτότερα τμήματα της δεξιάς κοιλίας, ιδιαίτερα το οπίσθιο τοίχω- (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση) HJC 301

2 Δ. Αβραμίδης και συν. μα, ο χώρος εξόδου και η κορυφή («τρίγωνο της δυσπλασίας»). 6,7 Η νόσος εκτείνεται από τις υποεπικαρδιακές προς τις υπενδοκαρδιακές στιβάδες του μυοκαρδίου. Οι μυοκαρδιακές ίνες που βρίσκονται μέσα σε ζώνες ινολιπώδους ιστού αποτελούν υπόστρωμα βραδείας αγωγής, που ευνοεί τις κοιλιακές αρρυθμίες με μηχανισμό επανεισόδου. 4 Περιγραφή της περιπτώσεως Γυναίκα 51 ετών, χωρίς παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, προσήλθε με προέχον ενόχλημα δύσπνοια και κόπωση στη μικρή προσπάθεια. Σε ηλικία 36 ετών υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και ακτινοθεραπεία για καρκίνο του λάρυγγα. Η παρούσα νόσος αρχίζει προ 10ετίας, όταν παρουσίασε για πρώτη φορά δύσπνοια στη μικρή προσπάθεια. Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) διαπιστώθηκαν διφασικά ή αρνητικά κύματα Τ στις απαγωγές I, II, III, avf και στις προκάρδιες απαγωγές V1 έως V6, τα οποία δεν υπήρχαν σε προ 20ετίας ΗΚΓ. Στο ηχωκαρδιογράφημα βρέθηκε μικρού βαθμού πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας χωρίς ανεπάρκεια. Η μέγιστη δοκιμασία κοπώσεως ήταν αρνητική για ισχαιμία και χωρίς αρρυθμίες στα 10 λεπτά. Κατά τα επόμενα 7 χρόνια είχε άλλοτε άλλης βαρύτητας επεισόδια με λιποθυμική τάση, αίσθημα παλμών και δύσπνοια στη μικρή προσπάθεια. Προ 3ετίας παρουσίασε συσφιγκτικό άλγος στο επιγάστριο και στο στέρνο, δύσπνοια, τάση για έμετο και λιποθυμική τάση σε έντονη κόπωση. Το ΗΚΓ ήταν όμοιο με το προηγούμενο και επιπλέον παρουσίαζε κοιλιακές έκτακτες συστολές με μορφολογία αποκλεισμού του αριστερού σκέλους (LBBB). Ο εργαστηριακός έλεγχος, που περιλάμβανε CRP και ανοσολογικό έλεγχο ήταν στα φυσιολογικά όρια. Το ηχωκαρδιογράφημα είχε ευρήματα παρόμοια με το προηγούμενο. Το Holter ρυθμού ήταν χωρίς ιδιαίτερα ευρήματα και η δοκιμασία κοπώσεως ήταν και πάλι αρνητική για ισχαιμία και χωρίς αρρυθμίες. Στo σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου η καθήλωση του ραδιοφαρμάκου ήταν ομότιμη και ομοιογενής (αρνητικό για ισχαιμία). Μετά από νέο επεισόδιο προκαρδίου άλγους με δύσπνοια, υποβλήθηκε σε στεφανιογραφία στην οποία δεν βρέθηκαν αγγειογραφικά σημαντικές στενώσεις. Στο τμήμα μας ήλθε για περαιτέρω διερεύνηση της δύσπνοιας και της κόπωσης στη μικρή προσπάθεια. Κατά την κλινική εξέταση οι καρδιακοί τόνοι ήταν φυσιολογικοί. Δεν διαπιστώθηκε καρδιακό φύσημα. Ο σφυγμός ήταν κανονικός, με έκτακτες συστολές, και η αρτηριακή πίεση ανερχόταν σε 95/60 mmhg. Το αναπνευστικό ψιθύρισμα ήταν φυσιολογικό, χωρίς πρόσθετους ήχους. Το ΗΚΓ (Εικόνα 1) έδειξε χαμηλά δυναμικά στις απαγωγές των άκρων και βραδεία πρόοδο των R στις προκάρδιες απαγωγές. Το σύμπλεγμα QRS είχε φυσιολογικό εύρος (90 msec στις απαγωγές V1 και V2) και δεν διαπιστώθηκαν μεταδιεγερτικά κύματα έψιλον. Υπήρχαν διαταραχές επαναπόλωσης με ανεστραμμένα κύματα T στις απαγωγές V1-V6 (επιπεδωμένα στη V1 και βαθύτερα αρνητικά στις απαγωγές V4-V6), καθώς και στις απαγωγές ΙΙ, ΙΙΙ και avf. Καταγράφηκαν συχνές κοιλιακές έκτακτες συστολές με μορφολογία αποκλεισμού του αριστερού σκέλους και ανώτερο άξονα, υποδεικνύοντας την προέλευσή τους από το οπίσθιο τοίχωμα της δεξιάς κοιλίας. Στο ηχωκαρδιογράφημα (Εικόνα 2), η αριστερά κοιλία είχε φυσιολογικές διαστάσεις, (τελοδιαστολική διάμετρος 4,6 cm, τελοσυστολική διάμετρος 3,1 cm), με τοιχωματικό πάχος 0,7 cm, και συστολική απόδοση στα κατώτερα φυσιολογικά όρια (ΚΕ=55%). Διαπιστώθηκε μικρού βαθμού υποκινησία, καθώς και έντονη δοκίδωση του κατωτέρουπλαγίου τοιχώματος, χωρίς όμως να πληρούνται τα διαγνωστικά κριτήρια για μη συμπαγή αριστερή κοιλία. Η δεξιά κοιλία ήταν ελαφρά διατεταμένη (διάμετρος χώρου εξόδου σε παραστερνική θέση κατά τον επιμήκη άξονα 34 mm, διάμετρος χώρου εισόδου σε κορυφαία θέση 4-κοιλοτήτων 35 mm). Υπήρχαν δυσκινητικές περιοχές με μικροανευρύσματα στο χώρο εισόδου, στο οπισθιο-διαφραγματικό τοίχωμα, στο χώρο εξόδου και στην κορυφή της δεξιάς κοιλίας, πάνω από τη διάμεση δεσμίδα. Επίσης υπήρχε έντονη δοκίδωση στην κορυφή και πάχυνση της διάμεσης δεσμίδας. Με τα ευρήματα αυτά τέθηκε ως πιθανή η διάγνωση της ARVC/D. Υπήρχε επίσης μέτρια ανεπάρκεια της τριγλώχινας βαλβίδας χωρίς αξιόλογη αύξηση της συστολικής πίεσης της δεξιάς κοιλίας (περίπου 30 mmhg). Στη διαμιτροειδική ροή η σχέση Ε/Α ήταν μεγαλύτερη του 1 και ο χρόνος επιβράδυνσης ήταν 200 msec. Με το ιστικό Doppler στο ελεύθερο τοίχωμα της δεξιάς κοιλίας καταγράφηκαν μειωμένες η συστολική και η πρώιμη διαστολική ταχύτητα (Sa=8,68 cm/sec και Ea=5,65 cm/sec, αντίστοιχα), ενώ η όψιμη διαστολική ταχύτητα ήταν στα φυσιολογικά όρια (Aa=8,77 cm/sec) και η σχέση Ea/Aa ήταν παθολογική (<1). Η μαγνητική τομογραφία ανέδειξε αριστερή κοιλία με φυσιολογικό τελοδιαστολικό και τελοσυστολικό όγκο, ομοιογενές σήμα και εστιακή υποκινησία 302 HJC (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση)

3 Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια Δεξιάς Κοιλίας Εικόνα 1. ΗΚΓ: Χαμηλά δυναμικά με πτωχή πρόοδο των R στις προκάρδιες απαγωγές και φυσιολογικό εύρος του συμπλέγματος QRS. Αρνητικά κύματα T στις κατώτερες και όλες τις προκάρδιες απαγωγές (βαθύτερα στις απαγωγές V4-V6). Συχνές κοιλιακές έκτακτες συστολές με μορφολογία αποκλεισμού του αριστερού σκέλους και ανώτερο άξονα. του κορυφαίου οπισθίου-κατωτέρου τοιχώματος. Η δεξιά κοιλία εκτιμήθηκε οπτικά ως φυσιολογικού μεγέθους, με ανομοιογενές σήμα και δυσκινησία του ελευθέρου και του προσθίου βασικού τοιχώματος του χώρου εξόδου της. Στις καθυστερημένες λήψεις μετά τη χορήγηση γαδολινίου δεν υπήρχε ενίσχυση του σήματος συμβατή με ουλή. Στο 24ωρο Holter ρυθμού καταγράφηκαν >1.000 κοιλιακές έκτακτες συστολές, 6 ζεύγη και μία ριπή μη εμμένουσας κοιλιακής ταχυκαρδίας (5 συστολές). Το ΗΚΓ συγκερασμού ήταν θετικό για όψιμα δυναμικά, με διάρκεια του filtered QRS (QRSf) 99 msec, διάρκεια του χαμηλού εύρους σήματος (LAS) 41 msec, και root-mean-square (RMS) voltage των τελικών 40 msec 19 μv. Η καρδιοαναπνευστική κόπωση σε κυλιόμενο τάπητα με πρωτόκολλο Dargie διακόπηκε στα 12 λεπτά και 30 δευτερόλεπτα (6,5 METS) λόγω μυϊκού καμάτου. Δεν παρουσίασε στηθάγχη ούτε ισχαιμικές μεταβολές στο ΗΚΓ. Είχε αραιές μονόμορφες κοιλιακές έκτακτες συστολές στην ηρεμία και στην άσκηση. Η μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου ήταν 21,3 ml/ Kg/min (Κατηγορία A κατά Weber), δείχνοντας ελάχιστη επιβάρυνση της λειτουργικής ικανότητας του καρδιοαναπνευστικού συστήματος (κατηγορία ΙΙ κατά ΝΥΗΑ). Με βάση τα ευρήματα αυτά εκτιμήθηκε ότι πληρούνται ένα μείζον και τρία ελάσσονα κριτήρια για τη διάγνωση της ARVC/D, δηλαδή ύπαρξη εντοπισμένων ανευρυσμάτων της δεξιάς κοιλίας (μείζον), αναστροφή του κύματος Τ στις απαγωγές V2-V3 (έλασσον), θετικά όψιμα δυναμικά (έλασσον), και μη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία, καθώς επίσης και κοιλιακές έκτακτες συστολές με μορφολογία LBBB, περισσότερες από 1.000/24ωρο (έλασσον). Δεν αναφέρεται άλλη γνωστή περίπτωση ARVC/ D στην οικογένεια της ασθενούς, ούτε αιφνίδιος θάνατος. Η ασθενής δεν κατάγεται από τη Νάξο ή τις Κυκλάδες γενικότερα, και δεν έχει φαινότυπο νόσου Νάξος. Από το ιστορικό, το ΗΚΓ και το ηχωκαρδιο- (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση) HJC 303

4 Δ. Αβραμίδης και συν. Α B Γ Δ Εικόνα 2. Δισδιάστατο ηχωκαρδιογράφημα: Δεξιά κοιλία διατεταμένη με περιοχές με μειωμένο πάχος και ανεύρυσμα στην κορυφή πάνω από τη διάμεση δεσμίδα. Έντονη δοκίδωση στην κορυφή και πάχυνση της διάμεσης δεσμίδας. Ιστικό Doppler: Πρώιμη διαστολική ταχύτητα μικρότερη της όψιμης διαστολικής ταχύτητας (Εa<Aa). γράφημα των 2 παιδιών της (άνδρες 21 και 23 ετών) δεν υπήρξαν ευρήματα ενδεικτικά της νόσου. Ο γονιδιακός έλεγχος της ίδιας και των παιδιών της ήταν αρνητικός για μεταλλάξεις της πλακοσφαιρίνης, της δεσμοπλακίνης, της πλακοφιλίνης-2, της δεσμοκολίνης-2, και της δεσμογλεΐνης-2. Η ασθενής παρέμεινε σε τακτική παρακολούθηση, λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή με σοταλόλη 80 mg και ραμιπρίλη 1,25 mg ημερησίως, στις δόσεις που επέτρεπαν η χαμηλή καρδιακή συχνότητα (50 έως 55 σφύξεις ανά λεπτό) και η χαμηλή αρτηριακή πίεση (συστολική 90 έως 100 mmhg). Κατά τα 5 χρόνια της μετέπειτα παρακολούθησης δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή της κλινικής εικόνας ή συγκοπτικό επεισόδιο. Τον τέταρτο χρόνο καταγράφηκε σε Holter ρυθμού άλλο ένα επεισόδιο μη εμμένουσας κοιλιακής ταχυκαρδίας με συχνότητα 105 ανά λεπτό. Στην ασθενή συστήσαμε να υποβληθεί σε ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, αλλά δεν ακολούθησε την οδηγία μας. Τον πέμπτο χρόνο παρουσίασε στο ΗΚΓ απώλεια των δυναμικών (R) στις απαγωγές V5-V6. Στο ηχωκαρδιογράφημα η αριστερή κοιλία βρέθηκε σημαντικά επηρεασμένη με κλάσμα εξωθήσεως 35-40% και ακινησία του κατωτέρου - οπισθίου τοιχώματος. Η δεξιά κοιλία ήταν σημαντικά διατεταμένη με λέπτυνση του ελευθέρου τοιχώματος, μικροανευρύσματα των τοιχωμάτων, αυξημένη δοκίδωση και διάταση του τριγλωχινικού δακτυλίου. Νέα μαγνητική τομογραφία έδειξε ήπια διάταση της αριστερής κοιλίας, κλάσμα εξωθήσεως 49%, λέπτυνση και δυσκινησία της κορυφής και υποκινησία κατωτέρου και κατωτεροπλαγίου τοιχώματος. Η δεξιά κοιλία ήταν διατεταμένη (τελοδιαστολικός όγκος 134 ml, 84 ml/m 2 ) με μετρίως σημαντικού βαθμού ελάττωση της συστολικής απόδοσης (κλάσμα εξωθήσεως 39%), δυσκινησία του χώρου εξόδου, και ακινησία/δυσκινησία του κάτω τμήματος του ελευθέρου τοιχώματος. Στις καθυστερημένες λήψεις μετά χορήγηση σκιαγραφικού διαπιστώθηκε εστιακή επίταση του σήματος σε ολόκληρο το πάχος του μυοκαρδιακού τοιχώματος στην κορυφή της αριστερής κοιλίας και στη μέση μυοκαρδιακή στοιβάδα 304 HJC (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση)

5 Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια Δεξιάς Κοιλίας του βασικού τμήματος του κατωτεροπλαγίου τοιχώματος. Επίσης, διαπιστώθηκε επίταση του σήματος στο κατώτερο τμήμα του ελευθέρου τοιχώματος της δεξιάς κοιλίας. Λόγω της εξέλιξης της νόσου και στις δύο κοιλίες, με σημαντικά πλέον επηρεασμένη την αριστερή κοιλία, συστήθηκε η εμφύτευση απινιδωτή. Κατά την τοποθέτηση του απινιδωτή ελήφθησαν βιοψίες μυοκαρδίου από την πάσχουσα κορυφή της δεξιάς κοιλίας. Η ιστολογική εικόνα ήταν απόλυτα συμβατή με ARVC/D, με εκτεταμένη απώλεια μυοκαρδιακών ινών (>60%) με αντικατάστασή τους κυρίως από ινώδη ιστό, παρουσία ελάχιστου λιπώδους ιστού και λίγων φλεγμονωδών κυττάρων, ενώ τα μυοκαρδιακά κύτταρα είχαν ανώμαλους δυσμετρικούς και δυσμορφικούς πυρήνες. Δεν διαπιστώθηκαν κοκκιώματα ή πολυπύρηνα γιγαντοκύτταρα που είναι παθογνωμονικά της σαρκοείδωσης (Εικόνα 3). Εξάλλου, ο λοιπός έλεγχος για σαρκοείδωση (ακτινογραφία θώρακος, SACE, ασβέστιο, φωσφόρος, αλκαλική φωσφατάση, TKE, CRP) ήταν αρνητικός. Στο υλικό της βιοψίας έγινε επίσης ανοσοϊστοχημική ανάλυση στην οποία το σήμα πλακοσφαιρίνης στους ενδιάμεσους δίσκους ήταν φυσιολογικό (αρνητικό για ARVC/D, Εικόνα 4). Μετά την εμφύτευση του απινιδωτή η ασθενής δεν παρουσίασε άλλα επεισόδια κοιλιακής ταχυκαρδίας. Παρουσίασε όμως επεισόδια συμπτωματικής κολπικής μαρμαρυγής, οπότε η σοταλόλη αντικαταστάθηκε με αμιοδαρόνη και καρβεντιλόλη, και στην αγωγή προστέθηκε βαρφαρίνη. Συζήτηση Η επίπτωση της ARVC/D στο γενικό πληθυσμό κυμαίνεται από 1/1.000 έως 1/5.000, με ευρεία γεωγραφική μεταβλητότητα. Η νόσος φαίνεται να αποτελεί σημαντική αιτία αιφνίδιου θανάτου σε νέους ηλικίας <35 ετών, ιδιαίτερα σε αθλητές. 3 Η φυσική ιστορία της νόσου περιλαμβάνει 4 φάσεις. 6,8 Στην πρώτη «συγκεκαλυμμένη» φάση, οι ασθενείς είναι συχνά ασυμπτωματικοί, αλλά μπορεί να είναι σε κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου, ιδίως κατά την άσκηση. Οι δομικές αλλοιώσεις, όταν υπάρχουν, είναι μικρής έκτασης και μπορεί να περιορίζονται σε μία περιοχή του «τριγώνου της δυσπλασίας». Στη δεύτερη «εμφανή» φάση παρατηρούνται συμπτωματικές κοιλιακές αρρυθμίες και οι μορφολογικές και λειτουργικές αλλοιώσεις της δεξιάς κοιλίας είναι εμφανέστερες. Η τρίτη φάση χαρακτηρίζεται από διάχυτη προσβολή της δεξιάς κοιλίας, ενώ η λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας συγκριτικά διατηρείται. Στην τέταρτη προχωρημένη φάση επέρχεται σοβαρή διάχυτη αμφικοιλιακή προσβολή, με φαινότυπο που μοιάζει με διατατική μυοκαρδιοπάθεια. 6,8,9 Η διάγνωση βασίζεται στα κριτήρια που θεσπίστηκαν το 1994 από την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία και την Παγκόσμια Καρδιολογική Ομοσπονδία. 10 Γενετικά, ηλεκτροκαρδιογραφικά, αρρυθμιολογικά, δομικά και ιστολογικά χαρακτηριστικά της νόσου κατατάχθηκαν σε μείζονα και ελάσσονα κριτήρια. Η παρουσία δύο μειζόνων, ενός μείζονος και δύο ελασσόνων ή τεσσάρων ελασσόνων κριτηρίων από Α B Εικόνα 3. Ιστολογική εικόνα του μυοκαρδίου της δεξιάς κοιλίας από το υλικό της ενδομυοκαρδιακής βιοψίας (3Α: αιματοξυλίνη-ηωσίνη, 3Β: τρίχρωμη χρώση). Εκτεταμένη απώλεια μυοκαρδίου (>60%) με ινώδη αντικατάστασή του, σπάνια λιπώδη και λίγα φλεγμονώδη κύτταρα, ενώ τα μυοκαρδιακά κύτταρα έχουν ανώμαλους δυσμετρικούς και δυσμορφικούς πυρήνες. (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση) HJC 305

6 Δ. Αβραμίδης και συν. A1 A2 A3 Β1 Β2 Β3 Εικόνα 4. Ανοσοϊστοχημική ανάλυση όπου το σήμα της πλακοσφαιρίνης και της κοννεξίνης-43 στους ενδιάμεσους δίσκους είναι φυσιολογικό. Σειρά Α: υγιής μάρτυρας. Σειρά Β: δείγμα από την ασθενή. Α1 και Β1: Ν-καντερίνη, Α2 και Β2: πλακοσφαιρίνη, Α3 και Β3: κοννεξίνη-43. διαφορετικές κατηγορίες θέτει τη διάγνωση με υψηλή ειδικότητα, αλλά με χαμηλή ευαισθησία. Για τους συγγενείς 1ου βαθμού ασθενών με ARVC/D (με 50% πιθανότητα να φέρουν τη μετάλλαξη), έχουν προταθεί τροποποιημένα κριτήρια, καθώς σε αυτούς ένα μεμονωμένο κριτήριο ARVC/D μπορεί να αποτελεί έκφραση της νόσου. 11 Στις αρχές του τρέχοντος έτους δημοσιεύθηκε πρόταση τροποποίησης των διαγνωστικών κριτηρίων, που ενσωματώνει νέες γνώσεις και τεχνολογίες και περιλαμβάνει ποσοτικές παραμέτρους για τις απεικονιστικές μελέτες, με στόχο να βελτιωθεί η διαγνωστική ευαισθησία χωρίς να περιορισθεί η διαγνωστική ειδικότητα. 12 Για την ανίχνευση των δομικών και λειτουργικών διαταραχών το ηχωκαρδιογράφημα είναι η πλέον εύχρηστη και ευρύτερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος. Οι διαστάσεις της δεξιάς κοιλίας βρίσκονται αυξημένες, και η κλασματική μεταβολή της επιφάνειας της δεξιάς κοιλίας είναι μικρότερη από 32% στο 66% των ασθενών. Η διάμετρος του χώρου εξόδου είναι μεγαλύτερη από 30 mm στο 90% (ειδικότητα 86%), ενώ τμηματικές διαταραχές της κινητικότητας της δεξιάς κοιλίας παρατηρούνται στο 80%. Διαταραχές της δοκίδωσης παρατηρούνται στο 54% και η διάμεση δεσμίδα είναι υπερανακλαστική στο 34%. Ανευρύσματα ανευρίσκονται σε ποσοστό 17%. 13 Με το ιστικό Doppler η πρώιμη διαστολική ταχύτητα Εα είναι μειωμένη, ενώ η ταχύτητα Αα παραμένει αμετάβλητη. 14 Σε γονοτυπημένο πληθυσμό ARVC/D σε οικογένειες από την Ελλάδα και την Κύπρο (μεταλλάξεις πλακοσφαιρίνης και πλακοφιλίνης-2), που είναι o πιο αντιπροσωπευτικός του κλινικού φάσματος της νόσου, διαπιστώθηκαν τα εξής: 15 Το ΗΚΓ ηρεμίας ήταν παθολογικό σε ποσοστό >90% με κυριότερο εύρημα τα ανεστραμμένα κύματα T στις απαγωγές V1-V3. Κύματα «ε» (μικρά στενά κύματα στην τελική φάση ή μετά το τέλος του συμπλέγματος QRS στις πρόσθιες προκάρδιες ή σπανιότερα στις κατώτερες απαγωγές), που είναι ειδικά της νόσου, διαπιστώθηκαν στο 1/3 των περιπτώσεων. Το ηχωκαρδιογράφημα αποκάλυψε δομικές και λειτουργικές διαταραχές της δεξιάς κοιλίας στο 100% των ασθενών και της αριστερής κοιλίας σε ποσοστό μέχρι 23%. Το κυριότερο ηχωκαρδιογραφικό εύρημα ήταν 306 HJC (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση)

7 Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια Δεξιάς Κοιλίας οι τμηματικές διαταραχές κινητικότητας της δεξιάς κοιλίας (100%), ενώ διάταση του χώρου εξόδου (>33 mm) ή του χώρου εισόδου (>40 mm) της δεξιάς κοιλίας διαπιστώθηκε σε ποσοστό μέχρι 58%. Ανευρύσματα της δεξιάς κοιλίας (ακινητικές ή δυσκινητικές περιοχές με διαστολική προπέτεια), που είναι ειδικά της νόσου, διαπιστώθηκαν σε ποσοστό περίπου 60%. 15 Τα όψιμα δυναμικά είναι παθολογικά στο 58-74% και σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αρρυθμιών. 12 Με τη μαγνητική τομογραφία (MRI) ανιχνεύονται η λιπώδης διήθηση του μυοκαρδίου, η λέπτυνση του τοιχώματος και οι τμηματικές διαταραχές της κινητικότητας της δεξιάς κοιλίας. Εντούτοις, η μέθοδος έχει σημαντικούς περιορισμούς. Επικαρδιακό λίπος υπάρχει φυσιολογικά στην κολποκοιλιακή αύλακα και στο προσθιοκορυφαίο τοίχωμα της δεξιάς κοιλίας και μάλιστα το 50% των φυσιολογικών ηλικιωμένων έχει λιπώδη διήθηση (μη ειδικό εύρημα). Σε μία μελέτη, από 46 ασθενείς οι οποίοι είχαν θεωρηθεί ως πάσχοντες από ARVC/D με κριτήριο τη λιπώδη διήθηση και τη λέπτυνση του τοιχώματος στην MRI, τελικά κανείς δεν είχε τη νόσο, και τα ευρήματα δεν επιβεβαιώθηκαν σε επανάληψη της εξέτασης. 16 Σε άλλη μελέτη, σε 29 υγιείς, η MRI ήταν θετική για μορφοκινητικές διαταραχές της δεξιάς κοιλίας συμβατές με ARVC/D στο 93% (δυσκινησία 76%, υποκινησία 38%). 17 Στην MRI με σκιαγραφικό μέσο και τεχνική καθυστερημένης ενίσχυσης (delayed-enhancement) ανιχνεύεται ο ινώδης ιστός. Η μέθοδος είναι θετική στα 2/3 των ασθενών με ARVC/D, και έχει βρεθεί καλή συσχέτιση με την ιστοπαθολογία, το βαθμό δυσλειτουργίας της δεξιάς κοιλίας, και την πρόκληση κοιλιακής ταχυκαρδίας στην ηλεκτροφυσιολογική μελέτη. 18 Η βιοψία μυοκαρδίου είναι διαγνωστική όταν βρεθούν μυοκύτταρα <60% με ινώδη αντικατάσταση στο ελεύθερο τοίχωμα της δεξιάς κοιλίας, με ή χωρίς λιπώδη αντικατάσταση. 12 Ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να σχετίζεται με απουσία προσβολής του μεσοκοιλιακού διαφράγματος (απ όπου λαμβάνεται συνήθως η βιοψία), με τον τμηματικό χαρακτήρα της νόσου (ακόμη και αν η λήψη γίνει από το ελεύθερο τοίχωμα της δεξιάς κοιλίας όπου τυπικά βρίσκονται οι αλλοιώσεις), ή με το γεγονός ότι η προσβολή, στα αρχικά τουλάχιστον στάδια, εντοπίζεται μόνο στις υποεπικαρδιακές στιβάδες του μυοκαρδίου. Σε βιοψίες από το ελεύθερο τοίχωμα η ευαισθησία πλησιάζει το 80% με ειδικότητα 92%. Η λήψη από το ελεύθερο τοίχωμα ενέχει κίνδυνο διάτρησης. 19 Πρόσφατα βρέθηκε ότι σε ανοσοϊστοχημική ανάλυση δείγματος καρδιακού ιστού, το σήμα της πλακοσφαιρίνης στις συνδέσεις των μυοκαρδιακών κυττάρων είναι σημαντικά μειωμένο στους ασθενείς με ARVC/D, ενώ είναι έντονα θετικό στους υγιείς μάρτυρες, καθώς επίσης και στους πάσχοντες από διατατική ή υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια ή από καρδιακή ανεπάρκεια ισχαιμικής αιτιολογίας. 20 Με τη μέθοδο αυτή τέθηκε ορθά η διάγνωση σε 10 από 11 περιπτώσεις βέβαιης (με κλινικά κριτήρια) ARVC/D και αποκλείσθηκε ορθά η διάγνωση της ARVC/D σε 10 από 11 περιπτώσεις χωρίς ARVC/D (ευαισθησία 91% και ειδικότητα 82%). Το σήμα της πλακοσφαιρίνης είναι μειωμένο όχι μόνον σε πάσχοντα τμήματα της δεξιάς κοιλίας με τυπικές αλλοιώσεις και ινολιπώδη αντικατάσταση, αλλά και σε τμήματα που φαίνονται φυσιολογικά, καθώς επίσης στην αριστερή κοιλία, στο μεσοκοιλιακό διάφραγμα, και στο υπενδοκάρδιο των τμημάτων αυτών. Οι παρατηρήσεις αυτές υποδηλώνουν ότι ίσως δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνονται βιοψίες από περιοχές με δομικές μεταβολές, προκειμένου να διαγνωσθεί η ARVC/D. 20 Εντούτοις, στην ασθενή μας, η ιστολογική εξέταση ήταν τυπική για ARVC/D και η ανοσοϊστοχημική ανάλυση αρνητική. Οι περιπτώσεις ARVC/D με αρνητική ανοσοϊστοχημική ανάλυση είναι σχετικά σπάνιες και αφορούν σε σποραδικές περιπτώσεις της νόσου με αρνητικό γενετικό έλεγχο για δεσμοσωματικές μεταλλάξεις (όπως δηλαδή και η συγκεκριμένη ασθενής). Σε αυτές τις περιπτώσεις πιθανόν να πρόκειται για «επίκτητη» μορφή ARVC. Σε ήπιες μορφές ARVC/D χωρίς σαφείς δομικές διαταραχές της δεξιάς κοιλίας, απαιτείται διαφορική διάγνωση από άλλες αρρυθμιογόνες καταστάσεις με δομικά φυσιολογική καρδιά, όπως η κοιλιακή ταχυκαρδία από το χώρο εξόδου της δεξιάς κοιλίας, η κατεχολαμινεργική κοιλιακή ταχυκαρδία και το σύνδρομο Brugada. Σε σοβαρές μορφές ARVC/D με διάχυτη προσβολή και των δύο κοιλιών απαιτείται διαφορική διάγνωση από τη διατατική μυοκαρδιοπάθεια. Η καρδιακή σαρκοείδωση μπορεί να μιμηθεί απόλυτα την ARVC/D όσον αφορά τα κλινικά της χαρακτηριστικά (ηλεκτροκαρδιογραφικά, δομικά και αρρυθμιολογικά) και η τελική διάγνωση να απαιτήσει ενδομυοκαρδιακή βιοψία. Διαφορική διάγνωση της ARVC/D από την καρδιακή σαρκοείδωση είναι απαραίτητο να γίνεται σε σποραδικές περιπτώσεις ARVC/D, ιδιαίτερα με συνυπάρχουσα προσβολή της αριστερής κοιλίας. 21 Αναζήτηση οζώδους ερυθήματος, αιματολογικός έλεγχος (SACE, ασβέστιο και φωσφόρος ορού, αλκαλική φωσφατάση, ΤΚΕ, CRP) και ακτινογραφία θώρακος μπορεί να βοηθή- (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση) HJC 307

8 Δ. Αβραμίδης και συν. σουν στη διάγνωση (πρωτόκολλο Ιατρικού Κέντρου «Γιάννης Πρωτονοτάριος», Νάξος). Στην ασθενή μας, ο έλεγχος για σαρκοείδωση, συμπεριλαμβανομένης της βιοψίας μυοκαρδίου και της μαγνητικής τομογραφίας (απουσία προσβολής του μεσοκοιλιακού διαφράγματος και ευρημάτων από τους πνεύμονες και το μεσοθωράκιο που θα ήταν υπέρ της σαρκοείδωσης), ήταν αρνητικός. Από 100 περιπτώσεις ARVC/D στις ΗΠΑ, εν ζωή διαγνώσθηκε το 69%. Το 50% των ασθενών ήταν ασυμπτωματικοί μέχρι την ηλικία των 35 ετών. Στο 50% η πρώτη εκδήλωση της νόσου ήταν κακοήθης ή δυνητικά κακοήθης αρρυθμία (26% συγκοπή, 23% αιφνίδιος θάνατος). Η εξέλιξη σε καρδιακή ανεπάρκεια ήταν ασυνήθης (10%). 22 Για τους ασθενείς με ιστορικό κοιλιακής ταχυκαρδίας, ο κίνδυνος θανάτου κυμαίνεται σε διάφορες δημοσιεύσεις από 0,08% 23 έως και 4% ετησίως. 24,25 Σε αυξημένο κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου είναι οι ασθενείς με ARVC/D και ιστορικό καρδιακής ανακοπής ή αιμοδυναμικά ασταθούς κοιλιακής ταχυκαρδίας, με υποτροπιάζοντα συγκοπτικά επεισόδια, με προσβολή της αριστερής κοιλίας, οι νεότεροι ασθενείς και εκείνοι με διασπορά QRS 40 msec Στην προαναφερθείσα μελέτη από την Ελλάδα και την Κύπρο με γονοτυπημένο πληθυσμό ARVC/D, διασπορά QRS 40 msec σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο για μη θανατηφόρα αρρυθμικά επεισόδια (συγκοπή, εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία) όχι όμως με αιφνίδιο θάνατο. Με τον αιφνίδιο θάνατο τάση συσχέτισης έδειξε η προσβολή της αριστερής κοιλίας. 15 Οι ασθενείς με τη νόσο Νάξος έχουν βαρύτερη πρόγνωση. Σε μία μελέτη, το 62% παρουσίασε δομική εξέλιξη της νόσου στη δεξιά κοιλία στη δεκαετία, ενώ το 27% παρουσίασε καρδιακή ανεπάρκεια. Το 46% παρουσίασε συμπτωματικές κοιλιακές αρρυθμίες και η ετήσια καρδιακή θνητότητα ήταν 3% (αιφνίδιος θάνατος 2,3%). 28 Η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη (ΗΦΜ) δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για τη διαστρωμάτωση κινδύνου και τα δεδομένα είναι αντιφατικά. Στη μελέτη των Corrado και συν, 26 από τους 132 ασθενείς που έλαβαν απινιδωτή οι 111 είχαν προηγουμένως υποβληθεί σε ΗΦΜ και εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία είχε εισαχθεί στους 98. Η θετική και αρνητική προγνωστική αξία της ΗΦΜ για ορθή παρέμβαση της συσκευής ήταν μόνο 49% και 54% αντίστοιχα. Αντίθετα, η ΗΦΜ είχε την τάση να προβλέπει την ορθή παρέμβαση του απινιδωτή (p=0,07) στη μελέτη των Wichter και συν, 29 και την προέβλεψε με στατιστική σημαντικότητα (p=0,024) στη μελέτη των Roguin και συν. 30 Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, η ΗΦΜ μπορεί να είναι χρήσιμη για τη διαστρωμάτωση του κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο σε ασθενείς με ARVC/D (Κατηγορία IIb, επίπεδο απόδειξης C). 31 Η θεραπεία αποσκοπεί κυρίως στην πρόληψη και αντιμετώπιση των κακοήθων αρρυθμιών και του αιφνιδίου θανάτου. Ασθενείς με δεξιά ή αμφικοιλιακή καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον την ανάλογη θεραπεία. Εξάλλου, οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν τα ανταγωνιστικά αθλήματα και οποιαδήποτε δραστηριότητα προκαλεί αίσθημα παλμών, προσυγκοπτικά ή συγκοπτικά επεισόδια. 23 Ασθενείς με καλά ανεκτές και μη επικίνδυνες για τη ζωή κοιλιακές αρρυθμίες έχουν σχετικά χαμηλό κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου και μπορούν να αντιμετωπισθούν με αντιαρρυθμική αγωγή, καθοδηγούμενη από Holter ρυθμού και δοκιμασία κοπώσεως ή από ηλεκτροφυσιολογική μελέτη. 32 Η σοταλόλη κατέστειλε την υποτροπή της κοιλιακής ταχυκαρδίας στο 68,4% των ασθενών με εισαγόμενη και στο 82,8% των ασθενών με μη εισαγόμενη κοιλιακή ταχυκαρδία. 33 Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα εξετάσθηκαν σε όλους τους καταχωρημένους ασθενείς με ARVC/D στη βόρειο Αμερική στους οποίους έχει εμφυτευθεί απινιδωτής. Ούτε η σοταλόλη ούτε οι β-αναστολείς φάνηκαν να προστατεύουν, ενώ σε μικρό αριθμό ασθενών η αμιοδαρόνη υπερείχε στην πρόληψη των κοιλιακών αρρυθμιών. 34 Η κατάλυση με ρεύμα ραδιοσυχνότητας έχει χαμηλή επιτυχία. Αυτό πιθανώς οφείλεται στην πολλαπλότητα των αρρυθμιογόνων εστιών που είναι αποτέλεσμα της ανομοιόμορφης φύσης της νόσου, και στον προοδευτικό της χαρακτήρα, που οδηγεί στην εμφάνιση νέων μορφολογιών ταχυκαρδίας. Η κατάλυση μπορεί να είναι χρήσιμη ως συμπληρωματική θεραπεία στην αντιμετώπιση των ασθενών με ARVC/D που φέρουν εμφυτεύσιμο απινιδωτή και παρουσιάζουν συχνές υποτροπές κοιλιακής ταχυκαρδίας παρά τη βέλτιστη αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή. (Κατηγορία ΙΙa στις κατευθυντήριες οδηγίες, επίπεδο απόδειξης C). 31 Οι ασθενείς με ιστορικό ανάταξης από καρδιακή ανακοπή ή που δεν ανταποκρίνονται στην αντιαρρυθμική αγωγή, ή που δεν την ανέχονται είναι υποψήφιοι για εμφύτευση απινιδωτή. 22,26,29,30,35,37 Είναι φανερή η τάση τα τελευταία χρόνια να εμφυτεύεται απινιδωτής για πρωτογενή πρόληψη σε ολοένα αυξανόμενα ποσοστά. 26,29,30,35 Η εμφύτευση απινιδωτή συνιστάται για την πρόληψη του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου σε ασθενείς με ARVC/D με τεκμηριωμένη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία ή κοιλιακή 308 HJC (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση)

9 Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια Δεξιάς Κοιλίας μαρμαρυγή που λαμβάνουν χρονίως βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή και έχουν λογικό προσδόκιμο επιβίωσης με ικανοποιητική λειτουργική κατάσταση για περισσότερο από ένα έτος (Κατηγορία Ι, επίπεδο απόδειξης Β). 32 Η εμφύτευση απινιδωτή μπορεί να είναι αποτελεσματική για την πρόληψη του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου σε ασθενείς με ARVC/D με εκτεταμένη νόσο, περιλαμβανομένων εκείνων με συμμετοχή της αριστερής κοιλίας (όπως η ασθενής μας), με ένα ή περισσότερα προσβεβλημένα μέλη της οικογένειας με αιφνίδιο καρδιακό θάνατο ή με αδιάγνωστη συγκοπή όταν η κοιλιακή ταχυκαρδία ή η κοιλιακή μαρμαρυγή δεν έχουν αποκλεισθεί ως αιτίες της συγκοπής, που λαμβάνουν χρονίως βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή και έχουν λογικό προσδόκιμο επιβίωσης με ικανοποιητική λειτουργική κατάσταση για περισσότερο από ένα έτος (Κατηγορία ΙIa, επίπεδο απόδειξης C). 31 Σε ασθενείς που παρουσιάζουν ηλεκτρικές καταιγίδες, ο απινιδωτής μπορεί να είναι σωτήριος αλλά απαιτείται καταστολή των αρρυθμιών με φαρμακευτική αγωγή. Στη σειρά των Roguin και συν, 5 από τους 42 ασθενείς παρουσίασαν ηλεκτρικές καταιγίδες και αντιμετωπίστηκαν όλοι επιτυχώς με σοταλόλη. 30 Χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης των αρρυθμιών είναι η ολική απομόνωση του ελευθέρου τοιχώματος της δεξιάς κοιλίας. 38 Πλεονέκτημα της αποτελεί το ότι απομονώνει τις δύο κοιλίες μεταξύ τους. Έτσι περιορίζει τη μυοκαρδιακή μάζα που είναι διαθέσιμη για μαρμαρυγή και δεν επιτρέπει την εξάπλωση της κοιλιακής ταχυκαρδίας που ξεκινά από τη δεξιά κοιλία προς την αριστερή κοιλία. Ακολουθείται από οξεία μετεγχειρητική ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας, που προοδευτικά υποχωρεί. 39 Η μέθοδος αυτή έχει πρακτικά εγκαταλειφθεί μετά τη διάδοση του απινιδωτή. Η πρώτη εκδήλωση της νόσου στην ασθενή μας έγινε σε ηλικία 41 ετών με άτυπα στηθαγχικού τύπου ενοχλήματα και διαταραχές επαναπόλωσης στο ΗΚΓ ηρεμίας, ενώ ακολούθησαν επεισόδια σχετιζόμενα πιθανόν με αρρυθμία (αίσθημα προκάρδιων παλμών και λιποθυμική τάση). Σε ηλικία 48 ετών φαίνεται να κάνει νέα ώση της νόσου με στηθάγχη, πιθανά αρρυθμικά επεισόδια, εξέλιξη των διαταραχών επαναπόλωσης στο ΗΚΓ και δομική εξέλιξη της νόσου στη δεξιά κοιλία με επέκταση και στην αριστερή κοιλία. Ο τρόπος αυτός εξέλιξης της ARVD/C είναι γνωστός στη βιβλιογραφία. 40,41 Το ΗΚΓ με βαθειά ανεστραμμένα κύματα T στις αριστερές προκάρδιες και στις κατώτερες απαγωγές είναι χαρακτηριστικό προσβολής της αριστερής κοιλίας. 41,42 Το ότι ο απεικονιστικός έλεγχος (ηχωκαρδιογράφημα, MRI) έδειχνε (επί αρκετά χρόνια) ήπια μόνο ευρήματα από την αριστερή κοιλία (ελαφρά υποκινησία κατωτέρου-πλαγίου τοιχώματος) δεν σημαίνει ελαφρά προσβολή διότι η παθολογική εξεργασία λαμβάνει χώρα κυρίως στις υποεπικαρδιακές στιβάδες μη δίνοντας συνήθως αξιόλογες κινητικές διαταραχές. 41,42 Η νέα δομική εξέλιξη της νόσου κατά τον 5ο χρόνο της παρακολούθησης από το Τμήμα μας (15 χρόνια από την έναρξη των συμπτωμάτων), με σημαντική πλέον προσβολή της αριστερής κοιλίας επιβάρυνε την πρόγνωση της νόσου. Η ασθενής εντάχθηκε πλέον σε κατηγορία υψηλού κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, γι αυτό και συστήθηκε να υποβληθεί σε εμφύτευση απινιδωτή για πρωτογενή πρόληψη με ένδειξη κατηγορίας ΙΙa. 31 Ο αρνητικός γονιδιακός έλεγχος δεν είναι ασύμβατος με τη διάγνωση της νόσου. Μετάλλαξη στα γονίδια που κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες του συμπλέγματος των δεσμοσωμάτων ανιχνεύεται στο 40-43% των πασχόντων (με βάση τα ισχύοντα κριτήρια) από ARVC/D. 36,37 Στην οικογενή ARVC/D, μετάλλαξη ανιχνεύεται σχεδόν στο 70% των ασθενών και σε ακόμα ψηλότερο ποσοστό όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό πρωίμου αιφνιδίου θανάτου. 37 Στους ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια για τη διάγνωση της ARVC/D αλλά έχουν αρνητικό γονιδιακό έλεγχο, η εμφάνιση της νόσου είναι περισσότερο σποραδική. Σε ότι αφορά την εκδοχή να σχετίζεται η μυοκαρδιοπάθεια της ασθενούς με την ακτινοθεραπεία του τραχήλου στην οποία υποβλήθηκε για τον καρκίνο του λάρυγγα προ 17 ετών, η θωράκιση που εφαρμόσθηκε ήταν σχολαστική και η πιθανότητα σημαντικής ακτινοβόλησης του θώρακα κρίνεται ως εξαιρετικά χαμηλή. Στον προσδιορισμό των κλινικών, παθολογοανατομικών και γενετικών χαρακτηριστικών της ARVC/D, στην αξιολόγηση των διαγνωστικών κριτηρίων, στον προσδιορισμό των πρωτοκόλλων αντιμετώπισης της νόσου και της πρόληψης του αιφνιδίου θανάτου, προσδοκούμε να συνεισφέρουν οι δύο μεγάλες καταχωρήσεις περιπτώσεων ARVC/D, η Ευρωπαϊκή 43 και η Αμερικανική, που είναι σε εξέλιξη. Η Ελλάδα συμμετέχει με κέντρο αναφοράς το Ιατρικό Κέντρο «Γιάννης Πρωτονοτάριος» στη Νάξο. Βιβλιογραφία 1. Report of the 1995 World Health Organization/International Society and Federation of Cardiology Task Force on the (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση) HJC 309

10 Δ. Αβραμίδης και συν. definition and classification of cardiomyopathies. Circulation. 1996; 93: Protonotarios N, Tsatsopoulou A, Patsourakos P, et al. Cardiac abnormalities in familial palmoplantar keratosis. Br Heart J. 1986; 56: Thiene G, Nava A, Corrado D, et al. Right ventricular cardiomyopathy and sudden death in young people. N Engl J Med. 1988; 318: Protonotarios N, Tsatsopoulou A. Arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy/dysplasia and Naxos disease. Hellenic J Cardiol. 2004; 45: Tsatsopoulou AA, Protonotarios NI, McKenna WJ. Arrhythmogenic right ventricular dysplasia, a cell-adhesion cardiomyopathy: insights into disease pathogenesis from preliminary genotype-phenotype assessment. Heart. 2006; 92: Chowdhry SS, Lowe MD, Spoton SC, McKenna WJ. Arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy: clinical presentation, diagnosis and management. Am J Med. 2004; 117: Calkins H. Arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy. Curr Opin Cardiol. 2006; 21: Corrado D, Fontaine G, Marcus FL, et al. Arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy. Need for an international registry. Circulation. 2000; 10: e101-e Corrado D, Basso, C, Thiene G, et al. Spectrum of clinicopathologic manifestations of arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy/dysplasia: a multicenter study. J Am Coll Cardiol. 1997; 30: McKenna WJ, Thiene G, Nava A, et al. Diagnosis of arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy. Task Force of the Working Group Myocardial and Pericardial Disease of the European Society of Cardiology and of the Scientific Council on Cardiomyopathies of the International Society and Federation of Cardiology. Br Heart J. 1994; 71: Hamid MS, Norman M, Quraishi A, et al. Prospective evaluation of relatives for familial arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy reveals a need to broaden diagnostic criteria. J Am Coll Cardiol. 2002; 40: Marcus F, McKenna W, Duane Sherrill D, et al. Diagnosis of arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy/dysplasia. Proposed Modification of the Task Force Criteria. European Heart Journal Advance Access published February 19, Yoerger DM, Marcus F, Sherrill D, et al. Echocardiographic findings in patients meeting Task Force Criteria for arrhythmogenic right ventricular dysplasia. New insights from the multidisciplinary study of right ventricular dysplasia. J Am Coll Cardiol. 2005; 45: Lindstrom L, Wilkenshoff UM, Larsson H, et al. Echocardiographic assessment of arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. Heart. 2001; 86: Antoniades L, Tsatsopoulou A, Anastasakis A, et al. Arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy caused by deletions in plakophilin-2 and plakoglobin (Naxos disease) in families from Greece and Cyprus: genotype-phenotype relations, diagnostic features and prognosis. Eur Heart J. 2006; 27: Bomma C, Rutberg J, Tandri H, et al. Misdiagnosis of arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy. J Cardiovasc Electrophysiol. 2004; 15: Sievers B, Addo M, Franken U, et al. Right ventricular wall motion abnormalities found in healthy subjects by cardiovascular magnetic resonance imaging and characterized with a new segmental model. J Cardiovasc Magn Reson. 2004; 6: Tandri H, Saranathan M, Rodriguez ER, et al. Noninvasive detection of myocardial fibrosis in arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy using delayed-enhancement magnetic resonance imaging. J Am Col Cardiol. 2005; 45: Basso C, Ronco F, Marcus F, et al. Quantitative assessment of endomyocardial biopsy in arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy/dysplasia: an in vitro validation of diagnostic criteria. European Heart Journal. 2008; 29: Asimaki A, Tandri H, Huang H, et al. A new diagnostic test for arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. N Engl J Med. 2009; 360: Vasaiwala S, Finn C, Delpriore J, et al. Prospective study of cardiac sarcoid mimicking arrhythmogenic right ventricular dysplasia. J Cardiovasc Electrophysiol. 2009; 20: Dalal D, Nasir K, Bomma C, et al. Arrhythmogenic right ventricular dysplasia. A United States experience. Circulation. 2005; 112: Nava A, Bauce B, Basso C, et al. Clinical profile and longterm follow-up of 37 families with arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. J Am Coll Cardiol. 2000; 36: Hulot JS, Jouven X, Empana JP, et al. Natural history and risk stratification of arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy. Circulation. 2004; 110: Lemola K, Brunckhorst C, Helfenstein U, et al. Predictors of adverse outcome in patients with arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy: long term experience of a tertiary care centre. Heart. 2005; 91: Corrado D, Leoni L, Link MS, et al. Implantable cardioverter-defibrillator therapy for prevention of sudden death in patients with arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy/ dysplasia. Circulation. 2003; 108: Turrini, P, Corrado, D, Basso, C, et al. Dispersion of ventricular depolarization-repolarization: a noninvasive marker for risk stratification in arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. Circulation. 2001; 103: Protonotarios N, Tsatsopoulou A, Anastasakis A, et al. Genotype-phenotype assessment in autosomal recessive arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy (Naxos disease) caused by a deletion in plakoglobin. J Am Coll Cardiol. 2001; 38: Wichter T, Paul M, Wollmann C, et al. Implantable cardioverter/defibrillator therapy in arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy: single-center experience of long-term follow-up and complications in 60 patients. Circulation. 2004; 109: Roguin A, Bomma CS, Nasir K, et al. Implantable cardioverter-defibrillators in patients with arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy. J Am Coll Cardiol. 2004; 43: ACC/AHA/ESC 2006 guidelines for management of patients with ventricular arrhythmias and the prevention of sudden cardiac death - executive summary. Eur Heart J. 2006; 27, Corrado D, Fontaine G, Marcus FI, et al. Arrhythmogenic right ventricular dysplasia/cardiomyopathy: need for an international registry. Study Group on Arrhythmogenic Right Ventricular Dysplasia/Cardiomyopathy of the Working Groups on Myocardial and Pericardial Disease and Arrhythmias of the European Society of Cardiology and of the Scientific Council on Cardiomyopathies of the World Heart Federation. Circulation. 2000; 101: E101-Ε HJC (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση)

11 Αρρυθμιογόνος Μυοκαρδιοπάθεια Δεξιάς Κοιλίας 33. Wichter T, Borggrefe M, Haverkamp W, et al. Efficacy of antiarrhythmic drugs in patients with arrhythmogenic right ventricular disease. Results in patients with inducible and noninducible ventricular tachycardia. Circulation. 1992; 86: Marcus M, Glidden D, Polonsky B, et al. Efficacy of antiarrhythmic drugs in arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. A report from the north American ARVC registry. J Am Coll Cardiol. 2009; 54: Hodgkinson KA, Parfrey PS, Bassett AS, et al. The impact of implantable cardioverter-defibrillator therapy on survival in autosomal-dominant arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy (ARVD5). J Am Coll Cardiol. 2005; 45: Pilichou K, Nava A, Basso C, et al. Mutations in desmoglein-2 gene are associated with arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. Circulation. 2006; 113: van Tintelen JP, Entius MM, Bhuiyan ZA, et al. Familial Arrhythmogenic Right Ventricular Dysplasia/Cardiomyopathy. Circulation. 2006; 113: Guiraudon GM, Klein GJ, Sharma AD, et al. Surgical therapy for arrhythmogenic right ventricular adiposis. Eur Heart J. 1989; 10 (Suppl D): Damiano RJ Jr, Asano T, Smith PK, Cox JL. Effect of the right ventricular isolation procedure on ventricular vulnerability to fibrillation. J Am Coll Cardiol. 1990; 15: Protonotarios N, Tsatsopoulou A, Gatzoulis K. Αrrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy caused by a deletion in plakoglobin (Naxos disease). Card Electrophysiol Rev. 2002; 6: Bauce B, Basso C, Rampazzo A, et al. Clinical profile of four families with arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy caused by dominant desmoplakin mutations. Eur Heart J. 2005; 16: Norman M, Simpson M, Mogensen J, et al. Novel mutation in desmoplakin causes arrhythmogenic left ventricular cardiomyopathy. Circulation. 2005; 112: Basso C, Wichter T, Danieli GA, et al. Arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy: clinical registry and database, evaluation of therapies, pathology registry, DNA banking. Eur Heart J. 2004; 25: (Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση) HJC 311

Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ.

Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ. Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ Σύγκρουση συμφερόντων Καμμία ΑRVD Αιτιολογία -

Διαβάστε περισσότερα

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια Άγγελος Γ. Ρηγόπουλος, MD, FESC Leopoldina Krankenhaus Schweinfurt, Germany Πανελλήνια Σεµινάρια Οµάδων Εργασίας 2014, Θεσσαλονίκη 22.02.2014 No+conflict+of+interest.!! Disclosures Μυοκαρδιοπάθειες Davies'MJ.'Heart'2000;83:4697474

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΑΣ Επιστημονική Ένωση Καρδιαγγειακής Απεικόνισης Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες. Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC. Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ.

Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες. Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC. Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ. Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ. ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ Πρώιμες κοιλιακές συστολές Μη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής με στεφανιαία νόσο και ηλεκτρική θυέλλα - επικαρδιακη προσπέλαση

Ασθενής με στεφανιαία νόσο και ηλεκτρική θυέλλα - επικαρδιακη προσπέλαση Ασθενής με στεφανιαία νόσο και ηλεκτρική θυέλλα - επικαρδιακη προσπέλαση Κωνσταντίνος Π. Λέτσας, MD, FEHRA Β Καρδιολογική Κλινική Εργαστήριο Ηλεκτροφυσιολογίας ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός Παρουσίαση περιστατικού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2016 Το φάσμα των κοιλιακών αρρυθμιών κυμαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Συν/της ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ

ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Συν/της ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Συν/της ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ Ουδεμία σύγκρουση συμφερόντων Ορισμός Μυοκαρδιακή νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική αντικατάσταση του μυοκαρδίου της

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg.

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Εισήχθη στην καρδιολογική κλινική για διερεύνηση πρόσθιου θωρακικού

Διαβάστε περισσότερα

Aρρυθµιογόνος δυσπλασία/ µυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας: Αρκεί η απεικόνιση και ποια;

Aρρυθµιογόνος δυσπλασία/ µυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας: Αρκεί η απεικόνιση και ποια; Οµάδες εργασίας Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Ιωάννινα 26-28 Φεβρουαρίου 2015 Aρρυθµιογόνος δυσπλασία/ µυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας: Αρκεί η απεικόνιση και ποια; Αγάθη-Ρόζα Βρεττού Επιµελήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014

4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014 4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014 Τυχαίο εύρημα καρδιακής αρρυθμίας σε ασυμπτωματικό παιδί Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Priori S et al, Eur Heart J 2015 Priori S et al, Circulation

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ. Ν. ΓΡΕΒΕΝΩΝ Σύνδρομο μακρού QT Το συγγενές σύνδρομο μακρού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΙΜΑΚΤΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ & ΣΤΙΣ ΜΗ ΙΣΧΑΙΜΙΚΕΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΜΑΡΙΑ Β. ΚΑΛΑΝΤΖΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ

ΑΝΑΙΜΑΚΤΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ & ΣΤΙΣ ΜΗ ΙΣΧΑΙΜΙΚΕΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΜΑΡΙΑ Β. ΚΑΛΑΝΤΖΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΑΝΑΙΜΑΚΤΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ & ΣΤΙΣ ΜΗ ΙΣΧΑΙΜΙΚΕΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΜΑΡΙΑ Β. ΚΑΛΑΝΤΖΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Ιστορικό ΗΚΓ Ηχοκαρδιογραφία Holter ρυθμού Δοκιμασία Κόπωσης ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαγνητική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΑΘΛΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΑΘΛΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Ο Μ Α Δ Α Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ Π Ρ Ο Λ Η Ψ Η Σ Κ Α Ι Α Π Ο Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Σ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΑΘΛΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Μ Ι Χ. Π Ι Τ Α Ρ Ο Κ Ο Ι Λ Η Σ Ε Π Ι Μ Ε Λ Η Τ Η Σ Α Κ Α Ρ Δ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Δοκιμασία κόπωσης και μυοκαρδιοπάθειε Βασίλειος

Δοκιμασία κόπωσης και μυοκαρδιοπάθειε Βασίλειος A Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης Εργαστήριο Δοκιμασίας Κόπωσης και Αποκατάστασης Καρδιοπαθών Δοκιμασία κόπωσης και μυοκαρδιοπάθειε Βασίλειος ς Καμπερίδης Κατάταξη Μυοκαρδιοπαθει

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση ηχωκαρδιογραφικών δεικτών και πρόκλησης κοιλιακών αρρυθμιών σε ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια

Συσχέτιση ηχωκαρδιογραφικών δεικτών και πρόκλησης κοιλιακών αρρυθμιών σε ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια Συσχέτιση ηχωκαρδιογραφικών δεικτών και πρόκλησης κοιλιακών αρρυθμιών σε ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια Ε. Κανουπάκης, Μ. Βερνάρδος, Ι. Φανουργιάκης, Η. Μαυράκης, Ε. Κουβίδης, Κ. Ρούφας, Μ. Τουλουπάκη,

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες Tαξινόµηση κινδύνου. Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Επεµβατική Καρδιολόγος-Αρρυθµιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ

Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες Tαξινόµηση κινδύνου. Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Επεµβατική Καρδιολόγος-Αρρυθµιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες Tαξινόµηση κινδύνου Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Επεµβατική Καρδιολόγος-Αρρυθµιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ! ACC/AHA/ESC VENTRICULAR ARRHYTHMIAS CLASSIFICATION Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες

Διαβάστε περισσότερα

Διενέργεια συμψηφιστικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος και θεραπευτικοί στόχοι για ασθενείς με σύνδρομο Brugada Μελέτη περίπτωσης

Διενέργεια συμψηφιστικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος και θεραπευτικοί στόχοι για ασθενείς με σύνδρομο Brugada Μελέτη περίπτωσης Διενέργεια συμψηφιστικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος και θεραπευτικοί στόχοι για ασθενείς με σύνδρομο Brugada Μελέτη περίπτωσης Σμαράγδα Γιαννακίδου: Νοσηλεύτρια MSc Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Β + Γ ΚΚ ΑΠΘ ΓΝΙΘ

Διαβάστε περισσότερα

Ασυμπτωματικό σύνδρομο Brugada

Ασυμπτωματικό σύνδρομο Brugada Ασυμπτωματικό σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Ασυμπτωματικό σύνδρομο Βrugada 64-79% των ασθενών με

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ Ανδρέας Πιτταράς Καρδιολόγος - Hypertension Specialist ESH Ass. Prof. George Washington University USA Ασκληπιείο Βούλας Metropolitan General

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA: ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ.

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA: ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA: ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΕΤΣΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝOY ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ Σ. BRUGADA IΣΤΟΡΙΚΟ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΤΥΠΟΥ 1 ΗΚΓ ΗΦΕ/ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ &ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2015 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ &ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2015 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ &ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2015 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΟΣ, MD EΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ & ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ,ΩΚΚ

Διαβάστε περισσότερα

Ζήσιμος Κωνσταντίνος Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α

Ζήσιμος Κωνσταντίνος Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α Ζήσιμος Κωνσταντίνος Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ 52 ετών από 5μήνου προοδευτικά επιδεινούμενη κόπωση / δύσπνοια προσπαθείας ( NYHA II III) Ατομικό αναμνηστικό ( από 6ετίας)

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Υπερτροφική+Μυοκαρδιοπάθεια:+ Ρόλος+της+ηχωκαρδιογραφίας+στην+πρώιμη+ διάγνωση+και+τη+διαστρωμάτωση+κινδύνου+

Υπερτροφική+Μυοκαρδιοπάθεια:+ Ρόλος+της+ηχωκαρδιογραφίας+στην+πρώιμη+ διάγνωση+και+τη+διαστρωμάτωση+κινδύνου+ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Υπερτροφική+Μυοκαρδιοπάθεια:+ Ρόλος+της+ηχωκαρδιογραφίας+στην+πρώιμη+ διάγνωση+και+τη+διαστρωμάτωση+κινδύνου+ Κοµπορόζος Χριστόφορος Καρδιολόγος, Πλωτάρχης (ΥΙ) επιµελητής

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθμιολογικά προβλήματα ασθενών με βαλβιδοπάθεια Γ. ΚΟΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΟΣ 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

Αρρυθμιολογικά προβλήματα ασθενών με βαλβιδοπάθεια Γ. ΚΟΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΟΣ 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Αρρυθμιολογικά προβλήματα ασθενών με βαλβιδοπάθεια Γ. ΚΟΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΟΣ 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 1.ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ 2.ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΝΕΣΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ 3.ΑΟΡΤΙΚΗ/ΜΙΤΡΟΕΙΔΗΣ ΒΑΛΒΙΔΑ 1.ΥΠΕΡΚΟΙΛΙΑΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ BRUGADA ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΘΛΗΤΗ

ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ BRUGADA ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΘΛΗΤΗ ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ BRUGADA ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΘΛΗΤΗ Κ. Κοσκινάς, Σ. Παγκουρέλιας, Ι. Τσούνος, Ν. Φραγκάκης, Π. Γκελερής Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΠΓΝ Ιπποκράτειο Καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ Σ. Λαγουδάκου, Π. Δερµάτης, Μ. Μαριόλης, Γ. Αρµατάς,

Διαβάστε περισσότερα

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής 1. Άνδρας 55 χρόνων, χωρίς ιστορικό και χωρίς παράγοντες κινδύνου, έρχεται στα ΤΕΠ λόγω άλγους στην αριστερή περιοχή του στέρνου τις τελευταίες 3 ώρες. Δεν αναφέρει δύσπνοια ή βήχα. Η ενόχληση ελαττώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Στρατεύσιμος με αρρυθμίεςασυμπτωματικό

Στρατεύσιμος με αρρυθμίεςασυμπτωματικό Στρατεύσιμος με αρρυθμίεςασυμπτωματικό σύνδρομο WPW Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη σε στρατεύσιμους Επί ιστορικού συμβατού

Διαβάστε περισσότερα

Π. Κωστάκου, Ν. Κουρής, Ε. Τρύφου, Β. Κωστόπουλος, Λ. Μάρκος, Χ. Ολύμπιος Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Ελευσίνας ΘΡΙΑΣΙΟ

Π. Κωστάκου, Ν. Κουρής, Ε. Τρύφου, Β. Κωστόπουλος, Λ. Μάρκος, Χ. Ολύμπιος Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Ελευσίνας ΘΡΙΑΣΙΟ Ανίχνευση υποκλινικής δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας με την Speckle Tracking υπερηχοκαρδιογραφία σε ασθενείς με οξεία μυοκαρδίτιδα χωρίς εμφανείς διαταραχές τοιχωματικής κινητικότητας Π. Κωστάκου,

Διαβάστε περισσότερα

ΗΡΑΚΛΗΣ Ι. ΚΑΠΙΤΣΙΝΗΣ, Η. Θ. ΖΑΡΒΑΛΗΣ, Α. Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ι. Γ. ΣΤΥΛΙΑΔΗΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ. Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΗΡΑΚΛΗΣ Ι. ΚΑΠΙΤΣΙΝΗΣ, Η. Θ. ΖΑΡΒΑΛΗΣ, Α. Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ι. Γ. ΣΤΥΛΙΑΔΗΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ. Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ενδιαφέρουσ α περίπτωση ψευδώς αρνητικής δοκιμασίας κόπωσης ΗΡΑΚΛΗΣ Ι. ΚΑΠΙΤΣΙΝΗΣ, Η. Θ. ΖΑΡΒΑΛΗΣ, Α. Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ι. Γ. ΣΤΥΛΙΑΔΗΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ. Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS.

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Ιστορικό Ασθενής, 25 ετών, διακομίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΑΦΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΣΤΟ Γ.Ν.Α «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτροκαρδιογράφημα ( Η.Κ.Γ ), ως απλή και εύχρηστος εργαστηριακή μέθοδος, είναι βοηθητικό και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

Δρ.Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ

Δρ.Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΕΡΙ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΕΠΑΝΑΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ 2013 Δρ.Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Θεσσαλονίκη Φεβρουάριος 2014 ΕΠΙΠΕΔΟ ΟΔΗΓΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εκτακτοσυστολική καρδιακή αρρυθμία στην καρδιακή ανεπάρκεια. Πώς την αντιμετωπίζουμε;

Εκτακτοσυστολική καρδιακή αρρυθμία στην καρδιακή ανεπάρκεια. Πώς την αντιμετωπίζουμε; Εκτακτοσυστολική καρδιακή αρρυθμία στην καρδιακή ανεπάρκεια. Πώς την αντιμετωπίζουμε; Βογιατζής Ιωάννης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Βέροιας PVCs σε ενήλικες, ένα όχι και τόσο σπάνιο εύρημα

Διαβάστε περισσότερα

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Νικόλαος Λ. Κελέκης Καθηγητής Ακτινοδιαγνωστικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ρόλος της ΜΤ στις μυοκαρδιοπάθειες

Διαβάστε περισσότερα

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Θεραπευτική Κλινική Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία Χατζίδου Σοφία - Ηλεκτοφυσιολόγος ΓΝΑ ΑΛεξάνδρα 4 ο Πανελλήνιο Αρρυθμιολογικό Συνέδριο Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Συστολική καρδιακή ανεπάρκεια και µυοκαρδίτιδα

Συστολική καρδιακή ανεπάρκεια και µυοκαρδίτιδα Συστολική καρδιακή ανεπάρκεια και µυοκαρδίτιδα Αγγελής Αθανάσιος Ά Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο ΓΝΑ Ιστορικό εργαστηριακό προφίλ! Αθλητής, 17 ετών από 4ηµέρου αναφέρει εµπύρετο, οπισθοστερνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΡΟΚΑΡΔΙΟ ΑΛΓΟΣ ΘΕΤΙΚΗ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΑΓΓΕΙΑ

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΡΟΚΑΡΔΙΟ ΑΛΓΟΣ ΘΕΤΙΚΗ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΑΓΓΕΙΑ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΡΟΚΑΡΔΙΟ ΑΛΓΟΣ ΘΕΤΙΚΗ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΑΓΓΕΙΑ Ιωάννης Μ. Παληός Διευθυντής τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς, METROPOLITAN HOSPITAL Δηλώσεις: Ο παρουσιαστής δεν έλαβε

Διαβάστε περισσότερα

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Θωμάς Γκόσιος Εργαστήριο Μυοκαρδιοπαθειών Α Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης Οικογενειακό δένδρο I 1 2 II III IV Proband (ΙΙΙ-3)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ S.C.D. V.A. C.A.D. Καταστάσεις που προδιαθέτουν σε εμφάνιση αρρυθμιών με την άσκηση. Υγιή άτομα Στεφανιαία νόσο Πρόπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ

Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ Θ. ΖΕΓΚΟΣ, Δ. ΠΑΡΧΑΡΙΔΟΥ, Γ. ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ, Α. ΖΙΑΚΑΣ, Σ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗΣ, Χ. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Εργαστήριο μυοκαρδιοπαθειών Ά Καρδιολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις για ειδικευόμενους. Γ Ευθυμιάδης

Ερωτήσεις για ειδικευόμενους. Γ Ευθυμιάδης Ερωτήσεις για ειδικευόμενους Γ Ευθυμιάδης Ανδρας 61 ετών προσέρχεται με πόνο στο στήθος, εφίδρωση, αρτηριακή πίεση 90/60 mm Hg, και το παρακάτω ΗΚΓ. Ποια είναι η διάγνωση σας. 1. Διαχωρισμός της αορτής

Διαβάστε περισσότερα

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Διημερίδα Τζάνειου 2002 Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Οι ασθενείς με συγγενή καρδιοπάθεια (ΣΚ) αποτελούν μια ιδιαίτερα ανομοιογενή ομάδα ασθενών όσον αφορά τη βαρύτητα της νόσου,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ» ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ» ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ» ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ Σιαμά Αικατερίνη Καρδιολόγος Τσούκας Αθανάσιος Διευθυντής Εργαστήριο Hχωκαρδιογραφίας Γενικό Νοσοκομείο Ασκληπίειο Βούλας No conflict

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Μαρτίου 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Σε ποιούς ασθενείς αρκεί η CRT-P; Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος-Επεμβατική Καρδιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Θεσσαλονίκη

Σε ποιούς ασθενείς αρκεί η CRT-P; Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος-Επεμβατική Καρδιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Θεσσαλονίκη Σε ποιούς ασθενείς αρκεί η CRT-P; Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος-Επεμβατική Καρδιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Θεσσαλονίκη Conflict of Interest No one Οι τελευταίες αναβαθμισμένες κατευθυντήριες

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική Υπέρταση - Απεικόνιση ΙΙ: Περιστατικά πνευμονικής υπέρτασης με απεικονιστικό ενδιαφέρον

Πνευμονική Υπέρταση - Απεικόνιση ΙΙ: Περιστατικά πνευμονικής υπέρτασης με απεικονιστικό ενδιαφέρον Πνευμονική Υπέρταση - Απεικόνιση ΙΙ: Περιστατικά πνευμονικής υπέρτασης με απεικονιστικό ενδιαφέρον Παππάς Κωνσταντίνος Καρδιολόγος- Δντής ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων ΔΙΑΤΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Βαλβιδοπάθειες. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Βαλβιδοπάθειες. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βαλβιδοπάθειες Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ Τύποι βαλβίδων Μηνοειδείς 3 πτυχές Αορτική, πνευμονική Κολποκοιλιακές 2 ή 3 γλωχίνες Μιτροειδής, τριγλώχινα

Διαβάστε περισσότερα

Αιφνίδιος θάνατος σε ασυμπτωματικό ασθενή με σύνδρομο προδιέγερσης

Αιφνίδιος θάνατος σε ασυμπτωματικό ασθενή με σύνδρομο προδιέγερσης Αιφνίδιος θάνατος σε ασυμπτωματικό ασθενή με σύνδρομο προδιέγερσης Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων 2ο Αρρυθμιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιακήταχυκαρδία. ταχυκαρδίασεασθενείς χωρίςδοµική. δοµικήκαρδιοπάθειακαρδιοπάθεια

Κοιλιακήταχυκαρδία. ταχυκαρδίασεασθενείς χωρίςδοµική. δοµικήκαρδιοπάθειακαρδιοπάθεια Κοιλιακήταχυκαρδία ταχυκαρδίασεασθενείς µεκαι χωρίςδοµική δοµικήκαρδιοπάθειακαρδιοπάθεια ιονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Καρδιολογική Κλινική 401 ΓΣΝΑ Τµήµα Ηλεκτροφυσιολογίας/Βηµατοδότησης Αθήνα

Διαβάστε περισσότερα

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS.

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Ιστορικό Ασθενής, 25 ετών, διακομίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ ΜΑΡΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΖΑΝΕΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ ΜΑΡΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΖΑΝΕΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ ΜΑΡΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΖΑΝΕΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ I have no personal or financial interests to declare: I have no financial support from

Διαβάστε περισσότερα

ARRYTHMIAS UPDATE 2016

ARRYTHMIAS UPDATE 2016 ARRYTHMIAS UPDATE 2016 Ασυμπτωματική εκτακτοσυστολική κοιλιακή αρρυθμία. Πρέπει να θεραπεύεται? ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΟΣ, MD Επιμελητής Α Τμήμα ΗΦΜελετών & Βηματοδότησης ΩΚΚ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ Επίπτωση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΣΥΓΚΟΠΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΓΚΟΠΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Σ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΣΥ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ NOΣOKOMEIO AXEΠA ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΓΚΟΠΗΣ παροδική απώλεια συνείδησης λόγω παροδικής εγκεφαλικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άνδρας 57 ετών προσέρχεται στα επείγοντα νοσοκομείου παραπονούμενος για θωρακικό άλγος που επεκτείνεται στην κάτω γνάθο και αντανακλά στο αριστερό

Διαβάστε περισσότερα

Στρογγυλό τραπέζι: βαλβιδοπάθειες Παρουσίαση περιστατικού Πολυβαλβιδοπάθεια. 15 ο Συνέδριο New Trends in Cardiology Θεσσαλονίκη, Απριλίου 2015

Στρογγυλό τραπέζι: βαλβιδοπάθειες Παρουσίαση περιστατικού Πολυβαλβιδοπάθεια. 15 ο Συνέδριο New Trends in Cardiology Θεσσαλονίκη, Απριλίου 2015 Στρογγυλό τραπέζι: βαλβιδοπάθειες Παρουσίαση περιστατικού Πολυβαλβιδοπάθεια 15 ο Συνέδριο New Trends in Cardiology Θεσσαλονίκη, 17-18 Απριλίου 2015 Νικόλαος Β.Κωνσταντινίδης 1 η Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε μετεμφραγματικούς ασθενείς. Πότε, πώς και σε ποιους;

Πρόληψη αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε μετεμφραγματικούς ασθενείς. Πότε, πώς και σε ποιους; Πρόληψη αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε μετεμφραγματικούς ασθενείς. Πότε, πώς και σε ποιους; Νικόλαος Δαγρές Επίκουρος Καθηγητής Β Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

HCM ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

HCM ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ HCM ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ *Κλινικοί παράγοντες 1.LVWmax >30mm 2.Οικογενειακό ιστορικό αιφνιδίου θανάτου 3.Συγκοπή άνευ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΚΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΚΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΚΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΔΕΝ ΕΧΩ ΚΑΜΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΟΒΑΡΗ

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικές)οδηγίες)για)ανταγωνιστική) και)ψυχαγωγική)άσκηση...)

Πρακτικές)οδηγίες)για)ανταγωνιστική) και)ψυχαγωγική)άσκηση...) ) Πρακτικές)οδηγίες)για)ανταγωνιστική) και)ψυχαγωγική)άσκηση...) )...σε)ασθενείς)με)υπερτροφική)μυοκαρδιοπάθεια) Κώστας Οικονόµου Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογική κλινική Γενικό Νοσοκοµείο Έδεσσας Οµάδες Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Μ. Κανουπάκης, M. Βερνάρδος, Ι. Φανουργιάκης, Η. Μαυράκης, Ε. Καλλέργης, Σ. Μαραγκουδάκης, Κ. Ρούφας, Σ. Πετούσης, Ε. Κουβίδης, Π.

Μ. Κανουπάκης, M. Βερνάρδος, Ι. Φανουργιάκης, Η. Μαυράκης, Ε. Καλλέργης, Σ. Μαραγκουδάκης, Κ. Ρούφας, Σ. Πετούσης, Ε. Κουβίδης, Π. Η προγραμματισμένη κοιλιακή διέγερση στη διαστρωμάτωση κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο στους ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια μη ισχαιμικής αρχής Μ. Κανουπάκης, M. Βερνάρδος, Ι. Φανουργιάκης,

Διαβάστε περισσότερα

WORKING GROUP OF ECHOCARDIOGRAPHY F.PARTHENAKIS

WORKING GROUP OF ECHOCARDIOGRAPHY F.PARTHENAKIS WORKING GROUP OF ECHOCARDIOGRAPHY F.PARTHENAKIS Η μελέτη της δεξιάς κοιλίας παραμένει μια πρόκληση με οποιοδήποτε απεικονιστικό μέσο. Η υπερηχογραφική μελέτη της ΔΕ κοιλίας πρέπει να γίνεται στην καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενείς με κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή

Ασθενείς με κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή Ασθενείς με κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή Θεμιστοκλής Μαούνης Αναπλήρωτής Διευθυντής Τμήμα ΗΦΜ και Βηματοδότησης ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ CPVT! Coumel, 1978- Leenhardt 1995! CPVT! Οικογενείς

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Kαρδιολόγος Επιμελητής A Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Kαρδιολόγος Επιμελητής A Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Kαρδιολόγος Επιμελητής A Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά 1. Ιστορικό 2. Κλινική εξέταση 3. Εργαστηριακός έλεγχος Αιματολογικός Απεικονιστικός έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

VALVULAR DISEASE AND HEART FAILURE

VALVULAR DISEASE AND HEART FAILURE VALVULAR DISEASE AND HEART FAILURE ΛΑΜΠΡΟΣ ΛΑΚΚΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ Β ΚΔ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΝΑΚΑ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Β ΚΔ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ NO CONFLICT OF INTEREST Εισαγωγή Γυναίκα 70 ετών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ-ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΘΕΙ ΣΤΙΣ ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ.

ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ-ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΘΕΙ ΣΤΙΣ ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ. ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ-ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΘΕΙ ΣΤΙΣ ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Μελέτες σταθμοί στην ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

A «narrow QRS» tachycardia in a post-myocardial infarction patient. Άρης Μπεχλιούλης Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων

A «narrow QRS» tachycardia in a post-myocardial infarction patient. Άρης Μπεχλιούλης Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων A «narrow QRS» tachycardia in a post-myocardial infarction patient Άρης Μπεχλιούλης Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων Σύγκρουση Συμφερόντων Καμία Παρουσίαση περιστατικού Γυναίκα 73 ετών

Διαβάστε περισσότερα

Πίσω από το προφανές. ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ με ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ. ΕΦΗ Ι. ΠΡΑΠΠΑ Καρδιολόγος. EVAGELISMOS GENERAL HOSPITAL Cardiomyopathy Clinic

Πίσω από το προφανές. ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ με ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ. ΕΦΗ Ι. ΠΡΑΠΠΑ Καρδιολόγος. EVAGELISMOS GENERAL HOSPITAL Cardiomyopathy Clinic ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ με ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ Πίσω από το προφανές ΕΦΗ Ι. ΠΡΑΠΠΑ Καρδιολόγος CONFLICT of INTEREST : none to declare EVAGELISMOS GENERAL HOSPITAL Cardiomyopathy Clinic Γυναίκα 71 ετών -

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ARVD ΥΠΕΡ. Θεμιστοκλής Μαούνης ΩΚΚ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΕ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ARVD ΥΠΕΡ. Θεμιστοκλής Μαούνης ΩΚΚ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΕ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ARVD ΥΠΕΡ Θεμιστοκλής Μαούνης ΩΚΚ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΕ, 20.2.2014 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων Καμία ICD Κίνδυνος διάτρησης λόγω λεπτού τοίχώματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΝΟΣΟΥ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΝΟΣΟΥ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΝΟΣΟΥ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Δρ. Πιέρος Γεωργίου, Δρ. Ανδρέας Χριστοδούλου, Καρδιολογικό Τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού Γυναίκα ασθενής ετών 60, παχύσαρκη (106kg) και ύψος 1,65cm προσήλθε

Διαβάστε περισσότερα

Σ.ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ,Μ.ΜΑΡΚΕΤΟΥ,Φ.ΠΑΡΘΕΝΑΚΗΣ, Ε.ΖΑΧΑΡΗΣ,Κ.ΡΟΥΦΑΣ, Ι.ΚΟΝΤΑΡΑΚΗ, Δ.ΒΟΥΓΙΑ, Π.ΒΑΡΔΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΓΝΗ

Σ.ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ,Μ.ΜΑΡΚΕΤΟΥ,Φ.ΠΑΡΘΕΝΑΚΗΣ, Ε.ΖΑΧΑΡΗΣ,Κ.ΡΟΥΦΑΣ, Ι.ΚΟΝΤΑΡΑΚΗ, Δ.ΒΟΥΓΙΑ, Π.ΒΑΡΔΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΓΝΗ Επίπεδα MiR-21 και mir-133 σε μονοπύρηνα κύτταρα περιφερικού αίματος σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με διατηρημένο κλάσμα εξωθήσεως. Σ.ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ,Μ.ΜΑΡΚΕΤΟΥ,Φ.ΠΑΡΘΕΝΑΚΗΣ, Ε.ΖΑΧΑΡΗΣ,Κ.ΡΟΥΦΑΣ, Ι.ΚΟΝΤΑΡΑΚΗ,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ(A) ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ

ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ(A) ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ(A) ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ Γ.Ν. ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΑΘΗΝΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ 11-2-2018 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΡΟΥΣΣΟΥ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ε.Κ.Ε. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2018 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η Αρρυθμογενετική δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας. ΛΔΜΟΝΗ ΠΥΡΙΓΩΝ ΚΑΡΓΙΟΛΟΓΟ 3 ο ΝΟ. ΙΚΑ ΒΡΑΧΔΙΑ ΝΟΗΛΔΙΑ

Η Αρρυθμογενετική δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας. ΛΔΜΟΝΗ ΠΥΡΙΓΩΝ ΚΑΡΓΙΟΛΟΓΟ 3 ο ΝΟ. ΙΚΑ ΒΡΑΧΔΙΑ ΝΟΗΛΔΙΑ Η Αρρυθμογενετική δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας ΛΔΜΟΝΗ ΠΥΡΙΓΩΝ ΚΑΡΓΙΟΛΟΓΟ 3 ο ΝΟ. ΙΚΑ ΒΡΑΧΔΙΑ ΝΟΗΛΔΙΑ ΕΙΑΓΩΓΗ Η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας (AΜΔΚ) χαρακτηρίζεται από αντικατάσταση του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο συχνές και πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες της παιδικής ηλικίας;

Πόσο συχνές και πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες της παιδικής ηλικίας; Πόσο συχνές και πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες της παιδικής ηλικίας; Δημήτρης Ζ. Ψυρρόπουλος -Καρδιολόγος -Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. -Συντονιστής Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Θ. «Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Τετραγλώχινα Πνευμονική Βαλβίδα σε Ενήλικα Ασθενή: Ευρήματα από το. Διαθωρακικό Υπερηχοκαρδιογράφημα και την Πολυτομική Αξονική Τομογραφία

Τετραγλώχινα Πνευμονική Βαλβίδα σε Ενήλικα Ασθενή: Ευρήματα από το. Διαθωρακικό Υπερηχοκαρδιογράφημα και την Πολυτομική Αξονική Τομογραφία Τετραγλώχινα Πνευμονική Βαλβίδα σε Ενήλικα Ασθενή: Ευρήματα από το Διαθωρακικό Υπερηχοκαρδιογράφημα και την Πολυτομική Αξονική Τομογραφία SOO-YEON JUNG, Department of cardiology, St. Vincent s Hospital,

Διαβάστε περισσότερα

Κατακερματισμένο QRS, ως μόνο παθογνωμονικό εύρημα υποτροπιάζουσας μονόμορφης κοιλιακής ταχυκαρδίας

Κατακερματισμένο QRS, ως μόνο παθογνωμονικό εύρημα υποτροπιάζουσας μονόμορφης κοιλιακής ταχυκαρδίας Κατακερματισμένο QRS, ως μόνο παθογνωμονικό εύρημα υποτροπιάζουσας μονόμορφης κοιλιακής ταχυκαρδίας 3 o Αρρυθμιολογικό Συνέδριο 2017 Ιωάννης Χειλαδάκης Αν. Καθηγητής, Παν/μιο Πατρών Κοιλιακές ταχυκαρδίες

Διαβάστε περισσότερα

Το screening των νέων αθλητών. Η επικρατούσα άποψη και οι κατευθυντήριες οδηγίες.

Το screening των νέων αθλητών. Η επικρατούσα άποψη και οι κατευθυντήριες οδηγίες. Το screening των νέων αθλητών. Η επικρατούσα άποψη και οι κατευθυντήριες οδηγίες. Στάθης Παπαθεοδώρου Ομάδες εργασίας Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Θεσσαλονίκη - 2019 Σκοποί παρουσίασης Το ιστορικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟΥ

ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟΥ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟΥ ΜΟΝΑΔΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ KAI ΣΠΑΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΛΑΓΚΟΥΛΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Επιστημονικός συνεργάτης No disclosures ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη.

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. Πότε πρέπει να εφαρµόζεται; «Ιπποκράτειες Ηµέρες Καρδιολογίας» Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος Ηλεκτροφυσιολόγος Αγ Λουκάς Disclosures None ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπή στους αθλητές Κριτική προσέγγιση. Νικόλαος Ι. Γκουζούμας Καρδιολόγος Διδάκτωρ ΑΠΘ Επιμελητής Α ΕΣΥ Γ.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς»

Συγκοπή στους αθλητές Κριτική προσέγγιση. Νικόλαος Ι. Γκουζούμας Καρδιολόγος Διδάκτωρ ΑΠΘ Επιμελητής Α ΕΣΥ Γ.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς» Συγκοπή στους αθλητές Κριτική προσέγγιση Νικόλαος Ι. Γκουζούμας Καρδιολόγος Διδάκτωρ ΑΠΘ Επιμελητής Α ΕΣΥ Γ.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς» Ποιος θεωρείται αθλητής και ποιος όχι Αθλητής είναι όποιος συμμετέχει σε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ.

Η ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ. Η ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΚΕΤΙΚΟΓΛΟΥ MD PhD FESC ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΑΙ ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αγγελής Αθανάσιος Ά Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο ΓΝΑ

Αγγελής Αθανάσιος Ά Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο ΓΝΑ Αγγελής Αθανάσιος Ά Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο ΓΝΑ Εισαγωγή Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί κοινή κατάληξη διαφόρων νοσολογικών οντοτήτων πως η υπέρταση, η ισχαιμία μυοκαρδίου, οι βαλβιδοπάθειες

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική εμβολή : αντιμετώπιση ενός ύπουλου εχθρού. Βασιλάκη Ανδρονίκη Κατσίκας Αντώνιος Τριανταφύλλου-Κηπουρού Γεωργία

Πνευμονική εμβολή : αντιμετώπιση ενός ύπουλου εχθρού. Βασιλάκη Ανδρονίκη Κατσίκας Αντώνιος Τριανταφύλλου-Κηπουρού Γεωργία Πνευμονική εμβολή : αντιμετώπιση ενός ύπουλου εχθρού Βασιλάκη Ανδρονίκη Κατσίκας Αντώνιος Τριανταφύλλου-Κηπουρού Γεωργία Ιστορικό ασθενούς Γυναίκα, 80 ετών Αδυναμία, δύσπνοια αιφνιδίου έναρξης από τριημέρου

Διαβάστε περισσότερα

Π. Κυριάκου, Α. Καραµανώλης, Μ. Σωτηριάδου, Π. Ρούµελης, Μ. Μαυρουδή, Β. Βασιλικός

Π. Κυριάκου, Α. Καραµανώλης, Μ. Σωτηριάδου, Π. Ρούµελης, Μ. Μαυρουδή, Β. Βασιλικός Άτυπη εντόπιση θηλώδους ινοελαστώµατος µιτροειδούς βαλβίδος, σε συνύπαρξη µε άλλα αθηρογόνα-εµβολογόνα υποστρώµατα, ως πιθανή εµβολογόνος εστία θαλαµικού ΑΕΕ Π. Κυριάκου, Α. Καραµανώλης, Μ. Σωτηριάδου,

Διαβάστε περισσότερα

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία 12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0 Στρογγυλό Τραπέζι: Συγγενείς καρδιοπάθειες ενηλίκων- πνευµονική υπέρταση ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία Κωνσταντίνος Θωµαϊδης, Γ.Ν. «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 10. Αξιολόγηση καρδιακής λειτουργίας

Κεφάλαιο 10. Αξιολόγηση καρδιακής λειτουργίας Κεφάλαιο 10 Αξιολόγηση καρδιακής λειτουργίας Ιωάννης Στεφανίδης MD, PhD, Αντωνία Καλτσάτου PhD, Γεώργιος Σακκάς PhD 1 Εισαγωγή Είναι πλέον αποδεκτό για τους ειδικούς πληθυσµούς πως η ενασχόληση µε τον

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιακή Ταχυκαρδία Βογιατζής Ιωάννης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Βέροιας

Κοιλιακή Ταχυκαρδία Βογιατζής Ιωάννης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Βέροιας ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΩΝ ΑΠ2 ΤΟ ΗΚΓ Κοιλιακή Ταχυκαρδία Βογιατζής Ιωάννης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Βέροιας Άξονας Cοcordace στις προκάρδιες

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση της τελοδιαστολικής πίεσης της αριστερής κοιλίας από τη μελέτη της λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας κατά τον επιμήκη άξονά της

Εκτίμηση της τελοδιαστολικής πίεσης της αριστερής κοιλίας από τη μελέτη της λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας κατά τον επιμήκη άξονά της Εκτίμηση της τελοδιαστολικής πίεσης της αριστερής κοιλίας από τη μελέτη της λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας κατά τον επιμήκη άξονά της Σ. Λαγουδάκου, Φ. Φιλίππου, Κ. Βιντζηλαίος, Ε. Κοματάνου, Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ. Αγαπητοί Συνάδελφοι,

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ. Αγαπητοί Συνάδελφοι, ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Αγαπητοί Συνάδελφοι, Η ΚΕΒΕ διοργανώνει και φέτος το ετήσιο συνέδριό της, που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη στο ξενοδοχείο Makedonia Palace στις 25-27 Μαΐου 2017. Όπως έχει καθιερωθεί

Διαβάστε περισσότερα

2018 ESC guidelines for the diagnosis and management of syncope

2018 ESC guidelines for the diagnosis and management of syncope 2018 ESC guidelines for the diagnosis and management of syncope Λίλιαν Μάντζιαρη MD MSc PhD Καρδιολόγος Ηλεκτροφυσιολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Επιστημονικός συνεργάτης Γ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα