Οη κεηνρέο ρσξίδνληαη ζε ηέζζεξηο κεγάιεο θαηεγνξίεο νη νπνίεο είλαη:

Transcript

1 ΜΕΤΟΧΕΣ (stocks) 1. Ορισμός Μεηνρή είλαη έλα από ηα ίζα κεξίδηα ηδηνθηεζίαο ζην κεηνρηθό θεθάιαην κηαο αλώλπκεο εηαηξίαο. Πξνθεηκέλνπ λα ηδξπζεί κηα αλώλπκε εηαηξία ζπγθεληξώλεηαη έλα αξρηθό θεθάιαην ην νπνίν δηαηξείηαη ζε ίζα κεξίδηα πνπ νλνκάδνληαη κεηνρέο. Απηόο ν επηκεξηζκόο ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ ζε πνιιά κεξίδηα παξέρεη ηελ δπλαηόηεηα ζε πνιινύο επελδπηέο λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ εηαηξία αγνξάδνληαο κέξνο κεηνρώλ ηζάμην ηνπ πνζνύ ησλ ρξεκάησλ πνπ δηαζέηνπλ πξνο επέλδπζε. Από ηελ ζηηγκή πνπ θάπνηνο επελδπηήο γίλεηαη κέηνρνο κηαο εηαηξίαο γίλεηαη ελ κέξεη ηδηνθηήηεο ηεο θαη απαηηεί δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηα θέξδε ηεο εηαηξίαο, αιιά θαη ζε απνθάζεηο πνπ αθνξνύλ ζηε δηνίθεζε θαη δηαρείξηζε ηεο.. Είδη μεηοσών Οη κεηνρέο ρσξίδνληαη ζε ηέζζεξηο κεγάιεο θαηεγνξίεο νη νπνίεο είλαη: Ονομαστικές : είλαη εθείλεο νη κεηνρέο ζην ζώκα ησλ νπνίσλ αλαγξάθνληαη εθηόο από ηα ζηνηρεία ηεο εηαηξείαο θαη ηα ζηνηρείνπ ηνπ δηθαηνύρνπ. Ανώνσμες : είλαη εθείλεο νη κεηνρέο νη νπνίεο θέξνπλ κόλν ηα ζηνηρεία ηεο εηαηξείαο, είλαη δειαδή ζηνλ θνκηζηή. Κοινές μετοτές : είλαη εθείλεο νη κεηνρέο πνπ έρνπλ δηθαίσκα ςήθνπ ζηε γεληθή ζπλέιεπζε ηεο εηαηξείαο, ζπκκεηέρνπλ ζηε δηαλνκή θεξδώλ, έρνπλ δηθαίσκα πξνηίκεζεο ζε απμήζεηο ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ ηεο εηαηξείαο θαη δηθαηνύληαη λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δηαλνκή ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο, ζε πεξίπησζε εθθαζάξηζεο ηεο εηαηξείαο (ζπκκεηνρή ζηε δηαρείξηζε ηεο επηρείξεζεο). Προνομιούτες μετοτές : είλαη νη κεηνρέο πνπ δελ έρνπλ ζπλήζσο δηθαίσκα ςήθνπ, πξνεγνύληαη ησλ θνηλώλ κεηνρώλ ζηε δηαλνκή κεξίζκαηνο θαη ζηε δηαλνκή ηνπ πξντόληνο ηεο εθθαζάξηζεο ηεο εηαηξείαο ζε πεξίπησζε πηώρεπζήο ηεο. 1

2 . Καηηγοπιοποίηζη Τιμών Μεηοσών Κάζε κεηνρή ζα κπνξνύζε λα ραξαθηεξηζηεί κε ηξεηο δηαθνξεηηθέο ηηκέο: Ονομαστική Τιμή = Αμία Μεηνρηθνύ Κεθαιαίνπ θαηά ηελ Έθδνζε / Αξηζκό Μεηνρώλ. Η νλνκαζηηθή ηηκή είλαη ε ηηκή ηεο κεηνρήο πνπ θαζνξίδεηαη θαηά ηελ αξρηθή ηεο εκθάληζε, δειαδή είηε θαηά ηελ ίδξπζε ηεο επηρείξεζεο είηε θαηά ηελ αύμεζε ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ θαη δηάζεζε ησλ κεηνρώλ κε ηδησηηθή ηνπνζέηεζε ή κε δεκόζηα εγγξαθή. Η νλνκαζηηθή ηηκή είλαη ζηαζεξή θαη κπνξεί λα κεηαβιεζεί κόλν κε απόθαζε ηεο γεληθήο ζπλέιεπζεο ηεο επηρείξεζεο. Λογιστική Τιμή = Αμία Ιδίσλ Κεθαιαίσλ / Αξηζκό Μεηνρώλ Λνγηζηηθή ηηκή είλαη ε ηηκή πνπ πξνθύπηεη από ηε δηαίξεζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο κε ηνλ αξηζκό ησλ κεηνρώλ. Τα ίδηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο εθθξάδνπλ ηε ινγηζηηθή εηθόλα ηεο επηρείξεζεο θαηά ηε ρξνληθή ζηηγκή πνπ εμεηάδεηαη θαη ζπλήζσο ζην ηέινο ηεο θάζε νηθνλνκηθήο ρξήζεο. Χρηματιστηριακή Τιμή = Τηκή Κιεηζίκαηνο ηεο Μεηνρήο Η ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή είλαη ε ηηκή πνπ πξνθύπηεη από ηελ θαζεκεξηλή απνηίκεζε ηεο κεηνρήο ζηελ αγνξά κε βάζε ηελ πξνζθνξά θαη δήηεζε, κεηά από εθηίκεζε θαη πξνεμόθιεζε πνιιώλ ζηνηρείσλ πθηζηάκελσλ ή πξνζδνθώκελσλ ζε θάζε ζπγθεθξηκέλε ζπγθπξία θαη ρξνληθή ζηηγκή.. Αποηίμηζη Μεηοσών Η ζπλνιηθή απόδνζε κίαο επέλδπζεο ζε έλα κεηνρηθό ηίηιν πεξηέρεη δύν ζπληζηώζεο. Πξώην, ηελ ηαθηηθή εηζνδεκαηηθή απόδνζε από ηελ είζπξαμε κεξηζκάησλ θαη δεύηεξν ηελ θεθαιαηαθή ππεξαμία ε νπνία απνηειεί πξόζζεην όθεινο πνπ απνθνκίδεη ν επελδπηήο από ηελ δηαθνξά αλάκεζα ζηελ ηηκή αγνξάο θαη ηελ ηξέρνπζα ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή. Η ζπλνιηθή απόδνζε ελόο ρξεκαηηζηεξηαθνύ ηίηινπ πξνθύπηεη από ηελ πξόζεζε ησλ δύν ζπληζησζώλ ηεο απόδνζεο πνπ πξναλαθέξζεθαλ θαη απνηειεί ην αιγεβξηθό άζξνηζκα ησλ δπν απηώλ ζπληζησζώλ.

3 Σπλνιηθή απόδνζε r = όπνπ: 0 0 1: ην κέξηζκα πνπ πιεξώλεη ε εηαηξία γηα ηελ πεξίνδν 1 1 : ε ηηκή πώιεζεο ηεο κεηνρήο 0 : ε ηηκή αγνξάο ηεο κεηνρήο Η παξαπάλσ εμίζσζε σο πξνο 0 δίλεη : (1) 1 r Πνηα ζα είλαη όκσο ε ηηκή 1 ; Η ηηκή ζε έλα έηνο από ζήκεξα ζα εμαξηάηαη από ην κέξηζκα πνπ ζα ιάβεη ν επελδπηήο ζε δύν ρξόληα από ζήκεξα θαζώο θαη από ηελ ηηκή ηεο κεηνρήο ζε δύν ρξόληα από ζήκεξα. Δειαδή: Άξα ε ζρέζε (1) ζα γίλεη r 1 1 r Αληίζηνηρα ππνινγίδνπκε θαη ηηο... θηι. Άξα θαηαιήγνπκε όηη :, r = 1 Δεδνκέλνπ όηη ε κεηνρέο δελ έρνπλ εκεξνκελία ιήμεο ηόηε ζην όξην ζα έρσ όηη : lm 0 θαη άξα 0 1. Η αμία ινηπόλ κηαο κεηνρήο ζήκεξα είλαη ην άζξνηζκα ηεο παξνύζαο αμίαο ησλ κειινληηθώλ κεξηζκάησλ ηα νπνία ππόζρεηαη. Γηα λα πξνρσξήζνπκε ζηνλ ππνινγηζκό ηεο ηηκήο ηεο κεηνρήο ζήκεξα πξέπεη λα γλσξίδνπκε θαη ην κέξηζκα. Σε απηήλ ηελ πεξίπησζε, γηα λα πξνρσξήζνπκε ζηελ ηηκνιόγεζε, γίλνληαη ζπρλά θάπνηεο ππνζέζεηο. Πξώηνλ, όηη ην κέξηζκα παξακέλεη ζηαζεξό ζε όιεο ηηο κειινληηθέο πεξηόδνπο, δεύηεξνλ, όηη ην κέξηζκα απμάλεη κε ζηαζεξό ξπζκό θαη ηξίηνλ όηη κηα εηαηξία πξνβιέπεη όηη ηα κεξίζκαηά ηεο ζα θηλεζνύλ κηθηά θαηά ηα επόκελα έηε.

4 .1 Υπόδειγμα Πποεξόθληζηρ Μεπιζμάηων Μηδενικήρ Μεγέθςνζηρ Υπνζέηνπκε όηη έρνπκε κία εηαηξία ε νπνία δηαλέκεη κέξηζκα πξνο ηνπο κεηόρνπο θαη όηη απηό είλαη δηαρξνληθά ζηαζεξό. Δειαδή ζα έρσ όηη :... 1,. Σύκθσλα κε ηα παξαπάλσ ζα έρσ όηη : 0 1 r) (... Πξόθεηηαη γηα νκνηόκνξθε ζεηξά πιεξσκώλ πνπ ηείλεη ζην δηελεθέο. Άξα ν παξαπάλσ ηύπνο απινπζηεύεηε σο εμήο : 0 r. Υπόδειγμα Σηαθεπήρ και Σςνεσούρ Μεγέθςνζηρ Υπνζέηνπκε ηώξα όηη ην κέξηζκα απμάλεη κε ξπζκό g ζην δηελεθέο. Τόηε ηα κεξίζκαηα γηα πεξηόδνπο ζα είλαη : 1, (1 g), (1 g),..., (1 g),. Σε απηή ηελ πεξίπησζε ε γεληθή ζρέζε ζα γίλεη : 1 0 g (1 ) 0, r > g. r g r g Παπάδειγμα 1 Αο ζεσξήζνπκε ηελ εηαηξεία Τζηκέληα Ηξαθιήο ε νπνία αλακέλεηαη λα πιεξώζεη κέξηζκα ηελ επόκελε ρξνληά, ελώ ε αλακελόκελε απόδνζε είλαη 10%, θαη ηα κεξίζκαηα αλακέλεηαη λα απμεζνύλ κε ξπζκό % ζην δηελεθέο. Πνηα είλαη ε ηηκή ηεο κεηνρήο ηεο εηαηξείαο; Απάνηηζη Πξόθεηηαη γηα ππόδεηγκα πξνεμόθιεζεο κεξηζκάησλ κεδεληθήο κεγέζπλζεο. 1 Άξα ε ηηκή ηεο κεηνρήο είλαη : 0 8, 57. r g 0,1 0,0 4

5 Παπάδειγμα Αλακέλεηαη όηη κηα εηαηξεία δελ ζα δηαλείκεη κέξηζκα γηα ρξόληα, θαη από ην 4ν έηνο θαη γηα πάληα ην κέξηζκα ζα είλαη ίζν κε 100. Η απαηηνύκελε απόδνζε είλαη 10%. Πνηα ε αμία ηεο κεηνρήο; Απάνηηζη Πξόθεηηαη γηα ηελ πεξίπησζε νκνηόκνξθεο ζεηξάο πιεξσκώλ ζην δηελεθέο, πνπ μεθηλάεη όκσο από ην 4ν έηνο. Η αμία ηεο κεηνρήο είλαη : , , (1 0,1) 4 (1 0,1) (1 0,1) (1 0,1) (1 0,1) (1 0,1). Υπόδειγμα Πποεξόθληζηρ Μικηών Μεπιζμάηων Σπρλά παξαηεξνύκε όηη κηα εηαηξία πξνβιέπεη όηη ηα κεξίζκαηά ηεο ζα απμάλνληαη κε κηθηό ξπζκό g θαηά ηα επόκελα έηε. Παπάδειγμα H εηαηξεία Itracom Holdgs πιήξσζε ην ηειεπηαίν έηνο κέξηζκα 0,75 αλά κεηνρή. Τν επόκελν έηνο ην κέξηζκα αλακέλεηαη λα απμεζεί θαηά 167%, ην επόκελν θαηά 50%, θαη ελ ζπλερεία ζα ππάξρεη ζηαζεξή εηήζηα αύμεζε απηώλ θαηά 10% ζην δηελεθέο. Εάλ ε αλακελόκελε απόδνζε είλαη 15%, λα ππνινγηζηεί ε αμία ηεο εηαηξίαο. 5

6 Απάνηηζη Η αμία ηεο κεηνρήο ηα πξώηα έηε είλαη : 1, = 4,01 1 r 1,15 Όπνπ 1 g ) 0,75(1 1,67) 1 0 ( 1 1 g ) 1 ( Μεηά ην ν ) (1 0,1) έηνο ζα έρνπκε : (1 g 66 r g r g 0,15 0,1 66 Η αλαγσγή ζην παξόλ δίλεη : 0(...) 49, 91 1,15 Άξα ε ηηκή ηεο κεηνρήο είλαη 49,91+4,01=5,9 Πνιιέο θνξέο ε ηηκή απηή είλαη ζεκαληηθή γηα λα γλσξίδνπκε αλ κηα κεηνρή ε νπνία δηαπξαγκαηεύεηαη ζην ρξεκαηηζηήξην είλαη ππεξηηκεκέλε ή ππνηηκεκέλε. Σην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα αλ ε κεηνρή ηεο Itracom Holdgs δηαπξαγκαηεπόηαλ ζην ρξεκαηηζηήξην ζηα 60 ηόηε ζα ηελ ραξαθηεξίδακε σο ππεξηηκεκέλε, αθνύ ε δίθαηε ηηκή ηεο είλαη 5, Διαθοπέρ ζηην Αποηίμηζη Κοινών Μεηοσών και Ομολογιών Ο ρξνληθόο νξίδνληαο ζηελ απνηίκεζε κεηνρώλ εθηείλεηαη ζην άπεηξν, παξά ζε ζπγθεθξηκέλν ρξνληθό δηάζηεκα. Μηα νκνινγία έρεη ζπγθεθξηκέλν ρξνληθό νξίδνληα θαηνρήο (maturty). Απηό νθείιεηαη ζην γεγνλόο όηη ε εηαηξεία έρεη δπλεηηθά άπεηξν ρξνληθό νξίδνληα δσήο, ην ίδην θαη νη κεηνρέο ηεο. Οη κειινληηθέο ηακεηαθέο ξνέο (κεξίζκαηα) δελ είλαη γλσζηέο επ αθξηβώο. Οη κειινληηθέο ηακεηαθέο ξνέο πξέπεη λα εθηηκεζνύλ ζηε βάζε πξνζδνθηώλ γηα ηα θέξδε ηεο εηαηξείαο θαη ηελ αθνινπζνύζα κεξηζκαηηθή πνιηηηθή. Σηελ πεξίπησζε ηεο απνηίκεζεο ησλ νκνινγηώλ γλσξίδνπκε εθ ησλ πξνηέξσλ ηα ηνθνκεξίδηα θαη ηελ νλνκαζηηθή αμία ηνπ αμηόγξαθνπ. 6