EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ. Βρυξέλλες, 03.V.2005 C(2005) 1322 fin. Ενίσχυση αριθ. N 69/ Κύπρος Cyprus Airways (ενίσχυση διάσωσης) Κύριε Υπουργέ,

Transcript

1 EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 03.V.2005 C(2005) 1322 fin Θέµα: Ενίσχυση αριθ. N 69/ Κύπρος Cyprus Airways (ενίσχυση διάσωσης) Κύριε Υπουργέ, I. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ 1. Σύµφωνα µε το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ και µε επιστολή της 4ης Φεβρουαρίου 2005, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2005 µε τα στοιχεία TREN A/3138, η Κυπριακή ηµοκρατία κοινοποίησε στην Επιτροπή την απόφαση του Υπουργικού Συµβουλίου της Κυπριακής ηµοκρατίας να χορηγηθεί ενίσχυση διάσωσης στην εταιρεία Cyprus Airways Ltd. Η υπόθεση καταχωρίστηκε µε τον αριθµό Ν 69/ Με επιστολή της 11ης Μαρτίου 2005, η Επιτροπή ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες σχετικά µε το µέτρο που κοινοποιήθηκε. Οι αρχές της χώρας σας απάντησαν στα σχετικά ερωτήµατα µε επιστολή της 21ης Μαρτίου 2005, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 23 Μαρτίου 2005 µε τα στοιχεία TREN A/7286. Επιπρόσθετες πληροφορίες δόθηκαν από τις κυπριακές αρχές στις 22 Απριλίου II Η κατάσταση της Cyprus Airways Ltd. 3. Η Cyprus Airways Ltd. (εφεξής «Cyprus Airways») ανήκει στον όµιλο της Cyprus Airways (εφεξής «ο όµιλος»). Όλες οι εταιρείες του οµίλου (µε εξαίρεση την Cyprus Airways) είναι θυγατρικές της Cyprus Airways. 4. Η Cyprus Airways ιδρύθηκε το 1947 ως δηµόσια εταιρεία. Οι κύριες δραστηριότητές της συνίστανται στην αεροπορική µεταφορά επιβατών και εµπορευµάτων και στην παροχή άλλων συναφών υπηρεσιών. Κύριος µέτοχος της εταιρείας είναι η κυπριακή κυβέρνηση (69,62%), ενώ τις υπόλοιπες µετοχές κατέχουν διάφοροι ιδιωτικοί Κύριο Γεώργιο Ιακώβου Υπουργό Εξωτερικών Λεωφόρος ηµοσθένη Σεβέρη Κύπρος Λευκωσία Commission européenne / Europese Commissie, B-1049 Brussel Βέλγιο - Τηλέφωνο: (0)

2 επενδυτές. Η αεροπορική εταιρεία διαθέτει 12 επιβατικά αεροσκάφη και εξυπηρετεί σήµερα 31 προγραµµατισµένους τακτικούς προορισµούς στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή 1. Οι άλλες εταιρείες του οµίλου είναι οι εξής: Η Eurocypria Airlines Ltd. (εφεξής «Eurocypria»), η οποία ιδρύθηκε το 1991 και εκτελεί πτήσεις charter µε 4 επιβατικά αεροσκάφη. Η Eurocypria ανήκει κατά 100% στην Cyprus Airways. Η Cyprair Tours Ltd., που είναι εγγεγραµµένη ως ταξιδιωτικός οργανισµός (tour operator) στα σχετικά µητρώα του Ηνωµένου Βασιλείου, µε κύρια δραστηριότητα την οργάνωση διακοπών πλήρων παροχών (all-inclusive) στην Κύπρο για τη βρετανική αγορά. Η Cyprair Tours Ltd. ιδρύθηκε το 1970 και ανήκει κατά 100% στην Cyprus Airways. Η Zenon NDC Ltd., που παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες κράτησης θέσεων και παροχής πληροφοριών σε ταξιδιωτικούς πράκτορες. Ιδρύθηκε το 1997 και ανήκει κατά 100% στην Cyprus Airways. Η Cyprus Airways (Duty Free Shops) Ltd. Η εταιρεία αυτή ανήκει εξ ολοκλήρου στην Cyprus Airways, αλλά στους λογαριασµούς του οµίλου αντιµετωπίζεται ως συνδεδεµένη εταιρεία, δεδοµένου ότι το διοικητικό της συµβούλιο διορίζεται από τον υπουργό Οικονοµικών της Κύπρου. Άρχισε τις δραστηριότητές της το 1996, όταν ανέλαβε τη λειτουργία των καταστηµάτων αφορολογήτων ειδών στα αεροδρόµια της Λάρνακας και της Πάφου. Η Hellas Jet S.A. (εφεξής «Hellas Jet»), η οποία ιδρύθηκε στην Αθήνα την 1 η Ιουλίου Οι κύριες δραστηριότητές της συνίστανται στην αεροπορική µεταφορά επιβατών και εµπορευµάτων και στην παροχή άλλων συναφών υπηρεσιών. Η Hellas Jet διαθέτει 3 αεροσκάφη και εξυπηρετεί 4 ευρωπαϊκούς προορισµούς µε αφετηρία την Αθήνα. Η Cyprus Airways κατέχει το 75% του µετοχικού της κεφαλαίου. 5. Τα τελευταία δύο χρόνια η Cyprus Airways και ο όµιλος συνολικά παρουσίασαν σηµαντικές ζηµίες. Το 2003 ο όµιλος κατέγραψε συνολική ζηµία προ φόρων (και µετά την αφαίρεση των ποσών που αντιστοιχούν στους µειοψηφικούς µετόχους) ύψους 23,36 εκατ. κυπριακών λιρών (40 εκατ. ευρώ). Το µερίδιο της Cyprus Airways στις ζηµίες αυτές ανήλθε σε 25,6 εκατ. κυπριακές λίρες (43,8 εκατ. ευρώ), ενώ ο ετήσιος κύκλος εργασιών της ήταν 143,1 εκατ. κυπριακές λίρες (245 εκατ. ευρώ). Η Hellas Jet άρχισε την πτητική της δραστηριότητα τον Ιούνιο του 2003 και συνέβαλε µε ζηµίες 5,3 εκατ. κυπριακών λιρών (9 εκατ. ευρώ) στα ενοποιηµένα κέρδη/ζηµίες του οµίλου για το Τα αποτελέσµατα του 2003 αφορούν περίοδο 18 µηνών και περιλαµβάνουν τις δαπάνες που έγιναν πριν αρχίσει να λειτουργεί η εταιρεία. 1 Οι προορισµοί που εξυπηρετούνται είναι οι εξής: Αµµάν, Άµστερνταµ, Αθήνα, Μπαχρέιν, Βηρυττός, Μπέρµιγχαµ, Βουδαπέστη, Βρυξέλλες, Κάιρο, Κέρκυρα, αµασκός, Ντουµπάι, Φρανκφούρτη, Ηράκλειο, Τζέντα, Λονδίνο, Μάντσεστερ, Μιλάνο, Μόσχα, Παρίσι, Ρόδος, Ριάντ, Ρώµη, Τελ Αβίβ, Θεσσαλονίκη, Βιέννη, Βαρσοβία και Ζυρίχη. 2

3 Αποτελέσµατα για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2003 Κύκλος εργασιών, σε εκατ. κυπριακές λίρες Καθαρό κέρδος (ζηµία) προ φόρων, σε εκατ. κυπριακές λίρες Συµβολή στο κέρδος (ζηµία) του οµίλου προ φόρων, σε εκατ. κυπριακές λίρες Cyprus Airways Ltd. 143,1 (25,6) (25,6) Eurocypria Airlines Ltd. 35,5 0,50 0,50 Cyprair Tours Ltd. 4,2 0,03 0,03 Zenon NDC Ltd. 0,7 0,01 0,01 Cyprus Airways 56,8 7,00 7,00 (Duty free Shops) Ltd. Hellas Jet S.A. 10,1 (10,9) (5,30) 2 (23,36) 6. Το 2004 η κατάσταση ήταν πολύ σοβαρότερη: προβλέπεται ότι ο όµιλος θα παρουσιάσει ζηµίες προ φόρων (και µετά την αφαίρεση των ποσών που αντιστοιχούν στους µειοψηφικούς µετόχους) ύψους 35,1 εκατ. κυπριακών λιρών (60 εκατ. ευρώ). Από το ποσό αυτό τα 26,2 εκατ. κυπριακές λίρες (45 εκατ. ευρώ) αφορούν την Cyprus Airways, ενώ 7,8 εκατ. κυπριακές λίρες (13,3 εκατ. ευρώ) είναι ζηµίες που απορρέουν από τη δραστηριότητα της Hellas Jet. 7. Την 1 η Μαΐου 2004 η Cyprus Airways αύξησε από 49% σε 75% την εταιρική συµµετοχή της στην Hellas Jet. Συνεπεία του γεγονότος αυτού, προστέθηκε στους λογαριασµούς της Hellas Jet για το 2004 µια επιπλέον απαξίωση (ζηµία) ύψους 4,1 εκατ. κυπριακών λιρών (7 εκατ. ευρώ). Η απαξίωση αυτή αντιπροσωπεύει τη µείωση της υπεραξίας που προέκυψε από την εξαγορά, από την Cyprus Airways, της εταιρικής συµµετοχής ύψους 26% που κατείχε προηγουµένως στην Hellas Jet η Ωµέγα Τράπεζα Α.Ε. Το ποσό των 4,1 εκατ. κυπριακών λιρών είναι η διαφορά µεταξύ του ποσού των 3,2 εκατ. κυπριακών λιρών που καταβλήθηκε τοις µετρητοίς στην Ωµέγα Τράπεζα και του αποκτηθέντος µεριδίου των καθαρών υποχρεώσεων της Hellas Jet κατά την ηµεροµηνία της εξαγοράς. 2 Το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει την εταιρική συµµετοχή ύψους 49% της Cyprus Αirways στην Hellas Jet το

4 Προβλεπόµενα αποτελέσµατα για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2004 Κύκλος εργασιών, σε εκατ. κυπριακές λίρες Καθαρό κέρδος (ζηµία) προ φόρων, σε εκατ. κυπριακές λίρες Συµβολή στο κέρδος (ζηµία) του οµίλου προ φόρων, σε εκατ. κυπριακές λίρες Cyprus Airways Ltd. 144,5 (26,2) (26,2) 3 Eurocypria Airlines Ltd 40,1 1,60 1,60 Cyprair Tours Ltd. 1,3 (0,70) (0,70) Zenon NDC Ltd. 1,0 0,10 0,10 Cyprus Airways (Duty free Shops) Ltd. Hellas Jet S.A. -αποτελ. -απαξίωση 44,4 2,00 2,00 20,4 (12,6) 4 (7,8) (4,1) (35,1) 8. Η Cyprus Airways (και εποµένως και ο όµιλος) αντιµετωπίζουν αυτήν την περίοδο σοβαρό πρόβληµα ταµειακής ροής, καθώς τα ελλείµµατα των τελευταίων ετών επιδεινώνονται από το γεγονός ότι οι µηνιαίες καθαρές ροές της εταιρείας χαρακτηρίζονται από σηµαντική εποχικότητα. Η Κύπρος είναι κυρίως ένας τουριστικός προορισµός και, εποµένως, οι περισσότεροι πελάτες της Cyprus Airways ταξιδεύουν τους θερινούς µήνες. Αντίθετα, οι δαπάνες του οµίλου κατανέµονται σε όλη τη διάρκεια του έτους, πράγµα που οδηγεί σε σοβαρές ανισορροπίες ταµειακής ροής. Σύµφωνα µε τις πληροφορίες που έδωσαν οι κυπριακές αρχές, ο όµιλος παρουσιάζει θετική ταµειακή κατάσταση µόνο κατά τη διάρκεια των θερινών µηνών. 9. Προς τα τέλη του 2004 η Cyprus Airways άρχισε να εφαρµόζει ένα σχέδιο δράσης για την ανακοπή της ζηµιογόνου πορείας της. Το εν λόγω σχέδιο αποσκοπεί στη λήψη µέτρων πριν από την εφαρµογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης της εταιρείας. Το σχέδιο προβλέπει τη µείωση του προσωπικού και του στόλου της εταιρείας, την απόσυρσή της από ορισµένες γραµµές και τη µείωση της συχνότητας των προγραµµατισµένων τακτικών δροµολογίων της σε κάποιες άλλες γραµµές. Σήµερα η Cyprus Airways πραγµατοποιεί 138 πτήσεις την εβδοµάδα. Θα αποσυρθεί εντελώς από δύο γραµµές (τέσσερις πτήσεις την εβδοµάδα) και θα µειώσει τη συχνότητα των πτήσεων που πραγµατοποιεί σε 11 άλλες γραµµές (πράγµα που ισοδυναµεί µε µέση µείωση 6-7 πτήσεων την εβδοµάδα). III Το µέτρο που κοινοποιήθηκε 10. Η ενίσχυση έχει τη µορφή εγγύησης δανείου ύψους 30 εκατ. κυπριακών λιρών (51 εκατ. ευρώ) για την κάλυψη των βραχυπρόθεσµων απαιτήσεων ταµειακής ροής της Cyprus Airways κατά τη διάρκεια των επόµενων έξι µηνών, έως ότου µπορέσει να εφαρµοστεί ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης. 3 4 Η επένδυση στην Hellas Jet εξακολουθεί να εµφανίζεται στην τιµή αγοράς και δεν επηρεάζει τους λογαριασµούς της Cyprus Airways. Η Cyprus Airways κατέχει το 75% της Hellas Jet από την 1 η Μαΐου

5 11. Αυτά τα 30 εκατ. κυπριακές λίρες υποδιαιρούνται ως εξής: [ ] *, που, όπως προβλέπουν οι κυπριακές αρχές, θα χρειαστούν για την κάλυψη του αναµενόµενου ελλείµµατος ταµειακής ροής της Cyprus Airways (λαµβανοµένων υπόψη των περικοπών που αναµένεται να επιτευχθούν µέσω της εφαρµογής του σχεδίου δράσης) [ ] για το κεφάλαιο κίνησης που χρειάζεται η Cyprus Airways για να εκπληρώσει τις καθηµερινές υποχρεώσεις της, όπως αυτές προκύπτουν σε διάφορα νοµίσµατα [ ] που χρειάζεται η Cyprus Airways για να αντιµετωπίσει το βραχυπρόθεσµο έλλειµµα ταµειακής ροής της θυγατρικής της Hellas Jet [ ] για να µπορέσει να καταβάλει τις αποζηµιώσεις για τους υπαλλήλους της Cyprus Airways που απολύθηκαν ήδη ή που πρόκειται να απολυθούν στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης. (α) Βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις ταµειακής ροής για την Cyprus Airways [ ] 12. Η Cyprus Airways ξεκίνησε το 2005 µε καθαρή ταµειακή θέση [ ]. Τα άµεσα ταµειακά της ελλείµµατα αντιµετωπίζονται µέσω προσωρινού δανείου από άλλη εταιρεία του οµίλου [την Cyprus Airways (Duty Free Shops) Ltd.], το οποίο πρέπει να αποπληρωθεί έως τον Απρίλιο του 2005, µε τη χρησιµοποίηση ακάλυπτων βραχυπρόθεσµων τραπεζικών διευκολύνσεων οι οποίες πρέπει να εξοφληθούν αµέσως µόλις αυτό ζητηθεί - και που, εποµένως, δεν µπορούν να θεωρηθούν ως τίποτε περισσότερο από ένα προσωρινό µέτρο - και µε την καθυστέρηση ορισµένων πληρωµών. Σύµφωνα µε τις προβλέψεις που διαβίβασαν οι κυπριακές αρχές, η εταιρεία θα αντιµετωπίσει σοβαρά προβλήµατα ταµειακής ροής τους επόµενους έξι µήνες και, ως εκ τούτου, χρειάζεται αυτό το ποσό για να διατηρηθεί σε λειτουργία έως ότου µπορέσει να τεθεί σε εφαρµογή το προτεινόµενο σχέδιο αναδιάρθρωσης και βελτιωθεί η ταµειακή ροή κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου. (β) Κεφάλαιο κίνησης για την Cyprus Airways (3,5 εκατ. κυπριακές λίρες) 13. Ο χρόνος πραγµατοποίησης των εισροών και των εκροών µετρητών κάθε µήνα, καθώς επίσης και η χρήση διαφόρων νοµισµάτων, συνεπάγονται ότι η Cyprus Airways πρέπει να διαθέτει ανά πάσα στιγµή κεφάλαια κίνησης ύψους περίπου 3,5 εκατ. κυπριακών λιρών (6 εκατ. ευρώ), ούτως ώστε να µπορεί να εκπληρώσει µε βεβαιότητα τις υποχρεώσεις της, όπως αυτές προκύπτουν σε διάφορα νοµίσµατα, χωρίς να µένει εκτεθειµένη. * Επιχερηµατικο απόρρητο 5

6 (γ) Βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις ταµειακής ροής για την Hellas Jet (6 εκατ. κυπριακές λίρες) 14. Η Hellas Jet είναι θυγατρική της Cyprus Airways (η οποία κατέχει το 75% των µετοχών της). Εδρεύει στην Ελλάδα, άρχισε να λειτουργεί το 2003 και, σύµφωνα µε το αρχικό επιχειρηµατικό της σχέδιο, δεν αναµένεται να φτάσει στο «νεκρό σηµείο» (δηλαδή στο σηµείο εξισορρόπησης δαπανών και εσόδων) πριν από το τρίτο έτος λειτουργίας της. Αν και έχει βάση χαµηλού κόστους, δεν έχει κατορθώσει µέχρι σήµερα να παραγάγει ικανοποιητικά έσοδα. Η Hellas Jet έχει εξαντλήσει πλέον τους κεφαλαιακούς και τους διαθέσιµους ταµειακούς πόρους της και εξαρτάται τώρα κατά µεγάλο µέρος από τη µητρική της εταιρεία, δηλαδή την Cyprus Airways, για την οικονοµική της ενίσχυση. Προβλέπεται να διατεθεί στην Hellas Jet ποσό 10 εκατ. κυπριακών λιρών (6 εκατ. ευρώ), ούτως ώστε η εταιρεία αυτή να κρατηθεί «ζωντανή» έως ότου µπορέσει να εισέλθει σε πορεία κερδοφορίας, πράγµα που προβλέπεται να γίνει έως το Αυτά τα 10 εκατ. κυπριακές λίρες υποδιαιρούνται σε 6 εκατ. για την κάλυψη των υπαρχόντων ελλειµµάτων και σε 4 εκατ. για την κάλυψη των καθηµερινών αναγκών ταµειακής ροής για τους ερχόµενους µήνες. 15. Εν τω µεταξύ, η Hellas Jet αναζητεί δραστήρια τρίτους επενδυτές που θα εισφέρουν τα αναγκαία µετοχικά κεφάλαια, ούτως ώστε η Cyprus Airways να µπορέσει να µειώσει την υποχρέωσή της να καλύπτει τα ελλείµµατα της θυγατρικής της, έως ότου αυτή κατορθώσει να εισέλθει στην οδό της κερδοφορίας από µόνη της. 16. Αν η Hellas Jet δεν λάβει χρηµατοδότηση από την Cyprus Airways, θα αναγκαστεί να διακόψει τη λειτουργία της. Αν αυτό συµβεί, τότε ποσά συνολικού ύψους 13,5 εκατ. ευρώ που οφείλονται στο προσωπικό, στους πιστωτές και στις τράπεζες της Hellas Jet θα καταστούν απαιτητά και πληρωτέα. Παρά το γεγονός ότι η Hellas Jet έχει χωριστή νοµική προσωπικότητα, οι κυπριακές αρχές υποστηρίζουν ότι οι άµεσες βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις ταµειακής ροής της Hellas Jet πρέπει να συµπεριληφθούν στο πακέτο της ενίσχυσης διάσωσης της µητρικής εταιρείας της, δηλαδή της Cyprus Airways, για τους ακόλουθους λόγους. 17. Η Cyprus Airways έχει εγγυηθεί τις συµφωνίες µίσθωσης των τριών αεροσκαφών που χρησιµοποιεί η Hellas Jet. Σε περίπτωση αφερεγγυότητας της Hellas Jet, αν υπάρχουν εκκρεµείς οφειλές που συνδέονται µε τη µίσθωση (µηνιαία µισθώµατα ή ποσά που προβλέπονται ως εγγύηση), θα πρέπει να τις καλύψει η Cyprus Airways. Επιπροσθέτως, η Cyprus Airways θα πρέπει να καλύψει τα ποσά που απορρέουν από τους τυχόν όρους επιστροφής που προβλέπονται στις αντίστοιχες συµφωνίες, εάν αυτά τα αεροσκάφη χρειαστεί να επιστραφούν. Η Cyprus Airways έχει εγγυηθεί επίσης τις βραχυπρόθεσµες τραπεζικές διευκολύνσεις της Hellas Jet, που ανέρχονται σε 2 εκατ. ευρώ. Αν η Hellas Jet διακόψει τη δραστηριότητά της, το ποσό αυτό θα πρέπει να καλυφθεί από την Cyprus Airways. 18. [ ] (δ) Καταβολή αποζηµιώσεων για απολύσεις βάσει του σχεδίου δράσης της Cyprus Airways [ ] 19. Το προαναφερθέν σχέδιο δράσης της Cyprus Airways προβλέπει την απόλυση σηµαντικού αριθµού υπαλλήλων (120 µέχρι σήµερα). Οι απολύσεις αποτέλεσαν 6

7 αντικείµενο µιας διαδικασίας διαµεσολάβησης, µε τη συµµετοχή του υπουργείου Εργασίας. Συµφωνήθηκε να καταβληθεί χαριστικώς από την Cyprus Airways στους απολυοµένους και ένα ορισµένο ποσό ως πριµοδότηση για την απόλυσή τους (ex gratia payment). 20. Το ποσό της αποζηµίωσης καθορίστηκε µε βάση παράγοντες όπως ο µισθός, ο αριθµός των ετών προϋπηρεσίας των υπαλλήλων και των ετών που υπολείπονταν έως τη συνταξιοδότησή τους και θεωρείται από το υπουργείο Οικονοµικών λογικό και όχι υπερβολικά γενναιόδωρο. Η Cyprus Airways δεν διαθέτει τα αναγκαία µετρητά για να πραγµατοποιήσει αυτές τις πληρωµές. Ως εκ τούτου, οι αρχές θεωρούν ότι είναι σηµαντικό να παρασχεθούν τα µετρητά ως τµήµα της ενίσχυσης διάσωσης, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η απόλυση του προσωπικού και να µπορέσει η Cyprus Airways να κάνει ένα νέο ξεκίνηµα από µια βάση χαµηλότερου κόστους. Οι µισοί από τους υπαλλήλους που προβλέπεται να απολυθούν έχουν ήδη αποχωρήσει, ενώ οι άλλοι µισοί αναµένεται να αποχωρήσουν το Μάιο του Η εγγύηση δανείου 21. Στο πλαίσιο αυτό, οι κυπριακές αρχές έκριναν ότι είναι ζήτηµα ζωτικής σηµασίας να εγγυηθεί η κυβέρνηση της Κύπρου ένα βραχυπρόθεσµο δάνειο, για να εξασφαλιστεί η αντιµετώπιση των βραχυπρόθεσµων απαιτήσεων ταµειακής ροής και η συνέχιση της λειτουργίας της Cyprus Airways για τους επόµενους έξι µήνες. Οι κυπριακές αρχές υποστηρίζουν ότι αυτό το µέτρο είναι απολύτως συµβατό µε τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραµµές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληµατικών επιχειρήσεων Προς υποστήριξη της άποψής τους, οι κυπριακές αρχές επισήµαναν ότι το επιτόκιο που θα καταβάλει η Cyprus Airways για το δάνειο διάσωσης δεν είναι χαµηλότερο από το επιτόκιο αναφοράς που εφαρµόζει η Επιτροπή (4,08%). Το εν λόγω επιτόκιο θα αποτελείται από το επιτόκιο που θα καταβάλει η Cyprus Airways στην τράπεζα σύµφωνα µε τη σύµβαση δανείου (δηλ. το επιτόκιο Euribor 3 µηνών + 20 µονάδες βάσης κατά την ηµεροµηνία εκταµίευσης του δανείου) και από το ποσοστό που υπολείπεται για να φτάσει το επιτόκιο στο επίπεδο του 4,08%, το οποίο (ποσοστό) θα καταβληθεί από την Cyprus Airways στο κράτος υπό µορφή αµοιβής για την εγγύηση που θα χορηγηθεί. Το δάνειο θα αποπληρωθεί µέσα σε 6 µήνες από την εκταµίευσή του. 23. Η κυπριακή οικονοµία στηρίζεται σε µεγάλο βαθµό στον τουρισµό, ο οποίος αντιπροσωπεύει το 16% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Σε ετήσια βάση ο όµιλος µεταφέρει περίπου το 30% των τουριστών που ταξιδεύουν στην Κύπρο. Εποµένως, όπως ισχυρίζονται οι αρχές, τυχόν οικονοµική κατάρρευση της Cyprus Airways θα είχε σηµαντική επίπτωση στην οικονοµία της Κύπρου. 24. Παρά τη σηµασία που έχει για την Κύπρο η συνέχιση των δραστηριοτήτων της Cyprus Airways, η κυπριακή κυβέρνηση θεωρεί ότι η ενίσχυση δεν θα έχει καµία σηµαντική δυσµενή συνέπεια για άλλα κράτη µέλη. 5 ΕΕ C244/2 της

8 25. Η Cyprus Airways είναι σχετικά µικρός αεροµεταφορέας (12 αεροσκάφη), ενώ και οι άλλες επιχειρήσεις του οµίλου, δηλαδή η Eurocypria και η Hellas Jet, διαθέτουν 4 και 3 αεροσκάφη αντιστοίχως. Και οι τρεις εταιρείες αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους σε µια πολύ ανταγωνιστική αγορά. Όπως προαναφέρθηκε, η Cyprus Airways µειώνει τη µεταφορική της ικανότητα, ενώ η Hellas Jet δεν σχεδιάζει να αυξήσει το µέγεθος του στόλου της. Ενώ (σύµφωνα µε προηγούµενη δέσµευση) η Eurocypria θα χρησιµοποιήσει πέντε αεροσκάφη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2005, θα επανέλθει σε τέσσερα αεροσκάφη το χειµώνα. Σύµφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Αεροπορικών Εταιρειών, η Cyprus Airways κατείχε το 2004 το 0,49% της αγοράς των ενδοευρωπαϊκών υπηρεσιών προγραµµατισµένων πτήσεων. Αν προστεθεί και η Hellas Jet, αυτό το ποσοστό αυξάνεται σε 0,59%. 26. Οι κυπριακές αρχές δεσµεύθηκαν να υποβάλουν στην Επιτροπή ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης της Cyprus Airways µέσα σε έξι µήνες από την έγκριση του παρόντος µέτρου. Επιβεβαίωσαν επίσης ότι και το δάνειο θα επιστραφεί εντός έξι µηνών. IV Αξιολόγηση της ενίσχυσης Ύπαρξη ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ 27. Σύµφωνα µε το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, "ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε µορφή από τα κράτη µέλη ή µε κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισµό διά της ευνοϊκής µεταχειρίσεως ορισµένων επιχειρήσεων ή ορισµένων κλάδων παραγωγής είναι ασυµβίβαστες µε την κοινή αγορά, κατά το µέτρο που επηρεάζουν τις µεταξύ κρατών µελών συναλλαγές". 28. Η έννοια της κρατικής ενίσχυσης αφορά κάθε πλεονέκτηµα το οποίο παρέχεται άµεσα ή έµµεσα, χρηµατοδοτείται από κρατικούς πόρους και χορηγείται από το ίδιο το κράτος ή από ενδιάµεσο φορέα ο οποίος ενεργεί δυνάµει των εξουσιών που του έχουν εκχωρηθεί. 29. Σ αυτό το πλαίσιο, η απόφαση των κυπριακών αρχών να χορηγήσουν εγγύηση δανείου στην Cyprus Airways για ποσό 30 εκατ. κυπριακών λιρών (51 εκατ. ευρώ) πρέπει να θεωρηθεί ως ένα συγκεκριµένο µέτρο που ευνοεί τόσο την Cyprus Airways όσο και τον Όµιλο. Η εγγύηση συνίσταται σε κρατικούς πόρους, διότι χορηγείται άµεσα από το κράτος, ενώ, µε δεδοµένη την τρέχουσα δυσχερή οικονοµική κατάσταση της εταιρείας, κανένας επενδυτής δεν θα χορηγούσε ένα τέτοιο δάνειο στην Cyprus Airways µε αυτό το επιτόκιο χωρίς την κρατική εγγύηση. 30. Επιπλέον το επίµαχο µέτρο επηρεάζει το διακρατικό εµπόριο και νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισµό µέσα σ' αυτήν την αγορά, διότι αφορά µόνο µία εταιρεία η οποία ανταγωνίζεται άλλες κοινοτικές αεροπορικές εταιρείες, ιδίως αφότου τέθηκε σε ισχύ η τρίτη φάση απελευθέρωσης των αεροπορικών µεταφορών ("τρίτο πακέτο") την 1η Ιανουαρίου Υπό τους όρους αυτούς, η χορήγηση εγγύησης από τις κυπριακές αρχές, προκειµένου να ληφθεί δάνειο, ισοδυναµεί µε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Αυτή η εκτίµηση δεν αµφισβητείται από τις κυπριακές αρχές, που στην κοινοποίηση προσπάθησαν να εκπληρώσουν τους όρους 8

9 που προβλέπονται από τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραµµές για τις ενισχύσεις διάσωσης. Νοµική βάση της αξιολόγησης 32. Είναι, εποµένως, απαραίτητο να εξεταστεί αυτό το µέτρο υπό το πρίσµα του άρθρου 87 παράγραφοι 2 και 3 της συνθήκης ΕΚ, που προβλέπει εξαιρέσεις από το γενικό κανόνα του ασυµβιβάστου που καθορίζεται στο άρθρο 87 παράγραφος Ωστόσο, οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ δεν ισχύουν στην παρούσα περίπτωση, διότι η ενίσχυση δεν έχει κοινωνικό χαρακτήρα και δεν χορηγείται σε µεµονωµένους καταναλωτές ούτε αποσκοπεί στην επανόρθωση ζηµιών που προκαλούνται από θεοµηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα ούτε χορηγείται στην οικονοµία ορισµένων περιοχών της Οµοσπονδιακής ηµοκρατίας της Γερµανίας οι οποίες θίγονται από τη διαίρεση της Γερµανίας. 34. Άλλες εξαιρέσεις από τη γενική απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων καθορίζονται στο άρθρο 87 παράγραφος Οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχεία α), β) και δ) δεν ισχύουν στην παρούσα περίπτωση, διότι η ενίσχυση δεν προωθεί την οικονοµική ανάπτυξη περιοχών στις οποίες το βιοτικό επίπεδο είναι ασυνήθως χαµηλό ή στις οποίες υπάρχει µεγάλη ανεργία, δεν προωθεί την εκτέλεση ενός σηµαντικού έργου κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, δεν αποκαθιστά κάποια σοβαρή διαταραχή στην οικονοµία ενός κράτους µέλους ούτε προωθεί τον πολιτισµό και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονοµιάς. 36. Εποµένως, µόνο η εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) µπορεί να ισχύσει. Το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) ορίζει ότι η κρατική ενίσχυση µπορεί να εγκριθεί όταν χορηγείται για την προώθηση της ανάπτυξης ορισµένων οικονοµικών τοµέων, µε την προϋπόθεση ότι δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συµφέρον. 37. Από αυτή την άποψη, το κοινοτικό πλαίσιο που πρέπει να εφαρµοστεί για να κριθεί η συµβατότητα της ενίσχυσης είναι οι κοινοτικές κατευθυντήριες γραµµές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληµατικών επιχειρήσεων του υνατότητα εφαρµογής των κατευθυντήριων γραµµών 38. Η παράγραφος 9 των κατευθυντήριων γραµµών ορίζει ότι δεν υπάρχει κοινοτικός ορισµός της προβληµατικής επιχείρησης και προσθέτει ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι µια επιχείρηση είναι προβληµατική, εφόσον δεν είναι ικανή, µε δικούς της οικονοµικούς πόρους ή µε τους πόρους που είναι ικανή να εξασφαλίσει από τους ιδιοκτήτες/µετόχους της και τους πιστωτές της, να ανακόψει τη ζηµιογόνο πορεία της, η οποία, χωρίς εξωτερική παρέµβαση από το κράτος, θα την οδηγήσει προς µια σχεδόν βέβαιη οικονοµική εξαφάνιση βραχυπρόθεσµα ή µεσοπρόθεσµα. 6 Εφαρµόζονται για τα µέτρα που κοινοποιούνται µετά τις 10 Οκτωβρίου 2004 (παράγραφος 102). 9

10 39. Στη συνέχεια, οι κατευθυντήριες γραµµές διευκρινίζουν ότι µια επιχείρηση θεωρείται καταρχήν και ανεξαρτήτως µεγέθους προβληµατική, κατά την έννοια των παρουσών κατευθυντήριων γραµµών, στις ακόλουθες περιπτώσεις: (a) εάν πρόκειται για εταιρεία περιορισµένης ευθύνης, εφόσον έχει απολεσθεί πάνω από το µισό του εγγεγραµµένου της κεφαλαίου και άνω του ενός τετάρτου του κεφαλαίου αυτού έχει απολεσθεί κατά τη διάρκεια των δώδεκα τελευταίων µηνών. 40. Στην παράγραφο 11 αναφέρεται επίσης ότι Ακόµα και στην περίπτωση που δεν συντρέχει καµία από τις περιστάσεις (που αναφέρονται προηγουµένως), µια εταιρεία µπορεί να συνεχίσει να θεωρείται προβληµατική, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν οι συνήθεις ενδείξεις µιας προβληµατικής επιχείρησης όπως αύξηση των ζηµιών, µείωση του κύκλου εργασιών, διόγκωση των αποθεµάτων, πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, φθίνουσα ταµειακή ροή, αυξανόµενη δανειοληψία, αύξηση των οικονοµικών επιβαρύνσεων καθώς και εξασθένιση ή εξαφάνιση της αξίας του καθαρού ενεργητικού Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σηµειώνει ότι η Cyprus Airways είναι εταιρεία περιορισµένης ευθύνης, που έχει ήδη απολέσει σηµαντικό µέρος του εγγεγραµµένου κεφαλαίου της. Στις 31 εκεµβρίου 2003, η Cyprus Airways είχε εγγεγραµµένο κεφάλαιο 55,5 εκατ. κυπριακών λιρών (95 εκατ. ευρώ), αλλά έως τις 31 εκεµβρίου 2004 είχε χάσει 26,2 εκατ. κυπριακές λίρες (44,8 εκατ. ευρώ), πράγµα που σηµαίνει ότι µέσα στους τελευταίους 12 µήνες χάθηκε περίπου το 50% του µετοχικού κεφαλαίου της. 42. Η Επιτροπή σηµειώνει ότι οι απώλειες του οµίλου (που προκαλούνται κυρίως από την Cyprus Airways) αυξήθηκαν από 23 εκατ. κυπριακές λίρες το 2003 σε 35 εκατ. κυπριακές λίρες έως το τέλος του Ως εκ τούτου, το µετοχικό κεφάλαιο της Cyprus Airways µειώθηκε από 55,6 εκατ. κυπριακές λίρες (95 εκατ. ευρώ) το 2003 σε 18,9 εκατ. κυπριακές λίρες (32 εκατ. ευρώ) το Εποµένως, µε δεδοµένη τη δυσχερή οικονοµική της κατάσταση, είναι εξαιρετικά δύσκολο να µπορέσει να εξασφαλίσει οποιαδήποτε πηγή εµπορικής χρηµατοδότησης. 43. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καταλήγει στο συµπέρασµα ότι η Cyprus Airways είναι όντως προβληµατική επιχείρηση κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραµµών του Γενικοί όροι για την έγκριση των ενισχύσεων διάσωσης 44. Οι κοινοτικές κατευθυντήριες γραµµές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληµατικών επιχειρήσεων προβλέπουν πέντε όρους 7 που πρέπει να πληρούνται για να µπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση διάσωσης. Εποµένως, η Επιτροπή πρέπει να βεβαιωθεί ότι αυτοί οι όροι πληρούνται στην παρούσα περίπτωση. 45. Πρώτον, η ενίσχυση διάσωσης πρέπει να αποτελεί ενίσχυση ρευστότητας, υπό τη µορφή εγγυήσεων δανείου ή χορήγησης δανείων. Και στις δύο περιπτώσεις, τα δάνεια πρέπει να συνάπτονται µε επιτόκια τουλάχιστον ανάλογα µε εκείνα που ισχύουν για τα δάνεια σε υγιείς επιχειρήσεις, και ιδίως µε τα επιτόκια αναφοράς που ορίζει η 7 Παράγραφος

11 Επιτροπή. Κάθε δάνειο πρέπει να επιστρέφεται και κάθε εγγύηση να λήγει εντός έξι µηνών κατ' ανώτατο όριο από την καταβολή της πρώτης δόσης στην επιχείρηση. 46. Στην παρούσα περίπτωση η ενίσχυση διάσωσης έχει τη µορφή εγγύησης δανείου την οποία χορηγεί η Κυπριακή ηµοκρατία στην Cyprus Airways. Η Cyprus Airways θα καταβάλει στη δανείστρια τράπεζα εµπορικό επιτόκιο που θα ισούται µε το επιτόκιο Euribor 3 µηνών + 20 µονάδες βάσης κατά την ηµεροµηνία εκταµίευσης του δανείου. Αυτό το επιτόκιο είναι αρκετά χαµηλότερο από το ισχύον επιτόκιο αναφοράς του ευρώ και, ως εκ τούτου, οι κυπριακές αρχές δεσµεύθηκαν ότι η Cyprus Airways θα τους καταβάλει αµοιβή για τη χορηγούµενη εγγύηση, η οποία (αµοιβή) θα ισούται µε τη διαφορά µεταξύ του επιτοκίου που θα καταβληθεί στην εµπορική τράπεζα και του επιτοκίου αναφοράς της Επιτροπής σ αυτήν την περίπτωση 4,08%. Εποµένως, ο πρώτος όρος πληρούται. 47. εύτερον, η ενίσχυση πρέπει να δικαιολογείται από σοβαρούς κοινωνικούς λόγους και να µην έχει ανεπίτρεπτα αρνητικές επιπτώσεις σε άλλα κράτη µέλη. Στην παρούσα περίπτωση, οι κυπριακές αρχές υποστηρίζουν ότι η τρέχουσα οικονοµική κατάσταση της Cyprus Airways απειλεί άµεσα την απασχόληση περίπου ατόµων που εργάζονται για την Cyprus Airways (καθώς επίσης και άλλων 700 ατόµων που εργάζονται άµεσα για άλλες επιχειρήσεις του οµίλου), όπως και άγνωστο αριθµό υπαλλήλων διαφόρων υπεργολάβων και προµηθευτών που εξαρτώνται από τον όµιλο για την απασχόλησή τους. Πρόκειται για σηµαντικό αριθµό εργαζοµένων σε σχέση µε το συνολικό οικονοµικά ενεργό πληθυσµό της Κύπρου, που αριθµούσε άτοµα το Οι δευτερογενείς συνέπειες της ενίσχυσης θα περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο, δεδοµένου ότι οι εµπλεκόµενες αεροπορικές εταιρείες είναι σχετικά µικρές. Η Cyprus Airways είναι σχετικά µικρός αεροµεταφορέας, µε στόλο 12 αεροσκαφών, ενώ η Hellas Jet και η Eurocypria έχουν 4 και 3 αεροσκάφη αντιστοίχως. Η Cyprus Airways µειώνει αυτήν την περίοδο τη µεταφορική της ικανότητα (από 12 σε 10 αεροσκάφη) και τις γραµµές στις οποίες δραστηριοποιείται, ενώ η Hellas Jet δεν προτίθεται να αυξήσει το µέγεθος του στόλου της. Τέλος, η Eurocypria, ενώ θα χρησιµοποιήσει πέντε αεροσκάφη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2005, θα επιστρέψει σε τέσσερα αεροσκάφη το χειµώνα και δεν έχει κανένα σχέδιο να αυξήσει στη συνέχεια τη µεταφορική της ικανότητα. 49. Όπως προαναφέρθηκε, η Cyprus Airways κατείχε το 2004 το 0,49% της αγοράς ενδοευρωπαϊκών υπηρεσιών προγραµµατισµένων πτήσεων. Αν προστεθεί και η Hellas Jet, αυτό το ποσοστό αυξάνεται σε 0,59%. Η Cyprus Airways εφαρµόζει αυτή την περίοδο ένα σχέδιο δράσης που αποσκοπεί στην ανάσχεση της ζηµιογόνου πορείας της µέσω της εγκατάλειψης ή της µείωσης των δραστηριοτήτων της σε διάφορες γραµµές. Ως συνέπεια του γεγονότος αυτού, σε συνδυασµό µε την περιορισµένη διάρκεια της κρατικής παρέµβασης, αναµένεται ότι ο αντίκτυπος στην αγορά και στα άλλα κράτη µέλη θα είναι πολύ µικρός. 50. Τρίτον, η ενίσχυση διάσωσης πρέπει κατά την κοινοποίησή της, να συνοδεύεται από δέσµευση του κράτους µέλους να υποβάλει στην Επιτροπή, το αργότερο εντός έξι µηνών από την ηµεροµηνία έγκρισης της ενίσχυσης διάσωσης, είτε σχέδιο αναδιάρθρωσης είτε σχέδιο εκκαθάρισης είτε αποδείξεις ότι το δάνειο έχει αποπληρωθεί ολοσχερώς ή/και ότι έχει αποσβεσθεί η εγγύηση. 11

12 51. Στην παρούσα περίπτωση ο όρος αυτός πληρούται, διότι, κατά την κοινοποίηση του µέτρου, οι κυπριακές αρχές δεσµεύθηκαν να υποβάλουν στην Επιτροπή πλήρες σχέδιο αναδιάρθρωσης της Cyprus Airways και του οµίλου µέσα σε έξι µήνες από την ηµεροµηνία έγκρισης της ενίσχυσης διάσωσης. Οι κυπριακές αρχές επισήµαναν επίσης ότι πρόθεσή τους είναι να αποπληρωθεί το δάνειο εντός έξι µηνών. 52. Τέταρτον, η ενίσχυση πρέπει να περιορίζεται στο ποσό που απαιτείται για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης κατά την περίοδο για την οποία εγκρίνεται η ενίσχυση. Αυτό το ποσό µπορεί να περιλαµβάνει ενίσχυση για επείγοντα διαρθρωτικά µέτρα υπό ορισµένους όρους. Οι κατευθυντήριες γραµµές προβλέπουν ότι το απαραίτητο ποσό πρέπει να βασίζεται στις ανάγκες της επιχείρησης σε ρευστό λόγω των ζηµιών. 53. Στο σηµείο αυτό, προκύπτει από την εξέταση των στοιχείων που παρασχέθηκαν από τις κυπριακές αρχές προς υποστήριξη της κοινοποίησής τους ότι το ποσό των 30 εκατ. κυπριακών λιρών (51 εκατ. ευρώ) αποσκοπεί πρωτίστως στην αντιµετώπιση των καθηµερινών βραχυπρόθεσµων λειτουργικών αναγκών ταµειακής ροής της Cyprus Airways και του οµίλου (συµπεριλαµβανοµένων των δαπανών του σχεδίου δράσης) και ότι δεν περιλαµβάνει καµία δαπάνη συνδεόµενη µε την εν συνεχεία αναδιάρθρωση. 54. Αν και ένα τµήµα του ποσού της ενίσχυσης (6 εκατ. κυπριακές λίρες - 10 εκατ. ευρώ) προορίζεται για την κάλυψη δαπανών που αναλήφθηκαν ήδη στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράµµατος δράσης, και συγκεκριµένα των δαπανών αποζηµίωσης των απολυοµένων εργαζοµένων, η Επιτροπή σηµειώνει ότι οι εν λόγω δαπάνες αφορούν, όπως επισηµάνθηκε ρητά από τις κυπριακές αρχές, προϋπάρχουσες δεσµεύσεις της εταιρείας και ότι συνάδουν µε την παράγραφο 16 των κατευθυντήριων γραµµών. 55. Η Επιτροπή σηµειώνει ότι η εγγύηση δανείου δεν θα οδηγήσει, εν πάση περιπτώσει, στην αύξηση της µεταφορικής ικανότητας των επιχειρήσεων του οµίλου, η οποία πρόκειται ούτως ή άλλως να µειωθεί µε την προγραµµατισµένη διάθεση δύο από τα αεροσκάφη της Cyprus Airways. 56. Σηµειώνει επίσης ότι η Cyprus Airways, λόγω της τρέχουσας κατάστασης της ταµειακής της ροής, βρίσκεται αυτήν την περίοδο σε µια - στην καλύτερη περίπτωση - ουδέτερη κατάσταση, που µπορεί να είναι ακόµη και αρνητική. Είναι σηµαντικό να αναφερθεί ότι οι δραστηριότητες της Cyprus Airways, όπως συµβαίνει µε τις περισσότερες αεροπορικές εταιρείες, υπόκεινται σε σχετικά µεγάλες εποχικές διακυµάνσεις. Ειδικότερα, κατά τη χειµερινή περίοδο παρουσιάζονται σηµαντικά προβλήµατα ταµειακής ροής. 57. Η Επιτροπή σηµειώνει επίσης ότι ποσό 10 εκατ. ευρώ από την ενίσχυση διάσωσης προς την Cyprus Airways θα χρησιµοποιηθεί για την κάλυψη των βραχυπρόθεσµων αναγκών της θυγατρικής της, Hellas Jet. Επισηµαίνει ακόµη ότι η Hellas Jet ιδρύθηκε την 1η Ιουλίου 2002 και άρχισε την πτητική της δραστηριότητα τον Ιούνιο του Οι κατευθυντήριες γραµµές ορίζουν ότι Μια επιχείρηση καταρχήν θεωρείται νεοσύστατη για τα πρώτα τρία έτη µετά την έναρξη λειτουργίας στο σχετικό τοµέα δραστηριοτήτων. Εποµένως, η Hellas Jet είναι νεοσύστατη επιχείρηση κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραµµών και, ως εκ τούτου, δεν επιτρέπεται να λάβει 12

13 ενίσχυση διάσωσης. Πράγµατι, η παράγραφος 12 των κατευθυντήριων γραµµών ορίζει ότι µια νεοσύστατη επιχείρηση δεν είναι επιλέξιµη για ενισχύσεις διάσωσης ή αναδιάρθρωσης, ακόµη και αν η αρχική της χρηµατοοικονοµική θέση είναι επισφαλής. 58. Παρά την ιδιότητα της Hellas Jet ως νεοσύστατης επιχείρησης, η Επιτροπή δέχεται ότι το ποσό των 10 εκατ. ευρώ της ενίσχυσης διάσωσης προς την Cyprus Airways, το οποίο προορίζεται να κρατήσει «ζωντανή» την Hellas Jet, πρέπει να θεωρηθεί ως ενίσχυση προς την Cyprus Airways και προς τον όµιλο συνολικά και εποµένως να κριθεί συµβατό, δεδοµένου ότι ευνοεί σηµαντικά τη µητρική εταιρεία. Η Επιτροπή σηµειώνει ότι το εν λόγω ποσό είναι όντως µικρότερο από το ποσό που θα υποχρεωνόταν να καταβάλει η Cyprus Airways για νοµικούς, οικονοµικούς ή επιχειρηµατικούς λόγους, καθώς και για λόγους εργασιακών σχέσεων, αν η Hellas Jet διέκοπτε τη λειτουργία της. Η Επιτροπή περαιτέρω σηµειώνει ότι, σε περίπτωση αφερεγγυότητας της Hellas Jet, η Cyprus Airways δεν θα είχε επαρκή ρευστότητα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Hellas Jet και ότι η διακοπή της λειτουργίας της Hellas Jet θα έθετε αµέσως, αυτοµάτως και αναποτρέπτως σε κίνδυνο τη συνέχιση της ύπαρξης της Cyprus Airways. 59. Το ποσό (10 εκατ. ευρώ) έχει ως σκοπό να καλύψει το ταµειακό έλλειµµα και τις βραχυπρόθεσµες ανάγκες της Hellas Jet, ενώ δεν προβλέπεται καµία αύξηση της µεταφορικής ικανότητας της εταιρείας. Η Hellas Jet είναι πολύ µικρότερη από την Cyprus Airways και δραστηριοποιείται σε πολύ λιγότερες γραµµές. Η Επιτροπή σηµειώνει επίσης ότι αναζητούνται ενεργά τρίτοι επενδυτές που θα εισφέρουν τα αναγκαία µετοχικά κεφάλαια τα οποία θα επιτρέψουν στην Cyprus Airways να απαγκιστρωθεί από την υποχρέωσή της να υποστηρίζει την Hellas Jet έως ότου αυτή µπορέσει να εισέλθει στην οδό της κερδοφορίας από µόνη της. 60. Η Επιτροπή επίσης σηµειώνει ότι στην περίπτωση που η Hellas Jet σταµατήσει τη λειτουργία της ή πωληθεί πριν από την κοινοποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης του οµίλου, οι κυπριακές αρχές έχουν αναλάβει ότι το ποσό των [ ] που αποδίδεται στην Hellas Jet θα χρησιµοποιηθεί µόνο σε σχέση µε τη Hellas Jet και ότι θα ενηµερώσουν την Επιτροπή αναφορικά µε την ακριβή χρήση αυτού του ξεχωριστού τµήµατος της βοήθειας. 61. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι το ύψος της χορηγούµενης εγγύησης [30 εκατ. κυπριακές λίρες (51 εκατ. ευρώ)] δεν υπερβαίνει το ποσό που όντως χρειάζεται η Cyprus Airways για την περίοδο για την οποία εγκρίνεται η ενίσχυση. 62. Τέλος, η ενίσχυση πρέπει να πληροί τον όρο να είναι εφάπαξ ενίσχυση. Η παράγραφος 72 των κατευθυντήριων γραµµών ορίζει ότι Κάθε ενίσχυση διάσωσης αποτελεί εφάπαξ ενέργεια, µε κύριο στόχο τη συνέχιση της δραστηριότητας της επιχείρησης για περιορισµένο χρονικό διάστηµα, στη διάρκεια του οποίου µπορούν να αξιολογηθούν οι προοπτικές της. εν πρέπει να επιτρέπονται οι επαναλαµβανόµενες ενισχύσεις διάσωσης, που διατηρούν απλώς το καθεστώς, αναβάλλουν το αναπόφευκτο και εν τω µεταξύ µεταθέτουν τα οικονοµικά και κοινωνικά προβλήµατα σε άλλους αποτελεσµατικότερους παραγωγούς ή σε άλλα κράτη µέλη. Ως εκ τούτου, ενίσχυση διάσωσης χορηγείται µόνον άπαξ (αρχή της «εφάπαξ» ενίσχυσης). Παροµοίως, για να αποτραπεί το ενδεχόµενο παροχής αδικαιολόγητων ενισχύσεων σε επιχειρήσεις οι 13

14 οποίες µπορούν να επιβιώσουν µόνο χάρη στη συνεχή κρατική υποστήριξη, οι ενισχύσεις αναδιάρθρωσης πρέπει να χορηγούνται µόνον άπαξ. 63. Η παράγραφος 73 διευκρινίζει ότι Εφόσον κοινοποιείται στην Επιτροπή ένα πρόγραµµα ενισχύσεων διάσωσης ή αναδιάρθρωσης, το κράτος µέλος πρέπει να διευκρινίζει καταρχάς εάν η επιχείρηση έχει ήδη λάβει κατά το παρελθόν κρατική ενίσχυση διάσωσης ή αναδιάρθρωσης, συµπεριλαµβανοµένων και των ενισχύσεων που ενδεχοµένως χορηγήθηκαν πριν από την έναρξη εφαρµογής των παρουσών κατευθυντήριων γραµµών, καθώς και οποιασδήποτε µη κοινοποιηθείσας ενίσχυσης. 64. Στην παρούσα περίπτωση η Επιτροπή σηµειώνει ότι οι κυπριακές αρχές διευκρίνισαν ότι ούτε η Cyprus Airways ούτε οποιαδήποτε άλλη εταιρεία του οµίλου έχουν λάβει ενίσχυση διάσωσης ή αναδιάρθρωσης στο παρελθόν. Σηµειώνεται επίσης ότι το σχέδιο δράσης που εφαρµόστηκε χρηµατοδοτήθηκε, στον µεγαλύτερο δυνατό βαθµό, από ίδιους πόρους, µε εξαίρεση το ποσό των [ ] της ενίσχυσης διάσωσης που απαιτείται για την αποζηµίωση των απολυοµένων υπαλλήλων (σύµφωνα µε την παράγραφο 16 των κατευθυντήριων γραµµών). 65. Η Επιτροπή σηµειώνει ότι οι κυπριακές αρχές ανέλαβαν επίσης τη δέσµευση να υποβάλουν στην Επιτροπή, µέσα σε 6 µήνες από την έγκριση της ενίσχυσης διάσωσης από την Επιτροπή, πλήρες σχέδιο αναδιάρθρωσης της Cyprus Airways και του οµίλου. Αν και εφόσον αυτή η ενίσχυση αναδιάρθρωσης εγκριθεί από την Επιτροπή, οι κατευθυντήριες γραµµές ορίζουν ότι η Επιτροπή κατ' αρχήν δεν θα εγκρίνει άλλη ενίσχυση διάσωσης ή αναδιάρθρωσης στην ίδια εταιρεία (ή, σε περίπτωση οµίλου, σε οποιαδήποτε από τις επιχειρήσεις του οµίλου), εκτός εάν έχουν παρέλθει δέκα έτη από τη χορήγηση της ενίσχυσης διάσωσης ή έχει λήξει η περίοδος αναδιάρθρωσης ή έχει διακοπεί η εφαρµογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης (λαµβάνεται υπόψη η πλέον πρόσφατη από τις εν λόγω ηµεροµηνίες). 66. Συνεπώς, η Επιτροπή θεωρεί ότι το επίµαχο µέτρο, που επιτρέπει τη συνέχιση της δραστηριότητας της Cyprus Airways και του οµίλου υπό τους όρους που περιγράφονται ανωτέρω, δεν θίγει το κοινό συµφέρον και ότι οι πέντε όροι που προβλέπονται από τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραµµές διάσωσης και αναδιάρθρωσης για την έγκριση των ενισχύσεων διάσωσης πληρούνται στην παρούσα περίπτωση. 14

15 V ΑΠΟΦΑΣΗ 67. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να µην προβάλει αντιρρήσεις για το επίµαχο µέτρο, διότι θεωρεί ότι η ενίσχυση είναι συµβατή µε την κοινή αγορά. Εάν η παρούσα επιστολή περιλαµβάνει απόρρητες πληροφορίες, οι οποίες δεν πρέπει να αποκαλυφθούν σε τρίτους, παρακαλείστε να ενηµερώσετε σχετικά την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργασίµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετικό αιτιολογηµένο αίτηµα έως την εν λόγω προθεσµία, θα θεωρήσει ότι συµφωνείτε µε την αποκάλυψη σε τρίτους και µε τη δηµοσίευση ολόκληρου του κειµένου της επιστολής, στη γλώσσα του πρωτοτύπου, στον ιστοχώρο: Το αίτηµά σας πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε τηλεοµοιοτυπία στη διεύθυνση: European Commission, Directorate-General for Energy and Transport, Directorate A, Unit A4, DM 28 6/100 B-1049 Brussels Αριθ. τηλεοµοιοτυπίας: Με εκτίµηση, Για την Επιτροπή Jacques Barrot Αντιπρόεδρος 15