ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βασική Γενετική Μη μεντελική κληρονομικότητα Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Αμαλία-Σοφία Αφένδρα

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 Δνχυοχμξρχμική Ιληοξμξμικϊςηςα Δσκαοσχςικά: DNA μιςξυξμδοίχμ, υλχοξπλαρςόμ γξμίδια ενχυοχμξρχμικά (κσςςαοξπλαρμαςικά, ενχπσοημικά, μη-μεμςελικά, ξογαμιδιακά) Ληςοική επίδοαρη

4 Ηεχοία ςηπ εμδξρσμβίχρηπ Λιςξυϊμδοια, υλχοξπλάρςεπ: ποξκαοσχςικά κϋςςαοα Δσκαοσχςικά κϋςςαοα: αμαεοϊβιξι ξογαμιρμξί. Δίρξδξπ τχςξρσμθεςικόμ βακςηοίχμ ρε εσκαοσχςικξϋπ ξογαμιρμξϋπ >>> ρσμβίχρη Ονειδχςική τχρτξοσλίχρη ςξσ βακςηοίξσ: ποξπ ϊτελξπ ςξσ εσκαοσχςικξϋ κσςςάοξσ Υχςξρϋμθερη ρςξ βακςήοιξ: λειςξσογία πξσ υάθηκε

5 Ηεχοία ςηπ εμδξρσμβίχρηπ Ζ επιβίχρη ςξσ εσκαοσχςικξϋ κσςςάοξσ εναοςάςαι πλέξμ απϊ ςξ εμδξκσςςαοικϊ βακςήοιξ. Λιςξυϊμδοιξ: απϊ πξοτσοϊ μη θειόδεπ τχςξρσμθεςικϊ βακςήοιξ Φλχοξπλάρςηπ: απϊ κσαμξβακςήοιξ Πσοημικά γξμίδια κχδικξπξιξϋμ πλέξμ ποχςεΐμεπ πξσ εδοάζξμςαι ρςα μιςξυϊμδοια / υλχοξπλάρςεπ. Δπξμέμχπ ξϋςε ςα μιςξυϊμδοια / υλχοξπλάρςεπ μπξοξϋμ μα σπάονξσμ αμενάοςηςα

6 Λιςξυϊμδοια Οογαμίδια πξσ εσοίρκξμςαι ρςξ κσςςαοϊπλαρμα ϊλχμ ςχμ αεοϊβιχμ εσκαοσχςικόμ κσςςάοχμ Πεοιέυξσμ DNA (μεςαβίβαρη ενχυοχμξρχμικήπ κληοξμξμικϊςηςαπ) υεςίζξμςαι με ςημ ξνείδχρη ςξσ πσοξρςατσλικξϋ ξνέξπ σγκεκοιμέμα, ρςα μιςξυϊμδοια παοάγξμςαι και εμπλέκξμςαι ςα ενήπ έμζσμα: Ατσδοξγξμάρη ςξσ πσοξρςατσλικξϋ ξνέξπ μεςατξοάπ ηλεκςοξμίχμ κϋκλξσ Krebs ξνειδχςικήπ τχρτξοσλίχρηπ ξνείδχρηπ λιπαοόμ ξνέχμ

7 Αμθοόπιμξ mtdna: 37 γξμίδια, 16,6 kb

8 Σα μιςξυϊμδοια κληοξμξμξϋμςαι μϊμξμ απϊ ςη μηςέοα καςά ςη τσλεςική αμαπαοαγχγή ρςα θηλαρςικά και πιθαμϊςαςα ρε ϊλα ςα ρπξμδσλχςά. Πλειξφητία μιςξυξμδοιακόμ γξμιδιχμάςχμ: κσκλικά, δίκλχμα σπεορπειοχμέμα μϊοια DNA Λεοικά είδη ποχςξζόχμ και μσκήςχμ: γοαμμικά μιςξυξμδοιακά DNA σμήθχπ η πεοιεκςικϊςηςα GC ςξσ μιςξυξμδοιακξϋ DNA διατέοει ρημαμςικά απϊ ςξσ πσοημικξϋ. Διατξοική απξμϊμχρη ςξσ μιςξυξμδοιακξϋ απϊ ςξ πσοημικϊ DNA με βαθμίδχρη πσκμϊςηςαπ CsCl και σπεοτσγξκέμςοηρη.

9 Σξ μιςξυξμδοιακϊ DNA δεμ είμαι ρσμδεδεμέμξ με δξμικέπ ποχςεΐμεπ ξμξιϊςηςα με βακςηοιακά γξμιδιόμαςα. Σξ μέγεθξπ και η πεοιεκςικϊςηςα ςξσ μιςξυξμδοιακξϋ DNA ρε γξμίδια πξικίλει απϊ ξογαμιρμϊ ρε ξογαμιρμϊ. Εόα: < 20 kb. Λϋκηςεπ, τσςά: πξλϋ μεγαλϋςεοξ

10 Λέγεθξπ μιςξυξμδοιακξϋ DNA διατϊοχμ ξογαμιρμόμ Οογαμιρμϊπ Άμθοχπξπ Πξμςικϊπ Βξξειδή Βάςοαυξπ Υοξσςϊμσγα Εσμξμϋκηςεπ Λπιζέλι Αοαβϊριςξπ Λιςξυξμδοιακϊ DNA (bp)

11 Αμςιγοατή ςξσ μιςξυξμδοιακξϋ DNA Ζμιρσμςηοηςική, ρε ϊλη ςη διάοκεια ςξσ κσςςαοικξϋ κϋκλξσ Διδικέπ DNA pol για ςα μιςξυϊμδοια Λξμςέλξ εκςϊπιρηπ βοϊυξσ (παοαςήοηρη ρε ζχικά μιςξυϊμδοια)

12 Γξμιδίχμα ςξσ mtdna Ζ μξσκλεξςιδική αλληλξσυία γμχρςή ρε πξλλά γξμιδιόμαςα mt Πεοιέυει γξμίδια πξσ κχδικεϋξσμ για πξλσμεοικέπ ποχςεΐμεπ, πξρξρςϊ ςχμ ξπξίχμ κχδικεϋεςαι επίρηπ απϊ πσοημικϊ DNA. σμήθχπ (αλλά ϊυι πάμςα), ϊλα ςα γξμίδια πξσ κχδικεϋξσμ για ςη ρϋμθερη ϊλχμ ςχμ RNA απαοαίςηςχμ για ςη μεςαγοατή & ςη μεςάτοαρη ςξσ μιςξυξμδοιακξϋ DNA εσοίρκξμςαι ρςξ mtdna.

13 Απϊ ςημ άλλη, η πλειξφητία ςχμ ποχςεψμικόμ γξμιδίχμ πξσ είμαι απαοαίςηςα για ςημ αμςιγοατή, μεςαγοατή & μεςάτοαρη ςξσ mtdna κχδικεϋεςαι απϊ γξμίδια πξσ εσοίρκξμςαι ρςξ πσοημικϊ DNA και μεςατέοξμςαι ρςα μιςξυϊμδοια. DNA πξλσμεοάρη RNA πξλσμεοάρη άλλεπ ποχςεΐμεπ και RNA για ςημ αμςιγοατή, μεςαγοατή και μεςάτοαρη πξσ ποαγμαςξπξιείςαι εμςϊπ ςχμ μιςξυξμδοίχμ

14 Γελεηηθόο ράξηεο ηνπ αλζξώπηλνπ κηηνρνλδξηαθνύ DNA. πκβνιηζκνί: ATPase6, ATPase 8: ζπζηαηηθά ηνπ κηηνρνλδξηαθνύ ζπκπιόθνπ ΑΣΡαζεο COI, COII, COIII: ππνκνλάδεο νμεηδάζεο θπηνρξώκαηνο c cyt b: θπηόρξωκα b ND1-6: ζπζηαηηθά NADH-αθπδξνγνλάζεο orih strand: πεξηνρή έλαξμεο αληηγξαθήο βαξηάο αιπζίδαο oril strand: πεξηνρή έλαξμεο αληηγξαθήο ειαθξηάο αιπζίδαο Σα αξρηθά ηωλ ακηλνμέωλ δείρλνπλ ηηο πεξηνρέο γνληδίωλ ηωλ αληίζηνηρωλ trna.

15 37 γξμίδια κχδικξπξιξϋμ: 13 ποχςεΐμεπ 7 σπξμξμάδεπ ςηπ NADH-Q αμαγωγάρηπ 3 σπξμξμάδεπ ςηπ κσςξυοωμικήπ ξνειδάρηπ 1 σπξμξμάδa ςηπ κσςξυοωμικήπ αμαγωγάρηπ 2 σπξμξμάδεπ ςηπ ATP ρσμθάρηπ 22 trna 2 rrna

16 Λεςαγοατή ρςξ mtdna σμβαίμει και ρςιπ δϋξ αλσρίδεπ ςξσ. Ιαθεμία μεςαγοάτεςαι ρε έμα μξμαδικϊ μϊοιξ RNA ςξ ξπξίξ κϊβεςαι ρε μικοϊςεοα ςμήμαςα. Σξ mrna παοαμέμει ρςξ μιςξυϊμδοιξ και μεςατοάζεςαι απϊ μιςξυξμδοιακά οιβξρόμαςα

17

18

19 Φλχοξπλάρςεπ Οογαμίδια πξσ εδοάζξμςαι: ρςξσπ ποάριμξσπ τσςικξϋπ ιρςξϋπ ρςα τχςξρσμθεςικά ποόςιρςα ε ασςά ποαγμαςξπξιείςαι η τχςξρϋμθερη. Ζ υλχοξτϋλλη απαιςείςαι για ςημ μεςαςοξπή ςηπ ηλιακήπ εμέογειαπ ρε υημική (ATP, NADPH)

20

21 Φλχοξπλάρςεπ Πεοιέυξσμ δικϊ ςξσπ DNA πξσ είμαι σπεϋθσμξ για ςημ ενχυοχμξρχμική κληοξμξμικϊςηςα ρςξσπ αμςίρςξιυξσπ ξογαμιρμξϋπ πξσ ςα πεοιέυξσμ. Δεμ γμχοίζξσμε ςϊρα πξλλά για ςξ υλχοξπλαρςικϊ γξμιδίχμα ϊρξ για ςξ μιςξυξμδοιακϊ. Ζ δξμή ςξσ υλχοξπλαρςικξϋ γξμιδιόμαςξπ είμαι παοϊμξια με ςη δξμή ςξσ μιςξυξμδοιακξϋ.

22 Φλχοξπλαρςικϊ DNA ε ϊλεπ ςιπ πεοιπςόρειπ ςξ υλχοξπλαρςικϊ DNA είμαι κσκλικϊ δίκλχμξ μϊοιξ σπεορπειοχμέμξ και μη ρσμδεδεμέμξ με ποχςεΐμεπ. Ζ πεοιεκςικϊςηςα GC διατέοει ςϊρξ απϊ ςξ υοχμξρχμικϊ ϊρξ και απϊ ςξ μιςξυξμδοιακϊ DNA, ποάγμα πξσ επιςοέπει ςη διατξοική απξμϊμχρή ςξσ απϊ ςα δϋξ ασςά είδη DNA με σπεοτσγξκέμςοηρη ρε βαθμιδόρειπ πσκμϊςηςαπ CsCl. Λέγεθξπ cpdna: 80 έχπ 600 kb.

23 Λέγεθξπ υλχοξπλαρςικξϋ DNA διατϊοχμ ξογαμιρμόμ Οξγαληζκόο Καπλόο Όξπδα Tνκάηα Μπηδέιη Marchantia polymorpha Chlamydomonas Euglena Ginko Μέγεζνο cpdna (bp) * * ** ** ** ** ** * *: απϊ ποξρδιξοιρμϊ ςηπ μξσκλεξςιδικήπ αλληλξσυίαπ **: απϊ πεοιξοιρςική αμάλσρη και άλλεπ μεθϊδξσπ

24 Ο αοιθμϊπ ςχμ αμςιγοάτχμ ςχμ μξοίχμ cpdna αμά υλχοξπλάρςη πξικίλλει απϊ είδξπ ρε είδξπ. Γεμικά: πξλλά αμςίγοατα cpdna ρε κάθε υλχοξπλάρςη ρε αμςίρςξιυεπ πσοημξειδείπ πεοιξυέπ πξσ επίρηπ είμαι πεοιρρϊςεοεπ ςηπ μιαπ αμά υλχοξπλάρςη. Π.υ., παςζάοι: 4-8 μϊοια cpdna αμά πσοημξειδή πεοιξυή 4-18 πσοημξειδείπ πεοιξυέπ αμά υλχοξπλάρςη πεοίπξσ 40 υλχοξπλάρςεπ αμά κϋςςαοξ πεοίπξσ μϊοια cpdna αμά κϋςςαοξ

25 Οογάμχρη ςχμ γξμιδίχμ ςξσ cp DNA Σξ υλχοξπλαρςικϊ DNA πεοιέυει: γξμίδια για ϊλα ςα υλχοξπλαρςικά rrnas (16S, 23S, 4,5S & 5S) γξμίδια για ϊλα ςα υλχοξπλαρςικά και trnas γξμίδια για μεοικέπ (ϊυι ϊλεπ) ςιπ ποχςεΐμεπ ςξσ γεμεςικξϋ μηυαμιρμξϋ ή ςξσ τχςξρσμθεςικξϋ μηυαμιρμξϋ ςξσ υλχοξπλάρςη Θμςοϊμια έυξσμ βοεθεί ρε ξοιρμέμα γξμίδια. Σξ cpdna πεοιέυει δϋξ αμςίγοατα ςχμ rrna γξμιδίχμ, εμό ςξ mtdna μϊμξ έμα.

26 Οξγάλωζε ηνπ ριωξνπιαζηηθνύ γνληδηώκαηνο ηνπ Oryza sativa

27 Ιαμϊμεπ ςηπ μη μεμςελικήπ κληοξμξμικϊςηςαπ Δεμ εμταμίζξμςαι ξι ςσπικέπ αμαλξγίεπ ςξσ μη μεμςελικξϋ διαυχοιρμξϋ (δεμ βαρίζεςαι ρςη μείχρη) Λξμξγξμική κληοξμξμικϊςηςα (κληοξμϊμηρη μϊμξμ απϊ ςξμ έμα γξμέα) Σα ενχπσοημικά γξμίδια δεμ υαοςξγοατξϋμςαι ρςα υοχμξρόμαςα ςξσ πσοήμα Ο ταιμϊςσπξπ ποξταμόπ δεμ επηοεάζεςαι απϊ ςημ αμςικαςάρςαρη ςξσ πσοήμα με έμαμ διατξοεςικξϋ γξμϊςσπξσ

28 Ζ πξικιλξμξοτία ςχμ τϋλλχμ ρςξ τσςϊ δειλιμϊ (Mirabilis jalapa, πξικιλία albomaculata)

29 Πξικιλξυοχμία ρςξ τσςϊ Mirabilis jalapa Ζ ποόςη εναίοερη απϊ ςξσπ Λεμςελικξϋπ καμϊμεπ (Carl Correns, 1909) Υαιμϊςσπξι: κιςοιμϊλεσκεπ κηλίδεπ ρςα τϋλλα & ςξσπ βλαρςξϋπ λεσκά τϋλλα και βλαρςξί ποάριμα τϋλλα και βλαρςξί Διαρςασοόρειπ: ϊλα ςα είδη βλαρςόμ δίμξσμ άμθη πξσ μπξοξϋμ μα διαρςασοχθξϋμ με γϋοη ξπξιξσδήπξςε άμθξσπ

30 Απξςελέρμαςα διαρςασοόρεχμ μεςανϋ πξικιλϊυοχμχμ τσςόμ Mirabilis jalapa Υαιμϊςσπξπ βλαρςξϋ θηλσκξϋ γξμέα (χάοιξ) Κεσκϊπ Υαιμϊςσπξπ ποξέλεσρηπ αορεμικξϋ γξμέα (γϋοη) Κεσκϊπ Ποάριμξπ Πξικιλϊυοχμξπ Υαιμϊςσπξπ απξγϊμχμ Κεσκϊπ Κεσκϊπ Κεσκϊπ Ποάριμξπ Κεσκϊπ Ποάριμξπ Πξικιλϊυοχμξπ Ποάριμξπ Ποάριμξπ Ποάριμξπ Πξικιλϊυοχμξπ Κεσκϊπ Ποάριμξπ Πξικιλϊυοχμξπ Πξικιλϊυοχμξπ, ποάριμξπ, ή λεσκϊπ Πξικιλϊυοχμξπ, ποάριμξπ, ή λεσκϊπ Πξικιλϊυοχμξπ, ποάριμξπ, ή λεσκϊπ

31 Λξμςέλα κληοξμξμικϊςηςαπ ςξσ υοόμαςξπ βλαρςόμ και τϋλλχμ ρςξ M. jalapa Ποάριμξ: παοξσρία υλωοξτύλληπ Κεσκϊ: απξσρία υλωοξτύλληπ λόγω μεςάλλανηπ εμόπ γξμιδίξσ επί ςξσ DNA ςωμ υλωοξπλαρςώμ Καςά ςημ αμάπςσνη, υλωοξπλάρςεπ και λεσκξπλάρςεπ διαυωοίζξμςαι είςε ξμξιόμξοτα είςε ωπ μίγμα

32 Ποξωπξθέρειπ ενχυοχμξρχμικήπ κληοξμξμικϊςηςαπ 1. Ζ γϋοη δεμ τέοει κσςςαοξπλαρμαςική πληοξτξοία 2. Σξ υλχοξπλαρςικϊ γξμιδίχμα αμςιγοάτεςαι ασςϊμξμα και διαυχοίζεςαι ςσυαία δημιξσογόμςαπ καθαοξϋπ κλόμξσπ πλαρςιδίχμ 3. Ο διαυχοιρμϊπ ςχμ πλαρςιδίχμ ρςα θσγαςοικά κϋςςαοα είμαι ςσυαίξπ, άλλα παίομξσμ υλχοξπλάρςεπ, άλλα λεσκξπλάρςεπ και άλλα μίγμα

33 Ο μεςαλλαγμέμξπ ςϋπξπ [poky] ςξσ μϋκηςα Neurospora Neurospora: σπξυοεχςικά αεοϊβιξπ μϋκηςαπ Υαιμϊςσπξπ: μειχμέμη αϋνηρη Γξμϊςσπξπ: μεςαλλαγή ρςα κσςξυοχμικά γξμίδια Υσρικϊπ ςϋπξπ: κσςξυοόμαςα a + a 3, b, c [poky] : κσοίχπ κσςϊυοχμα c Απξςέλερμα: μειχμέμη ικαμϊςηςα παοαγχγήπ ΑΣΡ

34 Αμξιβαίεπ διαρςασοόρειπ μεςανϋ [poky] και τσρικξϋ ςϋπξσ ρςελέυη Neurospora Διαρςαϋοχρη: Δμβξλιαρμϊπ ςξσ ποόςξσ γξμέα Δπόαρη ρςξσπ 25 ξ C / 4-5 ημέοεπ Ποξρθήκη ςξσ δεϋςεοξσ γξμέα Ο ποόςξπ γξμέαπ έυει ήδη αμαπςϋνει ποχςξπεοιθήκια ςα ξπξία πεοιέυξσμ μεγάλη πξρϊςηςα κσςςαοξπλάρμαςξπ, αμάλξγα ςχμ θηλσκόμ γαμεςόμ. Ποξρθήκη κξμιδίχμ ρε ήδη ρυημαςιρμέμα ποχςξπεοιθήκια: Δλεγυϊμεμη διαρςαϋοχρη

35 (α) [poky] άγοιξσ ςϋπξσ (β) άγοιξσ ςϋπξσ [poky] Ποξκϋπςει πάμςξςε ξ ταιμϊςσπξπ ςξσ θηλσκξϋ γξμέα

36 Αμθοόπιμεπ γεμεςικέπ αρθέμειεπ λϊγχ ενχυοχμξρχμικήπ κληοξμξμικϊςηςαπ Ιαοδιακέπ παθήρειπ, παοάλσρη ξτθαλμικόμ μσόμ, εκτσλιρμϊπ ςξσ αμτιβληρςοξειδξϋπ Οτείλεςαι ρε ελλείμμαςα μεγάλχμ ςμημάςχμ μιςξυξμδοιακξϋ DNA >> απόλεια γξμιδίχμ trna πξσ ξδηγεί ρε ελλειμμαςική ποχςεψμξρϋμθερη Ιληοξμξμική ξπςική μεσοξπάθεια ςξσ Leber (LHON): Λερήλικα άςξμα Πλήοηπ ή μεοική ςϋτλχρη λϊγχ εκτσλιρμξϋ ςξσ ξπςικξϋ μεϋοξσ Αιςία: 18 μεςαλλαγέπ μιςξυξμδοιακόμ γξμιδίχμ ποχςεψμόμ μεςατξοάπ ηλεκςοξμίχμ και παοαγχγήπ ΑΣΡ ϋμδοξμξ Kearns-Seyre:

37 Αμθοόπιμεπ γεμεςικέπ αρθέμειεπ λϊγχ ενχυοχμξρχμικήπ κληοξμξμικϊςηςαπ Λσξκλχμική επιληφία ρυεςιζϊμεμη με εοσθοέπ οακόδειπ ίμεπ (MERRF) Λξοτξλξγική απϊκλιρη ςξσ μσψκξϋ ιρςξϋ Λσξκλξμικέπ κοίρειπ, αςανία, ρσρρόοεσρη γαλακςικξϋ ξνέξπ ρςξ αίμα, και άλλα ρσμπςόμαςα Λιςξυϊμδοια αρσμήθιρςηπ εμτάμιρηπ Μξσκλεξςιδική αμςικαςάρςαρη ρςξ μιςξυξμδοιακϊ γξμίδιξ ςξσ trna ςηπ λσρίμηπ ςιπ πεοιρρϊςεοεπ μιςξυξμδοιακέπ αρθέμειεπ ςα κϋςςαοα ςχμ αρθεμόμ πεοιέυξσμ μίγμα τσριξλξγικόμ και μεςαλλαγμέμχμ μιςξυξμδοίχμ. Ζ βαοϋςηςα ςηπ μϊρξσ εναοςάςαι απϊ ςημ αμαλξγία ςχμ τσριξλξγικόμ ποξπ ςα μεςαλλαγμέμα μιςξυϊμδοια

38 Λξλσρμαςική κληοξμξμικϊςηςα τξμικξί ζσμξμϋκηςεπ Πεοιπςόρειπ ενχυοχμξρχμικήπ κληοξμξμικϊςηςαπ ρε εσκαοσχςικά κϋςςαοα. Οτείλξμςαι ρε κσςςαοξπλαρμαςικά βακςήοια ή ιξϋπ πξσ ρσμσπάουξσμ ρε έμα είδξπ ρσμβίχρηπ Φαοακςηοιρςικϊ παοάδειγμα: ςξ τξμικϊ ταιμϊμεμξ ρςξσπ ζσμξμϋκηςεπ Οοιρμέμα ρςελέυη ζσμξμσκήςχμ εκκοίμξσμ μία ςξνίμη πξσ θαμαςόμει εσαίρθηςα ρςελέυη. Οτείλεςαι ρςημ ϋπαονη τξμικόμ ρςελευόμ δϋξ ιόμ, ςχμ L και M.

39 Λξλσρμαςική κληοξμξμικϊςηςα τξμικξί ζσμξμϋκηςεπ Οι ιξί ασςξί δεμ εμςξπίζξμςαι εκςϊπ ςχμ κσςςάοχμ. Ζ μεςάδξρη ςχμ ιόμ ασςόμ ρε κϋςςαοα ζσμξμϋκηςα ρσμβαίμει μϊμξμ, ϊςαμ ασςά ζεσγαοόμξσμ. Οι ιξί δεμ είμαι επιβλαβείπ για ςξ κϋςςαοξ-νεμιρςή ςξσπ.

40 Σξ τξμικϊ ταιμϊμεμξ ρςξσπ ζσμξμϋκηςεπ Ιχδικξπξιεί ςημ ποχςεΐμη για ςξ ρυημαςιρμϊ ςξσ ιικξϋ καφιδίξσ & ςημ ιική πξλσμεοάρη για ςημ αμςιγοατή ςξσ RNA Ιχδικξπξιεί μία ςξνική (θαμαςητϊοα ) ποχςεΐμη πξσ εκκοίμεςαι απϊ ςξ κϋςςαοξ

41 Δναιοέρειπ ρςη μηςοική κληοξμξμικϊςηςα Λεςαβίβαρη ενχυοχμξρχμικόμ γξμιδίχμ ρςα ζόα και τσςά ϊπξσ ξ θηλσκϊπ γαμέςηπ παοέυει ςξ μεγαλϋςεοξ μέοξπ ςξσ κσςςαοξπλάρμαςξπ ρςξ ζσγχςϊ. Δναιοέρειπ: ε mt DNA απϊ διαρςαϋοχρη πξμςικιόμ έυει βοεθεί παοξσρία mt DNA παςοικήπ ποξέλεσρηπ 10 4 χπ ποξπ ςξ μηςοικϊ. Αμ είμαι και ςα δϋξ mt DNA παοϊμςα: Γεμεςικϊπ αμαρσμδσαρμϊπ >>> πξικιλξμξοτία mt DNA. ςξ τσςϊ Oenothera (αγγειϊρπεομξ) ξι δϋξ γξμείπ έυξσμ ίρη ρσμμεςξυή

42 Ληςοική επίδοαρη Φαοακςηοιρςικϊ πξσ επηοεάζεςαι απϊ ςη μηςέοα Δλέγυεςαι απϊ ςξ μηςοικϊ πσοημικϊ ταιμϊςσπξ ποιμ απϊ ςη γξμιμξπξίηρη ςξσ χάοιξσ Δεμ εμπλέκξμςαι ενχυοχμξρχμικά γξμίδια

43 Ληςοική επίδοαρη (μελέςεπ ρε Drosophila melanogaster) Πσοημικά γξμίδια ρςξμ πσοήμα ςχμ κσςςάοχμ ςηπ μηςέοαπ πξσ εκτοάζξμςαι καςά ςημ χξγέμερη Σα ποξψϊμςα ςξσπ: εμαπξςίθεμςαι ρςξ χάοιξ εμπλέκξμςαι ρςημ ξογάμχρη ςξσ χάοιξσ ρςα αουικά ρςάδια ςηπ αμάπςσνήπ ςξσ

44 Παοάδειγμα μηςοικήπ επίδοαρηπ: Ζ καςεϋθσμρη ςηπ ρπείοχρηπ ςξσ κελϋτξσπ ρςξ ραλιγκάοι Limnaea peregra

45 Δπικοαςέπ D: δενιϊρςοξτή ρπείοχρη Τπξςελέπ d: αοιρςεοϊρςοξτή ρπείοχρη

46 Ζ καςεϋθσμρη ςηπ ρπείοχρηπ ςξσ κελϋτξσπ ρςξ ραλιγκάοι Limnaea peregra Ζ καςεϋθσμρη ςηπ ρπείοχρηπ ποξρδιξοίζεςαι απϊ ςξμ ποξραμαςξλιρμϊ ςηπ μιςχςικήπ αςοάκςξσ ρςημ ποόςη μειχςική διαίοερη. Σα ποξψϊμςα ςχμ αλληλξμϊοτχμ D ή d εμαπξςίθεμςαι ρςξ χξκϋςςαοξ και καςεσθϋμξσμ αμάλξγα ςξμ ποξραμαςξλιρμϊ ςηπ μιςχςικήπ αςοάκςξσ, επξμέμχπ και ασςϊμ ςηπ διαίοερηπ ςξσ κσςςάοξσ.

47 ΕΙΚΟΝΑ Παξαγωγή πβξηδηθώλ ζπόξωλ ρξεζηκνπνηώληαο ηε κέζνδν ηεο θπηηαξνπιαζκαηηθήο αξζεληθήο ζηεηξόηεηαο (CMS) θαη έλα γνλίδην απνθαηάζηαζεο γνληκόηεηαο. igenetics Ακαδημαϊκές Εκδόζεις

48 Τέλος Ενότητας

49 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

50 Σημειώματα

51 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ.

52 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Αμαλία-Σοφία Αφένδρα. «Βασική Γενετική. Μη μεντελική κληρονομικότητα». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

53 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]