Όγκοι εγκεφάλου: PET vs νεότερεσ MRI τεχνικζσ

Transcript

1 εμινάριο υνεχιηόμενθσ Ιατρικισ Εκπαίδευςθσ ΕΕΠΙ&ΜΑ Ενδιαφζρουςεσ Εξελίξεισ ςτθν Πυρθνικι Ιατρικι από τα Διεκνι υνζδρια (EANM,SNM,RSNA) Όγκοι εγκεφάλου: PET vs νεότερεσ MRI τεχνικζσ Ακινα 24/2/2018 Βλάχου Μπουρζλου Φανι ΔΘΚΑ ΤΓΕΙΑ

2 CME Session - Translational Molecular Imaging & Therapy/Oncology/Neuroimaging: 18F-DOPA and Radiolabelled Choline PET in Recurrent Glioblastoma Ο ςκοπόσ τθσ ςυνεδρίασ ιταν να αναδείξει τθν χρθςιμότθτα τθσ λειτουργικισ και μεταβολικισ απεικόνιςθσ ςτθν ανίχνευςθ τθσ υποτροπισ ςε αςκενείσ με γλοιοβλάςτωμα Μετά τθν χειρουργικι εξαίρεςθ και τθν ακτινοκεραπεία τα μορφολογικά χαρακτθριςτικά του εγκεφάλου αλλάηουν γεγονόσ που δυςχεραίνει τθ διαφορικι διάγνωςθ μεταξφ υποτροπισ και ψευδοεπιδείνωςθσ (pseudoprogression) τθ ςυνεδρία παρουςιάςτθκαν και ςυηθτικθκαν οι ςυμπλθρωματικζσ πλθροφορίεσ που προςφζρουν θ MRI και το PET/CT και ο ρόλοσ τουσ ςτθν ταυτοποίθςθ τθσ υποτροπισ του γλοιοβλαςτϊματοσ

3 The need of oncologists : Can imaging satisfy them? Advanced imaging with MRI :Impact of DCE/DSC and DWI on the diagnosis of relapsed Gliomas Potential role of F-DOPA and Choline PET in recurrent Glioblastomas

4 Γλοιϊματα Γλοιϊματα: πρωτοπακείσ όγκοι εγκεφάλου που άρχονται από μία από τισ τζςςερισ κατθγορίεσ γλοιϊκϊν κυττάρων: Σα αςτροκφτταρα (αςτροκφτωμα) Σα επενδυματικά κφτταρα (επενδφμωμα) Σα ολιγοδενδροκφτταρα (ολιγοδενδροκφτωμα) Σα αρχζγονα νευρογλοιακά κφτταρα(γλοίωμα)

5 Η ταξινόμθςθ των όγκων ΚΝ κατά WHΟ 2016

6 Αλγόρικμοσ για τθν ταξινόμθςθ των διάχυτων γλοιωμάτων βαςιςμζνοσ ςε ιςτολογικά και γενετικά χαρακτθριςτικά

7 Θεραπεία γλοιωμάτων Εξαίρεςθ του όγκου μζςω κρανιοτομίασ υμβατικι ακτινοκεραπεία μετεγχειρθτικά ςε γλοιϊματα 2 ου, 3 ου και 4 ο ςταδίου (αναπλαςτικό αςτροκφτωμα, γλοιοβλάςτωμα) υμπλθρωματικι ΧΜΘ (τεμοηολoμίδθ- Temodal) κατά τθ διάρκεια τθσ ΑΚΘ και ςε ςυνζχεια για 6 ι 12 μινεσ βάςει πρωτοκόλλων ( ςε όγκουσ 3 ου και 4 ου βακμοφ) Η ριηικι χειρουργικι αφαίρεςθ του όγκου ςε ποςοςτό > 90% και θ χοριγθςθ ΧΜΘ, ΑΚΘ μετεγχειρθτικά βελτιϊνουν ςθμαντικά το προςδόκιμο και τθν ποιότθτα ηωισ των αςκενϊν

8 EANO-Κατευκυντιριεσ οδθγίεσ για τθν κεραπεία αναπλαςτικοφ γλοιϊματοσ και γλοιοβλαςτϊματοσ

9 27% των όγκων εγκεφάλου 80% των κακοικων όγκων εγκεφάλου 50% γλοιοβλαςτϊμα Δεφτεροσ ςυχνότεροσ όγκοσ εγκεφάλου (4-5/ άτομα) Μζςοσ όροσ επιβίωςθσ 16 μινεσ (γλοιοβλάςτωμα) Δεφτερθ αιτία κανάτου ςε άτομα < 35 ετϊν

10 Macdonald/RANO κριτιρια τθν νευροαπεικόνιςθ θ ακρίβεια και θ αναπαραγωγιμότθτα που αφοροφν τον προςδιοριςμό τθσ ανταπόκριςθσ ςτθ κεραπεία ι τθσ εξζλιξθσ του όγκου είναι δφςκολο να επιτευχκοφν Μζχρι πρόςφατα τα πιο ευρζωσ χρθςιμοποιοφμενα κριτιρια για τα γλοιϊματα ιταν τα «κριτιρια Macdonald» που βαςίςτθκαν ςε διςδιάςτατεσ μετριςεισ όγκου Η ομάδα εργαςίασ για τθν αξιολόγθςθ τθσ ανταπόκριςθσ ςτθ νευροογκολογία (RANO) δθμοςίευςε νζεσ ςυςτάςεισ για τα γλοιϊματα υψθλισ κακοικειασ και εργάηεται για ςυςτάςεισ και για άλλουσ όγκουσ του ΚΝ

11 Macdonald κριτιρια Περιοριςμοί των κριτθρίων Macdonald Εικόνα ψευδοεπιδείνωςθσ τθσ νόςου (pseudoprogression) ςε αςκενείσ που λαμβάνουν τεμοηολομίδθ Εικόνα ψευδοβελτίωςθσ (pseudoresponse) ςε αςκενείσ που λαμβάνουν αντιαγγειογενετικά φάρμακα (bevacizumab-avastin)

12 Response Assessment in Neuro-Oncology Κριτιρια (RANO)

13 Αντιαγγειογενετικά φάρμακα (Bevacizumab Regorafenib) Bevacizumab-μονοκλωνικό αντίςωμα ζναντι του VEGF Regorafenib-non-VEGF αναςτολζασ πρωτεϊνικισ τυροςινικισ κινάςθσ

14 Ανοςοκεραπεία(Nivolumab) Nivolumab νζο φάρμακο για τθ κεραπεία του γλοιοβλαςτϊματοσ είναι IgG4 μονοκλωνικό αντίςωμα ζναντι του PD-1 υποδοχζα (αναςτζλλει το ανοςοποιθτικό ςφςτθμα) Μελζτεσ ζχουν δείξει ότι το nivolumab είναι χριςιμο ςε αςκενείσ των οποίων θ αρχικι κεραπεία ζχει αποτφχει Κλινικζσ μελζτεσ για τθν αξιολόγθςθ του κεραπευτικοφ αποτελζςματοσ του nivolumab μαηί με ακτινοκεραπεία με ι χωρίσ τεμοηολομίδθ ςε αςκενείσ με νεοδιαγνωςκζντα γλοιοβλάςτωμα

15 Ψευδοβελτίωςθ (pseudoresponse) μετά από κεραπεία με αντιαγγειογενετικά φάρμακα Οι αντιαγγειογενετικοί παράγοντεσ που ςτοχεφουν τον αγγειακό ενδοκθλιακό αυξθτικό παράγοντα (VEGF) όπωσ το bevacizumab μποροφν να προκαλζςουν μείωςθ τθσ ςκιαγραφικισ ενίςχυςθσ 1 ζωσ 2 θμζρεσ μετά τθν ζναρξθ τθσ κεραπείασ Προ κεραπείασ 1 μζρα μετά κεραπεία Σα προτεινόμενα κριτιρια υποδεικνφουν ότι θ ακτινολογικι απόκριςθ κα πρζπει να παραμείνει για τουλάχιςτον 4 εβδομάδεσ πριν κεωρθκεί ωσ αλθκινι απάντθςθ Προ κεραπείασ 1 μζρα μετά κεραπεία

16 Ψευδοβελτίωςθ (pseudoresponse) μετά από κεραπεία με αντιαγγειογενετικά φάρμακα Σ1 προ κεραπείασ 7μινεσ μετά κεραπείασ bevacizumab FLAIR προ κεραπείασ FLAIR 7 μινεσ μετά κεραπεία-πρόοδο νόςου Η εμπειρία με τα αντιαγγειογενετικά φάρμακα ζχει καταςτεί ςαφζσ ότι ζνα υποςφνολο αςκενϊν που: αρχικά εμφανίηει μείωςθ τθσ ςκιαγραφικισ ενίςχυςθσ ςτθν Σ1 ακολουκία ςτθ ςυνζχεια αναπτφςςει προοδευτικι αφξθςθ ςτθν Σ2 ακολουκία ι FLAIR που υποδθλϊνει διικθςθ

17 Ψευδοεπιδείνωςθ (pseudoprogression) και ακτινικι νζκρωςθ Η κεραπεία του γλοιοβλαςτϊματοσ περιλαμβάνει εκτομι του όγκου, ακτινοκεραπεία με ταυτόχρονθ επικουρικι τεμοηολομίδθ το 20-30% των αςκενϊν θ πρϊτθ μετακεραπευτικι MRI εμφανίηει αφξθςθ τθσ ςκιαγραφικισ ενίςχυςθσ Αυτι θ εικόνα που ςχετίηεται με τθν ακολουκοφμενθ κεραπεία μπορεί να ζχει επιπτϊςεισ ςτθν διαχείριςθ των αςκενϊν ( πρόωρθ διακοπι τθσ κεραπείασ) Αςκενείσ με υποψία ψευδοεπιδείνωςθσ τθσ νόςου πρζπει να ςυνεχίςουν τθ κεραπεία τουσ Σ1 προεγχειρθτικά Σ1 μετεγχειρθτικά Σ1 μετά ΑΚΘ + ΧΜΘςκιαγραφικι ενίςχυςθ Σ1 μετά 2 Ο χειρουργείονζκρωςθ

18 υμπεράςματα Η ςυμβατικι MRI είναι θ μόνθ μζκοδοσ που χρθςιμοποιείται ςε κλινικζσ μελζτεσ για τθν αξιολόγθςθ του κεραπευτικοφ αποτελζςματοσ Σα ιςχφοντα ακτινολογικά κριτιρια ανταπόκριςθσ (Macdonald, RANO, i RANO ) ζχουν αρκετοφσ περιοριςμοφσ, είναι ατελι, υποκειμενικά και δφςκολο να αξιολογθκοφν ποςοτικά Η ακτινολογικι εκτίμθςθ τθσ ψευδοεπειδείνωςθσ (pseudoprogression) και τθσ ψευδοβελτίωςθσ (pseudoresponse) παραμζνει πρόκλθςθ Είναι άμεςθ θ ανάγκθ ενςωμάτωςθσ νζων προθγμζνων μεκόδων απεικόνιςθσ (diffusion, DSC, DCE MRI και amino acid PET/CT ι PET/MRI) Χρειάηονται περαιτζρω προοπτικζσ μελζτεσ προσ επικφρωςθ αυτϊν

19

20

21 Ακολουκία αιμάτωςθσ MR perfusion (PWI) Σρείσ μζκοδοι αξιολόγθςθσ τθσ αιμάτωςθσ MR perfusion (PWI) Με τθν χριςθ εξωγενοφσ παράγοντα Με τθν χριςθ ενδογενοφσ παράγοντα Dynamic Susceptibility Contrast (DSC): T2* Dynamic Contrast Enhanced (DCE): T1 Arterial Spin Labelling (ASL)

22 Ακολουκία αιμάτωςθσ (perfusion) Dynamic Susceptibility Contrast (DSC) - Η πιο αποδεκτι και καλφτερα μελετθμζνθ τεχνικι -Σεχνικι preload, με τθν βοικεια ειδικϊν μακθματικϊν αλγορίκμων (deconvolution algorithms) δθμιουργοφνται οι παραμετρικοί χάρτεσ TTP CBF CBV MTT Time to peak Cerebral blood flow Cerebral blood volume Mean transit time -rcbv: υπολογιςμόσ όγκου αίματοσ που διζρχεται από αγγεία ςε μια ςυγκεκριμζνθ περιοχι ενδιαφζροντοσ

23 MR perfusion ςτθν αξιολόγθςθ όγκων εγκεφάλου - Εκτίμθςθ βακμοφ κακοικειασ με τον υπολογιςμό τθσ αιματικισ ροισ (ποςότθτασ ςκιαγραφικοφ) που διζρχεται μζςα από τα νεόπλαςτα αγγεία - rcbv αγγειογζνεςθ βακμόσ κακοικειασ - rcbv > 1,75: διάκριςθ HGG LGG

24 MR perfusion ςτθν αξιολόγθςθ όγκων εγκεφάλου HGG GRADE IV rcbv: 2,88 LGG GRADE II rcbv: 0,97

25 MR perfusion ςτθν αξιολόγθςθ όγκων εγκεφάλου Μετακτινικι νζκρωςθ - Τποτροπι Τποτροπι rcbv: 3,2 Ακτινικι νζκρωςθ rcbv: 0,9

26 Ακολουκία αιμάτωςθσ (perfusion) Dynamic Contrast Enhance (DCE) - Χριςθ εικόνων T1 προςανατολιςμοφ για τθν αξιολόγθςθ των μεταβολϊν ςτθν ςυγκζντρωςθ του ςκιαγραφικοφ εντόσ του ιςτοφ ςτθν διάρκεια του χρόνου - Η ανάλυςθ των χαρτϊν απαιτεί τθν χριςθ ςφνκετων φαρμακοκινθτικϊν μοντζλων και βαςίηεται ςε αρκετζσ υποκζςεισ - Δυςκολία τυποποίθςθσ αποτελεςμάτων - Κtrans: ςυντελεςτισ διαπερατότθτασ αγγείων( ςυςχετίηεται ζντονα με το βακμό του γλοιϊματοσ) - Vb: παρόμοιο με rcbv

27 Μαγνθτικι Φαςματοςκοπία (MRS) Παρζχει πλθροφορίεσ που αφοροφν το βιοχθμικό προφίλ του όγκου Ποιοτικι και ποςοτικι ανάλυςθ ςυγκεκριμζνων μεταβολιτϊν Κάκε μεταβολίτθσ ςυνδζεται με ςυγκεκριμζνα ιςτολογικά χαρακτθριςτικά Οι μεταβολζσ ςτισ ςυγκεντρϊςεισ των μεταβολιτϊν αντανακλοφν το μεγάλο εφροσ τθσ ιςτολογίασ των όγκων του εγκεφάλου Αξιολογοφνται κυρίωσ οι λόγοι των μεταβολιτϊν (Cho/NAA, Cho/Cr)

28 Ρόλοσ τθσ MRS και PWI ςτθν αξιολόγθςθ όγκων εγκεφάλου Μετακτινικι νζκρωςθ (3-24% των αςκενϊν) Πότε: υνθκζςτερα 3-12 μινεσ μετά τθν κεραπεία Που: τθν περιοχι του αρχικοφ όγκου και ςτα όρια του χειρουργικοφ πεδίου υχνά ςυνυπάρχουν και οι δφο οντότθτεσ Perfusion: Χαμθλι τιμζσ rcbv Μετακτινικι νζκρωςθ - Τποτροπι Spectroscopy: Χαμθλζσ τιμζσ μεταβολιτϊν (Cho, NAA, Cr) με ςυχνά αυξθμζνεσ τιμζσ Lip Ακτινικι νζκρωςθ Ακτινικι νζκρωςθ Τποτροπι

29 Ρόλοσ τθσ MRS και PWI ςτθν αξιολόγθςθ όγκων εγκεφάλου λόγοσ Cho/NAA > 1 αυξθμζνθ τιμι rcbv Ζνδειξθ διικθςθσ

30 υμπεράςματα MRI αποτελεί ζνα ιςχυρό εργαλείο ςτθ διάγνωςθ και τθν παρακολοφκθςθ των αςκενϊν με όγκουσ εγκεφάλου H ακολουκία αιμάτωςθσ(pwi) και θ φαςματοςκοπία (MRS) μποροφν να δϊςουν ςθμαντικζσ επιπρόςκετεσ πλθροφορίεσ DWI (διάχυςθ) και FLAIR παίηουν ςθμαντικό ρόλο ςτθν εκτίμθςθ του κεραπευτικοφ αποτελζςματοσ MR perfusion: DSC DCE rcbv προεγχειρθτικά -> βακμόσ κακοικειασ rcbv μετακεραπευτικά -> αξιολόγθςθ επιδείνωςθσ ζναντι ψευδοεπιδείνωςθσ DCE (ktrans) προεγχειρθτικά -> βακμόσ κακοικειασ Μετακεραπευτικά : αξιολόγθςθ υποτροπισ ζναντι ψευδοεπιδείνωςθσ Εκτίμθςθ του κεραπευτικοφ αποτελζςματοσ μετά από κεραπεία με αντιαγγειογενετικά φάρμακα

31

32 Ραδιοφάρμακα PET/CT Μοριακι απεικόνιςθ γλοιωμάτων: ραδιοφάρμακα που ακολουκοφν διαφορετικά μεταβολικά μονοπάτια Μεταφορά αμινοξζων και πρωτεϊνικι ςφνκεςθ 11C-methionine (11C-MET) 18F-fluoroethyltirosine (18F-FET) 18 F-fluoro-3,4dihydroxy-l-phenylalanine (18F-DOPA) Ρυκμόσ πολλαπλαςιαςμοφ των κυττάρων 18 F-fluorthymidine (18F-FLT) Βιοςφνκεςθ μεμβράνθσ 18F fluorocholine ι 11C- choline Μεταβολιςμόσ γλυκόηθσ 18F-FDG Μεταβολιςμόσ οξυγόνου 18F-fluoromisonidazole (18F-FMISO)

33 Ρόλοσ PET/CT ςτουσ όγκουσ εγκεφάλου Προςδιοριςμόσ του βακμοφ κακοικειασ (grading) Κακοριςμόσ τθσ καλφτερθσ κζςθσ για ςτερεοτακτικι βιοψία ςε πολλαπλζσ βλάβεσ (λιψθ από τθν πιο «ενεργό» περιοχι) Πρόγνωςθ και αξιολόγθςθ κεραπευτικϊν χειριςμϊν Διαφορικι διάγνωςθ ακτινικισ νζκρωςθσ /τοπικισ υποτροπισ και μετακεραπευτικϊν μεταβολϊν Προςδιοριςμόσ τθσ ζκταςθσ του όγκου και τθσ λειτουργικισ κατάςταςθσ των ιςτϊν πζριξ του όγκου Ζγκαιρθ εκτίμθςθ τθσ ανταπόκριςθσ ςτθ κεραπεία

34 υςτάςεισ που βαςίηονται ςε αποδεικτικά ςτοιχεία για τθ χριςθ τθσ PET απεικόνιςθσ ςτουσ αςκενείσ με γλοίωμα PET/CT ωσ μζκοδοσ μοριακισ απεικόνιςθσ δφναται να απεικονίςει βιολογικζσ διεργαςίεσ (κυτταρικό πολλαπλαςιαςμό, βιοςφνκεςθ τθσ μεμβράνθσ, μεταβολιςμό γλυκόηθσ, πρόςλθψθ αμινοξζων ) PET/CT απεικονίηει τθν βιολογικι ςυμπεριφορά του όγκου

35 Διαγνωςτικι απόδοςθ του PET με αμινοξζα ςε ςφγκριςθ με τθν ςυμβατικι MRI

36 Ενδείξεισ PET με αμινοξζα

37 Amino acid PET -διάγνωςθ Διάγνωςθ/διαφορικι διάγνωςθ κακοικουσ όγκου εγκεφάλου/ μθ νεοπλαςματικϊν αλλοιϊςεων Αυξθμζνθ πρόςλθψθ ςε κακοικεισ όγκουσ >95% των WHO III IV γλοιωμάτων εμφανίηουν αυξθμζνθ πρόςλθψθ 18F-FET Πρόςφατθ μετά-ανάλυςθ ςυμπεραίνει ότι θ 18F-FET αποτελεί το ραδιοφάρμακο επιλογισ ςτθ διάγνωςθ των όγκων εγκεφάλου Μελζτεσ ανζδειξαν τθν υψθλι διαγνωςτικι ακρίβεια, ευαιςκθςία και ειδικότθτα τθσ 18F-FET ςτθ διάγνωςθ των γλοιωμάτων ςυγκριτικά με τθν 18F-FDG και τθν MRI

38 Amino acid PET βακμόσ κακοικειασ Tumor grading Η διαγνωςτικι ακρίβεια τθσ 18 F- FET PET μπορεί να βελτιωκεί με τθν χριςθ τθσ δυναμικισ μελζτθσ(time-activity curves) WHO II ελαφρϊσ ανοδικι καμπφλθ WHO III,IV peak ςτα 10-20min μετά τθ χοριγθςθ του ραδιοφαρμάκου και μετά πτωτικι καμπφλθ

39 Amino acid PET- Παρακολοφκθςθ Μείωςθ του βακμοφ πρόςλθψθσ του ραδιοφαρμάκου ςυνθγορεί υπζρ ανταπόκριςθσ ςτθ κεραπεία και ςχετίηεται με καλφτερα μακροπρόκεςμα αποτελζςματα Χριςιμο για τθν διαφοροποίθςθ μεταξφ μετακεραπευτικϊν αλλαγϊν/ πρόοδοσ νόςου Ο ςυνδυαςμόσ των παραμζτρων ςτατικοφ και δυναμικοφ 18F-FET PET οδθγεί ςτθν ςωςτότερθ αναγνϊριςθ τθσ υποτροπισ/προόδου νόςου με μεγαλφτερθ ακρίβεια ςυγκριτικά με τθν MRI (93%) 18F-FET μπορεί να αναδείξει τθν ψευδοεπιδείνωςθ ςτισ 12 εβδομάδεσ μετά το τζλοσ τθσ ΧΜΘ/ΑΚΘ Η ανταπόκριςθ ςτο bevacizumab μπορεί να εκτιμθκεί καλφτερα με 18F- FETι 18F-DOPA

40 Amino acid PET -οριοκζτθςθ τθσ ζκταςθσ του γλοιϊματοσ Μεταβολικά ενεργόσ όγκοσ αναγνωρίηεται με μεγαλφτερθ ακρίβεια με PET με αμινοξζα ςε ςφγκριςθ με τθν MRI Προςδιορίηει τθν ζκταςθ του όγκου εντόσ μθ ειδικϊν περιοχϊν με ανϊμαλο ςιμα ςτισ T2 ι FLAIR ακολουκίεσ θμαντικό ρόλο ςτθ βιοψία το ςχεδιαςμό του χειρουργείου τθν ακτινοκεραπεία

41 Amino acid PET- πρόγνωςθ Ο βακμόσ πρόςλθψθσ του ραδιοφαρμάκου ςτον όγκο τόςο πριν όςο και μετά τθ κεραπεία ςχετίηεται με τθν ζκβαςθ τθσ νόςου ςε WHO III/IV γλοιϊματα Ο μεταβολικά ενεργόσ όγκοσ ςχετίηεται με τθν επιβίωςθ ςτα γλοιοβλαςτϊματα Δυναμικι FET PET απεικόνιςθ πριν από τθ κεραπεία παρζχει προγνωςτικζσ πλθροφορίεσ ςε όλα τα γλοιϊματα ανεξαρτιτου βακμοφ

42 18F-DOPA Αμινοξφ πρόδρομο τθσ ντοπαμίνθσ Προςλαμβάνεται από τθ μζλαινα ουςία και τα βαςικά γάγγλια Χρθςιμοποιικθκε αρχικά ςτθ νόςο Parkinson Ο πολλαπλαςιαςμόσ των καρκινικϊν κυττάρων ςυνδζεται με αυξθμζνθ χριςθ αμινοξζων για τθν πρωτεϊνικι ςφνκεςθ και τθ μίτωςθ γεγονόσ που ςχετίηεται με υπερζκφραςθ του ςυςτιματοσ μεταφοράσ αμινοξζων Απεικόνιςθ ςτα 20 min μετά τθ χοριγθςθ -> αυξθμζνθ πρόςλθψθ ςτον όγκο τα 70-90min -> αφξθςθ τθσ πρόςλθψθσ ςτα βαςικά γάγγλια και μείωςθ ςτον όγκο

43 18F-DOPA «Comparative diagnostic accuracy of contrast-enhanced MRI and 18F-DOPA PET/CT in recurrent gliomas» Karuranithi S.etal. Eur.Radiol.2013 MRI ευαιςκθςία, ειδικότθτα, ακρίβεια 92,3%,44,4% και 80%, ενϊ τα αντίςτοιχα ποςοςτά για 18F-DOPA PET/CT ιταν 100%,88,9% και 97,1% τθν ίδια μελζτθ υπιρχε ςυμφωνία μεταξφ των δφο τεχνικϊν ςτισ 29/35 περιπτϊςεισ και αςυμφωνία ςε 6/35 «Comparison of visual and semiquantitative analysis of 18F- DOPA PET/CT for recurrence detection in glioblastoma patients» Herrmann K et al. NeuroOncol.2014 Χρθςιμοποίθςαν οπτικι ανάλυςθ με τθ βοικεια μιασ κλίμακασ 5 ςθμείων και θμιποςοτικι ανάλυςθ με τθν ίδια διαγνωςτικι ακρίβεια (82% ζναντι 77-82%)

44 18F-DOPA υγκριτικά με 11C-MET Σα λίγα διακζςιμα δεδομζνα υποδεικνφουν μια ουςιαςτικι διαγνωςτικι αλλθλοεπικάλυψθ μεταξφ τουσ και παρόμοια διαγνωςτικι ακρίβεια Απεικόνιςθ με 18F-DOPA κεωρείται ανάλογθ τθσ 11C-MET τόςο ςτθν αρχικι διάγνωςθ όςο και ςτθν υποτροπι (Becherer et al.) υγκριτικά με τα άλλα φκοριομζνα αμινοξζα (18F-FLTκαι 18F-FET) λόγω τθσ κοινισ μεταβολικισ οδοφ παρουςιάηει παρόμοια χαρακτθριςτικά ςτθ διαγνωςτικι ακρίβεια

45 18F-DOPA Oι διακζςιμεσ μελζτεσ που ςυγκρίνουν τθν απόδοςθ τθσ 18F-DOPA ΡΕΣ με τθν μαγνθτικι τομογραφία ςτον ίδιο πλθκυςμό αςκενϊν είναι λίγεσ Τπάρχει ςυςχζτιςθ μεταξφ τθσ διαγνωςτικισ ακρίβειασ τθσ MRI και του PET/CT με 18F-DOPA 18F-DOPA PET /CT παίηει ςθμαντικό ρόλο ςε περίπτωςθ αμφίβολων ευρθμάτων ςτθν MRI που χριηουν μεταβολικοφ χαρακτθριςμοφ (διαφορικι διάγνωςθ μεταξφ νζκρωςθσ και υποτροπισ του όγκου)

46 MRI 18F-DOPA PET/CT T2 υπόπυκνθ περιοχι T1 με ςκιαγραφικό χωρίσ ςκιαγραφικι ενίςχυςθ Αυξθμζνθ πρόςλθψθ 18F-DOPA-υποτροπι χειρουργθμζνου αςτροκυτϊματοσ Current status of 18F-DOPA PET imaging in the detection of brain tumor recurrence Hellenic Journal of Nuclear Medicine 2015

47 18- FCholine Πρόδρομοσ τθσ βιοςφνκεςθσ φωςφολιπιδίων τα οποία αποτελοφν κφρια ςυςτατικά τθσ κυτταρικισ μεμβράνθσ Ο πολλαπλαςιαςμόσ των κυττάρων ςχετίηεται με αυξθμζνο μεταβολιςμό των ςυςτατικϊν τθσ κυτταρικισ μεμβράνθσ Αυξθμζνθ πρόςλθψθ τθσ χολίνθσ ςε high grade γλοιϊματα και χαμθλι ςτο λοιπό εγκεφαλικό παρζγχυμα (πρόςλθψθ ςτα χοριοειδι πλζγματα, ςτουσ φλεβικοφσ κόλπουσ και τθν υπόφυςθ) Ο βακμόσ πρόςλθψθσ εξαρτάται από τθν δραςτθριότθτα του όγκου, τθν διάςπαςθ του αιματοεγκεφαλικοφ φραγμοφ και τθν αγγειογζνεςθ

48 Σ1 ΜRI MET T/N ratio 1.72 CHO T/N ratio1.38 FDG T/N ratio 0.66 Σ1 ΜRI MET T/N ratio 4,26 CHO T/N ratio 10,17 FDG T/N ratio 1,24 Δ Ι Α Χ Τ Σ Ο Α Σ Ρ Ο Κ Τ Σ Ω Μ Α Α Ν Α Π Λ Α Σ Ι Κ Ο Α Σ Ρ Ο Κ Τ Σ Ω Μ Α Π Ο Λ Τ Μ Ο Ρ Φ Ο Γ Λ Ο Ι Ο Β Λ Α Σ Ω Μ Α Metabolic Assessment of Gliomas Using 11C-Methionine, [18F] Fluorodeoxyglucose, and11c-choline Positron-Emission Tomography

49 18F-FLT PET Γλοιοβλάςτωμα χειρουργθκζνυποτροπι (SUVmax 5,4) τον οπίςκιο κρανιακό βόκροακτινικι νζκρωςθ ι υποτροπι? PET/CT ΤΓΕΙΑ

50 υμπζραςμα 18F-DOPA και 18FCholine χρθςιμοποιοφν διαφορετικά μεταβολικά μονοπάτια: 18F-DOPA αμινοξφ που διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και ςυςςωρεφεται εντόσ των καρκινικϊν κυττάρων λόγω του αυξθμζνου μεταβολιςμοφ αμινοξζων 18FCholine αμίνθ που ςυςςωρεφεται εντόσ των καρκινικϊν κυττάρων λόγω τθσ διάςπαςθσ του αιματοεγκεφαλικοφ φραγμοφ και αυξθμζνου μεταβολιςμοφ λιπιδίων 18F-DOPA και τα άλλα αμινοξζα ζχουν επικυρωκεί ςτθν διαφορικι διάγνωςθ τθσ υποτροπισ του όγκου ζναντι τθσ ακτινονζκρωςθσ European Association for Neuro-Oncology recommendations for clinical use of PET imaging in gliomas (2016) 18FCholine ζχει διερευνθκεί λιγότερο: θ πρόςλθψθ τθσ επθρεάηεται από τθν διάςπαςθ του αιματοεγκεφαλικοφ φραγμοφ και φλεγμονζσ Και τα δφο ραδιοφάρμακα είναι διακζςιμα και οι πλθροφορίεσ που προςφζρουν μποροφν να ςυμβάλουν ςτθ ενίςχυςθ του ρόλου τθσ πυρθνικισ ιατρικισ ςτθ διαχείριςθ των αςκενϊν με γλοιϊματα εγκεφάλου

51 Προβλθματιςμοί Γιατί παρά τισ προςπάκειεσ που καταβάλλονται δεν υπάρχει πρόοδοσ ςτθ κεραπεία των γλοιωμάτων που να ζχει το μζγιςτο κεραπευτικό όφελοσ για τουσ αςκενείσ? Πικανζσ αιτίεσ : Ετερογζνεια του όγκου Προςαρμογι των κυττάρων ςε ςυγκεκριμζνθ κεραπεία και ανάπτυξθ μθχανιςμοφ αντίςταςθσ ςε αυτι Διακυμάνςεισ ςτθν γονιδιακι ζκφραςθ με τθν πάροδο του χρόνου που ςχετίηονται με γενετικι αςτάκεια, αλλαγζσ ςτο μικροπεριβάλλον, απάντθςθ ςτθ κεραπεία κ.α

52