(Aν)αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα στη γεωργία. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα

Transcript

1 (Aν)αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα στη γεωργία Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα

2 Αρχαία Επίδαυρος 57 εκμεταλλεύσεις, μ.ο Ξηρικές Ελιές: Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Ελαιολάδου ( /κιλό] 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

3 Αρχαία Επίδαυρος 15 εκμεταλλεύσεις, μ.ο ,0 Αρδευόμενες Ελιές: Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Ελαιολάδου ( /κιλό) 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

4 Σκάλα Λακωνίας (Δ.Δ. Γλυκόβρυσης) 13 εκμεταλλεύσεις, μ.ο Μέσο Συνολικό Κόστος παραγωγής Ελαιολάδου ( / κιλό) 4 3,5 3 2,5 2 1, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

5 Θεσπρωτία, Δ.Δ. Μαζαρακιάς 47 εκμεταλλεύσεις, μ.ο ,0 Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Ελαιολάδου ( /κιλό) 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

6 Νομός Λακωνίας, Ελαιόλαδο συμβατικής καλλιέργειας, 30 εκμεταλλεύσεις, μ.ο ,0 Μέσο Συνολικό Κόστος ( /κιλό) 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά) ΠΗΓΗ: Ελ. Τζαβάρα, 2013

7 Νομός Λακωνίας, Ελαιόλαδο ολοκληρωμένης διαχείρισης, 30 εκμεταλλεύσεις, μ.ο ,5 Μέσο Συνολικό Κόστος ( /κιλό) 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά) ΠΗΓΗ: Ελ. Τζαβάρα, 2013

8 Νομός Λακωνίας, Ελαιόλαδο βιολογικής καλλιέργειας, 30 εκμεταλλεύσεις, μ.ο ,0 Μέσο Συνολικό Κόστος ( /κιλό) 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά) ΠΗΓΗ: Ελ. Τζαβάρα, 2013

9 Στυλίδα, Επιτραπέζιες Ελιές, 40 εκμεταλλεύσεις [ ] Μέσο Συνολικό κόστος ( /κιλό) Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

10 Αρχαία Επίδαυρος 34 εκμεταλλεύσεις, ,20 Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Πορτοκαλιών ( /κιλό) 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

11 Αρχαία Επίδαυρος 22 εκμεταλλεύσεις, ,50 Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Μανταρινιών ( /κιλό) 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

12 Σκάλα Λακωνίας (Δ.Δ. Γλυκόβρυσης) 13 εκμεταλλεύσεις, ,6 Μέσο Συνολικό Κόστος παραγωγής Μανταρινιών ( / κιλό) 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

13 Περιοχή Ασσήρου Θεσσαλονίκης, 30 εκμεταλλεύσεις, 2010 Μέσο Συνολικό Κόστος Σκληρού Σιταριού ( /κιλό) 2,50 2,00 1,50 1,00 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

14 Περιοχή Νέας Βύσσας Ορεστιάδας (Νομός Έβρου) 40 εκμεταλλεύσεις, 2006 Κατηγορίες εκμεταλλεύσεων (Ι) πολύ μικρές (<12 στρ.) (ΙΙ) μικρές (12,1-20,9 στρ.) (ΙΙΙ) μεσαίες (21-32 στρ.) (ΙV) μεγάλες (>32,1 στρ.) 2,00 Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Σπαραγγιού ( /κιλό) 1,95 1,90 I II III 1,85 1,80 IV 1,75 1,70 1,65 1, Μέση Παραγόμενη Ποσότητα ανά κατηγορία εκμεταλλεύσεων (κιλά)

15 Θεσπρωτία, Δ.Δ. Μαζαρακιάς 16 εκμεταλλεύσεις, ,0 Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Πρόβειου Γάλακτος ( /κιλό) 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

16 Γράμμουσα Λακωνίας, Μανταρίνια, 15 εκμ/σεις (2012) 0,35 ATC 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 y = 0,7917x -0,161 R² = 0,4057 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

17 Γράμμουσα Λακωνίας, Ελιά Ελαιοποιήσιμη, 16 εκμ/σεις ( ) 8,00 ATC 7,00 6,00 5,00 4,00 y = 14,617x -0,15 R² = 0,4936 3,00 2,00 1,00 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

18 Αρχαία Επίδαυρος 57 εκμεταλλεύσεις, Ξηρικές Ελιές: Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής Ελαιολάδου ( /κιλό] 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 y = 260,47x -0,605 R² = 0,8122 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

19 Γράμμουσα Λακωνίας, Ελιά Επιτραπέζια, 9 εκμ/σεις ( ) ATC 1,60 1,40 1,20 1,00 y = 4E-11x 2-7E-06x + 0,9561 R² = 0,0803 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

20 Γράμμουσα Λακωνίας, Πορτοκάλια, 16 εκμ/σεις (2012) 0,25 ATC 0,20 y = 0,1294e 7E-07x R² = 0,085 0,15 0,10 0,05 0, Παραγόμενη Ποσότητα ανά εκμετάλλευση (κιλά)

21 Σπάτα, Σαββατιανό, 2015

22 και η διεθνής εμπειρία

23 ΠΗΓΗ: Στοιχεία από 12 χώρες για: σόγια, ηλίανθο, ελαιοκράμβη

24 ΠΗΓΗ: Επίσης:

25 Connecticut, 2011: Παραγωγή Αγελαδινού Γάλακτος, Μέσο Συνολικό Κόστος Παραγωγής

26 Οικονομική βιωσιμότητα στη Γεωργική Εκμετάλλευση και το Αγροτικό Νοικοκυριό

27 Βραχυπρόθεσμα Βιώσιμες: οι εκμ. που με τα έσοδά τους καλύπτουν τις μεταβλητές δαπάνες 57 εκμ., Ξηρικές Ελιές, Αρχαία Επίδαυρος, : όλες βραχυπρόθεσμα βιώσιμες 1,20 VC/R 1,00 Μεταβλητό Κόστος = έσοδα 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Παραγόμενη Ποσότητα λαδιού ανά εκμετάλλευση (κιλά)

28 Μακροπρόθεσμα Βιώσιμες: οι εκμ. που με τα έσοδά τους καλύπτουν τις μεταβλητές ΚΑΙ τις σταθερές δαπάνες Οι ίδιες εκμεταλλεύσεις: 79% και μακροπρόθεσμα βιώσιμες 9,00 ΤC/R 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Συνολικό Κόστος = Έσοδα Παραγόμενη Ποσότητα λαδιού ανά εκμετάλλευση (κιλά)

29 Το Αγροτικό Νοικοκυριό: ποιό βιοτικό επίπεδο; Οι ίδιες εκμεταλλεύσεις/νοικοκυριά: το 2% κάτω απ το όριο της φτώχειας το 14% μεσαίου εισοδηματικού επιπέδου το 84% υψηλού εισοδηματικού επιπέδου

30 Βραχυπρόθεσμα Βιώσιμες: οι εκμ. που με τα έσοδά τους καλύπτουν τις μεταβλητές δαπάνες 4,50 30 εκμ., Σκληρό Σιτάρι, ΔΔ Ασσήρου, Θεσσαλονίκη 2009: 53% βραχυπρόθεσμα βιώσιμες VC/R 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 Μεταβλητό Κόστος = έσοδα 0,50 0, Παραγόμενη Ποσότητα Σκληρού Σιταριού ανά εκμετάλλευση (κιλά)

31 Μακροπρόθεσμα Βιώσιμες: οι εκμ. που με τα έσοδά τους καλύπτουν τις μεταβλητές ΚΑΙ τις σταθερές δαπάνες Οι ίδιες εκμεταλλεύσεις: 30% και μακροπρόθεσμα βιώσιμες TC/R 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 Συνολικό Κόστος = Έσοδα 0,50 0, Παραγόμενη Ποσότητα Σκληρού Σιταριού ανά εκμετάλλευση (κιλά)

32 Το Αγροτικό Νοικοκυριό: ποιό βιοτικό επίπεδο; Οι ίδιες εκμεταλλεύσεις/νοικοκυριά: το 20% κάτω απ το όριο της φτώχειας το 63% μεσαίου εισοδηματικού επιπέδου το 17% υψηλού εισοδηματικού επιπέδου

33 Βραχυπρόθεσμα Βιώσιμες: οι εκμ. που με τα έσοδά τους καλύπτουν τις μεταβλητές δαπάνες 29 εκμ., Πορτοκάλια, Δ.Δ. Γλυκόβρυσης, Σκάλα Λακωνίας, 2010: 24% βραχυπρόθεσμα βιώσιμες 6,00 VC/R 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Μεταβλητό Κόστος = έσοδα 0, Παραγόμενη Ποσότητα Πορτοκαλιών ανά εκμετάλλευση (κιλά)

34 7,00 Μακροπρόθεσμα Βιώσιμες: οι εκμ. που με τα έσοδά τους καλύπτουν τις μεταβλητές ΚΑΙ τις σταθερές δαπάνες Οι ίδιες εκμεταλλεύσεις: 10% και μακροπρόθεσμα βιώσιμες TC/R 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Συνολικό Κόστος = Έσοδα 0, Παραγόμενη Ποσότητα Ποσρτοκαλιών ανά εκμετάλλευση (κιλά)

35 Το Αγροτικό Νοικοκυριό: ποιό βιοτικό επίπεδο; Οι ίδιες εκμεταλλεύσεις/νοικοκυριά: το 65% κάτω απ το όριο της φτώχειας το 21% μεσαίου εισοδηματικού επιπέδου το 14% υψηλού εισοδηματικού επιπέδου

36 Επομένως: Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για αύξουσες και σταθερές αποδόσεις κλίμακας στη γεωργία Από ένα κατώτατο όριο και πέρα, οι μικρές μεσαίες, μεγάλες και πολύ μεγάλες γ. εκμ. είναι βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα βιώσιμες Όμως, όσο μεγαλύτερες είναι: τόσο περισσότερη εργασία απασχολούν και τόσο περισσότερο μπορούν να υποστηρίξουν το βιοτικό επίπεδο του αγροτικού νοικοκυριού

37 Δηλαδή: Παρότι πολλές γεωργικές εκμεταλλεύσεις δεν είναι λιγότερο αποτελεσματικές από τις πολύ μεγάλες, όσο μικρότερες είναι: 1. τόσο λιγότερη ανθρώπινη εργασία απασχολούν, 2. τόσο λιγότερο μπορούν να υποστηρίξουν το βιοτικό επίπεδο του αγροτικού νοικοκυριού 3. τόσο λιγότερο μπορούν να υποστηρίξουν [χρηματοδοτήσουν] τις επενδύσεις που χρειάζεται η εκμετάλλευση για: να διατηρήσει το παραγωγικό της δυναμικό τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο ή να το αυξήσει (αποσβέσεις, δημιουργία νέου κεφαλαίου) να συμμετέχει στον [πραγματικό] ανταγωνισμό, όπως κι αν αυτός εκδηλώνεται στην αγορά, δηλ. ως ανταγωνισμός τιμών, ως καινοτομίες ή ως μονοπωλιακή ισχύς