(Original Article) دوره 34 شماره 1 بهار 1389 صفحات 26 تا 34 چكيده مقدمه. cis-9,trans-11 تحت عنوان Rumenic Acid ناميده ميشود

Transcript

1 مقاله اصلي مقاله اصلي (Original Article) پژوهش درپزشكي (مجله پژوهشي دانشكده پزشكي) دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد بهشتي دوره 34 شماره 1 بهار 1389 صفحات 26 تا 34 اثر مكمل اسيد لينولي يك مزدوج بر ميزان قند الگوي چربي و مقاومت انسولين در زنان ياي سه دكتر آزاده توكلي دارستاني دكتر فرهاد حسين پناه دكتر مهدي هدايتي دكتر زهره اميري دكتر 5 4 رضا توكلي دارستاني دكتر فريده طاهباز دانشكده علوم تغذيه و صنايع غذايي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مركز تحقيقات چاقي پژوهشكده علوم غدد درونريز و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 3 گروه علوم پايه دانشكده علوم تغذيه و صنايع غذايي انستيو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي كشور دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 4 گروه ارتوپدي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 5 گروه تغذيه انساني دانشكده علوم تغذيه و صنايع غذايي انستيو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي كشور دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي چكيده سابقه و هدف: مطالعات حيواني نشان دادهاند كه ايزومرcis-12 trans,10- اسيد لينولي يك مزدوج با افزايش مقاومت به انسولين در ارتباط است ولي يافتههاي پژوهشها در ارتباط با تاثير مخلوط برابر ايزومرهاي cis-9,trans-11 trans,10- cis-12 بر عوامل خطر ديابت ناهمسو است. در اين مطالعه اثر مكمل اسيد لينولي يك مزدوج بر ميزان الگوي چربي سرم قند ناشتا سرم انسولين سرم حساسيت و مقاومت انسولين زنان ياي سه بررسي شد. روش بررسي: در اين كارآزمايي باليني شاهددار تصادفي دوسو كور تغييرات الگوي چربي ميزان قند ناشتا و انسولين سرم حساسيت و مقاومت به انسولين پس از 12 هفته مصرف روزانه 4 گرم كپسول اسيد لينولي يك مزدوج G80 حاوي نسبت مساوي ايزومرهاي trans-10,cis-12 cis-9,trans-11: محتوي 3/2 گرم CLA و 4 گرم دارونما در 76 زن ياي سه بررسي شد. وزن و قد و دور كمر اندازهگيري و نمايه توده بدن محاسبه شد. نمونه خون سياهرگي پس از ساعت ناشتايي در ابتدا و پس از 12 هفته مداخله جمعآوري گرديد. مقاومت به انسولين با فرمول هموستاز (HOMA-IR) و حساسيت به انسولين با فرمول QUICKI محاسبه شد. سه روز يادآمد خوراك 24 ساعته در سه مرحله ابتداي مطالعه هفته ششم و دوازدهم توسط برنامه Food Processor آناليز شد. يافتهها: ميزان تغييرات چربي قند ناشتا و انسولين سرم حساسيت و مقاومت به انسولين پس از 12 هفته مصرف مكمل اسيد لينولي يك مزدوج و دارونما از لحاظ آماري معنيدار نبود. نتيجهگيري: مصرف 3/2 گرم اسيد لينولي يك مزدوج به مدت 12 هفته تاثيري بر عوامل خطر قلبي و عروقي و ديابت ندارد. واژگان كليدي: اسيد لينولي يك مزدوج انسولين ليپيد زنان ياي سه. 1 مقدمه اسيد لينولي يك مزدوج CLA) (Conjugated Linoleic Acid: اسيد چرب با چند پيوند دوگانه است كه به طور طبيعي در آدرس نويسنده مسي ول: تهران دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي دانشكده و انستيتو تحقيقات تغذيه اي و صنايع غذايي كشور دكتر فريده طاهباز farideh.tahbaz@gmail.com) ( تاريخ دريافت مقاله: 1388/7/11 تاريخ پذيرش مقاله: 1388/9/8 منابع حيواني موجود است. 28 نوع ايزومر مختلف اسيد لينولي يك مزدوج وجود دارد كه غالبترين فرم آن در غذا cis-9,trans-11 تحت عنوان Rumenic Acid ناميده ميشود (1). در طي چند سال گذشته به اثرات مفيد اسيد لينولي يك مزدوج بر وضعيت سلامتي توجه زيادي شده است (6). از جمله ميتوان به عملكرد ضد چاقي در انسان (11-16)

2 دوره 34 شماره 1 بهار 89 كاهش خطر آترواسكلروز (25-28) كاهش پرفشاري خون و ديابت (30 29) اشاره نمود. با وجود فوايد سلامتيبخش مشاهده شده در حيوانات اثرات مفيد CLA در انسان مورد بحث است. مطالعات انساني نشان دادهاند كه مصرف ايزومر 10 -ترانس 12 - سيس CLA سبب كاهش حساسيت محيطي انسولين و افزايش غلظت گلوكز و ليپيدهاي خون ميشود (36-38). با اين حال در ارتباط با ايزومر تركيبي و ايزومر 9 -سيس و 11 -ترانس نتايج مطالعات بسيار ضد و نقيض است. برخي مطالعات تغييري را در گلوكز ناشتا يا انسولين و حساسيت انسولين مشاهده نكردند (39-54) و برخي اثرات مثبتي را گزارش كردند ( ). اين مطالعه به منظور بررسي اثرات 3/2 گرم مكمل CLA محتوي نسبت مساوي ايزومرهاي trans- cis-9,trans-11: 10,cis-12 بر مقاومت به انسولين سطح گلوكز و ليپيدهاي سرم در زنان ياي سه سالم صورت گرفت. مواد و روشها مطالعه به روش كارآزمايي باليني دوسوكور شاهددار با دارونما انجام شد. هفتاد و شش زن ياي سه داوطلب فاقد شرايط خروج از مطالعه شامل ابتلا به ديابت اختلال چربي خون (تريگليسريد بالاي 300 ميليگرم در دسيليتر كلسترول بالاي 200 ميليگرم در دسيليتر) بيماريهاي قلبي و عروقي افزايش فشار خون (بالاتر از 150/90 ميليمتر جيوه) اختلالات تيروي يد هورموندرماني و مصرف مكملهاي غذايي و دارويي موثر بر كاهش وزن و مصرف سيگار الكل و تغيير فعاليت فيزيكي انتخاب شدند. پس از مطلع ساختن افراد داوطلب در مورد روش بررسي رضايت نامه كتبي اخذ گرديد. اين طرح تحقيقاتي به تاييد كميته اخلاق انستيتو علوم تغذيه و صنايع غذايي شهيد بهشتي و مركز پيشگيري و درمان چاقي انستيتو غدد درونريز شهيد بهشتي رسيد. افراد به روش تصادفي در دو گروه دريافت كننده مكمل CLA (38 نفر) و دارونما (38 نفر) تقسيم شدند. گروه دريافت كننده مكمل 4 كپسول 1000 ميليگرمي با روكش شفاف ژلاتيني زردرنگ حاوي 3/2 گرم CLA با خلوص %80 Clarinol (50:50%) cis-9,trans-11: ايزومرهاي مساوي CLAG80 trans-10,cis-12 و گروه دارونما 4 كپسول 1000 ميليگرمي محتوي روغن آفتابگردان غني از اسيد اولي يك روزانه به مدت 12 هفته مصرف كردند. قوطيهاي حاوي CLA و دارونما دكتر آزاده توكلي دارستاني و همكاران / 27 توسط فردي غير از پژوهشگر به صورت B و A كدگذاري شد تا عدم اطلاع محقق و بيماران از نوع كپسولهاي دريافتي رعايت شود. كپسولهاي مكملها و دارونما هر دو توسط شركت هلندي B.V., Lipid Nutrition loders Croklaan, Wormerveer به طور رايگان در اختيار محققين قرار گرفت. به افراد آموزش داده شد رژيم معمول و فعاليت فيزيكي روزانه خود را تا انتهاي مطالعه تغيير ندهند. وزن با حداقل پوشش و بدون كفش با استفاده از يك ترازوي ديجيتالي با حساسيت 100 گرم اندازهگيري و ثبت شد. قد افراد با استفاده از متر نواري در وضعيت ايستاده در كنار ديوار و بدون كفش در حالي كه كتفها در شرايط عادي قرار داشتند با حساسيت 1 سانتيمتر اندازه گيري شد. نمايه توده بدن از تقسيم وزن (كيلوگرم) بر مجذور قد (متر مربع) محاسبه گرديد. دور كمر در باريكترين ناحيه آن در حالتي ارزيابي شد كه فرد در انتهاي بازدم طبيعي خود قرار داشت. اندازهگيري دور كمر با استفاده از يك متر نواري غير قابل ارتجاع با حساسيت 0/5 سانتيمتر صورت گرفت. در اين مطالعه باريكترين ناحيه دور كمر در افراد چاق در زير آخرين دنده اندازهگيري شد (56). فشار خون افراد به طور نشسته با حساسيت 2 ميليمتر جيوه پس از استراحت به مدت 15 دقيقه در شروع مطالعه و هفته دوازدهم توسط پزشك از بازوي راست دو بار به فاصله 5 دقيقه با استفاده از فشارسنج جيوهاي استاندارد اندازهگيري شد. ميانگين دو اندازهگيري محاسبه و به عنوان فشار خون نهايي افراد در نظر گرفته شد. نمونه خون وريدي در دو مرحله ابتدا و انتهاي مطالعه پس از ساعت ناشتا بودن جهت اندازهگيري گلوگز انسولين و ليپيدهاي سرم جمعآوري گرديد. ميزان كلسترول تام تريگليسريد و گلوگز سرم به روش رنگسنجي آنزيمي (كيتهاي كلسترول تريگلسيريد و گلوكز شركت پارس آزمون تهران ايران) با دستگاه Selectra 2-autoanalyzer مورد سنجش قرار گرفت. حساسيت روشهاي اندازهگيري به ترتيب 1 3 و 5 ميليگرم در دسيليتر بود. دقت درون آزموني در سنجش مذكور بر اساس درصد ضريب تغييرات به ترتيب 3/7 3/6 و 2/3 بود. ميزان -LDL كلسترول و -HDL كلسترول سرم توسط روش مستقيم (كيت سنجش مستقيم كمپاني گراينر آلمان) با حساسيت 1 ميليگرم در دسيليتر و دقت درون آزموني به ترتيب 3/2 و 3/7 درصد اندازهگيري شد. ميزان انسولين سرم به روش الايزا (كيت انسولين انساني

3 28/ مجله پژوهش در پزشكي كمپاني مركوديا آپسالا سوي د) با حساسيت 1 ميليواحد در ليتر و دقت درون آزموني 7/1 درصد سنجيده شد. مقاومت به انسولين با استفاده از فرمول مدل هموستاز( HOMA-IR ) به صورت زير محاسبه شد (57). طبق تعريف > 5 HOMA-IR به عنوان مقاوم به انسولين و HOMA-IR>3 به عنوان غير مقاوم به انسولين تعريف ميشود (58). مصرف اسيد لينولي يك مزدوج و سطح ليپيد سرم 22/5/ غلظت انسولين( µu/ml ) غلظت گلوكز =(mmol/l) مقاومت به انسولين حساسيت انسولين نيز با استفاده از فرمول QUIKI محاسبه شد( 59 ). لگاريتم غلظت گلوكز( mg/dl ) + لگاريتم غلظت انسولين( 1/(µU/ml = QUIKI پذيرش بيماران نسبت به مصرف كپسولها با پرسش منظم از آنان و مشاهده بطري كپسولها در هفته ششم و دوازدهم تعيين گرديد. به افراد شركت كننده براي اطمينان از عدم تغييرات احتمالي در رژيم غذايي و فعاليت فيزيكي اطلاعات لازم با تماسهاي منظم تلفني در طي 12 هفته مطالعه به دست آمد. زمان ملاقات با نمونهها هر روز يك بار تنظيم شد. سه روز يادآمد خوراك 24 ساعته (2 روز از ايام هفته و يك روز تعطيل) توسط مصاحبه كننده آموزش ديده در سه نوبت ابتداي مطالعه هفته ششم و دوازدهم انجام گرديد و اطلاعات بدست آمده توسط نرمافزار Food processor II آناليز شد. فعاليت بدني روزمره افراد با استفاده از پرسشنامه استاندارد فعاليت فيزيكي اخذ شده از پژوهشكده علوم غدد درون ريز و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در ابتدا و هفته ششم و انتهاي مطالعه تنظيم شد. فعاليتها به صورت تعداد ساعت معادل فعاليت فيزيكي در هفته MET-h/wk براي هر كدام از افراد شركت كننده محاسبه شد (60). براي بررسي نرمال بودن (يا نرمال شدن) دادهها از آزمون KS استفاده شد. سپس جهت مقايسه ميانگين مقادير مورد سنجش در دو گروه از آزمون t-test استفاده گرديد. جهت بررسي تغييرات درون گروهي در صورت نرمال بودن از آزمون Paired t-test و در صورت عدم نرمال بودن از آزمون روش Wilcoxson استفاده شد. از (Repeated measured) GLM براي بررسي تفاوتهاي آماري در مقادير آناليز تركيبات غذايي در سه مرحله شروع هفته ششم و دوازدهم مطالعه استفاده شد. جهت تحليل دادهها از نرمافزار آماري در نظر گرفته شد. SPSS نسخه 16 استفاده شد. 0/05>p معنيدار يافتهها در ابتدا 76 زن ياي سه سالم در مطالعه شركت كردند كه 38 نفر در گروه دارونما و 38 نفر در گروه دريافت كننده مكمل قرار گرفتند. 4 نفر در گروه مكمل( 2 نفر به علت سردرد و 2 نفر به دليل عوارض گوارشي نفخ و دل درد) و 5 نفر در دارونما (4 نفر به علل عوارض گوارشي مانند دل درد و نفخ و 1 نفر به دليل رفتن به مسافرت) از مطالعه خارج شدند. بنابراين 67 زن ياي سه سالم تا پايان در اين بررسي شركت كردند.توزيع افراد مورد بررسي برحسب گروهها در جدول 1 اراي ه گرديده و نشان ميدهد كه گروه دارونما و مكمل از لحاظ مشخصات پايه وزن نمايه توده بدن دور كمر مدت زمان سپري شده از زمان ياي سگي و فعاليت فيزيكي تفاوت معنيداري نداشتند. جدول 1 - مشخصات پايه زنان ياي سه شركت كننده در مطالعه در دو گروه دارونما و دريافت كننده مكمل اسيد لينولي يك مزدوج متغيرها سن (سال) مدت زمان سپري شده از ياي سگي (سال) وزن (كيلوگرم) قد (سانتيمتر) نمايه توده بدن (كيلوگرم بر مترمربع) دور كمر (سانتيمتر) فعاليت فيزيكي(معادل متابوليك- ساعت در هفته) فشارخون سيستوليك(ميليمتر جيوه) فشارخون دياستوليك(ميليمتر جيوه) گروه دارونما (n=38) گروه مكمل (n=38) 55/1±6/4 7±2 68/2±10/2 159±5/4 27/6±3/4 95/6±7/5 4/2±1/2 128/3±19/1 77/1±2/1 54/9±6/9 6±3 67/3±8/9 159/15±5 27±3/4 94/8±8/6 3/9±1/9 129/1±23/1 78/1±7/3 بيش از 12 ماه آمنوره ميانگين ± انحراف معيار بر پايه شمارش كپسولها پذيرش در گروه دارونما 75 درصد و در گروه مكمل 85 درصد محاسبه شد. ميزان تغييرات چربي خون قند خون ناشتا هورمون انسولين حساسيت و مقاومت انسولين پس از 12 هفته مطالعه از لحاظ آماريمعنيدار نبود (جدول 2). فعاليت فيزيكي در سراسر مطالعه به صورت MET- h/wk براي هر گروه گزارش شد كه براي گروه دارونما 3±1/9 و براي گروه مكمل 4/2±2/1 بود كه از لحاظ آماري تفاوت معنيداري مشاهده نشد. مقايسه ميزان انرژي و مواد مغذي دريافتي در دو گروه در سه مرحله اندازهگيري تفاوتي را نشان نداد (جدول 3). متوسط CLA مصرفي از طريق غذا در گروه

4 دكتر آزاده توكلي دارستاني و همكاران / 29 دوره 34 شماره 1 بهار 89 جدول 2 - مقادير شاخص هاي بيوشيميايي خون در ابتدا و پس از 12 هفته وتغييرات در دو گروه زنان ياي سه مكمل ( n=34) CLA دارونما (33=n) شاخصهاي بيوشيميايي شروع مطالعه هفته دوازدهم تغييرات شروع مطالعه هفته دوازدهم تغييرات -2/3±1 87/7±10/47 85/04±10/24-0/89±1/9 82/8±10/25 83/1±10/9 گلوكز خون ناشتا (mg/dl) -0/5±0/49 5/5±2/5 5/3±2/9-0/84±0/45 5/3±2/5 4/45±1/1 انسولين سرم (mu/l) 0/007±0/007 0/38±0/03 0/39±0/04 0/002±0/006 0/39±0/03 0/39±0/02 حساسيت انسولين (QUICKI) 0/16±0/1 0/93±0/7 1/09±0/64-0/03±0/1 0/94±0/6 0/9±0/25 مقاومت به انسولين HOMA-) (IR 6/2±3/7 192/7±39/4 202/5±34/4 17/9±4/7 198/1±36/8 211/9±28/2 كلسترول تام (mg/dl) 2/5±3/7 134/2±36/5 135/8±40/2 7/2±4/3 127/6±33 135/3±27/3 تري گليسريد (mg/dl) 2/9±1/6 48/6±9/2 52/3±7/2 3/8±2/3 50/9±11/8 54/9±8/3 (mg/dl) HDL -كلسترول 2/6±4/5 115/8±35/3 120/4±31/8 12/6±4/9 117/7±37/4 129/9±25/4 (mg/dl) LDL -كلسترول اعداد در شروع و هفته دوازدهم به صورت ميانگين ± انحراف معيار و اعداد تغييرات به صورت ميانگين ± خطاي معيار ميليگرم در دسيليتر ميليواحد در ليتر جدول 3 - ميانگين (± انحراف معيار) دريافت كالري و درشت مغذيها واسيد لينولي يك مزدوج در شروع هفته ششم و انتهاي مطالعه در دو گروه زنان ياي سه آناليز رژيم غذايي گروه دريافتكننده دارونما (n= 33) گروه دريافتكننده مكمل CLA (n= 34) شروع مطالعه هفته ششم هفته دوازدهم شروع مطالعه هفته ششم هفته دوازدهم 1659/6± ± /4± /8± /8± /6±551 كالري 59/2±16 57/9±14/3 58/8±15/3 58±21 59/5±22/5 59/4±24 پروتي ين (گرم) 223/5±78/5 236/9±59 245/2±71 231/4±70 220/5±62/7 كربوهيدرات (گرم) 243±82 55/6±20/6 58±21/5 56/3±19 58/2±15/2 55/5±12/5 56±15/2 چربي(گرم) 101±25 102±24/3 اسيد لينولي يك مزدوج (ميليگرم) 104/5±43/2 101±26/8 102±34/6 99/5±38/2 بر اساس آزمون ANOVA با اندازهگيري مكرر در سه مرحله بين گروه دارو و دارونما تفاوت معنيداري وجود ندارد. مكمل 104/5±43/2 CLA ميليگرم و در گروه دارونما 99/5±38/2 ميليگرم بود. بحث در مطالعه حاضر مكمل ياري روزانه با 3/2 گرم كپسول CLA محتوي نسبت مساوي ايزومرهاي trans- cis-9,trans-11: 10,cis-12 به مدت 12 هفته نسبت به دارونما (روغن آفتابگردان غني از اسيد اولي يك) تغيير معنيداري در غلظت انسولين و گلوكز ناشتاي سرم حساسيت به انسولين مقاومت به انسولين و ليپيدهاي سرم در زنان ياي سه سالم ايجاد نكرد. در برخي از مطالعات مكمل ياري با CLA در افراد سالم به مدت 8 هفته تغيير معنيداري در وزن بدن غلظت گلوكز انسولين سرم و مقاومت به انسولين ايجاد نكرد ( ). در مطالعه ديگري در افراد مبتلا به اضافه وزن با مصرف 3 گرم CLA در روز به مدت 13 هفته تغييري در مقادير انسولين و گلوكز پلاسما ايجاد نشد (63). در مطالعهاي طولانيتر توسط Gaullier وهمكارانش به مدت 2 سال تغييري در غلظت انسولين و گلوكز سرم ايجاد نشد (39). اين مطالعه فقدان اثرات جانبي تجويز CLA را در طولاني مدت نشان داد. بنابراين ميتوان گفت استفاده از مكملهاي رژيمي CLA در

5 30/ مجله پژوهش در پزشكي افراد سالم اثر مضري بر شاخصهاي بيوشيميايي ندارد. همچنين از آنجايي كه اين مطالعات بر روي افراد سالم صورت گرفته انتظار نميرود مكمل ياري مقادير سرمي گلوكز و انسولين حساسيت و مقاومت به انسولين را به مقادير كمتر از محدوده طبيعي كاهش دهد. نتايج اين مطالعات با نتايج مطالعه حاضر همخواني دارد. برخلاف گزارشات قبلي مكملCLA در مقايسه با روغن آفتابگردان به مدت 12 هفته منجر به بهبود حساسيت انسولين در افراد جوان سالم شد (55). همچنين در مطالعه ديگري در زنان ورزشكار مكمل CLA به مدت 12 هفته منجر به كاهش مقدار انسولين ناشتا شد (43). از طرفي در برخي از مطالعات انجام شده در افراد چاق يا مبتلا به سندرم متابوليك افزايش گلوكز خون و مقاومت به انسولين در اثر مصرف مكمل CLA گزارش شده است (52 37). در مطالعه حاضر مكمل CLA در مقايسه با دارونما تاثيري بر كلسترول تام نداشت. در بيشتر مطالعات انساني مصرف CLA تاثيري بر ميزان كلسترول تام يا LDL كلسترول نداشت (37 81) اما در مطالعه ديگري با مدت زمان طولانيتر ( 24 ماه) مكمل CLA به فرم تريگليسريد در افراد مبتلا به اضافه وزن منجر به كاهش كلسترول تام و كاهش LDL كلسترول بدون تاثير بر مقادير تري گليسريد و -HDL كلسترول شد (83). در مطالعه Mougios و همكارانش مكمل CLA به ميزان 0/7 گرم در روز به مدت 4 هفته منجر به كاهش كلسترول تام LDL كلسترول تري گليسريد و HDL كلسترول شد (85). در مطالعه اخير مكمل CLA اثري بر غلظت تريگليسريد پلاسما نداشت. نتايج چندين مطالعه عدم تاثيرمكمل CLA در مقايسه با دارونما بر غلظت تريگليسريد پلاسما را نشان ميدهد (36 84) بيشتر افراد در اين مطالعات سطح نسبتا پايينتري از گليسريد پلاسما داشتند و ممكن است اثر كاهنده تريگليسريد در بيماران مبتلا به هيپرتريگليسريدمي ديده شود. بر خلاف نتايج اين مطالعات مكمل CLA غلظت تريگليسريد را به طور معنيداري در مطالعات Noon و همكارانش (48) و Benito و همكارانش (82) كاهش داد. اثر CLA بر HDL -كلسترول نامعلوم است. برخي مطالعات كاهش در HDL -كلسترول با مصرف ايزومر مخلوط (84 CLA 16) و برخي عدم تغيير در HDL -كلسترول (82) يا افزايش در HDL -كلسترول را نشان ميدهند (38). به طور خلاصه مطالعاتي كه اثر CLA را بر عوامل خطر ديابت و آترواسكلروز ارزيابي ميكنند از مصرف اسيد لينولي يك مزدوج و سطح ليپيد سرم لحاظ نوع مطالعه (مطالعات انساني و حيواني) طول مدت مطالعه (14 روز تا 24 ماه) وضعيت متابوليك (نرم ال- ديابتي) نمايه توده بدن (نرمال اضافه وزن و درجاتي از چاقي) گروههاي سني (افراد جوان مسن) جنس (زن مرد) تعداد افراد شركت كننده (50-17 نفر در مجموع دو گروه مكمل و دارونما) رژيم كنترل دوز مصرفي مكمل CLA و استفاده از ايزومرهاي جداگانه يا تركيبي متداول (9- CLA سيس 11 -ترانس و 10 -ترانس 12- سيس) فعاليت فيزيكي (فعاليت كم متوسط شديد) و پذيرش كپسولها متفاوتند. اين تفاوتها تا حدودي توجيه كننده اختلاف موجود در نتايج بدست آمده از مطالعات مختلف ميباشد. از جمله محدوديتهاي اين مطالعه عدم اندازهگيري مقادير اسيد چرب مصرفي در سرم افراد شركت كننده بود كه به نوعي ميزان پذيرش بيماران را به طور دقيقتري نشان ميداد. تعداد كپسولهاي مصرفي در اين مطالعه به علت درجه خلوص نسبتا پاي ين ) CLA در حدود 80 درصد) بالا بود. پيشنهاد ميشود با استفاده از مكمله يا با درجه خلوص بالاتر از تعداد كپسولها كاسته شود تا ميزان پذيرش افراد افزايش و ميزان عوارض گوارشي كاهش يابد از طرف ديگر ميتوان با تعداد كمتر كپسولها تاثير دوزهاي بالاتر را بر عوامل خطر ديابت و آترواسكلروز در انسان مشاهده نمود. يكي از ويژگيهاي اين تحقيق بررسي مكمل CLA در گروه زنان ياي سه سالم بود كه در اين مورد خلاء اطلاعاتي بسياري وجود دارد. عدم تاثير مكمل CLA بر شاخصهاي بيوشيميايي مورد ارزيابي در اين مطالعه را ميتوان به نرمال بودن اين شاخصها قبل از مداخله پذيرش نسبتا پايين مكملها به علت تعداد بالاي كپسولهاي مصرفي و فعاليت فيزيكي نسبتا پايين افراد شركت كننده در اين مطالعه نسبت داد. در مجموع مصرف روزانه ايزومرهاي مساوي اسيد لينولي يك مزدوج به مدت 3 ماه سبب بهبود وضعيت قند انسولين و ليپيدهاي سرم در زنان ياي سه سالم نميشود بنابراين بر پايه نتايج بدست آمده از اين مطالعه تجويز مكمل CLA توصيه نميشود. همچنين با توجه به اينكه هر كدام از ايزومرهاي اسيد لينولي يك داراي خواص متنوع و جداگانهاي هستند استفاده از ايزومرهاي جداگانه در تحقيقات بعدي يا استفاده از درصدهاي متفاوت بجاي مخلوط 50/50 از ايزومرهاي متداول CLA توصيه ميشود. از طرفي به دليل كافي نبودن اطلاعات در ارتباط با مكانيسمهاي مولكولي CLA در انسان پيشنهاد ميشود مطالعاتي بر روي كشتهاي سلولي انساني انجام گيرد.

6 دكتر آزاده توكلي دارستاني و همكاران / 31 دوره 34 شماره 1 بهار 89 REFERENCES 1. Ip C, Singh M, Thompson HJ, Scimeca JA. Conjugated linoleic acid suppresses mammary carcinogenesis and proliferative activity of the mammary gland in the rat. Cancer Res 1994; 54: Kepler CR, Hirons KP, McNeill JJ, Tove SB. Intermediates and products of the biohydrogenation of linoleic acid by Butyrinvibrio fibrisolvens. J Biol Chem 1966; 241: Banni S. Conjugated linoleic acid metabolism. Curr Opin Lipidol 2002; 13: Bell EA, Rolls BJ. Energy density of foods affects energy intake across multiple levels of fat content in lean and obese women. Am J Clin Nutr 2001; 73: Ritzenthaler KL, McGuire MK, Falen R, Shultz TD, Dasgupta N, McGuire MA. Estimation of conjugated linoleic acid intake by written dietary assessment methodologies underestimates actual intake evaluated by food duplicate methodology. J Nutr 2001; 131: Bhattacharya A, Banu J, Rahman M, Causey J, Fernandes G. Biological effects of conjugated linoleic acids in health and disease. J Nutr Bio chem 2006; 17: Park Y, Albright KJ, Liu W, Storkson JM, Cook ME, Pariza MW. Effect of conjugated linoleic acid on body composition in mice. Lipids 1997; 32: Park Y, Storkson JM, Albright KJ, Liu W, Pariza MW. Evidence that the trans-10, cis-12 isomer of conjugated linoleic acid induces body composition changes in mice. Lipids 1999; 34: Pariza MW, Park Y, Cook ME. The biologically active isomers of conjugated linoleic. Prog Lipid Res 2001; 40: Chung S, Brown JM, Sandberg MB, McIntosh M. Trans-10,cis-12 CLA increases adipocyte lipolysis and alters lipid droplet-associated proteins: role of mtor and ERK signaling. J Lipid Res 2005; 46: Larsen TM, Toubro S, Astrup A. Efficacy and safety of dietary supplements containing CLA for the treatment of obesity: evidence from animal and human studies. J Lipid Res 2003; 44: Steck SE, Chaleck AM, Miller P, Conway J, Austin GL, Hardin JW, et al. Conjugated linoleic acid supplementation for twelve weeks increase lean body mass in obese humans. J Nutr 2007; 137: Gaullier JM, Halse J, Heivik HO, Heye K, Syvertsen C. Six months supplementation with conjugated linoleic acid induces regional-specific fat mass decrease in overweight and obese. Br J Nutr 2007; 97: Laso N, Brugué E, Vidal J, Ros E, Arnaiz JA, Carné X, et al. Effects of milk supplementation with conjugated linoleic acid (isomers cis-9, trans-11 and trans-10,cis-12) on body composition and metabolic syndrome components. Br J Nutr 2007; 98: Malpuech-Brugere C, Verboeket-van de Venne WP, Mensink RP. Effects of two conjugated linoleic acid isomers on body fat mass in overweight humans. Obes Res 2004; 12: Blankson H, Stakkestad JA, Fagertun H, Thom E, Wadstein J, Gudmundsen O. Conjugated linoleic acid reduces body fat mass in overweight and obese humans. J Nutr 2000; 130: Ha YL, Storkson J, Pariza MW. Inhibition of benzo (a) pyrene induced mouse fore stomach neoplasia by conjugated dienoic derivatives of linoleic acid. Cancer Res 1990; 50: Ha YL, Grimm NK, Pariza MW. Anti-carcinogens from fried ground beef: heat-altered derivatives of linoleic acid. Carcinogenesis 1987; 8: Ip C, Chin SF, Scimeca JA, Pariza MW. Mammary cancer prevention by conjugated dienoic derivative of linoleic acid. Cancer Res 1991; 51: Liew C, Schut HA, Chin SF, Pariza MW, Dashwood RH. Protection of conjugated linoleic acids against 2-amino- 3- methylimidazo [4, 5-f] quinoline-induced colon carcinogenesis in the F344 rat: a study of inhibitory mechanisms. Carcinogenesis 1995; 16: Belury MA. Inhibition of carcinogenesis by conjugated linoleic acid: potential mechanisms of action. J Nutr 2002; 132: Belury MA, Nickel KP, Bird CE, Wu Y. Dietary conjugated linoleic acid modulation of ester skin tumor promotion. Nutr Cancer 1996; 26: Ip MM, Masso-Welch PA, Shoemaker SF, Shea-Eaton WK, Ip C. Conjugated linoleic acid inhibits proliferation and induces apoptosis of normal rat mammary epithelial cells in primary culture. Exp Cell Res 1999; 250:

7 32/ مجله پژوهش در پزشكي مصرف اسيد لينولي يك مزدوج و سطح ليپيد سرم 24. Ip C, Banni S, Angioni E. Conjugated linoleic acid-enriched butter fat alters mammary gland morphogenesis and reduces cancer risk in rats. J Nutr 1999; 129: Lee KN, Kritchevsky D, Pariza MW. Conjugated linoleic acid and atherosclerosis in rabbits. Atherosclerosis 1994; 108: Nicolosi RJ, Rogers EJ, Kritchevsky D, Scimeca JA, Huth PJ. Dietary conjugated linoleic acid reduces plasma lipoproteins and early aortic atherosclerosis in hyper-cholesterolemic hamsters. Artery 1997; 22: Kritchevsky D, Tepper SA, Wright S, Tso P, Czarnecki SK. Influence of conjugated linoleic acid (CLA) on establishment and progression of atherosclerosis in rabbits. J Am Coll Nutr 2000; 19: 472S 77S. 28. Koba K, Akahoshi A, Yamasaki M. Dietary conjugated linoleic acid in relation to CLA differently modifies body fat mass and serum and liver lipid levels in rats. Lipids 2002; 37: Ryder JW, Portocarrero CP, Song XM. Isomer-specific anti-diabetic properties of conjugated linoleic acid. Improved glucose tolerance, skeletal muscle insulin action, and UCP-2 gene expression. Diabetes 2001; 50: Houseknecht KL, Vanden Heuvel JP, Moya-Camarena SY. Dietary conjugated linoleic acid normalizes impaired glucose tolerance in the Zucker diabetic fatty fa/fa rat. Biochem Biophys Res Commun 1998; 244: Nugent AP, Roche HM, Noone EJ, Long A, Kelleher DK, Grbney MJ. The effect of conjugated linoleic acid supplementation on immune function in healthy volunteers. Eur J Clin Nutr 2005; 59: Yang M, Cook ME. Dietary conjugated linoleic acid decreased cachexia, macrophage tumor necrosis factor-alpha production, and modifies splenocyte cytokines production. Exp Biol Med (Maywood) 2003; 228: Yu Y, Correll PH, Vanden Heuvel JP. Conjugated linoleic acid decreases production of pro-inflammatory products in macrophages: evidence for a PPAR gamma-dependent mechanism. Biochim Biophys Acta 2002; 1581: Iwakiri Y, Sampson DA, Allen KG. Suppression of cyclooxygenase- 2 and inducible nitric oxide synthase expression by conjugated linoleic acid in marine macrophages. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids 2002; 67: Miller CC, Park Y, Pariza MW, Cook ME. Feeding conjugated linoleic acid to animals partially overcomes catabolic responses due to endotoxin injection. Biochem Biophys Res Commun 1994; 198: Riserus U, Arner P, Brismar K, Vessby B. Treatment with dietary trans10cis12 conjugated linoleic acid causes isomer-specific insulin resistance in obese men with the metabolic syndrome. Diabetes Care 2002; 25: Riserus U, Vessby B, Arnlov J, Basu S. Effects of cis-9,trans-11 conjugated linoleic acid supplementation on insulin sensitivity, lipid per oxidation and pro-inflammatory markers in obese men. Am J Clin Nutr 2004; 80: Moloney F, Yeow TP, Mullen A, Nolan JJ, Roche HM. Conjugated linoleic acid supplementation, insulin sensitivity, and lipoprotein metabolism in patients with type 2 diabetes mellitus. Am J Clin Nutr 2004; 80: Gaullier JM, Halse J, Hoye K, Kristiansen K, Fagertun H, Vik H, et al. Conjugated linoleic acid supplementation for 1 y reduces body fat mass in healthy overweight humans. Am J Clin Nutr 2004; 79: Smedman A, Vessby B. Conjugated linoleic acid supplementation in humans metabolic effects. Lipids 2001; 36: Kreider RB, Ferreira MP, Greenwood M, Wilson M, Almada AL. Effects of conjugated linoleic acid supplementation during resistance training on body composition, bone density, strength, and selected hematological markers. J Strength Cond Res 2002; 16: Taylor JS, Williams SR, Rhys R, James P, Frenneaux MP. Conjugated linoleic acid impairs endothelial function. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2006; 26: Lambert EV, Goedecke JH, Bluett K, Heggie K, Claassen A, Rae DE, et al. Conjugated linoleic acid (CLA) versus high-oleic acid sunflower oil: effects on energy metabolism, glucose tolerance, blood lipids, appetite and body composition in regularly exercising individuals. Br J Nutr 2007; 97: Kamphuis MM, Lejeune MP, Saris WH, Westerterp-Plantenga MS. The effect of conjugated linoleic acid supplementation after weight loss on body weight regain, body composition, and resting metabolic rate in overweight subjects. Int J Obes Relat Metab Disord 2003; 27: Larsen TM, Toubro S, Gudmundsen O, Astrup A. Conjugated linoleic acid supplementation for 1 y does not prevent weight or body fat regain. Am J Clin Nutr 2006; 83: Whigham LD, O Shea M, Mohede IC, Walaski HP, Atkinson RL. Safety profile of conjugated linoleic acid in a 12- month trial in obese humans. Food Chem Toxicol 2004; 42:

8 دكتر آزاده توكلي دارستاني و همكاران / 33 دوره 34 شماره 1 بهار Medina EA, Horn WF, Keim NL, Havel PJ, Benito P, Kelley DS, et al. Conjugated linoleic acid supplementation in humans: effects on circulating leptin concentrations and appetite. Lipids 2000; 35: Noone EJ, Roche HM, Nugent AP, Gibney MJ. The effect of dietary supplementation using isomeric blends of conjugated linoleic acid on lipid metabolism in healthy human subjects. Br J Nutr 2002; 88: Belury MA. Dietary conjugated linoleic acid in health: physiological effects and mechanisms of action. Ann Rev Nutr 2002; 22: Belury MA, Mahon A, Banni S. The conjugated linoleic acid (CLA) isomer, t10c12-cla, is inversely associated with changes in bodyweight and serum leptin in subjects with type 2 diabetes mellitus. J Nutr 2003; 133: 257S 60S. 51. Basu S, Riserus U, Turpeinen A, Vessby B. Conjugated linoleic acid induces lipid per oxidation in men with abdominal obesity. Clin Sci 2000; 99: Riserus U, Berglund L, Vessby B. Conjugated linoleic acid (CLA) reduced abdominal adipose tissue in obese middle-aged men with signs of the metabolic syndrome: a randomized controlled trial. Int J Obes RelatMetab Disord 2001; 25: Albers R, van der Wielen RP, Brink EJ, Hendriks HF, Dorovska-TaranVN, Mohede IC. Effects of cis-9, trans-11 and trans-10, cis-12 conjugated linoleic acid (CLA) isomers on immune function in healthy men. Eur J Clin Nutr 2003; 57: Song HJ, Grant I, Rotondo D. Effect of CLA supplementation on immune function in young healthy volunteers. Eur J Clin Nutr 2005; 59: Eyjolfson V, Spriet LL, Dyck DJ. Conjugated linoleic acid improves insulin sensitivity in young, sedentary humans. Med Sci Sports Exerc 2004; 36: Wang J, Thronton JC, Bari S, Williamson B, Gallagher D, Hetmsfield SB, et al. comparisons of waist circumferences measured at 4 sites. Am J Clin Nutr 2003; 77: Matthews DR, Hosker JP, Rudenski AS, Naylor BA, Treacher DF, Turner RC. Homeostasis model assessment: insulin resistance and beta-cell function from fasting plasma glucose and insulin concentrations in man. Diabetologia 1985; 28: Miyazaki Y, Pipek R, Mandarino LJ, Defronzo RA. Tumor necrosis factor alpha and insulin resistance in obese type 2 diabetic patients. Int J Obes Relat Metab Disord 2003; 27: Vanhala P, Vanhala M, Kumpusalo E, Keinanen-Kiukaanniemi S. The quantitative insulin sensitivity check index QUICKI predicts the onset of type 2 diabetes better than fasting plasma insulin in obese subjects: a 5-year follow up study. J Clin Endocrinol Metab 2002; 87: Ainsworth BE, Haskell WL, Whitt MC, Irwin ML, Swartz AM, Strath SJ, et al. Compendium of physical activities: an update of activity codes and MET intensities. Med Sci Sports Exer 2000; 32: S Lin H, Boylston T, Chang M, Luedecke L, Shultz T. Survey of the conjugated linoleic acid contents of dairy products. J Dairy Sci 1995; 78: Chin S, Liu W, Storkson J, Ha Y, Pariza M. Dietary sources of conjugated dienoic isomers of linoleic acid, a newly recognized class of anti-carcinogens. J Food Comp Anal 1992; 5: de Roos BR,RucklidgeG, Reid M, Ross K, Duncan G, Navarro MA. Divergent mechanisms of cis-9, trans-11 and trans-10, cis-12 conjugated linoleic acid affecting insulin resistance and inflammation in apolipoprotein E knockout mice: a proteomics approach. FASEB J 2005; 19: Taylor CG, Zahradka P. Dietary conjugated linoleic acid and insulin sensitivity and resistance in rodent models. Am J Clin Nutr 2004; 79: 1164S-68S. 65. Simon EM, Fernandez I, Portillo MP. Trans-10, cis-12 conjugated linoleic acid prevents adiposity but not insulin resistance induced by an atherogenic diet in hamsters. J Nutr Biochem 2006; 17: Poirier H, Shapiro JS, Kim RJ, Lazar MA. Nutritional supplementation with trans-10, cis-12 conjugated linoleic acid induces inflammation of white adipose tissue. Diabetes 2006; 55: Noto AZ, Ryz NR, Yurkova N, Xie N, Taylor CG. Dietary conjugated linoleic acid prevents pancreatic function and reduces inflammatory markers in obese, insulin-resistant rats. Metabolism 2007; 56: Storlien LH, Jenkins AB, Chisholm DJ, Pascoe WS, Khouri S, Kraegen EWH. Influence of dietary fat composition on development of insulin resistance in rats. Relationship to muscle triglyceride and ω-3 fatty acids in muscle phospholipid. Diabetes 1991; 40:

9 34/ مجله پژوهش در پزشكي مصرف اسيد لينولي يك مزدوج و سطح ليپيد سرم 69. Borkman M, Storlien LH, Pan DA, Jenkins AB, Chisholm DJ, Campbell LV. The relation between insulin sensivity and the fatty acid composition of skeletal-muscle phospholipids. N Engl J Med 1993; 328: Pan DA, Lillioja S, Milner MR. Skeletal muscle membrane composition is related to adiposity and insulin action. J Clin Invest 1995; 96: Vessby B, Tengblad S, Lithell H. Insulin sensitivity is related to the fatty acid composition of serum lipids and skeletal muscle phospholipids in 70-year-old men. Diabetologia 1994; 37: Choi Y, Park Y, Pariza MW, Ntambi JM. Regulation of stearoyl-coa desaturase activity by the trans-10, cis-12 isomer of conjugated linoleic acid in HepG2 cells. Biochem Biophys Res Commun 2001; 284: Lee KN, Pariza MW, Ntambi JM. Conjugated linoleic acid decreases hepatic stearoyl-coa desaturase mrna expression. Biochem Biophys Res Commun 1998; 248: Eder K, Slomma N, Becker K. Trans-10, cis-12 conjugated linoleic acid suppresses the desaturation of linoleic and α-linolenic acids in HepG2 cells. J Nutr 2002; 132: Tricon S, Burdge GC, Kew S, Banerjee T, Russell JJ, Grimble RF. Effects of cis-9,trans-11 and trans-10,cis-12 conjugated linoleic acid on immune cell function in healthy humans. Am J Clin Nutr 2004; 80: Tricon S, Burdge GC, Kew S, Banerjee T, Russell JJ, Jones EL. Opposing effects of cis-9,trans-11 and trans-10,cis- 12 conjugated linoleic acid on blood lipids in healthy humans. Am J Clin Nutr 2004; 80: DeDeckere EAM, Van Amelsfoort JMM, McNeill GP, Jones P. Effects of conjugated linoleic acid (CLA) isomers on lipid levels and peroxisome proliferation in the hamster. Br J Nutr 1999; 82: Gavino VC, Gavino G, Leblanc M-J, Tuchweber B. An isomeric mixture of conjugated linoleic acids but not pure cis-9, trans-11-octadecadienoic acid affects body weight gain and plasma lipids in hamsters. J Nutr 2000; 130: Sher J, Pronczuk A, Hajri T, Hayes KC. Dietary conjugated linoleic acid lowers plasma cholesterol during cholesterol supplementation, but accentuates the atherogenic lipid profile during the acute phase response in hamsters. J Nutr 2003; 133: Rahman SM, Wang Y-M, Han S-Y, Cha J-Y, Fukuda N, Yotsumoto H, et al. Effects of short-term administration of conjugated linoleic acid on lipid metabolism in white and brown adipose tissues of starved/refed Otsuka Long- Evans Tokushima fatty rats. Food Res Int 2001; 34: Stangl GI. High dietary levels of conjugated linoleic acid mixture alter hepatic glycerophospholipid class profile and cholesterol-carrying serum lipoproteins of rats. J Nutr Biochem 2000; 11: Benito P, Nelson GJ, Kelley DS, Bartolini G, Schmidt PC, Simon V. The effect of conjugated linoleic acid on plasma lipoproteins and tissue fatty acid composition in humans. Lipids 2001; 36: Petridou A, Mougios V, Sagredos A. Supplementation with CLA: isomer incorporation into serum lipids and effect on body fat of women. Lipids 2003; 38: Gaullier JM, Halse J, Hoye K. Supplementation with conjugated linoleic acid for 24 months is well tolerated by and reduces body fat mass in healthy, overweight humans. J Nutr 2005; 135: Mougios V, Matsakas A, Petridou A. Effect of supplementation with conjugated linoleic acid on human serum lipids and body fat. J Nutr Biochem 2001; 12: Lin Y, Schuurbiers E, van der Veen S, DeDeckere AM. Conjugated linoleic acid isomers have differential effects on triglyceride secretion in HepG2 cells. Biochim Biophys Acta 2001; 1533: Yotsumoto H, Hara E, Naka S, Adlof RO, Emken EA, Yanagita T. 10trans,12cis-linoleic acid reduces Apo B secretion in HepG2 cells. Food Res Int 1999; 31: