Μιζθοί και κόζηορ επγαζίαρ ζηην Ελλάδα και ζηην Ε.Ε.

Transcript

1 Μιζθοί και κόζηορ επγαζίαρ ζηην Ελλάδα και ζηην Ε.Ε. Κύπια ζηαηιζηικά ζηοισεία - Κόζηορ επγαζίαρ Σν κέζν σξηαίν θόζηνο εξγαζίαο ζηηο ρώξεο ηεο ΔΔ (ΔΔ-28) ππνινγίζηεθε ζε 24,60 επξώ ην 2014 θαη ζε 29,20 ζηηο ρώξεο ηεο δώλεο ηνπ επξώ (επξσδώλε ησλ 18). Ωζηόζν, απηό ην κέζν πνζό ζπγθαιύπηεη ζεκαληηθέο δηαθνξέο κεηαμύ ησλ θξαηώλ κειώλ ηεο ΔΔ, αθνύ ην σξηαίν θόζηνο εξγαζίαο θπκαίλεηαη από 3,80 επξώ σο 40,30 επξώ (γξάθεκα 1). Γξάθεκα 1: Ωξηαίν θόζηνο εξγαζίαο, θαη εθηίκεζε, (επξώ) Σν θόζηνο εξγαζίαο ζπλίζηαηαη ζην θόζηνο κηζζώλ θαη εκεξνκηζζίσλ ζπλ ην κε κηζζνινγηθό θόζηνο, όπσο είλαη νη εηζθνξέο θνηλσληθήο αζθάιηζεο πνπ θαηαβάιινπλ νη εξγνδόηεο. Σν πνζνζηό ηνπ κε κηζζνινγηθνύ θόζηνπο γηα ην ζύλνιν ηεο νηθνλνκίαο αλέξρεηαη ζε 24,4 % ζηηο ρώξεο ηεο ΔΔ (ΔΔ-28), ελώ αλεξρόηαλ ζε 26,1 % ζηελ επξσδώλε. Σν πνζνζηό ηνπ κε κηζζνινγηθνύ θόζηνπο επίζεο δηαθέξεη ζεκαληηθά κεηαμύ ησλ θξαηώλ κειώλ ηεο ΔΔ. Σα πςειόηεξα πνζνζηά κε κηζζνινγηθνύ θόζηνπο γηα ην ζύλνιν ηεο νηθνλνκίαο ζεκεηώζεθαλ ζηε Γαιιία (33,1 %), ζηε νπεδία (31,6 %), ζηελ Ιηαιία (28,2 %), ζηε Ληζνπαλία (28,0 %), ζην Βέιγην (27,8 %) θαη ζηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία (27,1 %). Σα 1

2 ρακειόηεξα πνζνζηά κε κηζζνινγηθνύ θόζηνπο γηα ην ζύλνιν ηεο νηθνλνκίαο ζεκεηώζεθαλ ζηε Μάιηα (6,9 %), ζηε Γαλία (13,1 %), ζηελ Ιξιαλδία (13,5 %), ζην Λνπμεκβνύξγν (13,6 %), ζηελ Κξναηία (14,9 %) θαη ζηε ινβελία (15,7 %). Ακαθάπιζηοι μιζθοί / αποδοσέρ - Διάμεζερ αποδοσέρ Οη αθαζάξηζηεο απνδνρέο απνηεινύλ ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπ θόζηνπο εξγαζίαο. Μεηαμύ ησλ ρσξώλ ηεο ΔΔ, νη πςειόηεξεο δηάκεζεο αθαζάξηζηεο σξηαίεο απνδνρέο ηνλ Οθηώβξην ηνπ 2010 θαηαγξάθεθαλ ζηε Γαλία (25,00 επξώ), αθνινπζνύκελεο από ηελ Ιξιαλδία (18,30 επξώ) θαη ην Λνπμεκβνύξγν (17,80 επξώ) βιέπε γξάθεκα 2. Γξάθεκα 2: Γηάκεζεο αθαζάξηζηεο σξηαίεο απνδνρέο, ζύλνιν κηζζσηώλ (εθηόο ησλ καζεηεπνκέλσλ), 2010 Οη ρακειόηεξεο θαηαγξάθεθαλ ζηε Βνπιγαξία (1,50 επξώ), ηε Ρνπκαλία (2,00 επξώ), ηε Ληζνπαλία (2,70 επξώ) θαη ηε Λεηνλία (2,90 επξώ). Οη δηάκεζεο αθαζάξηζηεο σξηαίεο απνδνρέο ηνπ θξάηνπο κέινπο ηεο ΔΔ κε ηελ πςειόηεξε ηηκή ήηαλ θαηά 16 θνξέο πςειόηεξεο από ηηο σξηαίεο απνδνρέο ηνπ θξάηνπο κέινπο κε ηε ρακειόηεξε ηηκή εθπεθξαζκέλε ζε επξώ ζε κνλάδεο αγνξαζηηθήο δύλακεο (ΜΑΓ) ζηηο νπνίεο ιακβάλνληαη ππόςε νη δηαθνξέο ζην επίπεδν ηηκώλ κεηαμύ ησλ ρσξώλ ε αλαινγία ήηαλ 5 πξνο 1. Χαμηλόμιζθοι Ωο ρακειόκηζζνη νξίδνληαη νη εξγαδόκελνη πνπ θεξδίδνπλ δύν ηξίηα ή ιηγόηεξν ησλ εζληθώλ δηάκεζσλ αθαζάξηζησλ σξηαίσλ απνδνρώλ ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ρώξα. Σν 2010, πνζνζηό 17,0 % ησλ εξγαδνκέλσλ ήηαλ ρακειόκηζζνη ζηηο ρώξεο ηεο ΔΔ (ΔΔ-27), ελώ ην αληίζηνηρν πνζνζηό ήηαλ 14,8 % ζηε δώλε ηνπ επξώ (επξσδώλε ησλ 17). 2

3 Οη ρώξεο κε ηα πςειόηεξα πνζνζηά ρακειόκηζζσλ ήηαλ ε Λεηνλία (27,8 %) θαη ε Ληζνπαλία (27,2 %), ελώ ε νπεδία (2,5 %), ε Φηλιαλδία (5,9%), ε Γαιιία (6,1 %), ην Βέιγην (6,4 %) θαη ε Γαλία (7,7 %) δηέζεηαλ ηα ρακειόηεξα πνζνζηά. ε ζύγθξηζε κε ην 2006, ην ηειεπηαίν δηαζέζηκν έηνο αλαθνξάο γηα ηελ ίδηα ζπιινγή δεδνκέλσλ, ην πνζνζηό ησλ ρακειόκηζζσλ παξέκεηλε ζρεηηθά ζηαζεξό, ζεκεηώλνληαο αύμεζε θαηά 0,2 πνζνζηηαίεο κνλάδεο ζηελ ΔΔ-27 θαη θαηά 0,4 πνζνζηηαίεο κνλάδεο ζηελ επξσδώλε (γξάθεκα 3). Γξάθεκα 3: Χακειόκηζζνη κηζζσηνί (εθηόο ησλ καζεηεπνκέλσλ) κε απνδνρέο θάησ ησλ δύν ηξίησλ ησλ δηάκεζσλ αθαζάξηζησλ σξηαίσλ απνδνρώλ, 2006 θαη 2010 (1) (% ησλ κηζζσηώλ) Μεηαμύ ηνπ 2006 θαη ηνπ 2010, ην πνζνζηό ησλ ρακειόκηζζσλ απμήζεθε θπξίσο ζηε Μάιηα (+3,9 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) θαη ζηε Βνπιγαξία (+3,1 πνζνζηηαίεο κνλάδεο), ελώ νη κεγαιύηεξεο κεηώζεηο θαηαγξάθεθαλ ζηελ Πνξηνγαιία (-4,6 πνζνζηηαίεο κνλάδεο), ηε Λεηνλία (-3,1 πνζνζηηαίεο κνλάδεο), ηελ Διιάδα (-2,9 πνζνζηηαίεο κνλάδεο), ηελ Οπγγαξία θαη ηε ινβελία (ακθόηεξεο -2,1 πνζνζηηαίεο κνλάδεο). Μιζθολογικό σάζμα μεηαξύ ηων δύο θύλων Παξά ηελ επίηεπμε κηαο θάπνηαο ζύγθιηζεο, εμαθνινπζνύλ λα ππάξρνπλ ζεκαληηθέο δηαθνξέο κεηαμύ ησλ κέζσλ απνδνρώλ αλδξώλ θαη γπλαηθώλ ζηελ ΔΔ, κηα έλλνηα επξέσο γλσζηή σο κηζζνινγηθό ράζκα κεηαμύ ησλ δύν θύισλ. Σν 2012, ζηελ ΔΔ-28 ζπλνιηθά, ε κέζε ακνηβή ησλ γπλαηθώλ ήηαλ θαηά 16,4 % ρακειόηεξε από εθείλε ησλ αλδξώλ. Οη κηθξόηεξεο δηαθνξέο σο πξνο ηε κέζε ακνηβή κεηαμύ ησλ δύν θύισλ εληνπίδνληαλ ζηε ινβελία, ηε Μάιηα, ηελ Πνισλία, ηελ Ιηαιία, ηελ Κξναηία, ην Λνπμεκβνύξγν, ηε Ρνπκαλία θαη ην Βέιγην (δηαθνξά θάησ ηνπ 10,0 %) Οη κεγαιύηεξεο κηζζνινγηθέο δηαθνξέο κεηαμύ 3

4 ησλ δύν θύισλ εληνπίδνληαλ ζηελ Δζζνλία (29,9 %), ηελ Απζηξία (23,0 %), ηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία (22,1 %) θαη ηε Γεξκαλία (21,6 %) βιέπε γξάθεκα 4. Γξάθεκα 4: Μηζζνινγηθό ράζκα κεηαμύ ησλ δύν θύισλ, 2013 (% δηαθνξά κεηαμύ ησλ κέζσλ αθαζάξηζησλ σξηαίσλ απνδνρώλ αλδξώλ θαη γπλαηθώλ κηζζσηώλ, σο πνζνζηό % ησλ αθαζάξηζησλ απνδνρώλ ησλ αλδξώλ, ζε κε δηνξζσκέλε κνξθή) Γηάθνξνη παξάγνληεο κπνξεί λα ζπκβάιινπλ ζε απηό ην κηζζνινγηθό ράζκα κεηαμύ ησλ δύν θύισλ, όπσο νη δηαθνξέο σο πξνο ηνλ βαζκό ζπκκεηνρήο ζην εξγαηηθό δπλακηθό, νη δηαθνξέο σο πξνο ηηο δξαζηεξηόηεηεο θαη ηα επαγγέικαηα πνπ ηείλνπλ λα είλαη αλδξνθξαηνύκελα ή γπλαηθνθξαηνύκελα, νη δηαθνξέο σο πξνο ηνλ βαζκό ζηνλ νπνίν άλδξεο θαη γπλαίθεο εξγάδνληαη κε θαζεζηώο κεξηθήο απαζρόιεζεο, θαζώο θαη ε λννηξνπία ησλ ηκεκάησλ πξνζσπηθνύ ζην πιαίζην ηδησηηθώλ θαη δεκόζησλ θνξέσλ έλαληη ηεο εμέιημεο ηεο ζηαδηνδξνκίαο θαη ηεο άδεηαο άλεπ απνδνρώλ θαη/ή ηεο άδεηαο κεηξόηεηαο. Οξηζκέλνη ππνθείκελνη παξάγνληεο πνπ κπνξνύλ, ελ κέξεη ηνπιάρηζηνλ, λα εμεγήζνπλ ην κηζζνινγηθό ράζκα κεηαμύ ησλ δύν θύισλ πεξηιακβάλνπλ ηνλ ηνκεαθό θαη επαγγεικαηηθό δηαρσξηζκό, ηελ εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε, ηελ ελεκέξσζε θαη ηε δηαθάλεηα, θαζώο θαη ηηο άκεζεο δηαθξίζεηο. Σν κηζζνινγηθό ράζκα κεηαμύ ησλ θύισλ αληηθαηνπηξίδεη επίζεο θαη άιιεο αληζόηεηεο εηδηθόηεξα ηε δπζαλάινγε ζπρλά ζπκκεηνρή ησλ γπλαηθώλ ζηηο νηθνγελεηαθέο ππνρξεώζεηο θαη ηηο ζπλαθόινπζεο δπζθνιίεο σο πξνο ηνλ ζπλδπαζκό επαγγεικαηηθήο θαη ηδησηηθήο δσήο. Πνιιέο γπλαίθεο εξγάδνληαη κε θαζεζηώο κεξηθήο απαζρόιεζεο ή βάζεη άηππσλ ζπκβάζεσλ: αλ θαη απηό ηνπο επηηξέπεη λα παξακέλνπλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο ελώ παξάιιεια δηαρεηξίδνληαη ηηο νηθνγελεηαθέο ππνρξεώζεηο, ελδέρεηαη λα έρεη αξλεηηθό αληίθηππν ζηελ ακνηβή, ηελ εμέιημε ηεο ζηαδηνδξνκίαο, ζηηο πξννπηηθέο πξναγσγήο θαη ηηο ζπληάμεηο ηνπο. 4

5 Καθαπέρ αποδοσέρ και θοπολογική επιβάπςνζη Καθαπέρ αποδοσέρ Οη πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνύλ ηηο θαζαξέο απνδνρέο ζπκπιεξώλνπλ ηα ζηνηρεία πνπ αθνξνύλ ηηο αθαζάξηζηεο απνδνρέο σο πξνο ην δηαζέζηκν εηζόδεκα, κε άιια ιόγηα κεηά ηελ αθαίξεζε ηνπ θόξνπ εηζνδήκαηνο θαη ησλ εηζθνξώλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο ησλ εξγαδνκέλσλ από ηα αθαζάξηζηα πνζά θαη ηελ πξνζζήθε ησλ νηθνγελεηαθώλ επηδνκάησλ, ζηελ πεξίπησζε λνηθνθπξηώλ κε παηδηά. Σα νηθνγελεηαθά επηδόκαηα ζπλίζηαληαη ζε ρξεκαηηθά πνζά πνπ θαηαβάιινληαη γηα ηα ζπληεξνύκελα ηέθλα. Σν 2014 νη αθαζάξηζηεο απνδνρέο ελόο άγακνπ αηόκνπ ρσξίο παηδηά, πνπ θέξδηδε πνζνζηό 100 % ησλ κέζσλ απνδνρώλ ελόο εξγαδνκέλνπ ζηελ επηρεηξεκαηηθή νηθνλνκία, θπκάλζεθαλ από επξώ ζηε Βνπιγαξία σο επξώ ζην Λνπμεκβνύξγν. ηηο ίδηεο δύν ρώξεο θαηαγξάθεθαλ, αληίζηνηρα, νη ρακειόηεξεο (4 328 επξώ) θαη νη πςειόηεξεο ( επξώ) κέζεο θαζαξέο απνδνρέο γηα έγγακν δεπγάξη κε δύν παηδηά θαη έλα κόλν εηζόδεκα (πίλαθαο 1). Πίλαθαο 1: Δηήζηεο θαζαξέο απνδνρέο, 2014 (επξώ) 5

6 Γηα ηελ πεξίπησζε πνπ εξγάδνληαη θαη ηα δύν κέξε ελόο έγγακνπ δεπγαξηνύ (θαη θεξδίδνπλ ακθόηεξα ηηο απνδνρέο ελόο κέζνπ εξγαδνκέλνπ), ζην Λνπμεκβνύξγν θαηαγξάθεθαλ νη πςειόηεξεο εηήζηεο θαζαξέο απνδνρέο, ύςνπο επξώ γηα δεπγάξη κε δύν παηδηά θαη επξώ γηα δεπγάξη ρσξίο παηδηά ζηε Βνπιγαξία θαηαγξάθεθαλ νη ρακειόηεξεο θαζαξέο απνδνρέο ύςνπο επξώ, αλεμαξηήησο ηνπ αλ ην δεπγάξη είρε δύν παηδηά ή θαλέλα. Φοπολογική επιβάπςνζη Οη ζρεηηθέο κε ηε θνξνινγηθή επηβάξπλζε πιεξνθνξίεο ππνινγίδνπλ ηελ επηβάξπλζε ησλ θόξσλ θαη ησλ εηζθνξώλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο ζην θόζηνο εξγαζίαο. Οη ελ ιόγσ πιεξνθνξίεο παξέρνληαη ζρεηηθά κε ηνπο ρακειόκηζζνπο. Η θνξνινγηθή επηβάξπλζε γηα ηελ ΔΔ-28 αλήιζε ζε πνζνζηό 39,0 % ην 2013 (βι. πίλαθα 2). Πίλαθαο 2: Γείθηεο θνξνινγηθνύ ζπληειεζηή γηα ηνπο ρακειόκηζζνπο, 2005 θαη 2013 (%) 6

7 Οη πςειόηεξεο θνξνινγηθέο επηβαξύλζεηο γηα ηνπο ρακειόκηζζνπο ην 2013 θαηαγξάθεθαλ ζην Βέιγην, ζηελ Οπγγαξία, ζηε Γαιιία, ζηε Γεξκαλία, ζηελ Ιηαιία, ζηελ Απζηξία, ζηε Ρνπκαλία, ζηε Λεηνλία θαη ζηε νπεδία (όιεο άλσ ηνπ 40,0 %). Από ηελ άιιε πιεπξά, ε ρακειόηεξε θνξνινγηθή επηβάξπλζε γηα ηνπο ρακειόκηζζνπο θαηαγξάθεθε ζηε Μάιηα, ζηελ Ιξιαλδία θαη ζην Ηλσκέλν Βαζίιεην (θάησ ηνπ 30,0 %), θαζώο θαη ζηελ Κύπξν (ηα πην πξόζθαηα δεδνκέλα από ην 2007). Μεηαμύ ησλ θξαηώλ κειώλ ηεο ΔΔ, δελ ππήξρε ζαθήο ηάζε σο πξνο ηελ εμέιημε ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο γηα ηνπο ρακειόκηζζνπο θαηά ηελ πεξίνδν από ην 2005 έσο ην 2013 (βι. πίλαθα 2) θαζώο ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ζεκείσζε αύμεζε ζε 15 θξάηε κέιε θαη κείσζε ζε 12 ε ζύγθξηζε απηή δελ είλαη δηαζέζηκε γηα ηελ Κξναηία. Οη κεγαιύηεξεο κεηώζεηο θαηαγξάθεθαλ ζηηο Κάησ Χώξεο (-9,3 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) θαη ζηε νπεδία (-5,7 πνζνζηηαίεο κνλάδεο). Οη ινηπνί ηξεηο δείθηεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνλ πίλαθα 2 παξέρνπλ πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην πνζνζηό ησλ αθαζάξηζησλ απνδνρώλ πνπ «ράλεηαη» ιόγσ θνξνιόγεζεο (πςειόηεξνη θνξνινγηθνί ζπληειεζηέο θαη εηζθνξέο θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη/ή κείσζε ή απώιεηα ησλ επηδνκάησλ) θαηά ηελ επηζηξνθή ζηελ απαζρόιεζε ή θαηά ηε κεηάβαζε από ρακειόηεξν ζε πςειόηεξν εηζόδεκα. Σν ζπλνιηθό πνζνζηό ηνπ εηζνδήκαηνο πνπ «ράλεηαη» ιόγσ θνξνιόγεζεο θαηά ηε κεηάβαζε ελόο αλέξγνπ ζηελ απαζρόιεζε κεηώζεθε ειαθξώο (4,4 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) ζηελ ΔΔ-28 κεηαμύ 2005 θαη Οη κεγαιύηεξεο κεηώζεηο θαηαγξάθεθαλ ζηε Ληζνπαλία (-16,3 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) θαη ζηε νπεδία (-15,8 πνζνζηηαίεο κνλάδεο), ελώ ζηελ Οπγγαξία θαη ζηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία θαηαγξάθεθαλ απμήζεηο θαηά 16,4 θαη 14,4 πνζνζηηαίεο κνλάδεο αληίζηνηρα. Από ηα ζπλνιηθά ζηνηρεία γηα ηελ ΔΔ-28 θαηαδεηθλύεηαη κηθξή αύμεζε 4,8 πνζνζηηαίσλ κνλάδσλ κεηαμύ ηνπ 2005 θαη ηνπ 2013 όζνλ αθνξά ηα αληηθίλεηξα γηα ηνπο άγακνπο ρακειόκηζζνπο ρσξίο παηδηά λα αλαδεηήζνπλ πςειόηεξα εηζνδήκαηα, δεδνκέλνπ όηη κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ εηζνδεκάησλ ηνπο ζα «ραλόηαλ» ιόγσ θνξνιόγεζεο, ελώ γηα έγγακν δεπγάξη κε έλα εηζόδεκα θαη δύν παηδηά ζεκεηώζεθε αύμεζε 3,9 πνζνζηηαίσλ κνλάδσλ. Απελαληίαο, κεηαμύ ησλ θξαηώλ κειώλ θαηαγξάθεθαλ αξθεηά δηαθνξεηηθέο εμειίμεηο. Η κεγαιύηεξε αύμεζε (44,1 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) ζην πνζνζηό ησλ εηζνδεκάησλ πνπ ζα «ράλνληαλ» ιόγσ θνξνιόγεζεο γηα έλα έγγακν δεπγάξη κε έλα εηζόδεκα θαη δύν παηδηά θαηαγξάθεθε ζηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία, ελώ ζηελ Πνξηνγαιία θαηαγξάθεθε κείσζε θαηά 45,4 πνζνζηηαίεο κνλάδεο. 7