Problems and challenges regarding the costing models in the logistics service sector

Transcript

1 Problems and challenges regarding the costing models in the logistics service sector 1 st Anastasios Hatzis, 2 nd Agathi Koulidou and 3 rd Antonis Stavropoulos 1, 2 Department of Accounting, Alexander TEI of Thessaloniki, Greece 3 Department of Applied Informatics, University of Macedonia, Greece 1 tasos_hatzis@yahoo.gr, 2 agathi.koulidou@gmail.com, 3 stavrop@uom.gr Abstract The Economic crisis has a dramatic effect in the global market. It has also critical effects on the logistics service sector at both global and national level. Additionally, in Greece the new legislation for transportation companies have increased more the competition in the examined sector. This increase of competition has forced Third Party Logistics (3PL s) providers to use more effective and efficient costing systems. In this paper, authors examine the costing systems that are used by the 3PL s in Northern Greece. Specifically, they study the systems specific characteristics, their support to decision making process and the evaluation of customers as well as the usefulness of the provided information for the pricing of services. Moreover, in this study the benefits but also the problems and challenges of the applied costing systems are identified and a number of suggestions are presented and analyzed. Keywords: pricing, activity based costing, direct costing, absorption costing, logistics services, 3PL s, North Greece. 1.Εισαγωγή Οι υπηρεσίες logistics αφορούν υπηρεσίες, που η ορθή και συστηματική λειτουργία τους καθορίζουν την ομαλή και επιτυχή λειτουργία μιας επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες logistics αφορούν την οργάνωση αποθήκευσης, την αποθήκευση, την περισυλλογή και διανομή στα αρμόδια κέντρα παραγωγής των πρώτων και αναλώσιμων υλών, για την παραγωγή των προϊόντων μιας επιχείρησης. Κατ επέκταση, οι υπηρεσίες logistics αφορούν και την οργάνωση αποθήκευσης, τη συσκευασία, την ετικετοποίηση, την ιδανική αποθήκευση των προϊόντων μιας επιχείρησης, την περισυλλογή, τη φόρτωση και πολλές φορές τη μεταφορά των προϊόντων της επιχείρησης στα κέντρα διανομής, ή στον τελικό αποδέκτη. Όλες αυτές οι υπηρεσίες έχουν ως απώτερο στόχο, τη διαχείριση των αποθεμάτων στην κατάλληλη ποσότητα, ποιότητα, τόπο και χρόνο και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, αξιοποιώντας όλους τους διαθέσιμους πόρους (Christopher, 2005; Blanchard, 2007). Οι παραπάνω υπηρεσίες ενδείκνυται να πραγματοποιούνται από την ίδια την επιχείρηση, ή να αναθέτονται τμήματα αυτών, ή εξ ολοκλήρου σε

2 άλλη ανεξάρτητη εξειδικευμένη σε υπηρεσίες logistics, επιχείρηση. Η επιλογή ανάθεσης τμήματος, ή του συνόλου των υπηρεσιών logistics σε άλλη ανεξάρτητη επιχείρηση οφείλεται στην έλλειψη τεχνογνωσίας, οργάνωσης αποθηκευτικού χώρου, μεθόδων αποθήκευσης, μεθόδων περισυλλογής και διανομής στα κέντρα κόστους και στον τελικό αποδέκτη, των πρώτων υλών και αναλώσιμων υλικών και κατ επέκταση των προϊόντων. Η εξωτερική ανάθεση(outsourcing) υπηρεσιών logistics αποσκοπεί στην εξοικονόμηση πόρων, στην αποδέσμευση κεφαλαίων, στην ταχύτερη λειτουργία της επιχείρησης και στη βελτιστοποίηση της ποιότητας του προϊόντος μέσω του ιδανικότερου χειρισμού του (όσον βέβαια, αφορά τις υπηρεσίες logistics). Αυτές οι επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν και παρέχουν υπηρεσίες logistics σε άλλες επιχειρήσεις, ονομάζονται Εταιρείες Παροχής Υπηρεσιών Logistics προς τρίτους (Third Party Logistics), ή απλά 3PL s (White and James, 1998; Murphy and Wood, 2004; Λαζαρόπουλος, 2009). Ο κλάδος των υπηρεσιών logistics ήταν μέχρι και το 2008, ένας από τους πιο δυναμικά αναπτυσσόμενους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο η ανοδική πορεία του κλάδου ανακόπηκε από την οικονομική κρίση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, η συνολική εγχώρια αγορά των υπηρεσιών 3PL s παρουσίασε διαχρονική άνοδο για τη δεκαετία , σημειώνοντας μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 19,68%. Το 2009, ο τζίρος των 3PL s εταιρειών σημείωσε πτώση κατά 6,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και το έτος 2010, ο συγκεκριμένος κλάδος γνώρισε νέα πτώση τζίρου, κατά 7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος(εφημερίδα ΚΕΡ ΟΣ 5/9/2011). Η οικονομική κρίση άγγιξε αισθητικά τον κλάδο των παροχής υπηρεσιών logistics, θέτοντας επιτακτική ανάγκη την αύξηση του πελατολογίου, παρέχοντας τις ιδανικότερες υπηρεσίες στις ανταγωνιστικότερες και πλέον συμφέρουσες τιμές για τους πελάτες, αποφέροντας για τις εταιρείες logistics ικανοποιητικά κέρδη. Συνεπώς, οι εταιρείες 3PL s πρέπει να προσφέρουν τις βέλτιστες υπηρεσίες logistics στις πλέον ανταγωνιστικότερες τιμές. Βασικό στοιχείο για την επίτευξη του εν λόγω στόχου και την κερδοφορία των 3PL s επιχειρήσεων, είναι η τιμολόγηση των υπηρεσιών, με βάση ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο κοστολογικό σύστημα. Η εργασία αυτή προσπαθεί να προσεγγίσει τα κριτήρια επιλογής των μεθόδων κοστολόγησης που χρησιμοποιούν οι 3PL s επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη Βόρεια Ελλάδα. Στόχος της εργασίας είναι η αξιολόγηση της βέλτιστης επιλογής (εάν αυτή υπάρχει), ο εντοπισμός των προβλημάτων και των κινδύνων των χρησιμοποιούμενων μεθόδων κοστολόγησης. 2. Μέθοδοι κοστολόγησης Ενδεικτικά, αναφέρονται τα συστήματα κοστολόγησης που ήδη χρησιμοποιούνται στις περισσότερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics και παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά τους, με σκοπό τον εντοπισμό των προβλημάτων και ασαφειών για περαιτέρω έρευνα. 2.1 Άμεση Κοστολόγηση (Direct Costing) Το χαρακτηριστικό αυτής της μεθόδου κοστολόγησης είναι, ότι μόνο τα κόστη της παραγωγής που σχετίζονται άμεσα με την παραγωγική διαδικασία

3 χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του κόστους παραγωγής των προϊόντων. Επομένως, το κόστος παραγωγής των προϊόντων περιλαμβάνει μόνο τα μεταβλητά κόστη και συγκεκριμένα, τα άμεσα υλικά, την άμεση εργασία και το μεταβλητό μέρος των Γ.Β.Ε. Η άμεση κοστολόγηση, τα σταθερά Γ.Β.Ε. τα υπολογίζει ως κόστος της περιόδου, δηλαδή ως έξοδα και έτσι, αυτά δεν περιλαμβάνονται στο ανά μονάδα κόστος του προϊόντος. Με την άμεση κοστολόγηση, η κατάσταση των Αποτελεσμάτων Χρήσεως συνδυάζεται πιο πολύ με την συμπεριφορά του κόστους, παρά με τις λειτουργίες της επιχείρησης. Το μεταβλητό κόστος της παραγωγής των μονάδων που πωλήθηκαν αφαιρείται από τις πωλήσεις, ώστε να υπολογισθεί το βιομηχανικό περιθώριο συμβολής. Τα μεταβλητά μη βιομηχανικά κόστη, έπειτα, αφαιρούνται από το βιομηχανικό περιθώριο συμβολής για να καταλήξουν στο τελικό περιθώριο συμβολής. Τέλος, όλα τα σταθερά κόστη αφαιρούνται από το περιθώριο συμβολής για να προσδιορισθεί το καθαρό κέρδος της περιόδου. Τα στελέχη της επιχείρησης μπορούν να εκτιμήσουν το γεγονός, πώς πιθανές αλλαγές επιδρούν στη δραστηριότητα της επιχείρησης, λόγω του ότι, τα σταθερά και τα μεταβλητά κόστη αναφέρονται ξεχωριστά Χαρακτηριστικά Άμεσης Κοστολόγησης Τα βασικά χαρακτηριστικά της άμεσης κοστολόγησης είναι τα εξής: ιαχωρισμός των στοιχείων του κόστους ανάλογα με την συμπεριφορά τους. Ο διαχωρισμός δηλαδή, όλων των δαπανών (κόστη παραγωγής, διάθεσης, διοίκησης και χρηματοοικονομικά) κατ είδος σε μεταβλητές και σταθερές γίνεται κατά την αρχική φάση καταχώρησής τους και εξακολουθεί σε όλη τη διαδικασία της κοστολόγησης. Το κόστος του προϊόντος υπολογίζεται μόνο με τα μεταβλητά κόστη της παραγωγικής λειτουργίας. Αποτέλεσμα αυτού, είναι το κόστος των αποθεμάτων των προϊόντων στο τέλος της κοστολογικής ή διαχειριστικής περιόδου να μην περιλαμβάνει σταθερά Γ.Β.Ε., αφού αυτά δεν περιλαμβάνονται στο κόστος παραγωγής των προϊόντων. Επίσης, τα μεταβλητά έξοδα πωλήσεων δεν περιλαμβάνονται στο κόστος των αποθεμάτων των προϊόντων, γιατί τα έξοδα πωλήσεων επιβαρύνουν το προϊόν κατά την στιγμή της πώλησης και δεν συνυπολογίζονται στα μεταβλητά έξοδα κατά τη διαδικασία της παραγωγής. Τα σταθερά Γ.Β.Ε. χαρακτηρίζονται σαν κόστος περιόδου. Τα σταθερά γενικά βιομηχανικά έξοδα χαρακτηρίζονται ως κόστος περιόδου και επιβαρύνουν το αποτέλεσμα της χρήσης, δηλ. είναι μειωτικά των εσόδων. Έτσι, τα σταθερά Γ.Β.Ε. και άλλα κόστη περιόδου αφαιρούνται από το περιθώριο συμβολής, για τον προσδιορισμό του καθαρού αποτελέσματος ή του καθαρού κέρδους. 2.2 Απορροφητική ή Πλήρης Κοστολόγηση (Absorption/Foul Costing) Σύμφωνα με την απορροφητική κοστολόγηση, όλοι οι συντελεστές του κόστους που απαιτούνται για να παραχθεί μια μονάδα προϊόντος, δηλ. οι πρώτες ύλες, η άμεση εργασία, τα μεταβλητά και σταθερά Γ.Β.Ε.

4 χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του κόστους παραγωγής των προϊόντων. Η απορροφητική κοστολόγηση με τον τρόπο ετοιμασίας της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης, αναφέρεται στα λειτουργικά κόστη (κόστη κατά λειτουργία) παρά σε οποιεσδήποτε άλλες διακρίσεις του κόστους. Έτσι, το κόστος της λειτουργίας της παραγωγής αφαιρείται από τις πωλήσεις για τον προσδιορισμό του μεικτού κέρδους. Τα κόστη των λειτουργιών της ιοίκησης και διάθεσης αφαιρούνται από το μεικτό κέρδος, ώστε να υπολογιστεί το λειτουργικό αποτέλεσμα. Το κόστος της χρηματοοικονομικής λειτουργίας αφαιρείται από το λειτουργικό αποτέλεσμα για να προσδιορισθεί το καθαρό κέρδος Χαρακτηριστικά Απορροφητικής Κοστολόγησης Τα κύρια χαρακτηριστικά της απορροφητικής κοστολόγησης είναι: Ο διαχωρισμός των δαπανών κατά λειτουργία ή κατά κέντρα κόστους. Οι δαπάνες ταξινομούνται κατά λειτουργία (κέντρο κόστους παραγωγής, ιοίκησης ) ή (κατ είδος μισθοδοσία προσωπικού.) Το κόστος παραγωγής του προϊόντος περιλαμβάνει όλο το λειτουργικό κόστος της παραγωγής. Το ανά μονάδα κόστος παραγωγής των προϊόντων αποτελείται από το κόστος των άμεσων υλικών, της άμεσης εργασίας και από το σύνολο των Γ.Β.Ε. 2.3 Κοστολόγηση Βάσει ραστηριοτήτων(activity Based Costing) Η βασική αρχή της μεθόδου κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων είναι, τα αντικείμενα κόστους (προϊόντα, οι πελάτες...) καταναλώνουν δραστηριότητες, οι οποίες (δραστηριότητες ) καταναλώνουν πόρους (μισθοδοσία, α ύλες ). Στην πράξη, είναι τα διάφορα στάδια για την υλοποίηση της προσέγγισης ABC:

5 Σχήμα 1 Κ.Β.. (Kaplan, 1997) Χαρακτηριστικά Κοστολόγησης Βάσει ραστηριοτήτων Η μέθοδος Κοστολόγηση Βάσει ραστηριοτήτων αποτελεί μια πρωτοποριακή μέθοδο κοστολόγησης που αποσκοπεί στον ιδανικό καταμερισμό των εξόδων ανά μονάδα προϊόντος και η εφαρμογή της μεθόδου, καθώς και η ιδανικότερη απόδοσή της εξαρτάται από το ορθό διαχωρισμό των χαρακτηριστικών της που είναι οι εξής: Α) ραστηριότητες Β) Οδηγοί κόστους ραστηριότητες (activities) Η δραστηριότητα σαν γενική έννοια θα μπορούσε να ορισθεί ότι είναι μια ενέργεια, ή ένα σύνολο ενεργειών που εκτελούνται με σκοπό τη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων που λειτουργούν μαζί και επιδιώκουν την επίτευξη κάποιου κοινού στόχου. Οι δραστηριότητες διαχωρίζονται σε πρωτεύουσες και δευτερεύουσες δραστηριότητες (Brimson, Antos,1994; Sharman, 1994). Οι πρωτεύουσες δραστηριότητες, είναι οι δραστηριότητες που συμβάλλουν άμεσα στην κεντρική αποστολή ενός τμήματος, ή μιας οργανωσιακής

6 μονάδας. Για παράδειγμα, η έρευνα αγοράς και η διαρκής προσαρμογή των υπηρεσιών στις απαιτήσεις των πελατών. Οι δευτερεύουσες δραστηριότητες υποστηρίζουν ένα μόνο τμήμα της εταιρείας και θα πρέπει να αυξάνουν την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των πρωτευουσών δραστηριοτήτων στο τμήμα αυτό Οδηγοί Κόστους (cost drivers) Η επιβάρυνση των φορέων του κόστους με το κόστος των δραστηριοτήτων επιτυγχάνεται με τον προσδιορισμό ενός μηχανισμού, μέσω του οποίου πραγματοποιείται η μεταφορά του κόστους της κάθε δραστηριότητας προς τους κατάλληλους φορείς. Ο μηχανισμός συνίσταται στον εντοπισμό των μεταφορέων του κόστους των δραστηριοτήτων προς τους φορείς. Οι μεταφορείς αυτοί είναι οι οδηγοί του κόστους των δραστηριοτήτων. Ως οδηγοί κόστους των δραστηριοτήτων λαμβάνονται ένα ή περισσότερα σταθερά επιχειρησιακά στοιχεία, π.χ. οι παρτίδες παραγωγής του κάθε προϊόντος, ή ο χρόνος της παραγωγικής διαδικασίας κατά προϊόν, ο χρόνος εξυπηρέτησης κατά την παροχή υπηρεσιών κλπ. Οι οδηγοί κόστους διακρίνονται σε : Οδηγοί συχνότητας Οδηγοί χρονικής διάρκειας Ισοδύναμοι οδηγοί 2.4 Σύγκριση μεθόδων κοστολόγησης ιαφορές της Κ.Β.. με την απορροφητική κοστολόγηση Η απορροφητική κοστολόγηση χρησιμοποιεί μια διαδικασία δύο σταδίων για τον καταλογισμό των εμμέσων εξόδων και των εξόδων υποστήριξης της εταιρείας, δηλαδή τα λειτουργικά έξοδα κατανέμονται σε κέντρα κόστους και ακολούθως καταλήγουν στα προϊόντα της παραγωγικής διαδικασίας. Η απορροφητική κοστολόγηση επιμερίζει τα κόστη από τα κέντρα κόστους στα προϊόντα χρησιμοποιώντας κατά κανόνα οδηγούς ή βάσεις όγκου, όπως η άμεση εργασία, οι ώρες λειτουργίας μηχανών, οι αγορές πρώτων υλών και οι μονάδες που παράγονται. Επειδή πολλοί έμμεσοι και βοηθητικοί πόροι δεν χρησιμοποιούνται σε αναλογία με τον αριθμό των μονάδων που παράγονται, τα συστήματα αυτά είναι δυνατό να δίνουν εξαιρετικά ανακριβή στοιχεία για το κόστος των δραστηριοτήτων υποστήριξης που πράγματι χρησιμοποιούνται από τα διάφορα είδη των προϊόντων. Η Κ.Β.. εστιάζει την προσοχή του στις δραστηριότητες, ιχνηλατώντας τη χρήση όλων των πόρων από τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται και συνδέοντας τα κόστη των δραστηριοτήτων αυτών με προϊόντα, υπηρεσίες και πελάτες. Τα συστήματα Κ.Β.. μετρούν με μεγαλύτερη ακρίβεια το κόστος δραστηριοτήτων που δεν είναι ανάλογο με τον όγκο των παραγόμενων προϊόντων. Οι δεξαμενές κόστους ορίζονται με βάση τις δραστηριότητες και όχι με βάση τα λειτουργικά κέντρα κόστους. Οι οδηγοί κόστους χρησιμοποιούνται για να επιμερίσουν τα κόστη δραστηριοτήτων στα προϊόντα.

7 2.4.2 ιαφορές της άμεσης κοστολόγησης με την απορροφητική κοστολόγηση Οι βασικές διαφορές της μεταβλητής, άμεσης και οριακής κοστολόγησης σε σχέση με πλήρη ή απορροφητική κοστολόγηση παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα, Πίνακα 1. Πίνακας 1. Σύγκριση μεταβλητής, άμεσης και οριακής κοστολόγησης σε σχέση με πλήρη ή απορροφητική κοστολόγηση (Πηγή: Karadağ, I., Samli, P., Öztürk, N. (2009) Απορροφητική κοστολόγηση Κόστη παραγωγής Πρώτες ύλες Άμεση εργασία Πρώτες ύλες Άμεση εργασία Μεταβλητά Γ.Β.Ε. Άμεση κοστολόγηση Κόστη παραγωγής Κόστη περιόδου Γ.Β.Ε. Σταθερά Γ.Β.Ε. Κόστη περιόδου 3. Μεθοδολογία έρευνας Για την υλοποίηση των ερευνητικών στόχων συντάχθηκε ερωτηματολόγιο οκτώ περιεκτικών ερωτήσεων κλειστού τύπου. Τα ερωτηματολόγια στάλθηκαν με σε 35 εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics που διαθέτουν καταστήματα στη Βόρεια Ελλάδα. Τα ερωτηματολόγια στάλθηκαν μέσω διαδικτύου και απευθύνθηκαν στα διοικητικά στελέχη, ή στους ιδιοκτήτες των εταιρειών. Από τις 35 εταιρείες επιστράφηκαν 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια (ποσοστό που κρίνεται ικανοποιητικό), τα δε στοιχεία επικοινωνίας, προήλθαν από τον επίσημο δικτυακό τόπο του ηλεκτρονικού περιοδικού Η διαδικασία συγκέντρωσης των ερωτηματολογίων διήρκησε 3 μήνες (Φεβρουάριος Απρίλιος 2012). Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν, επεξεργάσθηκαν με τη χρήση του προγράμματος SPSS 15.0 for Windows. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν δείκτες της περιγραφικής στατιστικής. 4. Αποτελέσματα ανάλυση έρευνας 4.1 Πρώτη ερώτηση Παρακαλώ, προσδιορίστε εάν χρησιμοποιείτε κάποιο από τα παρακάτω κοστολογικά συστήματα στην επιχείρησή σας; α) απορροφητική κοστολόγηση (absorption costing) β) άμεση κοστολόγηση (direct costing) γ) κοστολόγηση βάσει δραστηριοτήτων (activity based costing) δ) άλλο

8 4.1.1 Απάντηση πρώτης ερώτησης Οι απαντήσεις των επιχειρήσεων για τα κοστολογικά συστήματα που χρησιμοποιούν κατά αύξουσα κατάταξη και επί τοις εκατό είναι: 50% τα συστήματα της άμεσης κοστολόγησης 25% τα συστήματα απορροφητικής κοστολόγησης 21% τα συστήματα κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων 4% άλλα συστήματα κοστολόγησης 4.2 εύτερη ερώτηση Πόσο σημαντικά πιστεύετε ότι είναι το καθένα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά τιμή, ποιότητα, κόστος, ποικιλία υπηρεσιών, αξιοπιστία, παράδοση, για τις υπηρεσίες που παρέχονται από την εταιρείας σας, αξιολογήστε με κλίμακα από 1 έως 5, όπου 1(καθόλου), 2(λίγο), 3(ουδέτερο), 4(πολύ), 5(πάρα πολύ) Απάντηση δεύτερης ερώτησης Τα τρία σημαντικότερα χαρακτηριστικά με τους αντίστοιχους μέσους όρους αξιολόγησης κατά αύξουσα κατάταξη είναι: Ποιότητα 4,75 Αξιοπιστία 4,04 Τιμή 3, Τρίτη ερώτηση Προσδιορίστε το επίπεδο σπουδαιότητας, αναδεικνύοντας το σημαντικότερο όσον αφορά την τιμολόγηση των υπηρεσιών από τους παράγοντες, κόστος υπηρεσίας, πελάτες, ανταγωνιστές Απάντηση τρίτης ερώτησης Σημαντικότερος παράγοντας ως προς την τιμολόγηση των υπηρεσιών, αναδείχθηκε το κόστος υπηρεσιών με μέσο όρο 4, Τέταρτη ερώτηση Επιμερίζετε τα γενικά έξοδα (π.χ. έξοδα πωλήσεων, διοικητικά έξοδα) στις υπηρεσίες που προσφέρετε για σκοπούς διοικητικής πληροφόρησης; Απάντηση τέταρτης ερώτησης Το 54% των επιχειρήσεων απάντησαν ότι επιμερίζουν τα γενικά έξοδα, όπως έξοδα πωλήσεων και διοικητικά έξοδα στις παρεχόμενες υπηρεσίες για σκοπούς πληροφόρησης διοίκησης. 4.5 Πέμπτη ερώτηση Το κοστολογικό σύστημα που χρησιμοποιείτε, σας παρέχει πληροφόρηση για: α) αναδιοργάνωση ορισμένων δραστηριοτήτων, β) το κόστος των υπηρεσιών,

9 γ) το κόστος ανά γεωγραφική περιοχή, δ) το κόστος ανά τμήμα παροχής υπηρεσίας της εταιρείας, ε) το κόστος του κάθε κέντρου κόστους της εταιρείας, στ) προσδιορισμός των παραγόντων που είναι υπαίτιοι για τη δημιουργία κόστους, ζ) προσδιορισμός του κόστους των δραστηριοτήτων. (Μπορείτε να επιλέξετε παραπάνω από μία απαντήσεις) Απάντηση πέμπτης ερώτησης Τα παραπάνω θέματα κατατάχθηκαν σε ποσοστό επιλογής όσον αφορά την πληροφόρηση των εταιρειών που τους παρέχεται από το χρησιμοποιούμενο κοστολογικό σύστημα. Τα θέματα παρουσιάζονται από τη συνολική προτίμηση σε ποσοστό επί τις εκατό και κατά αύξουσα κατάταξη ως εξής: 1. Το κόστος των υπηρεσιών 83,3 % 2. Το κόστος ανά τμήμα παροχής υπηρεσίας της εταιρείας 66,7 % 3. Η αναδιοργάνωση ορισμένων δραστηριοτήτων 62,5 % 4. Ο προσδιορισμός του κόστους των δραστηριοτήτων 37,5 % 5. Το κόστος του κάθε κέντρου κόστους της εταιρείας 29,2 % 6. Ο προσδιορισμός των παραγόντων που είναι υπαίτιοι για τη 20,8 % δημιουργία του κόστους 7. Το κόστος ανά γεωγραφική περιοχή 20,8 % 4.6 Έκτη ερώτηση Η πληροφόρηση που παρέχει το κοστολογικό σας σύστημα χρησιμοποιείται για: α) κατάργηση ορισμένων δραστηριοτήτων β) νέα πολιτική τιμολόγησης γ) αναδιοργάνωση του χαρτοφυλακίου των πελατών και της εμπορικής πολιτικής δ) εγκατάλειψη ορισμένων μη αποδοτικών υπηρεσιών ε) τη μέτρηση αποδόσεων στ) άλλο (μπορείτε να επιλέξετε περισσότερες από μία απαντήσεις) Απάντηση έκτης ερώτησης Τα θέματα που παρουσίασαν οι εταιρείες σε ποσοστό προτίμησης επί τις εκατό και σε αύξουσα κατάταξη είναι: 1. Κατάργηση ορισμένων δραστηριοτήτων 70,8 % 2. Νέα πολιτική τιμολόγησης 70,8 % 3. Τη μέτρηση των αποδόσεων 54,2 % 4. Την εγκατάλειψη ορισμένων μη αποδοτικών υπηρεσιών 41,7 % 5. Αναδιοργάνωση του χαρτοφυλακίου των πελατών και της 20,8 % εμπορικής πολιτικής 4.7 Έβδομη ερώτηση

10 Πόσο ικανοποιημένοι αισθάνεστε από την ακρίβεια της πληροφόρησης που παρέχει το υφιστάμενο κοστολογικό σύστημα; α) δυσαρεστημένοι β) ούτε ικανοποιημένοι, ούτε δυσαρεστημένοι γ) πολύ ικανοποιημένοι Απάντηση έβδομης ερώτησης Το σημαντικό στην απάντηση της παρούσας ερώτησης είναι καμία από τις 24 εταιρείες δεν δήλωσε δυσαρεστημένη από το σύστημα κοστολόγησης που χρησιμοποιεί. Όμως το 62,5 % των εταιρειών του δείγματος δήλωσαν ουδετερότητα όσον αφορά την ικανοποίηση που παρέχει στην πληροφόρηση το χρησιμοποιούμενο κοστολογικό σύστημα. Για το υπόλοιπο 37,5 % που εμφανίζεται ικανοποιημένο η αξιολόγηση της ικανοποίησης έχει ως εξής: Σύστημα κοστολόγησης υσαρεστημένες εταιρείες Ούτε ικανοποιημένες ούτε δυσαρεστημένες εταιρείες Ικανοποιημέ νες εταιρείες Σύνολο Απορροφητική 0 (0%) 4 (66,66 %) 2 (33,33 %) 6 (100%) κοστολόγηση Άμεση 0 (0%) 8 (66,66 %) 4 (33,33 %) 12 (100%) κοστολόγηση Κοστολόγηση 0 (0%) 2 (40%) 3 (60 %) 5 (100%) βάσει δραστηριοτήτων Άλλα 0 (0%) 1 0 (0 %) 1 (100%) συστήματα κοστολόγησης Τελικό σύνολο 0 (0%) 15 (62,5 %) 9 (37,5 %) 24 (100%) 4.8 Όγδοη ερώτηση Κατά πόσο θεωρείτε ότι αντιμετωπίζετε τα παρακάτω προβλήματα σε σχέση με το υφιστάμενο κοστολογικό σύστημα: α) η κατανομή των έμμεσων δαπανών δεν γίνεται σωστά στις υπηρεσίες, β) δεν υπολογίζεται η αποδοτικότητα κάθε υπηρεσία, γ) είναι δύσκολη η συγκέντρωση των πρωτογενών στοιχείων για τη κοστολόγηση των υπηρεσιών, δ) η κοστολογική πληροφόρηση λαμβάνεται με καθυστέρηση Αξιολογείστε τα παραπάνω προβλήματα με κλίμακα από 1 έως 5, όπου 1(καθόλου), 2(ελάχιστα προβλήματα), 3(ουδέτερα), 4(πολλά προβλήματα) και 5(έντονα προβλήματα) Απάντηση όγδοης ερώτησης Τα σημαντικότερα προβλήματα κατά αύξουσα κατάταξη του μέσου όρου της επιλογής δημιουργίας προβλημάτων είναι: 1) η κατανομή των έμμεσων δαπανών δεν γίνεται σωστά στις 2,54 υπηρεσίες

11 2) η κοστολογική πληροφόρηση λαμβάνεται με καθυστέρηση 2,29 5. Συμπεράσματα Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η εύρεση λύσεων για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics προς τρίτους (3PL s) στο σύγχρονο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ενδείκνυται, οι εταιρείες να προτείνουν ανταγωνιστικότερες τιμές, αποβλέποντας στη βέλτιστη εξυπηρέτηση των πελατών, αυξάνοντας την ποιότητα της υπηρεσίας που προσφέρουν και συγχρόνως, να αποφέρουν ικανοποιητικά κέρδη στους μετόχους. Βασικός παράγοντας για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι ο προσδιορισμός του κόστους. Και συγκεκριμένα, του κόστους παροχής υπηρεσίας, του κόστους του πελάτη ατομικά, ομαδικά και γεωγραφικά. Τα σημαντικότερα συμπεράσματα της έρευνας που παρουσιάστηκε μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: Τα κοστολογικά συστήματα που ήδη χειρίζονται οι εταιρείες, τα χρησιμοποιούν στην πληροφόρησή τους ως προς το κόστος των υπηρεσιών, το κόστος ανά τμήμα παροχής υπηρεσίας της εταιρείας και την κατάργηση ορισμένων δραστηριοτήτων της κάθε εταιρείας. Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το σύστημα της άμεσης κοστολόγησης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που το σύστημα τους παρέχει, για την εγκατάλειψη μη αποδοτικών προϊόντων, σε αντίθεση με εκείνες που χρησιμοποιούν το σύστημα της απορροφητικής ή της κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων. Το μεγαλύτερο βαθμό ικανοποίησης εμφανίζουν εταιρείες που χρησιμοποιούν το σύστημα της άμεσης κοστολόγησης, χωρίς να είναι απόλυτα ικανοποιημένες από το χρησιμοποιούμενο κοστολογικό σύστημα, καθώς δεν υπολογίζουν στοιχεία σημαντικά για την απόδοση του πραγματικού κόστους του προϊόντος. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, ότι οι εταιρείες logistics δεν προχωρούν σε διαφοροποίηση του πελατολογίου τους. ιαπιστώθηκε ότι, οι επιχειρήσεις επικεντρώνονται στην ενοποίηση των υπηρεσιών τους για την πλειοψηφία των πελατών τους, ενώ δεν εστιάζουν την εξυπηρέτηση λιγότερων αλλά με ευρεία και αποδοτική δραστηριότητα πελατών, με κυρίαρχο στόχο την αύξηση της ποιότητας της παροχής υπηρεσίας και του τζίρου τους. Επίσης, δεν υπολογίζονται τα έμμεσα έξοδα στην τιμολόγηση των παρεχομένων υπηρεσιών(οι περισσότερες εταιρείες χρησιμοποιούν το σύστημα της άμεσης κοστολόγησης), με αποτέλεσμα να εμφανίζεται μικρό το κόστος της υπηρεσίας και μικρά τα τελικά καθαρά κέρδη. Η παραπάνω έρευνα πραγματοποιήθηκε από στοιχεία, τα οποία συλλέχθηκαν από εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics με έδρα τη Βόρειο Ελλάδα, ή διαθέτουν καταστήματα που δραστηριοποιούνται στη Βόρειο Ελλάδα. Γεγονός ικανοποιητικό, για να διεξαχθούν συμπεράσματα και για την υπόλοιπη Ελληνική αγορά. Συγχρόνως, τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν και να συγκριθούν με εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics άλλων χωρών, διότι το αντικείμενο είναι ίδιο και οι στόχοι παρόμοιοι.

12 Βιβλιογραφία Accounting for Management, (2008), Variable Costing Versus Absorption Costing, ιαθέσιμο στη σελίδα: m. Blanchard D., Supply Chain Management - Best Practices, Wiley & Sons Inc, New Jersey, (2007). Blanchard, D. (2007). Supply Chain Management - Best Practices, Wiley & Sons Inc, New Jersey. Christopher M. (2005). Logistics and Supply Chain Management, Prentice Hall, Great Britain. Christopher M., Logistics and Supply Chain Management, Prentice Hall, Great Britain, (2005). Cooper, R. (1988a). The rise of activity-based costing-part one: what is an activity based costing system?, Journal of Cost Management, Vol. 2, pp Cooper, R. (1988b). The rise of activity-based costing-part two: when do I need an activity base cost system?, Journal of Cost Management, Vol. 2, pp Cooper, R. (1989a). The rise of activity-based costing-part three: how many cost drivers do you need and how should you select them?, Journal of Cost Management, Vol. 3, pp Cooper, R. (1989b). The rise of activity-based costing-part four: what activity-base cost systems look like?, Journal of Cost Management, Vol. 3, pp Cooper, R. and Kaplan R.S. (1987). How cost accounting systematically distorts product costs, In Accounting Management - Field Study Perspectives, Bruns Jr.W., Kaplan, R.S. (Eds.), Harvard Business School Press, Boston, pp Cooper, R. and Kaplan R.S. (1988). Measure costs right: make the right decisions, Harvard Business Review, Vol. 66, n 5, pp Ellram L., and Cooper M., Supply Chain Management, Partnerships, and the shipper-third Party Relationship, The International Journal of Logistics Management, Vol. 1 No. 2, pp. 22-4, (1996). Eye For Transport (2007). Outsourcing Logistics, Best Practices for managing 3Pl relationships. ιαθέσιμο στη : (ανάκτηση 18/11/2008). Goldsby T., and Closs D., Using activity-based costing to reengineer the reverse logistics channel, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 30 No. 6, pp , (2000). ICAP (2006). Κλαδική μελέτη Third Party Logistics. Innes, J., Mitchell, F., Sinclair, D. (2000). Activity-based costing in the UK's largest companies: a comparison of 1994 and 1999 survey results, Management Accounting Research, Vol. 11 pp Kaplan, R. (1984). Annual review of applied linguistics, Rowley, MA: Newbury House. Karadağ, I., Samli, P., Öztürk, N. (2009). Using linear programming to compare direct and absorption costing, Main report submitted to The Department of Industrial

13 Engineering of Çankaya University in partial fulfillment of the requirement for IE 456 Mathematical Modeling and Applications course, Available at: up-6-report.pdf. McIvor R., A practical framework for understanding the outsourcing process, Supply Chain Management: An International Journal, Vol. 5, No. 1, pp , (2000). Murphy P. και Wood D. (2004). Contemporary Logistics, Pearson Prentice Hall, New Jersey. Rac, L. και Petkovics, G. (2008). Current cost accounting methods - challenge for Accounting profession National and Regional Economics VII, October 1 st - 3 rd, 2008, Educational Centre of Technical University in Herľany. Titone R., Moving beyond JIT to logistics planning, IIE Solutions, Vol. 28 No. 2, pp. 1-10, (1996). Vazakidis Athanasios, Hatzis Anastasios, Folinas K. Dimitrios, 2009, Costing Approaches of Greek Third-Party Logistics Companies27-28 August, Santorini Island Greece, pp th International Conference on New Horizons in Industry Business and Education. White R. και James B. (1998). The outsourcing manual, Grower House, England. Βαζακίδης Αθανάσιος, Σαρρή Αικατερίνη, Χατζής Αναστάσιος, Φωλίνας ημήτρης, 2009, Έρευνα υιοθέτησης μεθόδων κοστολόγησης για τη λήψη αποφάσεων από τις ελληνικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών logistics της βόρειας Ελλάδας, Επιστημονική Επετηρίδα Βενιέρης, Γ. (2005). Κοστολόγηση - αναλυτική λογιστική εκμετάλλευσης, Εκδότης ΙΩΑΝΝΙ ΟΥ. Π & ΣΙΑ ΟΕ. Λαζαρόπουλος Χ. (2009). Οι εταιρείες σε τροχιά ανάπτυξης, ιαθέσιμο στη: (ανάκτηση 18/11/2008). Παντικίδης Σ. (2007). A comparison of the Greek Logistics outsourcing market with the rest of Europe, ιαθέσιμο στη: (ανάκτησηη 18/11/2008). Περδίκης Τ. και Αγγελόπουλος Ε. (2008). Η εκχώρηση υπηρεσιών σε εξωτερικούς προμηθευτές (outsourcing). Το δίλημμα και πώς να το αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά. ιαθέσιμο στη: (ανάκτηση 18/11/2008).