Προσφορά Εργασίας Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας ( Χ,Α συνάρτηση χρησιμότητας U(X,A)

Transcript

1 Προσφορά Εργασίας - Έστω ότι υπάρχουν δύο αγαθά Α και Χ στην οικονομία. Το αγαθό Α παριστάνει τα διάφορα καταναλωτικά αγαθά. Το αγαθό Χ παριστάνει τον ελεύθερο χρόνο. Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας - Το άτομο επιλέγει έναν καταναλωτικό συνδυασμό (Χ,Α) κατά τρόπο ώστε να επιτυγχάνει τη μέγιστη δυνατή ικανοποίηση των προτιμήσεών του. - Οι προτιμήσεις του ατόμου παριστάνονται από μια συνάρτηση 2 χρησιμότητας U(X,A): R+ R, τέτοια ώστε: ( X, A) ( X1, A1) U( X, A) U( X1, A1) -To άτομο προτιμά τον καταναλωτικό συνδυασμό (Χ,Α ) έναντι του συνδυασμού (Χ 1,Α 1 ) αν και μόνο αν ο συνδυασμός (Χ,Α ) αποδίδει στο άτομο μεγαλύτερη χρησιμότητα από το συνδυασμό (Χ 1,Α 1 ). 1

2 - Η συνάρτηση χρησιμότητας αποδίδει μια αριθμητική τιμή σε κάθε καταναλωτικό συνδυασμό, κατατάσσοντας έτσι τους διαφορετικούς συνδυασμούς σύμφωνα με τις προτιμήσεις του ατόμου. - Η οριακή χρησιμότητα του αγαθού Α δείχνει πόσο αυξάνεται η χρησιμότητα του ατόμου όταν αυξάνεται κατά μία μονάδα η κατανάλωση του αγαθού Α: U( X, A) MU A = A - Η οριακή χρησιμότητα του αγαθού Χ δείχνει πόσο αυξάνεται η χρησιμότητα του ατόμου όταν αυξάνεται κατά μία μονάδα η κατανάλωση του αγαθού Χ: MU X = U( X, A) X 2

3 Καμπύλες Αδιαφορίας και Οριακός Λόγος Υποκατάστασης - Ορισμός: Μια καμπύλη αδιαφορίας (IC) παριστάνει το σύνολο των καταναλωτικών συνδυασμών (Χ,Α) που αποδίδουν το ίδιο επίπεδο χρησιμότητας στο άτομο (δηλ. το σύνολο των συνδυασμών μεταξύ των οποίων το άτομο είναι αδιάφορο). Α A A + A 1 2 A 1 Υ X MRS Υ X Η + X 1 2 Ζ X 1 u MRS Ζ IC IC IC Χ 3

4 - Ο καταναλωτής είναι αδιάφορος μεταξύ των συνδυασμών Y( X, A ) και Z( X, A) H κλίση της καμπύλης αδιαφορίας είναι αρνητική. Αν μειωθεί η ποσότητα του αγαθού Α (από Α σε Α 1), τότε πρέπει η ποσότητα του αγαθού Χ να αυξηθεί (από Χ ώστε ο σε Χ 1) καταναλωτής να παραμείνει αδιάφορος μεταξύ των συνδυασμών Υ και Ζ. - Στο επίπεδο (Χ-Α) υπάρχουν άπειρες καμπύλες αδιαφορίας, καθεμιά εκ των οποίων αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο χρησιμότητας. - Το σύνολο των καμπυλών αδιαφορίας αποτελεί το χάρτη αδιαφορίας του ατόμου. - Κάθε κίνηση προς τη βορειοανατολική κατεύθυνση (προς τα πάνω και δεξιά) συνεπάγεται υψηλότερο επίπεδο χρησιμότητας, διότι αντιστοιχεί σε μεγαλύτερες ποσότητες των αγαθών Χ και Α. 4

5 - Οι καμπύλες αδιαφορίας του ατόμου δεν μπορούν να τέμνονται. Α Α 1 Α E IC 1 IC Υ Ζ Χ Χ Χ 1 - Απόδειξη: Έστω ότι οι IC, IC 1 τέμνονται στο σημείο Ε. Τότε: Υ ~ Ε (το άτομο είναι αδιάφορο μεταξύ των Υ και Ε) (1) Ζ ~ Ε (το άτομο είναι αδιάφορο μεταξύ των Ζ και Ε) (2) Από (1), (2) => Υ ~ Ζ : Αντίφαση, διότι Ζ Υ. - Το αντίθετο της κλίσης μιας καμπύλης αδιαφορίας σε κάποιο σημείο της ονομάζεται οριακός λόγος υποκατάστασης (MRS) σε αυτό το σημείο: MRS = da / u σταθερή dx 5

6 - Ο MRS δείχνει πόσες μονάδες του αγαθού Α είναι διατεθειμένος να θυσιάσει ο καταναλωτής για να αποκτήσει μια πρόσθετη μονάδα του αγαθού Χ. - Αρχή του φθίνοντος MRS: Καθώς αυξάνεται η ποσότητα του αγαθού Χ (και μειώνεται η ποσότητα του αγαθού Α), ο MRS μειώνεται (MRS Ζ < MRS Υ ). - Καθώς αυξάνεται το επίπεδο κατανάλωσης του αγαθού Χ, το άτομο είναι διατεθειμένο να θυσιάσει ολοένα λιγότερες μονάδες του αγαθού Α για να αποκτήσει μια πρόσθετη μονάδα του αγαθού Χ. Κυρτότητα Καμπυλών Αδιαφορίας - Η καμπύλη αδιαφορίας IC είναι κυρτή αν κάθε γραμμικός συνδυασμός των σημείων Υ, Ζ (δηλ. κάθε σημείο επί του ευθύγραμμου τμήματος που ενώνει τα Υ, Ζ) είναι προτιμότερος από τα σημεία Υ, Ζ. 6

7 X + X A + A 1 1 Παράδειγμα: Ο συνδυασμός H (, ) είναι i 2 2 προτιμότερος από τους συνδυασμούς Y και Z. Η καμπύλη αδιαφορίας (IC) είναι κυρτή. - Οικονομική ερμηνεία κυρτής καμπύλης αδιαφορίας: Οι ισορροπημένοι συνδυασμοί αγαθών (όπως ο Η) είναι προτιμότεροι από ακραίους συνδυασμούς που δίνουν μεγάλη βαρύτητα σε κάποιο από τα δύο αγαθά (όπως οι συνδυασμοί Υ και Ζ). - Παρατήρηση. Οι ακόλουθες εκφράσεις είναι ισοδύναμες μεταξύ τους: (1) Ο MRS είναι φθίνων. (2) Οι καμπύλες αδιαφορίας είναι κυρτές. (3) Η συνάρτηση χρησιμότητας είναι οιονεί κοίλη. 7

8 Μαθηματική Εξαγωγή του MRS - Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας U( X, A). - Αν τα X, A μεταβληθούν κατά dx, da, τότε η συνολική επίπτωση στη χρησιμότητα δίνεται από το ολικό διαφορικό: U U du = dx + da X A - Αν οι ποσότητες των αγαθών Χ και Α μεταβάλλονται έτσι ώστε η χρησιμότητα να παραμένει σταθερή (du=), τότε: / dx da u σταθερή MRS U U da U / X (3) = + = = X A dx U / A (3) 8

9 Παραδείγματα Συναρτήσεων Χρησιμότητας (1) Συνάρτηση Χρησιμότητας Cobb-Douglas U( X, A) = A α X β, αβ, > - Παρατήρηση. Ο μονοτονικός (λογαριθμικός) μετασχηματισμός: vx (, A) = ln[ UX (, A)] = alna+β ln X παριστάνει τις ίδιες προτιμήσεις με την αρχική συνάρτηση U. - Παράδειγμα: α = 1/ 2 = β U( X, A) = X A 1/2 1/2 (i) Η γενική εξίσωση των καμπυλών αδιαφορίας της U είναι: U U X A A= X Για U =1, είναι: 1 (4) A = (IC 1) X 2 1/2 1/2 = (4) 9

10 (ii) U / X A MRS = = U / A X (φθίνων MRS) A IC 1 ( U = 1) X (2) Τέλεια Υποκατάστατα Αγαθά U( X, A) = aa+ β X, αβ, > - Έστω α = 3, β = 2 U( X, A) = 3A+ 2X (i) Η γενική εξίσωση των καμπυλών αδιαφορίας της U είναι: 1

11 U 2 U = 2X + 3 A A= X (5) Για U =3, είναι: 2 (5) A= 1 X (IC 2) 3 U / X (ii) MRS = = 2/3 (σταθερός MRS) U / A A 1 15 IC 2 ( U = 3) X 11

12 (3) Τέλεια Συμπληρωματικά Αγαθά U( X, A) = min{ aa, β X}, αβ, > - Τα αγαθά X, A καταναλώνονται μαζί (προτιμώνται σε σταθερές αναλογίες). - Παράδειγμα: α=2, β=1 U( X, A) = min{ X,2 A} Α A = X / ( U = 6) ( U = 4) IC 3 ( U = 2) Χ 12

13 - Οι καμπύλες αδιαφορίας έχουν σχήμα L. -To άτομο προτιμά να καταναλώνει τα αγαθά σε σταθερές αναλογίες, πάνω στα σημεία-κορυφές των καμπυλών αδιαφορίας (όπου ισχύει: Α/Χ=1/2)., αν A/ X > 1/2 i MRS da = / u = dx δεν ορίζεται, αν A/ X = 1/2, αν A/ X < 1/2 13

14 (4) Χρησιμότητα Σταθερής Ελαστικότητας Υποκατάστασης (CES) U( X, A ) = X δ δ δ A +, αν δ 1, δ δ ln X + ln A, αν δ= 1-δ U / X A i MRS = = (φθίνων MRS) U / A X ( A/ X) MRS 1 - Ελαστικότητα Υποκατάστασης: σ = = MRS ( A / X ) 1 δ (α) Παραδείγματα δ = σ = 1, U( X, A) = ln X + ln A(Cobb-Douglas) (β) δ = 1 σ =, U( X, A) = X + A(Τέλεια Υποκατάστατα) (γ) δ = σ =, U( X, A) = min{ X, A} (Τέλεια Συμπληρωματικά) 14

15 (δ) 1 1 δ = 1 σ = 1/2, U( X, A) = X A (i) Η γενική εξίσωση των καμπυλών αδιαφορίας της U είναι: 1 1 X U = A= (6) X A UX Για U = 2, είναι: X (6) A = 2X 1 (ii) MRS U / X A = = U / A X 2 (φθίνων MRS) 15

16 (5) Οιονεί Γραμμική Συνάρτηση Χρησιμότητας U( X, A) = A+ φ( X) = A+ X (i) Η γενική εξίσωση των καμπυλών αδιαφορίας της U είναι: U = A+ X A= U X - Για U = 1, είναι: (7) A= 1 X (IC ) Α MRS U / X 1 = = U / A 2 X 4 (7) : Ο MRS μειώνεται καθώς αυξάνεται η ποσότητα του αγαθού X αλλά είναι ανεξάρτητος από την ποσότητα του αγαθού A. 1 IC 4 1 Οι καμπύλες αδιαφορίας που αντιστοιχούν σε μια οιονεί γραμμική συνάρτηση χρησιμότητας είναι καθέτως παράλληλες. Χ 16

17 Διαφορές στις Προτιμήσεις και Προσφορά Εργασίας - Ο MRS (δηλαδή η κλίση της καμπύλης αδιαφορίας) δείχνει πόσες μονάδες του καταναλωτικού αγαθού (Α) είναι διατεθειμένο να θυσιάσει το άτομο για να αποκτήσει μια πρόσθετη μονάδα ελεύθερου χρόνου (Χ). - Επειδή τα άτομα έχουν διαφορετικές προτιμήσεις για τα αγαθά Χ και Α, η μορφή των καμπυλών αδιαφορίας θα είναι επίσης διαφορετική μεταξύ των ατόμων. - Παράδειγμα 1: Έστω ότι το άτομο έχει σχετικά μεγάλη προτίμηση για το αγαθό Χ (δηλαδή αποδίδει μεγάλη αξία στον ελεύθερο χρόνο). Το άτομο είναι πρόθυμο να θυσιάσει πολλές μονάδες καταναλωτικού αγαθού (Α) για να αποκτήσει μια πρόσθετη μονάδα ελεύθερου χρόνου (Χ). Ο MRS είναι μεγάλος, δηλαδή οι καμπύλες αδιαφορίας του ατόμου έχουν μεγάλη κλίση (είναι σχετικά κατακόρυφες). 17

18 Στην περίπτωση αυτή, το άτομο θα τείνει να καταναλώνει μεγάλη ποσότητα ελεύθερου χρόνου και, επομένως, θα τείνει να προσφέρει μικρή ποσότητα εργασίας. Α IC IC IC Χ - Παράδειγμα 2. Έστω ότι το άτομο έχει σχετικά μικρή προτίμηση για το αγαθό Χ (δηλαδή αποδίδει μικρή αξία στον ελεύθερο χρόνο). Το άτομο είναι πρόθυμο να θυσιάσει λίγες μονάδες καταναλωτικού αγαθού (Α) για να αποκτήσει μια πρόσθετη μονάδα ελεύθερου χρόνου (Χ). 18

19 Ο MRS είναι μικρός, δηλαδή οι καμπύλες αδιαφορίας έχουν μικρή κλίση (είναι σχετικά οριζόντιες). Στην περίπτωση αυτή, το άτομο θα τείνει να καταναλώνει μικρή ποσότητα ελεύθερου χρόνου και, επομένως, θα τείνει να προσφέρει μεγάλη ποσότητα εργασίας. Α IC IC IC Χ 19

20 - Άρα: Οι διαφορές στις προτιμήσεις μεταξύ των ατόμων αποτελούν βασικό προσδιοριστικό παράγοντα της απόφασής τους για προσφορά εργασίας. - Αλλά: Οι διαφορές στις προτιμήσεις είναι δύσκολο να μετρηθούν Μπορεί να υποστηριχθεί ότι τα διαφορετικά πρότυπα συμπεριφοράς των ατόμων οφείλονται απλώς στις διαφορετικές προτιμήσεις τους, χωρίς να είναι δυνατή η εμπειρική επαλήθευση ή απόρριψη αυτού του ισχυρισμού. Γιατολόγοαυτό, τα οικονομικά υποδείγματα εστιάζουν σε εκείνους τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς εργασίας που μπορούν να μετρηθούν και επιδέχονται επαλήθευσης ή απόρριψης (όπως είναι ο μισθός και το εισόδημα που δεν προέρχεται από εργασία). 2

21 Μεγιστοποίηση της Χρησιμότητας και Προσφορά Εργασίας - Το άτομο επιλέγει έναν καταναλωτικό συνδυασμό (Χ,Α) υπό ένα σύνολο φυσικών και οικονομικών περιορισμών κατά τρόπο ώστε να μεγιστοποιεί τη χρησιμότητά του. (i) Φυσικοί περιορισμοί i X, A (μη αρνητικό επίπεδο κατανάλωσης για κάθε αγαθό) - Έστω Χ : οι ώρες ελεύθερου χρόνου (ανάπαυσης) που καταναλώνει το άτομο. L : οι ώρες εργασίας που προσφέρει το άτομο Τ : ο συνολικός διαθέσιμος χρόνος του ατόμου - Το άτομο κατανέμει τον συνολικό διαθέσιμο χρόνο (Τ) μεταξύ ανάπαυσης (Χ) και εργασίας (L). - Δηλαδή, το άτομο αντιμετωπίζει τον εξής περιορισμό: Χ + L = T (Χρονικός περιορισμός του ατόμου) (8) 21

22 (ii) Οικονομικοί περιορισμοί Βασικές Υποθέσεις: (α) Πληρότητα (οικουμενικότητα) των αγορών: Τα αγαθά Χ και Α είναι εμπορεύματα, δηλαδή αποτελούν αντικείμενο συναλλαγής στην αγορά. Έστω ότι η τιμή του αγαθού Χ είναι w και η τιμή του αγαθού Α είναι p. (β) To άτομο είναι αποδέκτης τιμών (price-taker). Το άτομο δεν μπορεί να επηρεάσει τις τιμές των αγαθών. To Εισόδημα του Ατόμου - Το άτομο έχει δύο πηγές εισοδήματος: Εισόδημα που προέρχεται από εργασία: w L Εισόδημα που δεν προέρχεται από εργασία: V (π.χ. κληρονομιά, μερίσματα, κέρδη από τυχερά παιχνίδια κ.λπ.) 22 => Συνολικό Εισόδημα ατόμου: w L + V

23 => Οικονομικός Περιορισμός: To άτομο που αντιμετωπίζει ένα διάνυσμα τιμών (w,p) και έχει χρηματικό εισόδημα w L + V μπορεί να καταναλώσει μόνο εκείνες τις ποσότητες του αγαθού Α των οποίων το κόστος είναι μικρότερο από το εισόδημά του: (8) pa wl + V pa w( T X ) + V wx + pa wt + V = M : Εισοδηματικός Περιορισμός - Παρατήρηση: Το εισόδημα (Μ) του ατόμου ισούται με την αξία της περιουσίας του. Η περιουσία του ατόμου είναι το εισόδημα (V) που δεν προέρχεται από εργασία και οι Τ μονάδες χρόνου που διαθέτει. => Συνολική αξία περιουσίας του ατόμου: Μ =wt+v 23

24 B Το σύνολο = {( X, A) R : wx + pa M = wt + V} είναι το σύνολο των εφικτών καταναλωτικών συνδυασμών. wt + V w - Ηευθεία wx + pa = wt + V (ή: A = X ) είναιηγραμμή του εισοδηματικού περιορισμού. p p - Η κλίση της γραμμής του εισοδηματικού περιορισμού είναι: (-w / p), όπου (w / p) είναι ο πραγματικός μισθός του ατόμου. Ο πραγματικός μισθός δείχνει πόσες μονάδες του αγαθού Α μπορεί να αγοράσει το άτομο αν θυσιάσει μία επιπλέον μονάδα ελεύθερου χρόνου (δηλαδή αν εργαστεί μία επιπλέον ώρα στην αγορά εργασίας). - Παρατήρηση: Αν το άτομο καταναλώσει απλώς την αρχική περιουσία του (δηλαδή αν Χ=Τ, οπότε το άτομο δεν εργάζεται καθόλου), τότε: Α = V / p. => Ο καταναλωτικός συνδυασμός Ε (Χ=Τ, Α=V/p) ονομάζεται αρχικό απόθεμα του ατόμου. 24

25 Α wt + V p wx + pa = wt + V V/p Β E Τ Χ max U( X, A) { X, A} Μαθηματική Διατύπωση Προβλήματος st.. wx + pa M = wt+ V A X T Πρόβλημα Μεγιστοποίησης της Χρησιμότητας (UMP) 25

26 L= U( X, A) + λ( wt + V wx pa) + μ( T X) FOCs : L U L = λw μ, X = X X X L U L = λ p, A= A A A L L = wt + V wx pa, λ = λ λ L L = T X, μ = μ μ X, A λμ, Υπόθεση: A >, < X < T. Τότε: 26

27 X < T μ = / L U X > = λ = X > wx + pa= wt + V (9) X w - Άρα: Για να μεγιστοποιήσει τη χρησιμότητά του, ο καταναλωτής θα δαπανήσει ολόκληρο το εισόδημά του (εφόσον ισχύει η υπόθεση του μη κορεσμού των προτιμήσεών του: U / X > ). / L U A > = λ = A. Άρα: A p U / X U / A w U / X λ = = = = w p p U / A MRS (1) - Στο σημείο μεγιστοποίησης της χρησιμότητας, ο ψυχικός λόγος ανταλλαγής (MRS) μεταξύ των αγαθών X, A πρέπει να είναι ίσος με τον αγοραίο λόγο ανταλλαγής (δηλαδή με το λόγο των τιμών w /p). 27

28 - Αν MRS w/p, o καταναλωτής μπορεί να αυξήσει τη χρησιμότητά του πραγματοποιώντας τις κατάλληλες ανταλλαγές στην αγορά (επομένως, η αρχική κατανομή δεν είναι άριστη / δε μεγιστοποιεί τη χρησιμότητά του). Διαγραμματική Ανάλυση Μεγιστοποίησης της Χρησιμότητας A wt + V p A* V/p H C D G x* E T IC 1 IC 2 IC 3 X 28

29 -To σημείο C είναι εφικτό αλλά δε μεγιστοποιεί τη χρησιμότητα (το άτομο δε δαπανά όλο το εισόδημά του). -To σημείο Η είναι εφικτό αλλά δε μεγιστοποιεί τη χρησιμότητα (το άτομο δαπανά μεν όλο το εισόδημά του αλλά μπορεί να αυξήσει κι άλλο τη χρησιμότητα ανακατανέμοντας το εισόδημα μεταξύ των αγαθών Χ και Α). - Το σημείο G δεν είναι εφικτό. -To άτομο μεγιστοποιεί τη χρησιμότητά του επιλέγοντας το σημείο D. -To σημείο μεγιστοποίησης της χρησιμότητας είναι το σημείο επαφής μεταξύ της γραμμής του εισοδηματικού περιορισμού και τηςκαμπύληςαδιαφορίαςic 2. - Στο σημείο D, ισχύει: w Κλίση εισοδηματικού περιορισμού (= ) = κλίση IC 2 = p w da U / X = / u σταθ. = MRS = p dx U / A da dx / u σταθ. 29

30 - Γενικό Συμπέρασμα: Στοσημείομεγιστοποίησηςτης χρησιμότητας, ικανοποιούνται οι εξής δύο συνθήκες: (1) Ο καταναλωτής αγοράζει ποσότητες αγαθών τέτοιες ώστε να δαπανάται ολόκληρο το εισόδημά του (ο εισοδηματικός περιορισμός ισχύει με ισότητα). (2) ΜRS = w / p (o ψυχικός λόγος ανταλλαγής ισούται με τον αγοραίο λόγο ανταλλαγής μεταξύ των αγαθών). Συνθήκες 2 ης τάξης (Ικανές Συνθήκες Μεγιστοποίησης) - Αν η συνάρτηση χρησιμότητας U(X,A) είναι οιονεί κοίλη (δηλαδή αν οι καμπύλες αδιαφορίας είναι κυρτές π.χ. Διάγραμμα σελ. 28), τότε κάθε λύση των FOCs αποτελεί ολικό μέγιστο. 3

31 Συναρτήσεις Ζήτησης και Συνάρτηση Προσφοράς Εργασίας - Λύνουμε το πρόβλημα μεγιστοποίησης της χρησιμότητας (UMP) * * και βρίσκουμε τις άριστες ζητούμενες ποσότητες X, A : * * X X w p V T A = = * * (,,, ) A ( w, p, V, T) Μαρσαλιανές Συναρτήσεις Ζήτησης Η συνάρτηση ζήτησης X *( w, p, V, T) δείχνει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (Χ) ως συνάρτηση των w, p,v και Τ. Η συνάρτηση ζήτησης A*( wpvt,,, ) δείχνει τη ζητούμενη ποσότητα του καταναλωτικού αγαθού (Α) ως συνάρτηση των w, p, V και Τ. - Στη συνέχεια, υπολογίζουμε τη συνάρτηση προσφοράς εργασίας: * * L w pv T = T X w pv T (,,, ) (,,, ) 31

32 - Η συνάρτηση προσφοράς εργασίας L*( w, p, V, T) δείχνει την προσφερόμενη ποσότητα εργασίας εκ μέρους του ατόμου ως συνάρτηση των w, p, V και Τ. Παράδειγμα - Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας Cobb-Douglas: ux ( 1, x2) = X A 1/2 1/2 - Το πρόβλημα μεγιστοποίησης της χρησιμότητας γράφεται ως εξής: max U( X, A) = X A { X, A} 1/2 1/2 s.. t wx + pa wt + V A X T (UMP) 32

33 - Η λύση του προβλήματος είναι: X( w, p, V, T ) = A( wpvt,,, ) = T, αν w V / T T V +, αν w V / T 2 2w V / p, αν w V / T wt 2 + V p, αν w V / T (Συνάρτηση Ζήτησης Ελεύθερου Χρόνου) (Συνάρτηση Ζήτησης Καταναλωτικού Αγαθού) - Η συνάρτηση προσφοράς εργασίας είναι: LwpVT (,,, ) = T X( wpvt,,, ). Επομένως: 33

34 LwpVT (,,, ) =, αν w V / T T V, αν w V / T 2 2w (Συνάρτηση Προσφοράς Εργασίας) Μισθός Επιφύλαξης - Ορισμός: Μισθός επιφύλαξης (reservation wage) είναι ο ελάχιστος μισθός που απαιτεί το άτομο για να προσφέρει θετική ποσότητα εργασίας. - Στο παράδειγμα, ο μισθός επιφύλαξης είναι: Για w wr = V / T, η προσφορά εργασίας είναι μηδέν δηλαδή το άτομο καταναλώνει απλώς το αρχικό του απόθεμα (Χ=Τ, L=, A=V/p : Σημείο Ε). Για w w = V / T, η προσφορά εργασίας είναι θετική. R wr w R = V / T 34

35 - Αριθμητικό Παράδειγμα 1 (Εσωτερική Λύση). Για w=4, V=2, p=1, T=1 ηλύσηείναι: Χ*=3/4, L*=1/4, A*=3 (Σημείο D) - Αριθμητικό Παράδειγμα 2(Γωνιακή Λύση). Για w=1, V=2, p=1, T=1 ηλύσηείναι: Χ*=1, L*=, A*=2 (Σημείο Ε) A BC. : 4X + A= 6 A 6 BC. : X + A= D 3/4 E 1 U * = 3/2 X 3 2 E 1 U * = 2 X Παράδειγμα 1 Παράδειγμα 2 35

36 Προσδιοριστικοί Παράγοντες Μισθού Επιφύλαξης (1) Οι Προτιμήσεις του ατόμου - Όσο μεγαλύτερη είναι η προτίμηση του ατόμου για ελεύθερο χρόνο, τόσο υψηλότερος θα είναι ο μισθός επιφύλαξης (δηλαδή ο μισθός που απαιτεί το άτομο για να εισέλθει στην αγορά εργασίας). (2) Το Εισόδημα (V) που δεν προέρχεται από εργασία - Όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα που δεν προέρχεται από εργασία, τόσο υψηλότερος θα είναι ο μισθός επιφύλαξης Εξήγηση: Η αύξησητουv οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης για ελεύθερο χρόνο (εφόσον ο ελεύθερος χρόνος είναι κανονικό αγαθό). Το άτομο είναι λιγότερο πρόθυμο να εργαστεί. Ο μισθός που απαιτεί το άτομο για να εισέλθει στην αγορά εργασίας (μισθός επιφύλαξης) αυξάνεται. 36