ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Transcript

1 ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 4o Μάθημα 2 ο Εξάμηνο σπουδών Διδάσκων: Επ. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΠΕΜΠΤΗ 9/3/2017 Τμήμα Χημικών Μηχανικών Πανεπιστήμιο Πατρών

2 Διάγραμμα Ενότητας 2

3 Περίληψη Χαρακτηριστικές Οργανικές Ενώσεις και Ονοματολογία τους ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ Αλκάνια, Αλκένια, Αλκίνια και μόνο δίκυκλικές κυκλικές ενώσεις ΑΛΚΥΛΑΛΟΓΟΝΙΔΙΑ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΑΙ ΑΙΘΕΡΕΣ ΑΛΔΕΫΔΕΣ ΚΑΙ ΚΕΤΟΝΕΣ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ ΚΑΙ ΕΣΤΕΡΕΣ ΑΜΙΝΕΣ ΑΜΙΔΙΑ ΝΙΤΡΙΛΙΑ Ενδομοριακές και διαμοριακές δυνάμεις ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΕΙΔΗ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΑ ΜΟΡΙΑ

4 Υδρογονάνθρακες Χαρακτηριστικά Αλκάνια Αλκένια Αλκίνια και Αρωματικές Ενώσεις

5 Υδρογονάνθρακες Οι υδρογονάνθρακες περιέχουν μόνο άνθρακα και υδρογόνο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το μεθάνιο και το αιθάνιο τα οποία καλούνται κορεσμένοι υδρογονάνθρακες γιατί η δομή τους περιέχει το μέγιστο αριθμό υδρογόνων για τα άτομα άνθρακα που περιέχουν Το αιθένιο (C24) και το αιθίνιο (C22) καλούνται ακόρεστοι υδρογονάνθρακες γιατί αντίθετα δε περιέχουν το μέγιστο αριθμό υδρογόνων για τα άτομα του άνθρακα που περιέχουν Ακόρεστοι Υδρογονάνθρακες μπορεί να είναι είτε αλκένια, ενώσεις που περιέχουν διπλούς δεσμούς C-C είτε αλκίνια όταν περιέχουν τριπλούς δεσμούς C-C. Οι Αρωματικές Ενώσεις είναι ιδιαίτερη κατηγορία κυκλικών υδρογονανθράκων με ιδιαίτερη ηλεκτρονιακή και χημική δομή.

6 Αρωματικοί Υδρογονάνθρακες: Το Βενζόλιο Οι αρωματικές ενώσεις αποτελούν κατηγορία υδρογονανθράκων με υψηλό βαθμό ακόρεστων δεσμών. Το Βενζόλιο (C66) είναι η πιο χαρακτηριστική αρωματική ένωση για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους. Έχει κυκλική δομή με εναλλασόμενους απλούς και διπλούς δεσμούς. C C C C C C represented Συμβολίζεται ως as Βενζόλιο benzene

7 Δομές Συντονισμού στο Βενζόλιο Φασματοσκοπικές μελέτες έδειξαν ότι οι δεσμοί C-C στο βενζόλιο είναι ίδιου μήκους (1.39 Å). Σύγχρονες θεωρίες ηλεκτρονιακής δομής μπορούν να ερμηνεύσουν αυτήν την ισοδυναμία Οι δύο δομές Kekule για το βενζόλιο θεωρούνται σήμερα ως δομές συντονισμού που συνεισφέρουν στο υβρίδιο του βενζολίου resonance structures of benzene Δομές Συντονισμού του Βενζολίου Το υβρίδιο του βενζολίου αποτελείται από την ισοδύναμη συνεισφορά των δύο δομών συντονισμού. Κάθε δεσμός C-C έχει τάξη 1.5. Αυτή η ισοδυναμία συμβολίζεται με ένα εξάγωνο με ένα κύκλο στο εσωτερικό του benzene Η αναπαράσταση represented του as a resonance hybrid βενζολίου ως υβρίδιο

8 Μοριακά Τροχιακά Βενζολίου Το Βενζόλιο αποτελείται από 6 άτομα C που συνδέονται μεταξύ τους σε κυκλικό δακτύλιο. Κάθε άνθρακας του βενζολίου είναι sp2 υβριδισμένος και τα μη υβριδισμένα p τροχιακά του κάθε άνθρακα θα έχουν ένα λοβό πάνω και ένα λοβό κάτω από το επίπεδο του δακτυλίου. Οι λοβοί του κάθε p τροχιακού πάνω και κάτω από το επίπεδο του δακτυλίου επικαλύπτονται με τους λοβούς των γειτονικών ατόμων. Τα έξι ηλεκτρόνια των p τροχιακών είναι μη εντοπισμένα και δημιουργούν ένα ηλεκτρονιακό νέφος πάνω και κάτω από το επίπεδο του δακτυλίου γεγονός που ερμηνεύει και την ισοδυναμία των δεσμών στο βενζόλιο.

9 Ο βενζοϊκός δακτύλιος X X C 6 5 -X Ph-X Όταν ο βενζοϊκός δακτύλιος συνδεθεί με κάποια άλλη ομάδα, δηλαδή ένα άτομο Η έχει υποκατασταθεί με κάποια άλλη ομάδα Χ (π.χ C3, Cl κλπ) καλείται φαινυλομάδα

10 ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΛΚΑΝΙΩΝ ΑΛΚΕΝΙΩΝ ΑΛΚΙΝΙΩΝ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΕΝΩΣΕΩΝ

11 ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ Καθορίζονται από ΚΑΝΟΝΕΣ IUPAC Οι οποίοι οδηγούν σε ΜΙΑ ΑΔΙΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Η οποία θα αποτελείται από Και ένα ή περισσότερα ΕΝΑΝ ΚΥΡΙΟ ΚΟΡΜΟ Και ένα ή περισσότερα Που υποδεικνύουν ΠΡΟΘΕΜΑΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Ή ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ Που υποδεικνύουν ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ Που υποδεικνύουν ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ ΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ

12 Συστηματική ονοματολογία Λόγω του μεγάλου αριθμού και της ποικιλίας των δεσμών του C ιδιαίτερα σε μόρια με μεγάλο αριθμό ατόμων C υπάρχει ανάγκη για συστηματική ονομασία. Η ονοματολογία κατά IUPAC καλύπτει αυτή την ανάγκη Common Names ΚΟΙΝΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ Απλά οργανικά μόρια με λιγότερο από 4 C πολύ συχνά έχουν κοινές ή εμπειρικές ονομασίες. Μεγαλύτερες δομές ακολουθούν την ονοματολογία κατά IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry) IUPAC Names ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ KATA IUPAC Η συστηματική ονομασία οργανικών ενώσεων κατά IUPAC ξεκίνησε το Συνδέεται με τη δομή των ενώσεων και με βάση αυτή κάθε μια από τις ~ 7 εκατομμύρια οργανικές ενώσεις έχουν ένα μοναδικό όνομα.

13 Ονοματολογία κατά IUPAC Ο πυρήνας των ονομάτων κατά IUPAC είναι τα αλκάνια χωρίς παράπλευρες αλυσίδες. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα ονόματα μέχρι και την ένωση C Τα 4 πρώτα αλκάνια έχουν εμπειρικές ονομασίες και πρέπει να τα θυμόμαστε. Τα υπόλοιπα ακολουθούν συστηματική ονομασία. Η απομάκρυνση ενός υδρογόνου από τα αλκάνια οδηγεί σε μια αλκυλομάδα. Το όνομα της αλκυλομάδας προκύπτει από το όνομα του αλκανίου αντικαθιστώνας την κατάληξη ανιο με τη κατάληξη -υλιο alkane Αλκάνιο alkyl Αλκυλομάδα group abbreviation Συμβολισμός C 3 - C - 3 Me - methane Μεθάνιο Μεθύλιο methyl C 3 C 2 - C 3 C 2 - ethane Αιθάνιο Αιθύλιο ethyl Et - C 3 C 2 C 2 - C 3 C 2 C 2 - Pr - propane Προπάνιο Προπύλιο propyl C 3 C 2 C 2 C 2 - C 3 C 2 C 2 C 2 - Bu - Βουτάνιο butane Βουτύλιο butyl

14 IUPAC Names of Alkanes Ονοματολογία κατά IUPAC αλκανίων ΒΗΜΑ 1: Επιλέγουμε την αλυσίδα με το μεγαλύτερο αριθμό ανθράκων για το κύριο όνομα των αλκανίων C 3 C 2 C 2 CC 3 orή C 3 C 2 C 2 C-C 3 C C 3 3 Πεντάνιο και στις δυο περιπτώσεις C 3 C 2 C 2 C 2 C-C 3 C 2 C 3 Επτάνιο

15 ΒΗΜΑ 2: Αριθμούμε τους C στην μακρύτερη αλυσίδα ξεκινώντας από το σημείο που δίνει το μικρότερο αριθμό στη θέση των υποκατεστημένων Η C 3 C 2 C 2 C 2 CC 3 C 3 2-μέθυλεξάνιο C 3 C 2 CC 3 C 2 C 2 C μέθυλεξάνιο ΒΗΜΑ 3: Αν ο ίδιος υποκαταστάτης εμφανίζεται περισσότερες από μια φορά χρησιμοποιούμε τα προθέματα δι-, τρι- τέτρα-, κλπ C 3 CC 2 CC 2 C 3 C 3 C διμέθυλεξάνιο

16 ΒΗΜΑ 4: Όταν υπάρχουν δυο ή περισσότεροι υποκαταστάτες, δίνουμε τον αριθμό της θέσης του και τα παρουσιάζουμε κατά αλφαβητική σειρά. Αγνοούμε τα προθέματα κατά την αλφαβητική κατάταξη C 3 C 3 C 3 C 2 CC 2 CC 3 C 3 C 2 CCCC 3 C 2 C C 3 2 C 3 C 3 ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΡΙΘΜΗΣΗ!!! Ο υποκαταστάτης που προηγείται αλφαβητικά δε σημαίνει ότι θα μπει στο μικρότερο αριθμό 4-αίθυλ-2-μέθυλ-εξάνιο C 3 C 3 C 2 CC 2 C 2 C 3 C 2 C 3 4-αίθυλ-2,3-διμέθυλ-εξάνιο ΒΗΜΑ 5: Όταν δυο υποκαταστάτες είναι στον ίδιο άνθρακα, χρησιμοποιούμε τον αριθμό της θέσης 2 φορές 3-αίθυλ-3-μέθυλ-εξάνιο Αυτοί οι κανόνες δίνουν μονοσήμαντα ονόματα στα αλκάνια και λύνουν και το πρόβλημα με τα ισομερή

17 Quiz Chapter 4 Section 3 Κουίζ: Δώστε το όνομα IUPAC για τα παρακάτω αλκάνια Provide the IUPAC names of the alkanes below. C 3 C 3 C 2 CC 2 CC 3 (C 3 ) 2 CC 2 C(C 3 ) 2 C 2 C διμέθυλ-επτάνιο 2-4-διμέθυλ-πεντάνιο

18 Ονοματολογία αλκυλομάδων με διακλαδώσεις Nomenclature of Branched Alkyl Groups Στο μεθάνιο και το αιθάνιο όλα τα Η είναι ισοδύναμα οπότε έχουμε μια μόνο αλκυλομάδα γι αυτές τις ενώσεις C methane Μεθάνιο C methyl Μεθύλιο C C C C ethane Αιθάνιο Αιθύλιο ethyl

19 Διακλαδισμένες αλκυλομάδες υψηλότερων ομολόγων Branched Alkyl Groups from the igher Alkanes Για περισσότερα από τρια άτομα άνθρακα δεν είναι πλεόν όλα τα άτομα Η ισοδύναμα. Διαφορετικές αλκυλομάδες σχηματίζονται ανάλογα με το ποιό υδρογόνο απομακρύνεται propane Προπάνιο C 3 C 2 C 3 C 3 C 2 C 2 - Προπύλιο propyl C C C two 2 Ισοδύναμα equivalent Η C 3 CC 3 or C 3 C - C 3 Ισοπροπύλιο isopropyl or ή 1-methylethyl μέθυλαιθύλιο 6 six Ισοδύναμα equivalent Η

20 Αλκυλομάδες από το βουτάνιο Alkyl Groups Derived from the Butanes Κάθε ισομερές του βουτανίου οδηγεί σε 2 αλκυλομάδες Butane Βουτάνιο C 3 C 2 C 2 C 3 C 3 C 2 C 2 C 2 - Βουτύλιο butyl four 4 Ισοδύναμα equivalent Η C C C C six 6 Ισοδύναμα equivalent Η C 3 C 2 CC 3 or C 3 C 2 C - C 3 Δευτεροταγές sec.-butyl βουτύλιο or 1-methylpropyl ή 1-μέθυλπροπύλιο

21 Αλκυλομάδες Alkyl Groups από Derived το from βουτάνιο the Butanes Isobutane Ισοβουτάνιο C 3 CC 3 C 3 C C C one 1 Η C nine 9 Ισοδύναμα equivalent Η Ισοβουτύλιο ή 2-μέθυλπροπύλιο C 3 C C 3 C 3 C 3 C C 3 or C 2 isobutyl or 2-methylpropyl 3 C C C 3 3 C tert-βουτύλιο tert-butyl or ή 1,1-dimethylethyl 1,1-διμέθυλαιθύλιο ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΛΚΥΛΟΜΑΔΩΝ! Ο άνθρακας από τον οποίο έχει απομακρυνθεί το Η είναι πάντα στην θέση 1

22 Διακλαδισμένες αλκυλομάδες ως υποκαταστάτες Branched Alkyl Groups as Substituents C 3 C 2 C 2 CC 2 C 2 C 3 C 3 CC 3 C 3 4-tert-βουτύλεπτάνιο The Τα κοινά common ονόματα names ισοπρόπυλ, isopropyl, isobutyl, ισοβούτυλ, sec-butyl, sec-βουτύλιο, and tert-butyl βουτύλιο by είναι the αποδεκτά IUPAC for στις the are approved unsubstituted ονομασίες κατά alkyl IUPAC groups. 4-(1,1-διμέθυλαίθυλ)-επτάνιο Neopentane and the Neopentyl Group Νεοπεντάνιο και νεοπεντύλιο C 3 C 3 -C-C 3 C 3 Νεοπεντάνιο neopentane (a constitutional isomer of C 5 12 ) C 3 C 3 -C-C - 2 C 3 Νεοπεντύλιο neopentyl ή or 2,2-διμέθυλπροπύλιο 2,2-dimethylpropyl Το εμπειρικό όνομα νεοπεντάνιο και η An additional IUPAC approved common name αλκυλομάδα του είναι επίσης αποδεκτά is the C 5 alkyl group derived from neopentane. ονόματα κατά IUPAC

23 Κατάταξη Classification ατόμων of ydrogen υδρογόνου Atoms Το υδρογόνο στα αλκάνια κατατάσεται ως 1 ο ταγές, 2 ο ταγές ή 3 ο ταγές ανάλογα με το τύπο του άνθρακα που συνδέεται. 1 o 2 o 3 o C 3 -C 2 -C-C 3 C 3 2-μέθυλβουτάνιο 2-methylbutane 1 o (equivalent) Υπάρχουν 2 διαφορετικές ομάδες Note: 1 ο ταγών There Η. are two different groups Απομάκρυνση of 1 o. Η από αυτές τις 2 ομάδες οδηγεί σε άλλο αλκύλιο In neopentane (2,2-dimethylpropane), all 12 primary- are equivalent. Στο νεοπεντάνιο (2,2-διμέθυλπροπάνιο όλα τα Η είναι ισοδύναμα C 3 C 3 -C-C 3 C 3 or C 3 C 3 C C 3 C 3

24 Κουίζ: Quiz Δώστε Chapter το 4 Section όνομα 3D του παρακάτω αλκανίου και διαχωρείστε σε 1 ο ταγείς, 2 ο ταγείς και 3 ο ταγείς όλες τις ομάδες των ισοδύναμων Η. Name the alkane below and identify as 1 o, 2 o and 3 o, all groups of equivalent. 1 o 2 o 3 o C 3 C 2 CC 2 C 3 C 3 3-μέθυλπεντάνιο 1 o

25 ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΥΚΛΟΑΛΚΑΝΙΩΝ

26 Ονοματολογία κυκλο-αλκανίων Nomenclature of Cycloalkanes Τα κυκλικά αλκάνια ονομάζονται με το πρόθεμα κύκλο συνοδευόμενα από το όνομα του αλκανίου με βάση τον αριθμό των ατόμων άνθρακα στο δακτύλιο C 2 C 2 C 2 C 2 C2 C 2 C 2 Κυκλοπροπάνιο cyclopropane cyclobutane Κυκλοβουτάνιο

27 Υποκατεστημένα Substituted Cycloalkanes κυκλοαλκάνια Τα όνομα του υποκαταστάτη προστίθεται ως πρόθεμα στο όνομα του κυκλοαλκανίου. Όταν υπάρχουν περισσότεροι από ένας υποκαταστάτες, η θέση τους στο δακτύλιο αριθμείται ξεκινώντας από τον υποκαταστάτη που προηγείται κατά αλφαβητική σειρά. C 2 C 3 C 3 Cl C 3 C 3 Αίθυλ-κύκλοεξάνιο ethylcyclohexan e 1,3-διμέθυλκυκλοεξάνιο 1,3-dimethylcyclohexane 1-chloro-2-methylcyclopentane 1-μέθυλ-2-χλώρο κυκλοπεντάνιο Τα κυκλοαλκάνια μπορούν επίσης να είναι υποκαταστάτες σε μακρές The cycloalkane αλυσίδες also άνθρακα (όταν can αριθμός be named ατόμων as a C σε δακτύλιο substituent < από on αυτών a long σε γραμμική chain, which αλυσίδα) is ή σε ομάδες που sometimes έχουν προτεραιότητα more π.χ - ΟΗconvenient C 2 C 2 C 2 O 3-κυκλοέξυλ-1-προπανόλη 3-cyclohexyl-1-propanol ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΤΕ ΤΟ ΚΥΚΛΟΑΛΚΑΝΙΟ ΕΊΝΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΗ Σ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΚΥΡΙΑ ΑΛΥΣΙΔΑ!!!

28 ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΛΚΕΝΙΩΝ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΑΛΚΕΝΙΩΝ

29 Ονοματολογία IUPAC Names αλκενίων of Alkenes και κυκλοαλκενίων and Cycloalkenes κατά IUPAC (1): Επιλέγουμε την μακρύτερη αλυσίδα που περιέχει τον διπλό δεσμό ως την κύρια αλυσίδα της ένωσης. Αντικαθιστούμε την κατάληξη ανιο των αλκενίων με τη κατάληξη ενιο. Αντιστοιχα, τα κυκλοαλκάνια μετατρέπονται σε κυκλοαλκένια. (2): Αριθμούμε την αλυσίδα ξεκινώντας από τέτοιο σημείο ώστε να δώσουμε το μικρότερο αριθμό θέσης στο διπλό δεσμό. Η θέση του διπλού δεσμού δίνεται από τον αριθμό του 1 ου άνθρακα στο διπλό δεσμό C 3 C 2 C=CC 3 2-πεντένιο cyclopentene κυκλοπεντένιο (3): Οι υποκαταστάτες φέρουν επίσης αριθμούς που δηλώνουν τη θέση τους C C 3 C=CC 2 C 3 C 3 C=CC 2 Cl methyl-2-pentene 2-μέθυλ-2-πεντένιο 1-chloro-2-butene 1-χλώρο-2-βουτένιο

30 (4): Αριθμούμε τα υποκατεστημένα κυκλοαλκένια έτσι ώστε οι άνθρακες του διπλου δεσμού να είναι στη θέση 1 και 2 και στη διεύθυνση που δίνει το μικρότερο αριθμό στους υποκαταστάτες C methylcyclohexene 1-μέθυλ-κυκλοεξένιο Cl chlorocyclopentene 3-χλώρο-κυκλοπεντένιο ΟΙ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ (5): Όταν υπάρχει χαρακτηριστική ομάδα αλκοόλης, το όνομα υποκαταστάτη χρησιμοποιείται για το αλκένιο. Η αρίθμηση γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε η αλκοόλη να έχει το μικρότερο δυνατό αριθμό O C 3 C=CCC penten-2-ol 3-πέντεν-2-όλη O C 3 3-methyl-2-cyclohexen-1-ol 3-μέθυλ-2-κυκλοεξεν-1-όλη

31 (6): Οι ονομασίες cis και trans μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να διαχωρίσουν 2 ίδιου υποκαταστάτες στα αλκένια. Cl Cl Cl C C C C Cl cis-1,2-dichloroethene cis-1,2-διχλωροαιθένιο trans-1,2-dichloroethene trans-1,2-διχλωροαιθένιο Two 2 σημαντικές important κοινές common ονομασίες names που involving περιλαμβάνουν alkenes are αλκένια C 2 =C - vinyl group βινυλομάδα C 2 =C-Cl "vinyl chloride" βινυλοχλωρίδιο (chloroethene) χλωροαιθένιο C 2 =C-C - 2 allyl αλλυλομάδα group C 2 =C-C 2 -Cl "allyl αλλυλοχλωρίδιο chloride" (3-chloropropene) 3-χλωροπροπένιο

32 Quiz Chapter 4, Section 5 Κουίζ: Ονομάστε την παρακάτω ένωση Name the compound below. O 2-2-διμέθυλ-3-κυκλοπεντεν-1-όλη

33 ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΛΚΙΝΙΩΝ

34 Ονοματολογία Αλκινίων IUPAC Names of Alkynes (1): Ονομάζονται με τον ίδιο τρόπο με τα αλκένια (2): Αντικαθιστούμε τη κατάληξη -ένιο με τη κατάληξη ίνιο. (3): Η κύρια αλυσίδα αριθμείται ώστε οι άνθρακες του τριπλού δεσμού να έχουν το μικρότερο αριθμό (4): Η θέση του τριπλού δεσμού δίνεται από τον άνθρακα με το μικρότερο αριθμό που συμμετέχει στo τριπλό δεσμό C 3 C 2 C 2 C C 1-pentyne 1-πεντίνιο C 3 C CC 3 2-butyne 2-βουτίνιο

35 (5): Η θέση των υποκαταστατών προσδιορίζεται με τους γνωστούς κανόνες C 3 C CC 2 Cl 1-chloro-2-butyne 1-χλώρο-2-βουτίνιο C 3 C 2 CC C C 3 3-methyl-1-pentyne 3-μέθυλ-1-πεντίνιο (6): Στις αλκινόλες, η αλκόολη έχει προτεραιότητα στην αρίθμηση C CC 2 C 2 O 3-βουτιν-1-όλη

36 ΔΙΚΥΚΛΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ

37 Δικυκλικές ενώσεις Bicyclic Compounds Δικυκλικές ενώσεις ή δικυκλοαλκάνια σχηματίζονται με τη ένωση δυο δακτυλίων. Μια δικυκλική ένωση αποτελείται από 3 γέφυρες ανθράκων και 2 άνθρακες κορυφής. Γέφυρες αποτελούν οι αλυσίδες που συνδέουν τους άνθρακες κορυφής. Ο συνολικός αριθμός ανθράκων θα δίνει τη βάση του ονόματος της δομής Two-carbon γέφυρας bridge 2 άνθρακες Άνθρακας Bridgehead κορυφής carbon 2 C 2 C C C 2 C C 2 C 2 Bridgehead carbon Άνθρακας κορυφής One-carbon bridge 1 άνθρακας γέφυρας Two-carbon 2 άνθρακες bridge γέφυρας

38 Ονοματολογία Δικυκλικών υδρογονανθράκων N omenclature of Bicyclic Compounds Οι δικυκλικές ενώσεις ονομάζονται κατ αρχήν μετρώντας το συνολικό αριθμό ανθράκων στους δακτυλίους. Η βάση του ονόματος είναι το όνομα του αλκανίου για το συνολικό αριθμό ανθράκων π.χ για 10 C δίκυκλο δεκάνιο. Στη συνέχεια ο αριθμός των ανθράκων σε κάθε μια από τις 3 γέφυρες τοποθετείται σε παρένθεση κατά ελαττούμενη σειρά. Η παρένθεση μπαίνει μεταξύ του προθέματος (δίκυκλο) και του ονόματος του αλκανίου. Οι αριθμοί στη παρένθεση διαχωρίζονται με τελείες. Σημείωση: Το άθροισμα των αριθμών των ανθράκων στη παρένθεση θα είναι ίσο με το συνολικό αριθμό των ανθράκων στους δακτυλίους μείον 2. Δηλαδή τους δύο άνθρακες κορυφής 2 2 C Two-carbon bridge 2 C 3 2 άνθρακες γέφυρας 1 C 7 C 2 C 4 One-carbon 6 bridge C 2 Two-carbon C bridge γέφυρας άνθρακας γέφυρας 2 άνθρακες bicyclo [2.2.1] heptane Δίκυκλο [2.2.1] επτάνιο

39 Ονοματολογία Δικυκλικών υδρογονανθράκων Nomenclature of Branched Bicyclic Compounds Εάν υπάρχουν υποκαταστάτες, η αρίθμηση θα ξεκινάει πάντα από τον ένα άνθρακα κορυφής. Η αρίθμηση προχωράει μέσω της γέφυρας που περιέχει το μεγαλύτερο αριθμό ανθράκων. Η επόμενη γέφυρα με το μεγαλύτερο αριθμό ανθράκων αριθμείται στη συνέχεια και τελευταία η γέφυρα με το μικρότερο αριθμό ανθράκων Δίκυκλο bicyclo [3.2.1]octane οκτάνιο Δίκυκλο bicyclo [3.2.0]heptane επτάνιο Δίκυκλο bicyclo [4.3.2]undecane εντεκάνιο Αφού αριθμίσουμε τις γέφυρες, οι υποκαταστάτες ονομάζονται κανονικά με τους συνηθισμένους κανόνες ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΡΙΘΜΗΣΗ 6-7-bromo-3,6-dimethyl βρώμο 3,7 διμέθυλ- bicyclo δίκυκλο [3.2.0]heptane επτάνιο 2-μέθυλ- 4-methyl Δίκυκλο bicyclo [3.2.1] [3.2.1]octane οκτάνιο 10-chloro-1-methyl bicyclo [4.3.2]undecan-7-ol 1 μέθυλ-10-χλώρο δίκυκλο [4.3.2] εντεκαν-7-όλη

40 ΚΟΥΙΖ Ποιο είναι το όνομα τις παρακάτω δικυκλικής ένωσης Cl Απάντηση 8-μέθυλ 3 χλώρο δίκυκλο [4.3.0] εννιάνιο Cl

41 Αλκυλ-αλογονίδια ή Αλογόνο-αλκάνια

42 Αλκυλαλογονίδια ή αλογόνοαλκάνια Alkyl Τα αλκυλαλογονίδια halides are compounds είναι ενώσεις that που contain περιέχουν one ένα or ή και more halogen περισσότερα atoms άτομα (F, αλογόνων Cl, Br, I) (F, in Cl, place Br, I) of στη hydrogens θέση ενός in alkanes. υδρογόνου των αλκανίων. Το όνομα αλογονοαλκάνια The name haloalkanes is also used. χρησιμοποιείται επίσης Παραδείγματα examples C 3 Br C 3 C 2 Cl Κατάταξη αλκυλαλογονιδίων Τα αλκυλαλογονίδια και άλλες χαρακτηριστικές ενώσεις ταξινομούνται ως πρωτοταγή, δευτεροταγή ή τριτοταγή ανάλογα με τον αριθμό των αλκυλομάδων που συνδέονται με τον άνθρακα που φέρει το αλογόνο. number Αριθμός of alkyl αλκυλομάδων R R C R C R C R C R methyl primary secondary tertiary Μεθύλ- Πρωτοταγές Δευτεροταγές Τριτοταγές or aryl groups

43 Ονοματολογία Nomenclature of Αλκυλαλογονιδίων Alkyl alides ΤΑ ΑΛΟΓΟΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΩΣ ΑΠΛΟΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ C 3 CClC 3 2-χλώροπροπάνιο 2-chloropropane C 3 C 2 C 2 C 2 Br 1-βρωμοβουτάνιο 1-bromobutane Όταν υπάρχουν υποκαταστάτες τόσο αλογόνα όσο και αλκυλομάδες αριθμούμε και πάλι από τον άνθρακα που βρίσκεται πλησιέστερα στο πρώτο υποκαταστάστη και στο όνομα οι υποκαταστάτες εμφανίζονται με αλφαβητική σειρά C 3 C 3 CCC 2 C 3 Br 2-βρώμο-3-μέθυλπεντάνιο 2-bromo-3-methylpentane

44 Όταν δυο υποκαταστάτες είναι σε ίδια απόσταση από το τέλος της αλυσίδας, αριθμούμε ξεκινώντας από τον άνθρακα που βρίσκεται στο υποκαταστάτη που προηγείται αλφαβητικά C 3 CC 2 CC 3 I C 3 2-ιώδο-4-μέθυλπεντάνιο 2-iodo-4-methylpentane Κοινές Common ονομασίες Names: αλκυλαλογονιδίων Alkyl alides Κοινές ονομασίες αλκυλαλογονιδίων βασίζονται στην αλκυλομάδα και στο όνομα του αλογόνου. C 3 C 2 Br Αίθυλ ethyl bromide βρωμίδιο Ή (IUPAC) Βρώμο-αιθάνιο Cl C 3 CC 3 Ισοπρόπυλ-χλωρίδιο isopropyl chloride Ή (IUPAC) 2-χλώροπροπάνιο Cl C 3 CC 3 C 3 tert-butyl tert-βούτυλ chloride χλωρίδιο ή (IUPAC) 2-μέθυλ 2 χλώρο προπάνιο Πρωτοταγές Δευτεροταγές Τριτοταγές

45 ΚΟΥΙΖ Ονοματείστε τις παρακάτω ενώσεις χρησιμοποιώντας τις κατά IUPAC και τις κοινές ονομασίες των αλκυλομάδων C 3 Cl C 3 CBrC 3 C 3 C 2 C 2 O Χλωρομεθάνιο Μέθυλο-χλωρίδιο 2-βρώμοπροπάνιο Ισοπρόπυλ-βρωμίδιο

46 Αλκοόλες

47 Αλκοόλες Αυτή η οικογένεια των οργανικών ενώσεων χαρακτηρίζεται από την υδροξυλομάδα ΟΗ. Όταν μια αλκυλομάδα R αντικαταστήσει το ένα Η στο μόριο του νερού προκύπτει μια αλκοόλη C O- the alcohol Η χαρακτηριστική functional group : : O R O 105 o water 109 o an alcohol ομάδα της αλκοόλης Νερό Αλκοόλη

48 Κανόνες IUPAC για ονοματολογία αλκοόλων IUPAC Rules for Naming Alcohols ΤΑ ΥΔΡΟΞΥΛΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΟΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΒΗΜΑ 1: Επιλέγουμε την αλυσίδα με το μεγαλύτερο αριθμό ανθράκων η οποία περιέχει την υδροξυλομάδα στην κύρια αλυσίδα. Αντικαθιστούμε την κατάληξη ιο με την κατάληξη -όλη ΒΗΜΑ 2: Αριθμούμε την αλυσίδα ξεκινώντας από τον άνθρακα που δίνει το μικρότερο αριθμό στη θέση της υδροξυλομάδας C 3 C 2 CC 2 O C 3 2-methyl-1-butanol 2-μέθυλ-1-βουτανόλη O C 3 CCC 3 C 3 3-methyl-2-butanol 3-μέθυλ-2-βουτανόλη

49 Κοινά ονόματα αλκοόλων Common Names of Alcohols Κοινές ονομασίες αποδεκτές κατά IUPAC είναι της μορφής «αλκυλομάδα - αλκοόλη O C 3 C 2 O C 3 CC 3 C 3 C 3 CC 2 O C 3 Αιθυλική Αλκοόλη Ισοπροπυλική Αλκοόλη Νεοπέντυλική-Αλκοόλη "Glycol" Γλυκόλες is είναι a το common κοινό όνομα name των for compounds ενώσεων που containing περιέχουν two 2 hydroxyl υδροξυλομάδες. groups. In Κατά the IUPAC system, ονομάζονται they are diols. διόλες OC 2 C 2 O Αιθυλενογλυκόλη ethylene glycol 1,2-αιθανοδιόλη (1,2-ethanediol) C 3 CC 2 O O Προπυλενογλυκόλη propylene glycol 1-2 (1,2-propanediol) προπανοδιόλη Σημείωση: Note: The Το όνομα glycol της name γλυκόλης uses the χρησιμοποιεί common το κοινό name όνομα of the των alkene αλκενίων that yields από τα the οποία diol προέρχονται upon hydroxylation με υδροξυλίωση.

50 Ταξινόμηση Αλκοολών Οι αλκοόλες ταξινομούνται ως πρωτοταγής, δευτεροταγής ή τριτοταγής ανάλογα με τον αριθμό των αλκυλομάδων που συνδέονται με τον άνθρακα που φέρει την υδροξυλομάδα Αιθυλική Αλκοόλη Ισοπροπυλική Αλκοόλη tert- βουτυλική Αλκοόλη ethyl alcohol isopropyl alcohol tertiary-butyl alcohol C 3 C 2 O (C 3 ) 2 CO (C 3 ) 3 CO C C 3 3 C 3 C O C 3 C O C 3 C O C 3 Πρωτοταγής a 1 o alcohol Δευτεροταγής a 2 o alcohol a Τριτοταγής 3 o alcohol

51 Quiz Chapter 4 Section 3F Κουίζ: Ονομάστε την παρακάτω ένωση Name the following compound. C 3 CClC 2 CO C 3 4-χλωρο-2-πεντανόλη

52 Αιθέρες

53 Αιθέρες Οι Αιθέρες έχουν τη γενική δομή R-O-R ή R-O-R όπου R και R είναι διαφορετικές άλκυλ- ή άρυλ-ομάδες. Αυτές οι δομές μπορούν να συγκριθούν με τη δομή του νερού και τη δομή των αλκοόλων O R O R O R' 105 o water 109 o an alcohol (when R = C 3 C 2 ) 110 o an ether Νερό Αλκοόλη Αιθέρας (when R = R' = C 3 ) Όταν R=C 3 C 2 Όταν R=R =C 3 The bond angle tends to increase as alkyl groups replace. Η γωνία δεσμού αυξάνεται καθώς αλκυλομάδες αντικαθιστούν υδρογόνα

54 Ονοματολογία Αιθέρων Οι απλοί αιθέρες ονοματίζονται χρησιμοποιώντας τα ονόματα των αλκυλομάδων με αλφαβητική σειρά και προσθέτοντας στο τέλος τη λέξη αιθέρας. Για συμμετρικούς αιθέρες η λέξη «δι» προστίθεται πριν την αλκυλομάδα C 3 C 2 OC 3 C 3 C 2 OC 2 C 3 Αίθυλ-μέθυλ-αιθέρας ethyl methyl ether Δι-αίθυλ-αιθέρας diethyl ether Ή (IUPAC) μεθόξυ αιθάνιο Μεθόξυ (C3O-) Ή (IUPAC) Αιθόξυ αιθάνιο Αιθόξυ (C3C2O-) Δυο σημαντικοί κυκλικοί αιθέρες είναι: 2 C O ethylene oxide Αιθυλεν-οξείδιο Επόξυ-αιθάνιο 2 C C 2 C 2 2 C C 2 O Τετρα-ύδρο-φουράνιο 1-4 επόξυ βουτάνιο tetrahydrofuran "TF" O

55 Αμίνες

56 Αμίνες : : : : Οι αμίνες έχουν δομή που μπορεί να θεωρηθεί ότι προκύπτει από την αμμωνία όπου Η έχουν αντικατασταθεί από αλκυλομάδες. Μέχρι και τα τρία Η μπορούν να αντικατασταθούν. Το σύστημα κατάταξης των αμινών βασίζεται στον αριθμό των Η που έχουν αντικατασταθεί από αλκυλομάδες ή αρυλομάδες N R N R N R N R'' R' R' ammonia Αμμωνία a primary amine Πρωτοταγής Αμίνη a secondary Αμίνη amine Δευτεροταγής a Τριτοταγής tertiary Αμίνη amine Προσοχή: Η κατάταξη ως 1 ο, 2 ο ή 3 ο ταγής αμίνη δεν εξαρτάται καθόλου από τη δομή της αλκυλομάδας που συνδέεται

57 Η δομή και οι ιδιότητες των αμινών : : : Οι αμίνες έχουν τριγωνική πυραμιδική δομή παραπλήσια της αμμωνίας N 107 o ammonia Αμμωνία N 3 C C3 C o trimethylamine Τριμεθυλ-αμίνη Οι αμίνες είναι βάσεις (C 3 ) 3 N base Cl - + Cl 3 C N C 3 C 3 acid salt Βάση Οξύ Άλας

58 Κατάταξη και Ονοματολογία Αμινών Οι απλές αμίνες ονοματίζονται χρησιμοποιώντας τα ονόματα των αλκυλομάδων και προσθέτοντας στο τέλος τη λέξη αμίνη. Όταν υπάρχουν περισσότερες από μια ίδιες αλκυλομάδες τα προθέματα «δι» και «τρι» χρησιμοποιούνται. Όταν υπάρχουν διαφορετικές αλκυλομάδες R και R, οι αλκυλομάδες χρησιμοποιούνται με αλφαβητική σειρά. C 3 C 2 N 2 Αιθυλαμίνη ή Αιθαναμίνη ethylamine Πρωτοταγής (a 1 o amine) (C 3 ) 2 CNC(C 3 ) 2 diisopropylamine Δι-ισοπροπυλαμίνη Δευτεροταγής (a 2 o amine) C 2 C 3 C 3 C 2 NC 2 C 3 triethylamine Τρι-αιθυλαμίνη (a Τριτοταγής 3 o amine) C 3 CC 3 N 2 isopropylamine Ισοπροπυλαμίνη 2-προπαν-αμίνη (a 1 o amine) Πρωτοταγής 2 C 2 C 2 C N C 2 C 2 (C 3 C 2 ) 2 NC 3 diethylmethylamine Δι-αιθυλ-μεθυλαμίνη (a Τριτοταγής 3 o amine) C 3 C 3 CC 3 N 2 tertiary-butylamine tetr-βουτυλαμίνη 2-μέθυλ-2-προπαν-αμίνη (a 1 o amine) piperidine Πιπεριδίνη Δευτεροταγής (a 2 o amine) Πρωτοταγής N

59 ΚΟΥΙΖ: Quiz Chapter Να δώσετε 2 Section ονόματα 9 και να βρείτε από τις παρακάτω αμίνες ποια είναι 1 ο ταγής, 2 ο ταγής και 3 ο ταγής Identify the following amines as primary, secondary or tertiary types, and give their alkyl group names. (C 3 ) 2 N (C 3 ) 3 CN(C 3 ) 2 C 3 C 2 C 2 C 2 N 2 2 ο ταγης Δι-μεθυλαμίνη 3 ο ταγής Tert-βουτυλ-διμεθυλ-αμίνη 1 ο ταγής βουτυλαμίνη

60 Αλδεΰδες και Κετόνες

61 Αλδεΰδες και Κετόνες Οι αλδεϋδες και οι κετόνες περιέχουν την πολύ σημαντική χαρακτηριστική ομάδα του καρβονυλίου The Η Carbonyl Καρβονυλική Functional Ομάδα Group C O Ο διπλός δεσμός C-O μπορεί να θεωρηθεί ως ο συνδυασμός sp2 υβριδισμένων ατόμων άνθρακα και οξυγόνου atomic C Ατομικός C atomic O Ατομικό O Ατομικός C 2s 2p valence level Ηλεκτρόνια σθένους 2p 2s 1s 1s

62 Ο διπλός δεσμός C = O sp 2 C sp 2 O p z sp 2 valence level Ηλεκτρόνια σθένους p z sp 2 1s 1s p z p z sp 2 sp2... C sp C... O sp 2 sp 2 O.... sp 2 Ο διπλός δεσμός αποτελείται από ένα σ(ίγμα) και έναν π δεσμό

63 Παραδείγματα Αλδεϋδών και κετονών Αλδεΰδες Μία από τις δυο ομάδες που συνδέεται με τον άνθρακα της καρβονυλομάδας είναι Υδρογόνο general structure Γενική δομή R C O Το R μπορεί να R may be alkyl είναι αλκυλομάδα or aryl ή αρυλομάδα Η απλούστερη αλδεϋδη είναι μεθανάλη (φορμαλδεϋδη) με R= Κετόνες Και οι δυο ομάδες που συνδέονται με τον άνθρακα της καρβονυλομάδας είναι αλκυλομάδες ή αρυλομάδες general structure Γενική δομή R C R ' O Το R R and και R R ' are μπορεί να είναι αλκυλ- ή alkyl or aryl αρυλομάδα Η απλούστερη κετόνη είναι η ακετόνη όπου R,R =C3

64 Ονοματολογία Αλδεϋδών Αλδεΰδες (Ονομάζουμε με τους γνωστούς τρόπους την ανθρακική αλυσίδα και προσθέτουμε τη κατάληξη άλη) O formaldehyde Μεθανάλη (Φορμαλδεϋδη) O acetaldehyde Αιθανάλη (Ακεταλδεϋδη) O benzaldehyde Βενζαλδεϋδη

65 Ονοματολογία Κετονών 3 τρόποι Α. Ονομάζουμε με τους γνωστούς τρόπους την ανθρακική αλυσίδα και προσθέτουμε τη κατάληξη όνη. Όπου χρειάζεται δίνουμε με αριθμό τη θέση της καρβονυλομάδας Β. Κετονομάδα ως υποκαταστάτης με το πρόθεμα όξο και πάντα τη θέση που βρίσκεται. Ο κορμός ονομάζεται με τους συνήθης τρόπους τον αλκανίων ή αλκενίων αν φέρει διπλούς δεσμούς Γ. Ονομάζουμε τις αλκυλομάδες που συνδέονται με τον άνθρακα της καρβονυλομάδας. Τους προφέρουμε με αλφαβητική σειρά και χρησιμοποιούμε τη κατάληξη -κετόνη O acetone Προπανόνη ή 2- όξοπροπάνιο ή Ακετόνη (Διμεθυλ-κετόνη) O ethyl methyl ketone Βουτανόνη ή 2-όξοβουτανιο Αίθυλ - Μέθυλ- Κετόνη carvone O Καρβόνη ή 5 - (1-μέθυλ-αίθεν) 2-μέθυλ κυκλο - εξ - 2 εν όνη

66 Καρβοξυλικά οξέα Εστέρες Αμίδια - Νιτρίλια

67 Καρβοξυλικά οξέα, εστέρες και αμίδια Carboxylic acids have a general structure that incorporates the carbonyl and hydroxyl groups: Τα καρβοξυλικά οξέα έχουν γενική δομή που περιλαμβάνει την καρβονυλομάδα και την υδροξυλομάδα. R O O R may μπορεί be να, είναι alkyl, αλκυλ ή άρυλ or aryl ομάδα Η χαρακτηριστική ομάδα του καρβοξυλικού οξέος καλείται καρβοξυλομάδα Several Διαφορετικοί ways of representing τρόποι αναπαράστασης carboxylic acids: O R C O RCO 2 RCOO

68 Παραδείγματα καρβοξυλικών οξέων - Ονοματολογία Ονοματίζουμε με τους γνωστούς τρόπους και κανόνες τη κύρια ανθρακική αλυσίδα που φέρει τη καρβοξυλομάδα και προσθέτουμε τη κατάληξη οϊκό οξύ Μεθανοϊκό οξύ (Μυρμηγκικό οξύ) formic acid (R = ) O O CO 2 COO propanoic Προπανοϊκό acid οξύ (R = ethyl) R=αιθύλιο O O C 3 C 2 CO 2 C 3 C 2 COO benzoic Βενζοϊκό acid οξύ (R = phenyl) R=φαινύλιο O O C 6 5 CO 2 C 6 5 COO

69 Παράγωγα καρβοξυλικών οξέων Υπάρχουν πολλές οικογένεις οργανικών ενώσεων που μπορούν να θεωρηθούν παράγωγα των καρβοξυλικών οξέων επειδή ή δομή τους συσχετίζεται με τα καρβοξυλικά οξέα μέσω της αντίδρασής τους με το νερό (υδρόλυση). O R O carboxylic acid καρβοξυλικό οξύ hydrolysis Υδρόλυση 2 O O R X a παράγωγο derivative Το Χ δεν είναι αλκυλομάδα

70 Εστέρες Στους εστέρες η ομάδα Χ είναι της μορφής -ΟR O R O R' or RCO 2 R' or RCOOR' Αιθανoϊκός μέθυλ- εστέρας Α. Προφέρουμε πρώτα το όνομα του αλκανίου που συνδέεται με τον άνθρακα της καρβονυλομάδας με την κατάληξη ικός. (Προσοχή ο άνθρακας καρβονυλομάδας προσμετράται) Β. Στη συνέχεια προφέρουμε το όνομα της αλκυλομάδας που βρίσκεται στο ΟR Γ. Χρησιμοποιούμε την κατάληξη εστέρας

71 : = : = : = Αμίδια Στα αμίδια η ομάδα Χ είναι της μορφής ΝΗ 2, ΝΗR, NR R : O: R-C N 2 or RCON 2 Γενική δομή αμιδίων : O: R-C : O: R-C NR' NR'R'' or RCONR' or RCONR'R'' Προπαναμίδιο ή πρόπυλαμίδιο Α. Προφέρουμε πρώτα το όνομα του αλκανίου που συνδέεται με τον άνθρακα της καρβονυλομάδας (Προσοχή ο άνθρακας καρβονυλομάδας προσμετράται) π.χ αίθαν-, ισοβούταν-, πένταν- κλπ Β. Χρησιμοποιούμε την κατάληξη - αμίδιο Γ. Εναλλακτικά χρησιμοποιούμε αντί για το (Α) το όνομα της αλκυλομάδας (μέθυλ-, αίθυλ- κλπ) και την ίδια κατάληξη

72 Νιτρίλια Στα νιτρίλια η ομάδα Χ είναι ένας τριπλός δεσμός μεταξύ του Ν και του C R CN or R C N Παραδείγματα νιτριλίων Αιθανό-νιτρίλιο Βουτανό-νιτρίλιο C 3 3 CN 1 CN C 3 C N 3 1 C N 2 Βενζο-νιτρίλιο CN Κυκλοεξανό-νιτρίλιο CN

73 ΚΟΥΙΖ: Βρείτε τη χαρακτηριστική ομάδα και κατατάξτε τις παρακάτω ενώσεις σε κάποια οικογένεια οργανικών ενώσεων. Δώστε και το όνομα των ενώσεων Quiz Chapter 2 Section 13 Identify the functional group in the following carbonyl compounds. O Αλδεϋδη Προπανάλη O O Εστέρας Βουτανοϊκός μέθυλ-εστέρας O Κετόνη Κυκλοπεντανόνη COO Καρβοξυλικό οξύ Μεθανοϊκό οξύ O Κετόνη Μέθυλ-πρόπυλ-κετόνη ή 2-πεντανόνη ή 2-όξο-πεντάνιο O N 2 Αμίδιο Αίθαναμίδιο