ΟΡΙΣΜΟΙ. Σύστηµα: το σύνολο αλληλοσχετιζόµενων ή αλληλεπιδρώντων στοιχείων

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΜΥΝΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Σεμινάριο ΔΙΑΚΛΑΔΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ -ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑΣ Θέμα: «Πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης» Εισηγητής:

2 ΟΡΙΣΜΟΙ Σύστηµα: το σύνολο αλληλοσχετιζόµενων ή αλληλεπιδρώντων στοιχείων Σύστηµα ιαχείρισης: σύστηµα για την καθιέρωση πολιτικής και αντικειµενικών σκοπών και για την επίτευξη αυτών των σκοπών Αντικειµενικός σκοπός: κάτι το οποίο επιδιώκεται ή στοχεύεται ιεργασία: το σύνολο των αλληλοσχετιζόµενων ή αλληλεπιδρουσών δραστηριοτήτων, το οποίο µετασχηµατίζει εισερχόµενα σε εξερχόµενα Προϊόν: το αποτέλεσµα µιας διεργασίας ιαχείριση ποιότητας: συντονισµένες δραστηριότητες για τη διεύθυνση και τον έλεγχο ενός οργανισµού, όσον αφορά την ποιότητα 2

3 ΟΡΙΣΜΟΙ Οργανισµός: οµάδα προσώπων κι εγκαταστάσεων µε κατανοµή των ευθυνών, των αρµοδιοτήτων και των σχέσεων Πελάτης: οργανισµός ή πρόσωπο που λαµβάνει ένα προϊόν Απαίτηση: ανάγκη ή προσδοκία που διατυπώνεται ρητά (συνήθως συναγόµενη η υποχρεωτική) Συµµόρφωση: η ικανοποίηση µίας απαίτησης Αξιολόγηση της συµµόρφωσης: είναι η διεργασία µε την οποία αποδεικνύεται ότι οι καθορισµένες απαιτήσεις σε σχέση µε ένα προϊόν, µία διεργασία, ένα σύστηµα, ένα πρόσωπο ή ένα Φορέα πληρούνται 3

4 ΟΡΙΣΜΟΙ Οι ανωτέρω ορισµοί, καθώς και όλοι οι απαιτούµενοι περαιτέρω σχετικά µε την παρούσα εισήγηση, βρίσκονται στα εξής πρότυπα: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9000: «Συστήµατα διαχείρισης της ποιότητας Θεµελιώδεις αρχές και λεξιλόγιο» ISO/IEC 17000: «Conformity assessment Vocabulary and general principles» 4

5 Είναι η επιβεβαίωση από τρίτο µέρος (δηλ. η αξιολόγηση της συµµόρφωσης από ανεξάρτητο φορέα) ότι προϊόντα, διεργασίες, συστήµατα, πρόσωπα συµµορφώνονται µε τις απαιτήσεις συγκεκριµένων προτύπων. Η αξιολόγηση συµµόρφωσης αλληλεπιδρά µε άλλες δραστηριότητες όπως: - ιαχειριστικά συστήµατα - Μετρολογία - Τυποποίηση και - Στατιστική 5

6 Η αξιολόγηση συµµόρφωσης είναι η ακολουθία τριών επιµέρους λειτουργιών, που ικανοποιούν την ανάγκη ή την απαίτηση για την τεκµηρίωση, ότι οι προκαθορισµένες απαιτήσεις πληρούνται. Οι λειτουργίες αυτές είναι: - Επιλογή των στοιχείων που θα ελεγχθούν και του τρόπου ελέγχου, - Προσδιορισµός της εκπλήρωσης των απαιτήσεων, - Ανασκόπηση των ευρηµάτων και Επιβεβαίωση της εκπλήρωσης των απαιτήσεων. 6

7 7

8 Η αξιολόγηση της συµµόρφωσης στο πρώτο στάδιο, εκείνο της επιλογής και του προσδιορισµού των χαρακτηριστικών του προς αξιολόγηση αντικειµένου, περιλαµβάνει τα παρακάτω: - ειγµατοληψία - ιενέργεια δοκιµών - Έλεγχο (inspection), δηλ. την εξέταση ενός σχεδίου προϊόντος ή εγκατάστασης και προσδιορισµό της συµµόρφωσής του(ης) µε καθορισµένες απαιτήσεις στη βάση της γενικώς αποδεκτής επαγγελµατικής κρίσης και εµπειρίας. - Επιθεώρηση (audit), δηλ. τη συστηµατική, ανεξάρτητη και τεκµηριωµένη διεργασία, όπου προσκοµίζονται αρχεία, πιστοποιητικά, ή άλλες σχετικές πληροφορίες και γίνεται αντικειµενική αξιολόγησή τους µε σκοπό τον προσδιορισµό του εύρους κάλυψης των συγκεκριµένων απαιτήσεων. 8

9 Στο δεύτερο στάδιο της αξιολόγησης συµµόρφωσης περιλαµβάνονται η ανασκόπηση και η επιβεβαίωση. - Ανασκόπηση (review): Η επαλήθευση της καταλληλότητας, της επάρκειας και της αποτελεσµατικότητας των δραστηριοτήτων εκλογής και προσδιορισµού και των αποτελεσµάτων των δραστηριοτήτων αυτών, αναφορικά µε την εκπλήρωση καθορισµένων απαιτήσεων του προς αξιολόγηση συµµόρφωσης αντικειµένου. - Επιβεβαίωση (attestation): Η έκδοση της δήλωσης (πιστοποιητικού), βασισµένης σε απόφαση που ακολουθεί την ανασκόπηση ότι η επαλήθευση των καθορισµένων απαιτήσεων έχει τεκµηριωθεί επαρκώς. Η τελική δήλωση αναφέρεται ως δήλωση συµµόρφωσης εµπεριέχοντας τη διασφάλιση ότι οι καθορισµένες απαιτήσεις έχουν εκπληρωθεί. 9

10 Το τρίτο στάδιο της αξιολόγησης συµµόρφωσης εφαρµόζεται κατά περίπτωση και είναι η επιτήρηση (surveillance), δηλαδή η συστηµατική επανάληψη των δραστηριοτήτων αξιολόγησης συµµόρφωσης, ως βάση της συντήρησης του κύρους της δήλωσης συµµόρφωσης. 10

11 Η αξιολόγηση συµµόρφωσης γίνεται από Φορείς Πιστοποίησης/ Ελέγχου, οι οποίοι έχουν επισήµως (µε σχετική έγκριση από αρµόδιο κρατικό φορέα) το δικαίωµα να χορηγούν σε οργανισµούς και προϊόντα σχετικά ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ. Οι Φορείς αποκτούν το δικαίωµα αυτό µέσω της διαδικασίας της ιαπίστευσης, σύµφωνα µε την οποία, ο αρµόδιος εθνικός φορέας (στην Ελλάδα είναι το Ε.ΣΥ.., το οποίο υπάγεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης) τους παρέχει την επίσηµη αναγνώριση ότι είναι ικανοί να πραγµατοποιήσουν ειδικευµένους ελέγχους και να εκδίδουν τις αντίστοιχες δηλώσεις συµµόρφωσης - πιστοποιητικά. 11

12 Η διαπίστευση των Φορέων Πιστοποίησης/ Ελέγχου, για την απόκτηση του δικαιώµατος να χορηγούν σχετικά Πιστοποιητικά, λαµβάνει χώρα: - για Συστήµατα ιαχείρισης, σύµφωνα µε το διεθνές πρότυπο: ISO/IEC Conformity assessment Requirements for bodies providing audit and certification of management systems, - για Προϊόντα & Υπηρεσίες, σύµφωνα µε το πρότυπο: ISO/IEC Αξιολόγηση της συµµόρφωσης Απαιτήσεις για φορείς πιστοποίησης προϊόντων, διεργασιών και υπηρεσιών (αντικατέστησε το ΕΝ 45011) και - για Ελέγχους, σύµφωνα µε το διεθνές πρότυπο: ISO/IEC General criteria for the operation of various types of bodies performing inspection. 12

13 Τι γίνεται στην Ελλάδα; 85 Φορείς Πιστοποίησης/ Ελέγχου είναι διαπιστευµένοι από το Ε.ΣΥ.. [αναζήτηση στην ιστοσελίδα: &letter=all&page=1 ] Οι αναζητήσεις γίνονται αλφαβητικά (ελληνικοί και λατινικοί χαρακτήρες) µέσω του ανωτέρω καταλόγου. 13

14 Τι γίνεται στην Ελλάδα; 37 Φορείς Πιστοποίησης/ Ελέγχου είναι µέλη της Ελληνικής Ένωσης των ιαπιστευµένων Φορέων Επιθεώρησης και Πιστοποίησης (HellasCert), που δραστηριοποιούνται στην χώρα µας στον προαιρετικό και υποχρεωτικό τοµέα σύµφωνα µε τα πρότυπα ISO/IEC 17020, ISO/IEC17021, ISO/IEC17024 και ΕΝ (πλέον ISO/IEC17065). [αναζήτηση στην ιστοσελίδα: ] Στους σκοπούς της HellasCert είναι µεταξύ άλλων η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των Ελληνικών Επιχειρήσεων µε την παροχή πιστοποιητικών µε διεθνή αναγνώριση και προστιθέµενη αξία, καθώς και η διασφάλιση της διαφάνειας στη λειτουργία των Φορέων. 14

15 Πορεία Πιστοποίησης: ιαπιστευτής [ 1 ] Πιστοποιητής [ 85 (37) ] Οργανισµός [ > ] 15

16 Πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης Certification of Management Systems 16

17 Πιστοποίηση Συστηµάτων ιαχείρισης (Σ..): Ανάπτυξη & Εφαρµογή Σ.. σύµφωνα µε τα σχετικά πρότυπα Επιθεώρηση λειτουργίας του Σ.. και της συµµόρφωσης µε τις απαιτήσεις των προτύπων Επιτήρηση της λειτουργίας του Σ.. σύµφωνα µε τα σχετικά πρότυπα 17

18 Η πιστοποίηση ενός Συστήµατος ιαχείρισης είναι δυνατό να είναι: - υποχρεωτική, όπως στη συµµετοχή ενός οργανισµού σε κάποιο διαγωνισµό (π.χ. δηµοσίου συµφέροντος), ή - προαιρετική, ώστε ο οποιοσδήποτε οργανισµός ν αποδείξει (έξωθεν µαρτυρία) ότι συµµορφώνεται µε συγκεκριµένες απαιτήσεις προτύπων, βάσει των οποίων αποδεικνύει την καλή ποιότητα των υπηρεσιών και των διεργασιών του (για συγκεκριµένες δραστηριότητες αυτού). Υποχρεωτική Προαιρετική Πιστοποίηση 18

19 Σε κάθε χώρα λειτουργούν φορείς αξιολόγησης συµµόρφωσης, οι οποίοι µε τη σειρά τους έχουν αξιολογηθεί, ώστε να έχουν το δικαίωµα χορήγησης πιστοποιητικών συµµόρφωσης διαχειριστικών συστηµάτων. Πρότυπο Διαπίστευσης Αριθμός Φορέων Πιστοποίησης ISO/IEC ISO/IEC

20 Αίτηση στον Οργανισµό Πιστοποίησης & Υποβολή του Έγγραφου Συστήµατος ιαχείρισης Επιθεώρηση Συστηµάτων Αρχική Αξιολόγηση Κύρια Αξιολόγηση Επιτήρηση Κάθε 3 έτη 20

21 Πρότυπα Πιστοποίησης Συστηµάτων ιαχείρισης (ενδεικτικά): ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001: Συστήµατα διαχείρισης της ποιότητας Απαιτήσεις ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14001: Συστήµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης Απαιτήσεις και καθοδήγηση για τη χρήση του ΕΛΟΤ 1801 / OHSAS 18001: Συστήµατα διαχείρισης της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία Απαιτήσεις ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 50001: Συστήµατα διαχείρισης ενέργειας Απαιτήσεις και οδηγίες χρήσης ISO 22301: Σύστηµα ιαχείρισης Επιχειρησιακής Συνέχειας ISO 27001: Information technology Security techniques Information security management systems Requirements 21

22 Στοιχεία Συστηµάτων ιαχείρισης: Πολιτική Ανασκόπηση Σχεδιασμός Έλεγχος Εφαρμογή & λειτουργία 22

23 έσµευση & Ηγεσία από την Ανώτατη ιοίκηση. Πιστοποίηση / Επιτήρηση Πολιτική Καθορισµός Ευθυνών & ικαιοδοσίας Ανασκόπηση από τη ιοίκηση Ανάπτυξη Εγχειριδίου Συστηµάτων Επιθεώρηση Ανάπτυξη ιαδικασιών (πρώτα οι κρισιµότερες) Εκπαίδευση & Εφαρµογή 23

24 ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Βελτίωση της ποιότητας παραγόµενων προϊόντων και παρεχοµένων υπηρεσιών Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, benchmarking και της ικανοποίησης των πελατών Βελτίωση της επικοινωνίας µε προµηθευτές Αύξηση της αξιοπιστίας και βελτίωση της εικόνας του οργανισµού Απλοποίηση διαδικασιών, βελτίωση της εσωτερικής λειτουργίας κι επικοινωνίας Μείωση δαπανών λόγω αστοχιών και λειτουργικού κόστους Αύξηση κύκλου εργασιών (τζίρος οργανισµού) Έξωθεν µαρτυρία (ανεξάρτητη επικύρωση διεργασιών) κ.ά. 24

25 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Φορέας Συντομογραφία Ηλεκτρονική Διεύθυνση Ευρωπαϊκή Ένωση EU Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΕΕΕΕ Εναρμονισμένα πρότυπα από την - Ευρωπαϊκή Ένωση ewapproach/standardization/harmstds Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης CEN Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακής Τυποποίησης Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης Σιδήρων & Χαλύβων CENELEC ETSI ECISS als/pages/eciss.aspx 25

26 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Φορέας Συντομογραφία Ηλεκτρονική Διεύθυνση Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης ΕΛΟΤ Βρετανικό Ινστιτούτο Τυποποίησης BSΙ Γερμανικό Ινστιτούτο Τυποποίησης DIN Γαλλικός Οργανισμός Τυποποίησης AFNOR Ευρωπαϊκή Συνεργασία για τη Διαπίστευση ECA Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης ΕΣΥΔ Εθνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας ΕΙΜ