Ποιότητα ζωής ασθενών µετά από Διαδερµική Εµφύτευση Αορτικής Βαλβίδας: Σύγκριση µε υγιή πληθυσµό στην Κύπρο

Transcript

1 Ποιότητα ζωής ασθενών µετά από Διαδερµική Εµφύτευση Αορτικής Βαλβίδας: Σύγκριση µε υγιή πληθυσµό στην Κύπρο Απόστολος Γατίδης, RN, BSc, MSc, ILSP(ERC), Εργαστήριο Καθετηριασμών, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας Μιχαήλ Δρακομαθιουλάκης, RN, BSc, MSc, ALSP(ERC), Εργαστήριο Καθετηριασμών, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας Contact Person for Cyprus, Nurses and Allied Professionals (NAPs) Committee, EAPCI/ESC Πέτρος Γαλάνης, RN, BSc, MPH, PhD, Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών, Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 22 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Νοσηλευτικό Συνέδριο, Αθήνα, Οκτωβρίου 2016

2 Καµία σύγκρουση συµφερόντων προς δήλωση. No conflict of interest to disclose. 2

3 Περιεχόµενα Υπόβαθρο Σκοπός Μεθοδολογία Αποτελέσµατα Περιορισµοί Συµπεράσµατα 3

4 Υπόβαθρο Διαδερµική εµφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI): σύνολο τεχνικών λιγότερο επεµβατικής αντιµετώπισης της σοβαρής αορτικής στένωσης µε χρήση καθετήρων (Cribier et al. 2002, Ακινόσογλου & Αποστολάκης 2008, Cribier 2012, Panayiotides & Nikolaides 2014) Cribier et al. (2002) Κύπρος (Γ.Ν. Λευκωσίας): 2010 πιλοτικά, 2012 υπηρεσία ρουτίνας (Δρακοµαθιουλάκης και συν. 2013, Δρακοµαθιουλάκης και συν. 2015) Συστηµατική βιβλιογραφική ανασκόπηση: 32 πρωτότυπες µελέτες που σύγκριναν: Είτε ασθενείς TAVI και χειρουργηµένους (savr) Είτε ασθενείς TAVI και ανεγχείρητους ασθενείς (φαρµακευτική αγωγή) 4

5 Σκοπός Να εκτιµηθεί η ποιότητα ζωής στην κοινότητα των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε διαδερµική εµφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο και να διερευνηθούν πιθανοί προσδιοριστές αυτής της ποιότητας ζωής 5

6 Μεθοδολογία (1) Είδος: Συγχρονική µελέτη (cross-sectional study) Πληθυσµός: Ασθενείς που υποβλήθηκαν σε TAVI στο Γ.Ν.Λ. την περίοδο Μάρτιος 2012 έως Δεκέµβριος 2015 (104 άτοµα) Υγιής πληθυσµός ανάλογου δηµογραφικού προφίλ χωρίς µείζονα καρδιολογικά νοσήµατα Δείγµα: 70 ασθενείς (κριτήρια: εν ζωή, στην κοινότητα, γνώστες της Ελληνικής γλώσσας) (100% απόκριση) Οµάδα υγιούς πληθυσµού (85 άτοµα, δειγµατοληψία ευκολίας) 6

7 Μεθοδολογία (2) Ερωτηµατολόγιο: Βασικοί προσδιοριστές (φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, κ.α.) SF-12v2, Ελληνική έκδοση Λογισµικό: Optum Scoring Software v4.5 IBM SPSS v.21.0 Λήψη ερευνητικών αδειών: Δεκέµβριος 2015-Φεβρουάριος 2016 Πιλοτική µελέτη: Φεβρουάριος 2016 (15 ασθενείς, 15 υγιείς) Συλλογή δεδοµένων: Φεβρουάριος-Απρίλιος 2016 Στατιστική ανάλυση: Απρίλιος-Μάιος

8 Αποτελέσµατα (1) Οι υγιείς διέφεραν στατιστικά σηµαντικά σε σχέση µε τους ασθενείς µόνο ως προς την ηλικία Αυτό δηλώνει ότι το δείγµα των υγιών είχε παρόµοια δηµογραφικά χαρακτηριστικά µε το δείγµα των ασθενών 8

9 Αποτελέσµατα (2) Κλινικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων Χαρακτηριστικό Σακχαρώδης διαβήτης <0,001 α Όχι 62 (68,1) 29 (31,9) Ναι 23 (35,9) 41 (64,1) Αρτηριακή υπέρταση 0,001 α Όχι 42 (71,2) 17 (28,8) Ναι 43 (44,8) 53 (55,2) Άλλο χρόνιο νόσηµα 0,2 α Όχι 75 (57,3) 56 (42,7) Ναι 10 (41,7) 14 (58,3) Προβλήµατα ύπνου 0,4 α Όχι 49 (52,1) 45 (47,9) Ναι 36 (59,0) 25 (41,0) Οι τιµές εκφράζονται ως n (%). έλεγχος x 2 Οι ασθενείς είχαν σε στατιστικά σηµαντικά µεγαλύτερο βαθµό σακχαρώδη διαβήτη και αρτηριακή υπέρταση σε σχέση µε τους υγιείς Δεν βρέθηκαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές αναφορικά µε την ύπαρξη άλλου χρόνιου νοσήµατος και τα προβλήµατα ύπνου 9

10 Αποτελέσµατα (3) ,3 43,9 47, ,9 44,7 51, Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Σωματική' λειτουργικότητα' Σωματικός'ρόλος' Σωματικός'πόνος' Γενική'υγεία' Οι µέσες τιµές των βαθµολογιών στις κλίµακες του SF-12v2 σε υγιείς και ασθενείς 10

11 Αποτελέσµατα (4) ,3 50,4 47,1 51, ,6 47,8 47, Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Ζωτικότητα' Κοινωνική' λειτουργικότητα' Συναισθηματικός' ρόλος' Ψυχική'υγεία' Οι μέσες τιμές τω ν βαθμολογιώ ν στις κλίμακες του SF-12v2 σε υγιείς και ασθενείς 11

12 Αποτελέσµατα (5) ,2 47,4 47,5 Υγιείς' Ασθενείς Υγιείς' Ασθενείς Συνοπτική'κλίμακα'σωματικής'υγείας Συνοπτική'κλίμακα'ψυχικής'υγείας Οι μέσες τιμές τω ν βαθμολογιώ ν στις κλίμακες του SF-12v2 σε υγιείς και ασθενείς 12

13 Αποτελέσµατα (6) Πολυμεταβλητή γραμμική π αλινδρόμηση με εξαρτημένη μεταβλητή τη Ανεξάρτητη μεταβλητή βαθμολογία κοινωνικής λειτουργικότητας Οι ασθενείς είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία κοινωνικής λειτουργικότητας σε σχέση µε τους υγιείς Η παραπάνω µεταβλητή ερµηνεύει το 6% της µεταβλητότητας της βαθµολογίας κοινωνικής λειτουργικότητας 13

14 Αποτελέσµατα (7) Πολυμεταβλητή γραμμική π αλινδρόμηση με εξαρτημένη μεταβλητή τη βαθμολογία συνοπ τικής κλίμακας σωματικής υγείας Ανεξάρτητη μεταβλητή Οι υγιείς είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία συνοπτικής κλίµακας σωµατικής υγείας σε σχέση µε τους ασθενείς Οι µη υπερτασικοί είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία συνοπτικής κλίµακας σωµατικής υγείας σε σχέση µε τους υπερτασικούς Οι συµµετέχοντες χωρίς προβλήµατα ύπνου είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία συνοπτικής κλίµακας σωµατικής υγείας σε σχέση µε τους συµµετέχοντες µε προβλήµατα ύπνου 0,015 Εκπαιδευτικό επίπεδο 2,6 0,5 έως 4,7 0,018 Ηλικία -0,2-0,01 έως -0,5 0,037 Αυξηµένο εκπαιδευτικό επίπεδο σχετίζονταν µε αύξηση της βαθµολογίας συνοπτικής κλίµακας σωµατικής υγείας Μειωµένη ηλικία σχετίζονταν µε αύξηση της βαθµολογίας συνοπτικής κλίµακας σωµατικής υγείας Οι παραπάνω µεταβλητές ερµηνεύουν το 25% της µεταβλητότητας της βαθµολογίας συνοπτικής κλίµακας σωµατικής υγείας 14

15 Αποτελέσµατα (8) Πολυμεταβλητή γραμμική π αλινδρόμηση με εξαρτημένη μεταβλητή τη βαθμολογία συνοπ τικής κλίμακας ψυχικής υγείας Ανεξάρτητη μεταβλητή Οι άντρες είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία συνοπτικής κλίµακας ψυχικής υγείας σε σχέση µε τις γυναίκες Οι συµµετέχοντες χωρίς προβλήµατα ύπνου είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία συνοπτικής κλίµακας ψυχικής υγείας σε σχέση µε τους συµµετέχοντες µε προβλήµατα ύπνου Οι συµµετέχοντες χωρίς χρόνιο νόσηµα είχαν µεγαλύτερη βαθµολογία συνοπτικής κλίµακας ψυχικής υγείας σε σχέση µε τους συµµετέχοντες µε χρόνιο νόσηµα 0,007 Οι παραπάνω µεταβλητές ερµηνεύουν το 11% της µεταβλητότητας της βαθµολογίας συνοπτικής κλίµακας ψυχικής υγείας 15

16 Περιορισµοί Ο µελετώµενος πληθυσµός περιελάµβανε µόνο µια συγκεκριµένη πληθυσµιακή οµάδα (ασθενείς στην Κύπρο) Η γενίκευση των συµπερασµάτων απαιτεί ιδιαίτερη περίσκεψη Το ποσοστό απόκρισης ήταν 100%, γεγονός που αυξάνει την εγκυρότητα Τα υγιή άτοµα επιλέχθηκαν µε δειγµατοληψία ευκολίας και όχι µε τυχαία δειγµατοληψία, καθώς ο περιορισµένος χρόνος και το οικονοµικό κόστος καθιστούν πρακτικά ανέφικτη την επιλογή ενός τυχαίου δείγµατος από τον πληθυσµό-πηγή (γενικός πληθυσµός) Μελετήθηκαν ορισµένα µόνο δηµογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά που ενδεχοµένως να σχετίζονται µε την ποιότητα ζωής των ασθενών, αλλά είναι δυνατόν να µελετηθούν και άλλοι προσδιοριστές της ποιότητας ζωής (π.χ. οικονοµικά χαρακτηριστικά, ψυχολογικά χαρακτηριστικά, κ.α.) 16

17 Συµπεράσµατα (1) Οι υγιείς είχαν στατιστικά σηµαντικά καλύτερη ποιότητα ζωής σε σχέση µε τους ασθενείς µόνο στις 3 από τις 10 κλίµακες του SF-12v2 (κλίµακα σωµατικού ρόλου, κλίµακα συναισθηµατικού ρόλου, συνοπτική κλίµακα σωµατικής υγείας) Στην κλίµακα κοινωνικής λειτουργικότητας οι ασθενείς είχαν στατιστικά σηµαντικά µεγαλύτερη βαθµολογία σε σχέση µε τους υγιείς, ενώ σε 2 από τις 10 κλίµακες (κλίµακα κοινωνικής λειτουργικότητας, κλίµακα ζωτικότητας) οι ασθενείς είχαν τιµές >50, γεγονός που δηλώνει καλύτερη ποιότητα ζωής από τον µέσο όρο Σε 3 κλίµακες (κλίµακα γενικής υγείας, κλίµακα ψυχικής υγείας, συνοπτική κλίµακα ψυχικής υγείας) οι ασθενείς είχαν τιµές οριακά µικρότερες από 50 (47 έως 47,5) και στις υπόλοιπες 5 κλίµακες είχαν τιµές 38,6 έως 44,7 Σε γενικές γραµµές η ποιότητα ζωής των υγιών δεν ήταν κλινικά σηµαντικά καλύτερη απ αυτήν των ασθενών, γεγονός που φανερώνει την αποτελεσµατικότητα της διαδερµικής εµφύτευσης αορτικής βαλβίδας, αλλά και την ποιότητα της σχετικής υπηρεσίας του Γ.Ν. Λευκωσίας 17

18 Συµπεράσµατα (2) Η εφαρµογή της διαδερµικής εµφύτευσης αορτικής βαλβίδας φαίνεται να αποτελεί µια µέθοδο µε εξαιρετικά αποτελέσµατα στην ποιότητα ζωής των ασθενών, βοηθώντας τους να διαχειριστούν αποτελεσµατικά το πρόβληµα υγείας τους Οι νοσηλευτές, ως µέλη µιας σύγχρονης οµάδας καρδίας, τόσο σε κλινικό, όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, καλούνται να ενηµερώσουν και να εκπαιδεύσουν κατάλληλα τους ασθενείς σχετικά µε τη διαδερµική εµφύτευση της αορτικής βαλβίδας, έτσι ώστε να τους καταστήσουν οικείους µε την επέµβαση και να τους βοηθήσουν µε τον τρόπο αυτόν να προσαρµοστούν αποτελεσµατικότερα µε την πραγµατοποίησή της 18

19 Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Ερωτήσεις & Απαντήσεις Οφείλουμε θερμές ευχαριστίες στον Δρ. Χρίστο Ευτυχίου, MD, PhD, FESC, Επεμβατικό Καρδιολόγο, Τμήμα Καρδιολογίας, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, για τη βοήθειά του στη διεξαγωγή αυτής της έρευνας 19