Νεοελληνική Γλώσσα. A Γημοτικού. Σίτλος: «Μια βόλτα ακόμη...»

Transcript

1 Π Δκπαιδεςηικά ζενάπια και μαθηζιακέρ δπαζηηπιόηηηερ, ζύμθυνα με ζςγκεκπιμένερ πποδιαγπαθέρ, πος ανηιζηοισούν ζε 30 διδακηικέρ ώπερ ανά ηάξη Νεοελληνική Γλώσσα A Γημοτικού Σίτλος: «Μια βόλτα ακόμη...» ΔΛΠΗΓΑ ΣΟΚΜΑΚΗΓΟΤ ΤΠΟΤΡΓΔΗΟ ΠΑΗΓΔΗΑ & ΘΡΖΚΔΤΜΑΣΧΝ Θεσσαλονίκη 2014

2 ΣΑΤΣΟΣΖΣΑ ΔΡΓΟΤ ΠΡΑΞΖ: «Γημιοςπγία ππυηόηςπηρ μεθοδολογίαρ εκπαιδεςηικών ζεναπίυν βαζιζμένυν ζε ΤΠΔ και δημιοςπγία εκπαιδεςηικών ζεναπίυν για ηα μαθήμαηα ηηρ Δλληνικήρ Γλώζζαρ ζηην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδεςζη» MIS (θσδ ), - ΟΡΗΕΟΝΣΗΑ ΠΡΑΞΖ, ζηνπο άμνλεο πξνηεξαηφηεηαο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε», ε νπνία ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν) θαη εζληθνχο πφξνπο. ΔΠΗΣΖΜΟΝΗΚΟ ΤΠΔΤΘΤΝΟ: Η.Ν. ΚΑΕΑΕΖ ΑΝΑΠΛΖΡΧΣΖ ΔΠΗΣΖΜΟΝΗΚΟ ΤΠΔΤΘΤΝΟ: ΒΑΗΛΖ ΒΑΗΛΔΗΑΓΖ ΠΑΡΑΓΟΣΔΟ: Π Δκπαιδεςηικά ζενάπια και μαθηζιακέρ δπαζηηπιόηηηερ, ζύμθυνα με ζςγκεκπιμένερ πποδιαγπαθέρ, πος ανηιζηοισούν ζε 30 διδακηικέρ ώπερ ανά ηάξη. ΤΠΔΤΘΤΝΟ ΠΑΡΑΓΟΣΔΟΤ: ΓΖΜΖΣΡΖ ΚΟΤΣΟΓΗΑΝΝΖ Τπεχζπλνη ππν-νκάδαο εξγαζίαο γιψζζαο ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε Κψζηαο Νηίλαο & σθξφλεο Υαηδεζαββίδεο ΦΟΡΔΑ ΤΛΟΠΟΗΖΖ: Καξακανχλα 1 Πιαηεία θξα Σ.Κ Καιακαξηά, Θεζζαινλίθε Σει.: , Φαμ: , centre@komvos.edu.gr ειίδα 2 απφ 30

3 Α. ΣΑΤΣΟΣΖΣΑ Τίηλορ Μηα βφιηα αθφκε... Δημιοςπγόρ Διπίδα Σνθκαθίδνπ Διδακηικό ανηικείμενο Νενειιεληθή Γιψζζα (Πποηεινόμενη) Τάξη Α Γεκνηηθνχ Χπονολογία Φεβξνπάξηνο 2014 Διδακηική/θεμαηική ενόηηηα «Γιψζζα Α Γεκνηηθνχ», 8ε Δλφηεηα: Άνοιξη, ππνελφηεηα Βόληα ζηο βοςνό (β ηεχρνο, Βηβιίν Μαζεηή, ζ θαη Σεηξάδην Δξγαζηψλ, ζ ) Διαθεμαηικό Όρη Χπονική διάπκεια 8 δηδαθηηθέο ψξεο Χώπορ Δληφο ζρνιείνπ: αίζνπζα δηδαζθαιίαο, εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο Πποϋποθέζειρ ςλοποίηζηρ για δάζκαλο και μαθηηή Οη πξνυπνζέζεηο πινπνίεζεο ησλ πξνηάζεσλ ηνπ ζελαξίνπ γηα ηνπο/ηηο καζεηέο /ηξηεο ηεο Α ηάμεο αθνξνχλ ηε βαζηθή εμνηθείσζή ηνπο κε ηε ρξήζε ηνπ πιεθηξνινγίνπ θαη ηνπ πνληηθηνχ αιιά θαη ηε βαζηθή εκπεηξία ηνπο απφ ηελ ειίδα 3 απφ 30

4 νκαδνζπλεξγαηηθή δηδαζθαιία. Πξνηείλεηαη ν ρσξηζκφο ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο ηάμεο ζε νκάδεο ησλ ηεζζάξσλ ή θαη ησλ δχν αηφκσλ (αλάινγα κε ηελ πξνεγνχκελε εκπεηξία εξγαζίαο ζε νκάδεο αιιά θαη ηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή ηεο ηάμεο). Πξνβιέπεηαη ε χπαξμε θνξεηψλ Ζ/Τ -έλαο γηα θάζε κηα νκάδα- αιιά θαη ε χπαξμε ελφο Ζ/Τ ηεο ηάμεο θαη ελφο βηληενπξνβνιέα (ή δηαδξαζηηθνχ πίλαθα) γηα ηε ζπδήηεζε ζηελ νινκέιεηα. Αληίζηνηρα γηα ηνλ/ηελ εθπαηδεπηηθφ νη πξνυπνζέζεηο πινπνίεζεο ζρεηίδνληαη κε ηε βαζηθή γλψζε ρξήζεο απιψλ ινγηζκηθψλ (θεηκελνγξάθνπ, παξνπζίαζεο, ππνινγηζηηθψλ θχιισλ, πεξηβάιινληνο εμάζθεζεο θαη ελλνηνινγηθήο ραξηνγξάθεζεο) αιιά θαη αλαδήηεζεο ζην δηαδίθηπν. Γηα ηελ ππνβνήζεζε ηνπ/ηεο εθπαηδεπηηθνχ έρεη δεκηνπξγεί ελδεηθηηθφ ζπλνδεπηηθφ πιηθφ. Θα πξέπεη λα πξνεγεζεί απνζήθεπζε ηνπ πιηθνχ απηνχ, ν έιεγρνο ησλ ππεξζπλδέζεσλ θαη ησλ παξαπνκπψλ θαη ε εμαζθάιηζε πξφζβαζεο ζε απηέο. Εθαπμογή ζηην ηάξη Σν ζπγθεθξηκέλν ζελάξην είλαη πξφηαζε δηδαζθαιίαο. Το ζενάπιο ζηηπίζεηαι Το ζενάπιο ανηλεί Σν ζελάξην είλαη πξσηφηππν ζηε ζχιιεςε. Β. ΤΝΣΟΜΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ/ΠΔΡΗΛΖΦΖ Σν ζελάξην πνπ παξνπζηάδεηαη έρεη σο αθνξκή θείκελν θαη δξαζηεξηφηεηεο απφ ηελ ελφηεηα Άνοιξη ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξίδηνπ «Γιψζζα Α Γεκνηηθνχ» θαη ζπγθεθξηκέλα ηελ ππνελφηεηα Βόληα ζηο βοςνό. Με ην θείκελν ηνπ ζρνιηθνχ βηβιίνπ νη κηθξνί/έο καζεηέο/ηξηεο ηεο Α ηάμεο θαινχληαη λα αθνινπζήζνπλ ηνπο ήξσέο ηνπ «ζε κηα βφιηα ζην θνληηλφ βνπλφ» παξαηεξψληαο θαη πεξηγξάθνληαο ηε θχζε ηηο πξψηεο ειίδα 4 απφ 30

5 κέξεο ηεο Άλνημεο. Οη αληίζηνηρεο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ πξνθνξηθή θαη γξαπηή εμνηθείσζή ηνπο κε ηελ πεξηγξαθή θαη ηα γξακκαηηθά κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε απηήλ, ηε ρξήζε ιέμεσλ δεισηηθψλ ηνπ ρξφλνπ, ηελ ηνπνζέηεζε γεγνλφησλ ζε ρξνλνινγηθή ζεηξά, ηελ θαηαλφεζε ηεο ζρέζεο παξειζφληνο-παξφληνο θαη ηελ αμηνπνίεζε γξαπηψλ -θπξίσο- πιεξνθνξηψλ (Καξαληδφια, θ.ά. 2007: 30). Μέζα απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ζελαξίνπ νη καζεηέο/ηξηεο εκπιέθνληαη ζηελ αμηνπνίεζε θαη άιισλ κνξθψλ θεηκέλνπ (βίληεν, εηθφλα, ήρνο, αθίζα) αλαιακβάλνληαο ελεξγφ δξάζε γηα ηελ πεξηγξαθή ζθελψλ ηνπ θπζηθνχ αιιά θαη ηνπ αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο. Με ηνλ ηξφπν απηφ ην πιηθφ ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ εκπινπηίδεηαη, ελψ παξάιιεια δίλεηαη κηα άιιε ελαιιαθηηθή πξννπηηθή πξνζέγγηζήο ηνπ, κε ηελ έληαμε ησλ ΣΠΔ ζηε γισζζηθή δηδαζθαιία. Δθηφο απφ ηνπο πξναλαθεξφκελνπο ζηφρνπο, βαζηθέο επηδηψμεηο ηνπ ζελαξίνπ απνηεινχλ ε εμάζθεζε ηεο θξηηηθήο θαη δεκηνπξγηθήο ζθέςεο ησλ καζεηψλ/ηξηψλ φπσο θαη ηεο γισζζηθήο ηνπο έθθξαζεο (πξνθνξηθήο θαη γξαπηήο) κέζα απφ ηελ αμηνπνίεζε ήδε απνθηεκέλσλ γλψζεσλ αιιά θαη εκπεηξηψλ γχξσ απφ δηάθνξα ζέκαηα ηεο θαζεκεξηλφηεηαο. Παξάιιεια, πξνσζνχληαη ζηφρνη πνπ αθνξνχλ ζηε κχεζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ζηνπο λένπο γξακκαηηζκνχο κέζα απφ ην παηρλίδη ηεο ζχλδεζεο εηθφλσλ θαη (γξαπηνχ ή πξνθνξηθνχ) θεηκέλνπ αιιά θαη ηεο ζπκβνιήο ηνπο ζηε δεκηνπξγία ή αλαζχλζεζε πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ. Πξψην ζηαζκφ ζηε «βφιηα» ηνπο απνηειεί ην θείκελν ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ. Οη γξαπηέο πιεξνθνξίεο απφ απηφ κεηαζρεκαηίδνληαη ζε εηθνληθή κνξθή. Απηή κε ηε ζεηξά ηεο απνηειεί ην πξφζρεκα γηα ηελ παξαθίλεζε κηαο πξνθνξηθήο πεξηγξαθήο ελφο θπζηθνχ ηνπίνπ. ηε ζπλέρεηα, παξαθνινπζνχλ ηε βφιηα ζην βνπλφ κηαο αθφκε εξσίδαο, απηή ηε θνξά κηαο παηδηθήο εθπνκπήο, ζηηγκηφηππα ηεο νπνίαο θαινχληαη λα πεξηγξάςνπλ. Ζ γλσξηκία ηνπο κε δψα πνπ κπνξεί λα ζπλαληήζεη θαλείο ζην βνπλφ απνηειεί ην έλαπζκα γηα ηελ έληαμε ζην ζελάξην -αιιά θαη ζην κάζεκα ηεο Γιψζζαο- δξαζηεξηνηήησλ πνπ απνζθνπνχλ ζηε ειίδα 5 απφ 30

6 γλσξηκία κε ην «Δηθνλνγξαθεκέλν Λεμηθφ ηεο Α θαη Β ηάμεο». Απηφ επηδηψθεηαη λα γίλεη κε ηε κνξθή ελφο παηρληδηνχ ζπκπιήξσζεο νλνκάησλ (θάπνησλ γλσζηψλ δψσλ), γηα ηα νπνία πξνζθέξνληαη σο βνήζεκα νη νξηζκνί ησλ αληίζηνηρσλ ιεκκάησλ απφ ην Δηθνλνγξαθεκέλν Λεμηθφ. ηηο ζρεηηθέο αλαθνξέο γίλεηαη ρξήζε ρξνληθψλ δεηθηψλ (πξσί, κεζεκέξη, απφγεπκα, βξάδπ), ζηνηρείν πνπ ζα κπνξνχζε λα αμηνπνηεζεί ζηε ζπλέρεηα θαη σο ελδεηθηηθφ παξάδεηγκα ρξήζεο ηνπο θαη απφ ηνπο καζεηέο/ηξηεο. Ζ πεξηγξαθή εηθφλσλ θαη θαηαζηάζεσλ κεηαθέξεηαη ζην νηθείν θαη αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ ησλ καζεηψλ/ηξηψλ. Απηφ γίλεηαη κε ηε ρξήζε κηαο αθίζαο, απφ φπνπ θαινχληαη λα επηιέμνπλ -αλάκεζα ζηνπο ελνίθνπο κηαο πνιπθαηνηθίαο- κηα νηθνγέλεηα θαη λα πεξηγξάςνπλ έλα ζηηγκηφηππν απφ ηε δσή ηεο. Σέινο, ε ζπκκεηνρή ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ζηελ παξνπζίαζε ηεο θαζεκεξηλήο ξνπηίλαο ελφο θνξηηζηνχ, ε πεξηγξαθή θαη ε ρξνληθή ηαμηλφκεζε νηθείσλ πεξηζηαηηθψλ, απφ ην πξσηλφ μχπλεκα θαη ηε δσή ζην ζρνιείν κέρξη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αθνινπζνχλ κεηά ην πέξαο ηνπ ζρνιηθνχ πξνγξάκκαηνο, κπνξεί λα εμππεξεηήζεη ηελ παξαίλεζε αληίζηνηρεο έθθξαζεο απφ ηελ πιεπξά ησλ καζεηψλ/ηξηψλ. Καηά ηελ ελαιιαγή θαη ηε ρξνλνινγηθή ηνπνζέηεζε ησλ γεγνλφησλ γίλεηαη αλαθνξά ζηα δηαθνξεηηθά ρξνληθά δηαζηήκαηα ηεο εκέξαο, ζηνηρείν πνπ ζπκβάιιεη ζηελ εμνηθείσζε ησλ παηδηψλ κε ηηο αληίζηνηρεο έλλνηεο ηνπ ρξφλνπ αιιά θαη ηεο ρξήζεο ηνπο ζηνλ πξνθνξηθφ θαη γξαπηφ ιφγν. Γ. ΔΗΑΓΧΓΖ Σύλλητη και θευπηηικό πλαίζιο Μέζα απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζελαξίνπ αιιά θαη ηεο αληίζηνηρεο ελφηεηαο ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ επηρεηξείηαη ε πξψηε γλσξηκία ησλ κηθξψλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο Α ηάμεο κε ηελ πεξηγξαθή αιιά θαη ηε ρξήζε ρξνληθψλ δεηθηψλ ζε απηή. Σφζν ε πεξηγξαθή, σο πξντφλ ηεο γισζζηθήο απεηθφληζεο αληηθεηκέλσλ, πξαγκάησλ, θαηλνκέλσλ ή θαηαζηάζεσλ (Μεηζηθνπνχινπ 2006), φζν θαη ε ρξήζε ειίδα 6 απφ 30

7 ρξνληθψλ ελλνηψλ, σο πηνζέηεζε ελφο θνηλσληθά πξνζδηνξηζκέλνπ αληηιεπηηθνχ ζπζηήκαηνο εθθξαζκέλνπ κέζσ ζπκβφισλ θαη ηεο γιψζζαο (Πιαθίηζε θ.ά 2007: 730), απνηεινχλ ζηφρνπο πνπ έρνπλ απμεκέλν βαζκφ δπζθνιίαο γηα ηνπο κηθξνχο καζεηέο/ηξηεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο ειηθηαθήο νκάδαο. Έξεπλεο απνδεηθλχνπλ φηη ε αθεξεκέλε έλλνηα ηνπ ρξφλνπ δελ είλαη πάληα εχθνιν λα γίλεη αληηιεπηή απφ ην παηδί. Ζ δφκεζή ηεο αθνξά κηα αξγή θαη πξννδεπηηθή δηαδηθαζία, ε νπνία αξρίδεη απφ ηελ πξνζρνιηθή ειηθία θαη νινθιεξψλεηαη θαηά ηελ εθεβεία. χκθσλα κε ηνλ Vygotsky (1998: 240), ε θαηάθηεζε ησλ ελλνηψλ αθνινπζεί κηα πνξεία απφ ην επίπεδν ηεο πξάμεο ζε απηφ ηεο γιψζζαο, γηα απηφ ε εκπινθή ησλ κηθξψλ παηδηψλ ζε δηακεζνιαβεκέλεο δηαδηθαζίεο βνεζά ζηε κεηάβαζε ηεο γλψζεο απφ ην θνηλσληθφ ζην αηνκηθφ επίπεδν. Όκσο ε θαηαλφεζε ηεο ζεκαζίαο ησλ ρξνληθψλ εθθξάζεσλ δε βξίζθεηαη πάληα ζε αληηζηνηρία κε ηελ απφθηεζε θαη ηε ρξήζε ηνπ ιεμηινγίνπ ελλνηψλ ρξφλνπ (Μπνλίδεο 1995: 175). Ο εθνδηαζκφο κε ηα θαηάιιεια «εξγαιεία» πξνυπνζέηεη κηα καθξά πνξεία, φπνπ νη ιέμεηο γίλνληαη ην κέζν γηα ηε δηακφξθσζε ησλ ελλνηψλ θαη αξγφηεξα εκθαλίδνληαη σο ην ζχκβνιφ ηνπο (Vygotsky 1998: 141). ηελ πνξεία απηή, ε πξφηαζε ηνπ Bruner (Καςάιεο & Λεκνλίδεο 1999: 101) γηα ηελ εθαξκνγή ηεο αλαθαιππηηθήο κάζεζεο θαη ηε ζπεηξνεηδή δηάξζξσζε ησλ δηδαθηηθψλ αληηθεηκέλσλ -φπνπ ε ζπκβνιηθή παξνπζίαζή ηνπο σο αληηθείκελα ηεο γιψζζαο αθνινπζεί ηελ αξρηθή πξνζθνξά ηνπο σο αληηθείκελα δξάζεο θαη ηε κεηέπεηηα αμηνπνίεζή ηνπο σο αληηθείκελα παξαηήξεζεο- βξίζθεη πεδίν εθαξκνγήο. Παξφκνηα ινγηθή αθνινπζείηαη ζηελ νξγάλσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ γισζζηθψλ καζεκάησλ, βαζηθή επηδίσμε ηεο νπνίαο είλαη ηε γλσξηκία ησλ καζεηψλ/ηξηψλ κε δηάθνξα είδε ιφγνπ θαη ελφο επξένο θάζκαηνο θεηκέλσλ. Δηδηθφηεξα γηα ηελ Α ηάμε ηνπ Γεκνηηθνχ ρνιείνπ, νη ηέζζεξηο ηειεπηαίεο δηδαθηηθέο ελφηεηεο ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ πξνβιέπνπλ ηελ επαθή ησλ παηδηψλ κε πνηθίινπο ηχπνπο θεηκέλσλ θαη ηε δηαηζζεηηθή γλσξηκία ηνπο κε βαζηθά ζηνηρεία ηεο δνκήο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο ειιεληθήο γιψζζαο (Καξαληδφια θ.ά: 2007: 17). Αλάκεζα ειίδα 7 απφ 30

8 ζηα δηαθνξεηηθά είδε θεηκέλσλ δηαθξίλνληαη νη πεξηγξαθέο, νη νπνίεο φκσο πξνζεγγίδνληαη ζε έλα πξψην επίπεδν γλσξηκίαο, αθνχ ε ζπεηξνεηδήο ινγηθή ζηε δηάηαμε ηεο χιεο πξνβιέπεη ηελ ελαζρφιεζε ησλ παηδηψλ κε ην ζπγθεθξηκέλν είδνο θαη ζε επφκελεο ζρνιηθέο ηάμεηο. Αθνξκή απνηειεί ε αθήγεζε ηεο εκπεηξίαο κηαο «βφιηαο ζην βνπλφ». Ο Μαηζαγγνχξαο (2007: 34-35) ππνζηεξίδεη -επηθαινχκελνο ηνλ Bruner- φηη ε αθεγεκαηηθή ζθέςε θπξηαξρεί ζηα πξψηα ζηάδηα ηεο αλάπηπμεο ηνπ παηδηνχ θαη γηα απηφ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο γέθπξα κεηάβαζεο απφ ηνλ αθεγεκαηηθφ ζηνλ πεξηγξαθηθφ ιφγν. Ζ αμηνπνίεζε πεξηερνκέλσλ ηνπ αθεγεκαηηθνχ ιφγνπ ησλ παηδηψλ κέζα απφ ηελ παξνπζίαζε νηθείσλ εκπεηξηψλ θαη βησκάησλ κπνξεί λα απνηειέζεη ην πιαίζην γηα ηελ επέθηαζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ θαη ηε γλσξηκία κε βαζηθά δνκηθά ζηνηρεία ηεο πεξηγξαθήο θαη ηεο έλλνηαο ηνπ ρξφλνπ. Αθεηεξία απνηειεί ε «εηθνληθή» πεξηήγεζή ηνπο ζε δηάθνξνπο ρψξνπο -θπζηθά ηνπία αιιά θαη αλζξσπνγελή πεξηβάιινληα-, ε παξαηήξεζε θαη ζπδήηεζε γηα φζα γίλνληαη αληηιεπηά κέζσ ησλ αηζζήζεσλ αιιά θαη ε δξάζε κε ηα πξνζθεξφκελα πιηθά. ε φια ηα ζηάδηα εκπινθήο ησλ κηθξψλ καζεηψλ/ηξηψλ θπξίαξρε είλαη ε γισζζηθή δηακεζνιάβεζε, ε ηερλνινγηθά δηακεζνιαβεκέλε επηθνηλσλία θαη ε επηθνηλσλία κέζσ θεηκέλσλ. ηα πιαίζηα απηά αλαγλσξίδεηαη ε λέα θεηκεληθή πξαγκαηηθφηεηα πνπ δεκηνπξγεί ε δηάδνζε ησλ Σ.Π.Δ. θαη ε ζεκαζία θαη άιισλ ζεκεησηηθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ παξαγσγή λνήκαηνο (Υαηδεζαββίδεο & Αιεμίνπ 2012: 35). Ζ έλλνηα ηνπ θεηκέλνπ απνθηά κηα νινέλα θαη πην δηεπξπκέλε δηάζηαζε, ελψ ε εηθφλα έξρεηαη λα ζπλδέζεη ηνλ πξνθνξηθφ κε ηνλ γξαπηφ ιφγν. Σα παξαπάλσ ζηνηρεία παξαηεξνχληαη εμάιινπ ζηελ πξαθηηθή ησλ κηθξψλ παηδηψλ, θαηά ηελ νπνία «ηα πνιπηξνπηθά κελχκαηα αληηκεησπίδνληαη κε κηα εμίζνπ πνιπηξνπηθή πξνζέγγηζε», θαζψο νη γλψζεηο ζε έλα ζεκεησηηθφ ζχζηεκα κεηαθέξνληαη, ψζηε λα ζπληειέζνπλ ζηελ θαηαλφεζε θάπνηνπ άιινπ (Γηαλλαθνπνχινπ & Παπαδνπνχινπ 2004: 83). Σα ίδηα δεδνκέλα αμηνπνηνχληαη ζηε ζχληαμε ελφο ζελαξίνπ πνπ πξνζθέξεηαη γηα ηνπο καζεηέο/ηξηεο ηεο Α ηάμεο ηνπ Γεκνηηθνχ ρνιείνπ θαη ηα ειίδα 8 απφ 30

9 πξψηα βήκαηά ηνπο ζηνλ θφζκν ηεο γιψζζαο θαη ησλ λέσλ γξακκαηηζκψλ κε ζεβαζκφ ζηηο πξνζιακβάλνπζεο θαη ηελ αληηιεπηηθή ηνπο ηθαλφηεηα. Γ. ΚΔΠΣΗΚΟ-ΣΟΥΟΗ ΚΑΗ ΤΝΓΤΑΜΟ ΣΟΤ Γνώζειρ για ηον κόζμο, αξίερ, πεποιθήζειρ, ππόηςπα, ζηάζειρ ζυήρ Με ην ζελάξην επηδηψθεηαη νη καζεηέο/ηξηεο: Να ζπζηεκαηνπνηήζνπλ ηηο πξνεγνχκελεο γλψζεηο θαη εκπεηξίεο ηνπο αλαθνξηθά κε γλσζηά θαη νηθεία πεξηβάιινληα θαη κε βάζε απηά λα είλαη ζε ζέζε λα νηθνδνκήζνπλ λέεο έλλνηεο. Να εμαζθεζνχλ ζηελ αλαγλψξηζε δψσλ θαη ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο απφ ηελ πεξηγξαθή ηνπο ζε νξηζκνχο αληίζηνηρσλ ιεκκάησλ. Να εμαζθήζνπλ ηελ παξαηεξεηηθφηεηά ηνπο γηα ηνλ εληνπηζκφ ζπγθεθξηκέλσλ πιεξνθνξηψλ απφ κηθξά θείκελα (πξνθνξηθά θαη γξαπηά) αιιά θαη εηθφλεο θαη λα απνθηήζνπλ επρέξεηα θαηά ηε κεηαθίλεζή ηνπο απφ ην έλα ζεκεησηηθφ ζχζηεκα ζην άιιν. Να πιεξνθνξεζνχλ γηα ηε ζπκβνιηθή κνξθή κε ηελ νπνία πεξηγξάθεηαη ν ρξφλνο (εηθφλεο ξνινγηψλ, ρξήζε ιέμεσλ σο ρξνληθψλ δεηθηψλ, αξίζκεζε). Να γλσξίζνπλ ηε ρξεζηηθή αμία ελφο ιεμηθνχ (ςεθηαθνχ/ζπκβαηηθνχ). Να ζπζρεηίδνπλ ηηο θαηαζηάζεηο πνπ πεξηγξάθνληαη ζε εηθφλεο κε πξνζσπηθέο εκπεηξίεο θαη βηψκαηα ηεο θαζεκεξηλφηεηάο ηνπο. Γνώζειρ για ηη γλώζζα Με ην ζελάξην επηδηψθεηαη νη καζεηέο/ηξηεο: Να εμνηθεησζνχλ κε ηε δηαδηθαζία πξνθνξηθήο θαη γξαπηήο πεξηγξαθήο ηνπίσλ θαη θαηαζηάζεσλ ηεο θαζεκεξηλφηεηαο. Να γλσξίζνπλ ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ηεο πεξηγξαθήο, φπσο είλαη ε ηνπνζέηεζε ζηνλ ρψξν (παξνπζίαζε επηκέξνπο ζηνηρείσλ ελφο ηνπίνπ) αιιά θαη ε ρξνληθή δηαδνρή (γεγνλφηα πνπ δηαδέρνληαη ην έλα ην άιιν). ειίδα 9 απφ 30

10 Να εμνηθεησζνχλ κε γξακκαηηθέο δνκέο ηεο γιψζζαο θαη ηε κεηαηξνπή ησλ κνξθνινγηθψλ θαηαιήμεσλ ξεκάησλ. Να εμαζθεζνχλ ζηε ζεηξνζέηεζε ιέμεσλ ζε κηα πξφηαζε θαη ζηε ρξήζε ηεο ηειείαο. Να εμαζθήζνπλ ηνλ πξνθνξηθφ θαη γξαπηφ ηνπο ιφγν, εκπινπηίδνληαο θαη δηεπξχλνληαο ην ιεμηιφγηφ ηνπο κε ηε ρξήζε επηζέησλ θαη ιέμεσλ δεισηηθψλ ηνπ ρξφλνπ. Γπαμμαηιζμοί Με ην ζελάξην επηδηψθεηαη νη καζεηέο/ηξηεο: Να εμαζθεζνχλ ζηε ρξήζε ελφο ιεμηθνχ (έληππνπ θαη ςεθηαθνχ), λα εμνηθεησζνχλ κε ηνλ πεξηιεπηηθφ ιφγν ησλ νξηζκψλ θαη κε ηηο ζηξαηεγηθέο εληνπηζκνχ ιέμεσλ (αιθαβεηηθή θαηάηαμε). Να ζπλεηδεηνπνηήζνπλ ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ησλ πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ πνπ ζπλαληνχλ ζηνλ άκεζν θνηλσληθφ ηνπο πεξίγπξν θαη λα απνθηήζνπλ αληίζηνηρεο δεμηφηεηεο δεκηνπξγίαο. Να εμνηθεησζνχλ κε ηελ θαηαγξαθή δξαζηεξηνηήησλ ζε έλα ςεθηαθφ εκεξνιφγην. Να ζπλεηδεηνπνηήζνπλ δηαηζζεηηθά ηε ρξεζηκφηεηα αξρείσλ θεηκελνγξάθνπ, παξνπζίαζεο, ελλνηνινγηθήο ραξηνγξάθεζεο, ππνινγηζηηθψλ θχιισλ, εμάζθεζεο αιιά θαη εξγαιείσλ δσγξαθηθήο θαη λα εμνηθεησζνχλ κε ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπο. Διδακηικέρ ππακηικέρ Βαζηθή δηδαθηηθή πξνηεξαηφηεηα θαηά ηελ πινπνίεζε ηνπ ζελαξίνπ είλαη ε αμηνπνίεζε ηεο δπλακηθήο ησλ νκάδσλ παξάιιεια κε ηελ παξαθίλεζε γηα ελεξγεηηθή ζπκκεηνρή φισλ ησλ κειψλ ηνπο. Ζ δηαζθάιηζή ηεο επηρεηξείηαη κέζα απφ ηε δηεμαγσγή δξαζηεξηνηήησλ παηγληψδνπο κνξθήο, πνπ πξνθαινχλ θαη εληζρχνπλ ηε ζπκκεηνρή, αιιά θαη κε ηελ αλάδεημε πξνεγνχκελσλ ζρεηηθψλ ειίδα 10 απφ 30

11 γλψζεσλ, εκπεηξηψλ θαη βησκάησλ. Αλαγθαία θξίλεηαη, επίζεο, ε ζηαδηαθή κχεζε θαη καζεηεία ζε απνηειεζκαηηθέο ζηξαηεγηθέο ρξήζεο ηφζν ηνπ πξνζθεξφκελνπ δηδαθηηθνχ πιηθνχ φζν θαη ησλ λέσλ κέζσλ πξαθηηθήο γξακκαηηζκνχ. Με ηνλ ηξφπν απηφ νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο ζα κπνξέζνπλ λα δηεπξχλνπλ ηηο ζρεηηθέο γλψζεηο ηνπο γηα ηνλ θφζκν, εκπινπηίδνληαο ην ιεμηιφγηφ ηνπο θαη θάλνληαο παξάιιεια ηα πξψηα ηνπο βήκαηα ζηε γλσξηκία ηνπο κε ην θείκελν ηεο πεξηγξαθήο. Ο ζεβαζκφο θαη ε αμηνπνίεζε ησλ ηδεψλ ησλ καζεηψλ/ηξηψλ είλαη βαζηθή πξνηεξαηφηεηα, γηα απηφ θαη αλαδεηνχληαη επθαηξίεο αλάδεημήο ηνπο κέζα απφ ηε ζπρλή πξνηξνπή γηα παξνπζίαζε ησλ πξνηάζεψλ ηνπο ζε θάζε θάζε δηεμαγσγήο ηνπ ζελαξίνπ. Δ. ΛΔΠΣΟΜΔΡΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΖ ΠΡΟΣΑΖ Αθεηηπία Ο ηίηινο, ε εηθφλα αιιά θαη ην θείκελν ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ («Γιψζζα Α Γεκνηηθνχ», Βηβιίν καζεηή, ζ. 50) κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ αθνξκή γηα ηε ζχλδεζε ηνπ ζέκαηνο («Βφιηα ζην βνπλφ») κε ηηο εκπεηξίεο ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο ηάμεο αιιά θαη κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ζελαξίνπ. Αξρηθά, νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαινχληαη λα αλαθεξζνχλ ζε ζρεηηθά βηψκαηά ηνπο θαη λα επηρεηξήζνπλ κηα πξνθνξηθή πεξηγξαθή ησλ αληίζηνηρσλ εκπεηξηψλ, δίλνληαο πιεξνθνξίεο γηα ην ρσξνρξνληθφ πιαίζην αιιά θαη ηα πξφζσπα θαη ηα γεγνλφηα πνπ εκπιέθνληαη ζε απηέο. Σύνδεζη με ηα ιζσύονηα ζηο ζσολείο ρεηηθή αλαθνξά γίλεηαη ζηελ πεξηγξαθή ηνπ ζελαξίνπ. Αξιοποίηζη ηυν ΤΠΕ Μέζα απφ ηηο πξνηάζεηο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζελαξίνπ επηδηψθεηαη ε εμνηθείσζε ησλ κηθξψλ καζεηψλ/ηξηψλ κε ηηο ΣΠΔ, θαζψο κέζα απφ ηελ πξνζσπηθή βίσζε ηεο ρξήζεο ηνπο ζα γλσξίζνπλ δηάθνξεο ελαιιαθηηθέο κνξθέο θεηκέλσλ αιιά θαη ηε δπλαηφηεηα ζπλδπαζκέλεο ρξήζεο δηαθφξσλ ζεκεησηηθψλ πφξσλ γηα ηελ παξαγσγή ειίδα 11 απφ 30

12 ή ηελ αλαδεκηνπξγία πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ. ηα πιαίζηα απηά ε γλσξηκία κε βαζηθέο εληνιέο επεμεξγαζίαο εηθφλσλ αιιά θαη ε ελαζρφιεζή ηνπο κε αξρεία θεηκελνγξάθνπ, πξνγξάκκαηνο παξνπζίαζεο θαη ελλνηνινγηθήο ραξηνγξάθεζεο ή θαη εμάζθεζεο ζα ζπκβάιεη ζηελ εμάζθεζε θαη εκπέδσζε ηεο ρξήζεο ηνπο απφ ηνπο κηθξνχο καζεηέο/ηξηεο. Κείμενα Σσολικό βιβλίο «Γλώζζα Α Γημοηικού» «Βφιηα ζην βνπλφ», 8ε Δλφηεηα: Άνοιξη (β ηεχρνο, Βηβιίν Μαζεηή, ζ ) Σσολικό βιβλίο «Δικονογπαθημένο λεξικό Α - Β Γημοηικού» Λήκκαηα θαη εηθφλεο γηα ηηο ιέμεηο «θαλαξίλη» (ζ. 179), «κχγα» (ζ. 276), «λπρηεξίδα» (ζ. 289), «πνληίθη» (ζ. 356), «ζαιηγθάξη» (ζ. 384), «ζπνπξγίηη» (ζ. 413) Βίνηεο «Υάηληη», παηδηθή ζεηξά κεηαγισηηηζκέλε ζηα ειιεληθά, επεηζφδην 13. Δικόνερ «Ζ πνιπθαηνηθία» (αθίζα 6), αθίζα ηεο ελφηεηαο «Ο ΔΛΔΤΘΔΡΟ ΥΡΟΝΟ», Αζήλα 2003, απφ ην πιηθφ ηεο δξάζεο «ΓΗΑΠΟΛΗ», Δζληθφ θαη Καπνδηζηξηαθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ, Δπηηξνπή Δξεπλψλ, Σκήκα Φ.Π.Φ., Κέληξν Γηαπνιηηηζκηθήο Αγσγήο. «Οηθνγέλεηα» (αθίζα 15), αθίζα δηδαθηηθήο ελφηεηαο «ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑ», Αζήλα 2003, απφ ην πιηθφ ηεο δξάζεο «ΓΗΑΠΟΛΗ», Δζληθφ θαη Καπνδηζηξηαθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ, Δπηηξνπή Δξεπλψλ, Σκήκα Φ.Π.Φ., Κέληξν Γηαπνιηηηζκηθήο Αγσγήο. Δηθφλεο ξνινγηψλ, Αθίζα κπξλησηάθε, δηαζέζηκε ζην ηζηνιφγην ειίδα 12 απφ 30

13 Διδακηική ποπεία/ζηάδια/θάζειρ 1ο διδακηικό δίυπο Σν θείκελν ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί σο έλαπζκα γηα ηε γλσξηκία ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο Α ηάμεο κε ηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ελφο πεξηγξαθηθνχ θεηκέλνπ (ρξήζε ελεζησηηθψλ ηχπσλ, ζπλδεηηθψλ ξεκάησλ θαη επηζέησλ, βι. Καξαληδφια, θ.ά. 2007: 61). Μεηά ηελ αλάγλσζή ηνπ ζα παξαθηλεζνχλ λα αμηνπνηήζνπλ ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ θεηκέλνπ θαη λα κεηαθέξνπλ φζα δηάβαζαλ ζε κηα άιιε εθδνρή. Απηή αθνξά ηε δσγξαθηθή απεηθφληζε ησλ φζσλ παξνπζηάδνληαη ζην θείκελν κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ Εσγξαθηθήο (Windows) ή ηνπ ινγηζκηθνχ Revelation Natural Art. Πξνηείλεηαη ε ζπλδπαζκέλε ρξήζε ηεο ειεχζεξεο ζρεδίαζεο απφ ηελ πιεπξά ησλ καζεηψλ/ηξηψλ καδί κε ηελ επηινγή έηνηκσλ εηθφλσλ (απφ ηνλ θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ ηνπ ζελαξίνπ ή ησλ ζθξαγίδσλ πνπ πξνζθέξνληαη απφ ην ινγηζκηθφ RNA), θαζψο ζηε θάζε απηή ελδηαθέξεη ε κεηαθνξά ζπγθεθξηκέλσλ πιεξνθνξηψλ ηνπ θεηκέλνπ ζε έλα δηαθνξεηηθφ ζεκεησηηθφ ζχζηεκα, ην νπνίν φκσο κπνξεί λα απνηειέζεη αθνξκή γηα ηελ πξνθνξηθή πεξηγξαθή ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο δσγξαθηάο απφ ηελ πιεπξά ησλ παηδηψλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ νη κηθξνί καζεηέο/ηξηεο ηεο Α ηάμεο ζα επηρεηξήζνπλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ζηνηρεία ηνπ πεξηγξαθηθνχ θεηκέλνπ ζηνλ πξνθνξηθφ ηνπο ιφγν. Γείγκα εξγαζίαο ζην πξφγξακκα δσγξαθηθήο ησλ windows Γείγκα εξγαζίαο ζην πξφγξακκα δσγξαθηθήο RNA ηε ζπλέρεηα, ε παξαθνινχζεζε ελφο βίληεν ζα απνηειέζεη ην έλαπζκα γηα ηε δηεμαγσγή ηεο αληίζηξνθεο δηαδηθαζίαο, ηεο αμηνπνίεζεο δειαδή ησλ ζρεηηθψλ ειίδα 13 απφ 30

14 πιεξνθνξηψλ γηα ηε γξαπηή απφδνζε ελφο πεξηγξαθηθνχ θεηκέλνπ. Πξνηείλεηαη ε αμηνπνίεζε ζηηγκηφηππσλ κηαο κεηαγισηηηζκέλεο (γεξκαληθήο παξαγσγήο) εθπνκπήο, γλσζηήο ζην παηδηθφ θνηλφ, κε ηίηιν «Υάηληη». ην βίληεν παξνπζηάδεηαη ε θεληξηθή εξσίδα λα ραίξεηαη ηελ πξψηε κέξα ηεο Άλνημεο, θάλνληαο κηα βφιηα ζην βνπλφ κε ηε ζπλνδεία ελφο θίινπ ηεο. ηελ πξψηε πξνβνιή ηνπ βίληεν (πξνηείλεηαη ε παξνπζίαζε ηνπ βίληεν ζε φιε ηε δηάξθεηά ηνπ ησλ 8 ιεπηψλ) κπνξεί λα ζρνιηαζηεί θαη ε θξάζε ηεο εξσίδαο «μέραζε θάηη ε Άλνημε» πνπ δηαηππψλεηαη απφ απηήλ, φηαλ βξίζθεη ζε έλα ζθηεξφ κέξνο ρηφληα πνπ δελ έρνπλ αθφκε ιηψζεη. Με αθνξκή απηή ηε ζπδήηεζε κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ εκπεηξίεο ησλ παηδηψλ απφ πξνζσπηθά ηνπο βηψκαηα επίζθεςεο ζην βνπλφ ζε δηαθνξεηηθέο επνρέο ηνπ ρξφλνπ. ηα ζρεηηθά ζηηγκηφηππα (01:00-05:00) ε Υάηληη ζπλαληά δηάθνξα δψα (πνπιηά, αεηφ, ιαγνχο, έλα αγξηνθάηζηθν θαη κηα κειηζζνχια), ελψ ζην ηέινο εηνηκάδεη έλα ζηεθάλη απφ αγξηνινχινπδα. ην βίληεν ε εξσίδα απνιακβάλεη ελ γέλεη ην αλνημηάηηθν ηνπίν ρσξίο λα πεξηγξάθεη ηηο εηθφλεο ηνπ, ζηνηρείν πνπ ζρεηίδεηαη κε ην κέζν πξνβνιήο ηνπο (ρξήζε θηλνχκελσλ εηθφλσλ πνπ αθνινπζεί ηε δνκή ηεο δηήγεζεο κηαο ηζηνξίαο) θαη ην νπνίν νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο ζα πξνθιεζνχλ λα ζρνιηάζνπλ -κε ζεβαζκφ πάληα ζηηο αληηιεπηηθέο ηνπο δπλαηφηεηεο θαη ηηο πξνζιακβάλνπζέο ηνπο- κέζσ ηεο παξνπζίαζεο θαη ζχγθξηζεο επηκέξνπο ζηαηηθψλ εηθφλσλ πνπ ζα βξνπλ ζε έλα αξρείν παξνπζίαζεο 1 (βι. θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθειν «1ν δίσξν», αξρείν «Eikones_Xainti»). Ζ ελεξγνπνίεζή ηνπο γηα ηε ζπκπιήξσζε θάπνηνπ πεξηγξαθηθνχ θεηκέλνπ ζηηο δηαθάλεηεο ηεο παξνπζίαζεο ζα πξνθχςεη σο αλαγλψξηζε ηεο αλαγθαηφηεηαο λα δψζνπλ «θσλή» ζηε Υάηληη ζεκεηψλνληαο «ηη ζα κπνξνχζε λα ιέεη, γηα λα πεξηγξάςεη θάζε θνξά πνπ βξίζθεηαη θαη ζε έλα δηαθνξεηηθφ ηνπίν ηνπ βνπλνχ». 1 Οη εηθφλεο απφ ηα παξαπάλσ ζηηγκηφηππα ηνπ βίληεν αμηνπνηήζεθαλ γηα ηε δεκηνπξγία ελφο αξρείνπ παξνπζίαζεο κε έμη δηαθάλεηεο, φζεο θαη νη νκάδεο ζηηο νπνίεο πξνβιέπεηαη λα ρσξηζηνχλ νη καζεηέο/ηξηεο κηαο ηάμεο κε 24 παηδηά. ειίδα 14 απφ 30

15 Έρνληαο σο ζεκείν αλαθνξάο ηηο πξνηάζεηο πεξηγξαθήο ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ αιιά θαη ζε ζχγθξηζε κε απηέο, ε θαηαγξαθή αληίζηνηρσλ πξνηάζεσλ ζηα πιαίζηα θεηκέλνπ ησλ δηαθαλεηψλ ζα νδεγήζεη ζηελ εμνηθείσζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο Α ηάμεο κε ηηο ζπλζήθεο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα κηαο γξαπηήο πεξηγξαθήο. Σα θείκελα πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ απφ ηε ζπκκεηνρή ησλ νκάδσλ κπνξνχλ λα ζπγθεληξσζνχλ ζε έλα θνηλφ αξρείν παξνπζίαζεο, ην νπνίν ζα κπνξνχζε λα ζπκπιεξσζεί θαη κε ηελ ερνγξάθεζε ηεο αλάγλσζήο ηνπο απφ ηνπο καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο. Με ηνλ ηξφπν απηφ ηα κέιε ησλ νκάδσλ ζα ζπκβάινπλ ζηε δεκηνπξγία ελφο πνιπηξνπηθνχ θεηκέλνπ πνπ ζα ζπλδπάδεη ηε ρξήζε εηθφλαο, γξαπηνχ θεηκέλνπ θαη ήρνπ γηα ην ίδην πεξηερφκελν. Μάιηζηα ε πξννπηηθή απνζηνιήο ηνπ δεκηνπξγεκέλνπ αξρείνπ παξνπζίαζεο ζε άιινπο απνδέθηεο (φπσο ηνπο καζεηέο/ηξηεο ηεο Α ηάμεο ηεο δηπιαλήο αίζνπζαο ή ελφο δηαθνξεηηθνχ ζρνιείνπ) κπνξεί λα απνηειέζεη επέθηαζε ηνπ ζελαξίνπ, δίλνληαο κηα άιιε δηάζηαζε ζηελ ελαζρφιεζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ κε ην αληίζηνηρν ζέκα («Βφιηα ζην βνπλφ»). Με ηνλ ηξφπν απηφ νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο ζα αληηκεησπηζηνχλ σο νη δεκηνπξγνί ελφο θεηκέλνπ -παξφκνηνπ κε ηνπ ζρνιηθνχ βηβιίνπ- ζην νπνίν νη ίδηνη/ηεο παξνπζηάδνπλ ηη είδαλ ζην βνπλφ θάπνηνη επηζθέπηεο ηνπ. Γηα απηφ θαη θαηά ηελ επεμεξγαζία ηνπ αξρείνπ παξνπζίαζεο ζηελ νινκέιεηα ηεο ηάμεο, εθηφο ηεο απνθπγήο επηθαιχςεσλ ή επαλαιήςεσλ, ζα πξέπεη λα ειίδα 15 απφ 30

16 πξνβιεθζεί θαη ε κεηαηξνπή ηνπ α ζε γ εληθνχ πξνζψπνπ 2 καδί κε ηελ παξάιιειε εμάζθεζε ζηελ θιίζε απιψλ ελεξγεηηθψλ ξεκάησλ, ζηνηρείν πνπ ζπλαληάηαη θαη σο γισζζηθφο ζηφρνο ζην αληίζηνηρν θεθάιαην ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ 3. Β ηεχρνο, Βηβιίν Μαζεηή, ζ. 50 Β ηεχρνο, Σεηξάδην Δξγαζηψλ, ζ. 50 2ο διδακηικό δίυπο ε ζπλέρεηα ηεο ελαζρφιεζεο ησλ καζεηψλ/ηξηψλ κε ηε Υάηληη θαη ηελ επαθή ηνπο κε ζηνηρεία ηεο θχζεο, ε δεκηνπξγία ελφο αθφκε αξρείνπ παξνπζίαζεο ζην νπνίν ηα παηδηά ηεο Α ηάμεο θαινχληαη λα γλσξίζνπλ θαη άιια δψα πνπ ελδερνκέλσο κπνξνχλ λα ζπλαληήζνπλ ζε κηα βφιηα ζην βνπλφ ή αθφκε θαη ζε έλα ρσξηφ απνηειεί κηα έκκεζε παξαθίλεζε γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ «Δηθνλνγξαθεκέλνπ Λεμηθνχ Α - Β Γεκνηηθνχ». πγθεθξηκέλα ζηηο 6 δηαθάλεηεο (φζεο θαη νη νκάδεο ηεο ηάμεο) ηνπ αξρείνπ παξνπζίαζεο (βι. θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθειν «2ν δίσξν», αξρείν «Poia_alla_zoa_eide...») νη κηθξνί καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαινχληαη λα ζπκπιεξψζνπλ ην φλνκα 4 ελφο δψνπ/πνπιηνχ ή εληφκνπ (ζπνπξγίηη, κχγα, θαλαξίλη, λπρηεξίδα, ζαιηγθάξη, πνληίθη) πνπ ζα κπνξνχζε λα έρεη δεη ε Υάηληη ζην αγξφθηεκα ηνπ παππνχ ηεο ή ζε κηα βφιηα ηεο ζην νξεηλφ ρσξηφ. Σα δψα απηά είλαη γλσζηά θαη ζηνπο κηθξνχο καζεηέο/ηξηεο ηεο Α ηάμεο -είηε θαηνηθνχλ ζηελ ειιεληθή χπαηζξν είηε ζε κηα πφιε- γηα απηφ θαη δελ ππάξρεη ηδηαίηεξε δπζθνιία ζηνλ εληνπηζκφ ηνπο. Σν 2 ε πξψηε θάζε ηα κέιε ησλ νκάδσλ ζπκπιεξψλνπλ ζε πξψην πξφζσπν φζα αλαθέξεη ε Υάηληη ελψ ζηελ επέθηαζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ζα πξέπεη λα θξνληίζνπλ λα αιιάμνπλ ην πξφζσπν ηνπ αθεγεηή. 3 Σα ζπγθεθξηκέλα πιαίζηα θεηκέλσλ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο πίλαθεο αλαθνξάο γηα ηνλ έιεγρν ηεο ηεο νξζνγξαθεκέλεο γξαθήο ησλ θεηκέλσλ πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο. 4 Ζ κνξθή ηεο ζπκπιήξσζεο ηνπ νλφκαηνο (χπαξμε θελψλ γηα ηε γξαθή γξακκάησλ) παξαπέκπεη ζην γλσζηφ παξαδνζηαθφ παηρλίδη «θξεκάια» κε ηελ επηπιένλ πξνζθνξά θάπνησλ πιεξνθνξηψλ γηα ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηεο ζθέςεο ησλ κηθξψλ παηδηψλ. ειίδα 16 απφ 30

17 ζηνηρείν πνπ δίλεη ζηε δξαζηεξηφηεηα επηπιένλ παηγληψδε ραξαθηεξηζηηθά είλαη ε ρξήζε ηνπ Δηθνλνγξαθεκέλνπ Λεμηθνχ (ζε έληππε θαη ςεθηαθή κνξθή 5 ) γηα ηνλ εληνπηζκφ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δψνπ θαη ηελ αληηγξαθή ηεο εηθφλαο ηνπ (νη εηθφλεο δίλνληαη θαη ζηνλ θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ). ην θείκελν πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί γηα ηελ ππνβνήζεζε ηεο αλαδήηεζεο δίλεηαη ζηε δηάζεζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ κηα εηζαγσγηθή πξφηαζε (κε ηε ρξήζε εθθξάζεσλ δεισηηθψλ ηνπ ρξφλνπ: πξσί, κεζεκέξη, απφγεπκα, βξάδπ 6 ) αιιά θαη ν αληίζηνηρνο νξηζκφο πνπ ππάξρεη γηα ην αληίζηνηρν ιήκκα ζην Δηθνλνγξαθεκέλν Λεμηθφ. 1 ε δηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Poia_alla_zoa_eide...» 1 ε δηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Poia_alla_zoa_eide...epalitheusi» (γηα ρξήζε απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ) Με ηνλ ηξφπν απηφ νη κηθξνί καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαινχληαη λα επεμεξγαζηνχλ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ηνπο δίλνληαη, γηα λα θάλνπλ ππνζέζεηο ζε ζρέζε κε ηε ζπκπιήξσζε ηεο ιέμεο πνπ αλαινγεί ζηελ νκάδα ηνπο αιιά θαη λα εληνπίζνπλ ηηο ίδηεο θξάζεηο ζην αληίζηνηρν ιήκκα ηνπ Δηθνλνγξαθεκέλνπ Λεμηθνχ επαιεζεχνληαο ηηο επηινγέο ηνπο. 5 Πξνηηκάηαη ε ρξήζε ηνπ ςεθηαθνχ βηβιίνπ σο εληαίνπ θεηκέλνπ θαη φρη ε θαηάηκεζή ηνπ ζε επηκέξνπο αξρεία. Γηαθνξεηηθά, ζηνλ ζπλνδεπηηθφ θάθειν πνπ ζα απνζεθεπηεί ζηνλ Ζ/Τ θάζε νκάδαο ζα πξέπεη λα ππάξμεη θξνληίδα γηα ηελ αλεχξεζε ηνπ αξρείνπ πνπ αθνξά ζηελ αλαδήηεζε ηνπ δψνπ πνπ έρεη αλαιάβεη ε ζπγθεθξηκέλε θάζε θνξά νκάδα. 6 ηνηρείν πνπ ζα αμηνπνηεζεί θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπ ζελαξίνπ. ειίδα 17 απφ 30

18 Παξάιιεια, ην «μεθχιιηζκα» ηνπ ιεμηθνχ ζπκβάιιεη ζηε δηαπίζησζε ηεο αιθαβεηηθήο θαηαγξαθήο ησλ ιέμεσλ ζε απηφ, ελψ ε παξαθίλεζε ηεο αληηγξαθήο θαη επηθφιιεζεο ηεο εηθφλαο πνπ ζα εληνπίζνπλ ζην ζρεηηθφ ιήκκα ζπκβάιιεη ζηε δεκηνπξγία ελφο πνιπηξνπηθνχ θεηκέλνπ, ην νπνίν κπνξεί λα απνηειέζεη ην έλαπζκα γηα ηε δεκηνπξγία ελφο αθφκε παηρληδηνχ. 4 ε δηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Poia_alla_zoa_eide...epalitheusi» (γηα ρξήζε απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ) Σν παηρλίδη απηφ πξνηείλεηαη σο επέθηαζε ηνπ ζελαξίνπ γηα ηελ εκπέδσζε ησλ 4 ε δηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Poia_alla_zoa_eide...» φζσλ έρνπλ επεμεξγαζηεί νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαη ηελ εμάζθεζή ηνπο ζηε ζπκπιήξσζε ελφο ςεθηαθνχ ζηαπξφιεμνπ (πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί κε ηε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνχ hotpotatoes, βι. ζρεηηθφ αξρείν ζηνλ θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθεινο «2ν δίσξν»). ην ζπγθεθξηκέλν ζηαπξφιεμν νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαινχληαη λα αμηνπνηήζνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο θαη ηηο πιεξνθνξίεο απφ ηα ιήκκαηα ηνπ ιεμηθνχ γηα ηελ θεθαιαηνγξάκκαηε ζπκπιήξσζε ησλ θελψλ, ελψ ε αληηζηνίρηζε εηθφλσλ- ιέμεσλ κπνξεί λα επηζηξαηεπηεί γηα ηελ επηπιένλ ππνβνήζεζή ηνπο. ειίδα 18 απφ 30

19 ηαπξφιεμν Υάηληη HTML Document (.htm) ηαπξφιεμν Υάηληη (ην ζπλνδεπηηθφ πιηθφ ηνπ ζελαξίνπ) 3ο διδακηικό δίυπο ην επφκελν δίσξν ε εμνηθείσζε ησλ κηθξψλ καζεηψλ/ηξηψλ κε ηα πεξηγξαθηθά θείκελα κεηαθέξεηαη απφ ηνλ θπζηθφ ρψξν θαη επηθεληξψλεηαη ζηε δσή ησλ αλζξψπσλ θαη ηελ θαζεκεξηλή ηνπο ξνπηίλα. Αθνξκή γηα απηφ απνηειεί ε παξνπζίαζε κηαο αθίζαο απφ ην πιηθφ ηνπ πξνγξάκκαηνο «ΓΗΑΠΟΛΗ» θαη ζπγθεθξηκέλα ε αθίζα 15 κε ηίηιν «Οηθνγέλεηα 7». Σα κέιε ησλ νκάδσλ θαινχληαη (αθνχ εληνπίζνπλ ζηελ νζφλε ηνπ θνξεηνχ ηνπο Ζ/Τ ην ζρεηηθφ αξρείν παξνπζίαζεο ή ηελ εηθφλα ηεο αθίζαο 8 ) λα επηιέμνπλ κηα νηθνγέλεηα απφ φζεο παξνπζηάδνληαη -ζην εζσηεξηθφ κηαο πνιπθαηνηθίαο- πεξηγξάθνληαο πξνθνξηθά ηελ εηθφλα θαη έλα ζηηγκηφηππν απφ ηε δσή ηεο ζηελ πνιπθαηνηθία. Ζ επηινγή θάζε νκάδαο ζα κπνξνχζε λα κελ αλαθνηλσζεί ζηελ νινκέιεηα ηεο ηάμεο, ψζηε θαηά ηελ πεξηγξαθή ηεο ηα κέιε ησλ ππφινηπσλ νκάδσλ λα θιεζνχλ λα καληέςνπλ ηε ζπγθεθξηκέλε νηθνγέλεηα. Οη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαηά ηελ πεξηγξαθή ηνπο θαινχληαη λα αλαθεξζνχλ ζε δείθηεο ηεο ρξνληθήο ζηηγκήο ζηελ νπνία δηαδξακαηίδνληαη φζα πεξηγξάθνπλ (πξσί, κεζεκέξη, απφγεπκα, βξάδπ, παξειζφλ, παξφλ, κέιινλ, κέξα, λχρηα, άλνημε, θαινθαίξη, ρεηκψλαο, θζηλφπσξν) δίλνληαο θάπνηεο ιεπηνκέξεηεο γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηηο νπνίεο εκπιέθνληαη ηα πξφζσπα πνπ παξνπζηάδνπλ. 7 Δλαιιαθηηθά κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη ε αθίζα 6 κε ηίηιν «Ζ πνιπθαηνηθία». 8 Σα νπνία ζα έρεη θξνληίζεη λα απνζεθεχζεη ν/ε εθπαηδεπηηθφο ηεο ηάμεο ζηνπο Ζ/Τ ησλ νκάδσλ. ειίδα 19 απφ 30

20 Λεπηνκέξεηα απφ ηελ αθίζα 10 (Τιηθφ: ΓΗΑΠΟΛΗ) Ζ παξνπζίαζε γίλεηαη ζηελ νινκέιεηα ηεο ηάμεο, φπνπ εθπξφζσπνη/κέιε παξνπζηάδνπλ φζα έρνπλ πξνζπκθσλήζεη ζε επίπεδν νκάδαο. ηε ζπλέρεηα -θαη πάιη κε ηε βνήζεηα ηνπ αλαθιαζηηθνχ πξνβνιέα- παξνπζηάδεηαη έλα αξρείν κε δηαθάλεηεο ζηηο νπνίεο δίλεηαη ζε δηαθνξεηηθέο θάξηεο ε δηαδνρή ησλ γεγνλφησλ πνπ αθνξά ζηε ξνπηίλα ελφο θνξηηζηνχ, ην νπνίν αλαθνηλψλεηαη φηη θαηνηθεί θαη απηφ ζηελ πξναλαθεξφκελε πνιπθαηνηθία (βι. θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθειν «3ν δίσξν», αξρείν «Routina_koritsiou» θαη αξρείν «Antistixisi_drastiriotiton»). ην ζρνιηθφ εγρεηξίδην ζπλαληψληαη αληίζηνηρεο εξγαζίεο, ζηηο νπνίεο ήξσαο είλαη ν Μνιχβηνο, ην αγαπεκέλν ζθπιάθη ησλ παηδηψλ (Σεηξάδην Δξγαζηψλ, ζ. 51). ε απηέο δεηείηαη αξρηθά ε θαηαγξαθή ηεζζάξσλ ιέμεσλ -δεισηηθψλ ηνπ ρξφλνπ- κέζα ζε πξνηάζεηο θαη ε ηνπνζέηεζε ησλ αληίζηνηρσλ πξνηάζεσλ ζε ρξνλνινγηθή ζεηξά. Οη εξγαζίεο απηέο απνηέιεζαλ ην έλαπζκα γηα ηε δεκηνπξγία ηεο δξαζηεξηφηεηαο πνπ πεξηγξάθεηαη παξαθάησ, ζηελ νπνία επηδηψρζεθε λα δνζεί ρψξνο ζηνπο καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο, γηα λα αλαθεξζνχλ ηειηθά ζε πξνζσπηθά ηνπο ειίδα 20 απφ 30

21 βηψκαηα θαη ζηνλ ηξφπν πνπ νη ίδηνη/ηεο κνηξάδνπλ ηνλ ρξφλν ηνπο ζηε δηάξθεηα κηαο κέξαο. 1ε Γηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Routina_koritsiou» 1ε Γηαθάλεηα αξρείνπ «Antistixisi_drastiriotiton» Αξρηθά, νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο θαινχληαη λα ζρνιηάζνπλ ην πεξηερφκελν ησλ εηθφλσλ θαη ηε δηαδνρή ησλ γεγνλφησλ, ε νπνία ζηε ζπγθεθξηκέλε δηαθάλεηα δίλεηαη κε ηελ ελαιιαγή ησλ δεηθηψλ ηνπ ξνινγηνχ αιιά θαη κε ηελ επηινγή δηαθνξεηηθψλ ρξσκάησλ γηα ηηο θαξηέιεο πνπ αθνξνχλ πξσηλέο, κεζεκβξηλέο, απνγεπκαηηλέο θαη βξαδηλέο δξαζηεξηφηεηεο. ηε ζπλέρεηα, ηα κέιε ησλ νκάδσλ θαινχληαη λα εξγαζηνχλ ζηνλ θνξεηφ Ζ/Τ ηνπο ηνπνζεηψληαο θάησ απφ ηηο δηαδνρηθέο εηθφλεο ηηο αληίζηνηρεο ιεδάληεο/ηίηινπο (βι. θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, αξρείν «Antistixisi_drastiriotiton»). Καηά ηελ απνθνπή θαη επηθφιιεζε ησλ εηθφλσλ/πιαηζίσλ θεηκέλνπ ζα πξέπεη λα δνζεί ηδηαίηεξε πξνζνρή θαζψο είλαη ηνπνζεηεκέλεο ζε ιαλζαζκέλε ζεηξά θαη έηζη θξηηήξην γηα ηελ νξζή ηνπνζέηεζή ηνπο (εθηφο ηεο ρξσκαηηθήο αληηζηνίρηζεο) ζα είλαη ε θαηαλφεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θάζε ιεδάληαο. Σν πεξηερφκελν ησλ ηίηισλ 9 επηιέρζεθε λα είλαη κηθξφ θαη αληίζηνηρν ησλ αληηιεπηηθψλ ηθαλνηήησλ ησλ κηθξψλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο Α ηάμεο αιιά θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπαξηζηψληαη ζηηο αληίζηνηρεο εηθφλεο. Χο απνηέιεζκα ηεο απνθνπήο θαη επηθφιιεζεο -θαηά ηελ ελαιιαγή απφ ηε κηα δηαθάλεηα ζηελ άιιε- ζα είλαη ε δηαηήξεζε, ζηελ 1ε δηαθάλεηα ηεο παξνπζίαζεο, κφλν ηεζζάξσλ ιέμεσλ (πξσί, κεζεκέξη, απφγεπκα, βξάδπ), 9 Αθνξά ηελ παξνπζίαζε γεγνλφησλ φπσο απηά βηψλνληαη απφ ηελ πξσηαγσλίζηξηα ηνπο, γηα απηφ θαη δίλνληαη ζην α πξφζσπν ηνπ εληθνχ αξηζκνχ. Σν ζηνηρείν απηφ κπνξεί λα γίλεη αληηθείκελν ζρνιηαζκνχ θαηά ηε δηεμαγσγή ηεο δξαζηεξηφηεηαο. ειίδα 21 απφ 30

22 ζηνηρείν πνπ ζα απνηειέζεη αληηθείκελν νκαδηθήο ζπδήηεζεο. ε απηή ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ζα επηθεληξσζεί ζηε ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ ρξφλνπ ή θαη ζε άιιεο παξφκνηεο (αλαθνξά ζηηο επνρέο, ηνπο κήλεο θαη ηηο κέξεο) αλάινγα κε ηνλ δηαζέζηκν ρξφλν αιιά θαη ην ελδηαθέξνλ πνπ ζα επηδείμνπλ ηα παηδηά. 1ε Γηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Antistixisi_drastiriotitonepalitheusi» (κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο αληηζηνίρηζεο) 2ε Γηαθάλεηα απφ ην αξρείν «Antistixisi_drastiriotiton-epalitheusi» (κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο αληηζηνίρηζεο) Παξάιιεια, ε ελαζρφιεζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο ηάμεο κε ηε ζπγθεθξηκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπο παξέρεη ηε δπλαηφηεηα λα εμαζθεζνχλ ζηε ρξήζε εηθφλσλ (αιιαγή κεγέζνπο, απνθνπή, επηθφιιεζε, κεηαθίλεζε). Με ηνλ ηξφπν απηφ ζπκβάιινπλ ηαπηφρξνλα ζηε δεκηνπξγία ελφο πνιπηξνπηθνχ θεηκέλνπ πνπ αθνξά ζηνλ νξηζκφ ηεο θαζεκεξηλήο ξνπηίλαο ελφο ζπλνκήιηθνπ κε απηνχο/έο θνξηηζηνχ, ζηνηρείν φκσο πνπ κπνξεί λα αμηνπνηεζεί γηα ηελ παξνπζίαζε ηεο δηθήο ηνπο εθδνρήο ζηε βίσζε θάπνησλ γεγνλφησλ ηεο θαζεκεξηλφηεηάο ηνπο. Απηή κπνξεί λα γίλεη πξψηα ζε επίπεδν πξνθνξηθήο έθθξαζεο κε ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ δεηθηψλ κέηξεζεο ηνπ ρξφλνπ (ξνιφη, αξηζκεηηθά ζχκβνια) απφ άιιεο εθθξάζεηο δεισηηθέο ηνπ ρξφλνπ (φπσο: πξψηα, πξηλ, κεηά, αξγφηεξα, ηψξα, χζηεξα...). 4ο διδακηικό δίυπο Ζ αμηνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ επεμεξγάζηεθαλ νη καζεηέο/ηξηεο ηεο ηάμεο ζην πξνεγνχκελν δίσξν ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ησλ εηθφλσλ θαη ηελ αληηζηνίρηζή ηνπο κε θαηαζηάζεηο πνπ βηψλεη κηα ζπλνκήιηθή ηνπο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηε ζχγθξηζή ηνπο κε δηθά ηνπο βηψκαηα θαη ηε δηάθξηζή ηνπο ζε παξφκνηεο αιιά θαη δηαθνξεηηθέο ειίδα 22 απφ 30

23 εκπεηξίεο δσήο. Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ πξνηείλεηαη ε ρξήζε δχν άιισλ ινγηζκηθψλ θαη αληίζηνηρσλ αξρείσλ πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί κε ζεβαζκφ ζηηο πξνζιακβάλνπζεο ησλ κηθξψλ παηδηψλ θαη έρνληαο σο ζηφρν ηελ επέθηαζε ησλ ηθαλνηήησλ ηνπο φζνλ αθνξά ζηε ρξήζε ηνπ Ζ/Τ. πγθεθξηκέλα, ζηελ νινκέιεηα ηεο ηάμεο παξνπζηάδεηαη κε ηε βνήζεηα ηνπ αλαθιαζηηθνχ πξνβνιέα έλα αξρείν excel (πξφηππν ππνινγηζηηθφ θχιιν γηα δεκηνπξγία εκεξνινγίνπ, βι. ζρεηηθφ αξρείν ζηνλ θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθειν «4ν δίσξν»), ζην νπνίν παξνπζηάδεηαη ην εκεξήζην πξφγξακκα ηνπ ελ ιφγσ θνξηηζηνχ. Απηφ δίλεηαη ηφζν κε κνξθή εηθφλαο φζν θαη σο γξαπηφ θείκελν. Ζ ζπκπιήξσζε ησλ ζρεηηθψλ ζηειψλ ζρνιηάδεηαη ζηελ νινκέιεηα ηεο ηάμεο (εζηηάδνληαο θπξίσο ζηε ρξήζε γ πξφζσπνπ εληθνχ αξηζκνχ), ελψ παξάιιεια παξνπζηάδεηαη ε αληηζηνίρηζε ησλ εηθφλσλ θαη πξνηάζεσλ κε ηε ζπκβνιηθή κνξθή ηεο ψξαο (7 π.κ. θαη ηελ εηθφλα ηνπ ξνινγηνχ). ηε ζπλέρεηα, δεηείηαη απφ ηα κέιε ησλ νκάδσλ λα εξγαζηνχλ, πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηξψζνπλ έλα εκεξήζην πξφγξακκα ζην νπνίν ζα πξέπεη λα ζπκθσλήζνπλ κεηαμχ ηνπο γηα φζεο δξαζηεξηφηεηεο -ηνπιάρηζηνλ δχν- έρνπλ θνηλέο κε ην ζπλνκήιηθν θνξίηζη. Απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαινχληαη λα θξαηήζνπλ ζην δηακνξθσκέλν πξφγξακκα αληηθαζηζηψληαο ηελ πξφηαζε ζην β πξφζσπν ηνπ πιεζπληηθνχ αξηζκνχ, ελψ φζεο θαηαγεγξακκέλεο δξαζηεξηφηεηεο δελ αθνινπζνχλ ηε δηθή ηνπο θαζεκεξηλφηεηα παξαθηλνχληαη λα ηηο δηαγξάςνπλ εμαζθνχκελνη/εο ζηε δηαγξαθή εηθφλαο θαη θεηκέλνπ. ειίδα 23 απφ 30

24 Αθνινπζεί ην άλνηγκα ελφο αθφκε έηνηκνπ αξρείνπ, απηή ηε θνξά δηακνξθσκέλν ζην ινγηζκηθφ ελλνηνινγηθήο ραξηνγξάθεζεο (Kidspiration), ζην νπνίν ππάξρνπλ επηιεγκέλεο εηθφλεο γηα ηελ ηνπνζέηεζή ηνπο ζηα επηκέξνπο πιαίζηα ρξνληθήο θαηεγνξηνπνίεζεο (πξσί, κεζεκέξη, απφγεπκα, βξάδπ), ηα νπνία φκσο ρξεηάδεηαη λα ηνπνζεηεζνχλ ζε ρξνληθή αιιεινπρία (βι. θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθειν «4ν δίσξν», αξρείν «Diadoxi»). ηηο πξνηάζεηο πνπ πξφθεηηαη λα θαηαγξαθνχλ ζα πξέπεη λα επηιεγνχλ δξαζηεξηφηεηεο πνπ δηαθέξνπλ απφ απηέο ηνπ κηθξνχ θνξηηζηνχ. Σα κέιε ησλ νκάδσλ αθνινπζψληαο ηηο νδεγίεο ηεο εξγαζίαο ζα ρξεηαζηεί λα ζπκθσλήζνπλ κε ην έηεξν κέινο ηεο νκάδαο ηνπο ζηελ επηινγή κηαο θνηλήο δξαζηεξηφηεηαο, γηα απηφ θαη ε πξφηαζε πνπ ζα θαηαγξάςνπλ ζα ρξεηαζηεί λα κεηαθεξζεί ζην α πξφζσπν ηνπ πιεζπληηθνχ αξηζκνχ. Έηζη, παξάιιεια κε ηελ εμάζθεζή ηνπο ζηελ πεξηγξαθή νηθείσλ θαηαζηάζεσλ ζα έρνπλ ηελ επθαηξία γηα εμάζθεζε ζηελ θιίζε ξεκάησλ (πξνζαξκνγή ηνπ ξήκαηνο ζην πξφζσπν αλαθνξάο). Δπηπιεφλ, ε ελαζρφιεζή ηνπο κε ηε κεηαθνξά ησλ επηιεγκέλσλ εηθφλσλ θαη ηε δηαγξαθή ησλ ππνινίπσλ ζα ηνπο δψζεη ηε δπλαηφηεηα λα εμαζθεζνχλ ζηηο επηινγέο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ινγηζκηθνχ θαη λα επαλαιάβνπλ θνηλφρξεζηεο εληνιέο (αλαίξεζε, επηινγή, κεηαθίλεζε εηθφλσλ/πιαηζίσλ αιιά θαη απνζήθεπζε). Δλαιιαθηηθά, ζε πεξίπησζε πνπ ν/ε εθπαηδεπηηθφο ηεο ηάμεο εθηηκά φηη ην επίπεδν εμνηθείσζεο ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο ηάμεο δελ κπνξεί λα ζηεξίμεη ηε γλσξηκία ηνπο θαη κε άιια ινγηζκηθά, νη ίδηεο εξγαζίεο πξνηείλεηαη λα γίλνπλ κε ηε ειίδα 24 απφ 30

25 ρξήζε ελφο αξρείνπ παξνπζίαζεο (βι. θάθειν ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ, ππνθάθειν «4ν δίσξν», αξρείν «Grafoume-drastiriotites»), ην νπνίν ζπλδέεηαη -κε ηε ρξήζε ππεξζχλδεζεο- κε έλα αξρείν θεηκέλνπ, πνπ έρεη ηνλ ίδην ηίηιν. ε απηφ ηα δεχγε ησλ νκάδσλ ζα θιεζνχλ λα θαηαγξάςνπλ δχν παξφκνηεο δξαζηεξηφηεηεο κε απηέο ηνπ θνξηηζηνχ θαη δχν δηαθνξεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο απφ ηε δηθή ηνπο θαζεκεξηλή ξνπηίλα, αληηγξάθνληαο παξάιιεια ηηο εηθφλεο/θαξηέιεο πνπ ζα βξνπλ ζην αξρείν παξνπζίαζεο. Δηθφλα απφ ην αξρείν παξνπζίαζεο «Grafoume-drastiriotites» Δηθφλα απφ ην αξρείν θεηκελνγξάθνπ «Grafoume-drastiriotites» Σ. ΦΤΛΛΟ/Α ΔΡΓΑΗΑ Οη πξνηάζεηο ηνπ ζελαξίνπ δε ζπλνδεχνληαη απφ Φχιια Δξγαζίαο. Δλαιιαθηηθά πξνηείλεηαη ε ρξήζε ζπλνδεπηηθνχ πιηθνχ πνπ ζηεξίδεηαη ζηελ αμηνπνίεζε αξρείσλ βαζηθψλ εθαξκνγψλ (αληηγξαθή πξνζθεξφκελσλ εηθφλσλ απφ έηνηκν θάθειν γηα ηε δεκηνπξγία δσγξαθηάο, πξφηππνπ ππνινγηζηηθνχ θχιινπ γηα δεκηνπξγία εκεξνινγίνπ, ρξήζε αξρείσλ παξνπζίαζεο, ελλνηνινγηθήο ραξηνγξάθεζεο, θεηκελνγξάθνπ θαη πεξηβάιινληνο εμάζθεζεο). Οη νδεγίεο πνπ αθνξνχλ ηε δξάζε ησλ εκπιεθφκελσλ θαηά ηε ρξήζε ησλ ζπλνδεπηηθψλ αξρείσλ απεπζχλνληαη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ηεο ηάμεο θαη παξαηίζεληαη ζε θάζε θάζε/δίσξν ηνπ ζελαξίνπ. ειίδα 25 απφ 30

26 Ε. ΑΛΛΔ ΔΚΓΟΥΔ Ήδε θαηά ηελ αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ πξνηεηλφκελσλ δξαζηεξηνηήησλ επηρεηξήζεθε ε ηαπηφρξνλε παξνπζίαζε θαη θάπνησλ ελαιιαθηηθψλ δπλαηνηήησλ επέθηαζήο ηνπο, φπσο ε δεκηνπξγία κηαο παξνπζίαζεο κε ζέκα ηε «Βφιηα ζην βνπλφ» αιιά θαη ηε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνχ hotpotatoes γηα ηε ζπκπιήξσζε ελφο ζηαπξφιεμνπ θαη ηελ αμηνπνίεζε πιεξνθνξηψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ελαζρφιεζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ κε ιήκκαηα ηνπ Δηθνλνγξαθεκέλνπ Λεμηθνχ. Δπηπξφζζεηα, ε επέθηαζε ηνπ ζελαξίνπ ζα κπνξνχζε λα ζπκπεξηιάβεη ηελ πεξαηηέξσ αμηνπνίεζε ηνπ βίληεν ηεο παηδηθήο εθπνκπήο «Υάηληη» θαη ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ γηα ηε δεκηνπξγία θεηκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηε δσή ησλ δψσλ πνπ ζπλαληψληαη ζε απηφ (απνδεκεηηθά πνπιηά, άγξηνη ιαγνί, αεηνί, κέιηζζεο) 10. ε κηα ελαιιαθηηθή εθδνρή ζα κπνξνχζε λα πξνηαζεί ε δηαζεκαηηθή ζχλδεζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ελφηεηαο ηνπ γισζζηθνχ εγρεηξηδίνπ κε αληίζηνηρε ελφηεηα απφ ηε Μειέηε Πεξηβάιινληνο (Δλφηεηα Ο άνθπυπορ και ο σπόνορ) καδί κε ηα πξψηα βήκαηα ζηελ θαηαλφεζε ηεο κέηξεζεο ηνπ ρξφλνπ κε ηε ρξήζε ηνπ ξνινγηνχ (θαη ηαπηφρξνλε αμηνπνίεζε ησλ θαξηειψλ ηεο παξνπζίαζεο «Routina_koritsiou») ή θαη ηε δεκηνπξγία ελφο εβδνκαδηαίνπ ζρνιηθνχ πξνγξάκκαηνο ζην νπνίν ε πνιπηξνπηθή δηάζηαζή ηνπ ζα είλαη απνηέιεζκα ηεο ζπκθσλίαο θαη ζπλεξγαζίαο ησλ κειψλ ησλ νκάδσλ. 10 ην ζρνιηθφ εγρεηξίδην ε «Βφιηα ζην βνπλφ» θαη ε ζπλάληεζε κε έλα θνηζχθη απνηειεί ηνλ νδεγφ γηα ηε δηακφξθσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ επφκελσλ θεθαιαίσλ ηεο ίδηαο ελφηεηαο ζην Βηβιίν ηνπ Μαζεηή (παξνπζίαζε πιεξνθνξηψλ γηα ηε δσή ηνπ θφηζπθα απφ κηα εγθπθινπαίδεηα, θαηαγξαθή ηεο εκπεηξίαο ζπλάληεζεο κε έλα θνηζχθη απφ ηε Μαξίλα, ηζηνξία ηνπ θφηζπθα απφ ηε ιατθή καο παξάδνζε). ειίδα 26 απφ 30

27 Παξφκνηα δηαζεκαηηθή δηάζηαζε ζα κπνξνχζε λα πξνζδψζεη ζην ζελάξην ε ελαζρφιεζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ κε άιιεο επηκέξνπο ππνδηαηξέζεηο ηνπ ρξφλνπ θαη ε ζχλδεζή ηνπο κε ην κάζεκα ηεο Μειέηεο Πεξηβάιινληνο (θαη ζπγθεθξηκέλα κε ελφηεηεο πνπ αθνξνχλ ηε δσή ησλ θπηψλ, δψσλ θαη αλζξψπσλ). ηε θάζε απηή ε αμηνπνίεζε εξγαζηψλ απφ ην γισζζηθφ εγρεηξίδην (Βηβιίν Μαζεηή, ζ. 51) ζα κπνξνχζε λα ζπλδπαζηεί κε ηελ πξνβνιή βίληεν πνπ αλαπαξηζηνχλ ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ ζηε δηάξθεηα ηεο αλάπηπμεο ελφο θπηνχ, ελφο δέληξνπ ή αθφκε θαη κηαο πεηαινχδαο. Δηθφλεο απφ ηα δηάθνξα ζηάδηα ηεο αλάπηπμήο ηνπο κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ην πιηθφ γηα ηε δεκηνπξγία πνιπηξνπξνπηθψλ θεηκέλσλ, ηε ρξνλνινγηθή ηαμηλφκεζε θαη ηελ πεξηγξαθή ηνπο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα αλαιάβνπλ νη κηθξνί/έο καζεηέο/ηξηεο ηεο Α ηάμεο. ειίδα 27 απφ 30

28 Ζ. ΚΡΗΣΗΚΖ Οη πξνηάζεηο ηνπ ζελαξίνπ έξρνληαη λα ζπκπιεξψζνπλ, λα επεθηείλνπλ ή θαη λα αληηθαηαζηήζνπλ δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζπλαληψληαη ζην ζρνιηθφ εγρεηξίδην δίλνληαο πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο ελεξγεηηθήο ζπκκεηνρήο ζηνπο καζεηέο/ηξηεο θαηά ηηο πξψηεο εκπεηξίεο γλσξηκίαο ηνπο κε ην θεηκεληθφ είδνο ηεο πεξηγξαθήο ζε δηάθνξα πεξηβάιινληα εθαξκνγήο (θπζηθφ ηνπίν, αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ, θαηαζηάζεηο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο). Καηά ηε δηεμαγσγή ηνπ ζελαξίνπ ζα πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε ε πεξηνξηζκέλε γλψζε ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ηεο Α ηάμεο φζνλ αθνξά ζηε δνκή ηεο γιψζζαο θαη γηα απηφ νη απαηηήζεηο ηνπ/ηεο εθπαηδεπηηθνχ δε ζα πξέπεη λα μεπεξλνχλ ηηο δπλαηφηεηεο ησλ κηθξψλ καζεηψλ/ηξηψλ θαη ηε δηαηζζεηηθή πξνζέγγηζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θεηκεληθνχ είδνπο αιιά θαη ησλ ρξνληθψλ ελλνηψλ. Δπηπιένλ, ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζα πξέπεη λα δνζεί ζηελ άκεζε αληηκεηψπηζε ηπρφλ δπζθνιηψλ ζηε ρξήζε ηνπ Ζ/Τ θαη ηελ επίιπζε ησλ ηπρφλ δηελέμεσλ ή ελδερφκελσλ πξνβιεκάησλ ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ κειψλ ησλ νκάδσλ θαη ηεο νινκέιεηαο ηεο ηάμεο, ψζηε ηα πξψηα βήκαηα ζηε δφκεζε γλψζεσλ φζνλ αθνξά παξαδνζηαθνχο αιιά θαη λένπο γξακκαηηζκνχο λα ζπλδένληαη κε ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα θαη επράξηζηεο εκπεηξίεο. Γηα ηε δεκηνπξγία ησλ ζπλνδεπηηθψλ αξρείσλ ηνπ ζελαξίνπ έρνπλ επηιεγεί απιά ινγηζκηθά, ε αμηνπνίεζε ησλ νπνίσλ κπνξεί λα γίλεη θαη απφ εθπαηδεπηηθνχο πνπ έρνπλ πεξηνξηζκέλεο θαη βαζηθέο γλψζεηο ρξήζεο ησλ Ζ/Τ. Έρνληαο ηελ ίδηα πξννπηηθή ηφζν νη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ζελαξίνπ φζν θαη ην ζπλνδεπηηθφ ηνπ πιηθφ ππφθεηληαη ζην ελδερφκελν αιιαγήο (φζνλ αθνξά ηε ρξνληθή ηνπ επέθηαζε αιιά θαη ηελ επηινγή δξαζηεξηνηήησλ κε δηαθνξεηηθφ βαζκφ δπζθνιίαο) γηα ηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζηηο ηθαλφηεηεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ησλ καζεηψλ/ηξηψλ αιιά θαη ηνπ/ηεο εθπαηδεπηηθνχ ηεο ηάμεο εθαξκνγήο. ειίδα 28 απφ 30

29 Θ. BΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Γηαλλαθνπνχινπ, Α., Παπαδνπνχινπ, Μ Ζ εηθφλα ηνπ γξαπηνχ κελχκαηνο ζε θείκελα πνπ δηαβάδνπλ ηα παηδηά: παξαδείγκαηα απφ βηβιία, εθεκεξίδεο, θφκηθο θαη πεξηβάιινληα γξαπηνχ ιφγνπ. ην Παπνχιηα-Σδειέπε, Π., Σάθα, Δ. (επηκ.). Γλώζζα και γπαμμαηιζμόρ ζηη νέα σιλιεηία. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα, Καξαληδφια, Δ., Κχξδε, Κ., παλέιιε, Σ., Σζηαγθάλε, Θ Γλώζζα Α Γημοηικού: Γπάμμαηα Λέξειρ Ιζηοπίερ. Αζήλα: ΟΔΓΒ-Διιεληθά Γξάκκαηα (Βηβιίν γηα ηνλ δάζθαιν). Καςάιεο, Α., Λεκνλίδεο, Υ χγρξνλεο ηάζεηο ηεο δηδαθηηθήο ησλ καζεκαηηθψλ. ΜΑΚΔΓΝΟΝ, 6, Μαηζαγγνχξαο, Ζ., Ζ πξφθιεζε ηνπ ρνιηθνχ Δγγξακκαηηζκνχ: Σν πξφβιεκα, ε πνπδαηφηεηα, ε Αληηκεηψπηζε. Ππακηικά Σςνεδπίος Σσολήρ Δπιζηημών Αγυγήρ: Η ππυηοβάθμια εκπαίδεςζη και οι πποκλήζειρ ηηρ εποσήρ μαρ, Παλεπηζηήκην Ησαλλίλσλ, Μαΐνπ 2007, Γηαζέζηκν θαη ζην Μεηζηθνπνχινπ, Β Λόγορ - Κείμενο, Γένη και Δίδη Λόγος (Πεπιγπαθή), Γηαζέζηκν θαη ζην: Μπνλίδεο, Κ Ζ θαηαλφεζε ελλνηψλ θαη θξάζεσλ ρξφλνπ απφ παηδηά ειηθίαο 8-11 εηψλ Παιδαγυγική Δπιθεώπηζη, 22, Πιαθίηζε, Κ., ππξάηνπ, Δ., Μαλψιε, Β Θεκειηψδεηο έλλνηεο κέζα απφ ηα ζρέδηα εξγαζίαο ζην ζρνιηθφ εγρεηξίδην ηεο Μειέηεο Πεξηβάιινληνο γηα ηελ Α Γεκνηηθνχ, Ππακηικά Σςνεδπίος Σσολήρ Δπιζηημών Αγυγήρ: Η ππυηοβάθμια εκπαίδεςζη και οι πποκλήζειρ ηηρ εποσήρ μαρ., Παλεπηζηήκην Ησαλλίλσλ, Μαΐνπ 2007, , Γηαζέζηκν θαη ζην [ ] Υαηδεζαββίδεο,., Αιεμίνπ, Μ Μεθοδολογία και διαδικαζίερ ανάπηςξηρ εκπαιδεςηικών ζεναπίυν ζηα Γλυζζικά μαθήμαηα. Μελέηη για ηον ζσεδιαζμό, ηην ανάπηςξη και ηην εθαπμογή ζεναπίυν και εκπαιδεςηικών δπαζηηπιοηήηυν για ηη διδαζκαλία ηηρ γλώζζαρ και λογοηεσνίαρ ζηην Ππυηοβάθμια Δκπαίδεςζη: ζηο πλαίζιο ηος ηςπικού γπαμμαηιζμού, για διαθεμαηικέρ διδακηικέρ ππακηικέρ, για ημιηςπικέρ και ειίδα 29 απφ 30

30 άηςπερ ζσολικέρ ππακηικέρ, με διαδπαζηικούρ πίνακερ και θοπηηούρ ςπολογιζηέρ. Θεζζαινλίθε: Κέληξν Διιεληθήο Γιψζζαο. Vygotsky, L. (1998). Σκέτη και Γλώζζα. Αζήλα: Γλψζε. ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ηνλ θάθειν κε ην ζπλνδεπηηθφ πιηθφ ππάξρνπλ νη παξαθάησ ππνθάθεινη θαη αξρεία: Τπνθάθεινο «1 ν δίσξν»: Φάθεινο (Eikones_gia_zografia) κε επηκέξνπο εηθφλεο απφ ηε δσγξαθηά ηνπ ζρνιηθνχ εγρεηξηδίνπ («Γιψζζα Α Γεκνηηθνχ», β ηεχρνο, Βηβιίν Μαζεηή, ζ. 50) Παξνπζίαζε «Eikones_Xainti» Τπνθάθεινο «2 ν δίσξν»: Παξνπζίαζε «Poia_alla_zoa_eide...» Παξνπζίαζε «Poia_alla_zoa_eide...epalitheusi» (γηα ρξήζε απφ ηνλ/ηελ εθπαηδεπηηθφ) Αξρείν ζηαπξφιεμνπ (Hotpotatoes) Τπνθάθεινο «3 ν δίσξν»: Παξνπζίαζε «Routina_koritsiou» Παξνπζίαζε «Antistixisi_drastiriotiton» Παξνπζίαζε «Antistixisi_drastiriotiton-epalitheusi» (γηα ρξήζε απφ ηνλ/ηελ εθπαηδεπηηθφ) Τπνθάθεινο «4 ν δίσξν»: Αξρείν Excel «Hmerisio_Hmerologio» Αξρείν Kidspiration «Diadoxi» Παξνπζίαζε «Grafoume-drastiriotites» Αξρείν «Κεηκελνγξάθνπ: Gragoume_drastiriotites» ειίδα 30 απφ 30