ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ «Οπτικοακουςτικό ϋκφραςη ενόσ ποιόματοσ»

Transcript

1 ΕΠΕΡΙΝΟ ΓΤΜΝΑΙΟ ΚΑΣΟΡΙΑ Φ. ΕΣΟ: ΜΑΘΗΜΑ: χολικό και Κοινωνικό Ζωό ΕΠΙΒΛΕΠΨΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: Κώςτασ Σςϋλιοσ ΣΑΞΗ: Β Γυμναςύου ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ ΟΜΑΔΑ Γιώργοσ Μούςςιασ Σςοτουρύδου Δϋςποινα Υρειδερύκη Ρούντη Κοκκινοπούλου Βερονύκη Α Μϋροσ : Β Μϋροσ : ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ «Οπτικοακουςτικό ϋκφραςη ενόσ ποιόματοσ» Περύληψη Βαςικό κριτόριο για την επιλογό του θϋματοσ υπόρξε Σο ενδιαφϋρον που εκδηλώθηκε για την διερεύνηςη τησ αποτύπωςησ των ςυναιςθημϊτων και εικόνων που δημιουργεύ ϋνα πούημα. Σο ενδιαφϋρον που εκδηλώθηκε για την εκμϊθηςη τησ τεχνικόσ καταςκευόσ οπτικοακουςτικών παρουςιϊςεων - video το πρώτο μϋροσ τησ εργαςύασ ϋγινε θεωρητικό μελϋτη του θϋματοσ με βϊςη τα παρακϊτω ερευνητικϊ ερωτόματα Εύδη πούηςησ Σι εύναι η οπτικοακουςτικό ϋκφραςη Ο ρόλοσ τησ οπτικοακουςτικών προώόντων

2 Διερεύνηςη για την κατϊλληλη οπτικοακουςτικό ϋκφραςη ενόσ ποιόματοσ video το δεύτεροσ μϋροσ ϋγινε πρακτικό ϊςκηςη και εκμϊθηςη του τρόπου δημιουργύασ οπτικοακουςτικού υλικού. τη ςυνϋχεια επιλϋχθηκαν ποιόματα και ϋγινε προςπϊθεια οπτικοπούηςησ των ποιημϊτων από κϊθε μαθητό Ειςαγωγό Λϋγεται ςυχνϊ ότι ζούμε ςτην εποχό τησ εικόνασ, τησ οπτικοπούηςησ των ιδεών και των μηνυμϊτων, γεγονόσ που χαρακτηρύζει με ϋναν ιδιαύτερο τρόπο τον κόςμο μασ και ϋχει ωσ αποτϋλεςμα τη διαμόρφωςη ενόσ γενικότερου πολιτιςμικού περιβϊλλοντοσ ςτο οπούο κυριαρχούν τα οπτικϊ ερεθύςματα. Η ςύγχρονη οπτικό κουλτούρα βαςύζεται, αντύςτοιχα, ςε μια οπτικό γλώςςα, ο χειριςμόσ τησ οπούασ εύναι το βαςικό αντικεύμενο εξειδικευμϋνων δημιουργών, που χρηςιμοποιούν τουσ κώδικεσ, τισ μεθόδουσ και τα εργαλεύα αυτόσ τησ ιδιαύτερησ γλώςςασ, με ςκοπό τη ςωςτό και αποτελεςματικό ϋκφραςη και μετϊδοςη ιδεών, ςκϋψεων και μηνυμϊτων. την εποχό μασ εύναι αναγκαύα η οπτικό επικοινωνύα: οικονομύα και εμπόριο, τϋχνη, πολιτικό, επιςτόμη, τεχνολογύα, εκπαύδευςη, κ.ϊ.,και διαμορφώνει ϋνα ευρύτατο πεδύο δημιουργικόσ εργαςύασ από τα περιοδικϊ, τισ εφημερύδεσ, τα βιβλύα και κϊθε εύδουσ ϋντυπα, μϋχρι τισ αφύςεσ, τη διαφόμιςη, το διαδύκτυο και τα πολυμϋςα, τη ςόμανςη, την εικονογρϊφηςη, τα κινούμενα ςχϋδια, κ.λπ Η εικόνα και ο λόγοσ εύναι αλληλϋνδετα, καθώσ ειςηγεύται για την Σϋχνη μια πρόταςη ςυνολικό και όδη ϋχει δημιουργηθεύ ϋνα νϋο ρεύμα - κύνημα τησ Οπτικόσ Πούηςησ με αρκετϋσ παρουςιϊςεισ ϋργων και ςτην Ελλϊδα. Αρκετϋσ προςπϊθειεσ γύνονται και ςτην Ελλϊδα ςε εικαςτικϊ εργαςτόρια και μϋςα από βιωματικό μϊθηςη, με θϋμα την οπτικοπούηςη ιδεών, εννοιών, εικόνων και καταςτϊςεων μϋςω τησ ςύνθεςησ μεικτών υλικών, αντικειμϋνων και εμψύχωςησ τουσ (animation)

3 Α ΜΕΡΟ ΠΟΙΗΗ Σι εύναι ο ϋμμετροσ λόγοσ Έμμετροσ λόγοσ λϋγεται αυτόσ που ςυντϊςςεται με μϋτρα, δηλ. με ςυμμετρικούσ περιοριςμούσ, όπωσ π.χ. οι πιο κϊτω ςτύχοι του ολωμού, ώςτε η ςυμμετρύα να επιφϋρει ευφωνύα (αρμονύα), ϊρα αιςθητικό απόλαυςη, να τϋρπει την αύςθηςη ακοό: ϋγνω-ρύ-ζω'α-πό την κό-ψη τού ςπα-θιού την τρό-με-ρό,, ςϋγνω-ρύ-ζω'α-πό την ό-ψη πού με βιϊ με-τρϊσ τη γό Όπωσ βλϋπουμε εδώ, εκτόσ του ότι υπϊρχει ομοιοκαταληξύα, κϊθε ςτύχοσ και ημιςτύχιο αποτελεύται από ςυγκεκριμϋνη ποςότητα (8 + 7) ςυλλαβών, ενώ οι ςυλλαβϋσ που τονύζονται εύναι απαραύτητα αυτϋσ ςτισ μονϋσ: 1,3,5... θϋςεισ, ώςτε αυτό η ςυμμετρύα (αρμονύα) να επιφϋρει ευφωνύα, ϊρα αιςθητικό απόλαυςη, να τϋρπεται η αύςθηςη τησ ακοόσ. Ο ϋμμετροσ λόγοσ, ανϊλογα με το περιεχόμενο και τη μουςικό του επϋνδυςη, διαιρεύται ςε επικό (= όταν ϊδεται απλώσ), λυρικό (= όταν ϊδεται με ςυνοδεύα μουςικών οργϊνων), ηρωικό (όταν το περιεχόμενό του εύναι πολεμικό) κ.α. Ο κύριοσ ςκοπόσ του ϋμμετρου λόγου εύναι να εξυπηρετεύ μια αιςθητικό ανϊγκη του ανθρώπου, να τϋρπει την αύςθηςη ακοό, όπωσ και η ζωγραφικό την αύςθηςη όραςη και ονομϊζεται ϋτςι, επειδό η ςύνταξη των τμημϊτων του (προτϊςεων, όρων) δεν εύναι τυχαύα, αλλϊ με μϋτρα, κϊτι όπωσ γύνεται και με τα βόματα των χορευτών ό αυτών που παρελϊςουν κ.τ.λ. Σι εύναι πούηςη, πούημα και ποιητόσ Πούηςη λϋγεται ο ϋμμετροσ λόγοσ, τα τραγούδια, τα μοιρολόγια, οι μαντινϊδεσ κ.τ.λ. [Ι.1]υνεπώσ ο λόγοσ που ϋχει ρυθμό και αρμονύα, με ςκοπό να παρορμϊ τισ ψυχϋσ των ό των ακροατών ύμφωνα με τον Αριςτοτϋλη «Πούηςη εύναι μια τϋχνη που μιμεύται τισ πρϊξεισ και τουσ λόγουσ, όχι

4 όπωσ υπϊρχουν ςτην πραγματικότητα, αλλϊ όπωσ μπορεύ και πρϋπει να εύναι και η οπούα ϋχει ςκοπό να διαθϋςει τισ ψυχϋσ εκεύνων που ακούνε προσ την αρετό με αρμονύα και ρυθμό». Πούημα λϋγεται το ϋργο με ϋμμετρο λόγο. Ποιητόσ λϋγεται ο δημιουργόσ του ποιόματοσ. («Ποιϋω-ώ» = κϊνω, δημιουργώ, καταςκευϊζω κϊτι με «ποιόν», με ποιότητα, ϊρα κϊτι καλό, καλλιτεχνικό, αιςθηςιακό, «Πούημα» = το ποιούμενο.) Η πούηςη εύναι το αρχαιότερο λογοτεχνικό εύδοσ. Πριν την ανακϊλυψη τησ γραφόσ, ο ϊνθρωποσ όταν αδύνατο να αναπτύξει την τϋχνη του πεζού λόγου και να απομνημονεύςει ϋνα πεζογρϊφημα. Ποιόματα όμωσ (όπωσ επιφωνηματικϋσ επικλόςεισ και ύμνουσ ςτουσ θεούσ, θρόνουσ και ξεςπϊςματα χαρϊσ) ϋπλαςε πολύ νωρύσ ο πρωτόγονοσ ϊνθρωποσ, ςυνδυαςμϋνα με μουςικό και χορό. ύμφωνα με τον ςημαντικό Αργεντινό ςυγγραφϋα Φόρχε Λουύσ Μπόρχεσ, «Πούηςη εύναι η ϋκφραςη του ωραύου, διαμϋςου λϋξεων περύτεχνα υφαςμϋνων μεταξύ τουσ» και όπωσ εύπε ο εφϋρησ «Η πούηςη ϋχει τισ ρύζεσ τησ ςτην ανθρώπινη ανϊςα.» Για τη μελϋτη τησ πολιτικόσ, κοινωνικόσ και οικονομικόσ ιςτορύασ ενόσ λαού ό ενόσ τόπου εύναι δυνατόν ν' αναζητηθούν διϊφορα ςχετικϊ ςυγγρϊμματα που όμωσ θα οδηγόςουν μακριϊ από το ςκοπό τουσ αν δεν αναζητηθεύ και η τϋχνη μ' όλα τα παρακλϊδια τησ που ανϋπτυξε ο ςυγκεκριμϋνοσ λαόσ ςυγκεκριμϋνου τόπου. Ανϊμεςα ςτισ διϊφορεσ τϋχνεσ την πρώτη θϋςη κατϋχει πϊντα η Σϋχνη του Λόγου, που αποτελεύ την Σϋχνη των Σεχνών, αφού κύριο όργανό τησ εύναι η γλώςςα, το κατεξοχόν εκφραςτικό μϋςο του ανθρώπου. Πιο παλιϊ μορφό τησ Σϋχνησ του Λόγου εύναι η Πούηςη που εύναι και η πλϋον ςυναιςθηματικό, πιο μουςικό, ςυνεπώσ και πιο ψυχικό από τον πεζό λόγο και τον ςκηνικό διϊλογο. Η μελϋτη τησ Πούηςησ αποτελεύ την αςφαλϋςτερη οδό τησ ψυχικόσ αποκϊλυψησ και του βύου ανθρώπων, αλλϊ και τόπων που ϋζηςαν αυτού. Η πούηςη διαφϋρει ςε πολλϊ ςημεύα από την πεζογραφύα. Οι διαφορϋσ εύναι και εξωτερικϋσ και εςωτερικϋσ. Πρώτα-πρώτα τα ποιόματα εύναι γραμμϋνα ςε ςτύχουσ, ςε ςειρϋσ λϋξεων, που ϋχουν ρυθμό και μϋτρο, δηλαδό οι ςυλλαβϋσ τουσ κυλούν με ϋναν οριςμϋνο τρόπο, ώςτε να παρουςιϊζουν ςτο αυτύ ευχϊριςτο αποτϋλεςμα. Αντύθετα ςτο πεζογρϊφημα τα νοόματα εύναι διατυπωμϋνα ςε προτϊςεισ, που η μια ακολουθεύ την ϊλλη με βϊςη μόνο τουσ κανόνεσ τησ γραμματικόσ. Οι εςωτερικϋσ διαφορϋσ εύναι και αυτϋσ

5 μεγϊλεσ. Ο ποιητόσ χρηςιμοποιεύ τη φανταςύα για να δημιουργόςει ςυγκύνηςη ςτον αναγνώςτη ό ακροατό. Απευθύνεται ςτο ςυναύςθημα και όχι τη νόηςη, όπωσ ο πεζογρϊφοσ. Εύδη πούηςησ Εύδη τησ ποιόςεωσ εύναι τα εξόσ: 1. Η επικό πούηςη εύναι το αρχαιότερο εύδοσ πούηςησ. Σα ϋπη αςχολούνται με την περιγραφό και αφόγηςη λόγων, πρϊξεων και κατορθωμϊτων θεών (θρηςκευτικό ϋποσ) και ηρώων (ηρωικό ϋποσ). Η Ιλιϊδα και η Οδύςςεια του Ομόρου εύναι τα αρχαιότερα ελληνικϊ ϋπη. Από τα ςύγχρονα ξεχωρύζει ο Διϊκοσ του Αριςτοτϋλη Βαλαωρύτη. 2. Η λυρικό πούηςη εκφρϊζει το ςυναιςθηματικό κόςμο του ποιητό (χαρϊ, λύπη, ενθουςιαςμό κλπ). Αρχαύα λυρικϊ ποιόματα όταν οι ωδϋσ, οι ύμνοι (μελικό πούηςη) και οι διθύραμβοι, τα εγκώμια, οι παιϊνεσ (χορικό πούηςη). Από τα ςύγχρονα μασ ποιόματα τα πιο πολλϊ εύναι λυρικϊ. 3. Η ελεγειακό πούηςη εκφρϊζει ϋντονα ςυναιςθόματα λύπησ, πϋνθουσ (θρηνητικϊ, πϋνθιμα ποιόματα). 4. Η βουκολικό πούηςη υμνεύ τη ζωό τησ υπαύθρου και αντλεύ θϋματα από τη φύςη. 5. Η δραματικό πούηςη ςυνταιριϊζει ϋποσ και λυριςμό ςε μορφό θεατρικό. Σϋτοια εύναι η αρχαύα τραγωδύα, κωμωδύα και ςϊτιρα, οι τραγωδύεσ του αύξπηρ κλπ και από τα νεότερα οι τραγωδύεσ του ικελιανού και του Καζαντζϊκη. Ανϊλογα πϊλι με το περιεχόμενο και την τεχνοτροπύα του ποιητό η πούηςη χωρύζεται ςτα εξόσ εύδη: 1. Ρομαντικό όπου δεν κυριαρχεύ η λογικό αλλϊ το ςυναύςθημα. Σϋτοια ποιόματα ϋγραψε ο Παπαρρηγόπουλοσ, ο Βαςιλειϊδησ κ.α. 2. Παρναςςιακό, όπου κυριαρχεύ η προςπϊθεια του ποιητό να πλϊςει τϋλειουσ ςτην εμφϊνιςη ςτύχουσ. 3. υμβολικό, όπου με τη μουςικό επεξεργαςύα του ςτύχου (μουςικότητα, ρυθμόσ κλπ) ςε ςυνδυαςμό με το νόημα δημιουργεύται ςυγκύνηςη ςτον αναγνώςτη. Από τουσ μεγαλύτερουσ ποιητϋσ του κόςμου εύναι οι Αρχαύοι Έλληνεσ τραγικού Αιςχύλοσ, οφοκλόσ και Ευριπύδησ, οι κωμικού Αριςτοφϊνησ και Μϋνανδροσ, και οι λυρικού Πύνδαροσ, Αλκαύοσ και απφώ. Κατϊ τη νεότερη εποχό ξεχωρύζει η ποιητικό δημιουργύα του αύξπηρ, του Δϊντη, του Γκαύτε, του ύλλερ, του Ουγκώ, του Φϊινε. Η νεοελληνικό ποιητικό μούςα μασ χϊριςε τα θαυμϊςια δημοτικϊ

6 τραγούδια και τα ποιόματα γνωςτών ποιητών, όπωσ ο Διονύςιοσ ολωμόσ, ο Ανδρϋασ Κϊλβοσ, ο Αριςτοτϋλησ Βαλαωρύτησ, ο Κωςτόσ Παλαμϊσ κ.α. Οι αρχαύοι Έλληνεσ ανϋπτυξαν ιδιαύτερα την πούηςη και ςυγκεκριμϋνα το ϋποσ, τη λυρικό πούηςη και το δρϊμα ωσ ποιητικϊ εύδη, χωρύσ όμωσ αυτό να ςημαύνει πωσ δεν ϊνθιςαν και ϊλλα εύδη, όπωσ η βουκολικό πούηςη. Αξιοςημεύωτο εύναι ότι πϋντε από τισ εννϋα Μούςεσ όταν προςτϊτιδεσ των διαφόρων ειδών τησ πούηςησ. Περύοδοι τησ Νεοελληνικόσ Πούηςησ Α Περύοδοσ - το Ϊποσ του Διγενό Ακρύτα Οι περιςςότεροι μελετητϋσ [Ι.2] ανϊγουν τισ αρχϋσ τησ νεοελληνικόσ λογοτεχνύασ όδη ςτα βυζαντινϊ χρόνια, ςτα πρώτα γραπτϊ κεύμενα ςε δημώδη γλώςςα που εμφανύζονται κατϊ τον 11ο αι. περύπου. Σο πρώτο γραπτό μνημεύο ςε δημώδη γλώςςα, το οπούο θεωρεύται παραδοςιακϊ ότι ςηματοδοτεύ την αρχό τησ νεοελληνικόσ λογοτεχνύασ, εύναι το ϋμμετρο επικόμυθιςτορηματικό αφόγημα γνωςτό ωσ «Έποσ του Διγενό Ακρύτα» Πτωχοπροδρομικϊ Πρόκειται για τϋςςερα ςτιχουργόματα γραμμϋνα τον 12οσ αι., όπου διεκτραγωδούνται τα βϊςανα του μοναχού, του πολύτεκνου οικογενειϊρχη, του φτωχού ςυζύγου που παντρεύτηκε αρχοντομαθημϋνη γυναύκα και του φτωχού λογύου Περύοδοσ Υραγκοκρατύασ Περύοδοσ Υραγκοκρατύασ - Ιπποτικϊ μυθιςτορόματα - Λύβιςτροσ και Ροδϊμνη 1453 Β Περύοδοσ - Μετϊ την Ωλωςη Καταλόγια: ειρϊ από ερωτικϊ ποιόματα που γρϊφτηκαν ύςωσ ςτη Ρόδο, που αυτό την εποχό κατϋχεται από τουσ Υρϊγκουσ και ςώθηκαν ςε χειρόγραφα. Καταλόγι(ν) ςόμαινε, κυρύωσ ςτα βυζαντινϊ χρόνια, δημοτικό ερωτικό τραγούδι Κρότη και Κύπροσ "Απόκοποσ" του Μπεργαδό, (Κρότη). Ο ποιητόσ περιγρϊφει μια κϊθοδό του «εισ Άδου». «Για τον Μπεργαδό ο θϊνατοσ δεν εύναι τόςο η διϊλυςη του φυςικού οργανιςμού όςο η απόλυτη απουςύα από τη ζωό και από τη μνόμη των ζωντανών. Σον τύτλο του το ϋργο τον πόρε από τον πρώτο

7 ςτύχο του: Μιαν από κόπου ενύςταξα, να κοιμηθώ εθυμόθην (=κϊποτε νύςταξα από την κούραςη και επιθύμηςα να κοιμηθώ) Ακμό Κρητικόσ Λογοτεχνύασ Βιτςϋντζοσ Κορνϊροσ, "Ερωτόκριτοσ" : ϋμμετρη μυθιςτορύα ϊνθιςη κυρύωσ του θεϊτρου και η καλλιϋργεια του κρητικού ιδιώματοσ Γ Περύοδοσ Πτώςη Κρότησ Ελληνικό Επανϊςταςη Υαναριώτεσ Νεοελληνικόσ Διαφωτιςμόσ 17οσ - 18οσ αι. ϊνθιςη κλϋφτικων δημοτικών τραγουδιών Γλωςςικό ζότημα - Κοραόσ: μϋςη οδόσ Πρόδρομοι Επτανόςιοι ποιητϋσ που χαρακτηρύζονται ωσ προςολωμικού Κεντρικϋσ προςωπικότητεσ όμωσ εύναι οι λεγόμενοι «πρόδρομοι»: Ρόγασ, Φριςτόπουλοσ, Βηλαρϊσ, που αποτελούν προδρομικϋσ μορφϋσ τησ νεοελληνικόσ πούηςησ Επτανηςιακό χολό Με τον όρο επτανηςιακό ςχολό εννοούμε τη λογοτεχνικό παραγωγό των Ιονύων νόςων από τισ τελευταύεσ δεκαετύασ του 18ου αι. ϋωσ το τϋλοσ του 19ου αι. Οι προςολωμικού με το ϋργο τουσ ετούμαςαν το ϋδαφοσ για να εμφανιςτούν αργότερα, ςτα χρόνια τησ Επανϊςταςησ, δυο κορυφαύεσ ποιητικϋσ φυςιογνωμύεσ: ο Διονύςιοσ ολωμόσ και ο Ανδρϋασ Κϊλβοσ. Και οι δύο εμπνϋονται από τον αγώνα τησ Εθνεγερςύασ. Ο ολωμόσ, προςηλωμϋνοσ ςτην ιδϋα τησ τελειότητασ και επιδιώκοντασ την απόλυτη ταύτιςη των ποιητικών του ςυλλόψεων με την εκφραςτικό τουσ απόδοςη, μασ ϊφηςε τελικϊ ϋργο αποςπαςματικό, αλλϊ με τϋτοια ποιότητα και καθαρότητα ποιητικού λόγου, που δύκαια κατϋχει την πρώτη θϋςη ςτη νεοελληνικό πούηςη. Ο Κϊλβοσ, αυςτηρόσ και μοναχικόσ, με ποιητικό ϋργο που περιλαμβϊνει μόνο εύκοςι ποιόματα (ωδϋσ) αφιερωμϋνα ςχεδόν αποκλειςτικϊ ςτον Αγώνα, δυςπρόςιτοσ και ϊγνωςτοσ, καθιερώθηκε εύκοςι χρόνια μετϊ το θϊνατο του. Προςηλωμϋνοσ ςτην ιδϋα τησ πατρύδασ και τησ αρετόσ, ύμνηςε

8 τον αγώνα με υψηλό και ςοβαρό τόνο, με τολμηρϋσ και μεγαλόπρεπεσ εικόνεσ και με εντελώσ προςωπικό ύφοσ. Ο Κϊλβοσ τυπικϊ μόνο εντϊςςεται ςτην Επτανηςιακό χολό. Μεταγενϋςτεροσ ςτην Επτανηςιακό χολό εύναι ο Λευκαδύτησ Αριςτοτϋλησ Βαλαωρύτησ Η Γενιϊ του 1880 Νϋα Αθηναώκό χολό Γεώργιοσ Δροςύνησ --> γαλλικόσ παρναςςιςμόσ Κωςτόσ Παλαμϊσ --> παρναςςιακϊ ςονϋτα Λορϋντζοσ Μαβύλησ, Ιωϊννησ Γρυπϊρησ, Κωνςταντύνοσ Φατζόπουλοσ-->ςυμβολιςτϋσ 1930 Η Γενιϊ του 1930 Γνωρύςματα: Ελεύθεροσ ςτύχοσ, αυτόματη γραφό κατϊργηςη κλαςικόσ ςτροφόσ, εμφϊνιςη ςτροφικόσ ενότητασ κατϊργηςη ομοιοκαταληξύασ, μϋτρου εμφϊνιςη υπερρεαλιςμού, ςουρεαλιςμού. Εκπρόςωποι: Γεώργιοσ εφϋρησ, Ανδρϋασ Εμπειρύκοσ, Νύκοσ Εγγονόπουλοσ, Οδυςςϋασ Ελύτησ, Νικηφόροσ Βρεττϊκοσ, Γιϊννησ Ρύτςοσ Η Πρώτη Μεταπολεμικό Γενιϊ Η πούηςη εύναι χαμηλών τόνων και επηρεϊζεται από το αύςθημα τησ απώλειασ και τησ διϊψευςησ. Σα ποιόματα - ςυνόθωσ ςύντομα και ολιγόςτιχα- εκφρϊζουν ςυναιςθόματα φόβου και αβεβαιότητασ. Σα θϋματα προϋρχονται κυρύωσ από την εμπειρύα του αγώνα, τησ αντύςταςησ, τησ φυλακόσ, τησ εξορύασ. Εκπρόςωποι: Σϊςοσ Λειβαδύτησ, Σύτοσ Πατρύκιοσ, Μανόλησ Αναγνωςτϊκησ, Μύλτοσ αχτούρησ Η Δεύτερη Μεταπολεμικό Γενιϊ Ποιητικό Γενιϊ του 60 Οι ποιητϋσ τησ γενιϊσ του 60 αιςθϊνονται "ηττημϋνοι", χωρύσ να ϋχουν δώςει κϊποια μϊχη, ϋνοπλη ό ιδεολογικό. Θϋματα: ϋρωτασ, θϊνατοσ, ανθρώπινη κοινωνύα. Εκπρόςωποι: Ντύνοσ Φριςτιανόπουλοσ, Κικό Δημουλϊ...

9 Μελοποιημϋνη Πούηςη Οι μεγϊλοι Έλληνεσ ποιητϋσ κατϊφεραν να φτϊςουν ςτα αυτιϊ του κοινού μϋςω τησ μουςικόσ. Οι μελοποιόςεισ των ποιημϊτων τουσ αποτελούν μερικϊ από τα ωραιότερα τραγούδια, που χιλιοτραγουδόθηκαν από το λαό και εξϋφραςαν τουσ πόθουσ, τισ χαρϋσ και τισ λύπεσ του, την περιςυλλογό, την πτώςη και την ανϊταςη, τουσ ϋρωτεσ και τα πϊθη,, το μελοποιημϋνο πούημα-τραγούδι εξακολουθεύ να κατϋχει μια ςημαντικό θϋςη ςτην καρδιϊ μασ και ςτη ςυναιςθηματικό μασ μνόμη, Η πρώτη, λοιπόν, προςπϊθεια να μελοποιηθεύ η πούηςη και να γύνει τραγούδι με προοριςμό να τραγουδηθεύ από τισ μεγϊλεσ μϊζεσ όταν αυτό του Μύκη Θεοδωρϊκη, που ξεκύνηςε με τον "Επιτϊφιο" του Γιϊννη Ρύτςου. Όταν το πεύραμα αυτό του Θεοδωρϊκη πϋτυχε και ϊρχιςε να δύνει τουσ πρώτουσ καρπούσ του, η μελοπούηςη ποιημϊτων από τουσ Έλληνεσ ςυνθϋτεσ, επιτυχόσ ό όχι, ϋγινε καθολικό φαινόμενο ςτο ϋντεχνο λαώκό τραγούδι. Σο ιςτορικό τησ ςύγχρονησ μελοποιημϋνησ πούηςησ ξεκινϊ από το 1945 όπου ο εικοςϊχρονοσ τότε Θεοδωρϊκησ ςυνθϋτει ςτην Αθόνα, τραγούδια πϊνω ςε ποιόματα του Μότςου Λυγύζου («Πϋντε ναύτεσ»), του Υώτη Αγγουλϋ («Νανούριςμα»), του Ιωϊννη Γρυπϊρη («Πϊθοσ»), του Λορϋντζου Μαβύλη («Έρωσ και θϊνατοσ», «Λόθη») τα οπούα αποτελούν προϊγγελο του ϋντεχνου λόγου, δηλαδό, του λόγου των ποιητών που θα μελοποιόςει λύγα χρόνια αργότερα με ςκοπό τη γνωριμύα τουσ ςτον λαό, αρχόσ γενομϋνησ από τον «Επιτϊφιο» του Γιϊννη Ρύτςου, ςύνθεςη του 1958 ςτο Παρύςι. τα ο Μϊνοσ Φατζιδϊκισ ςυνθϋτει τϋςςερα τραγούδια πϊνω ςτο ϋργο του Μπϋρτολτ Μπρεχτ, «Ο κύκλοσ με την κιμωλύα», ςε μετϊφραςη Οδυςςϋα Ελύτη για τισ ανϊγκεσ τησ παρϊςταςησ που ανϋβηκε από το Θϋατρο Σϋχνησ του Καρόλου Κουν, ςτισ αρχϋσ του Η εξϋλιξη τησ μελοπούηςησ ποιημϊτων, ωσ γνωςτόν, ϋλαβε ςτη ςυνϋχεια τερϊςτιεσ διαςτϊςεισ και ποιόματα των μεγαλύτερων ποιητών μασ μπόκαν ςτα χεύλη του ανώνυμου πλόθουσ αποτελώντασ για δεκαετύεσ τη ραχοκοκαλιϊ του νεοελληνικού πολιτιςμού ςυντροφεύοντϊσ τον

10 ςτισ χαρϋσ και ςτισ λύπεσ του, ςτισ περιόδουσ ανεμελιϊσ και ςτισ κρύςιμεσ ιςτορικϋσ φϊςεισ τησ ιςτορύασ. Δεν υπϊρχει καλύτερο μϋςο για την διϊδοςη τησ πούηςησ από την μελοπούηςη, αλλϊ το ερώτημα εύναι αν αυτό που διαδύδεται παραμϋνει πούηςη ό εύναι ϋνα ςύνθετο ϋργο, καινούργιο Μερικού μόνο από τουσ ποιητϋσ των οπούων ϋχουν μελοποιηθεύ ϋργα τουσ εύναι Κώςτασ Βϊρναλησ Νύκοσ Γκϊτςοσ Οδυςςϋασ Ελύτησ Νύκοσ Καββαδύασ Κώςτασ Καρυωτϊκησ Γιϊννησ Ρύτςοσ Γιώργοσ εφϋρησ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ Ιδιαύτερα ςημαντικόσ παρϊγοντασ για την προςϋλκυςη του ενδιαφϋροντοσ του ακροατηρύου και τησ αποτελεςματικόσ χρόςησ μιασ ιςτορύασ, εύναι η χροιϊ και η εκφραςτικότητα που εντοπύζεται ςτα λόγια/φωνό του αφηγητό. Κϊθε ιςτορύα πρϋπει να «ντύνεται» με τον κατϊλληλο κϊθε φορϊ όχο/τόνο και χροιϊ φωνόσ, ώςτε να προςελκύει το ενδιαφϋρον και να μεγιςτοποιεύ την αποτελεςματικό μετϊδοςη μηνυμϊτων και ςυναιςθημϊτων ςτο ακροατόριο και να δημιουργεύ κλύμα επικοινωνύασ. Η ωραύα ομιλύα επιβϊλλει το νόημα Η εκφορϊ εύναι ςυνυφαςμϋνη με την αιςθητικό αντύληψη του νοόματοσ. Όταν ακούσ κϊποιον να μιλϊ, πεζϊ ό ϋμμετρα, με ςυγκύνηςη, δεύχνει ότι αυτϊ που λϋει τα πιςτεύει. υνόθωσ, κϊποιοσ που μιλϊ για το χαμό κϊποιου δικού του δεν εύναι φυςικό να μιλϊ με χαρϊ. Σο να πεισ π.χ. απλϊ "ευχαριςτώ" ςε ϋνα ευεργϋτη ό το ϋργο του τϊδε εύναι το τϊδε δε λϋει τύποτα, το λϋει ο καθϋνασ, ακόμη και ο καταναγκαςμϋνοσ. Αν το πεισ όμωσ με χϊρη, με πϊθοσ, με αιςθηματικό ςυγκύνηςη λϋει πολλϊ, δεύχνει τον εςωτερικό κόςμο, δεύχνει ότι ϋτςι πρϊγματι εύναι. Παρϋβαλε δε ότι με ϋνα "ου.." και με ανϊλογο μορφαςμό ό ποιόν φωνόσ μπορεύ να πεισ ότι με χιλιϊδεσ λϋξεισ.

11 Όταν ακούσ κϊποιον να μιλϊ ωραύα (και βϋβαια με ευπρεπϋσ ό ανϊλογο παρουςιαςτικό), ϋτςι νομύζεισ ότι εύναι όχι μόνο αυτόσ, αλλϊ και αυτό που παρουςιϊζει, αφού για να μιλϊ ϋτςι ςημαύνει ότι ϋχει πϊει ςχολεύο, εύναι μορφωμϋνοσ, με όθοσ, με αρχϋσ, από καλό οικογϋνεια, ϊρα δεν εύναι λωποδύτησ ό γνωρύζει το θϋμα... Άςε που αν κϊποιοσ προφϋρει απρόςεκτα, χύλιεσ δυο παρεξηγόςεισ ό αςυνεννοηςύεσ (μαργαριτϊρια) μπορεύ να γύνουν, όπωσ π.χ.: ϊ-δεια ( = κενό) & ϊ-δει-α (= η διακοπό), δι-ϊ-ρια (τα 2 δωματύων) & διϊρροια ( = η νόςοσ), βύα &βιϊ, μαλακύα& μαλακιϊ & μαλϊκια,.. Εύναι γεγονόσ ότι αν ρωτόςεισ πολλούσ ςτο τϋλοσ ενόσ λόγου για το τι εύπε νοηματικϊ ο ρότορασ δε θα ξϋρουν να ςου πουν και όμωσ τη λϋνε ωραύα! Άρα ο λόγοσ εύναι πρώτ' απ' όλα ευγλωττύα και ωδικό. Προώποθϋςεισ ωραύασ απαγγελύασ Η ωραύα απαγγελύα προώποθϋτει τα εξόσ: 1. Σην ϊςκηςη του αναγνώςτη. Ο μαθητόσ πρϋπει να αςκεύται ςυχνϊ ςτην ανϊγνωςη διαβϊζοντασ δυνατϊ πολλϋσ φορϋσ κεύμενα και αν εύναι δυνατόν μπροςτϊ ςε κόςμο (ςυμμαθητϋσ, φύλουσ...), ώςτε και να «ςπϊςει» η γλώςςα του και να εξοικειωθεύ με το ακροατόριο αποφεύγοντασ την αγοραφοβύα (= το τρακ μπροςτϊ ςτον κόςμο). Η ωραύα προφορϊ δεν εύναι κϊτι το ϋμφυτο, αλλϊ κϊτι που επιτυγχϊνεται αφ' ενόσ με την ϊςκηςη, όπωσ ο αθλητόσ (παρϊδειγμα ο περύφημοσ αρχαύοσ ρότορασ Δημοςθϋνησ, που αρχικϊ όταν τραυλόσ) και αφ ετϋρου μ αυτϊ που θα πούμε πιο κϊτω, 2. Σην παρατόρηςη (ο μαθητόσ πρϋπει να ακούει όςουσ διαβϊζουν υποδειγματικϊ), 3. Ση νοηματικό και ςυναιςθηματικό κατανόηςη του κειμϋνου από τον αναγνώςτη. Έτςι θα μπορϋςει να το αποδώςει ωσ ϋχει και ωσ πρϋπει. 4. Ση φυςιολογικό εξοικεύωςη του αναγνώςτη με τα κεύμενα, να προςϋχει τουσ τρεισ φυςιολογικούσ παρϊγοντεσ που ςυνεργϊζονται ςτο φαινόμενο τησ ανθρώπινησ ομιλύασ:

12 α. Ση ρύθμιςη τησ αναπνοόσ β. Σον κανονιςμό τησ φωνόσ γ. Σην εκτϋλεςη των αρθρώςεων. Πειθαρχεύ επύςησ ςτα ςημεύα ςτύξησ και ςτισ παύςεισ, που δύνεται η ευκαιρύα για εκπνοό. Με την πειθαρχύα ςτα ςημεύα ςτύξησ (τελεύεσ, κόμματα, θαυμαςτικϊ, ερωτηματικϊ..) ο λόγοσ γύνεται και κατανοητόσ και ϋμψυχοσ, αφού το θαυμαςτικό εκφρϊζει την ϋκπληξη, το ερωτηματικό την απορύα... Άλλο το: Βοόθεια χωριανού, κλϋφτεσ! & ϊλλο το: Βοόθεια, χωριανού κλϋφτεσ! Άλλο το: Άγαλμα, χρυςό δόρυ κρατεύ. Φωριανού, γαώδούρια όςοι ϋχετε & ϊλλο: Άγαλμα χρυςό, δόρυ κρατεύ. Φωριανού γαώδούρια, όςοι ϋχετε.. Αποφεύγει την ανϊγνωςη ςε υψηλό ό χαμηλό τόνο, γιατύ η πρώτη εύναι κουραςτικό και για τον ακροατό και για τον αναγνώςτη και η δεύτερη ανιαρό για τον ακροατό και αποναρκωτικό για τον αναγνώςτη. Σονύζει τα κύρια ςημεύα του λόγου με την ανύψωςη τησ φωνόσ. Έτςι εύναι ςαν να υπογραμμύζουμε τα ςημεύα που θϋλουμε: Ναι, ό χ ι μ ό ν ο δεν όμουν εκεύ, α λ λ ϊ κ α ι... Κϊθε πρόταςη ανϊλογα με τη ςημαςύα τησ παύρνει ιδιαύτερο τόνο, κϊθε νοηματικό ενότητα αποτελεύ ιδιαύτερη ενότητα εκπνοόσ και χωρύζεται από τισ ϊλλεσ. Κϊθε λϋξη εκφωνεύται με ιδιαύτερο χρωματιςμό αναλόγωσ με τη ςημαςύα που ϋχει ςτην πρόταςη. Όταν μια λϋξη ϋχει ιδιαύτερη νοηματικό βαρύτητα ςτην πρόταςη, εκφωνεύται εντονότερα και αποτελεύ το κϋντρο προσ το οπούο ςυγκλύνουν όλα τα μϋρη τησ φραςτικόσ ςειρϊσ. Οι φρϊςεισ με τισ οπούεσ εξαγγϋλλεται κϊτι νϋο ό με τισ οπούεσ εκφρϊζονται αντιθϋςεισ εκφωνούνται με μεγαλύτερη ϋνταςη. Επύςησ τα ςυναιςθόματα που εκφρϊζονται με το λόγο επιδρούν ςτην ϋνταςη τησ φωνόσ και ςτη γοργότητα του ρυθμού με επιταχύνςεισ ό επιβραδύνςεισ. Για κανϋνα λόγο δεν επιτρϋπεται να παραβιϊζεται ο φυςικόσ τόνοσ τησ ομιλύασ με μελοδραματικϋσ υπερβολϋσ. Σο ύφοσ του κειμϋνου κατϊ την ανϊγνωςη πρϋπει να παραμϋνει φυςικό και αβύαςτο. υνϊμα ϋχουμε υπόψη τα εξόσ:

13 Η ωραύα και κατανοητό ομιλύα προώποθϋτει τα εξόσ: α. Καθαρό προφορϊ. Δηλ. χωρύσ τςιτακιςμούσ, ςυριγμούσ,... από ελαττώματα ςτόματοσ ό μύτησ ό λόγω ιδιωματιςμών ό βεβιαςμϋνησ προφορϊσ,.. όπωσ π.χ.: ςκυλύ, ςκύλοσ >ςκλι, Φριςτόσ >Φςτοσ, δόδια>ντόντια, αλϊτι >αλϊτςι.. Η καθαρό και αβύαςτη προφορϊ ςημαύνει και καθαρό εννόηςη και ςυνϊμα ωδικό, ϊρα ευχαρύςτηςη ςτην ακοό. β. Ηρεμύα, όχι ϊγχοσ και φόβο. Λόγοσ που προφϋρεται με ϊγχοσ ό φόβο ϋτςι εύναι και το παρουςιαςτικό του, ςε περιεχόμενο και ποιόν φωνόσ. Δε βιϊζουμε το λόγο, για να τελειώςουμε μια ώρα νωρύτερα την ομιλύα μασ και να απαλλαχθούμε από αυτό. Καλόσ αγορητόσ εύναιγύνεται αυτόσ που εύναι πρϊοσ & ευθαρςόσ. Αυτόσ που δεν πϊςχει από νευρικότητα και φόβο. Η προφορϊ να εύναι αργό, με την ϋννοια του κανονικού, και ςταθερό. Πριν μιλόςουμε, παύρνουμε μια όχι και τόςο βαθιϊ ειςπνοό, χαλαρώνουμε και ςκεφτόμαςτε τι θϋλουμε να πούμε. Κατόπιν αρχύζουμε την προφορϊ των προτϊςεων, με πρώτη αυτό που ϋχει το μεγαλύτερο ενδιαφϋρον, αυτό που ϋχει την κύρια ό βαρύνουςα ςημαςύα και ακολουθούν οι ϊλλεσ, ανϊλογα με την αξύα τουσ. Αυτό θα κϊνει τον ακροατό να μπει αμϋςωσ ςτο κεντρικό νόημα. Δεν ξεχνούμε να αναπνεύςουμε ςτα κόμματα, ςτα ερωτηματικϊ, θαυμαςτικϊ και τελεύεσ ό όπου ϋπρεπε να μπουν αυτϊ. Αν δεν κϊνουμε αυτό, ςύγουρα θα από ςυντονιςτούμε με την αναπνοό και θα επϋλθει ςύγχυςη και ϊγχοσ. γ. Φρώμα φωνόσ. Δηλ. προφϋροντασ το λόγο με το ανϊλογο αύςθημα-χρώμα φωνόσ, όπωσ πϋνθιμα ςτον επικόδειο λόγο και ςτα δυςϊρεςτα γεγονότα, χαρμόςυνα ςτον πανηγυρικό... Οι λϋξεισ όλεσ του λόγου να προφϋρονται όχι ωσ κϊτι το ευτελϋσ, αλλϊ κϊτι το ςημαντικό, όπωσ οι: διαμϊντι, χρυςόσ, πρύγκιπασ, θεόσ.., ϊλλωσ οι ύδιοι υποτιμούμε τα λόγια μασ: Α-δα-μϊ-ντι-ε, Φριςτόσ,... = με ιςόποςη προφορϊ των φθόγγων, των ςυλλαβών και του τόνου και όχι βεβιαςμϋνα και μιςϊ, ωσ: Αδαμϊντη, Διαμαντό, Αδιαμϊντη.. Δαμϊντη.. Η αναπνοό και τα τμόματα εκφορϊσ του λόγου 1. Οι μακροςκελεύσ προτϊςεισ προφϋρονται - διαβϊζονται τμηματικϊ, ανϊ ςυντακτικούσ όρουσ (υποκεύμενο, ρόμα, αντικεύμενο,...) ό κατϊ απλϋσ, αν ϋχουμε ςύνθετη πρόταςη, π.χ.: απλό πρόταςη: [Η Μαρύα Φατζό από την Αμαλιϊδα/ ϋφυγε /ςόμερα / για την Κύπρο/, προκειμϋνου να κϊνει εκεύ τισ διακοπϋσ τησ].

14 ςύνθετη πρόταςη: [Ο τ. Γιαννόπουλοσ /εύναι/ ςυμμαθητόσ μου] [και θα ϋρθει/ μαζύ μου/ ςτην εκδρομό]. [Αγαπητού ςυμπολύτεσ], [κύριε Πρόεδρε], [εκ μϋρουσ μου], [εκ μϋρουσ του ςυλλόγου μασ], [ςασ καλωςορύζω]. (Για τουσ όρουσ και τισ απλϋσ & ςύνθετεσ προτϊςεισ βλϋπε εκτενώσ ςτο υντακτικό Νεοελληνικόσ Α. Κραςανϊκη.) 2. Ειςπνϋουμε με το που αρχύζουμε την προφορϊ μιασ πρόταςησ και εκπνϋουμε ομαλώσ προφϋροντασ την. Με την ειςπνοό δεν προφϋρουμε (μιλούμε), διότι οι φθόγγοι παρϊγονται με την εκπνοό αϋρα που πϊλει τισ χορδϋσ του φϊρυγγα: _Ο Γιώργοσ ϋφυγε ςόμερα για Θεςςαλονύκη. 3. Ειςπνοό και ςταμϊτημα προφορϊσ κϊνουμε: 1) το τϋλοσ των προτϊςεων, ϊρα εκεύ που υπϊρχει το ςόμα τησ τελεύασ, του ερωτηματικού και του θαυμαςτικού ςτο γραπτό λόγο, για να δοθεύ χρόνοσ κατανόηςησ ςτον ακροατό για την πρόταςη που εύπαμε και ςυνϊμα να ετοιμαςτεύ να ακούςει την επόμενη. 2) ε ειδικϊ ςημεύα των προτϊςεων, όταν αυτϋσ εύναι μακροςκελεύσ. Σα ςημεύα αυτϊ εύναι τα εξόσ: α) Oι ςυμπλεκτικού και οι διαζευκτικού ςύνδεςμοι: και, ό, εύτε, ούτε, μότε, ουδϋ, μηδϋ. Αυτό αφού οι λϋξεισ αυτϋσ ενώνουν απλϋσ προτϊςεισ ςε μια ςύνθετη, ϊρα εκεύ εύναι τϋλοσ απλόσ πρόταςησ, ϊρα και να γύνει διακοπό εκεύ δεν αλλοιώνεται η αλληλουχύα του λόγου: _Ο Γιώργοσ εύναι βουλευτόσ και ξϋρει από πολιτικό. = Ο Γιώργοσ εύναι βουλευτόσ. + (Ο Γιώργοσ) ξϋρει από πολιτικό. _Θϋλει να πϊει ςτο ςχολεύο ό ςτο γόπεδο; = Θϋλει να πϊει ςτο ςχολεύο ό (Θϋλει να πϊει) ςτο γόπεδο. β) Οι λοιπού ςύνδεςμοι: επειδό, γιατύ, για να, αφού, όταν, τότε, αν,..., καθώσ και πριν από τα ςυνδετικϊ επιρρόματα: επομϋνωσ, καθώσ, επύςησ.. Αυτό επειδό οι λϋξεισ αυτϋσ ειςϊγουν όρουσ, οπότε εκεύ το ςταμϊτημα εύναι το μικρότερο κακό. Έπειτα τα κομμϊτια (όροι) αυτϊ τησ πρόταςησ εύναι ςυνόθωσ εξόχωσ ςημαντικϊ, οπότε αν χρειαςτεύ να τα τονύςουμε με ύψωμα φωνόσ πρϋπει πρώτα να πϊρουμε βαθιϊ αναπνοό, αφού υψηλό φωνό βγαύνει μόνο με μεγϊλη ειςπνοό. _Ο Γιϊννησ κτύπηςε τη Μαρύα, [για να την εκδικηθεύ = ο λόγοσ]. _Δεν αγορϊζω το αυτοκύνητο, [επειδό δεν ϋχω χρόματα = ο λόγοσ].

15 _Θα το αγορϊςω, [όταν βρω χρόματα. = ο χρόνοσ]. _Πϊω ςπύτι του, [όμωσ θα γυρύςω αμϋςωσ = η αντύρρηςη] _Πόγεσ ςτην Αθόνα, [ϊρα εύδεσ τον Αντώνη = το ςυμπϋραςμα]. Αντύθετα αν δε θϋλουμε να τα τονύςουμε, αλλϊ να τα υποτονύςουμε, τότε τα διαβϊζουμε χωρύσ να ανακόψουμε προ αυτών το διϊβαςμα ό τα κόβουμε ςτη μϋςη τουσ, για να ςαςτύςουν. γ) τα κόμματα ςτο ςχόμα αςύνδετο, καθώσ και ςτην ϊνω τελεύα, επειδό εδώ εύχαμε ςύνδεςμο που ϋχει αποβληθεύ. Αν αυτό δε γύνει εκεύ και γύνει κϊπου αλλού, τότε θα κοπεύ η αλληλουχύα των προτϊςεων του λόγου, ϊρα ο λόγοσ θα γύνει δυςνόητοσ με το ςυμφερτό των λϋξεων. _Αγόραςα μόλα, αχλϊδια, πορτοκϊλια. = Αγόραςα μόλα (και αγόραςα) αχλϊδια (και αγόραςα) πορτοκϊλια. _Ο Γιϊννησ εύναι βουλευτόσ, δικηγόροσ, καθηγητόσ. = Ο Γιϊννησ εύναι βουλευτόσ (και ο Γιϊννησ εύναι) δικηγόροσ και (ο Γιϊννησ εύναι) καθηγητόσ. _Σο νερό εύναι λύγο, ασ το προςϋξουμε. = Σο νερό εύναι λύγο (ϊρα) ασ το προςϋξουμε. _το ςταθμό ψόφηςαν πολλϊ ϊλογα" δεν υπόρχε χορτϊρι για τη διατροφό τουσ και ο Λοχύασ θύμωςε πολύ. = το ςταθμό ψόφηςαν πολλϊ ϊλογα, (επειδό) δεν υπόρχε χορτϊρι για τη διατροφό τουσ και ο Λοχύασ... Η ΔΤΝΑΜΗ ΣΩΝ ΦΡΩΜΑΣΩΝ Η ςημαςύα του χρώματοσ την καθημερινό ζωό θεωρούμε το χρώμα δεδομϋνο. Έτςι δεν ςυνειδητοποιούµε πλόρωσ τη ςημαςύα του αλλϊ και την επύδραςό του πϊνω μασ. Ακόμα και αν ϋχουμε προχωρόςει ςτη ςύνθεςη και την τεχνικό εφόςον δεν κατανοούμε το χρώμα ςτερούμε τη δυναμικό από τη αποτϋλεςμϊ µασ. Σο χρώμα βοηθϊει να αφηγηθούμε οπτικϊ την ιςτορύα µασ και να επικοινωνόςουμε µε τον παρατηρητό ςε ςυναιςθηματικό επύπεδο. Αποτελεύ καθοριςτικό παρϊγοντα για το ςυναύςθημα που προκαλεύται από µια εικόνα. Μεταδύδει αιςθόματα ζωντϊνιασ, ενϋργειασ, μελαγχολύασ, ϋνταςησ κλπ.

16 Μαθαύνοντασ να ελϋγχουμε το χρώμα μπορούμε να κατευθύνουμε το µϊτι του θεατό ςτο ςημεύο που θϋλουμε να επικεντρωθεύ και θεωρούμε ςημαντικό για την ιςτορύα που διηγούμαςτε. Ένα ςυνηθιςμϋνο λϊθοσ εύναι η εικόνα να ϋχει πολλϊ χρώματα τα οπούα δεν ακολουθούν κϊποιο μοτύβο ό ϊλλη λογικό και τελικϊ αποτελούν µόνο οπτικό θόρυβο. την πραγματικό ζωό ο εγκϋφαλοσ µασ φιλτρϊρει την πληροφορύα που λαμβϊνει και δύνει προςοχό μόνον εκεύ που ϋχει ςημαςύα. Πρϋπει με το κατϊλληλο φιλτρϊριςμα και χρώμα, να κατευθύνουμε την προςοχό του θεατό ςτα επιθυμητϊ ςτοιχεύα τησ εικόνασ - video. Η θεωρύα των χρωμϊτων ϋρχεται ςτην τϋχνη από την αρχαιότητα. Γνωρύζουμε ότι οι αρχαύοι Έλληνεσ και οι Ρωμαύοι καλλιτϋχνεσ και διανοούμενοι γνώριζαν για τη ςημαςύα των χρωμϊτων και για τουσ ςυμβολιςμούσ τουσ. όμερα, ςτην ψηφιακό εποχό, οι χρωματικϋσ διορθώςεισ εύναι πλϋον πανεύκολεσ ςτον υπολογιςτό. Βαςικϊ χαρακτηριςτικϊ του χρώματοσ Φροιϊ Η χροιϊ εύναι αυτό που ςτην καθομιλουμϋνη αποκαλούμε χρώμα ό απόχρωςη (κύτρινο, το κόκκινο, το πρϊςινο κτλ). Σα βαςικϊ (ό πρωτεύοντα) χρώματα του προςθετικού ςυςτόματοσ RGB εύναι το κόκκινο, το πρϊςινο και μπλε. από τα οπούα με ανϊμειξη παρϊγονται όλεσ οι λοιπϋσ χροιϋσ (αποχρώςεισ). Η αντύληψη του χρώματοσ προϋρχονται από το φωσ που πϋφτει πϊνω ςτο αντικεύμενο. Ουςιαςτικϊ βλϋπουμε το χρώμα ωσ ιδιότητα του φωτόσ. ανϊλογα με το φαςματικό περιεχόμενό του (κυματομορφό με ςυγκεκριμϋνο μόκοσ κύματοσ ανϊμεςα ςτα 400 ωσ 700nm). Όταν το φωσ προςπύπτει ςε οριςμϋνο αντικεύμενο ϋνα μϋροσ τησ ακτινοβολύασ απορροφϊται το υπόλοιπο ανακλϊται. Παρϊδειγμα: Σο μαύρο απορροφϊ ολόκληρη την ακτινοβολύα και δεν ανακλϊ τύποτε (γι αυτό αν το καλοκαύρι βϊλουμε ςτον ύδιο μια μαύρη και μια ϊςπρη μπϊλα από το ύδιο υλικό, η μαύρη θα εύναι πιο καυτό). Σο λευκό αντικεύμενο ανακλϊ όλη την ακτινοβολύα. Ανϊμεςα ςτα δύο ϊκρα κινούνται τα υπόλοιπα χρώματα. Όλεσ οι γνωςτϋσ αποχρώςεισ μπορούν να αναπαραχθούν με την κατϊλληλη δοςολογύα από τα χρωματικϊ μοντϋλα RGB (προςθετικό) και CMYK (αφαιρετικό).

17 Κορεςμόσ Ο κορεςμόσ περιγρϊφει το πόςο ϋντονη ό υποτονικό εύναι μια χροιϊ. Ο χαμηλόσ κορεςμόσ εύναι αποτϋλεςμα τησ μύξησ ενόσ χρώματοσ με το ςυμπληρωματικό του, το ϊςπρο ό το μαύρο. Ο υψηλόσ κορεςμόσ ενόσ χρώματοσ ςε μουντό περιβϊλλον δημιουργεύ δυνατό αποτϋλεςμα. Υωτεινότητα Η φωτεινότητα ορύζει τισ χροιϋσ ωσ ανοιχτϋσ ό ςκούρεσ. Κϊθε χρώμα ϋχει τη δικό του γκϊμα ςε φωτεινότητα. Για παρϊδειγμα η κλύμακα φωτεινότητασ του κύτρινου εύναι μικρότερη από του μπλε. Η φωτεινότητα των χρωμϊτων ςτη φωτογραφύα μασ ρυθμύζεται από την ϋκθεςη. Η υπόϋκθεςη παρϊγει πιο ζωντανϊ και ϋντονα χρώματα. Ο κανόνασ του Goethe Ο ιδανικόσ ςυνδυαςμόσ διαφορετικών χρωμϊτων εύναι υποκειμενικόσ και ςχετύζεται με το αποτϋλεςμα που θϋλουμε να πϊρουμε. Φρωματικό αρμονύα γενικϊ ϋχουμε όταν κϊθε χρώμα ςυνδυϊζεται με το ακριβώσ απϋναντι του ςτον χρωματικό τροχό. Τπϊρχει η αναλογικό αρμονύα όπου ςυνδυϊζουμε τα χρώματα που βρύςκονται δύπλα - δύπλα ςτον τροχό. Ο γερμανόσ ποιητόσ και φιλόςοφοσ Goethe, ο οπούοσ εύχε αςχοληθεύ ςε βϊθοσ με την χρωματικό θεωρύα, ϋφτιαξε ϋναν κανόνα δύνοντασ μια τιμό ςε κϊθε χρώμα. Η θεωρύα του δεν ϋχει καταρριφθεύ μϋχρι ςόμερα. ύμφωνα με το κανόνα Goethe, όταν ςυνδυϊζουμε τα χρώματα θα πρϋπει να λαμβϊνουμε υπόψη την τιμό αυτό. Οι τιμϋσ εύναι: Κύτρινο= 9, Πορτοκαλύ= 8, Κόκκινο= 6, Πρϊςινο= 6, Μπλε= 4, Βιολετύ= 3. Ο κανόνασ λϋει ότι θα πρϋπει να ςυνδυϊζουμε τα χρώματα με βϊςη την αναλογύα αυτό και την ϋνταςη του κϊθε χρώματοσ. Για παρϊδειγμα, ϋςτω ότι θϋλουμε να ςυνδυϊςουμε το κόκκινο με το κύτρινο. Σο κύτρινο εύναι πιο ιςχυρό από το κόκκινο, επομϋνωσ αν θϋλουμε να επιτύχουμε την αρμονύα θα πρϋπει να δώςουμε ςτο κόκκινο περιςςότερο χώρο, ώςτε να αντιςταθμύςει το κύτρινο. Η Χυχολογύα των Φρωμϊτων Η αναγνώριςη των χρωμϊτων ςυνδϋεται με βαςικϋσ λειτουργύεσ του εγκεφϊλου. Σο περιβϊλλον του ατόμου εύναι γεμϊτο από

18 χρώματα. Η φύςη, από μόνη τησ, εύναι ϋνασ πύνακασ γεμϊτοσ από χρώματα, το κύτρινο του όλιου, το μπλε τησ θϊλαςςασ Επύςησ οι κοινωνικϋσ επιρροϋσ ςε κϊποια μϋρη το μαύρο αντιπροςωπεύει το πϋνθοσ ενώ ςε ϊλλα μϋρη το λευκό. υνεπώσ, ο ανθρώπινοσ εγκϋφαλοσ εύναι «προγραμματιςμϋνοσ» να αντιδρϊ ςτα χρώματα, τα οπούα επηρεϊζουν τόςο τισ ςκϋψεισ όςο και τα ςυναιςθόματα του ατόμου. Ενώ η αντύληψη του χρώματοσ εύναι υποκειμενικό, κϊποιεσ χρωματικϋσ επιρροϋσ εύναι κοινϋσ παγκοςμύωσ. Σα χρώματα εύναι από τα πιο δυνατϊ κομμϊτια τησ μη λεκτικόσ επικοινωνύασ. Μεταφϋρουν, ςτιγμιαύα, ϋννοιεσ και μηνύματα. Η ζωό μασ εύναι ςαν ϋνα καλειδοςκόπιο γεμϊτο εικόνεσ και το χρώμα τουσ φαύνεται πωσ κρατϊ... όμηρο τα ςυναιςθόματϊ μασ, επηρεϊζοντασ κατ επϋκταςη και τισ πρϊξεισ μασ. Σα τελευταύα χρόνια πολλού ερευνητϋσ ϋχουν προςπαθόςει να εξηγόςουν τον μηχανιςμό τησ αντύληψησ των χρωμϊτων αλλϊ και τησ επύδραςόσ τουσ ςτην ανθρώπινη ψυχολογύα, όμωσ τα αναπϊντητα ερωτόματα παραμϋνουν ακόμη πολλϊ. Άλλεσ μελϋτεσ πϊλι ϋχουν αςχοληθεύ με τη θεραπευτικό δύναμη του «ουρϊνιου τόξου», αναλύοντασ τη χρωματολογύα ό διερευνώντασ την αποτελεςματικότητα τησ φωτοθεραπεύασ. Σα χρώματα μασ περιβϊλλουν, υπό μορφό προώόντων, διαφημιςτικών μηνυμϊτων, αγαπημϋνων αντικειμϋνων ό ακόμη και εμπειριών ευχϊριςτων ό δυςϊρεςτων. Ση ςτιγμό που κϊποια από αυτϊ μασ «ρύχνουν», κϊποια ϊλλα μπορούν αςτραπιαύα να κϊνουν την καρδιϊ μασ να χτυπϊ ςαν τρελό... Κϊποιεσ από τισ αντιδρϊςεισ αυτϋσ ϋχουν βιολογικό βϊςη, ϊλλεσ απορρϋουν από προςωπικϊ βιώματα. Υανταςτεύτε μια καθημερινότητα όπου η κούπα του καφϋ ςασ δεν ϋχει χρώμα, η πορτοκαλϊδα εύναι γκρύζα, ο ουρανόσ ϊχρωμοσ, τα ρούχα βαρετϊ και το γύρω περιβϊλλον απλϊ αδιϊφορο. Υρύκη; Σώρα φανταςτεύτε ότι βρύςκεςτε ςε ϋνα καταπρϊςινο λιβϊδι γεμϊτο ανθιςμϋνα λουλούδια και πολύχρωμεσ πεταλούδεσ που «χορεύουν» ςτον ρυθμό των χρωμϊτων και των αρωμϊτων. Εύναι πραγματικϊ εντυπωςιακόσ ο τρόποσ με τον οπούο τα χρώματα μπορούν να «παύξουν» με την ψυχολογύα μασ, να μασ φτιϊξουν ό να μασ χαλϊςουν τη διϊθεςη αντύςτοιχα. Εύναι όμωσ τα πρϊγματα τόςο απλϊ ό υπϊρχει ϊραγε ϋνα πιο περύπλοκο υπόβαθρο; Με βϊςη ποια κριτόρια βαπτύζουμε ϋνα χρώμα «αγαπημϋνο» και γιατύ όταν καλούμαςτε να διαλϋξουμε ϋνα αντικεύμενο ανϊμεςα ςε πολλϊ καταλόγουμε ςε μια ςυγκεκριμϋνη χρωματικό επιλογό; Αναζητώντασ απαντόςεισ ςτα ερωτόματα αυτϊ μιλόςαμε με την ψυχολόγο δρα Κϊρεν λοσ από το Πανεπιςτόμιο τησ Καλιφόρνιασ, ςτο Μπϋρκλεώ, που μαζύ με τον καθηγητό τύβεν Πϊλμερ προςπϊθηςαν να εξηγόςουν τον μηχανιςμό πύςω από τισ χρωματικϋσ μασ προτιμόςεισ[i.3].

19 «Οι χρωματικϋσ μασ προτιμόςεισ φαύνεται πωσ ενθαρρύνουν τισ αποφϊςεισ μασ. Ανεξαρτότωσ χρώματοσ, τα ρούχα μασ προςφϋρουν ζεςταςιϊ, τα ipod παύζουν μουςικό και τα αυτοκύνητα μασ πηγαύνουν ςτον προοριςμό μασ. Σο ύδιο αντικεύμενο μπορεύ να παρϊγεται ςε όλα τα χρώματα του ουρϊνιου τόξου, ωςτόςο κϊθε φορϊ αφιερώνουμε χρόνο και ενϋργεια προκειμϋνου να επιλϋξουμε το τϋλειο για εμϊσ προςωπικϊ. Δεδομϋνου λοιπόν ότι τα χρώματα ςημαύνουν τόςο πολλϊ για τον καθϋναν από εμϊσ, αποφαςύςαμε να διερευνόςουμε το γιατύ μασ αρϋςουν ςυγκεκριμϋνα χρώματα αλλϊ και γιατύ ϋχουμε χρωματικϋσ προτιμόςεισ εξ αρχόσ» εξηγεύ ςτο «Βόμα» η δρ. λοσ. τερεότυπα και βιώματα Βϊςει των ευρημϊτων των επιςτημόνων, φϊνηκε ότι τα προςωπικϊ βιώματα του καθενόσ παύζουν καθοριςτικό ρόλο ωσ προσ την επιλογό ενόσ χρώματοσ ό ενόσ αντικειμϋνου ςυγκεκριμϋνου χρώματοσ. ημαντικό ρόλο φϊνηκε ακόμη να παύζει το τι αντιπροςωπεύει το κϊθε χρώμα και με ποιεσ ϋννοιεσ ςυνδϋεται. «Πιςτεύουμε ότι γενικϊ ο κόςμοσ τεύνει να προτιμϊ χρώματα, όπωσ για παρϊδειγμα το γαλϊζιο, που ςυνδϋονται με θετικϋσ ϋννοιεσ (π.χ. καθαρό ουρανό, καθαρό νερό κ.ϊ.) και να απεχθϊνεται χρώματα όπωσ το ςκούρο κύτρινο, που παραπϋμπουν ςε δυςϊρεςτα πρϊγματα. Υυςικϊ υπϊρχουν και δυςϊρεςτα πρϊγματα με γαλϊζιο χρώμα και αντύςτοιχα ευχϊριςτα πρϊγματα με κύτρινο χρώμα. τισ μελϋτεσ μασ παρ' όλα αυτϊ εύδαμε ότι κατϊ 80% οι χρωματικϋσ μασ επιλογϋσ ςχετύζονται ϊμεςα με την προτύμηςη που ϋχουμε ςε αντικεύμενα και ϋννοιεσ των ύδιων χρωμϊτων. Οι ςυγκεκριμϋνεσ προτιμόςεισ φϊνηκε να καθοδηγούν τουσ εθελοντϋσ ώςτε να προςεγγύζουν θετικϊ πρϊγματα και ϋννοιεσ (π.χ. ϋνα ώριμο φρούτο, τα μϋλη μιασ ομϊδασ κοινωνικόσ δικτύωςησ) και να αποφεύγουν τα αρνητικϊ (π.χ. ϋνα ςϊπιο φρούτο, τα μϋλη μιασ ανταγωνιςτικόσ ομϊδασ κοινωνικόσ δικτύωςησ)» αναφϋρει ςυγκεκριμϋνα η ψυχολόγοσ. Άλλα πειρϊματα που πραγματοπούηςαν οι Αμερικανού ϋδειξαν ότι οι εμπειρύεσ (αρνητικϋσ - θετικϋσ) που ϋχει βιώςει κανεύσ και ςχετύζονται με χρωματιςτϊ αντικεύμενα ό ϋμβια όντα επηρεϊζουν ϊμεςα τισ χρωματικϋσ προτιμόςεισ. «Κατϊ τισ δοκιμϋσ μασ εύδαμε ότι οι χρωματικϋσ προτιμόςεισ μπορεύ να αλλϊξουν, π.χ. βλϋποντασ μια ευχϊριςτη/δυςϊρεςτη φωτογραφύα ςτην οπούα απεικονύζεται ϋνα χρωματιςτό αντικεύμενο. Για παρϊδειγμα, η θϋα μιασ κατακόκκινησ ζουμερόσ φρϊουλασ ενιςχύει την προτύμηςη προσ το κόκκινο χρώμα, τη ςτιγμό που η θϋα ενόσ αιμορραγικού τραύματοσ οδηγεύ ςτην απϋχθεια του ςυγκεκριμϋνου χρώματοσ» αναφϋρει η δρ λοσ.

20 Οι εμπειρύεσ «χρωματύζουν» τη ζωό Οι εμπειρύεσ που προςθϋτουμε ςτο προςωπικό μασ «ημερολόγιο» και αφορούν βιώματα που ςχετύζονται με χρωματιςτϊ αντικεύμενα φαύνεται επύςησ να παύζουν ρόλο ςτη διαμόρφωςη τησ χρωματικόσ παλϋτασ τησ αρεςκεύασ μασ. ύμφωνα με τουσ ερευνητϋσ, μια αρνητικό εμπειρύα ςτο πλϊνο του οπούου, για παρϊδειγμα, υπόρχε ϋνα μπλε αυτοκύνητο θα μπορούςε να μασ προδιαθϋςει αρνητικϊ απϋναντι ςτο ςυγκεκριμϋνο χρώμα. Σο πώσ ϋνα χρώμα επηρεϊζει τον ψυχιςμό μασ οφεύλεται εν μϋρει και ςτην αιςθητικό μασ αντύληψη προςθϋτει η δρ. λοσ. «αφώσ τα χρώματα που μασ περιβϊλλουν μπορούν να προκαλϋςουν τη θετικό ό την αρνητικό αιςθητικό μασ αντύδραςη. Σα χρώματα ςε γενικϋσ γραμμϋσ, ανϊλογα με την ϋνταςη και την καθαρότητϊ τουσ, ςυνοδεύονται από ϋνα αρκετϊ δυνατό ςυναιςθηματικό "φορτύο". Για παρϊδειγμα, τα φωτεινϊ και ϋντονα χρώματα ςυνόθωσ ςχετύζονται με ςυναιςθόματα χαρϊσ, ενώ αντύθετα τα πιο ςκούρα και λιγότερο ζωντανϊ χρώματα ςχετύζονται με ςυναιςθόματα λύπησ. Παρ' όλα αυτϊ, το αν τα χρώματα μπορούν να επηρεϊςουν αποτελεςματικϊ τον ςυναιςθηματικό μασ κόςμο παραμϋνει ϋνα μεγϊλο και ανοιχτό ερώτημα» υποςτηρύζει η ειδικόσ υποδεικνύοντασ το κουβϊρι ςυναιςθημϊτων, βιωμϊτων, αντύληψησ και χρωμϊτων που καλούνται να ξετυλύξουν οι επιςτόμονεσ.

21 Ιδιαύτερη προςοχό πρϋπει να δοθεύ ςτισ διαφορετικϋσ ςηματοδοτόςεισ που ϋχουν τα χρώματα ςε διαφορετικούσ πολιτιςμούσ αλλϊ και την εξατομικευμϋνη ςημαςύα που μπορεύ να αποδώςει ο καθϋνασ από εμϊσ με βϊςη τισ ατομικϋσ του εμπειρύεσ και πεποιθόςεισ ςε αυτϊ. Η Coca-Cola εύναι κόκκινη ενώ ο τηλεφωνικόσ κολοςςόσ AT&T εύναι μπλε και αυτό δεν αποτελεύ φυςικϊ ςύμπτωςη. Η κατϊλληλη επιλογό του χρώματοσ εύναι ςημαντικό για τη δημιουργύα μιασ θετικόσ εικόνασ ςτουσ χρόςτεσ. Επιπλϋον, το χρώμα παύζει μεγϊλο ρόλο ςτο επύπεδο τησ «αναγνώριςησ» του προώόντοσ. Διεγεύρει τισ αιςθόςεισ, μεταδύδοντασ ακαριαύα το μόνυμα με τρόπο που κανϋνα ϊλλο μϋςο δεν μπορεύ. Παρακϊτω υπϊρχουν κϊποια παραδεύγματα ωσ προσ το πώσ κϊποια χρώματα γύνονται αντιληπτϊ και τι «μηνύματα» μεταφϋρουν Μπλε Σο μπλε εύναι το χρώμα του παραδεύςου και τον ωκεανών και φϋρνει ςτο μυαλό ην αύςθηςη τησ ειρόνησ τησ ηρεμύασ και τησ γαλόνησ. υνεπϊγεται την αφοςύωςη, την εμπιςτοςύνη, τη νοημοςύνη, διϊνοια, την πύςτη και την αλόθεια. Φρηςιμοποιεύται ςυνόθωσ από τα χρηματοπιςτωτικϊ ιδρύματα διότι γύνεται τουσ δύδει την εικόνα τησ αξιοπιςτύασ, τησ αςφϊλειασ και τησ ςυνϋπειασ. Μια επιπλϋον ιδιότητα που ςυνδϋεται ςυνόθωσ με το μπλε εύναι η αύςθηςη τησ καθαριότητασ και ωσ εκ τούτου ςυχνϊ χρηςιμοποιεύται για να διαφημύςει τα προώόντα ό τισ υπηρεςύεσ που θϋλουν να προβϊλουν αυτό το χαρακτηριςτικό, όπωσ το νερό και ςυναφό προώόντα π.χ. υγρϊ καθαριςμού. Σο μπλε φϋρνει ςτο νου τουσ ουρανούσ και τισ θϊλαςςεσ. Ωσ εκ τούτου, μερικϋσ αεροπορικϋσ εταιρεύεσ, αεροδρόμια και εταιρεύεσ που δραςτηριοποιούνται ςτον ναυτιλιακό κλϊδο τεύνουν να υιοθετόςουν αυτό το χρώμα ςτα ςόματϊ τουσ. Ένασ ϊλλοσ τομϋασ όπου το μπλε χρώμα χρηςιμοποιεύται εύναι οι βιομηχανύεσ υψηλόσ τεχνολογύασ και πληροφορικόσ και αυτό οφεύλεται ςτο γεγονόσ ότι το μπλε ςυνδϋεται με διϊνοια και τη γνώςη. Οι ελαφρϋσ αποχρώςεισ του μπλε ςυνδϋονται ςυχνϊ με την ευεξύα, την υγεύα, την ειρόνη και τον διαλογιςμό και ωσ εκ τούτου μπορούν να βρεθούν να χρηςιμοποιούνται από spa, κλινικϋσ, κϋντρα γιόγκα και γυμναςτόρια. Κόκκινο Σο κόκκινο χρώμα προκαλεύ πραγματικϊ την υπόφυςη και επιταχύνει το ρυθμό τησ καρδιϊσ, προκαλώντασ κατϊ ςυνϋπεια το ϊτομο που το βλϋπει να αναπνϋει πιο γρόγορα. Αυτό η ενςτικτώδησ αντύδραςη κϊνει κόκκινο επιθετικό, ζωντανό, διεγερτικό και του δύνει τη ιδιότητα

22 να τραβϊει την προςοχό του χρόςτη. Έτςι, αν κϊποιοσ θϋλει να προκαλϋςει μια ϋντονη αντύδραςη, το κόκκινο χρώμα εύναι πϊντα μια αςφαλόσ επιλογό. Εν τούτοισ προςοχό, το κόκκινο ςυνδϋεται επύςησ με τον κύνδυνο και την υποχρϋωςη. Πρϊςινο Σο πρϊςινο εύναι ϋνα χρώμα που ςυνδϋεται γενικϊ με την φύςη, την ειρόνη, την ευημερύα και τη φρεςκϊδα. Διαφορετικϋσ αποχρώςεισ του πρϊςινου, ωςτόςο μπορεύ να προκαλϋςουν διαφορετικϊ ςυναιςθόματα. Σο βαθύτερο πρϊςινο ςυνδϋεται με τον πλούτο και κύροσ, ενώ ελαφρύτερεσ αποχρώςεισ του πρϊςινου θεωρούνται ωσ επύ το πλεύςτον ενδεικτικϋσ τησ ηρεμύασ και τησ γαλόνησ. ε αντύθεςη με το κόκκινο, το πρϊςινο ςημαύνει αςφϊλεια και μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ για να διαφημύςει φιλικϊ προσ το περιβϊλλον ό ιατρικών προώόντα. Κύτρινο Για όλουσ τουσ ανθρώπουσ τησ γησ, ακόμα και τα παιδιϊ, το κύτρινο χρώμα ςυνδϋεται με τον όλιο και ωσ εκ τούτου μεταδύδει την εμπιςτοςύνη, την θετικό ενϋργεια, το φωσ και τη ζεςταςιϊ. Σο ανθρώπινο μϊτι βλϋπει το κύτρινο πριν από κϊθε ϊλλο χρώμα και αυτό το καθιςτϊ μια εξαιρετικό επιλογό για τισ βιτρύνεσ των καταςτημϊτων. Πιςτεύεται επύςησ ότι οριςμϋνεσ αποχρώςεισ του κύτρινου μπορούν να προςφϋρουν ϋμπνευςη, δημιουργικό ςκϋψη και ενϋργεια. Μωβ Σο μωβ τεύνει να εύναι το χρώμα που επιλϋγεται από τουσ δημιουργικούσ ανθρώπουσ. Υϋρνει ςτο νου το μυςτόριο, την ανωτερότητα, τον μυςτικιςμό αλλϊ εύναι και το χρώμα των βαςιλικών ούκων, ενώ η απόχρωςη λεβϊντασ μπορεύ να προκαλϋςει αναπόληςη και ςυναιςθηματιςμό. Ροζ Σα ςυναιςθόματα που το ροζ χρώμα προκαλεύ διαφϋρουν ςημαντικϊ ανϊλογα με την ϋνταςη του χρώματοσ. Ένα φωτεινό ροζ φϋρνει ςτο νου τα νιϊτα, τη διαςκϋδαςη και τον ενθουςιαςμό και ςυνιςτϊται για λιγότερο ακριβϊ προώόντα μόδασ ό για γυναύκεσ ό κορύτςια, ενώ ελαφρύτερα ροζ εύναι περιςςότερο ςυνδεδεμϋνα με τον ρομαντιςμό. Πορτοκαλύ Σο πορτοκαλύ εύναι ϋνα ϊλλο χαρούμενο χρώμα που μεταδύδει την αύςθηςη τησ ζωντϊνιασ, τησ διαςκϋδαςη και την ενεργητικότητασ. Η ϋρευνα ϋδειξε ότι οι πιο ανοιχτόχρωμεσ αποχρώςεισ του

23 πορτοκαλύ ςυνδϋονται περιςςότερο με πολυτελεύσ αγορϋσ, ενώ οι πιο φωτεινϋσ αποχρώςεισ βρύςκουν ϋδαφοσ ςτο πιο νεανικό κοινό. Καφϋ Σο καφϋ εύναι ϋνα γόινο χρώμα που φϋρνει ςτο νου την απλότητα, ςταθερότητα και ανθεκτικότητα. Μερικϋσ φορϋσ, ανϊλογα με την απόχρωςη του καφϋ που ϋχει επιλεγεύ, μπορεύ να προκαλϋςει αρνητικό αντύδραςη από τουσ καταναλωτϋσ που το ςυςχετύζουν με το βρώμικο, αλλϊ κϊποιεσ αποχρώςεισ, όπωσ αυτϋσ του πηλού αποςπούν πολύ πιο ευνοώκϋσ αποκρύςεισ από τουσ καταναλωτϋσ. Μαύρο Σο μαύρο θεωρεύται ωσ το πιο ςοβαρό, επύςημο και τολμηρό χρώμα αν και κατ ουςύα το μαύρο εύναι πραγματικϊ η πλόρησ απουςύα του χρώματοσ και του φωτόσ. Φρηςιμοποιεύται ςυνόθωσ και ςυνδϋεται με το προώόντα κύρουσ, εκλεπτυςμϋνα και ακριβϊ. τη βιομηχανύα τησ μόδασ εύναι μαύρο ςυμβολύζει την κομψότητα και την εξουςύα. Γι αυτό και επιλϋγεται ςυχνϊ ωσ επύςημη ενδυμαςύα. Ωςτόςο απαιτεύται προςοχό ςτην επιλογό του μαύρου ωσ το κύριο χρώμα ενόσ λογότυπου, ό του διαφημιςτικού υλικού αλλϊ και κατϊ το ςχεδιαςμό των ιςτοςελύδων. Σο μαύρο απορροφϊ και διαχϋει κϊθε χρώμα που το περιβϊλλει, και ϋτςι πρϋπει κανεύσ να διαλϋξει και το κατϊλληλο χρώμα για να επιτύχει την κατϊλληλη αντύθεςη και ςυνδυαςμό. Προτεύνεται για το λόγο αυτό η χρόςη με όλεσ τισ αποχρώςεισ του γκρι και του ϊςπρου. Ωςτόςο, ο ςυνδυαςμόσ με το μαύρο χρώματοσ μπορεύ να κϊνει τα φωτεινϊ και ζωντανϊ χρώματα πραγματικϊ να ξεχωρύςουν. Θα πρϋπει να αποφεύγεται η χρόςη του μαύρου ωσ υπόβαθρο ςτο ςχεδιαςμό εντύπων ό περιεχομϋνου για τον ιςτό ιδιαύτερα όταν υπϊρχει πλούςιο περιεχόμενο (κεύμενο) καθώσ θα καταςτόςει το κεύμενο δυςανϊγνωςτο (εκτόσ του ότι θα καταναλώςει αν πρόκειται για ϋντυπο υλικό και μεγϊλη ποςότητα μελανιού, με το ανϊλογο κόςτοσ). Από την ϊλλη πλευρϊ, το μαύρο φόντο μεταφϋρει το επύκεντρο τησ προςοχόσ του χρόςτη ςτο περιεχόμενο (φωτογραφύα, εικονογρϊφηςη κτλ) αποτελώντασ ϋτςι την ιδανικό επιλογό των χρωμϊτων για παρουςύαςη αντύςτοιχων θεμϊτων (π.χ. onlineportfolios) Λευκό Σο λευκό εύναι πϊντα το χρώμα που φϋρνει ςτο νου την καθαριότητα, την αγνότητα και την απλότητα. υνδϋεται επύςησ με το φωσ, καλοςύνη, θετικότητα, την ειρόνη, την ταπεινότητα και

24 την αθωότητα. Σο λευκό μπορεύ να αντιπροςωπεύει την επιτυχύα ό ϋνα νϋο ξεκύνημα, όπωσ η γϋννηςη ό τον γϊμο (κυρύωσ ςτισ δυτικϋσ κουλτούρεσ). Φρηςιμοποιεύται ςυχνϊ ςτη διαφόμιςη καθώσ το ανθρώπινο μϊτι βλϋπει ωσ ϋνα λαμπρό χρώμα και βοηθϊ ςτη μετϊδοςη ενόσ ςαφούσ και καθαρού μηνύματοσ. Δεδομϋνου ότι ςυνδϋεται με την αςφϊλεια και την καθαρότητα, ςυναντϊται ςυνόθωσ ςτα ιατρικϋσ και φαρμακευτικϊ προώόντα. Έτςι, εύναι αρκετϊ ςυχνό ςε νοςοκομεύα, κλινικϋσ, εργαςτόρια και ςτα ρούχα του προςωπικού τουσ, όπωσ γιατρού, νοςοκόμοι, χειρουργού και επιςτόμονεσ. Επύςησ ςυνδϋεται με το ςχεδιαςμό βρεφικών προώόντων τον ιατρικό και φαρμακευτικό εξοπλιςμό, τα προώόντα διατροφόσ και απώλειασ βϊρουσ, τα γαλακτοκομικϊ προώόντα αλλϊ και τα προώόντα υψηλόσ τεχνολογύασ. Χηφιακό Πούηςη Η ψηφιακό πούηςη μπορεύ να θεωρηθεύ ωσ ϋνα ςύνολο ακουςτικών, οπτικών, λεκτικών ςχηματιςμών και γνωςτικών, αντιληπτικών και κιναιςθητικών εμπειριών, όπωσ πειραματικϊ ϋργα που δημιουργόθηκαν με μϋςα όπωσ βύντεο, ηλεκτρονικϋσ οθόνεσ, υπολογιςτϋσ, ολογρϊμματα, βιοτεχνολογύα, παλαιότερα και ςύγχρονα ψηφιακϊ δύκτυα, κινητϊ τηλϋφωνα και ϊλλα μϋςα. Η ψηφιακό πούηςη ενςωματώθηκε ςε πανεπιςτημιακϊ προγρϊμματα ςπουδών και ϋφταςε να ϋχει τη ςημερινό θϋςη τησ χϊρη ςτουσ υπολογιςτϋσ, τα κινητϊ τηλϋφωνα και την ανϊπτυξη του διαδικτύου. Οι ποιητϋσ αξιοποιούν την τεχνολογύα όχι μόνο επειδό εύναι κϊτι καινούριο αλλϊ επειδό εύναι ϋνα μϋςο που τροφοδοτεύ τη δημιουργικότητα τουσ μϋςω του προγραμματιςμού, τησ διαδραςτικότητασ, τησ δικτύωςησ κ.ο.κ. [I.4] Ποιόματα Εργαςύασ Επιλϋχθηκε και οπτικοποιόθηκε το πούημα του Γιώργου Μούςςια «Οι βροχερού δρόμοι του χωριςμού» Για την καταςκευή του, ζγιναν πειράματα με διάφορεσ μορφζσ video (avi, mp4, flv, wmv κ.λ.π), με διάφορεσ κωδικοποιήςεισ video (xvid, H264, flv, αςυμπίεςτο κ.λ.π) όπωσ και για διάφορεσ αναλογίεσ (4:3, 16:9) Για το τελικό αποτζλεςμα ζγιναν ςυγκρίςεισ των παραπάνω αποτελεςμάτων.

25 Β ΜΕΡΟ ΚΑΣΑΚΕΤΗ ΟΠΣΙΚΟΑΚΟΤΣΙΚΟΤ ΤΛΙΚΟΤ Λογιςμικό εργαςύασ Λογιςμικό επεξεργαςύασ φωτογραφύασ : CorelPhotoPaint Λογιςμικό εγγραφόσ και επεξεργαςύασ όχου : NeroWaveEditor Λογιςμικό δημιουργύασ video : MovieMaker Επεξεργαςύα φωτογραφιών Αφού ςυλλϋχτηκαν οι κατϊλληλεσ φωτογραφύεσ ϋγινε επεξεργαςύα τουσ για να ϋρθουν ςτην επιθυμητό μορφό (χρώμα διαςτϊςεισ) με το CorelPhotoPaint Επεξεργαςύα όχου 1. Επεξεργαςύα όχου με το NeroWaveEditor μύξη με το Adobe Premiere Elements

26 2. Έγινε επεξεργαςύα του όχου

27 Δημιουργύα και επεξεργαςύα video 1. Προςθόκη βύντεο και φωτογραφιών Ειςϊγουμε τισ φωτογραφύεσ ό τα video που θϋλουμε 2. Προςθόκη μουςικόσ Ειςϊγουμε το αρχεύο όχου που θϋλουμε 3. Επεξεργαςύα Επεξεργαζόμαςτε το videoό τον όχο που ϋχουμε ειςϊγει

28 4. Αποθόκευςη Αποθηκεύουμε το ϋργο μασ ςτην επιθυμητό ποιότητα και διαςτϊςεισ 5. Μετατροπϋσ Μετατροπό ςε διϊφορεσ μορφϋσ κωδικοποιόςεισ με το Avidemux. Για το αρχεύο του ςχολεύου, επιλϋχθηκε αυτό με την καλύτερη ποιότητα ςε ςχϋςη με το μϋγεθοσ. Για το Διαδύκτυο, επιλϋχθηκε το μικρότερο δυνατό μϋγεθοσ αρχεύου Βιβλιογραφύα Φόρχε Λουύσ Μπόρχεσ: «Η τϋχνη του ςτύχου», επιμϋλεια: Calin-AndreiMihailescu, μετϊφραςη: Μαρύα Σόμπρου, Πανεπιςτημιακϋσ Εκδόςεισ Κρότησ, 2006, ςελ Α. Γ. Κραςανϊκη, Λογοτεχνύα& Ρητορικό, Αθόνα 2005, I S B N: Ιςτοςελύδεσ [Ι.1] [Ι.2] [I.3] Βενιού Ειρόνη [I.4] FahriÖz, Goethe-Institut Αναρτόθηκε ςτην ενότητα project τησ ιςτοςελύδασ του ςχολεύου