11η ιάλεξη: Υπερπροπόνηση (ΙΙ) Overtraining (ΙΙ)

Transcript

1 ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0910 «Εργοφυσιολογία στον Αγωνιστικό Αθλητισµό Ι» 11η ιάλεξη: Υπερπροπόνηση (ΙΙ) Overtraining (ΙΙ) Γιάννης Κουτεντάκης,, BSc,, MA, PhD

2 Περιεχόµενα Μαθήµατος Ενδείξεις ΣΑΜΑ Βραχυχρόνιο ΣΑΜΑ Μακροχρόνιο ΣΑΜΑ Ανοσοποιητικό σύστηµα - Γλουταµίνη Συµπεράσµατα Θέµατα προς Συζήτηση Αναφορές - Βιβλιογραφία

3 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΑΜΑ (φυσιολογικά) Ησυµπτωµατολογία του ΣΑΜΑ δεν είναι συγκεκριµένη και περιλαµβάνει (Budgett 1998): Υπερβολική εφίδρωση Μειωµένους ρυθµούς αποκατάστασης µετά από έντονη άσκηση Μειωµένη επιθυµία για προπόνηση & αγώνα Παρουσίαση προβληµάτων στην τεχνική Προβλήµατα αυτό-συγκέντρωσης Ανορεξία και µείωση σωµατικού βάρους Ανήσυχο ύπνο - εφιάλτες - ακράτεια ούρων Αύξηση συχνότητας τραυµατισµών

4 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΑΜΑ

5 ΕΝ ΕΙΞΕΙΣ εν είναι συγκεκριµένες και διαχωρίζονται από το αν υποδεικνύουν βραχυχρόνιο ΣΑΜΑ ή µακροχρόνιο ΣΑΜΑ (Koutedakis, 2000).

6 ΕΝ ΕΙΞΕΙΣ - ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΟ ΣΑΜΑ Εµφανίζονται σαν αποτέλεσµα ξαφνικής αύξησης του προπονητικού όγκου. ιαρκούν µέχρι ένα µήνα και εξαφανίζονται σύντοµα µετά την αποµάκρυνση των αιτιών που την προκάλεσαν. Συνήθεις ενδείξεις είναι: Μυϊκή βλάβη Αύξηση του ΚΣ σε ηρεµία κατά 5-10 Σ/λεπτό Καθυστέρηση κατά 2-3 φορές του χρόνου επαναφοράς του ΚΣ µετά από έντονη άσκηση Αύξηση της πίεσης σε ηρεµία Αύξηση συγκέντρωσης γαλακτικού οξέος σε ηρεµία Μείωση γαλακτικού οξέος µετά από έντονη άσκηση Μείωση ικανότητας µέγιστης πρόσληψης οξυγόνου

7 Μυϊκή Βλάβη

8 Καρδιακός σφυγµός κατά τον ύπνο & ΣΑΜΑ ΟΚΣµπορείναανέβεικατά6-8 σφυγµούς το λεπτό σε ηρεµία (ύπνο) σαν αποτέλεσµα έντονης σωµατικής δραστηριότητας (Waldeck & Lambert, J Sports Sc Med, 2: , 2003). Έτσι, λοιπόν, µετρήσεις του ΚΣ µπορεί να αποτελέσει ένα βοηθητικό όπλο στη καταπολέµηση του ΣΑΜΑ.

9 Γαλακτικό Οξύ & ΣΑΜΑ Συγκέντρωση γαλακτικού οξέος κατά την διάρκεια ποδηλασίας στα 300 W. Στο διάστηµα 2 εβδοµάδων ΣΑΜΑ τα επίπεδα γαλακτικού οξέος ήταν χαµηλότερα σε σχέση µεαυτάτης κανονικής προπόνησης ή της αποκατάστασης (Jeukendrup et al., 1992)

10 Αναερόβια Ικανότητα & ΣΑΜΑ Αποτελέσµατα Wingate test

11 Κορτιζόλη & ΣΑΜΑ Σω Συµπεράσµατα nαποτελέσµατα µετρήσεων κορτιζόλης στο αίµααθλητών(δύο από τους οποίους είχαν το ΣΑΜΑ) πριν και µετά από άσκηση. Οι αθλητές µε τοσαμα(µαύροι κύκλοι) δεν παρουσίασαν τις αναµενόµενες αυξήσεις.

12 ΕΝ ΕΙΞΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟ ΣΑΜΑ Είναι συνήθως αποτέλεσμα μιας παρατεταμένης ανισορροπίας μεταξύ προπονητικού όγκου και αποκατάστασης, διαρκούν για πολλές βδομάδες ή μήνες & περιλαμβάνουν: Ανοσοποιητικό Σύστημα - Αύξηση αλλεργιών και λοιμώξεων, ιδιαίτερα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (Sharp & Koutedakis, 1992) Μείωση απόδοσης κατά την μέγιστη εκούσια μυϊκή σύσπαση (Budgett, 1998) - Κεντρικό ή περιφερειακό φαινόμενο; (Koutedakis et al, 1995) Προπονητικοί & αγωνιστικοί κύκλοι (Koutedakis & Sharp, 1998) - Τόπος διαμονής; (Koutedakis et al, 2001)

13 Ανοσοποιητικό Σύστηµα Εκτός από την σωµατική δραστηριότητα, υπάρχουν τουλάχιστον 7 άλλοι παράγοντες που είναι δυνατόν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά την λειτουργία του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήµατος

14 Ανοσοποιητικό Σύστηµα - Αύξηση αλλεργιών και λοιµώξεων Susceptibility to infections There is no universal agreement as to what might be the actual mechanism which links increased physical exercise and the reported incidence of infections in athletes. However, Parry-Billings et al. (1992) provided evidence in support of the hypothesis that the susceptibility to infections following periods of intensive exercise training may be due to lower plasma glutamine levels.

15 Ανοσοποιητικό Σύστηµα - Αύξηση αλλεργιών και λοιµώξεων A 70 kg man with 40% muscle has a total intracellular amino acid (AA) pool of 86.5 g - essential AA 8.4% - alanine 4.4% - glutamate 13.5% -glutamine 61.0% So, glutamine is the most abundant AA

16 Ανοσοποιητικό Σύστηµα - Αύξηση αλλεργιών και λοιµώξεων Glutamine & Exercise I During exercise, plasma glutamine concentrations may increase, decrease or remain unchanged depending on the type, duration and intensity of exercise. e.g., lowered plasma glutamine have been observed following demanding endurance exercise leading to glycogen depletion.

17 Ανοσοποιητικό Σύστηµα - Αύξηση αλλεργιών και λοιµώξεων Glutamine & Exercise II The lowest concentration of plasma glutamine is seen 2 h after exercise. It takes more than 7 h before returning to the pre-exercise resting levels. Prolonged exercise (and therefore less recovery time) may be associated with lower endogenous capacity to synthesise glutamine

18 Ανοσοποιητικό Σύστηµα - Αύξηση αλλεργιών και λοιµώξεων Glutamine Supplementation Glutamine supplements have been linked with lower infection rates following marathon races. (Castell et al., Eur. J. Appl. Physiol., 1996)

19 Περίληψη - Συµπεράσµατα Οι βραχύχρονες ενδείξεις του ΣΑΜΑ εστιάζονται κυρίως στο σκελετικό µυ καιτηλειτουργίατου Οι µακρόχρονες ενδείξεις του ΣΑΜΑ εστιάζονται σε βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισµού, όπως το ανοσοποιητικό σύστηµα Ο χορήγηση συµπληρωµάτων γλουταµίνης φαίνεται να έχει θετικά αποτελέσµατα

20 Θέµατα προς Συζήτηση Τι γνωρίζουµε για τις βραχύχρονες ενδείξεις του ΣΑΜΑ Τι γνωρίζουµε γιατιςµακρόχρονες ενδείξεις του ΣΑΜΑ Τι γνωρίζουµε για το ρόλο της γλουταµίνης Τι γνωρίζουµε γιατασυµπληρώµατα γλουταµίνης

21 Αναφορές - Βιβλιογραφία Y. Koutedakis, R. Budgett, L. Faulmann. "Rest and underperforming elite competitors". Brit. J. Sports Med., 24: , Jeukendrup ΑΕ, Hesselink MK, Snyder AC, Kuipers H, Keizer HA. Physiological changes in male competitive cyclists after two weeks of intensified training. Int. J. Sports Med., 13(7):534-41, N.C.C. Sharp, Y. Koutedakis. "Sport and the overtraining syndrome: immunological aspects". (Invited Review Article). Brit. Med. Bul., 48(3): , M. Parry-Billings, R. Budgett, Y. Koutedakis, et al. "Plasma amino acid concentrations in the overtraining syndrome: possible effects on the immune system". Med. Sci. Sports Exer., 24(12): , M. Parry-Billings, V.J. Mathews, E.A. Newsholme, R. Budgett, Y. Koutedakis. "The Overtraining Syndrome: Some Biochemical Aspects". In: D.A.D. Maclead, R.J. Maughan, C. Williams, C.R. Madeley, J.C.M. Sharp, R.W. Nutton (Eds.). Intermittent High Intensity Exercise: Preparation, Stress and Damage Limitation; E. & F.N. Spon, London, pp: , 1993 Y. Koutedakis, R. Frischknecht, G. Vrbova, et al. "Maximal voluntary quadriceps strength patterns in Olympic overtrained athletes". Med. Sci. Sports Exerc., 27: , Y. Koutedakis, N.C.C. Sharp. "Seasonal variations of injury and overtraining in elite athletes" Clin. J. Sports Med., 8(1): 18-21, Y. Koutedakis, L. Myszkewycz, D. Soulas, V. Papapostolou, N.C.C Sharp. "The effects of rest and subsequent training on selected physiological parameters in professional female classical dancers" Int. J. Sports Med., 20(6): , Y. Koutedakis & N.C.C. Sharp. The Fit and Healthy Dancer". Chichester, UK: Willey & Sons Ltd, Y. Koutedakis. "Burnout in dance: the physiological viewpoint" J. Dance Med. Sci., 4(4): , Waldeck & Lambert, J Sports Sc Med, 2: , 2003.

22 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ