BASHKIMI EVROPIAN SQARON. Komisioni Evropian. Themeluesit e BE-së

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "BASHKIMI EVROPIAN SQARON. Komisioni Evropian. Themeluesit e BE-së"

Transcript

1 BASHKIMI EVROPIAN SQARON Komisioni Evropian Themeluesit e BE-së

2 BASHKIMI EVROPIAN SQARON Ky botim është pjesë pjesë e serisë që sqaron punën e BEsë në fusha të ndryshme të politikës, pse është e përfshirë BE-ja dhe cilat janë rezultatet. Për të parë se cilat publikime janë në dispozicion onlajn dhe për t i shkarkuar ato vizitoni: Si funksionon BE-ja Evropa 2020: Strategjia zhvillimore e Evropës Themeluesit e BE-së Bujqësia Kufijtë dhe siguria Buxheti Veprimet lidhur me klimën Konkurrenca Konsumatorët Kultura dhe politika audivizuale Dogana Zhvillimi dhe bashkëpunimi Agjenda dixhitale Unioni ekonomik dhe monetar dhe euroja Arsimi, trajnimi, rinia dhe sporti Punësimi dhe çështjet sociale Energjia Zgjerimi Ndërmarrjet Mjedisi Lufta kundër falsifikimit Peshkataria dhe çështjet detare Siguria e ushqimit Politika e jashtme dhe politika e sigurisë Ndihma humanitare Tregu i brendshëm Drejtësia, shtetësia, të drejtat fundamentale Migracioni dhe azili Shëndeti publik Politika rajonale Hulumtimi dhe inovacioni Tatimi Tregtia Transporti Bashkimi Evropian sqaron: Themeluesit e BE-së Bashkimi Evropian Drejtoria e Përgjithshme për Komunikim Publikime 1049 Bruksel BELGJIKË Dorucaku u përfundua në maj 2012 Ballina dhe fotografia në faqe 2: EU Corbis 2013 pp x 29.7 cm ISBN doi: /1933 Luksemburg: Zyra e Publikimeve e Bashkimit Evropian, 2013 Bashkimi Evropian, 2013 Riprodukimi është i autorizuar. Për çdo përdorim të fotografive të veçanta, duhet të kërkohet leje drejtpërdrejtë nga autori.

3 T H E M E L U E S I T E B E-SË Themeluesit e BE-së Më shumë se gjysmë shekulli më parë, disa liderë vizionarë frymëzuan krijimin e Bashkimit Evropian në të cilin ne jetojmë sot. Pa energjinë dhe motivimin e tyre, nuk do të jetonim në një sferë paqeje dhe stabiliteti, të cilat i konsiderojmë si të falura. Nga luftëtarë të rezistencës e deri në jurist, në avokatë, themeluseit e BE-së ishin një grup i njerëzve të ndryshëm me ide të njejta: një Evropë paqesore, e bashkuar dhe përparimtare. Ky koleksion na tregon historinë e 11 themeluesve të BE-së. Shumë të tjerë kanë punuar në mënyrë të palodhshme drejt krijimit dhe inspirimit të projektit evropian. Konrad Adenauer Jozef Beh Johan Vilem Bejen Uinston Çërçill Alcide De Gasperi Uolter Holstajn Siko Mansholt Zhan Mone Robert Shuman Pol-Henri Spak Altiero Spinelli

4 B A S H K I M I E V R O P I A N S Q A R O N

5 Komisioni Evropian Konrad Adenauer: demokrat pragmatik dhe unifikues i palodhshëm Kancelari i parë i Republikës Federale të Gjermanisë, i cili qëndroi në krye të shtetit të sapo formuar në periudhën , ndryshoi pasqyrën e historisë së pas luftës në Gjermani dhe Evropë, më shumë se cilido qoftë individ tjetër. Konrad Adenauer dhe Çelik (1952), dhe hyrjen e Gjermanisë në NATO (1955). Ashtu si shumë politikanë të gjeneratës së tij, Adenauer kishte kuptuar pas Luftës së Parë Botërore se paqeja afatgjatë mund të arrihej vetëm me një Evropë të bashkuar. Përvoja e tij gjatë Rajhut të Tretë (ai u hoq nga detyra e Kryetarit të Komunës së Këlnit nga nazistët) shërbeu për të konfirmuar këtë mendim. Gjatë periudhës gjashtëvjeçare , Adenauer vuri në jetë qëllime me ndikim të gjerë të politikës së jashtme, për të lidhur të ardhmen e Gjermanisë me aleancën perëndimore: anëtarësimin e Këshillit të Evropës (1951), themelimin e Komunitetit Evropian për Thëngjill Një gurthemel i politikës së jashtme të Adenauerit ishte pajtimi me Francën. Bashkë me Kryetarin e Francës Sharl de Gol (Charles de Gaulle), u arrit një moment vendimtar: në vitin 1963, ata që një herë ishin armiq të përbetuar Gjermania dhe Franca, nënshkruajtën një traktat miqësie, i cili u bë një nga udhërrëfyesit në rrugën drejt integrimit evropian. Politika gjermane I lindur në Këlnin katolik më 5 janar 1876, Konrad Adenauer ishte fëmijë i një familjeje modeste por me shumë rregull dhe disiplinë të rrënjosur nga babai i tij. Martesa e tij në vitin 1904 me vajzën e një familjeje me ndikim të madh nga Këlni, i mundësoi atij të krijojë kontakte me politikanët lokalë, duke e orientuar atë për t u marrë me politikë në mënyrë aktive. Duke shfrytëzuar avantazhin e talentit të tij politik, si anëtar i partisë katolike Zentrum, karriera e tij shkoi përpjetë dhe ai u bë Kryetar i Komunës së Këlnit në vitin Ky post përfshinte involvimin në projekte të mëdha, siç ishte ndërtimi i autostradës së parë në Gjermani mes qyteteve Këln dhe Bon, dhe ai u njoh si një personalitet i papërulur dhe i vendosur. Duke iu shmangur bindjeve politike ekstreme, të cilat ishin shumë tërheqëse për shumicën e gjeneratës së tij, Adenauer u përkushtua që qytetarëve të tij t u rrënjosë zell, rregull, parime morale dhe vlera të krishtera. Në fund të viteve 1920 Partia Naziste filloi një fushatë shpifjesh kundër Adenauerit. Ai u akuzua për ndjenja anti-gjermane, për shpenzim të kotë të fondeve publike dhe për të qënit i dhimbsur ndaj lëvizjes Zioniste. Në vitin 1933, pasi që nazistët kishin marrë pushtetin, kur Adenauer refuzoi të dekoronte qytetin me svastika me rastin e vizitës së Hitlerit, ai u shkarkua nga detyra dhe llogaritë e tij bankare u ngrinë. Ai mbeti pa punë, pa shtëpi dhe pa të ardhura, i varur nga bujaria e miqve të tij dhe dashamirësia e kishës. Megjithëse u mundua të mos tërheqë vëmendje gjatë luftës, ai u arrestua në disa raste. Pas përpjekjes së dështuar për atentat ndaj Hitlerit në vitin 1944, Adenauer u burgos në burgun famëkeq të Gestapos në Këln Braueiler.

6 Pas luftës, Adenauer u rikthye si Kryetar i Komunës Këln nga ana e amerikanëve, mirëpo shumë shpejt pas kësaj u hoq nga britanikët, kur Këlni u transferua në zonën e okupimit britanik. Adenauer kështu fitoi kohë për t iu përkushtuar themelimit të Unionit Kristian Demokratik (CDU), me të cilin ai shpresonte të bashkojë gjermanët protestantë dhe katolikë në një parti. Në vitin 1949, ai u bë Kancelari i parë i Republikës Federale të Gjermanisë (Gjermania Perëndimore). Fillimisht, mendohej se Adenauer do të jetë Kancelar vetëm për një kohë të shkurtër, meqë atëbotë ishte 73 vjeç. Mirëpo, përkundër këtij mendimi, Adenauer (me nofkën Der Alte, ose Plaku ) vazhdoi të mbajë këtë pozitë edhe 14 vjet të tjera, dhe kështu ai ishte bashkiaku më i ri i Këlnit por gjithashtu kancelari më i vjetër i të gjitha kohërave në Gjermani. Nën udhëheqjen e tij, Gjermania Perëndimore u bë demokraci stabile dhe arriti një pajtim të qëndrueshëm me vendet fqinje. Ai arriti të rifitojë sovranitet për Gjermaninë Perëndimore, duke integruar vendin në komunitetin e ri Euro-Atlantik (NATO dhe Organizatën për Bashkëpunim Ekonomik në Evropë). Kontributi për integrimin evropian Përvoja e Adenauerit gjatë Luftës së Dytë Botërore e bënë atë realist politik. Qëndrimet e tij mbi rolin e Gjermanisë në Evropë u influencuan fuqishëm nga dy luftërat botërore dhe nga armiqësia shekullore mes Gjermanisë dhe Francës. Prandaj, ai përqëndroi vëmendjen e tij në promovimin e idesë për bashkëpunim pan evropian. Adenauer ishte ithtar i madh i Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik, i cili u lançua me Deklaratën e Shumanit më 9 maj 1950, dhe me traktatin e mëvonshëm për Komunitetin Ekonomik Evropian në muajin mars të vitit Mendimet e Adenauerit mbi Evropën ishin të bazuara në idenë se uniteti evropian ishte vital për paqen dhe stabilitetin e përhershëm. Prandaj, ai punoi palodhshëm për pajtimin e Gjermanisë me armiqtë e mëparshëm, sidomos me Francën. Më vonë, në vitin 1963, Traktati i Elizesë, gjithashtu i njohur si Traktati i Miqësisë, vuri vulën e këtij pajtimi. Me këtë, Gjermania dhe Franca krijuan një bazë të fortë për marrëdhëniet që i dhanë fund rivalitetit shekullor midis tyre. Si rezultat i talenteve të tij politike, vendosmërisë, pragmatizmit të tij dhe vizionit të qartë për rolin e Gjermanisë në një Evropë të bashkuar, Adenauer garantoi që Gjermania të bëhet dhe mbetet edhe sot, një shoqëri e lirë dhe demokratike. Tani kjo gjë konsiderohet si e falur, por gjithashtu edhe thellësisht e integruar në shoqërinë moderne gjermane. Konrad Adenauer është një nga figurat më të shquara të historisë së Evropës. Uniteti evropian për të nuk nënkuptonte vetëm paqen, por edhe një mënyrë për të ri-integruar Gjermaninë post-naziste në jetën ndërkombëtare. Evropa si e njohim sot, nuk do të ishte e mundur pa besimin që e inspiroi ain ë shtetet tjera të Evropës me anë të politikës së tij të jashtme. Arritjet e tij ende njihen nga miqtë e tij gjermanë, përderisa në vitin 2003, atë e votuan si Gjermani më i madh i të gjitha kohërave.. Adenauer shtrëngon dorën me Kryetarin e Francës Sharl de Gol në vitin 1961

7 Jozef Beh (Joseph Bech): si një vend i vogël mund të luajë rol vendimtar në integrimin e evropian Jozef Beh ishte politikan Luksemburgas që ndihmoi në themelimin e Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik në fillim të viteve 1950 dhe arkitekt kryesor i integrimit evropian në fund të viteve Komisioni Evropian Një memorandum i përbashkët i vendeve të Beneluksit çoi drejt thirrjes së Konferencës në Mesina, në qershor 1955, e cila hapi rrugën për Komunitetin Ekonomik Evropian. Jozef Beh Përvoja e Behut gjatë jetës së tij në Luksemburg midis dy Luftërave Botërore i ndihmoi të kuptojë se sa i pafuqishëm ishte një shtet kaq i vogël, i izoluar në mes të dy fqinjve të fuqishëm. Kështu, ai kuptoi rëndësinë e ndërkombëtarizmit dhe bashkëpunimit mes shteteve, nëse do të mund të arrihej një Evropë stabile dhe përparimtare. Ai kontribuoi në themelimin e unionit të Beneluksit mes Belgjikës, Hollandës dhe Luksemburgut, një përvojë që u vërtetua si shumë e dobishme pas krijimit të institucioneve evropiane. Prej atëherë, procesi i formimit të këtij unioni mes tre shteteve të vogla, është konsideruar si prototip për vet Bashkimin Evropian. Jeta e hershme dhe ngritja përmes politikës Jozef Beh u lind më 17 shkurt 1887 në Dikirsh, Luksemburg. Ai studioi drejtësinë në Friburg të Zvicrës dhe në Paris, Francë. Pas diplomimit në vitin 1914, ai hapi një zyrë avokature dhe po të njejtin vit, u zgjodh në Odën Luksemburgase të Deputetëve për Partinë e sapoformuar Kristiane. Në vitin 1921, Beh mori postin e Ministrit të Punëve të Brendshme dhe Arsimit. Në vitin 1926 u bë Kryeministër dhe Ministër i Punëve të Jashtme dhe i Bujqësisë. Gjatë periudhës kur ishte Kryeministër mes 1926 dhe 1936 goditi kriza globale financiare. Beh kuptoi rëndësinë jetike që luan eksporti në ekonominë e një vendi. Meqë partneri kryesor tregtar i Luksemburgut ishte Gjermania, vendi varej shumë nga fqiu i vet. Si rezultat i kësaj, Beh u mundua të kufizojë sa më shumë varësinë ekonomike të Luksemburgut nga Gjermania. Në këtë përpjekje të zgjerimit të tregjeve për industrinë luksemburgase të çelikut, ai negocioi për herë të parë për bashkëpunim më të afërt ekonomik dhe një union doganor me Belgjikën, kurse më vonë me Hollandën. Këto ishin përpjekje thelbësore që kontribuan në formimin e unionit të Beneluksit gjatë Luftës së Dytë Botërore. Lufta e Dytë Botërore Kur Gjermania naziste okupoi Luksemburgun më 10 maj 1940, Beh u detyrua të internohet bashkë me një numër të ministrave të tjerë dhe Kryetaren e Shtetit, Dukeshën Sharlot, dhe formuan kështu qeverinë-në-mërgim në Londër. Në kapacitetin e Ministrit të Punëve të Jashtme, ai nënshkruajti Traktatin e Beneluksit në vitin Përvoja e tij në krijimin e një unioni ekonomik i cili promovon lëvizjen e lirë të punëtorëve, kapitalit, shërbimeve dhe mallërave në rajon, më vonë u tregua e dobishme për themelimin e Komunitetit Evropian Ekonomik.

8 Gjatë karrierës së tij, Beh mbeti në kujtimin e Luftës së Parë Botërore dhe në krizën që pasoi, kur Luksemburgu rrezikohej nga përpirja e fqinjëve të vet. Kjo ndjenjë e pafuqisë nxiti mbështetjen e tij për një ndërkombëtarizëm të fuqishëm. Prandaj, ai përfaqësoi Luksemburgun në të gjitha negociatat multilaterale gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore, dhe inkurajoi bashkatdhetarët të pranojnë që Monarkia të anëtarësohej në organizatat ndërkombëtare që ishin themeluar: Beneluksi në vitin 1944, Kombet e Bashkuara në vitin 1946 dhe NATO në vitin Komuniteti Evropian për Thëngjill dhe Çelik Më 9 maj të 1950, Beh ishte Ministër i Punëve të Jashtme të Luksemburgut. I vetëdijshëm për nevojën që vendi i tij të bashkojë fqinjët me anë të marrëveshjeve ekonomike dhe politike, ai mirëpriti me entuziazëm propozimin e prezantuar në këtë datë, nga homologu i tij francez, Robert Shuman, për të krijuar një Komunitet Evropian për Thëngjill dhe Çelik. Ai e dinte që kjo do t i ofronte Luksemburgut mundësitë e nevojshme dhe do t i jepte shtetit një vend dhe votë në Evropë. Një përmirësim i qëndrimit të Luksemburgut në Evropë u mundësua kur ai arriti të vendosë në Luksemburg selinë e Autoritetit të Lartë të Komunitetit për Thëngjill dhe Çelik. e Punëve të Jashtme propozuan një plan, i cili më vonë u zhvillua në ide që u prezantua nga Ministri hollandez Bejen (Beyen), me të cilin rekomandohej bashkëpunimi ekonomik, si mënyrë për të arritur unifikim evropian. Raporti Spaak, i cili mori emrin e Ministrit belg Spak, kryesues i Komitetit që e kishte përpiluar atë, u bë bazë për Konferencën Ndërqeveritare, e cila i përpiloi traktatet për tregun e përbashkët dhe bashkëpunimin në energjinë bërthamore, të cilat u nënshkruajtën në Romë, më 25 mars Në vitin 1959, pas qëndrimit në këtë pozitë prej vitit 1929, Beh hoqi dorë nga resori i Punëve të Jashtme. Nga viti 1959 deri në vitin 1964, ai kryesoi Dhomën e Përfaqësuesve para së të linte skenën politike në moshën 77 vjeç. Ai vdiq 11 vjet më vonë, në vitin Për rolin e tij në unifikimin e Evropës, tani e kosiderojmë si një nga themeluesit e Bashkimit Evropian. Ai ofroi një shembull të shkëlqyer për atë se si një vend i vogël si Luksemburgu mund të luajë rol vendimtar në skenën botërore. Si hap të ardhshëm, Beh mbështeti planet për Komunitetin Evropian të Mbrojtjes. Ky plan u refuzua nga Franca në vitin 1954, mirëpo kjo ishte larg nga fundi i integrimit evropian. Konferenca Mesina Nga 1 deri më 3 qershor 1955, Jozef Beh kryesoi Konferencën Mesina, e cila më vonë rezultoi me Traktatin e Romës, duke formuar kështu Komunitetin Evropian Ekonomik. Fokusi i kësaj Konference ishte një memorandum që u dorëzua nga tre vendet e Beneluksit, duke përfshirë këtu Jozef Beh si përfaqësues të Luksemburgut. Memorandumi i kombinuar me planet franceze dhe hollandeze që ofronin aktivitete të reja në fushat e transportit dhe energjisë, sidomos asaj bërthamore, dhe një Treg i Përbashkët, me fokus në nevojën për autoritet të përbashkët me fuqi reale. Në bazë të përvojës me Beneluksin dhe Komunitetin për Thëngjill dhe Çelik, tre Ministrat Beh me kamerën e kinemasë, duke shijuar një moment relaksimi në Konferencën Mesina në vitin 1955

9 Komisioni Evropian Johan Vilem Bejen (Willem Beyen): plan për një treg të përbashkët Bankier ndërkombëtar, biznesmen dhe politikan, Johan Vilem Bejen ishte politikan hollandez, i cili me planin e vet Plani Bejen, solli shenja jete në procesin e integrimit evropian në mes të viteve Johan Vilem Bejen Nationaal Archief/Spaarnestad Photo Bejen është një nga anëtarët më pak të njohur të grupit të Themeluesve të BE-së. Në mesin e njerëzve që e njihnin, ai admirohej për sharmin, orientimin ndërkombëtar dhe lirinë sociale. Në Hollandë, si Ministër i Punëve të Jashtme, Bejen dha një kontribut të rëndësishëm në procesin e bashkimit evropian. Ai kishte aftësi për të bindur forcat ngurruese në Hollandë, si dhe në Evropë, për të pranuar integrimin evropian. Plani Bejen ishte propozim për union doganor dhe bashkëpunim të përgjithshëm ekonomik përbrenda një tregu të përbashkët evropian. Thelbi i kësaj në të vërtetë u vendos me Traktatet e Romës në vitin 1957dhe qysh atëherë ka qënë bërthama e Bashkimit Evropian. Jeta e hershme Johan Vilem (Vim) Bejen u lind më 2 May 1897 në Utreht të Hollandës. Ai ishte djal i një familjeje të pasur dhe kaloi një fëmijëri të lumtur, duke gëzuar një edukim ndërkombëtar me fokus në letërsi dhe muzikë. Ai filloi karrierën e vet në financat ndërkombëtare dhe nacionale, pasi që u diplomua në Universitetin e Utrehtit në vitin Posti i tij i parë ishte në Ministrinë e Financave në Hollandë, mirëpo në vitin 1924 ai kaloi në botën e korporatave dhe të bankave. Përfundimisht, ai u bë President i Bankës për Këmbime Ndërkombëtare dhe Drejtor i ndërmarrjes britanike hollandeze për mallëra të konsumatorëve. ВLufta e Dytë Botërore Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Bejen punoi në mërgim në Londër, ndërsa vendi i tij ishte i pushtuar nga Gjermania naziste. Në vitin 1944, ai luajti një rol të rëndësishëm në Konferencën në Breton Vuds (Bretton Woods), ku u vunë themelet e një strukture ndërkombëtare financiare të pas luftës. Nga viti 1946 ai përfaqësoi Hollandën në bordin e Bankës Botërore, kurse prej vitit 1948 kishte rolin e njejtë në Fondin Monetar Ndërkombëtar. Ministër i Punëve të Jashtme Bejen ishte Ministër i Punëve të Jashtme të Hollandës gjatë viteve të rindërtimit pas Luftës së Dytë Botërore. Gjatë luftës Bejen u bind se bashkëpunimi i plotë ekonomik rajonal ishte i nevojshëm për të parandaluar përsëritjen e krizës së fundit financiare në vitet Gjatë periudhës së pas luftës në Evropë, liderët filluan të kuptojnë se lemeria e luftës dhe krizat ekonomike mund të tejkalohen me bashkëpunim ndërkombëtar.

10 Përderisa disa iniciativa u fokusuan në vazhdimin e këtij bashkëpunimi në nivel ndërkombëtar, Bejen besonte se më shumë mund të arrihej me bashkëpunim rajonal. Hapat e parë drejt bashkëpunimit ekonomik u morën në vitin 1948 me Planin Marshall paketi i madh i ndihmës amerikane për Evropën, i cili kërkonte nga vendet e Evropës të koordinojnë çështjet ekonomike në OECD. Pas Deklaratës së Shumanit më 9 maj 1950, Komuniteti Evropian për Thëngjill dhe Çelik u krijua në vitin 1952 me qëllim të pamundësimit të luftërave në Evropë. dhe bankare ndërkombëtare, ai e dinte se çështjet si barrierat tregtare dhe papunësia nuk zgjidhen lehtë në nivel nacional dhe kërkoi një qasje më ndërkombëtare. Edhepse kishte ngurrim dhe madje edhe kundërshtime të hapura përbrenda qeverisë hollandeze, ai arriti të vejë përpara planin gjatë negociatave mbi Komunitetin Evropian të Mbrojtjes dhe në diskutimin mbi Komunitetin Politik Evropian në fillim të viteve Një treg i përbashkët Bejen në Konferencën Mesina, ku prezantoi planin e vet për bashkëpunim ekonomik në Evropë. Plani Bejen Ai fillimisht mori mbështetje të vogël, sidomos meqenëse qeveria e atëhershme franceze nuk ishte e interesuar për vazhdimin e integrimit ekonomik. Mirëpo kjo ndryshoi në momentin kur dështoi Komuniteti Evropian i Mbrojtjes, për shkak se parlamenti francez vendosi të mos ratifikojë traktatin. Pasi që nuk do të realizohej komuniteti i planifikuar i mbrojtjes e as komuniteti politik, erdhi deri te një situatë pa rrugëdalje. Kjo solli planin Bejen përsëri në qendër të vëmendjes. Plani kishte të bënte me konceptin e nevojës për një bashkëpunim të plotë, jo vetëm në fushën e thëngjillit dhe çelikut, por në tërësi. Prandaj, zgjidhja ishte një treg i përbashkët për gjithçka, përgjatë linjës së bashkëpunimit mes Belgjikës, Hollandës dhe Luksemburgut, të hartuar në marrëveshjen Benelux në vitin Vendet e Beneluksit, nën drejtimin e Ministrit belg Pol Henri- Spak (Paul-Henri Spaak), bashkuan idetë e Bejenit me planin francez për një Komunitet për Energji Bërthamore dhe i ofruan Bejenit mundësinë të përcaktojë planet e tij gjatë Konferencës Mesina në vitin Ai sqaroi se uniteti politik nuk mund të imagjinohej pa një treg të përbashkët me përgjegjësi të caktuar të përbashkët për politikën ekonomike dhe sociale dhe autoritet mbinacional (supranacional). Kjo pajtohej me mendimet e pjesëmarrësve të tjerë në Konferencë dhe përfundoi me nënshkrimin e Traktateve të Romës nga gjashtë shtete, në mars të vitit 1957 dhe me krijimin e Komunitetit Ekonomik Evropian dhe Euratom. Mirëpo, Bejen shqyrtoi mundësinë për bashkëpunim edhe më të madh mes popujve të Evropës. Ai kuptoi se arritja e integrimit politik në atë kohë do të ishte e vështirë dhe bindi kolegët e vet nacionalë dhe ndërkombëtarë se mund të vazhdonin me bashkëpunimin ekonomik, duke besuar se do të pasonte unifikimi politik. Duke pasur parasysh këtë, ai hartoi Planin Bejen. Me përvojën e tij në veprimet financiare Roli i Bejenit ishte shpesh i anashkaluar gjatë viteve të mëvonshme, mirëpo puna e tij dha kontribut në procesin e integrimit evropian në vitet 1950 dhe i siguron vendin në mesin e figurave të shquara, të cilët tani i quajmë Themeluesit e Bashkimit Evropian. Ai do të mbahet mend gjatë si personi që i dha stimul të freskët projektit të Evropës, në kohën kur kjo ishte më e nevojshme.

11 Komisioni Evropian Uinston Çërçill (Winston Churchill): thirrje për Shtetet e Bashkuara të Evropës Uinston Çërçill J.Russell & son/corbis Uinston Çërçill, ish-oficer i ushtrisë, reporter lufte dhe Kryeministër i Britanisë ( dhe ), ishte një nga të parët që apeloi për krijimin e Shteteve të Bashkuara të Evropës. Pas Luftës së Dytë Botërore, ai ishte i bindur se vetëm një Evropë e bashkuar mund të garantojë paqe. Synimi i tij ishte që një herë e përgjithmonë të eliminohen dëmet e nacionalizmit dhe luftënxitësit në Evropë. Ai formuloi konkluzat e tij të nxjerra nga mësimet e historisë në fjalimin e tij të shquar Fjalim për akademikët e rinj të cilin e mbajti në Universitetin e Cyrihut, në vitin 1946: Ka një ilaç që...pas disa vitesh do ta bëjë gjithë Evropën... të lirë dhe...të lumtur. Duhet të rikrijojmë familjen evropiane, ose sa më shumë që mundemi, dhe t i sigurojmë një strukturë në të cilën do të mund të ndërtohet në paqe, siguri dhe liri. Duhet të ndërtojmë një lloj të Shteteve të Bashkuara të Evropës. Kështu, forca lëvizëse prapa koalicionit anti-hitlerian u bë një luftëtar aktiv për kauzën e Evropës. Uinston Çërçill bëri emër si piktor dhe shkrimtar: në vitin 1953 ai u nderua me Çmimin Nobel për Letërsi. Jeta e hershme Karriera politike Uinston Çërçill u lind më 30 nëntor 1874 në familjen aristokrate Spenser-Çërçill të Dukës fisnik në Marlborou (Marlborough), kurse nëna e tij ishte lindur në Amerikë. Pas një fëmijërie të lumtur, Çërçill filloi arsimin e tij në vitin 1888 në Harrou (Harrow), një nga shkollat më të mira të djemve në Londër. Ai nuk u tregua si nxënës i shquar dhe shkolla nuk ishte diçka që ai e pëlqente. Pas mbarimit të shkollës në vitin 1893, vetëm pas tre orvatjesh e kaloi provimin pranues për Sandhurst, Akademinë Mbretërore Ushtarake. Mirëpo, pas diplomimit, ai filloi karrierën ushtarake, me të cilën pas pesë vjetësh, ai u gjet në betejat e luftës në tre kontinente, fitoi katër medalje dhe një Urdhër Meritor, shkruajti pesë libra dhe fitoi ulëse në Parlament, të gjitha këto para ditëlindjes së 26. Gjatë shërbimit në ushtrinë britanike, Çërçill ishte edhe korrespondent i një gazete. Gjatë raportimit mbi Luftën Boer në Afrikën Jugore, ai bëri bujë kur u arratis nga një kamp i të burgosurve të luftës, duke u kthyer në Angli në vitin 1900 për të filluar një karrierë politike. Ai u zgjodh në Parlament dhe shërbeu në Kabinete të ndryshme si Sekretar i Punëve të Brendshme dhe Lord i Parë i Admirales (Ministër përgjegjës për marinën). Në vitin 1915 ai u detyrua të japë dorëheqje pas dështimit të një fushate të veçantë ushtarake. Ai vendosi të bashkohet me ushtrinë përsëri dhe udhëhoqi burrat e Batalionit të 6-të Royal Scots Fusiliers në llogoret e Francës. Kur u formua qeveria e re në vitin 1917, ai u bë Ministër i Municioneve. Në periudhën deri në vitin 1929, Çërçill mbajti të gjitha postet më të rëndësishme ministrore përveç atë të Ministrit për Punë të Jashtme.

12 Në vitin 1929, ai u ftoh nga partia e vet Konzervative. Ky ishte fillimi i një periudhe në jetën e Çërçillit, e njohur si Vitet e shkretëtirës. Ai vazhdoi të shkruajë dhe u bë shumë produktiv dhe autor i artikujve dhe librave shumë të publikuara. Çërçill ishte njëri nga njerëzit e parë të rrallë që njohu rrezikun gjithnjë e më të madh të Hitlerit, shumë më heret nga fillimi i Luftës së Dytë Botërore dhe i pari që shprehu shqetësimet e tij. Shtetet e Bashkuara të Evropës Në vitin 1946, Çërçill mbajti edhe një fjalim të shquar, në Universitetin e Cyrihut, në të cilin përkrahu Shtetet e Bashkuara të Evropës, duke u bërë thirrje evropianëve t ua kthejnë shpinën tmerreve të së kaluarës dhe të drejtohen nga e ardhmja. Ai deklaroi se Evropa nuk mund të përballojë zvarritjen e urrejtjes dhe hakmarrjes që ishin rezultat i lëndimeve nga e kaluara, dhe se hapi i parë për të krijuar sërish një familje evropiane të drejtësisë, mëshirës dhe lirisë ishte të ndërtojë një lloj të Shteteve të Bashkuara të Evropës. Në këtë mënyrë qindra miliona punëtorë do të mund të rifitojnë gëzimet dhe shpresat e vogla që do t ua bëjnë jetën më domethënëse Këshilli i Evropës Çërçill tregon V për shenjën e fitores gjatë një fjalimi në Kongresin Evropian në Hag në vitin Lufta e Dytë Botërore Në vitin 1939, parashikimet e Çërçillit u bënë realitet me fillimin e Luftës së Dytë Botërore. Në vitin 1940, ai u bë Kryeministër dhe e udhëhoqi Britaninë e Madhe në vitet e vështira të luftës, duke ofruar shpresë dhe vendosmëri për britanikët me fjalimet e tij inspiruese. Refuzimi i tij i patundur për të negociuar me nazistët inspiroi rezistencën britanike, sidomos në fillim të luftës, kur Britania qëndroi e vetme në kundërshtimin ndaj Hitlerit. Megjithatë, ai i humbi zgjedhjet pas përfundimit të luftës. Mirëpo, nuk humbi aftësinë për të interpetuar në mënyrë korrekte zhvillimin e ngjarjeve të ardhshme, ashtu si u vërtetua me fjalimin e tij të shquar në Fulton, Misuri, lidhur me kërcënimin e Komunistëve Sovjetikë, në të cilin ai e shpiku shprehjen e njohur për Perden e Hekurt. Me këtë lutje për Shtete të Bashkuara të Evropës, Çërçill ishte i pari që mbështeti integrimin evropian për të parandaluar barbarizmat e dy luftërave botërore, duke bërë thirrje për krijimin e Këshillit të Evropës, si hap i parë. Në vitin 1948, në Hag u takuan 800 delegatë nga të gjitha vendet e Evropës, në krye me Çërçill si president nderi, në një Kongres të madh të Evropës. Kjo çoi drejt krijimit të Këshillit të Evropës, më 5 maj 1949, mbledhja e parë në të cilën vet Çërçill mori pjesë. Thirrja e tij për të vepruar mund të konsiderohet si shtytës për integrimin e mëtejshëm, siç u dakordua më vonë gjatë Konferencës Mesina në vitin 1955, e cila pastaj rezultoi me Traktatin e Romës dy vjet më vonë. Ishte Çërçill ai që i pari diskutoi idenë e një Ushtrie evropiane, e cila do të projektohej për të mbrojtur kontinentin dhe për të ofruar diplomaci të fuqishme evropiane. Përveç kësaj, Gjykata Evropiane për të Drejta të Njeriut u themelua në vitin një dekadë pasi që Çërçill përkrahu idenë. Duke frymëzuar popullin e Evropës si faktor detyrues në luftën e përbashkët kundër nazizmit dhe fashizmit, Uinston Çërçill rrjedhimisht u bë forca shtytëse e integrimit evropian dhe luftëtar aktiv për kauzën e saj.

13 Komisioni Evropian Alcide De Gasperi: ndërmjetës i frymëzuar për demokraci dhe liri në Evropë Në periudhën prej 1945 deri 1953, në rolet e tij si Kryeministër dhe Ministër i Punëve të Jashtme të Italisë, Alcide De Gasperi farkëtoi rrugën e fatit të vendit gjatë viteve të pas luftës. Alcide De Gasperi Ai u lind në rajonin Trentino-Alto Adige (Tiroli Jugor) i cili, deri në vitin 1918, i përkiste Austrisë. Së bashku me burrështetas të tjerë të jashtëzakonshëm të kohës së tij, ai bëri fushatë aktive për unitetin evropian. Përvoja e tij nga fashizmi dhe lufta ai ishte i burgosur në periudhën para se të gjente azil në Vatikan e bindi atë se vetëm bashkimi i Evropës mund të parandalonte përsëritjen e tyre. Ai vazhdimisht promovonte iniciativat që synonin bashkimin e Evropës Perëndimore, duke punuar në realizimin e Planit Marshall dhe duke krijuar lidhje të ngushta ekonomike me vendet e tjera të Evropës, sidomos me Francën. Veç kësaj, ai përkrahu Planin Shuman për themelimin e Komunitetit për Thëngjill dhe Çelik, dhe ndihmoi në përpilimin e idesë për politikë të përbashkët evropiane të mbrojtjes. Jeta e hershme Alcide De Gasperi u lind më 3 prill Babai i tij ishte polic me të ardhura të kufizuara. Ai u rrit në rajonin Trento, i cili gjatë asaj kohe ishte një nga zonat italiano-folëse përbrenda grupimeve të mëdha multinacionale dhe multikulturore të kombeve dhe popujve të Perandorisë Austro-Hungareze. Meqenëse nuk kishte universitete italiane ku do të studionte me bursë, ai shkoi në Vjenë në vitin 1900 për të studiuar Filologji. Atje ai u aktivizua në lëvizjen studentore katolike. Gjatë këtyre viteve studentore, ai rafinoi aftësitë ndërmjetësuese, të cilat më vonë u vërtetuan si thelbësore gjatë viteve të tij aktive politike. Për shëmbull, ai ishte në gjendje të kuptojë se gjetja e zgjidhjeve për problemet ishte më e rëndësishme se mbajtja mëri, dhe besonte që me rëndësi ishte përmbajtja e jo forma. Kur u diplomua në vitin 1905, ai u kthye në Trentino ku punoi si korrespondent për gazetën La Voçe Katolika (La Voce Cattolica). Gjatë kësaj kohe ai u aktivizua politikisht në Unionin Politik Popullor (Unione Politica Popolare) në Trentino dhe në vitin 1911 u zgjodh të përfaqësojë Trentinon në Dhomën e Përfaqësuesve në Austri. Ai shfrytëzoi këtë pozitë të bëjë fushatë për bonifikimin e të drejtave të pakicës italiane. Përvoja e Luftës së Parë Botërore dhe Ideja e Rindërtimit ( Idee Ricostruttive ) Edhepse De Gasperi mbeti neutral politikisht gjatë Luftës së Parë Botërore, ai miratoi përpjekjet e Vatikanit për të mbaruar luftën. Kur përfundoi Lufta e Parë Botërore në vitin 1918, rajoni i vendlindjes së De Gasperit u bë pjesë e Italisë. Një vjet më vonë, ai ishte bashkëthemelues i Partisë Popullore Italiane (Partito Popolare Italiano PPI) dhe u votua si deputet i tyre në vitin Pasi që fuqitë fashiste të qeverisë italiane nën udhëheqjen e Musolinit u bënë më të fuqishme, duke përdorur hapur dhunën dhe kanosjen kundër PPI, partia u shpall e paligjshme dhe u shpërbë në vitin Vet De Gasperi u arrestua në vitin 1927

14 dhe u dënua me katër vjet burgim. Me ndihmën e Vatikanit, ai u lirua pas 18 muajsh. Ai mori azil përbrenda mureve të Vatikanit, ku punoi si bibliotekist për 14 vjet. Gjatë Luftës së Dytë Botërore ai e shkruajti Idee ricostruttive (Idetë e rindërtimit), e cila do të formonte manifestin e Partisë Demokratike Kristiane, të formuar fshehurazi në vitin Pas rënies së fashizmit, De Gasperi qëndroi në krye të partisë dhe shërbeu si Kryeministër në periudhën në tetë qeveri konsekutive. Deri më sot, ky rekord i jetëgjatësisë politike në historinë e demokracisë italiane, mbetet i patejkalueshëm. Roli në integrimin evropian Gjatë kësaj periudhe të ashtuquajtur Epoka De Gasperi, Italia u rindërtua me themelimin e Kushtetutës republikane, duke konsoliduar demokracinë e brendshme dhe duke marrë hapat e parë drejt rindërtimit ekonomik. De Gasperi ishte ithtar i flaktë i bashkëpunimit ndërkombëtar. Si njeriu me përgjegjësi më të madhe për rindërtimin e Italisë së pasluftës, ai ishte i bindur që Italia duhej të kthente rolin e vet në skenën ndërkombëtare. Për të arritur këtë, ai punoi në themelimin e Këshillit të Evropës, bindi Italinë të bëhet pjesë e Planit Marshall të Amerikës dhe të anëtarësohet në NATO. Bashkëpunimi i tij i fuqishëm me Shtetet e Bashkuara u zhvillua në të njejtën kohë kur Italia kishte njërën nga partitë më të mëdha komuniste në Evropën Perëndimore. Ai ishte Presidenti i parë i Asamblesë Parlamentare të Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik në vitin Dhe, megjithëse ky projekt përfundimisht dështoi, De Gasperi ishte përkrahës dhe ithtar i politikës së përbashkët evropiane për mbrojtje Komuniteti Ekonomik Evropian Gjatë këtyre hapave të parë drejt integrimit evropian, roli i De Gasperit është përshkruajtur si ndërmjetësues mes Gjermanisë dhe Francës, të cilat ishin ndarë nga një luftë pothuajse qindvjeçare. Në vitet e fundit të jetës, ai ishte forcë frymëzuese për krijimin e Komunitetit Ekonomik Evropian. Edhepse nuk jetoi që të shohë realizimin e kësaj ai vdiq në gusht 1954 roli i tij u pranua plotësisht kur u nënshkruajtën traktatet e Romës në vitin Formimi i tij kulturor, përvoja e luftës, jeta nën thundrën e fashizmit dhe të qënit pjesë e një pakice, e vetëdijësuan Alcide De Gasperin se uniteti evropian ishte i domosdoshëm për të shëruar plagët nga dy luftërat botërore dhe për të ndihmuar në parandalimin e ligësive të së kaluarës. Ai ishte i motivuar nga një vizion i qartë i një Unioni të Evropës, i cili nuk do të zëvendësonte shtetet individuale, por do t u mundësonte të plotësojnë njëra tjetrën. Demokracia, marrëveshja dhe liria De Gasperi besonte se Lufta e Dytë Botërore u dha evropianëve këtë mësim: e ardhmja nuk do të ndërtohet me anë të forcës, e as me dëshirën për të pushtuar por me anë të zbatimit këmbëngulës të metodës demokratike, frymës konstruktive të marrëveshjes dhe me anë të respektit për lirinë. Ai e tha këtë kur pranoi çmimin Sharlemanjë (Charlemagne) në vitin 1952, për angazhimin e vet pro-evropian. Ky vizion sqaron reagimin e tij të shpejtë në thirrjen e Robert Shumanit më 9 maj 1950, për një Evropë të integruar, e cila shpiente drejt themelimit të Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik, një vjet më vonë. Bettmann/CORBIS De Gasperi duke u përshëndetur me Kancelarin Konrad Adenauer në Romë në vitin 1953.

15 Komisioni Evropian Uolter Holstajn (Walter Hallstein): një forcë diplomatike për shtytjen e integrimit të shpejtë evropian интеграција Uolter Holstajn ishte Presidenti i parë i Komisionit Evropian në periudhën , një evropian i përkushtuar dhe ithtar i vendosur i integrimit evropian. Si President i Komisionit Evropian, Holstajn punonte drejt realizimit të shpejtë të Tregut të Përbashkët. Entuziazmi i tij energjik dhe përpjekjet e fuqishme për të bindur e shtynë kauzën e integrimit madje edhe pas periudhës së presidencës së tij. Gjatë mandatit të tij, integrimi u avancua dukshëm. Uolter Holstajn Sekretari i mëparshëm i Shtetit në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Gjermanisë, fillimisht arriti njohje ndërkombëtare me anë të Doktrinës Holstajn në vitet 1950, e cila formësoi politikën e jashtme të Gjermanisë për vitet e ardhshme dhe në thelb kishte lidhjen e demokracisë së re me Evropën perëndimore. Jeta e hershme dhe përvoja e luftës Uolter Holstajn u lind më 17 nëntor 1901, bir i një oficeri të kontrollit të një objekti Protestant në qytetin jugperëndimor të Gjermanisë - Mainz. Pas diplomimit në shkollën lokale të gramatikës, ai studioi Drejtësi dhe Shkenca Politike në Bon, Berlin dhe Mynih. Në vitin 1925 ai u diplomua dhe filloi punën si asistent i një profesori në Universitetin e Berlinit. Në vitin 1927 ai mori pozitën e pedagogut në Universitetin Rostok në veri të Gjermanisë, ku u kualifikua si ligjërues në vitin Një vit më vonë ai u emërua Dekan për të Drejtën Private dhe të Ndërmarrjeve, pozitë që e mbajti gjatë dhjetë viteve të ardhshme dhe u bë ekspert në këtë fushë, shkencëtar i respektuar dhe ligjërues i shquar universitar në nivel ndërkombëtar. Më vonë u bë Profesor në Universitetin e Frankfurtit dhe nga aty u thirr në shërbim ushtarak në forcat e armatosura gjermane në vitin 1942, përkundër armiqësisë së tij ndaj nazizmit. Pas ndërhyrjes Aleate të vitit 1944, Holstajn u dërgua në një kamp për të burgosur të luftës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ku themeloi një lloj universiteti për të edukuar të burgosurit e tjerë mbi ligjin dhe të drejtat e tyre. Pas lufte, ai u emërua Zëvendës-rektor i Universitetit të Frankfurtit dhe në vitin 1948, u ftua si ligjërues mysafir në Universitetin Xhorxhtaun (Georgetown). Si një nga dijetarët e parë të Gjermanisë të ftuar në një universitet amerikan, përvoja e tij në Amerikë e forcoi bindjen e tij se Gjermania duhet të bashkohej me iniciativat ndërkombëtare që synonin forcimin e lidhjes mes demokracive pas Luftës së Dytë Botërore. Bashkimi i aleancave ndërkombëtare si OKB dhe NATO, për atë ishte vendimtar që Gjermania të kthehej në skenën ndërkombëtare. Komuniteti Evropian për Thëngjill dhe Çelik Aftësitë e shkëlqyeshme diplomatike të Holstajnit, vetëdija për nevojën e unitetit evropian dhe njohuria dhe përvoja e tij e specializuar në këtë fushë, bëri që Konrad Adenauer, Kancelar i atëhershëm i Gjermanisë, ta emërojë atë kryesues të delegacionit që negocionte në Konferencën Shuman lidhur me formimin e Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik në Gjatë kësaj kohe, ai punoi për së afërmi me Zhan Mone, kolegun e tij francez. Ata të dy shpejt kuptuan se ndanin besime fundamentale lidhur me nevojën për integrim evropian, në rast të përparimit të sërishëm të Evropës.

16 Në vitin 1951 Adenauer emëroi Holstajn Sekretar Shtetëror në Zyrën Federale për Punë të Jashtme, ku ai u involvua jo vetëm me themelimin e Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik, por edhe me orvatjen për të krijuar një Komunitet Evropian të Mbrojtjes për të bashkuar buxhetet, forcat dhe politikat e armëve të vendeve të Evropës perëndimore. Ai u involvua edhe në negociatat me Izraelin, lidhur me kompenzimin e hebrenjeve, dhe luajti rol të rëndësishëm në strategjinë e punëve të jashtme të Gjermanisë. Ajo që më vonë u bë e njohur si Doktrina e Holstajnit në vitin 1955, ishte marrëveshje strikte politike që Gjermania Perëndimore nuk do të hynte në marrëdhënie diplomatike me shtetet që e njihnin Gjermaninë Lindore. Komuniteti Ekonomik Evropian Për Holstajnin, dështimi i themelimit të Komunitetit Evropian të Mbrojtjes në vitin 1954, ishte kërcënim i madh dhe real për sigurinë e Gjermanisë dhe Evropës perëndimore, meqenëse për Bashkimin Sovjetik do të ishte më e lehtë të zgjeronte influencën e vet në një Evropë të ndarë. Kjo e bëri atë të përqëndronte energjinë në procesin e integrimit ekonomik e jo në atë politik. Rrjedhimisht, ai u bë ithtar i flaktë i unitetit evropian, me anë të themelimit të Komunitetit Ekonomik Evropian. Hapat e parë drejt këtij integrimi ekonomik që mundësonte lëvizjen e lirë të njerëzve, shërbimeve dhe mallrave, u morën gjatë Konferencës në Mesina, në vitin Edhepse Holstajn fillimisht deshte që ky integrim të jetë gjithëpërfshirës dhe të arrihet sa më shpejtë, realiteti politik i asaj kohe i ndihmoi të kuptojë se shkrirja graduale e tregjeve të shteteve anëtare, do të ishte maksimalisht e dobishme për të gjithë. Në vitin 1958 hyri në fuqi Traktati i Romës dhe Holstajn u zgjodh si Presidenti i parë i Komisionit të Komunitetit Ekonomik Evropian. Si ithtar i Evropës federale me Komision dhe Parlament të fuqishëm (për të parandaluar Unionin të mos luante rolin e violinës së dytë në qeveritë nacionale) është e qartë se ai kishte një synim për Komunitetin Evropian: vizion për një Evropë të bashkuar siç është përcaktuar në Deklaratën e Shumanit më 9 maj Mirëpo, në këtë kohë, Presidenti i Francës De Gol kishte një bindje tjetër: aty ku Holstajn mendonte se duhej të kërkohet federatë, gjë që nënkuptonte heqje dorë nga një pjesë e madhe e kapacitetit nacional dhe dorëzim i tyre në pushtet të Unionit, De Gol besonte se Evropa duhet të marrë rrugën e konfederatës, dhe të bëhet një Evropë e Shteteve, ku fuqia më e madhe do t u mbetet shteteve anëtare. Shtresimi i dallimeve mes qeverisë franceze dhe shteteve të tjera anëtare mbi çështje që kanë të bëjnë me këtë dallim fundamental të mendimeve, shkaktoi Krizën e karrikes së shprazët në vitin 1965, kur Franca tërhoqi të gjithë përfaqësuesit e vet nga institucionet evropiane për një kohë, para se të arrihej një kompromis. Pa entuziazmin energjik të Holstajnit, pa aftësitë e tij diplomatike për negociata dhe fuqinë e tij për të bindur, shpejtësia e integrimit evropian që u dëshmua gjatë viteve të mandatit të tij, do të ishte e pamundur. Presidenca e Komisionit Edhepse Holstajn tashmë kishte kuptuar se integrimi nuk do të bëhej realitet aq shpejtë sa deshte ai, si President i Komisionit, ai u bë forca shtytëse prapa procesit të shpejtë të integrimit, i cili do të pasonte. Për shembull, gjatë mandatit të tij, në të ashtuquajturën periudhën Holstajn, ai filloi konsolidimin e ligjit evropian, i cili do të kishte ndikim të madh në legjislacionin nacional. Holstajn si President i Komisionit Evropian duke mbajtur fjalim në Hollandë në vitin Nationaal Archief/Spaarnestad Photo

17 Komisioni Evropian Siko Mansholt (Sicco Mansholt): bujk, luftëtar i rezistencës dhe evropian i vërtetë Siko Mansholt ishte bujk, pjesëtar i rezistencës hollandeze gjatë Luftës së Dytë Botërore, politikan nacional dhe Komisioneri i parë Evropian përgjegjës për bujqësi. Idetë e Mansholtit vunë themelet e Politikës së Përbashkët Bujqësore të Bashkimit Evropian, një nga politikat më të rëndësishme qysh në ditët e themelimit. Si dëshmitar i tmerrit të urisë hollandeze në fund të Luftës së Dytë Botërore, Mansholt ishte i bindur se Evropa duhej të ishte e pavarur dhe furnizimi stabil i ushqimit me çmime të përballueshme duhet të garantohet për të gjithë. Siko Mansholt Elementi më i rëndësishëm i planit Mansholt për një Politikë të Përbashkët Bujqësore ishte të inkurajojë produktivitetin në bujqësi. Politika nënkuptonte sisteme ku bujqve do t u garantohej një çmim i caktuar minimal për produktet e tyre, duke i stimuluar ata të prodhojnë më tepër. Përcaktimi i tij pro-evropian dhe vizioni i fuqishëm për të ardhmen, të shoqëruar me dëshirën për të ndërtuar të ardhme të përbashkët, e identifikoi atë si një evropian të vërtetë gjatë jetës së tij. Jeta e hershme Lufta e Dytë Botërore Siko Mansholt u lind më 13 shtator 1908 në një familje sociale që mbante një fermë të begatë në Groningen, provincën veriore të Hollandës. Babai i tij ishte aktivist i partisë socialiste hollandeze dhe këshilltar i rëndësishëm partiak për çështje bujqësore. Nëna e tij, vajza e një gjykatësi, ishte një nga gratë e para hollandeze që studioi shkencat politike në universitet dhe mbante takime të shpeshta politike për femrat. Pas shkollës së mesme, Mansholt deshte të bëhet bujk, mirëpo meqë babi i tij kishte paguar qiranë bujqësore për vëllaun e tij, babai i Mansholtit nuk mundi të përballojë të pagonte edhe për Sikon. Duke shpresuar të ndërrojë karrierë në bujqësi, ai shkoi në Indinë Lindore hollandeze, sot Indonezi, dhe filloi të punojë në plantazhet e çajit. Mirëpo nuk arriti të adaptohet në sistemin kolonial atje dhe u kthye në Hollandë në vitin Një vjet më vonë ai mori një copë tokë në rajonin kënetor të Viringermer (Wieringermeer), u martua dhe jetoi si bujk deri në shpërthim të Luftës së Dytë Botërore. Gjatë luftës, Mansholt ishte pjesëtar aktiv i rezistencës hollandeze kundër okupuesve nazistë gjermanë. Në vitet e para ai i fshehte njerëzit në fermën e tij dhe shpërndante informata inteligjencie, mirëpo më vonë ai menaxhoi një rrjet distribuimi që furnizonte me ushqim njerëzit që fshiheshin në pjesët perëndimore të vendit. Pas luftës, si trashëgimi e përvojës, guximit dhe aftësive të tij organizuese, atij iu ofrua posti i Ministrit për Bujqësi, Peshkatari dhe Distribuim të Ushqimit në qeverinë e re. Në moshën 36 vjeç ai ishte Ministri më i ri në Hollandë deri në atë kohë. Restaurimi i bujqësisë Menjëherë pas lufte, me një mungesë urgjente të ushqimit dhe kanosjen e krizës, posti i Mansholtit kishte rëndësi të madhe. Ai mori një sërë masash që kishin për qëllim të rivendosnin shpejtë furnizimin e ushqimit, mirëpo njëkohësisht e kuptoi nevojën për modernizimin më të thellë të bujqësisë, për të shmangur

18 mungesat e ardhshme dhe për të garantuar efikasitet. Ai caktoi çmime minimale për produktet më të rëndësishme bujqësore në kombinim me tatimin e importit dhe mbështetjen për eksportin. Për të promovuar produktivitetin, ai nxiti investimet në hulumtim, arsim dhe bashkimin e fermave në njësi më të mëdha dhe më efikase. Politikë e Përbashkët Bujqësore e Evropës Duke qënë federalist i bindur evropian, Mansholt ëndërronte për politikën e përbashkët bujqësore në Evropë. Në vitin 1950 ai zhvilloi një plan për treg të përbashkët të prodhimit bujqësor në Evropë me strukturë supranacionale të qeverisjes. Mirëpo, ky plan u tregua si shumë ambicioz për kohën e vet dhe dështoi. Më vonë u ringjall dhe krijoi inspirimin për politikën bujqësore të Komunitetit Ekonomik Evropian. Pas shërbimit në postin e ministrit për dymbëdhjet vjet e gjysmë, Mansholtit iu dha mundësia të fillojë planet e veta për një politikë të përbashkët, kur u bë Komisioner për Bujqësi në Komisionin e parë Evropian në vitin Traktati i Romës 1957 themeloi Komunitetin Ekonomik Evropian dhe siguroi një treg të përbashkët në Evropë, i cili do të formohej në etapa tre-katër vjeçare. Ky plan dymbëdhjetë vjeçar nga shumica konsiderohej jashtëzakonisht ambicioz dhe me gjasa të dështojë, veçanërisht masat që kishin të bënin me sektorin e bujqësisë, duke pasur parasysh shkallën e lartë të kundërshtimit ndaj tyre. Megjithatë, Mansholt mbeti optimist dhe vazhdoi të punojë. Planet e tij do të dakordohenin për kombinimin e pagesave direkte të subvencioneve për drithërat dhe tokën që mund të kultivohej me mekanizma për mbështetjen e çmimit, duke përfshirë çmime të garantuara minimale si dhe tatime dhe kuota mbi importin e mallërave të caktuara nga vendet në zhvillim. Kjo do të inkurajonte produktivitet më të mirë bujqësor, në mënyrë që konsumatorët të kishin furnizim stabil të ushqimit me çmime të përballueshme dhe të sigurohej sektor i zbatueshëm bujqësor në BE. pengesa për t u tejkaluar në rrugën drejt dakordimit të një politike të përbashkët evropiane, mirëpo Mansholt insistoi dhe në vitin 1968 Komisioni publikoi Memorandumin e reformës së Politikës së Përbashkët Bujqësore, e quajtur ndryshe Plani Mansholt. Kryesisht, në këtë Plan thuhej se për të lulëzuar bujqësia, bujqit duhej të modernizohen. Kjo do të garantonte produktivitet dhe do t u mundësonte bujqve të Evropës të jenë të vetë-mjaftueshëm. Politika bujqësore ishte shumë e suksesshme në plotësimin e synimit të vet fillestar për të bërë Evropën më të pavarur me produkte ushqimore. Mirëpo, gjatë 50 viteve të ekzistimit të vet, ajo ka kaluar nëpër ndryshime shumë të mëdha për t u adaptuar me kohërat e reja. Në vitet 1970 politika kishte funksionuar aq mirë, që shpesh kishte teprica të prodhimit të fermave. Gjatë viteve 1970, Mansholt ishte mbrojtës i patundur i masave për të mbrojtur mjedisin, si element kyç i politikës bujqësore. Ai ishte Zëvendës-President i Komisionit në periudhën dhe Presidenti i katërt i tij në periudhën Qëllimi i Mansholtit ishte të parandalojë përsëritjen e urisë së tmerrshme të dimrit, të cilën e përjetoi popullata e Evropës në fund të Luftës së Dytë Botërore. Plani Mansholt parashikonte rivendosjen e vetë-mjaftueshmërisë së Evropës dhe bujqësi të begatë evropiane në një periudhë kohore të padëgjuar. Plani Mansholt Planet e tij fillimisht hasën kundërshtim të konsiderueshëm nga bujqit dhe përfaqësuesit e tyre politikë, të cilët besonin se kjo qasje e përbashkët do t i kërcënohej jetesës së tyre dhe vetëm fermat e mëdha do të ishin në gjendje të mbijetojnë. Kishte shumë Si Komisioner për Bujqësi dhe bujk entuziast, Mansholt trasoi rrugën për Politikën e Përbashkët Bujqësore

19 Komisioni Evropian Zhan Mone: forca bashkuese për lindjen e Bashkimit Evropian Këshilltari politik dhe ekonomik francez, Zhan Mone iu përkushtua kauzës së integrimit evropian. Ai ishte inspirimi i Planit Shuman, i cili parashikonte bashkimin e industrisë së rëndë të Evropës perëndimore. Zhan Mone Mone ishte prej rajonit Konjak të Francës. Kur mbaroi shkollën në moshën 16 vjeç, udhëtoi shumë vende si tregtar konjaku, e më vonë edhe si bankier. Gjatë të dyja luftërave botërore, ai kishte pozita të nivelit të lartë që kishin të bëjnë me koordinimin e prodhimtarisë industriale në Francë dhe në Britani të Madhe. Si këshilltari më i mirë i qeverisë franceze, ai ishte inspirimi kryesor prapa të famshmes Deklaratë të Shumanit të 9 majit 1950, si rezultat i të cilës u krijua Komuniteti Evropian për Thëngjill dhe Çelik dhe si e tillë, konsiderohet si lindja e Bashkimit Evropian. Në periudhën , ai ishte presidenti i parë i organit ekzekutiv të tij. Jeta e hershme Zhan Omer Mari Gabriel Mone u lind më 9 nëntor 1888, në qytetin Konjak në Francë. Pasi përfundoi shkollën në moshën 16 vjeç, babai i tij e dërgoi në Londër, të punojë në biznesin familjar të tregtisë me konjak, meqë kishte kuptuar se aftësitë e shquara ndërpersonale të djalit të tij e bënin atë jashtëzakonisht të përshtatshëm për karrierë në biznesin ndërkombëtar. Dhe vërtetë, nga kjo përvojë e hershme, ai e shetiti botën si një biznesmen i respektuar dhe i suksesshëm. Lufta e Parë Botërore Aplikacioni i tij për t u regjistruar në ushtri u refuzua për arsye shëndetësore në vitin Për t i shërbyer vendit të tij në mënyrë tjetër, ai kontaktoi qeverinë franceze me një propozim për të koordinuar më mirë furnizimet e luftës me Britaninë. Ky propozim u miratua dhe Presidenti i Francës e emëroi atë si ndërmjetës ekonomik mes Francës dhe aleatëve të saj. Meqenëse tregoi zotësi të madhe profesionale gjatë luftës, në moshën 31 vjeç ai u emërua Zëvendës Sekretar i Përgjithshëm i Ligës së Popujve gjatë krijimit të saj në vitin Pas vdekjes së babait të vet në vitin 1923, ai u kthye në Konjak dhe ktheu krejtësisht në mënyrë të suksesshme biznesin e dobësuar familjar. Gjatë viteve të ardhshme, përvoja e tij në fushën e financave ndërkombëtare i ndihmoi të involvohet për së afërmi në riorganizimin e financave nacionale të vendeve të ndryshme të Evropës lindore si Rumania dhe Polonia, të këshillojë qeverinë e Kinës, të ndihmojë në riorganizimin e rrjetit të tyre hekurudhor dhe të ndihmojë në krijimin e një banke në San Fransisko. Lufta e Dytë Botërore Në fillim të Luftës së Dytë Botërore, Mone përsëri ia ofroi shërbimet e veta vendit të tij dhe u bë President i komitetit franko-britanik që u krijua për të koordinuar kombinimin e kapaciteteve prodhuese të të dyja vendeve. Ai i bindi liderët e Britanisë dhe të Francës, Çërçill

20 dhe De Gol të formojnë një union të plotë politik mes dy vendeve, për të luftuar nazizmin, mirëpo plani dështoi në moment të fundit. Plani Mone Më vonë, Mone i ofroi shërbimet e veta për qeverinë e Britanisë, e cila e dërgoi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për të vëzhguar blerjen e furnizimeve për luftë. Ai i la mbresa Presidentit amerikan Ruzvelt dhe shpejt u bë një nga këshilltarët e tij të besueshëm. Ai e stimuloi atë të zgjerojë kapacitetin prodhues për pajisje ushtarake në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, madje edhe para se SHBA të hynte në luftë. Në vitin 1943, Mone u bë anëtar i Komitetit francez për çlirim kombëtar, e cila ishte de fakto qeveria franceze në mërgim në Algjer. Në këtë periudhë ai për herë të parë kishte vizion të qartë që një union i Evropës duhej të rifitonte dhe të ruante paqen. Gjatë një mbledhjeje të këtij këshilli më 5 gusht 1943, Mone deklaroi: Në Evropë nuk do të ketë paqe, nëse shtetet nuk riformohen në bazë të sovrenitetit nacional... Vendet e Evropës janë shumë të vogla për t u garantuar popujve të vet prosperitetin dhe zhvillimin e nevojshëm social. Shtetet evropiane duhet të strukturohen në një federatë... Në vitin 1944, ai mori përgjegjësinë e modernizimit nacional, kurse plani zhvillimor synonte gjallërimin e ekonomisë franceze dhe rindërtimin e vendit pas luftës. Deklarata Shuman Pas miratimit dhe zbatimit të planit të tij, ai filloi të kuptojë se rindërtimi dhe integrimi evropian nuk formësohej në mënyrën që deshte ai dhe në mënyrën që ai besonte se është e drejtë. Nën tensionet gjithnjë e më të mëdha ndërkombëtare, Mone arsyetoi se ishte koha që të merren hapa realë drejt bashkimit evropian dhe ai bashkë me ekipin e vet filloi të punojë në konceptin e Komunitetit Evropian. Më 9 maj 1950, Robert Shuman, Ministri i Punëve të Jashtme të Francës, nxorri të ashtuquajturën Deklaratë të Shumanit në emër të qeverisë së Francës. Kjo Deklaratë u inicua dhe u përgatit nga Mone dhe propozonte vendosjen e prodhimtarisë gjermanofranceze të thëngjillit dhe çelikut nën një Autoritet të Lartë. Ideja e kësaj ishte se nëse prodhimi i këtyre burimeve ndahej në mes të dy shteteve më të fuqishme të kontinentit, do të parandalonte çdo luftë në të ardhmen. Pasi që qeveritë e Gjermanisë, Italisë, Hollandës, Belgjikës dhe Luksemburgut reaguan favorshëm, kjo deklaratë vuri bazat e Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik, paraardhësi i Komunitetit Ekonomik Evropian dhe pastaj Bashkimit Evropian. Pas dështimit të krijimit të Komunitetit Evropian të Mbrojtjes në vitin 1954, Mone themeloi Komitetin e Veprimit për Shtetet e Bashkuara të Evropës. Ky komitet u krijua për të ngjallur frymën e integrimit evropian dhe ishte forca shtytëse kryesore e shumë zhvillimeve në integrimin evropian, siç ishte krijimi i Tregut të Përbashkët, Sistemi Evropian Monetar, samitet në Këshillin Evropian dhe zgjedhjet e Parlamentit Evropian me votim të përgjithshëm. Pavarësisht se përfundoi arsimin formal në moshën 16 vjeç dhe atë me shumë probleme, Zhan Mone u bë njeri me shumë role: biznesmen ndërkombëtar, financier, diplomat dhe burrë shteti. Mirëpo, ai asnjëherë nuk u zgjodh në asnjë post publik dhe prandaj nuk kishte asnjëherë fuqinë zyrtare politike për t i zbatuar qëndrimet e veta. Ishte dhuntia e tij e bindjes dhe argumentimit me të cilën ai ua mbushi mendjen liderëve evropianë të punojnë drejt interesave të përbashkëta dhe të kuptojnë dobitë e bashkëpunimit. Zhan Mone fillon prodhimin e parë të hekurit të përpunuar në suaza të Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe Çelik

21 Komisioni Evropian Robert Shuman (Robert Schuman): arkitekti i projektit për integrim evropian Robert Shuman Burrështetasi Robert Shuman, avokat i kualifikuar dhe ministër i punëve të jashtme të Francës në periudhën , konsiderohet si një nga themeluesit e unitetit evropian. Shuman u lind në Luksemburg dhe u influencua nga mjedisi i tij në rajonin kufitar gjermanofrancez. Pavarësisht nga përvoja e tij ose si rezultat i kësaj përvoje në Gjermaninë naziste, ai e dinte se vetëm pajtimi i qëndrueshëm me Gjermaninë mund të formonte bazë për një Evropë të bashkuar. I deportuar në Gjermani në vitin 1940, ai u bashkua me Rezistencën e Francës pas ikjes, dy vjet më vonë. Pavarësisht nga kjo, ai nuk tregoi shenja pakënaqësie kur pas luftës u bë ministër i punëve të jashtme. Në bashkëpunim me Zhan Mone, ai përpiloi Planin Shuman të njohur në nivel ndërkombëtar, të cilin e publikoi më 9 maj 1950, datë kjo që sot njihet si ditëlindja e Bashkimit Evropian. Ai propozoi kontroll të përbashkët të prodhimit të thëngjillit dhe çelikut, materialet më të rëndësishme për industrinë e armatimit. Ideja themelore ishte që mospasja e kontrollit mbi prodhimin e thëngjillit dhe çelikut do të pamundësonte luftën. Shuman informoi për këtë plan kancelarin gjerman Adenauer, i cili menjëherë arsyetoi mundësinë e një Evrope paqesore dhe u dakordua. Menjëherë pas kësaj reaguan qeveritë e Italisë, Belgjikës, Luksemburgut dhe Hollandës. Gjashtë shtetet nënshkruajtën marrëveshjen për Komunitetin Evropian për Thëngjill dhe Çelik në Paris, në prill Kështu, Evropa filloi si iniciativë e paqes. Shuman gjithashtu përkrahu formimin e politikës së përbashkët evropiane të mbrojtjes, dhe mbajti postin e Presidentit të Parlamentit Evropian në periudhën Jeta e hershme Robert Shuman kishte formim të vërtetë evropian: u lind më 29 qershor 1886 në Luksemburg; babai i tij ishte francez që u bë gjerman kur rajoni ku jetonin u aneksua nga Gjermania, ndërsa nëna ishte nga Luksemburgu. Mirëpo Shumani u lind si qytetar gjerman. Në vitin 1919, pas Luftës së Parë Botërore, kur rajoni Alsace-Lorraine iu kthye Francës, ai u bë francez. Para luftës ai studioi drejtësi, ekonomi, filozofi politike, teologji dhe statistikë në Universitet në Bon, Mynih, Berlin dhe në Strazburg, dhe u diplomua në drejtësi me nderin më të lartë nga Universiteti i Strazburgut. Pas diplomimit, ai hapi zyrën e vet të avokaturës në Metz, në vitin Dy vjet më vonë shpërtheu Lufta e Dytë Botërore. Shuman u lirua nga shërbimi ushtarak për arsye shëndetësore. Pas përfundimit të luftës, ai u aktivizua në politikë, duke filluar karrierën e tij në shërbimin publik si deputet i Parlamentit të Francës për rajonin Moselle. Kur filloi Lufta e Dytë Botërore, Shuman ishte ministër i ri në qeverinë e Francës. Gjatë luftës ai ishte aktiv në rezistencën franceze dhe u zu rob. Mezi i shpëtoi deportimit në kampin e përqëndrimit në Dachau, dhe iku në zonën e lirë të Francës ku u fsheh pasi që nazistët pushtuan zonën. Duke qenë i fshehur dhe

22 me marka të perandorisë (Reichsmark) si shpërblim për kokën e tij, ai i sfidoi gjermanët gjatë tre viteve të ardhshme. Ai refuzoi ftesën e liderit francez në mërgim - de Gol për të shkuar në Londër, duke preferuar të qëndrojë me bashkatdhetarët e tij në Francën e pushtuar nga nazistët. Pas luftës ai u kthye në politikën nacionale në një varg poste të larta: së pari si Ministër i Financave, pastaj si Kryeministër në vitin 1947, Ministër i Punëve të Jashtme në periudhën dhe sërish si Ministër i Financave në periudhën Ai ishte negociatori kryesor i traktateve më të rëndësishme dhe iniciativave si Këshilli i Evropës, Plani Marshall dhe NATO: të gjitha iniciativat synonin bashkëpunim më të madh përbrenda aleancës perëndimore dhe unifikim të Evropës. Mirëpo, ajo për të cilën Shumani u bë më i njohur tani quhet Deklarata Shuman në të cilën i propozoi Gjermanisë dhe vendeve të tjera të Evropës të punojnë së bashku drejt bashkimit të interesave të tyre ekonomike. Ai ishte i bindur se kur të lidheshin këto, lufta jo vetëm që do të bëhej thjesht e paimagjinueshme, por edhe materialisht e pamundur. Brenda një viti, më 18 prill 1951, gjashtë shtetet themeluese nënshkruajtën Traktatin e Parisit. Ky traktat krijoi Komunitetin për Thëngjill dhe Çelik Komuniteti i parë supranacional i Evropës. Kjo organizatë e re trasoi rrugën për Komunitetin Ekonomik Evropian dhe më vonë edhe për Bashkimin Evropian, i cili ende funksionon me institucionet innovative evropiane që u konceptuan në vitin Mirëpo, përpjekjet e tij nuk u ndalën këtu. Ai u bë ithtar i flaktë i integrimit të mëtejshëm me një Komunitet Evropian të Mbrojtjes dhe në vitin 1958 ai u bë Presidenti i parë i paraardhësit të Parlamentit të tanishëm Evropian. Kur mbaroi mandatin, Parlamenti i dhuroi titullin Babai i Evropës. Për shkak të rëndësisë së Deklaratës Shuman më 9 maj 1950, kjo ditë është caktuar si Dita e Evropës. Dhe për nder të punës së tij revolucionare drejt një Evrope të bashkuar, selia e disa institucioneve të Bashkimit Evropian në Bruksel mban emrin e tij. Deklarata e Shumanit Në një fjalim më 9 maj 1950, të inspiruar dhe kryesisht të përpiluar nga Zhan Mone, Shuman propozoi vendosjen e prodhimtarisë franko-gjermane të thëngjillit dhe çelikut nën një Autoritet të Lartë. Kjo organizatë do të ishte e hapur për pjesëmarrje për vendet e tjera të Evropës. Ky bashkëpunim duhej të dizejnohej në mënyrë që do të krijonte interesa të përbashkëta mes vendeve të Evropës, gjë që do të shpiente drejt integrimit gradual politik, një kusht që do të qetësonte marrëdhëniet midis tyre: Evropa nuk do të bëhet krejt menjëherë, ose në bazë të një plani të vetëm. Ajo do të ndërtohet me anë të arritjeve konkrete, të cilat së pari krijojnë një solidaritet de fakto. Bashkimi i popujve të Evropës kërkon eliminimin e armiqësisë së vjetër mes Francës dhe Gjermanisë. Fjalimi i tij nuk hasi në veshë të shurdhër, ngase Kancelari gjerman Adenauer shumë shpejt dha përgjigje pozitive, ashtu si edhe qeveritë e Hollandës, Belgjikës, Italisë dhe Luksemburgut. Shuman duke mbajtur fjalimin e tij të famshëm më 9 maj 1950, dita që sot festohet si ditëlindja e BE-së

23 Komisioni Evropian Pol Henri-Spak (Paul Henri Spaak): vizioner evropian dhe bindës i talentuar Burrështetas evropian Karriera e gjatë politike e belgut Pol-Henri Spak plotësisht meriton këtë titull. Pol-Henri Spak Nationaal Archief/Spaarnestad Photo Duke gënjyer për moshën e vet, ai u pranua në ushtrinë belge gjatë Luftës së Parë Botërore, dhe kaloi dy vjet si rob lufte i gjermanëve. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, tashmë si ministër i punëve të jashtme, ai më kot bëri përpjekje për të ruajtur neutralitetin e Belgjikës. Bashkë me qeverinë ai shkoi në mërgim, së pari në Paris e më vonë në Londër. Pas çlirimit të Belgjikës, Spak shërbeu si Ministër i Punëve të Jashtme dhe si Kryeministër. Madje edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai kishte plane të formuluara për bashkim të vendeve të Beneluksit, dhe menjëherë pas luftës ai bëri fushatë për bashkimin e Evropës, duke mbështetur Komunitetin Evropian për Thëngjill dhe Çelik dhe komunitetin evropian të mbrojtjes. Për Spak, bashkimi i vendeve me obligime detyruese të traktateve ishte mënyra më efektive për të garantuar paqe dhe stabilitet. Ai mundi të arrijë këto qëllime si president i mbledhjes së parë të plotë të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (1946) dhe si Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s ( ). Spak ishte figurë udhëheqëse në formulimin e përmbajtjes së Traktatit të Romës. Në Konferencën Mesina në vitin 1955, gjashtë qeveritë pjesëmarrëse emëruan atë president të komitetit të punës që përgatiti Traktatin. Ngritja përmes politikës belge I lindur më 25 janar 1899 në Shaerbek, të Belgjikës, Pol-Henri Spak u rrit në një familje të shquar belge aktive në politikë. Gjyshi i tij, Pol Janson, ishte anëtar i shquar i Partisë Liberale kurse nëna e tij socialiste, Mari Janson, ishte gruaja e parë në Senatin e Belgjikës. Ai kishte edhe një dajë në politikë, Pol-Emile Janson, i cili ishte Kryeministër i Belgjikës në fund të viteve Spak u bashkua në ushtrinë belge gjatë Luftës së Parë Botërore, pasi që gënjeu për moshën e vet. Mirëpo, shumë shpejt u zu rob nga gjermanët dhe kaloi dy vitet e ardhshme i robëruar në një kamp lufte. Pas luftës, Spak studioi drejtësi. Gjatë kësaj kohe, ai zhvilloi dashuri për sportin, madje edhe luajti për ekipin e tenisit të Belgjikës në vitin 1922, në turneun Dejvis Kap (Davis Cup). Pas diplomimit, Spak hyri në një zyrë avokature në Bruksel. Në vitin 1920 ai u anëtarësua në Partinë Socialiste Belge të Punës. Ai u ngrit shumë shpejt në politikën nacionale për t u bërë Kryeministër i Belgjikës në vitin Gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai ishte Ministër i Punëve të Jashtme në qeverinë e mërguar të Belgjikës, në Londër Kur u kthye në Bruksel në vitin 1944, ai shërbeu në qeveritë e

24 pasluftës si Ministër i Punëve të Jashtme dhe Kryeministër. Në vitin 1945, Spak fitoi rëndësi ndërkombëtare, kur u zgjodh si Kryesues i seancës së parë të Asamblesë së Përgjithshme të Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Në vitin 1956 ai u zgjodh si Sekretar i Përgjithshëm nga Këshilli i Organizatës së Traktatit Veri-Atlantik (NATO). Kontributi për Evropën propozuan rinisjen e integrimit evropian, e cila do të ndodhte në bazë të një tregu të përbashkët dhe integrim në sektorët e transportit dhe energjisë bërthamore. Raporti Spak ishte bazë për Konferencën Ndërqeveritare mbi Tregun e Përbashkët dhe Euratom në vitin 1956, dhe çoi drejt Traktateve të Romës, të nënshkruajtura më 25 mars 1957, të cilat themeluan Komunitetin Ekonomik Evropian në vitin Spak nënshkruajti traktatin për Belgjikën. Spak ishte i njohur për retorikën e tij të talentuar: ai i bënte njerëzit ta dëgjojnë, dhe posedonte artin e bindjes. Këto talente, në kombinim me vizionin e tij për bashkëpunim evropian, e bënë atë një nga kontribuesit më të mëdhenj të projektit për integrim evropian. Formimi i Beneluksit Edhepse pjesa më e madhe e Evropës ishte e shkatërruar pas Luftës së Dytë Botërore, Spak pa një mundësi për ta bërë Evropën një kontinent të fuqishëm sërish, me anë të bashkëpunimit ekonomik dhe politik. Lufta i qartësoi atij se puna e përbashkët drejt një synimi të përbashkët ishte shumë më produktive se sa lufta kundër njeri tjetrit. Spak ishte një nga burrat që tani i konsiderojmë si themeluesit e BE-së, meqenëse ai pa potencialin e unifikimit të Evropës së pasluftës. Dëshmi për këtë është formimi i Beneluksit në vitin Ndërsa Spak punonte nga Londra, lufta në kontinent vazhdonte rrjedhën e vet destruktive. Mirëpo, së bashku me kolegët e vet nga Hollanda dhe Luksemburgu, Spak punonte në një projekt plotësisht të ri dhe shumë ambicioz. Në vitin 1944, lindi Beneluksi: unioni doganor mes Belgjikës, Hollandës dhe Luksemburgut. Ishte një ide e thjeshtë por nuk ishte parë dhe nuk ishte bërë më parë. Përbrenda kufijve të tre vendeve do të garantohej lëvizja e lirë e parave, njerëzve, shërbimeve dhe mallërave: një inspirim për integrimin evropian. Gjatë jetës së tij politike, Spak gjithnjë mbronte me vrull rëndësinë e integrimit evropian dhe pavarësinë e Komisionit Evropian: Evropa e të nesërmes duhet të jetë Evropë supranacionale, deklaroi ai për të kundërshtuar Planin Fushe (Fouchet Plan) të Presidentit francez de Gol në vitin 1962, i cili përpiqej të bllokojë hyrjen e Britanisë në Komunitetet Evropiane dhe të nënçmojë themelet e tyre supranacionale. Uniteti evropian që e parashikonte Spak, ishte kryesisht ekonomik. Burrështetasi belg dëshironte bashkim politik por jo vetëm në bazë të vendeve të Tregut të Përbashkët. Prandaj, ai ishte kundër veprimeve të mëtejshme deri sa të realizohej integrimi ekonomik britanik në union. Ai u pensionua nga politika në vitin 1966 dhe vdiq në Bruksel në vitin Evropian i patundur Spak është shkruar në librat e historisë si forcë shtytëse e integrimit evropian. Edhe para fillimit aktual të çdo bashkëpunimi ekonomik dhe politik evropian, ai besonte në projektin evropian. Ai ishte një evropian i patundur dhe shikonte përtej kufijve të vendit të tij. Konferenca Mesina Në vitin 1955, Konferenca Mesina e liderëve evropianë, zgjodhi Spakun kryesues të komitetit (Komiteti Spak), përgjegjës për përgatitjen e raportit mbi krijimin e këtij tregu të përbashkët evropian. Gjatë Konferencës në Mesina, tre shtetet e Beneluksit Spak duke nënshkruajtur traktatin e Evropës, në emër të Belgjikës në vitin 1965

25 Komisioni Evropian Altiero Spinelli: një federalist i paepur Politikani italian Altiero Spinelli ishte një nga themeluesit e Bashkimit Evropian. Ai ishte figura kryesore në propozimin e Parlamentit Evropian për një Traktat mbi një Bashkim Evropian federal i ashtuquajtur Plani Spinelli. Ky u miratua në vitin 1984 nga një shumicë dërmuese në Parlament dhe siguroi inspirim të rëndësishëm për forcimin e Traktateve të BE-së në vitet 1980 dhe Altiero Spinelli dhe krijoi Institutin për Çështje Ndërkombëtare në Romë. Në moshën 17 vjeç, Spinelli u bashkua me Partinë Komuniste, dhe si pasojë e kësaj u burgos nga regjimi fashist italian në periudhën prej 1927 deri në Në fund të Luftës së Dytë Botërore, ai themeloi Lëvizjen Federaliste në Itali. Në rolin e tij si këshilltar i personaliteteve si De Gasperi, Spak dhe Mone, ai punonte për unifikimin e Evropës. Ai gjithashtu shtyu përpara kauzën e Evropës në fushën akademike Si anëtar i Komisionit Evropian ai mori përsipër fushën e politikës së brendshme nga viti 1970 deri në Ai shërbeu tre vjet si Deputet i Parlamentit të Italisë për Partinë Komuniste para se të zgjidhej për Parlamentin Evropian në vitin Jeta e hershme Altiero Spinelli u lind në Romë, më 31 gusht 1907 në një familje socialiste. Ai filloi të merret aktivisht me politikë në Partinë Komuniste Italiane në moshë të hershme. Në vitin 1926, si rezultat i aktiviteteve të tij në Partinë Komuniste, ai u arrestua dhe u dënua në Tribunalin Special Fashist të Musolinit me 16 vjet e 8 muaj arrest. Dhjetë nga këto vite i kaloi në burg dhe gjashtë te tjera në izolim. Gjatë gjithë kësaj kohe, ai nuk pranoi të heqë dorë nga idealet e tij dhe të pendohet, edhepse kjo do të nënkuptonte faljen e tij. Derisa ishte në burg, ai studionte në mënyrë të zjarrtë dhe u bë përkrahës i pasionuar i integrimit supranacional. Ai kritikoi disa nga pozitat politike të Partisë Komuniste. Zhgënjimi i tij me Partinë dhe njohuria që e kishte fituar gjatë studimit e bëri atë që të braktisë komunistët dhe t i bashkohet kauzës Federaliste. Gjatë kësaj periudhe, ai u mbajt peng në ishullin e vogël Ventotene, ku filluan të formësohen idetë e tij federaliste. Ai u bind se një lëvizje mbarë evropiane drejt federalizmit do të ndihmonte për neutralizimin e forcës destruktive të nacionalizmit. Manifesti Ventotene Gjatë kohës që e kaloi në Ventotene, Spinelli lexoi punimet e disa teoristëve federalistë. I inspiruar nga mendimet dhe idetë e tyre, ai bashkë me të burgosur të tjerë politikë hartuan Manifestin Ventotene ku ai përcaktoi fokusin e vizionit të tij federalist dhe ardhmërinë e Evropës. Manifesti është një nga dokumentet e para që përkrah kushtetutën e Evropës. Fillimisht i quajtur Drejt një Evrope të Lirë dhe të Bashkuar, manifesti thekson se çdo fitore mbi fuqitë fashiste do të ishte e padobishme, nëse do të çonte drejt themelimit të vetëm një verzioni tjetër të sistemit të vjetër

26 evropian të shteteve-kombe sovrane, por vetëm në aleanca të ndryshme. Kjo do të sillte luftë tjetër botërore. Manifesti propozonte formimin e federates supranacionale evropiane të shteteve, synimi primar i të cilës ishte të bashkojë shtetet e Evropës në atë masë që do të pamundësonte luftërat e ardhshme. Lëvizja Federaliste Pas lirimit të tij nga izolimi, në vitin 1943, shkrimet e tij shërbyen si program për Lëvizjen Federaliste të Evropës (Movimento Federalista Europeo) të cilën ai e krijoi po të njejtin vit. Gjatë pjesës së mbetur të viteve 1940 dhe 1950, Spineli u bë mbështetës i vendosur i kauzës Federaliste për një Evropë të bashkuar. Gjatë kësaj periudhe, ai kritikoi mungesën e progresit në përpjekjet për të arritur integrim evropian. Ai besonte se bashkëpunimi ndërqeveritar me sovranitet të plotë nacional në organizatat si OECD dhe Këshilli i Evropës nuk ishte i mjaftueshëm. Për këtë arsye, ai u angazhua në mënyrë të palëkundur për integrimin evropian. Për shembull, si këshilltar politik i Kryeministrit të atëhershëm italian, Alcide de Gasperi, ai e bindi atë të insistojë për formimin e Komunitetit Evropian të Mbrojtjes, edhepse ky plan përfundimisht dështoi, gjë që zhgënjeu shumë Spinelin. Klubi i Krokodilëve Plani Spineli Më 14 shkurt 1984, Parlamenti Evropian miratoi propozimin e tij me mazhorancë dërmuese dhe aprovoi Propozim Traktatin që themelonte Bashkimin Evropian, të ashtuquajturin Plan Spineli. Megjithëse parlamentet nacionale dështuan ta nënshkruajnë traktatin, dokumenti ofronte bazë për Aktin e Vetëm Evropian të vitit 1986, i cili hapi kufijtë nacionalë për tregun e përbashkët, dhe për Traktatin e Mastrihtit të vitit 1992 që formonte Bashkimin Evropian. Entuziazmi i Spinelit e bindi Presidentin francez Miteran të promovonte pezullimin e armiqësisë franceze vetëm drejt një qasjeje ndërqeveritare për Evropën. Kjo shtoi vrullin e shumë qeverive të Evropës për të çuar përpara procesin e integrimit evropian. Edhepse nuk u realizuan të gjitha idetë e tij ambicioze, Altiero Spineli ndoqi papërkulshëm qëllimin e tij për qeveri supranacionale të Evropës, për të parandaluar luftërat e mëtejshme dhe për të bashkuar vendet e këtij kontinenti në një Evropë të bashkuar. Mendimet e tij inspiruan shumë ndryshime në Bashkimin Evropian, veçanërisht pushtetin e shtuar dukshëm të Parlamentit Evropian. Lëvizja Federaliste ende mban mbledhje të rregullta në ishullin e vogël Ventotene. Altiero Spineli vdiq në vitin 1986 dhe godina kryesore e Parlamentit Evropian në Bruksel mban emrin e tij. Gjatë vitit 1960, Spineli ishte këshilltar qeveritar dhe hulumtues, themeloi Institutin e Çështjeve Ndërkombëtare në Romë, dhe ishte anëtar i Komisionit Evropian prej 1970 deri në Në vitin 1979 ai u zgjodh Deputet i Parlamentit Evropian. Si deputet i Parlamentit Evropian, ai edhe një herë shfrytëzoi mundësinë të promovojë vizionin e vet Federalist për Evropën. Në vitin 1980, bashkë me deputetët e tjerë me mendime federaliste, ai themeloi Klubin e Krokodilëve, të emërtuar sipas restoranit ku ata shkonin shpesh në Strazburg. Klubi i Krokodilëve deshte një traktat të ri evropian. Anëtarët nxorrën një propozim që Parlamenti të themelojë një komitet të veçantë që do të hartojë propozim për një traktat të ri lidhur me Bashkimin Evropian, në emër të një kushtetute të Evropës. Spineli në Parlamentin Evropian, pas miratimit të planit të tij për Evropë federalenë vitin 1984.

Ligji I Ohmit Gjatë rrjedhës së rrymës nëpër përcjellës paraqitet. rezistenca. Georg Simon Ohm ka konstatuar

Ligji I Ohmit Gjatë rrjedhës së rrymës nëpër përcjellës paraqitet. rezistenca. Georg Simon Ohm ka konstatuar Rezistenca elektrike Ligji I Ohmit Gjatë rrjedhës së rrymës nëpër përcjellës paraqitet rezistenca. Georg Simon Ohm ka konstatuar varësinë e ndryshimit të potencialit U në skajët e përcjellësit metalik

Διαβάστε περισσότερα

Α ί τ η σ η Δ ή λ ω σ η σ υ μ μ ε τ ο χ ή ς

Α ί τ η σ η Δ ή λ ω σ η σ υ μ μ ε τ ο χ ή ς ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ «Μ Ε Τ Α Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η» Γ Λ Υ Κ Ο Μ Ι Λ Ι Δ Ρ Ο Π Ο Λ Η Σ Α ί τ η σ η Δ ή λ ω σ η σ υ μ μ ε τ ο χ ή ς Πόλη ή Χωριό Σας

Διαβάστε περισσότερα

SI TË BËHENI NËNSHTETAS GREK? (Udhëzime të thjeshtuara rreth marrjes së nënshtetësisë greke)*

SI TË BËHENI NËNSHTETAS GREK? (Udhëzime të thjeshtuara rreth marrjes së nënshtetësisë greke)* SI TË BËHENI NËNSHTETAS GREK? (Udhëzime të thjeshtuara rreth marrjes së nënshtetësisë e)* KUSH NUK MUND TË Për shtetasit e vendeve jashtë BEsë Ata që nuk kanë leje qëndrimi ose kanë vetëm leje të përkohshme

Διαβάστε περισσότερα

NDËRTIMI DHE PËRMBAJTJA E PUNIMIT

NDËRTIMI DHE PËRMBAJTJA E PUNIMIT NDËRTIMI DHE PËRMBAJTJA E PUNIMIT Punimi monografik Vështrim morfo sintaksor i parafjalëve të gjuhës së re greke në krahasim me parafjalët e gjuhës shqipe është konceptuar në shtatë kapituj, të paraprirë

Διαβάστε περισσότερα

Mbrojtja Ndërkombëtare e Lirive Dhe Të Drejtave Të Njeriut Përgatiti: puqa

Mbrojtja Ndërkombëtare e Lirive Dhe Të Drejtave Të Njeriut Përgatiti: puqa MBROJTJA NDËRKOMBËTARE E LIRIVE DHE TË DREJTAVE TË NJERIUT Mbrojtja Ndërkombëtare e Lirive Dhe Të Drejtave Të Njeriut Përgatiti: puqa DR. GJYLIETA MUSHKOLAJ MBROJTJA NDËRKOMBËTARE E LIRIVE DHE TË DREJTAVE

Διαβάστε περισσότερα

KËSHILLI I BASHKIMIT EVROPIAN

KËSHILLI I BASHKIMIT EVROPIAN KËSHILLI I BASHKIMIT EVROPIAN ue.eu.int/de/summ.htm Roli Juaj si ministër i një vendi anëtar Procesi i vendimmarrjes në Bashkimin Evropian është i ndarë në mënyrë ekzakte mes institucioneve të komunitetit

Διαβάστε περισσότερα

Fluksi i vektorit të intenzitetit të fushës elektrike v. intenzitetin të barabartë me sipërfaqen të cilën e mberthejnë faktorët

Fluksi i vektorit të intenzitetit të fushës elektrike v. intenzitetin të barabartë me sipërfaqen të cilën e mberthejnë faktorët Ligji I Gauss-it Fluksi i ektorit të intenzitetit të fushës elektrike Prodhimi ektorial është një ektor i cili e ka: drejtimin normal mbi dy faktorët e prodhimit, dhe intenzitetin të barabartë me sipërfaqen

Διαβάστε περισσότερα

PASQYRIMET (FUNKSIONET)

PASQYRIMET (FUNKSIONET) PASQYRIMET (FUNKSIONET) 1. Përkufizimi i pasqyrimit (funksionit) Përkufizimi 1.1. Le të jenë S, T bashkësi të dhëna. Funksion ose pasqyrim nga S në T quhet rregulla sipas së cilës çdo elementi s S i shoqëronhet

Διαβάστε περισσότερα

Këtë broshurë dhe sqarime të tjera mbi UE mund t'i gjeni në: europa.eu.int/comm/publications

Këtë broshurë dhe sqarime të tjera mbi UE mund t'i gjeni në: europa.eu.int/comm/publications Unioni Europian Këtë broshurë dhe sqarime të tjera mbi UE mund t'i gjeni në: europa.eu.int/comm/publications Komisioni Europian Drejtoria e përgjithshme për shtyp dhe komunikime Botime B-1049 Bruksel Doracaku

Διαβάστε περισσότερα

VENDIM Nr.803, date PER MIRATIMIN E NORMAVE TE CILESISE SE AJRIT

VENDIM Nr.803, date PER MIRATIMIN E NORMAVE TE CILESISE SE AJRIT VENDIM Nr.803, date 4.12.2003 PER MIRATIMIN E NORMAVE TE CILESISE SE AJRIT Ne mbështetje te nenit 100 te Kushtetutës dhe te nenit 5 te ligjit nr.8897, date 16.5.2002 "Për mbrojtjen e ajrit nga ndotja",

Διαβάστε περισσότερα

PJESËMARRJA QYTETARE NË KOSOVË

PJESËMARRJA QYTETARE NË KOSOVË NE DHE ATA PJESËMARRJA QYTETARE NË KOSOVË PJESËMARRJAQYTETARENËKOSOVË AUTORË: BesnikeKoçani TaulantHoxha MBLEDHJADHEPËRPUNIMIITËDHËNAVE: BesnikeKoçani SuzanaArni RinaKrasniqi DIZAJNDHEGRAFIKË: FidanHallaqi

Διαβάστε περισσότερα

Definimi dhe testimi i hipotezave

Definimi dhe testimi i hipotezave (Master) Ligjerata 2 Metodologjia hulumtuese Definimi dhe testimi i hipotezave Prof.asc. Avdullah Hoti 1 1 Përmbajtja dhe literatura Përmbajtja 1. Definimi i hipotezave 2. Testimi i hipotezave përmes shembujve

Διαβάστε περισσότερα

Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës

Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës Hyrje Teoritë e tregtisë ndërkombëtare; Modeli i Rikardos; Modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Teoritë

Διαβάστε περισσότερα

Propozim për strukturën e re tarifore

Propozim për strukturën e re tarifore Propozim për strukturën e re tarifore (Tarifat e energjisë elektrike me pakicë) DEKLARATË Ky dokument është përgatitur nga ZRRE me qëllim të informimit të palëve të interesuara. Propozimet në këtë raport

Διαβάστε περισσότερα

Tregu i tët. mirave dhe kurba IS. Kurba ose grafiku IS paraqet kombinimet e normave tët interesit dhe nivelet e produktit tët.

Tregu i tët. mirave dhe kurba IS. Kurba ose grafiku IS paraqet kombinimet e normave tët interesit dhe nivelet e produktit tët. Modeli IS LM Të ardhurat Kështu që, modeli IS LM paraqet raportin në mes pjesës reale dhe monetare të ekonomisë. Tregjet e aktiveve Tregu i mallrave Tregu monetar Tregu i obligacioneve Kërkesa agregate

Διαβάστε περισσότερα

Politika e zhvillimit rajonal Dr.Sc.Iliriana Bekteshi

Politika e zhvillimit rajonal Dr.Sc.Iliriana Bekteshi Politika e zhvillimit rajonal Dr.Sc.Iliriana Bekteshi 2011 / 2012 ibekteshi 1 Industrializimi si metodë e zhvillimit të vendeve (viseve) jo mjaft të zhvilluara Kur kemi të bëjmë me industrializimi si metodë

Διαβάστε περισσότερα

08:30 ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ ONKOLOGJIA Νέα Εποχή Një epokë στην Αντιμετώπιση e Re në trajtimin του Καρκίνου e tumoreve

08:30 ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ ONKOLOGJIA Νέα Εποχή Një epokë στην Αντιμετώπιση e Re në trajtimin του Καρκίνου e tumoreve E shtunë 20 Nëntor 2010 Σαββάτο 20 Νοεμβρίου 2010 Ώρα Έναρξης 08:30 Ora 1o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:: ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Νέα Εποχή στην Αντιμετώπιση του Καρκίνου SEMINARI

Διαβάστε περισσότερα

E shtunë 5 Shkurt 2011. Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011 08:30. Ώρα Έναρξης TEMATIKA: ORTOPEDIA

E shtunë 5 Shkurt 2011. Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011 08:30. Ώρα Έναρξης TEMATIKA: ORTOPEDIA E shtunë 5 Shkurt 2011 Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011 Ώρα Έναρξης 08:30 Ora 2o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ SEMINARI I 2-të SHKENCOR I SPITALIT HYGEIA TIRANË

Διαβάστε περισσότερα

Përmbajtja. Spanja 7 Sllovakia 31 Rumania 51 Greqia 91 Qiproja 121 Serbia 137 Bosna dhe Hercegovina 153

Përmbajtja. Spanja 7 Sllovakia 31 Rumania 51 Greqia 91 Qiproja 121 Serbia 137 Bosna dhe Hercegovina 153 Kosova Thërret Konferencë ndërkombëtare për Kosovën, BE-në dhe rajonin - Promovim i studimeve për marrëdhëniet e BE-së, disa vendeve të rajonit dhe Kosovës Kosova Thërret Konferencë ndërkombëtare për Kosovën,

Διαβάστε περισσότερα

INTEGRITETI GJYQËSOR NË KOSOVË

INTEGRITETI GJYQËSOR NË KOSOVË INTEGRITETI GJYQËSOR NË KOSOVË 2014 PROGRAMI I KOMBEVE TË BASHKUARA PËR ZHVILLIM Prishtinë ZYRA E KOMBEVE TË BASHKUARA KUNDËR DROGËS DHE KRIMIT Vjenë INTEGRITETI GJYQËSOR NË KOSOVË 1 RAPORT I VLERËSIMIT

Διαβάστε περισσότερα

Disa tregues dhe karakteristika të Zhvillimit Ekonomik të Kosovës

Disa tregues dhe karakteristika të Zhvillimit Ekonomik të Kosovës Universiteti i Prishtinës Fakulteti Ekonomik Prishtinë, Studimet master EKONOMIKSI I ZHVILLIMIT TË KOSOVËS DISA TREGUES DHE KARKATERISTIKA TË ZHVILLIMIT EKONOMIK TË KOSOVËS Prishtinë 2018 1 Disa tregues

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη στην εφημερίδα PANORAMA 9/2/09

Συνέντευξη στην εφημερίδα PANORAMA 9/2/09 Συνέντευξη στην εφημερίδα PANORAMA 9/2/09 Στον Robert Rakipllari ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κα Μπακογιάννη, επισκέπτεστε την Αλβανία με την ιδιότητα της προεδρεύουσας του ΟΑΣΕ, παραμονές των βουλευτικών εκλογών. Ποια

Διαβάστε περισσότερα

Q k. E = 4 πε a. Q s = C. = 4 πε a. j s. E + Qk + + k 4 πε a KAPACITETI ELEKTRIK. Kapaciteti i trupit të vetmuar j =

Q k. E = 4 πε a. Q s = C. = 4 πε a. j s. E + Qk + + k 4 πε a KAPACITETI ELEKTRIK. Kapaciteti i trupit të vetmuar j = UNIVERSIEI I PRISHINËS KAPACIEI ELEKRIK Kapaciteti i trupit të vetmuar Kapaciteti i sferës së vetmuar + + + + Q k s 2 E = 4 πε a v 0 fusha në sipërfaqe të sferës E + Qk + + + + j = Q + s + 0 + k 4 πε a

Διαβάστε περισσότερα

Pse është i rëndësishëm izolimi

Pse është i rëndësishëm izolimi Pse është i rëndësishëm izolimi Rezymeja e raportit për qëndrueshmëri 2010 Pse është i rëndësishëm izolimi? Roli ynë Kompania Knauf Insulation gjatë dhjetë vitive të kaluara ka realizuar një rritje evidente

Διαβάστε περισσότερα

Rekomandimi Rec (2003) i Këshillit të Ministrave drejtuar shteteve antare mbi organizimin e Kujdesit Paliativ

Rekomandimi Rec (2003) i Këshillit të Ministrave drejtuar shteteve antare mbi organizimin e Kujdesit Paliativ Rekomandimi Rec (2003) i Këshillit të Ministrave drejtuar shteteve antare mbi organizimin e Kujdesit Paliativ Pranuar nga Këshilli i Ministrave më 12 Nëntor 2003 në mbledhjen e 860-të të Zëvendësministrave.

Διαβάστε περισσότερα

FINANCIMI BUJQËSOR NË KOSOVË

FINANCIMI BUJQËSOR NË KOSOVË FINANCIMI BUJQËSOR NË KOSOVË RAPORTI I STUDIMIT BFC Max-Högger-Strasse 6 CH-8048 Zurich, Switzerland Phone: Fax: +41 44 78422 22 +41 44 78423 23 info@bfconsulting.com www.bfconsulting.com Rr. Perandori

Διαβάστε περισσότερα

forum SEKTORI BANKAR: NDIHMESË APO BARRIERË

forum SEKTORI BANKAR: NDIHMESË APO BARRIERË forum SEKTORI BANKAR: NDIHMESË APO BARRIERË forum 2015 Përmbledhja e sistemit bankar në Kosovë 1 SEKTORI BANKAR: NDIHMESË APO BARRIERË Këte analizë e ka punuar INSTITUTI RIINVEST SEKTORI BANKAR: ndihmesë

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί η νέα γενιά Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα χάνει στη γλώσσα της; Νίκος Γογωνάς

Γιατί η νέα γενιά Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα χάνει στη γλώσσα της; Νίκος Γογωνάς Γιατί η νέα γενιά Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα χάνει στη γλώσσα της; Νίκος Γογωνάς Από τις αρχές της δεκαετίας του 90 και μετά, ένας μεγάλος αριθμός Αλβανών μεταναστών ήρθε στην Ελλάδα κυρίως εξαιτίας

Διαβάστε περισσότερα

Algoritmet dhe struktura e të dhënave

Algoritmet dhe struktura e të dhënave Universiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike Algoritmet dhe struktura e të dhënave Vehbi Neziri FIEK, Prishtinë 2015/2016 Java 5 vehbineziri.com 2 Algoritmet Hyrje Klasifikimi

Διαβάστε περισσότερα

Strategjia Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim. Raporti i Progresit 2008

Strategjia Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim. Raporti i Progresit 2008 REPUBLIKA E SHQIPËRISË KËSHILLI I MINISTRAVE Strategjia Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim Raporti i Progresit 2008 Departamenti i Bashkërendimit të Strategjive dhe Koordinimit të Ndihmës së Huaj Nëntor

Διαβάστε περισσότερα

paraqesin relacion binar të bashkësisë A në bashkësinë B? Prandaj, meqë X A B dhe Y A B,

paraqesin relacion binar të bashkësisë A në bashkësinë B? Prandaj, meqë X A B dhe Y A B, Përkufizimi. Le të jenë A, B dy bashkësi të çfarëdoshme. Çdo nënbashkësi e bashkësisë A B është relacion binar i bashkësisë A në bashkësinë B. Simbolikisht relacionin do ta shënojmë me. Shembulli. Le të

Διαβάστε περισσότερα

Shtrohet pyetja. A ekziston formula e përgjithshme për të caktuar numrin e n-të të thjeshtë?

Shtrohet pyetja. A ekziston formula e përgjithshme për të caktuar numrin e n-të të thjeshtë? KAPITULLI II. NUMRAT E THJESHTË Më parë pamë se p.sh. numri 7 plotpjesëtohet me 3 dhe me 9 (uptohet se çdo numër plotpjesëtohet me dhe me vetvetën). Shtrohet pyetja: me cilët numra plotpjesëtohet numri

Διαβάστε περισσότερα

saj, pafundësinë, qartësinë dhe elegancën e prezantimit të tyre.

saj, pafundësinë, qartësinë dhe elegancën e prezantimit të tyre. Pershendetje nga presidenti i shkolles Bota e Diturise, Z. Bujar Lulaj Si ne çdo fund viti ne mesuesit dhe prinderit presim dhe shperndajme dhurata per te gezuar per vitin e rradhes qe vjen. Edhe per mua

Διαβάστε περισσότερα

Dokument i Bankës Botërore VETËM PËR PËRDORIM ZYRTAR SHOQATA NDËRKOMBËTARE PËR ZHVILLIM KORPORATA NDËRKOMBËTARE FINANCIARE DHE

Dokument i Bankës Botërore VETËM PËR PËRDORIM ZYRTAR SHOQATA NDËRKOMBËTARE PËR ZHVILLIM KORPORATA NDËRKOMBËTARE FINANCIARE DHE Dokument i Bankës Botërore VETËM PËR PËRDORIM ZYRTAR Raporti Nt. 66877-XK SHOQATA NDËRKOMBËTARE PËR ZHVILLIM KORPORATA NDËRKOMBËTARE FINANCIARE DHE AGJENCIA SHUMËPALËSHE PËR GARANTIM TË INVESTIMEVE STRATEGJI

Διαβάστε περισσότερα

Kush ishin njerëzit e maskuar që u prezantuan si policë?! Fq.5. Viti XII Numri 3481 e mërkurë - e enjte, tetor Të sigurta.

Kush ishin njerëzit e maskuar që u prezantuan si policë?! Fq.5. Viti XII Numri 3481 e mërkurë - e enjte, tetor Të sigurta. Administrata Reformat që nuk filluan kurrë! Kush ishin njerëzit e maskuar që u prezantuan si policë?! Tallja me Krishtin, do të vazhdojë të shfaqet Fq.7 Fq.6 Fq.5 Koha E PËRDITSHME INFORMATIVE Viti XII

Διαβάστε περισσότερα

Lënda: Mikroekonomia I. Kostoja. Msc. Besart Hajrizi

Lënda: Mikroekonomia I. Kostoja. Msc. Besart Hajrizi Lënda: Mikroekonomia I Kostoja Msc. Besart Hajrizi 1 Nga funksioni i prodhimit në kurbat e kostove Shpenzimet monetare të cilat i bën firma për inputet fikse (makineritë, paisjet, ndërtesat, depot, toka

Διαβάστε περισσότερα

Njësitë e matjes së fushës magnetike T mund të rrjedhin për shembull nga shprehjen e forcës së Lorencit: m. C m

Njësitë e matjes së fushës magnetike T mund të rrjedhin për shembull nga shprehjen e forcës së Lorencit: m. C m PYETJE n.. - PËRGJIGJE B Duke qenë burimi isotrop, për ruajtjen e energjisë, energjia është e shpërndarë në mënyrë uniforme në një sipërfaqe sferike me qendër në burim. Intensiteti i dritës që arrin në

Διαβάστε περισσότερα

Zbatimi i Total Quality Management në Electrolux Author: Palenzo Dimche Indeks I. Deklarata e objektivave

Zbatimi i Total Quality Management në Electrolux Author: Palenzo Dimche Indeks I. Deklarata e objektivave Zbatimi i Total Quality Management në Electrolux 2011-2014 Author: Palenzo Dimche Indeks I. Deklarata e objektivave ---------------------------------------------------------------------------------- 1

Διαβάστε περισσότερα

DELEGATET DHE ZBATIMI I TYRE NE KOMPONETE

DELEGATET DHE ZBATIMI I TYRE NE KOMPONETE DELEGATET DHE ZBATIMI I TYRE NE KOMPONETE KAPITULLI 5 Prof. Ass. Dr. Isak Shabani 1 Delegatët Delegati është tip me referencë i cili përdorë metoda si të dhëna. Përdorimi i zakonshëm i delegatëve është

Διαβάστε περισσότερα

Konferenca e Tretë Shkencore Ndërkombëtare për Arkitekturë IAC/KNA-2015

Konferenca e Tretë Shkencore Ndërkombëtare për Arkitekturë IAC/KNA-2015 Gazetë e studentëve të AAB-së, 15 maj 2015, Nr.3, Viti IV Seida Suma, u zgjodh kryetare e Unionit Studentor të AAB-së faqe 6 Studentët e AAB: Rruga e Kosovës për në BE - si një labirinth faqe 11 Marc Gruber:

Διαβάστε περισσότερα

Strategjia e veprimit për komunitetet. rom, egjiptian e ashkali në komunën e Istogut

Strategjia e veprimit për komunitetet. rom, egjiptian e ashkali në komunën e Istogut Strategjia e veprimit për komunitetet rom, egjiptian e ashkali në komunën e Istogut 2009-2011 Publikuar nga: OJQ Syri i Vizionit Qendra Zejtare 64/B 30000 Pejë, Kosovë Strategjia është hartuar nga OJQ

Διαβάστε περισσότερα

Nyjet, Deget, Konturet

Nyjet, Deget, Konturet Nyjet, Deget, Konturet Meqenese elementet ne nje qark elektrik mund te nderlidhen ne menyra te ndryshme, nevojitet te kuptojme disa koncepte baze te topologjise se rrjetit. Per te diferencuar nje qark

Διαβάστε περισσότερα

RAPORT PËR RREZIQET E SISTEMIT BANKAR NË REPUBLIKËN E MAQEDONISË PËR VITIN 2014

RAPORT PËR RREZIQET E SISTEMIT BANKAR NË REPUBLIKËN E MAQEDONISË PËR VITIN 2014 BANKA POPULLORE E REPUBLIKËS SË MAQEDONISË Sektori i mbikëqyrjes, rregullativës bankare dhe stabilitetit financiar Drejtoria e stabilitetit financiar dhe rregullativës bankare RAPORT PËR RREZIQET E SISTEMIT

Διαβάστε περισσότερα

Indukcioni elektromagnetik

Indukcioni elektromagnetik Shufra pingul mbi ijat e fushës magnetike Indukcioni elektromagnetik Indukcioni elektromagnetik në shufrën përçuese e cila lëizë në fushën magnetike ijat e fushës magnetike homogjene Bazat e elektroteknikës

Διαβάστε περισσότερα

Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria Vlada Government PROGRAMI PËR REFORMA NË EKONOMI (PRE)

Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria Vlada Government PROGRAMI PËR REFORMA NË EKONOMI (PRE) Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria Vlada Government PROGRAMI PËR REFORMA NË EKONOMI (PRE) 2016 Përmbajtja 1. KORNIZA E PËRGJITHSHME E POLITIKËS DHE OBJEKTIVAT... 1 2. KORNIZA

Διαβάστε περισσότερα

Eλληνικά για σας A0 ανάγνωση - γραφή - προφορά - τονισμός. Gjuha greke për ju A0 lëxim - shkrim - shqiptim - theksim

Eλληνικά για σας A0 ανάγνωση - γραφή - προφορά - τονισμός. Gjuha greke për ju A0 lëxim - shkrim - shqiptim - theksim intro_alb_final 5/18/12 7:56 PM Page 3 Eλληνικά για σας A0 ανάγνωση - γραφή - προφορά - τονισμός Gjuha greke për ju A0 lëxim - shkrim - shqiptim - theksim ΒΙΒΛΙΟ Α0 τελείως αρχάριοι Δίγλωσση έκδοση ελληνικά

Διαβάστε περισσότερα

VRASJET E FUNDIT Qytetarët ndjehen të pasigurt. Fq.6. Viti XII Numri 3475 e mërkurë, 3 tetor 2018

VRASJET E FUNDIT Qytetarët ndjehen të pasigurt. Fq.6. Viti XII Numri 3475 e mërkurë, 3 tetor 2018 Fq.5 Fq.6 Koha E PËRDITSHME INFORMATIVE Viti XII Numri 3475 e mërkurë, 3 tetor 2018 www.koha.mk Zgjedhjet e parakohshme mund të shtyjnë Regjistrimin VRASJET E FUNDIT Qytetarët ndjehen të pasigurt Ardian

Διαβάστε περισσότερα

KSF 2018 Student, Klasa 11 12

KSF 2018 Student, Klasa 11 12 Problema me 3 pikë # 1. Figura e e mëposhtme paraqet kalendarin e një muaji të vitit. Për fat të keq, mbi të ka rënë bojë dhe shumica e datave të tij nuk mund të shihen. Cila ditë e javës është data 27

Διαβάστε περισσότερα

I. FUSHA ELEKTRIKE. FIZIKA II Rrahim MUSLIU ing.dipl.mek. 1

I. FUSHA ELEKTRIKE. FIZIKA II Rrahim MUSLIU ing.dipl.mek. 1 I.1. Ligji mbi ruajtjen e ngarkesës elektrike Më herët është përmendur se trupat e fërkuar tërheqin trupa tjerë, dhe mund të themi se me fërkimin e trupave ato elektrizohen. Ekzistojnë dy lloje të ngarkesave

Διαβάστε περισσότερα

Universiteti i Prishtinës. Fakulteti Ekonomik Prishtinë, Studimet master EKONOMIKSI I ZHVILLIMIT TË KOSOVËS

Universiteti i Prishtinës. Fakulteti Ekonomik Prishtinë, Studimet master EKONOMIKSI I ZHVILLIMIT TË KOSOVËS Universiteti i Prishtinës Fakulteti Ekonomik Prishtinë, Studimet master EKONOMIKSI I ZHVILLIMIT TË KOSOVËS DISA TEORI DHE MODELE TË ZHVILLIMIT EKONOMIK Prishtinë 2018 1 DISA MODELE TË ZHVILLIMIT EKONOMIK

Διαβάστε περισσότερα

Distanca gjer te yjet, dritësia dhe madhësia absolute e tyre

Distanca gjer te yjet, dritësia dhe madhësia absolute e tyre Distanca gjer te yjet, dritësia dhe madhësia absolute e tyre Mr. Sahudin M. Hysenaj 24 shkurt 2009 Përmbledhje Madhësia e dukshme e yjeve (m) karakterizon ndriçimin që vjen nga yjet mbi sipërfaqen e Tokës.

Διαβάστε περισσότερα

qëllim ushqyese(fortifikimin) e miellit të grurit Një ushqyese(fortifikimin) e miellit të grurit e

qëllim ushqyese(fortifikimin) e miellit të grurit Një ushqyese(fortifikimin) e miellit të grurit e Një vlerësim për industrinë e blojës në Shqipëri me qëllim rritjen e vlerave ushqyese(fortifikimin) Një vlerësim për e miellit të grurit Një industrinë e blojës në vlerësim Shqipëri për me industrinë qëllim

Διαβάστε περισσότερα

MËNGJESI NJË DITË PAS:

MËNGJESI NJË DITË PAS: MËNGJESI NJË DITË PAS: Jeta pa mbikëqyrje Një vlerësim kritik i progresit përballë Planit të Ahtisaarit që e përcaktonte statusin e Kosovës dhe disa çështje të pazgjidhura Fondacioni i Kosovës për Shoqëri

Διαβάστε περισσότερα

Performanca Mjedisore dhe Pajtueshmëria Ligjore e Ndërmarrjeve të Vogla e të Mesme

Performanca Mjedisore dhe Pajtueshmëria Ligjore e Ndërmarrjeve të Vogla e të Mesme Projekti PEPSME Performanca Mjedisore dhe Pajtueshmëria Ligjore e Ndërmarrjeve të Vogla e të Mesme Përgatitur nga Qemal BALLIU MA në Menaxhimin e Zhvillimit, Universiteti i Torinos, Itali Tirana, Shtator

Διαβάστε περισσότερα

ENIGMA. Robert d ANGÉLY ENIGMA... nga pellazgët te shqiptarët Përmblodhi e përktheu: Xhevat LLOSHI Botimet TOENA Tiranë 1998

ENIGMA. Robert d ANGÉLY ENIGMA... nga pellazgët te shqiptarët Përmblodhi e përktheu: Xhevat LLOSHI Botimet TOENA Tiranë 1998 Robert d ANGÉLY ENIGMA nga pellazgët te shqiptarët Përmblodhi e përktheu: Xhevat LLOSHI Botimet TOENA Tiranë 1998 ENIGMA... e prejardhjes Prof. H. H. Robert d ANGELY së racës dhe të gjuhës së Pellazgëve

Διαβάστε περισσότερα

APELI. Fq.5. Viti XII Numri 3478 e shtunë/e diel, 6-7 tetor 2018 ENDE NË LOJË VOTIMI NË PARLAMENT

APELI. Fq.5. Viti XII Numri 3478 e shtunë/e diel, 6-7 tetor 2018 ENDE NË LOJË VOTIMI NË PARLAMENT Fq.5 Fq.5 Koha E PËRDITSHME INFORMATIVE Viti XII Numri 3478 e shtunë/e diel, 6-7 tetor 2018 www.koha.mk 110 vjetori i Alfabetit, në Shkup apo Manastir? APELI Konfirmohet dënimi për Gruevskin, pritet arrestimi

Διαβάστε περισσότερα

Fëmijët dhe media. Një sondazh i opinionit të fëmijëve dhe të rinjve për përdorimin dhe besueshmërinë e medias

Fëmijët dhe media. Një sondazh i opinionit të fëmijëve dhe të rinjve për përdorimin dhe besueshmërinë e medias Fëmijët dhe media Një sondazh i opinionit të fëmijëve dhe të rinjve për përdorimin dhe besueshmërinë e medias Albanian Media Institute Instituti Shqiptar i Medias Dhjetor 2011 1 Ky material përmbledh rezultatet

Διαβάστε περισσότερα

REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI KODI ZGJEDHOR I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË

REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI KODI ZGJEDHOR I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI KODI ZGJEDHOR I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË 1 KODI ZGJEDHOR I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË (Miratuar me ligjin nr.9087, datë 19.6.2003 dhe ndryshuar me ligjin nr. 9297, datë 21.10.2004,

Διαβάστε περισσότερα

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT PROGRAM ORIENTUES PËR PËRGATITJEN E PROVIMIT KOMBËTAR TË MATURËS SHTETËRORE LËNDA: GJUHA GREKE (gjuhë e huaj e

Διαβάστε περισσότερα

Merkantilizmi, Smithi dhe përparësitë absolute

Merkantilizmi, Smithi dhe përparësitë absolute Merkantilizmi, Smithi dhe përparësitë absolute Ekonomiks i Tregtisë Ndërkombëtare Fakulteti Ekonomik, UP Hyrje Teoritë e Tregtisë Ndërkombëtare (TTN); Merkantilistët; Teoria e Përparësive Absolute dhe

Διαβάστε περισσότερα

Çështje të Kardiologjisë dhe të Kardiokirurgjisë Moderne (aktuale) Θέματα Σύγχρονης Καρδιολογίας & Καρδιοχειρουργικής. E Shtunë 9 Prill 2011

Çështje të Kardiologjisë dhe të Kardiokirurgjisë Moderne (aktuale) Θέματα Σύγχρονης Καρδιολογίας & Καρδιοχειρουργικής. E Shtunë 9 Prill 2011 ΚΟΝFERENCA E 3-të SHKENCORE E SPITALIT HYGEIA TIRANË TEMATIKA: KARDIOLOGJI / KARDIOKIRURGJI 3o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ / ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ E Shtunë

Διαβάστε περισσότερα

Të jetuarit në demokraci

Të jetuarit në demokraci Sqarime për përdorimin e ngjyrave : Me ngjyrë gjërat që mendoj se duhet te rishikohen edhe nje herë a duhet përkthyer ashtu Me ngjyrë gjërat që duhet shikuar a ka mundesi te ndryshohen si p.sh emri Vesna

Διαβάστε περισσότερα

Shqipëria: Një vlerësim i varfërisë

Shqipëria: Një vlerësim i varfërisë Public Disclosure Authorized Raport Nr. 26213 Public Disclosure Authorized Shqipëria: Një vlerësim i varfërisë 5 nëntor 2003 Public Disclosure Authorized Njësia e Sektorit të Zhvillimit Njerëzor Rajoni

Διαβάστε περισσότερα

KONKURENCA E PLOTE STRUKTURAT E KONKURENCES, TIPARET, TE ARDHURAT DHE OFERTA. Konkurenca e Plote: Tiparet. Strukturat e Konkurences dhe tiparet e tyre

KONKURENCA E PLOTE STRUKTURAT E KONKURENCES, TIPARET, TE ARDHURAT DHE OFERTA. Konkurenca e Plote: Tiparet. Strukturat e Konkurences dhe tiparet e tyre STRUKTURAT E KONKURENCES, TIPARET, TE ARDHURAT DHE OFERTA Java 9 dhe 10 Alban Asllani, MSc, PhD Cand. Universiteti AAB alban.asllani@universitetiaab.com Strukturat e Konkurences dhe tiparet e tyre Tiparet

Διαβάστε περισσότερα

VI. Per nje veprimtari qeverisese publike. Qeverisja vendore

VI. Per nje veprimtari qeverisese publike. Qeverisja vendore VI. Per nje veprimtari qeverisese publike. Qeverisja vendore Hyrje: A. C eshte politika publike? Perse studiohet politika publike? C eshte politika publike? Kursi i veprimeve (apo mosveprimeve) qeveritare

Διαβάστε περισσότερα

Direktiva Evropiane për Mbetjet. Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian

Direktiva Evropiane për Mbetjet. Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian Direktiva Evropiane për Mbetjet Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian Direktivat e Parlamentit Evropian dhe Këshillit për Mbetjet e Rrezikshme Tiranë 2007 përgatitur nga: Kutia Postare 127, Tiranë e-mail: rec@albania.rec.org

Διαβάστε περισσότερα

II. MEKANIKA. FIZIKA I Rrahim MUSLIU ing.dipl.mek. 1

II. MEKANIKA. FIZIKA I Rrahim MUSLIU ing.dipl.mek. 1 II.1. Lëvizja mekanike Mekanika është pjesë e fizikës e cila i studion format më të thjeshta të lëvizjes së materies, të cilat bazohen në zhvendosjen e thjeshtë ose kalimin e trupave fizikë prej një pozite

Διαβάστε περισσότερα

PROJEKT I PËRBASHKËT MBI SITUATËN E TRAFIKIMIT ME QENIE NJERËZORE NË TREMBËDHJETË VENDET E PËRFAQËSUARA NË RRJET

PROJEKT I PËRBASHKËT MBI SITUATËN E TRAFIKIMIT ME QENIE NJERËZORE NË TREMBËDHJETË VENDET E PËRFAQËSUARA NË RRJET PROJEKT I PËRBASHKËT MBI SITUATËN E TRAFIKIMIT ME QENIE NJERËZORE NË TREMBËDHJETË VENDET E PËRFAQËSUARA NË RRJET 1 Botuar nga Qendra për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut (Koordinator i Rrjetit) Bashkësponsoruar

Διαβάστε περισσότερα

Program Studimi i Ciklit të Dytë MASTER PROFESIONAL NË EKONOMIKS NË SIPËRMARRJE

Program Studimi i Ciklit të Dytë MASTER PROFESIONAL NË EKONOMIKS NË SIPËRMARRJE Program i i Ciklit të Dytë MASTER PROFESONAL NË EKONOMKS NË SPËRMARRJE Emërtimi i lëndës Metodat e kèrkimit nè ekonomi KOD ECN 411 Disiplina e formimit të përgjithshëm Objektivi është të kërkohet e vërteta

Διαβάστε περισσότερα

TRAJNIM NË PROKURIMIN PUBLIK PËR VENDET PËRFITUESE nga IPA

TRAJNIM NË PROKURIMIN PUBLIK PËR VENDET PËRFITUESE nga IPA TRAJNIM NË PROKURIMIN PUBLIK PËR VENDET PËRFITUESE nga IPA SIGMA është një nismë e përbashkët e OECD-së dhe e BE-së, e financuar kryesisht nga BE-ja www.sigmaweb.org Në dhjetor 007, një grup ekspertësh

Διαβάστε περισσότερα

UNIVERSITETI AAB Fakulteti i Shkencave Kompjuterike. LËNDA: Bazat e elektroteknikës Astrit Hulaj

UNIVERSITETI AAB Fakulteti i Shkencave Kompjuterike. LËNDA: Bazat e elektroteknikës Astrit Hulaj UNIVERSITETI AAB Fakulteti i Shkencave Kompjuterike LËNDA: Bazat e elektroteknikës Prishtinë, Ligjëruesi: 2014 Astrit Hulaj 1 KAPITULLI I 1. Hyrje në Bazat e Elektroteknikës 1.1. Principet bazë të inxhinierisë

Διαβάστε περισσότερα

Shqyrtimi i komenteve, përgjigjet dhe propozimi i ZRRE-së

Shqyrtimi i komenteve, përgjigjet dhe propozimi i ZRRE-së ZYRA E RREGULLATORIT PËR ENERGJI ENERGY REGULATORY OFFICE REGULATORNI URED ZA ENERGIJU Shqyrtimi i Pestë i Tarifave të Energjisë Elektrike (ShTE5) 2011-2012 Shqyrtimi i komenteve, përgjigjet dhe propozimi

Διαβάστε περισσότερα

SHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS

SHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS Abdurahim Ashiku SHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS RILINDËSIT E KOHËS SONË 2 Abdurahim Ashiku SHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS RILINDËSIT E KOHËS SONË 2 Cikli: Njerëz që i dua - 3 Athinë 2009 - I - Abdurahim Ashiku

Διαβάστε περισσότερα

#nevojë për ajër. Në brendësi: Botim periodik i Qendrës Rajonale të Mjedisit (REC) - Shqipëri

#nevojë për ajër. Në brendësi: Botim periodik i Qendrës Rajonale të Mjedisit (REC) - Shqipëri Botim periodik i Qendrës Rajonale të Mjedisit (REC) - Shqipëri Nr. 144 2014 #nevojë për ajër Në brendësi: Ajri: Ligji i ri me këmbë në tokë Zhvillimi i qëndrueshëm urban dhe monitorimi i ndotjes së ajrit

Διαβάστε περισσότερα

Materialet në fushën magnetike

Materialet në fushën magnetike Materialet në fushën magnetike Llojet e materialeve magnetike Elektronet gjatë sjelljes të tyre rreth bërthamës krijojnë taq. momentin magnetik orbital. Vet elektronet kanë momentin magnetik vetiak - spin.

Διαβάστε περισσότερα

Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim Shoqata Ndërkombëtare për Zhvillim RAPORT DHE REKOMANDIM I EKIPIT DREJTUES NË PËRGJIGJE TË

Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim Shoqata Ndërkombëtare për Zhvillim RAPORT DHE REKOMANDIM I EKIPIT DREJTUES NË PËRGJIGJE TË Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim Shoqata Ndërkombëtare për Zhvillim INSP/49504-AL RAPORT DHE REKOMANDIM I EKIPIT DREJTUES NË PËRGJIGJE TË RAPORTIT TË INVESTIGIMIT TË PANELIT TË INSPEKTIMIT

Διαβάστε περισσότερα

Shqyrtimi i Feed-in Tarifës për Hidrocentralet e Vogla RAPORT KONSULTATIV

Shqyrtimi i Feed-in Tarifës për Hidrocentralet e Vogla RAPORT KONSULTATIV ZYRA E RREGULLATORIT PËR ENERGJI ENERGY REGULATORY OFFICE REGULATORNI URED ZA ENERGIJU Shqyrtimi i Feed-in Tarifës për Hidrocentralet e Vogla RAPORT KONSULTATIV DEKLARATË Ky raport konsultativ është përgatitur

Διαβάστε περισσότερα

AVOKATURA. VITI:VII, nr. 12 / 2011 Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës

AVOKATURA. VITI:VII, nr. 12 / 2011 Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës AVOKATURA VITI:VII, nr. 12 / 2011 Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës AVOKATURA Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës VITI: VII - nr. 12 / 2011 Botohet çdo gjashte muaj Kryeredaktor Adem Vokshi Redaktor

Διαβάστε περισσότερα

"PRANIA NË PUBLIK E GUVERNATORIT TË BANKËS SË SHQIPËRISË, JANAR-DHJETOR 2003"

PRANIA NË PUBLIK E GUVERNATORIT TË BANKËS SË SHQIPËRISË, JANAR-DHJETOR 2003 "PRANIA NË PUBLIK E GUVERNATORIT TË BANKËS SË SHQIPËRISË, JANAR-DHJETOR 2003" 1 2 PËRMBAJTJA KAPITULLI I. FJALA E GUVERNATORIT TË BANKËS SË SHQIPËRISË NË DOKUMENTET ZYRTARE MBI VLERËSIMET EKONOMIKE E MONETARE

Διαβάστε περισσότερα

KSF 2018 Cadet, Klasa 7 8 (A) 18 (B) 19 (C) 20 (D) 34 (E) 36

KSF 2018 Cadet, Klasa 7 8 (A) 18 (B) 19 (C) 20 (D) 34 (E) 36 Problema me 3 pië # 1. Sa është vlera e shprehjes (20 + 18) : (20 18)? (A) 18 (B) 19 (C) 20 (D) 34 (E) 36 # 2. Në qoftë se shkronjat e fjalës MAMA i shkruajmë verikalisht njëra mbi tjetrën fjala ka një

Διαβάστε περισσότερα

Universiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike. Agni H. Dika

Universiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike. Agni H. Dika Universiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike Agni H. Dika Prishtinë 007 Libri të cilin e keni në dorë së pari u dedikohet studentëve të Fakultetit të Inxhinierisë Elektrike

Διαβάστε περισσότερα

BAZAT E INFRASTRUKTURES NË KOMUNIKACION

BAZAT E INFRASTRUKTURES NË KOMUNIKACION MANUALI NË LËNDEN: BAZAT E INFRASTRUKTURES NË KOMUNIKACION Prishtinë,0 DETYRA : Shtrirja e trasesë së rrugës. Llogaritja e shkallës, tangjentës, dhe sekondit: 6 0 0 0.67 6 6. 0 0 0. 067 60 600 60 600 60

Διαβάστε περισσότερα

PËRMBLEDHJE DETYRASH PËR PËRGATITJE PËR OLIMPIADA TË MATEMATIKËS

PËRMBLEDHJE DETYRASH PËR PËRGATITJE PËR OLIMPIADA TË MATEMATIKËS SHOQATA E MATEMATIKANËVE TË KOSOVËS PËRMBLEDHJE DETYRASH PËR PËRGATITJE PËR OLIMPIADA TË MATEMATIKËS Kls 9 Armend Sh Shbni Prishtinë, 009 Bshkësitë numerike Të vërtetohet se numri 004 005 006 007 + është

Διαβάστε περισσότερα

SUPERIORITETI DIELLOR ME TEKNOLOGJINË

SUPERIORITETI DIELLOR ME TEKNOLOGJINË SUPERIORITETI DIELLOR ME TEKNOLOGJINË E TË ARTHMES...Panele diellore te teknollogjisë Glass & Inox Si vend me mbi 45 ditë diellore me intesitet rrezatimi, 450 keh/m vit. Shqipëria garanton përdorimin me

Διαβάστε περισσότερα

FAQE 5. Programi afër, emrat e ministrave në fund. BDI dhe ASH në Qeveri, BESA mendohet

FAQE 5. Programi afër, emrat e ministrave në fund. BDI dhe ASH në Qeveri, BESA mendohet Atentat ndaj kërkesave të shqiptarëve FAQE 3 Maqedonia nuk respekton CEFTA-n FAQE 5 Përgjysmohet numri i dhenve FAQE 6 Punëtorët tanë 10 herë më të lirë FAQE 5 www.koha.mk E përditshme informative Kështjella

Διαβάστε περισσότερα

Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria Vlada Government PROGRAMI I KOSOVËS PËR REFORMA NË EKONOMI (PKRE) 2018

Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria Vlada Government PROGRAMI I KOSOVËS PËR REFORMA NË EKONOMI (PKRE) 2018 Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria Vlada Government PROGRAMI I KOSOVËS PËR REFORMA NË EKONOMI (PKRE) 2018 1 Tabela e Përmbajtjes 1. KORNIZA E PËRGJITHSHME E POLITIKËS DHE

Διαβάστε περισσότερα

Disa rezultate në studimin e zhvillimit historik të gjuhës shqipe

Disa rezultate në studimin e zhvillimit historik të gjuhës shqipe Kolec Topalli Disa rezultate në studimin e zhvillimit historik të gjuhës shqipe (Ligjëratë e mbajtur në Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës më 28. 02. 2013, me rastin e pranimit anëtar i jashtëm

Διαβάστε περισσότερα

MESAZHE NGA KLASA II. ~ Modele të mësimdhënies ndërvepruese ~ Financuar nga

MESAZHE NGA KLASA II. ~ Modele të mësimdhënies ndërvepruese ~ Financuar nga MESAZHE NGA KLASA II ~ Modele të mësimdhënies ndërvepruese ~ Financuar nga Prishtinë 2007 Botues: Projekti për Aftësimin e Mësimdhënësve Kosovarë Qendra për Arsim e Kosovës Shoqata Kosovare e Leximit Ballina

Διαβάστε περισσότερα

«Ζ ΣΤΠΟΛΟΓΗΑ ΣΩΝ ΓΖΜΟΗΟΓΡΑΦΗΚΩΝ ΚΑΗ ΛΟΓΟΣΔΥΝΗΚΩΝ ΚΔΗΜΔΝΩΝ ΣΖΝ ΔΦΖΜΔΡΗΓΑ «ΛΑΪΚΟ ΒΖΜΑ»

«Ζ ΣΤΠΟΛΟΓΗΑ ΣΩΝ ΓΖΜΟΗΟΓΡΑΦΗΚΩΝ ΚΑΗ ΛΟΓΟΣΔΥΝΗΚΩΝ ΚΔΗΜΔΝΩΝ ΣΖΝ ΔΦΖΜΔΡΗΓΑ «ΛΑΪΚΟ ΒΖΜΑ» ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΣΗΡΑΝΩΝ ΥΟΛΖ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΣΜΖΜΑ ΛΑΒΗΚΩΝ ΚΑΗ ΒΑΛΚΑΝΗΚΩΝ ΓΛΩΩΝ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ «Ζ ΣΤΠΟΛΟΓΗΑ ΣΩΝ ΓΖΜΟΗΟΓΡΑΦΗΚΩΝ ΚΑΗ ΛΟΓΟΣΔΥΝΗΚΩΝ ΚΔΗΜΔΝΩΝ ΣΖΝ ΔΦΖΜΔΡΗΓΑ «ΛΑΪΚΟ ΒΖΜΑ» Δπηβιέπωλ Καζεγεηήο ΟΛΗΔΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

Banka popullore e Republikës së Maqedonisë

Banka popullore e Republikës së Maqedonisë Banka popullore e Republikës së Maqedonisë Raporti tremujor janar, 214 PËRMBAJTJA: Hyrje... 3 I. Lëvizjet makroekonomike... 6 1.1 Mjedisi ekonomik ndërkombëtar... 6 1.2. Oferta vendore... 12 1.3. Kërkesa

Διαβάστε περισσότερα

ZYRA E RREGULLATORIT PËR ENERGJI ENERGY REGULATORY OFFICE REGULATORNI URED ZA ENERGIJU RAPORTI VJETOR. Prishtinë Mars, 2008

ZYRA E RREGULLATORIT PËR ENERGJI ENERGY REGULATORY OFFICE REGULATORNI URED ZA ENERGIJU RAPORTI VJETOR. Prishtinë Mars, 2008 ZYRA E RREGULLATORIT PËR ENERGJI ENERGY REGULATORY OFFICE REGULATORNI URED ZA ENERGIJU RAPORTI VJETOR 2007 Prishtinë Mars, 2008 ZYRA E RREGULLATORIT PËR ENERGJI ENERGY REGULATORY OFFICE REGULATORNI URED

Διαβάστε περισσότερα

Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës

Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës Hyrje Teoritë e tregtisë ndërkombëtare; Modeli i Rikardos; Modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Teoritë

Διαβάστε περισσότερα

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011 KUJDES! MOS DËMTO BARKODIN BARKODI REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011 S E S I O N I II LËNDA: KIMI VARIANTI

Διαβάστε περισσότερα

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011 KUJDES! MOS DËMTO BARKODIN BARKODI REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011 S E S I O N I II LËNDA: KIMI VARIANTI

Διαβάστε περισσότερα

Qark Elektrik. Ne inxhinierine elektrike, shpesh jemi te interesuar te transferojme energji nga nje pike ne nje tjeter.

Qark Elektrik. Ne inxhinierine elektrike, shpesh jemi te interesuar te transferojme energji nga nje pike ne nje tjeter. Qark Elektrik Ne inxhinierine elektrike, shpesh jemi te interesuar te transferojme energji nga nje pike ne nje tjeter. Per te bere kete kerkohet nje bashkekomunikim ( nderlidhje) ndermjet pajisjeve elektrike.

Διαβάστε περισσότερα

ELEKTROSTATIKA. Fusha elektrostatike eshte rast i vecante i fushes elektromagnetike.

ELEKTROSTATIKA. Fusha elektrostatike eshte rast i vecante i fushes elektromagnetike. ELEKTROSTATIKA Fusha elektrostatike eshte rast i vecante i fushes elektromagnetike. Ajo vihet ne dukje ne hapesiren rrethuese te nje trupi ose te nje sistemi trupash te ngarkuar elektrikisht, te palevizshem

Διαβάστε περισσότερα

PANDËSHKUESHMËRIA OPINIONI PUBLIK MBI KUPTIMIN, ARSYET DHE ROLIN E INSTITUCIONEVE. Hulumtim Kombëtar. Gjetjet Kryesore

PANDËSHKUESHMËRIA OPINIONI PUBLIK MBI KUPTIMIN, ARSYET DHE ROLIN E INSTITUCIONEVE. Hulumtim Kombëtar. Gjetjet Kryesore PANDËSHKUESHMËRIA OPINIONI PUBLIK MBI KUPTIMIN, ARSYET DHE ROLIN E INSTITUCIONEVE Hulumtim Kombëtar Gjetjet Kryesore Tiranë 2015 PANDËSHKUESHMËRIA OPINIONI PUBLIK MBI KUPTIMIN, ARSYET DHE ROLIN E INSTITUCIONEVE

Διαβάστε περισσότερα

Publikim sipas rregullores "Per kerkesat minimale te publikimit te informacionit nga bankat" Credins Bank Sh.a

Publikim sipas rregullores Per kerkesat minimale te publikimit te informacionit nga bankat Credins Bank Sh.a Publikim sipas rregullores "Per kerkesat minimale te publikimit te Raportimi per periudhen qe mbyllet me 30 shtator 2016 Publikuar me 31 tetor 2016 Permbajtja 1 Veprimtaria kryesore e bankes, organizimi

Διαβάστε περισσότερα

Shpëtoni Rrugën e Arbrit! Shoqëria civile duhet që krahas kërkesës për përfundimin sa më shpejt

Shpëtoni Rrugën e Arbrit! Shoqëria civile duhet që krahas kërkesës për përfundimin sa më shpejt Market KEN Laprakë, Tiranë Tel: +355 4 22 50 480 Cel. 068 20 36 394 www.rrugaearberit.com gazetë e pavarur. nr. 8 (). gusht 2013. Çmimi: 50 lekë. 20 denarë. 1.5 Euro. aktualitet Nuk lejojmë që uji i Radikës

Διαβάστε περισσότερα

LIGJ PER KUADRIN RREGULLATOR TE SEKTORIT TE FURNIZIMIT ME UJE DHE LARGIMIT E PERPUNIMIT TE UJERAVE TE NDOTURA

LIGJ PER KUADRIN RREGULLATOR TE SEKTORIT TE FURNIZIMIT ME UJE DHE LARGIMIT E PERPUNIMIT TE UJERAVE TE NDOTURA LIGJ Nr. 8102, date 28.03.1996 (azhornuar me ligjin nr. 9352, date 3.3.2005; Ligjin Nr.9584, date 17.07.2006 dhe Ligjin nr.9915, date 12.05.2008) PER KUADRIN RREGULLATOR TE SEKTORIT TE FURNIZIMIT ME UJE

Διαβάστε περισσότερα