М-р Маја Парнарџиева Змејкова Xhemali Mehazi

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "М-р Маја Парнарџиева Змејкова Xhemali Mehazi"

Transcript

1 info@fzo.org.mk ТЕХНИЧКО УПАТСТВО За начинот на фактурирање на здравствени услуги со кои се врши обезбедување на осигурените лица со лекови на рецепт од Листата на лекови кои паѓаат на товар на ФЗОМ во примарна здравствена заштита и начинот на поднесување на електронски фајлови за доставување на реализирани рецепти со опис на слогот на податоци од рецептниот образец преку Веб портал (упатството стапува во сила со денот на потпишувањето, а ќе се применува од година со што ќе престане да важи упатството со број /1 од година) Изработил: Кристина Евтимоска Кристина Тосевска Зиза Ислами Контролирал: Ристана Митровска Бранислава Катушевска Согласен: Кристина Христова Гоце Гаврилов Аритон Фида ДИРЕКТОР М-р Маја Парнарџиева Змејкова ДИРЕКТОР Џемали Мехази Xhemali Mehazi Доставено до: - Архива - Подрачни служби на ФЗОМ - Внатрешна ревизија на ФЗОМ - Сектори на ФЗОМ - Фармацевтска Комора на Македонија Јули, 2014 година 1

2 Содржина 1. НАМЕНА НА УПАТСТВОТО ПРИМЕНА НА УПАТСТВОТО СОДРЖИНА И ФОРМА НА СПЕЦИФИКАЦИЈА, ФАКТУРА И ЗБИРЕН РЕКАПИТУЛАР Содржина и форма на спецификација Содржина и форма на фактура Содржина на збирниот рекапитулар НАЧИН НА ГРУПИРАЊЕ НА ЛЕКОВИТЕ ПО РАНГОВИ Скапи лекови Лекови за кои има ослободување од партиципација Лекови пропишани од лекари од дежурна служба Лекови пропишани на странски осигуреници Лекови пропишани од рурален лекар од здравствените домови Останати лекови Начин на рангирање на лекови кои задоволуваат услови истовремено на два или повеќе рангови ОПИС НА СЛОГОТ ЗА ПРЕНОС НА ПОДАТОЦИТЕ ОД РЕЦЕПТНИОТ ОБРАЗЕЦ ПРЕКУ ВЕБ ПОРТАЛОТ НА ФОНДОТ Формат и содржина на датотеките Структура на фајлот за спецификации Опис на содржината на поединечните полиња од фајлот: ЕЛЕКТРОНСКИ КОНТРОЛИ РЕФЕРЕНТНИ ДОКУМЕНТИ

3 1. НАМЕНА НА УПАТСТВОТО Ова техничко упатство е наменето за ПЗУ Аптеки кои што имаат склучено договори со Фондот со цел да се прилагодат нивните софтверски решенија согласно барањата од упатството. Упатството ги објаснува содржината и формата на финансиските документи, (рекапитуларот, фактурите и спецификациите за издадени лекови на рецепт на товар на Фондот), обработката на податоците за реализираните рецепти, за дефинираните скапи лекови на рецепт на товар на ФЗОМ, лекови издадени со ослободување од партиципација, реализирани рецепти пропишани во дежурните служби, реализирани рецепти пропишани од рурални лекари од здравствените домови, реализирани рецепти пропишани за странски осигуреници и описот на електронскиот фајл за спецификациите со рецептите. 2. ПРИМЕНА НА УПАТСТВОТО Упатството се применува од година. Секоја аптека која има склучено договор со ФЗОМ при генерирање на електронскиот фајл за спецификациите со рецептите има обврска да ги следи насоките согласно ова техничко упатство, како и да ги применува дадените насоки за содржината и формата на финансиските документи, како и начинот на доставување на финансиските документи и останатата пропратна документација до подрачните служби на ФЗОМ. Упатството го применуваат ПЗУ Аптеките кои што имаат склучено договори со Фондот, овластените лица од ПЗУ Аптеките за достава на електронски фајлови преку Веб портал, раководителите на подрачните служби на Фондот, секторските директори во Фондот и одговорните лица на процесите и лицата вклучени во спроведување на процесите. 3. СОДРЖИНА И ФОРМА НА СПЕЦИФИКАЦИЈА, ФАКТУРА И ЗБИРЕН РЕКАПИТУЛАР Обврска на секоја аптека која има договор со ФЗОМ е најдоцна до 10-ти во месецот до ФЗОМ да поднесе електронски фајл за спецификации, со кој аптеката побарува средства од ФЗОМ за издадените лекови за месецот за кој фактурира. Структурата на електронските спецификации е дефинирана во ова техничко упатство. Согласно содржината на спецификациите се генерираат фактури за соодветниот месец и година. Поднесувањето на електронските фајлови е во согласност со Правилникот за начинот на користење, пристап, издавање, чување и заштита на податоците од информациониот систем на Фондот достапни на веб потралот. ПЗУ аптеката согласно овој правилник треба да назначи овластени лица за секоја работна единица за која има договор со Фондот, за достава на спецификации преку Веб порталот на Фондот. Овластувањето се врши со достава на образецот ЕЛ-ОЛ1 во подрачните служби на Фондот. Во случаите кога поради некоја причина електронската здравствена картичка - ЕЗК на овластеното лице е во статус- 3

4 Отповикана, поднесувањето на спецификациите, потврдувањето и потпишувањето на фактурите ќе може да го направи друго лице кое ќе биде овластено од ПЗУ аптеката. Потпишувањето се врши со електронски потпис од ЕЗК на овластеното лице. Овластеното лице по најава на Портал избира за кој месец, година и работна единица поднесува фајл за фактурирање. Аптеката може да поднесе фајл со електронски спецификации за месец, година и работна единица за кои претходно не е поднесена фактура до Фондот. Фајловите за соодветните месеци се поднесуваат во континуитет. Доколку аптеката има повеќе од една работна единица, секоја работна единица поединечно поднесува фајлови и печати спецификации, фактури и збирен рекапитулар. Поднесениот електронски фајл за спецификации се процесира и се спроведува валидација на податоците кои ги содржи. Овластеното лице има преглед на ставките од спецификацијата, како и преглед на сите грешки кои се јавиле при валидацијата на тие ставки, односно преглед на сите валидни и невалидни ставки заедно со причините зошто некоја ставка е невалидна. За завршените валидации овластеното лице се известува директно преку е-маил. Доколку овластеното лице смета дека има потреба да направи корекција на ставките од електронската спецификација, пред изминување на рокот за поднесување фактура до Фондот, има можност да поднесе нов фајл за електронски спецификациии за кој се генерираат фактурите. Врз основа на електронските податоци, се генерираат печатени фактури и збирен рекапитулар, кои мораат да соодвествуваат со соодветниот фајл за спецификации. Здравствената установа е обврзана до подрачната служба на Фондот каде што се наоѓа работната единица на приватната здравствена установа, најдоцна во рок од 10 дена по завршување на месецот за кој се врши фактурирање, да достави фактури со пропратна документација во хартиена форма за издадените лекови на рецепт на товар на Фондот. Поединечни фактури се доставуваат до Подрачната служба на Фондот каде е седиштето на работната единица на аптеката и тоа за сите осигуреници без разлика во која подрачна служба на Фондот се осигурани, за странските лица, за скапите лекови и за дежурна служба. За скапите лекови кон реализираните рецепти е потребно да се приложени копии од медицинската документација (извештај од лекар специјалист/субспецијалист/конзилиум) за секое лице и за секој месец, во зависност од режимот на пропишување на лекот предвиден во Листата на лекови на товар на ФЗОМ. За лековите за кои е извршено ослободување од партиципација, реализираните рецепти се доставуваат со посебна спецификација од фактурата со приложени копии од важечка Потврда за ослободување од партиципација издадена од соодветна подрачна служба на ФЗОМ за секое осигурено лице поединечно, освен во случаите на ослободување по основ на Програма на Владата на РМ. 4

5 Здравствената установа се обврзува до подрачната служба на Фондот каде што се наоѓа работната единица на ПЗУ-аптека, покрај поединечните фактури да достави и збирен рекапитулар за сите поединечни фактури. 3.1 Содржина и форма на спецификација Спецификацијата треба да содржи основни податоци на здравствената установа во левиот дел (назив на здравствена установа, адреса, жиро сметка, ЕДБ за ДДВ и банка депонент) и назив и адреса на подрачната служба на Фондот до која се доставува спецификацијата, во десниот агол. Спецификација се означува со број, ранг, датум, период и број на фактурата на која се однесува спецификацијата. Спецификацијата ги содржи следните податоци: 1. реден број кој соодветствува со бројот на издадениот рецепт од аптеката (приложените рецепти се редат по истиот редослед од спецификацијата); 2. шифра на лекот; 3. заштитено име на издадениот лек; 4. датум на издавање на лекот; 5. референтната цена без ДДВ, односно одобрена единствена цена на лекот во случај кога истата е пониска од референтната цена на лекот по пакување, односно по единица форма; 6. количина на лекот по број на пакувања (бидејќи се бара преглед по поединечни лекови оваа колона секогаш има вредност 1, освен во случаите кога се издава лекот на парчиња има вредност 0); 7. количина на лекот по парче/единица форма за лекови чии пакувања се делат на парчиња; 8. висина на надоместокот за здравствената услуга за обезбедување со лек на рецепт на осигуреното лице; 9. основица за пресметка на ДДВ (5+8); 10. износ за ДДВ; 11. вкупна вредност на лекот (9+10); 12. пресметана партиципација; 13. наплатена партиципација; 14. износ по основ за ослободување од партиципација. 15. Подрачна служба - називот на подрачната служба преку која е осигурано лицето на кое се однесува рецептот На крајот на спецификацијата се искажуваат вкупни вредности за колоните по наведените точки 9,10,11,12 и 13. Една спецификација содржи поединечни податоци за најмногу 500 рецепти. Редниот број на рецептот за издаден лек треба да е идентичен со податоците од електронскиот фајл. Доколку се јави потреба во аптеката да се сторнира одреден лек поради некоја причина, мора да се запази редоследот на издавање 5

6 електронскиот фајл, истовремено само во ваквите ситуации се дозволува да се прескокне дадениот реден број. 3.2 Содржина и форма на фактура Фактурата се изготвува и доставува до подрачна служба каде се наоѓа работната единица на ПЗУ аптеката. Посебна фактура се доставува за скапи лекови. Посебна фактура се доставува за странско осигурување. Посебна фактура се доставува за дежурна служба. Фактурата содржи основни податоци на здравствената установа во левиот дел (назив на здравствена установа, адреса, трансакциска сметка, ЕДБ за ДДВ и банка депонент) и Назив и адреса на Подрачната служба на Фондот до која се доставува спецификацијата, во десниот агол. Фактурата се означува со број, датум и период за кој се однесува. Фактурата ги содржи следните податоци: 1. реден број; 2. број на спецификација во фактурата; 3. ранг на спецификација; 4. број на рецепти по спецификација; 5. вкупна вредност по цена на издадените лекови без ДДВ по спецификација; 6. вкупен надоместок за здравствената услуга за обезбедување со лек на рецепт на осигуреното лице, по спецификација; 7. вкупна основица за пресметка на ДДВ (5+6); 8. вкупен износ за ДДВ; 9. вкупна вредност (7+8); 10. вкупна пресметана партиципација; 11. вкупна наплатена партиципација; 12. вкупна партиципација по основ на ослободување од партиципација. Во фактурата се внесуваат сите вкупни вредности од спецификациите кои се содржани во фактурата по редослед. Износите претставуваат прост збир на износите од табелата на сите обработени рецепти сортирани по број на спецификација. Крајниот износ на фактурата треба да биде заокружен на 0.50 денари. 3.3 Содржина на збирниот рекапитулар Прв дел: фактури за издадени лекови кои влегуваат во квота -фактура/и за издадени лекови на рецепт на осигурениците -фактура за издадени лекови на рецепт за странски осигуреници Втор дел: фактури за издадени лекови кои не влегуваат во квота -фактура за скапи лекови 6

7 -фактура за издадени лекови на рецепт издадени во дежурна служба Збирниот рекапитулар за издадени лекови во рамките на квотата ги содржи вкупните вредности од сите поединечни фактури и тоа: 1. реден број; 2. број на фактурата; 3. број на издадени рецепти по ф-ра; 4. вкупна вредност на издадените лекови без ДДВ по ф-ра; 5. вкупен надоместок за здравствената услуга за обезбедување со лекови на рецепт на осигуреното лице по ф-ра; 6. вкупна основица за пресметка на ДДВ (4+5); 7. вкупен износ за ДДВ; 8. вкупна вредност (6+7); 9. вкупно пресметана партиципација; 10. вкупна наплатена партиципација; 11. вкупна партиципација по основ на ослободување од партиципација. Во овој дел од рекапитуларот влегува и фактурата за странски осигуреници, со одделни спецификации посебно по земја на потекло. Во збирниот рекапитулар во посебен дел се наведуваат фактурите за издадени скапи лекови и лекови издадени во дежурна служба кои не влегуваат во квотата на ПЗУ аптеката работна единица. Со збирниот рекапитулар и фактурата задолжително се доставуваат и поединечните рецепти, пополнети согласно актите на Фондот и склучениот договор. 4. НАЧИН НА ГРУПИРАЊЕ НА ЛЕКОВИТЕ ПО РАНГОВИ 4.1 Скапи лекови Според Одлуката на Управниот одбор на ФЗОМ утврдени се лекови кои не влегуваат во квотата на аптеките (скапи лекови). Овие лекови ќе влегуваат во електронскиот фајл, со тоа што ќе се издвојат во посебна фактура со спецификации (но со последователни броеви на фактурите) и за да се означат во електронските фајлови во полето РАНГ треба да стои 3 - ако се работи за дефиниран скап лек. Скапите лекови кои се ослободени од партиципација се доставуваат во посебна спецификација од фактурата. Скапите лекови кои се однесуваат на странски осигуреници се доставуваат во посебна спецификација од фактурата. Скапите лекови кои се пропишани од рурални лекари од здравствените домови се доставувата во посебна спецификација од фактурата. Сите скапи лекови без разлика од која категорија на лекови припаѓаат се означуваат со ранг 3. 7

8 4.2 Лекови за кои има ослободување од партиципација Сите реализирани рецепти (освен скапите лекови, лековите пропишани од дежурна служба и лековите пропишани од руралните лекари во здравствените домови) за кои има ослободување од партиципација треба да се доставуваат до Фондот во посебна спецификација од фактурата, поделени по основот на ослободување од партиципација, со тоа што во полето пресметана партиципација ќе стои пресметаниот износ на партиципацијата која доколку осигуреникот не е ослободен би требало да ја плати, а во полето наплатена партиципација ќе стои 0,00, бидејќи истата не е наплатена. Во електронскиот фајл во полето РАНГ треба да стои Лекови пропишани од лекари од дежурна служба Рецептите пропишани од лекари во дежурни служби треба да се фактурираат со посебна фактура. На овие рецепти треба да стои печатот со назив и број на шифра на дежурната служба и факсимилот на избраниот лекар кој дежура или лекарот од дежурната служба. Лековите кои можат да ги пропишат лекари во дежурните служби се утврдени со одлука на Управниот одбор на ФЗОМ. Лекови пропишани од дежурна служба кои се ослободени од партиципација се доставуваат во посебна спецификација од фактурата. Лекови издадени во дежурна служба кои се однесуваат на странски осигуреници се доставуваат во посебна спецификација од фактурата. Сите лекови пропишани во дежурна служба со исклучок на скапите лекови се означуваат со ранг 5. Во електронскиот фајлови во полето РАНГ треба да стои Лекови пропишани на странски осигуреници Сите реализирани рецепти (освен скапите лекови и дежурна служба) кои се однесуваат на странски осигуреници треба да се доставуваат до Фондот во посебна фактура. Лекови пропишани на странски осигуреници, а пропишани од рурални лекари од здравствените домови се доставуваат во посебна спецификација од фактурата. Во електронскиот фајл во полето РАНГ треба да стои Лекови пропишани од рурален лекар од здравствените домови Рецептите пропишани од руралните лекари од здравствените домови се фактурираат во посебна спецификација од фактурата. На овие рецепти треба да стои печатот со назив и број на факсимил на руралната служба на здравствената установа и факсимилиот на лекарот кој работи во таа здравстевна установа и го пропишал рецептот. Лекови пропишани од рурален лекар кои се ослободени од партиципација се доставуваат во посебна спецификација од фактурата. Сите лекови пропишани од рурален лекар со исклучок на скапите лекови и лековите пропишани на странски осигуреници се означуваат со ранг 7. Во електронскиот фајл вo полето РАНГ треба да стои Останати лекови Сите лекови кои не припаѓаат на горенаведените рангови се означуваат со РАНГ 2. 8

9 4.6 Начин на рангирање на лекови кои задоволуваат услови истовремено на два или повеќе рангови Во комбинациите на рангирањето, се зема повисоката вредност на рангот, со исклучок на скапите лекови и со исклучок на лекови издадени од дежурна служба, кои имаат највисок приоритет во секоја комбинација од рангирањето. Пр. 3Λ4=3 4Λ5=5 4Λ6=6 5Λ6=5 Исклучок од ова правило се рецептите пропишани од руралните лекари, за кои комбинациите при распределбата на лековите по рангови се следните 7Λ6=6 7Λ3=3 7Λ4=7 5. ОПИС НА СЛОГОТ ЗА ПРЕНОС НА ПОДАТОЦИТЕ ОД РЕЦЕПТНИОТ ОБРАЗЕЦ ПРЕКУ ВЕБ ПОРТАЛОТ НА ФОНДОТ Секоја здравствена установа која има склучено договор со Фондот за обезбедување на осигурени лица со лекови на рецепт во примарна здравствена заштита, преку Веб порталот на Фондот доставува фајл со спецификации на обработени рецепти што се однесуваат за месецот за кој се фактурира. 5.1 Формат и содржина на датотеките Имeто на датотеката е: recepti.xml. Описот на слогот на датотеките е даден во ова техничко упатство во делот 4.3 (Табела со опис на елементи). Во табелата покрај податоците што се внесуваат од рецептниот образец, дефинирани се и пресметките на износите потребни за фактурирање. Аптеките ги фактурираат лековите до Фондот на ист начин како и досега, односно на референтната цена без ДДВ * се додава надоместокот за здравствена услуга според Одлуката за висината на надоместокот за здравствена услуга (скалест систем) за обезбедување на осигурените лица со лекови на рецепт од Листата на лекови кои паѓаат на товар на Фондот во ПЗЗ (аптеки). Збирот на цената без ДДВ и надоместокот за здравствената услуга претставува основица за пресметување на данок (даночна основица). На оваа даночна основица се пресметува ДДВ за лекови во износ од 5%. Цената по која ќе се фактурира лекот претставува збир од даночната основица и износот на ДДВ. На овој износ се пресметува партиципација која осигуреното лице мора да ја плати како учество при подигање на лекот на рецепт, освен во случај кога осигуреното лице е ослободено од партиципирање согласно Законот за здравствено осигурување и Програмите на влада. Доколку фактурираната цена на лекот до аптеката е пониска од референтната цена, аптеката го фактурира лекот до Фондот по фактурираната цена на лекот, односно по единствената одобрена цена. Понатаму износот за услугата од аптеката, партиципацијата и ДДВ-то се пресметуваат на горенаведениот начин врз основа на фактурираната цена на лекот. 9

10 *износ во висина максимално до референтната цена на пакување на лекот според Одлука на Управниот одбор за утврдување на референтни цени на лекови од Листата на лекови на товар на Фондот, односно според одобрената единствена цена на лекот во случај кога истата е пониска од референтната цена. 5.2 Структура на фајлот за спецификации Документите во електронска форма се доставуваат преку Веб порталот на Фондот во xml формат. Опис на структурата на XML фајлот (опис и формат на податоци кои ги содржи xml датотеката) Табеларен приказ на XML шема на електронскиот фајл за спецификација Хиеархиски ID Назив на елементот Број на појавувања/повторливост Дали елементот може да биде празен Тип на елементот 1 Глава на 1 Не фактури 2 Глава на Н Не фактура 3 Спецификации- Н Не тело на фактура 3 Глава на Н Не спецификација од фактура 4 Тело на спецификацијарецепти Н Не Опис на елементите Р. б. Xml таг <fakturi> Фактури 1 <sifrazu> Име на елемент шифра на здравствената установа Тип на подато к xs: int Опис Фондовска шифра на РЕ (7-8 карактери ) Задолжителни полиња 2 <mesec> месец xs: int 10

11 3 <godina> година <faktura> Глава на фактура 4 <brojfaktura> број на фактура xs: int N(6) <specifikacii> Спецификации - тело на фактура <specifikacija> Глава на спецификација од фактура 5 <brojspecifikacija> број на спецификација xs: int N(5) 6 <rang> ранг на спецификација xs: int <recepti> Рецепти- тело на спецификација <recept> Тело на рецепт 7 <redenbrojrecept> реден број на рецептот во спецификација та xs: int 8 <brojrecept> број на рецепт xs:string 9 <EZBO> 10 <EMBG> 11 <BZL> 12 <PodracnaSluzba> ЕЗБО на осигуреник ЕМБГ на осигуреник БЗЛ на осигуреникот подрачна служба на осигуреникот xs: int xs:string 13 <Alergii> алергии xs:string 14 <EZBONositel> ЕЗБО на носител на осигурување ЕМБГ на 15 <EMBGNositel> носител на 16 <brojzdravstvenoosiguru vanje> осигурување Број на здравствено осигурување xs: int xs:string xs: string најмногу 255 карактери доколку е пополнето на рецептниот образец доколку е пополнето на рецептниот образец доколку е пополнето полето на образецот доколку е пополнето на рецептниот образец доколку се работи за 11

12 17 <EHIC> 18 <sifradrzavavostranstvo> <brojpasosstranskiosigur enik> <brojzdravstvenonositels tranec> /идентификаци ја на странски осигуреник Број на EHIC карица на странски осигуреник Држава на странски осигуреник Број на пасош на странски осигуреник Број на здравствено осигурување /идентификаци ја на носителот на осигурување кај странски осигуреник xs: string xs: int xs: string xs:string шифра од Табела2 странец. Исклучок се земјите со начело на реципроцитет. доколку се работи за странец. Исклучок се земјите со начело на реципроцитет. доколку се работи за странец доколку се работи за странец доколку се работи за странец 21 <faksimilizbranlekar> 22 <faksimilspec1> 23 <faksimilspec2> Факсимил на избран лекар /замена /дежурен лекар/рурален лекар Факсимил на лекар специјалист /субспецијалис т /конзилијарен 1 Факсимил на лекар конзилијарен 2 xs: int Не е задолжително за лекови без препорака Не е задолжително за лекови без препорака 24 <faksimilspec3> Факсимил на xs: int Не е 12

13 25 <faksimildezurnasluzba> 26 <datumpropisuvanje> 27 <datumpocetokhronicenl ek> 28 <dijagnozamkb10> 29 <vidrecept> 30 <datumizdavanje> 31 <sifralek> 32 <ATC10> 33 <faksimilfarmacevt> лекар конзилијарен 3 Факсимил на дежурна служба/ рурална служба на ЈЗУ Датум на пропишување на рецепт Датум на почетна важност на хроничен рецепт Дијагноза по МКБ-10 ревизија на болести Вид на рецепт (наркотика, акутен, хроничен) Датум на издавање на лек Шифра на издаден лек АТЦ-10 код на издаден лек Факсимил на фармацевт /шифра на фармацевтски техничар кој го издал лекот xs: datetim e xs: datetim e xs: string xs: datetim e xs:string GGGGMMD D GGGGMMD D XXX.YYY Пример К07.0 GGGGMMD D задолжително за лекови без препорака е само за рецепти од дежурна служба и од рурална служба е за сите хронични рецепти 13

14 34 <faksimilfarmacevtkontro la> 35 <edinecnacena> 36 <brojpakuvanja> 37 <brojparcinja> 38 <iznosnabavka> Факсимил на фармацевт кој го контролирал издадениот лек Единечна цена по основно пакување (референтна цена без ДДВ) Број на пакувања (оригинални пакувања) Број на парчиња (при издавање на лек на парче) Набавен износ на издадениот лек за издадената количина xs:decim al xs:decim al доколку лекот е издаден од техничар 39 <iznosnadomestok> 40 <kodvidnadomestok> 41 <vrednostvidnadomestok > 42 <osnovicaddv> 43 <procentddv> 44 <iznosddv> Износ на надоместок на здравствена услуга за обезбедување на осигурениците со лекови на рецепт (маржа) за издадената количина или по рецепт Код за вид на надоместок Вредност на видот на надоместок Основица за пресметка на ДДВ Пропишан процент на ДДВ Износ на ДДВ xs:decim al xs:decim al xs:decim al xs:decim al xs:decim al Не е 14

15 45 <iznosfzom> 46 <osnovosloboduvanje> 47 <iznosparticipacija> 48 <iznosnaplatenaparticipac ija> Вкупен износ што треба да го плати ФЗОМ Основ на ослободување од партиципација Износ на пресметана партиципација Износ на наплатена партиципација xs:decim al xs:decim al xs:decim al ЗАБЕЛЕШКА: Цените се запишуваат во формат со децимална запирка: пр. 1500, Опис на содржината на поединечните полиња од фајлот: 1- Шифра на здравствената установа Се внесува шифрата на работната единица на здравствената установа (аптека) која доставува фактура. Тоа е фондовската шифра на работната единица сосатвеноа од 7-8 карактери, соодветно на податокот од Шифрарникот на аптеки на WEB страната на Фондот. 2- Месец се внесува месецот за кој се однесува фактурата. 3- Година- се внесува годината на која се однесува фактурата. 4- Број на фактура - Бројот на фактурата не смее да се повторува во текот на годината во рамките на една работна единица. 5- Број на спецификација - рецептите во подрачната служба се предаваат групирани максимално до 500 рецепти во соодветна спецификација означена со број на спецификација. Во рамките на една фактура не смее да се повторува број на спецификација. 6- Ранг на спецификација се внесува 3 за лекови кои се скапи лекови според Одлуката на Управниот одбор на ФЗОМ за утврдување на скапи лекови од Листата на лекови кои паѓаат на товар на ФЗОМ. За лекови кои се ослободени од партиципација се внесува 4, и за лекови пропишани од лекари од дежурна служба се внесува 5. За странските осигуреници се пополнува со 6 и за сите останати лекови со референтна цена се внесува 2 според Листата на лекови кои паѓаат на товар на ФЗОМ во ПЗЗ и за кои Фондот има утврдена референтна цена. Начинот на групирање на лекови по рангови е подетално опишан во поглавјето 3 од овој документ. 7- Реден број на рецептот во спецификацијата - На секој печатен рецептен образец треба да се евидентира бројот на спецификацијата во која се наоѓа истиот и редниот број на рецептот во спецификацијата (Пр. Од 15

16 спецификација број 1(I), рецептот број 1 се означува со I/1, рецептот број 2 се означува со I/2 и т.н.). 8- Број на рецепт се внесува бројот на рецептот од рецептниот образец. 9- ЕЗБО на осигуреник - се внесува Единствениот здравствен број на осигуреникот (ЕЗБО) на лицето за кое се однесува рецептот доколку истиот е запишан на рецептниот образец. 10- ЕМБГ на осигуреник - Се внесува ЕМБГ на лицето за кое се однесува рецептот (според податокот од рецептниот образец и здравствената легитимација). 11- БЗЛ на осигуреникот - Се внесува бројот на здравствената легитимација XXX XXXXXXX XX при што доколку вториот дел е помал од 7 карактери се внесуваат водечки нули од лево. На пр се запишува како без празни места. 12- Подрачна служба на осигуреник - Идентификација на подрачната служба во која е регистриран осигуреникот се врши според првите 3 цифри од бројот на здравствената легитимација, согласно следната табела на подрачни служби (Табела1) Табела1 - Табела на подрачни служби на ФЗОМ првите 3 цифри од Шифра на ПС бројот на здравствената Назив на подрачната служба легитимација 1 029, 401 БЕРОВО 2 037, 402 БИТОЛА 3 045, 403 БРОД 4 053, 404 ВАЛАНДОВО 5 061, 405 ВИНИЦА 6 070, 406 ГЕВГЕЛИЈА 7 088, 407 ГОСТИВАР 8 096, 408 ДЕБАР 9 100, 409 ДЕЛЧЕВО , 410 ДЕМИР ХИСАР , 411 КАВАДАРЦИ , 412 КИЧЕВО , 413 КОЧАНИ , 414 КРАТОВО , 415 КРИВА ПАЛАНКА , 416 КРУШЕВО , 417 КУМАНОВО , 418 НЕГОТИНО , 419 ОХРИД , 420 ПРИЛЕП , 421 ПРОБИШТИП , 422 РАДОВИШ , 423 РЕСЕН , 424 СВЕТИ НИКОЛЕ 16

17 25 274,282,304,312,339, 425 СКОПЈЕ , 426 СТРУГА , 427 СТРУМИЦА , 428 ТЕТОВО , 429 ВЕЛЕС , 430 ШТИП 13- Алергии ова поле се внесува согласно описот внесен на самиот рецептен образец. 14- ЕЗБО на носител на осигурување - се внесува Единствениот здравствен број на осигуреникот (ЕЗБО) на носителот на осигурување доколку рецептниот образец се однесува на член на семејство. 15- ЕМБГ на носител на осигурување - Се внесува ЕМБГ на носителот на осигурувањето (според податокот од рецептниот образец и здравствената легитимација) кое е пополнето доколку рецептниот образец се однесува на член на семејство. 16- Број на здравствено осигурување /идентификација на странски осигуреник - ова поле се пополнува доколку рецептот се однесува за странско осигурено лице. Во ова поле се внесува бројот на здравствено осигурување/идентификација од двојазичниот образец или од европската картичка EHIC. 17- Број на EHIC картица на странски осигуреник ова поле се пополнува доколку рецептот се однесува за странско осигурено лице. Во ова поле се внесува бројот на европската картичка EHIC. 18- Држава на странски осигуреник ова поле се пополнува доколку рецептот се однесува за странско осигурено лице. Во ова поле се внесува шифрата на странската држава според (табела 2). Табела2 - Шифрарник на странски земји Основ Земја Двојазичен образец Шифра /европска картичка 1 Австрија Двојазичен образец Европска картичка Белгија за здравствено 056 осигурување 3 Европска картичка Бугарија за здравствено 100 осигурување 4 Романија Двојазичен образец Европска картичка Чешка за здравствено 203 осигурување 6 Европска картичка Холандија за здравствено

18 осигурување 7 Франција Двојазичен образец Полска Двојазичен образец Европска картичка Луксембург за здравствено 442 осигурување 10 Италија Двојазичен образец Европска картичка Германија за здравствено 276 осигурување 12 Хрватска Двојазичен образец Европска картичка Словенија за здравствено 705 осигурување 14 Босна и Херцеговина Двојазичен образец Србија Двојазичен образец Црна Гора Двојазичен образец Турција Двојазичен образец Велика Начело на Британија реципроцитет Начело на Ирска реципроцитет Начело на Словачка реципроцитет Број на пасош на странски осигуреник ова поле се пополнува доколку рецептот се однесува за странско осигурено лице. Во ова поле се внесува бројот на пасошот. 20- Број на здравствено осигурување /идентификација на носителот на осигурување кај странски осигуреник - ова поле се пополнува доколку рецептот се однесува за странско осигурено лице - член на семејство. Во ова поле се внесува бројот на здравствено осигурување/идентификација на носителот на осигурување од двојазичниот образец. 21- Факсимил на избран лекар/замена/дежурен лекар - Секој лекар/замена/дежурен лекар/рурален лекар како идентификатор има 6- цифрена шифра (број на факсимил). Оваа шифра се контролира преку последната цифра, според модул 11. Рецептниот образец содржи и линиски репрезент (bar-code) на факсимилот. Доколку рецептот е пропишан при дежурство тогаш во ова поле се внесува факсимилот на дежурниот лекар од ЈЗУ или во оние подрачни служби каде дежурството го вршат избраните лекари од ПЗУ, тогаш се пополнува со факсимилот на избраниот лекар. Во овој случај задолжително треба да се пополни полето (25). Доколку рецептот е пропишан од рурален лекар тогаш во ова поле се внесува факсимилот на лекарот од ЈЗУ- здравствен дом кој работи како рурален лекар. И во овој случај задолжително треба да се пополни полето (25). 22- Факсимил на лекар специјалист/субспецијалист/конзилијарен1 - Се внесува шифрата на специјалистот или субспецијалистот кој го 18

19 препорачал лекот што го препишува избраниот лекар. Во ова поле се пополнува и шифрата на првиот лекар (конзилијарен_1) доколку лекот е пропишан со конзилијарно мислење. Доколку лекот во рецептниот образец не е по препорака од специјалист/субспецијалист /конзилијарен_1 лекар не се пополнува. 23- Факсимил на лекар конзилијарен 2 - се внесува шифрата на вториот лекар (конзилијарен_2) доколку лекот е пропишан со конзилијарно мислење. Доколку лекот во рецептниот образец не е пропишан со конзилијарно мислење не се внесува. 24- Факсимил на лекар конзилијарен 3 - се внесува шифрата на третиот лекар (конзилијарен_3) доколку лекот е пропишан со конзилијарно мислење. 25- Факсимил на дежурна служба/рурална служба на ЈЗУ - се внесува шифрата (факсимилот) на дежурната служба/рурален лекар на ЈЗУ. Секој здравствен дом има добиено ваква шифра која ја користат лекарите кога работата во дежурна служба или како рурален лекар. Дежурните лекари ги прошишуваат само лековите според одлуката на УО на ФЗОМ за лекови од Листата на лекови кои можат да се пропишат на товар на ФЗОМ определена за дежурните служби. Руралните лекари можат да пропишуваат лекови според Листата на лекови кои паѓаат на товар на ФЗОМ во ПЗЗ и за кои Фондот има утврдена референтна цена. 26- Датум на пропишување на рецепт - Се внесува датумот кога избраниот лекар/замена /дежурен лекар/рурален лекар го пропишал рецептот. 27- Датум на почетна важност на хроничен рецепт - се внесува датумот кој избраниот лекар/замена го пропишал како почетен датум на важност на хроничните рецепти. Доколку рецептот не се однесува на хронична терапија во ова поле не се пополнува. 28- Дијагноза по МКБ-10 ревизија на болести- Се внесува шифрата на дијагнозата според МКБ-10 класификацијата, во формат X99.9 како што е наведена во рецептот. 29- Вид на рецепт (наркотика, акутен, хроничен) се внесува 1 за рецепт за лек од групата на наркотика и опијати, 2 за лек за акутно заболување или 3 за лек за хронично заболување. 30- Датум на издавање на лек Се внесува датумот кога аптеката го издала рецептот. 31- Шифра на издаден лек се внесува шифрата на лекот според Шифрарникот на лекови на WEB страната на Фондот. 32- АТЦ-10 код на издаден лек- се внесува 10-цифрениот АТЦ код за издадениот лек според Шифрарникот на лекови на web страната на Фондот. 33- Факсимил на фармацевт /фармацевтски техничар кој го издал лекот - Се внесува факсимил на фармацевтот /шифра /фармацевтскиот техничар што го издал лекот. 34- Факсимил на фармацевт кој го контролирал лекот - Се внесува факсимил на фармацевтот кој го контролирал лекот односно го контролирал рецептот за лек издаден од стана на фармацевтски техничар, доколку лекот е издаден од техничар а не од фармацевт. 35- Единечна цена по основно пакување (референтна цена без ДДВ) - Се внесува цена без вкалкулиран ДДВ за едно оригинално пакување на лекот, 19

20 според важечките референтни цени на лекови од Позитивната листа утврдени со Одлука на Управниот Одбор на ФЗОМ. 36- Број на пакувања (оригинални пакувања) Се внесува бројот 1 за издадени оригинални пакувања, односно на еден рецепт се издава само едно оригинално пакување. 37- Број на парчиња (при издавање на лек на парче) во случај кога се издаваат лекови на парче согласно одлуката на УО за лекови чии оригинални пакувања се делат, се внесува издадената единечна количина од лекот, односно број на парчиња. Овој број исто така треба да биде контролиран и не смее да биде поголем од бројот во оригиналното пакување дефиниран во шифрарникот на лекови на WEB страната на Фондот. 38- Набавен износ на издадениот лек за издадената количина - се внесува набавниот износ на издадениот лек за издадената количина, пресметан на следниот начин: a) Број на оригинални пакувања помножен со цената по пакување, односно (36) x (35), во случај кога се издава оригинално пакување; b) Издадена количина (број на парчиња) помножена со цената по пакување и поделена со број на парчиња во пакување, во случај кога се издаваат лекови на парче согласно списокот на лекови чии оригинални пакувања се делат. Бројот на парчиња во пакување е наведен во шифрарникот на лекови на WEB страната на Фондот. 39- Износ на надоместок на здравствена услуга за обезбедување на осигурениците со лекови на рецепт (маржа) за издадената количина или по рецепт - се внесува износ на надоместок на здравствена услуга за обезбедување на осигурените лица со лекови на рецепт за издадената количина, пресметан според скалест систем на исплата на надоместок, дефиниран од страна на Управниот одбор на Фондот. За лековите кои се делат на парче, референтната цена е пресметана на единица количина од лекот, а соодветно на тоа и износот на пресметана партиципација од осигуреникот и висината на износот на надоместокот за услуга на аптеката. (38 случај б) соодветно пополнето, заокружено на 0,5 се проверува во кои граници на маржа припаѓа, согласно табелата за скалест систем за исплата на надоместок- износ на маржа. Во полето за надоместок (поле 39) се внесува тој износ. Пример1. Лек со цена на пакување 476,19 и број на парчиња во пакување 50. За 10 парчиња, вредноста на набавниот износ (38) изнесува 10*476,19/50=95,24. Оваа вредност согласно табелата за скалест систем за исплата на надоместок спаѓа во границите од 0 до 150ден, и одговара на вредност од 12ден. 40- Код за вид на надоместок - Во полето се внесува 2 за пропишан скалест износ на надоместок на здравствена услуга за обезбедување на осигурените лица со лекови на рецепт(маржа). 41- Вредност на видот на надоместок- Во моментов важечки е скалестиот режим на надоместок на здравствена услуга за обезбедување на 20

21 осигурените лица со лекови на рецепт (маржа). Ова поле треба да е празен таг. 42- Основица за пресметка на ДДВ- се внесува основица за пресметка на ДДВ, пресметана како збир на набавниот износ на издадениот лек за издадената количина и износот на надоместок на здравствена услуга за обезбедување на осигурените лица со лекови на рецепт. за издадената количина, односно (38) + (39). 43- Пропишан процент на ДДВ - се внесува пропишаниот процент на ДДВ (5%) 44- Износ на ДДВ- се внесува Износот на ДДВ, пресметуван како основица за пресметка на ДДВ помножен со пропишаниот процент на ДДВ, односно (42) x (43)/ Вкупен износ што треба да го плати ФЗОМ - се внесува Вкупниот износ на Рецептот што треба да го плати Фондот, пресметан како збир на основицата за пресметка на ДДВ и износот на ДДВ, односно (42) + (44). 46- Основ на ослободување од партиципација - се внесува основот на ослободување од партиципација според податокот од рецептниот образец. Доколку осигуреникот не е ослободен од партиципација, се внесува 0. Доколку осигуреникот е ослободен од партиципација врз основа на Законот за здравствено осигурување (осигуреници деца со посебни потреби до 26- годишна возраст со издадена Потврда од подрачната служба на ФЗОМ), се внесува 1. Доколку осигуреникот е ослободен од партиципација врз основа на Програма на Влада на Република Македонија за тековната година објавена во Службен весник на РМ (осигуреници со трансплантирани органи (даватели и приматели) со МКБ-10 дијагноза - Z94), се внесува Износ на пресметана партиципација- се внесува износот на пресметана партиципација, пресметан според Одлуката за утврдување на висината на учеството на осигурените лица во вкупните трошоци на здравствените услуги и лековите ( Сл.весник на РМ Бр.00/2001 и 51/2001), во која е дадена скалата врз основа на која се утврдува износот на партиципацијата за издадениот лек. Пресметката на износот на партиципација се врши на заокружена вредност на вкупната цена на лекот и тоа на следниот начин: за децимални вредности до 0,50 дени се заокружува на помалата целобројна вредност, а за вредности со децимален дел поголем или еднаков на 0,50 дени се заокружува на првата поголема целобројна вредност. Вкупен износ на товар на фондот (45), заокружен на 0,50, се проверува согласно Одлуката за утврдување на висината на учество на осигурени лица, т.е. согласно скалата за пресметка на партиципација, во кои граници припаѓа и соодветно со таа вредност се пополнува полето за партиципација. Пример2. Во случајот со пример1, основица за пресметка на ДДВ: (38)+(39)=107,24. Вкупниот износ на товар на Фондот (45)=107,24*1,05=112,6. Оваа вредност заокружена на 0,5 изнесува 113 и согласно скалата за пресметка на 21

22 партиципација во граници поголеми од 100 и помали или еднакви на 150, одговара на вредноста за износ на партиципација 20 ден. 48- Износ на наплатена партиципација- се внесува износот на наплатена партиципација кој најчесто е еднаков на износот на пресметана партиципација (47). Исклучок се случаите кога лицето е ослободено од партиципација, и во тој случај вредноста на полето е ЕЛЕКТРОНСКИ КОНТРОЛИ Во софтверските решенија на ПЗУ Аптеките потребно е да бидат внесени следните контроли. Рецептите кои што не ги исполнуваат наведените контроли, ќе бидат означени како невалидни. - Контрола на валидноста на договорот на работната единица на Аптеката на која се однесува фактурата. - - Контрола на факсимилот на лекар. Се проверува дали лекарот кој го има пропишано рецептот има активен договор со ФЗОМ во моментот на препишување на рецептот. - Контрола на факсимил на фармацевт/ шифра на фармацевтски техничар. Се проверува валидноста на внесениот факсимил на фармацевт/шифра на фармацевтски техничар, дали истиот има активен договор со ФЗОМ во моментот на издавање на рецептот. - - Контрола на шифра на лек. Контролата се однесува на проверка дали е датумот на реализација на рецептот во рамките на датумите на важност на внесената шифра на лек, согласно позитивната листа. - Контрола на генерика. Се испитува дали соодветната генерика се наоѓа и е активна на листа на лекови на товар на Фондот. - Контрола на шифра со генерика. Се испитува дали шифрата на лекот соодветствува со генериката која е внесена. - Контрола на цена на лекот. Се испитува дали е соодветно внесена цената на лекот согласно ова техничко упатство. - Контрола на ранг. Контрола на исправноста на внесениот ранг на спецификација. - Контрола на ранг за специфика. Се проверува дали во рекордите кои содржат специфики е внесен ранг 3, и обратно, каде што е внесен ранг 3, дали генериката е од листата на специфики. - Контрола на лекови ослободени од партиципација. Во оваа контрола се проверува дали кај оние реализирани лекови каде што е внесен ранг 4, наплатената партиципација е 0. Освен тоа, се проверува и дали постои случај каде што е наплатена партиципација нула, партиципацијата на 22

23 лекот не е нула, а е внесен ранг 2. Истите се прикажуваат како невалидни. Контрола на факсимил на дежурна служба. Се проверува дали доколку е внесен ранг 5, полето факсимил дежурна служба е пополнето, и дали пополнетиот факсимил е важечки. Исто и обратно, се прави контрола, доколку е полето факсимил на дежурна служба пополнето со вредност различна од нула, дали рангот е 5. - Контрола на лекови пропишани од дежурна служба. Се проверува дали лекот пропишан од дежурна служба е согласно листата на лекови кои можат да се пропишат од дежурна служба. - Контрола на лекови издадени на парчиња. Се проверува дали лекот кој е издаден на парчиња е согласно листата на лекови чии оригинални пакувања можат да се делат - Контрола на лекови пропишани на странски осигуреници. Се проверува дали за овие лекови внесената држава има склучено конвенција со ФЗОМ и дали се соодветно пополнети полињата за рецептите пропишани за странски осигуреници согласно важечкото Техничко упатство. - Датумски контроли. Се проверуваат датумите на пропишување и на реализација на рецептот дали се коректно внесени согласно Правилникот за содржината и начинот на остварувањето на правата и обврските од задолжително здравствено осигурување, зависно дали рецептот се однесува на акутна, хронична терапија или наркотика, и дали е пропишан од дежурна служба. - Контрола на вид на рецепт- Акутен, хроничен или наркотика. - Контрола на надоместок- Контролата на надоместок ги контролира сите износи на надоместок на лекови од електронски доставените рецепти од дадената фактура кои не се во согласност со скалата за надоместок (маржа) донесена од Управниот одбор на ФЗОМ. - Контрола на партиципација- Контрола на износ на партиципација ги контролира сите износи за партиципација на лекови од електронски доставените рецепти од дадената фактура кои не се во согласност со скалата за пресметување на партиципација донесена од Управниот одбор на ФЗОМ. - Контрола на шифра на дијагноза се проверува валидноста на внесената шифра на дијагноза согласно шифрарник на дијагнози на болести по МКБ-10 класификација; 23

24 - Контрола на ембг и избран лекар- се проверува валидноста на матичниот број на осигуреникот и факсимилот на неговиот избран лекар или неговата замена, дали е уредно внесен на рецептниот образец, односно дали внесениот факсимил соодветен на избраниот лекар (или неговата замена) на осигуреникот на кој се однесува рецептот, на датумот на пропишување на истиот, со исклучок на лековите пропишани од дежурна служба, лековите пропишани од рурални лекари од здравствените домови и лековите пропишани за странски осигуреници. 7. РЕФЕРЕНТНИ ДОКУМЕНТИ Упатство ќе биде дистрибуирано до аптеките преку web страната на Фондот за здравствено осигурување Покрај упатството на WEB страната ќе бидат објавени и редовно ажурирани и следните референтни документи и шифрарници: Шифрарник на аптеки; Meѓудржавни договори за социјално осигурување; Договори за регулирање на односите помеѓу Фондот за здравствено осигурување на Македонија и здравствената установа за начинот на плаќање на здравствените услуги со кои се врши обезбедување на осигурените лица со лекови на рецепт од Листата на лекови кои паѓаат на товар на Фондот во примарната здравствена заштита; Оразец за рецепт за пропишување на лек Образец за рецепт за пропишување на лек за странски осигуреници. Правилникот за начинот на користење, пристап,издавање, чување и заштита на податоците од информациониот систем на ФЗОМ достапни на Веб потралот; Шифрарник на дијагнози на болести по МКБ-10 класификација; Шифрарник на лекови; Шифрарник на избрани лекари/специјалисти/субспецијалисти; Правилник за утврдување на критериуми и постапка за утврдување на референтни цени на лекови; Одлука за утврдување на референтни цени за лекови; Одлука за лекови чии оригинални пакувања се делат; Одлука за утврдување на лекови кои можат да ги пропишуваат лекарите во дежурните служби; Одлука за скапи лекови за ПЗЗ; Шифрарник на факсимили на ЈЗУ за работат во дежурните служби; Пример на XML фајл. 24

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА Тарифен систем за ДС на ЕВН Македонија 2014 година (rke.org.mk) Надоместок за користење на дистрибутивниот систем плаќаат сите потрошувачи, корисници на дистрибутивниот сите

Διαβάστε περισσότερα

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од:

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од: Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - БИТОЛА - Отсек за сообраќај и транспорт - ДОДИПЛОМСКИ СТУДИИ - ECTS М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО ПРИЛОГ ЗАДАЧИ ОД ОПРЕДЕЛУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

Тарифен став (денари) Пресметковна. Тарифно Потрошувачи на висок Единица величина. напон 35 kv * 35 kv 10 kv Моќност kw 943,62 994,66 767,14.

Тарифен став (денари) Пресметковна. Тарифно Потрошувачи на висок Единица величина. напон 35 kv * 35 kv 10 kv Моќност kw 943,62 994,66 767,14. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Факултет: Градежен Предмет: ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Напрегање на смолкнување е интензитет на сила на единица површина, што дејствува тангенцијално на d. Со други зборови,

Διαβάστε περισσότερα

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД.

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ВО ПРЕЗЕНТАЦИЈАТА ЌЕ ПРОСЛЕДИТЕ ЗАДАЧИ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ ПЛОШТИНА И ВОЛУМЕН НА ГЕОМЕТРИСКИТЕ ТЕЛА КОИ ГИ ИЗУЧУВАМЕ ВО ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ. СИТЕ ЗАДАЧИ

Διαβάστε περισσότερα

4. Оваа Одлука влегува во сила со денот на објавувањето во Службен весник на Република Македонија, а ќе се применува од 1 јули 2018 година.

4. Оваа Одлука влегува во сила со денот на објавувањето во Службен весник на Република Македонија, а ќе се применува од 1 јули 2018 година. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика (Службен весник на Република Македонија бр.16/11,136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија, врз основа на член 22, алинеја 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на РМ бр. 16/2011 и 136/11 ) и член 21 од Правилникот за начин и

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика (Службен весник на Република Македонија бр.16/11,136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите) 46 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 0 април 03 година (решенија на задачите Задача Tочкаст полнеж е поставен во темето на правиот агол на правоаголен триаголник како што е прикажано на слика Јачината

Διαβάστε περισσότερα

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите)

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите) 37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 основни училишта 8 мај 03 VII одделение (решенија на задачите) Задача. Во еден пакет хартија која вообичаено се користи за печатење, фотокопирање и сл. има N = 500

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на РМ бр. 16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14, 151/14 и 33/15),

Διαβάστε περισσότερα

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации Динамика и стабилност на конструкции Задача 5.7 За дадената армирано бетонска конструкција од задачата 5. и пресметаните динамички карактеристики: кружна фреквенција и периода на слободните непригушени

Διαβάστε περισσότερα

ЗА ПОДГОТОВКА НА БАРАЊЕТО ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ТАРИФА ЗА ВОДНА УСЛУГА ПОДНЕСОЦИТЕ И КРИТЕРИУМИТЕ ЗА ОЦЕНА

ЗА ПОДГОТОВКА НА БАРАЊЕТО ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ТАРИФА ЗА ВОДНА УСЛУГА ПОДНЕСОЦИТЕ И КРИТЕРИУМИТЕ ЗА ОЦЕНА Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија, врз основа на член 12 став 3 од Законот за утврдување на цени на водни услуги ( Службен весник на Република Македонија бр. 7/16), на седницата

Διαβάστε περισσότερα

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=?

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=? Задачи за вежби тест плоштина на многуаголник 8 одд На што е еднаков збирот на внатрешните агли кај n-аголник? 1. Одреди ја плоштината на паралелограмот, според податоците дадени на цртежот 2. 3. 4. P=?

Διαβάστε περισσότερα

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ диј е ИКА ски ч. 7 ч. Универзитет Св. Кирил и Методиј Универзитет Машински Св. факултет Кирил и Скопје Методиј во Скопје Машински факултет МОМ ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА професор: доц. др Виктор Гаврилоски. ТОРЗИЈА

Διαβάστε περισσότερα

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ Предавање. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ. Еднодимензионална случајна променлива При изведување на експеримент, случајниот настан може да има многу различни реализации. Ако ги знаеме можните реализации и ако ја знаеме

Διαβάστε περισσότερα

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА 20140300978 ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА ( СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА БР. 87/12) Член 1 Во мрежните правила

Διαβάστε περισσότερα

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба 4МОМ0 ЈАКОСТ АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел ) наставник:.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба γ 0 ( специфична тежина) 0 ak() G γ G ΣX0 ak() G γ ak ( ) γ Аксијалната сила и напонот, по

Διαβάστε περισσότερα

Предизвици во моделирање

Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање МОРА да постои компатибилност на јазлите од мрежата на КЕ на спојот на две површини Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање

Διαβάστε περισσότερα

С О Д Р Ж И Н А

С О Д Р Ж И Н А Број 29 Год. LXVI Понеделник, 1 март 2010 Цена на овој број е 380 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk С О Д Р Ж И Н А Стр. 502. Правилник за начинот и мерењето на изложеноста на професионално

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година)

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Septemvri 7 g ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Задача 1. На сликата е прикажан 4 kv преносен вод со должина L = 18 km кој поврзува ЕЕС со бесконечна моќност и една електрична

Διαβάστε περισσότερα

Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016.

Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016. Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016. Содржина 1. Вовед... 7 1.1. Важноста на податоците во областа на управувањето со отпад... 9 1.2.

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите) 46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 3 април 3 III година (решенија на задачите) Задача. Хеликоптер спасува планинар во опасност, спуштајќи јаже со должина 5, и маса 8, kg до планинарот. Планинарот испраќа

Διαβάστε περισσότερα

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, (07), 9 9 ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ Весна Целакоска-Јорданова Секој природен број поголем од што е делив самo со и сам со себе се вика прост број. Запишани во низа,

Διαβάστε περισσότερα

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Апстракт Вовед:Болести на крвта можат да настанат кога

Διαβάστε περισσότερα

РЕФЕРЕНТНА ПОНУДА ЗА ИНТЕРКОНЕКЦИЈА Т-МОБИЛЕ МАКЕДОНИЈА АКЦИОНЕРСКО ДРУШТВО ЗА МОБИЛНИ КОМУНИКАЦИИ - СКОПЈЕ

РЕФЕРЕНТНА ПОНУДА ЗА ИНТЕРКОНЕКЦИЈА Т-МОБИЛЕ МАКЕДОНИЈА АКЦИОНЕРСКО ДРУШТВО ЗА МОБИЛНИ КОМУНИКАЦИИ - СКОПЈЕ РЕФЕРЕНТНА ПОНУДА ЗА ИНТЕРКОНЕКЦИЈА НА Т-МОБИЛЕ МАКЕДОНИЈА АКЦИОНЕРСКО ДРУШТВО ЗА МОБИЛНИ КОМУНИКАЦИИ - СКОПЈЕ РЕФЕРЕНТНА ПОНУДА ЗА ИНТЕРКОНЕКЦИЈА НА Т-МОБИЛЕ МАКЕДОНИЈА АД СКОПЈЕ Со решение на Агенцијата

Διαβάστε περισσότερα

МОБИЛНА КОМУНИКАЦИСКА МРЕЖА И УСЛУГИ МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД-СКОПЈЕ

МОБИЛНА КОМУНИКАЦИСКА МРЕЖА И УСЛУГИ МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД-СКОПЈЕ РЕФЕРЕНТНА ПОНУДА ЗА ПРИСТАП ДО ЈАВНА МОБИЛНА КОМУНИКАЦИСКА МРЕЖА И УСЛУГИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД-СКОПЈЕ РЕФЕРЕНТНА ПОНУДА ЗА ПРИСТАП ДО ЈАВНА МОБИЛНА КОМУНИКАЦИСКА МРЕЖА И УСЛУГИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014 Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Влажен воздух 1 1 Влажен воздух Влажен воздух смеша од сув воздух и водена пареа Водената пареа во влажниот воздух е претежно во прегреана состојба идеален гас.

Διαβάστε περισσότερα

Доц. д-р Наташа Ристовска

Доц. д-р Наташа Ристовска Доц. д-р Наташа Ристовска Класификација според структура на скелет Алифатични Циклични Ароматични Бензеноидни Хетероциклични (Повторете ги хетероцикличните соединенија на азот, петчлени и шестчлени прстени,

Διαβάστε περισσότερα

Кои од наведениве процеси се физички, а кои се хемиски?

Кои од наведениве процеси се физички, а кои се хемиски? Кои од наведениве процеси се физички, а кои се хемиски? I. фотосинтеза II. вриење на алкохол III. топење на восок IV. горење на бензин V. скиселување на виното а) физички:ниту едно хемиски: сите б) физички:

Διαβάστε περισσότερα

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА 20111783984 МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА Врз основа на член 47, став 1 од Законот за процена ( Службен весник на Република Македонија бр. 115/10 и 158/11), министерот за економија донесе МЕТОДОЛОГИЈА ЗА ПРОЦЕНА

Διαβάστε περισσότερα

Методина гранични елементи за инженери

Методина гранични елементи за инженери Методина гранични елементи за инженери доц. д-р Тодорка Самарџиоска Градежен факултет УКИМ -Скопје Типовина формулации со гранични елементи директна формулација: Интегралната равенка е формулирана во врска

Διαβάστε περισσότερα

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8 Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8.1. Паралелна работа на синхроните генератори Современите електроенергетски системи го напојуваат голем број на синхрони генератори кои работат паралелно.

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Цел:. Што мислиш? Колку многу триаголници со основа a=4см и висина h=3см можеш да нацрташ? Линк да Видиш и Направиш Mathcast за Што мислиш? Нацртај точка

Διαβάστε περισσότερα

Тарифи за пресметковни елементи активна ел.енергија (ден/kwh) реактивна ел.енергија (ден/kvarh) 3,1964 0,1994 0,0798. Врвна активна моќност (ден/kw)

Тарифи за пресметковни елементи активна ел.енергија (ден/kwh) реактивна ел.енергија (ден/kvarh) 3,1964 0,1994 0,0798. Врвна активна моќност (ден/kw) Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член став точка 4 од Законот за енергетика (Службен весник на Република Македонија бр./,/, 79/, 4/, 4/4, 5/4, /5, 9/5, 5/5, /,

Διαβάστε περισσότερα

27. Согласно барањата на Протоколот за тешки метали кон Конвенцијата за далекусежно прекугранично загадување (ратификуван од Република Македонија во

27. Согласно барањата на Протоколот за тешки метали кон Конвенцијата за далекусежно прекугранично загадување (ратификуван од Република Македонија во Прашања за вежбање: 1. Со кој закон е дефинирана и што претставува заштита и унапредување на животната средина? 2. Што преттставуваат емисија и имисија на супстанци? 3. Што претставува гранична вредност

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет КУСА

Διαβάστε περισσότερα

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ НН трифазни мрежи се изведуваат со три или четири спроводника мрежите со четири спроводника можат да преминат во мрежи со пет спроводника, но со оглед што тоа во пракса се прави во објектите (кај потрошувачите),

Διαβάστε περισσότερα

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 009 м-р Методија Атанасовски Технички Факултет, Битола д-р Рубин Талески Факултет за Електротехника и Информациски Технологии, Скопје ИСТРАЖУВАЊЕ НА ЕФИКАСНОСТА НА МАРГИНАЛНИТЕ

Διαβάστε περισσότερα

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љупчо Караџинов Факултет за електротехника и информациски технологии, Универзитет Светите Кирил и Методиј Скопје Гоце Стефанов Факултет за електротехника Радовиш,Универзитет

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ ЧЕТВРТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 6 9 септември 004 д-р Ристо Ачковски, дипл ел инж Електротехнички факултет, Скопје Сашо Салтировски, дипл ел инж АД Електростопанство на Македонија, Скопје АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА

Διαβάστε περισσότερα

СОД РЖИНА Стр. 93. Правилник за стручно оспособување, проверки, испити, дозволи и овластувања/рејтинзи за

СОД РЖИНА Стр. 93. Правилник за стручно оспособување, проверки, испити, дозволи и овластувања/рејтинзи за Број 6 Год. LXII Вторник, 17 јануари 2006 Цена на овој број е 470 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk СОД РЖИНА Стр. 93. Правилник за стручно оспособување, проверки, испити, дозволи и овластувања/рејтинзи

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на смртноста на корисници на ануитет од повеќе земји и корекција на македонски популациски таблици на смртност

Анализа на смртноста на корисници на ануитет од повеќе земји и корекција на македонски популациски таблици на смртност Анализа на смртноста на корисници на ануитет од повеќе земји и корекција на македонски популациски таблици на смртност Ристо Бајатов 1 НЛБ Нов пензиски фонд АД Скопје, ул.мајка Тереза бр.1, 1000 Скопје.

Διαβάστε περισσότερα

С О Д Р Ж И Н А. Број 26 Год. LXIII Понеделник, 5 март 2007 Цена на овој број е 150 денари. Стр.

С О Д Р Ж И Н А. Број 26 Год. LXIII Понеделник, 5 март 2007 Цена на овој број е 150 денари. Стр. Број 26 Год. LXIII Понеделник, 5 март 2007 Цена на овој број е 150 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk Стр. 403. Одлука за основање на Анкетна комисија за испитување на поседување прислушни

Διαβάστε περισσότερα

Нацрт А - Дозвола за усогласување со оперативен план

Нацрт А - Дозвола за усогласување со оперативен план А Дозвола за усогласување со оперативен план: Закон за животна средина Инсталација за која се издава дозволата: АДИНГ АД - СКопје Нацрт А - Дозвола за усогласување со оперативен план Име на компанијата:

Διαβάστε περισσότερα

УПАТСТВО ЗА ПРЕВЕДУВАЊЕ НА EUROPASS ДОДАТОК НА СЕРТИФИКАТОТ ВОВЕД ОПШТИ ПРЕПОРАКИ ЦЕЛ НА EUROPASS ДОДАТОК НА СЕРТИФИКАТОТ

УПАТСТВО ЗА ПРЕВЕДУВАЊЕ НА EUROPASS ДОДАТОК НА СЕРТИФИКАТОТ ВОВЕД ОПШТИ ПРЕПОРАКИ ЦЕЛ НА EUROPASS ДОДАТОК НА СЕРТИФИКАТОТ УПАТСТВО ЗА ПРЕВЕДУВАЊЕ НА EUROPASS ДОДАТОК НА СЕРТИФИКАТОТ ВОВЕД ЦЕЛ НА EUROPASS ДОДАТОК НА СЕРТИФИКАТОТ Europass додаток на сертификатот (погледнете ги примерите) не е замена за оригиналната квалификација,

Διαβάστε περισσότερα

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ПРОДАЖБА НА ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА I. ОПШТИ ОДРЕДБИ. Предмет на уредување Член1

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ПРОДАЖБА НА ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА I. ОПШТИ ОДРЕДБИ. Предмет на уредување Член1 Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија, врз основа на член 22 став 1 алинеја 2, а во врска со член 25 став 1 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.

Διαβάστε περισσότερα

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Јовица Вулетиќ Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа

Διαβάστε περισσότερα

АРХИВИ НА ЈАВНОТО ЗДРАВЈЕ. Докторски студии по јавно здравство, Медицински факултет, Универзитет Св. Кирил и Методиј, Скопје, Република Македонија.

АРХИВИ НА ЈАВНОТО ЗДРАВЈЕ. Докторски студии по јавно здравство, Медицински факултет, Универзитет Св. Кирил и Методиј, Скопје, Република Македонија. АРХИВИ НА ЈАВНОТО ЗДРАВЈЕ ЈАВНО ЗДРАВЈЕ ОДРЕДЕНИ СПЕЦИФИКИ НА АТХЕРЕНТНОСТА КОН ХРОНИЧНА МЕДИКАМЕНТОЗНА ТЕРАПИЈА КАЈ ПАЦИЕНТИТЕ СО ХИПЕРТЕНЗИЈА, ТУБЕРКУЛОЗА И ХИВ/СИДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Марија Кишман

Διαβάστε περισσότερα

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9 СОДРЖИНА ВОВЕД...3 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ...4 1.1 ВОВЕД...4 1.2 ОСНОВНИ ЗАДАЧИ ВО ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ...6 2. УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9 2.1 ВОВЕД...9 2.2 УЧЕЊЕ НА ВЕРОЈАТНОСНИ МОДЕЛИ...10

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 29 Антон Чаушевски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Томе Бошевски МАНУ МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ

Διαβάστε περισσότερα

МАТЕМАТИКА - НАПРЕДНО НИВО МАТЕМАТИКА НАПРЕДНО НИВО. Време за решавање: 180 минути. јуни 2012 година

МАТЕМАТИКА - НАПРЕДНО НИВО МАТЕМАТИКА НАПРЕДНО НИВО. Време за решавање: 180 минути. јуни 2012 година ШИФРА НА КАНДИДАТОТ ЗАЛЕПИ ТУКА ДРЖАВНА МАТУРА МАТЕМАТИКА - НАПРЕДНО НИВО МАТЕМАТИКА НАПРЕДНО НИВО Време за решавање: 180 минути јуни 2012 година Шифра на ПРВИОТ оценувач Запиши тука: Шифра на ВТОРИОТ

Διαβάστε περισσότερα

Врз основа на член 68 став 4 од Законот за денационализација

Врз основа на член 68 став 4 од Законот за денационализација "Службен весник на Република Македонија" излегува по потреба. Рок за рекламации 15 дена. Четврток, 20 јуни 2002 Скопје Број 41 Год. LVIII Аконтацијата за 2002 година изнесува 8.000 денари. Овој број чини

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

Број јуни 2015, среда година LXXI

Број јуни 2015, среда година LXXI Број 100 17 јуни 2015, среда година LXXI www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk СОДРЖИНА Стр. 3142. Одлука за доделување на концесија за експлоатација на минерална суровина песок и чакал на Друштвото

Διαβάστε περισσότερα

Прашање двоцифрениот завршеток (последните две цифри) е деливи со 4 прости броеви збирот се одзема собирокот = =7500

Прашање двоцифрениот завршеток (последните две цифри) е деливи со 4 прости броеви збирот се одзема собирокот = =7500 Прашање 1 Кога ќе поделиме два еднакви броја (различни од нула) се добива количник: 1 2 Еден број е делив со 4 ако: двоцифрениот завршеток (последните две цифри) е деливи со 4 Броевите што имаат само два

Διαβάστε περισσότερα

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии А. Крколева, Р. Ачковски Упатство за работа со Excel Скопје, октомври 2008 г. ВОВЕД ВО EXCEL 1. Стартување на

Διαβάστε περισσότερα

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Мерни мостови и компензатори V. Мерни мостови и компензатори V.. Мерни мостови. Колкава е вредноста на отпорот измерен со Томпсоновиот мост ако се: Ω,, Ω 6 и Ω. Колкава процентуална грешка ќе се направи

Διαβάστε περισσότερα

С Т А Т У Т НА ЈАВНОТО ПРЕТПРИЈАТИЕ ЗА ЈАВНИ ПАРКИРАЛИШТА ПАРКИНЗИ НА ОПШТИНА ЦЕНТАР-СКОПЈЕ

С Т А Т У Т НА ЈАВНОТО ПРЕТПРИЈАТИЕ ЗА ЈАВНИ ПАРКИРАЛИШТА ПАРКИНЗИ НА ОПШТИНА ЦЕНТАР-СКОПЈЕ Врз основа на член 36 став 2 точка 1 од Статутот на Јавното претпријатие за јавни паркиралишта Паркинзи на Општина Центар Скопје, Управниот одбор на својата 11 (единаесетта) седница, на ден 03.05.2011

Διαβάστε περισσότερα

МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРИРОДЕН ГАС

МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРИРОДЕН ГАС ЈАВНО ПРЕТПРИЈАТИЕ ЗА ИЗГРАДБА НА ИНФРАСТРУКТУРНИ ОБЈЕКТИ,,КУМАНОВО ГАС КУМАНОВО МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРИРОДЕН ГАС Куманово, 2015 година 1 Врз основа на член 94, став (1) од Законот за енергетика

Διαβάστε περισσότερα

Податоците презентирани во извештајот не ги одразуваат мислењата и ставовите на донаторите на проектот. Проектот Мојот пратеник е поддржан од:

Податоците презентирани во извештајот не ги одразуваат мислењата и ставовите на донаторите на проектот. Проектот Мојот пратеник е поддржан од: МОЈОТ ПРАТЕНИК 1 ГРАЃАНСКА АСОЦИЈАЦИЈА МОСТ ул. Стрезово, бр.7 1000 Скопје, Р Македонија www.most.org.mk e-mail: most@most.org.mk Печатено во Скопје, март 2008 Податоците презентирани во извештајот ги

Διαβάστε περισσότερα

СТРУКТУРАТА НА КАПИТАЛОТ КАКО ФАКТОР ВО ВРЕДНУВАЊЕТО НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА И ИНВЕСТИЦИОНИТЕ ВЛОЖУВАЊА М-р Илија Груевски Државен универзитет Гоце Делчев

СТРУКТУРАТА НА КАПИТАЛОТ КАКО ФАКТОР ВО ВРЕДНУВАЊЕТО НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА И ИНВЕСТИЦИОНИТЕ ВЛОЖУВАЊА М-р Илија Груевски Државен универзитет Гоце Делчев СТРУКТУРАТА НА КАПИТАЛОТ КАКО ФАКТОР ВО ВРЕДНУВАЊЕТО НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА И ИНВЕСТИЦИОНИТЕ ВЛОЖУВАЊА М-р Илија Груевски Државен универзитет Гоце Делчев Штип, Република Макдонија Abstract Some of the most

Διαβάστε περισσότερα

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите)

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите) 45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 1 II година (решенија на задачите) 1 Координатите на два точкасти полнежи q 1 = + 3 µ C и q = 4µ C, поставени во xy рамнината се: x 1 = 3, 5cm; y 1 =, 5cm и x = cm; y

Διαβάστε περισσότερα

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај IV година (решенија на задачите)

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај IV година (решенија на задачите) 56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 Скопје, мај 03 IV година (решенија на задачите) Задача. Птица со маса 500 лета во хоризонтален правец и не внимавајќи удира во вертикално поставена прачка на растојание

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева Нуклеарно магнетна резонанца Нуклеарно магнетна резонанца техника на молекулска спектроскопија дава информација за бројот и видот на атомите

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ РЕПУБЛИКА ГРЦИЈА/ HELLENIC REPUBLIC. Πιστοποιητικό Υγείας/ ВЕТЕРИНАРНО-ЗДРАВСТВЕН СЕРТИФИКАТ/ Health Certificate

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ РЕПУБЛИКА ГРЦИЈА/ HELLENIC REPUBLIC. Πιστοποιητικό Υγείας/ ВЕТЕРИНАРНО-ЗДРАВСТВЕН СЕРТИФИКАТ/ Health Certificate ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ РЕПУБЛИКА ГРЦИЈА/ HELLENIC REPUBLIC Πιστοποιητικό Υγείας/ ВЕТЕРИНАРНО-ЗДРАВСТВЕН СЕРТИФИКАТ/ Health Certificate Για γαλακτοκοµικά προϊόντα που προέρχονται από γάλα αγελάδων, προβατίνων,

Διαβάστε περισσότερα

1831. Врз основа на член 84, алинеја 2 од Уставот на Република Македонија ( Службен весник на Република Македонија бр. 52/91), донесувам

1831. Врз основа на член 84, алинеја 2 од Уставот на Република Македонија ( Службен весник на Република Македонија бр. 52/91), донесувам "Службен весник на Република Македонија" излегува по потреба. Рок за рекламации 15 дена. Вторник, 30 декември 2003 Број 84 Год. LIX Претплатата за 2003 година изнесува 9.200 денари. Овој број чини 300

Διαβάστε περισσότερα

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии ДИНАМИЧКА ВИЗУЕЛИЗАЦИЈА НА СОФТВЕР. -магистерски труд-

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии ДИНАМИЧКА ВИЗУЕЛИЗАЦИЈА НА СОФТВЕР. -магистерски труд- Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии ДИНАМИЧКА ВИЗУЕЛИЗАЦИЈА НА СОФТВЕР -магистерски труд- Ментор Проф. Д-р Сузана Лошковска Кандидат Александра

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ БИТОЛА ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ БИТОЛА студиска програма по ИНФОРМАТИКА И КОМПЈУТЕРСКА ТЕХНИКА Втор циклус ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ -Магистески

Διαβάστε περισσότερα

ГЛАСИЛО НА ЗДРУЖЕНИ АПТЕКИ МАКЕДОНИЈА

ГЛАСИЛО НА ЗДРУЖЕНИ АПТЕКИ МАКЕДОНИЈА ин ат а Из ле гу ва че ти ри па ти во го д ~ ГЛАСИЛО НА ЗДРУЖЕНИ АПТЕКИ МАКЕДОНИЈА број 1 година I 3 1 2 3 Од историјата Многу сумерци (крајот на шестиот век п.н.е.- почетокот на вториот милениум п.н.е.)

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - МКС EN ISO 14683:2007 Топлински мостови во градежништво Линеарни коефициенти на премин на топлина Упростен метод и утврдени вредности Thermal bridges in

Διαβάστε περισσότερα

Број февруари 2015, среда година LXXI

Број февруари 2015, среда година LXXI Број 24 8 февруари 205, среда година LXXI www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk СОДРЖИНА Стр. 546. Закон за акцизите (пречистен текст)... 4 547. Одлука за престанок и за давање на трајно користење

Διαβάστε περισσότερα

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА 1. МОТИВАЦИЈА (1) Досегашната пракса во рамките на изготвувањето

Διαβάστε περισσότερα

УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС. Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting

УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС. Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting Вовед Менаџерите на меѓународните компании, инвеститори, увозници

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Михаил Дигаловски Крсте Најденкоски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Тане Петров Бучим ДООЕЛ - Радовиш ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР

Διαβάστε περισσότερα

XXV РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО МАТЕМАТИКА

XXV РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО МАТЕМАТИКА XXV РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО МАТЕМАТИКА за учениците од основното образование 31.03.007 година IV одделение 1. Во полињата на дадената лента допиши природни броеви во празните полиња, така што производот

Διαβάστε περισσότερα

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ Сите потрошувачи за својата работа ангажираат активна моќност, а некои од нив и реактивна моќност во ЕЕС извори на активната моќност се генераторите, синхроните компензатори, синхроните мотори, кондензаторските

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - MKС ЕN ISO 6946 Компоненти и елементи од згради Топлински отпори и коефициенти на премин на топлина Метод на пресметка - ( Building components and building

Διαβάστε περισσότερα

Κτηνιατρικό Πιστοποιητικό για την Π.Γ.Δ.Μ. /Ветеринарно здравствен сертификат за F.Y.R.O.M. /Veterinary certificate to F.Y.R.O.M. Κωδικός/ Код/ Code

Κτηνιατρικό Πιστοποιητικό για την Π.Γ.Δ.Μ. /Ветеринарно здравствен сертификат за F.Y.R.O.M. /Veterinary certificate to F.Y.R.O.M. Κωδικός/ Код/ Code Μέρος Ι: Στοιχεία της παρτίδας που αποστέλλεται/ Дел I: Детали за испратената пратка/ Part I: Details of dispatched consignment ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ HELLENIC REPUBLIC/ РЕПУБЛИКА ГРЦИЈА Πιστοποιητικό Υγείας/

Διαβάστε περισσότερα

ЗАКОНОДАВНО-ПРАВНА КОМИСИЈА НА СОБРАНИЕТО НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

ЗАКОНОДАВНО-ПРАВНА КОМИСИЈА НА СОБРАНИЕТО НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 20141143467 ЗАКОНОДАВНО-ПРАВНА КОМИСИЈА НА СОБРАНИЕТО НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Врз основа на член 21 од Законот за изменување и дополнување на Законот за спречување на насилството и недостојното однесување

Διαβάστε περισσότερα

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА Вежби ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА РОТАЦИОНИ ЛУШПИ ТОВАРЕНИ СО РОТАЦИОНО СИМЕТРИЧЕН ТОВАР ОСНОВНИ ВИДОВИ РОТАЦИОНИ ЛУШПИ ЗАТВОРЕНИ ЛУШПИ ОТВОРЕНИ ЛУШПИ КОМБИНИРАНИ - СФЕРНИ - КОНУСНИ -ЦИЛИНДРИЧНИ - СФЕРНИ

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Факултет за Деловна Економија и Организациони Науки Магистерски труд Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Кандидат: Деспина Петреска Ментор:

Διαβάστε περισσότερα

С О Д Р Ж И Н А. Број 94 Год. LXI Четврток, 3 ноември 2005 Цена на овој број е 350 денари ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

С О Д Р Ж И Н А. Број 94 Год. LXI Четврток, 3 ноември 2005 Цена на овој број е 350 денари ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Број 94 Год. LXI Четврток, 3 ноември 2005 Цена на овој број е 350 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk Стр. 1288. Уредба за спроведување на мерките за заштита и спасување на животните и производите

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на профитабилноста на банките во Македонија

Анализа на профитабилноста на банките во Македонија Надица Илоска Анализа на профитабилноста на банките во Македонија АПСТРАКТ Целта на овој труд е да се истражат факторите кои влијаат на профитабилноста на банките, најпрво теоретски, а потоа да се направи

Διαβάστε περισσότερα

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 III година (решенија на задачите)

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 III година (решенија на задачите) 45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА III година (решенија на задачите Рамнострана стаклена призма чиј агол при врвот е = 6 поставена е во положба на минимална девијација за жолтата светлина Светлината паѓа

Διαβάστε περισσότερα

Приватноста како основно човеково право

Приватноста како основно човеково право Водич за ИКТ на - Бр. 3 Приватноста како основно човеково право На секој граѓанин му се гарантира почитување и заштита на приватноста на неговиот личен и семеен живот, на достоинството и угледот - Член

Διαβάστε περισσότερα

ЗБИРКА ЗАДАЧИ ПО ТЕОРИЈА НА ДВИЖЕЊЕТО НА МОТОРНИТЕ ВОЗИЛА

ЗБИРКА ЗАДАЧИ ПО ТЕОРИЈА НА ДВИЖЕЊЕТО НА МОТОРНИТЕ ВОЗИЛА УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ МАШИНСКИ ФАКУЛТЕТ СКОПЈЕ МИЛАН ЌОСЕВСКИ ЗБИРКА ЗАДАЧИ ПО ТЕОРИЈА НА ДВИЖЕЊЕТО НА МОТОРНИТЕ ВОЗИЛА Z v t T Gt Tt 0 Rt Rat Rvt rd Tvt Tat Xt e Zt X Скопје, 2016

Διαβάστε περισσότερα

ДИРЕКЦИЈА ЗА РИЗИК.

ДИРЕКЦИЈА ЗА РИЗИК. НАРОДНА БАНКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ДИРЕКЦИЈА ЗА ФИНАНСИСКА СТАБИЛНОСТ,, БАНКАРСКА РЕГУЛАТИВА И МЕТОДОЛОГИИ СУПЕРВИЗОРСКИ ЦИРКУЛАР БР. 10 - УПРАВУВАЊЕ СО ОПЕРАТИВНИОТ РИЗИК - јули 2011 година - Народна

Διαβάστε περισσότερα

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ-СКОПЈЕ Катедра за бетонски и дрвени конструкции ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖНИ КОНСТРУКЦИИ Доцент д-р Тони Аранѓеловски ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ СТРУКТУРА НА ДРВОТО Дрвото е биолошки,

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ПРИМЕНЕТА МАТЕМАТИКА Штип ВАСИЛКА ВИТАНОВА МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА МАГИСТЕРСКИ ТРУД Штип, 14 UNIVERSITY "GOCE DELCEV" - STIP FACULTY

Διαβάστε περισσότερα

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп. Управување со ликвидноста на банкарските институции

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп. Управување со ликвидноста на банкарските институции РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп Управување со ликвидноста на банкарските институции Кандидат: Сања Петрова 43/11 Ментор: Проф. д-р Драгица Оџаклиеска

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ

ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Јовица Вулетиќ Јорданчо Ангелов Мирко Тодоровски Факултет за електротехника и информациски технологии Скопје ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА

Διαβάστε περισσότερα

Менаџирање со побарувањата од купувачите со посебен осврт на состојбите во АД Тутунски комбинат-прилеп

Менаџирање со побарувањата од купувачите со посебен осврт на состојбите во АД Тутунски комбинат-прилеп РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп Менаџирање со побарувањата од купувачите со посебен осврт на состојбите во АД Тутунски комбинат-прилеп Кандидат:

Διαβάστε περισσότερα

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љубомир Николоски Крсте Најденкоски Михаил Дигаловски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Зоран Трипуноски Раде Кончар - Скопје ПОДОБРУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

Заземјувачи. Заземјувачи

Заземјувачи. Заземјувачи Заземјувачи Заземјување претставува збир на мерки и средства кои се превземаат со цел да се обезбедат нормални услови за работа на системот и безбедно движење на луѓе и животни во близина на објектот.

Διαβάστε περισσότερα

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај I година (решенија на задачите)

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај I година (решенија на задачите) 56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 Скопје, мај 03 I година (решенија на задачите) Задача. Експресен воз го поминал растојанието помеѓу две соседни станици, кое изнесува, 5 km, за време од 5 min. Во

Διαβάστε περισσότερα

Македонска берза АД Скопје

Македонска берза АД Скопје Македонска берза АД Скопје ПОСЕБНИ БАРАЊА ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕ НА ДРУШТВАТА КОТИРАНИ НА МАКЕДОНСКАТА БЕРЗА АД СКОПЈЕ И ДРУШТВАТА СО ПОСЕБНИ ОБВРСКИ ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕ КОН КОМИСИЈАТА ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ W W W.

Διαβάστε περισσότερα

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирка Попниколова Радевска Благоја Арапиноски Технички Факултет, Битола Драган Видановски ЕЛЕМ, Подружница РЕК Битола ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА

Διαβάστε περισσότερα