Ιωάννης Αθ. Νίκας Τμήμα Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας Νοσοκομείο Παίδων Η Αγία Σοφία. Οσφυαλγία - Ραχιαλγία στην παιδική ηλικία

Transcript

1 Ιωάννης Αθ. Νίκας Τμήμα Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας Νοσοκομείο Παίδων Η Αγία Σοφία Οσφυαλγία - Ραχιαλγία στην παιδική ηλικία

2 Οσφυαλγία - ραχιαλγία στην παιδική ηλικία : ένα υποτιμημένο πρόβλημα η άρνηση ενός μικρού παιδιού να μπουσουλήσει, να καθήσει ή να περπατήσει μπορεί να υποδηλώνει ραχιαλγία οσφυαλγία οι γονείς, αλλά ακόμα και οι παιδίατροι, καθυστερούν στην εντόπιση του προβλήματος και στη διάγνωσή του πόνος στη ράχη στην προεφηβική περίοδο υποδηλώνει σχεδόν πάντα μια σοβαρή διαταραχή στην εφηβεία χρόνιος πόνος παρατηρείται περίπου στο 15% των παιδιών και σχετίζεται με κάποιας μορφής άθληση

3 Ο διαγνωστικός έλεγχος του παιδιού με ραχιαλγία- οσφυαλγία πρέπει να ξεκινά με τη λήψη αναλυτικού ιστορικού και τη καλή φυσική εξέταση 1. Το παιδί είναι μικρότερο από 4 ετών 2. Ο πόνος προκαλεί λειτουργική ανικανότητα 3. Η διάρκεια του υπερβαίνει τις 4 εβδομάδες 4. Παρουσία πυρετού 5. Διαταραχή της φυσιολογικής κορμικής στάσης 6. Περιορισμός των κινήσεων από τον πόνο 7. Νευρολογική σημειολογία

4 αιτιολογία- ιστορικό 1. νυχτερινός πόνος 2. πόνος με γενικευμένα συμπτώματα 3. οξύς πόνος 4. χρόνιος πόνος 5. πόνος με νευρολογικά συμπτώματα 6. επώδυνη σκολίωση

5 Νυχτερινός πόνος Τακτικός νυκτερινός πόνος που ξυπνά το παιδί συνδέεται κυρίως με χωροκατακτητικές βλάβες και φλεγμονές Απαιτεί άμεση παιδιατρική εκτίμηση

6 Όγκοι της σ.σ στα παιδιά ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ενδομυελικός ενδονωτιαίος - εξωμυελικός εξωνωτιαίος

7 Ενδομυελικοί όγκοι στα παιδιά - αστροκύττωμα 45-60%, συχνότερο στις μικρότερες ηλικίες

8 Ενδομυελικοί όγκοι στα παιδιά -επενδύμωμα 30-35%, αυξάνει με την ενηλικίωση

9 Ανευρυσματική κύστη - 42% των καλοήθων οστικών όγκων - παιδιά >10ετών - οπίσθια σπονδυλικά στοιχεία - θωρακο-οσφυική εντόπιση - ύπουλη έναρξη συμπτωματολογίας

10 MRI hallmark: πολλαπλά υγρο-υγρικά επίπεδα

11 σάρκωμα Ewing - ο συχνότερος πρωτοπαθής, κακοήθης, οστικός σπονδυλικός όγκος στα παιδιά - συχνά με πολυεστιακή εντόπιση - σπονδυλικό σώμα,οπίσθια στοιχεία, ενδονωτιαία επέκταση είναι συνήθης - σπανιότερα εξωοστική επισκληρίδια εντόπιση

12 σάρκωμα Ewing

13 Πολυεστιακό σάρκωμα Ewing

14 Πολυεστιακό σάρκωμα Ewing

15 Πόνος με γενικευμένα συμπτώματα Πυρετός και άλλα γενικευμένα συμπτώματα που εμφανίζονται με ραχιαλγία- οσφυαλγία υποδηλώνουν πιθανή λοίμωξη ή όγκο ΤΚΕ και CRP αυξημένα σε δισκίτιδα Αρνητικός ακτινογραφικός έλεγχος και αυξημένη ΤΚΕ σπινθηρογράφημα ή MRI

16 Βακτηριακή σπονδυλοδισκίτιδα - Gram (+) κόκκοι (staphylococcus aureus, streptococcus) - Θεωρείται ότι στα παιδιά ξεκινά από τον αγγειοβριθή μεσοσπονδύλιο δίσκο - 6 μηνών - 4 ετών & 10 ετών- 14 ετών - Ο2-Ο3 & Ο3-Ο4 - οσφυαλγία, δυσχέρεια βάδισης, μυικός σπασμός, πυρετός, κοιλιακό άλγος

17 Βακτηριακή σπονδυλοδισκίτιδα

18 Βακτηριακή σπονδυλοδισκίτιδα

19 λευχαιμία - λέμφωμα T1 αγόρι, 3y, OΛΛ T1 αγόρι, 3y, φυσιολογικό

20 λευχαιμία - λέμφωμα T2 T2 STIR T1 T1 + C αγόρι, 14y, OΛΛ

21 λευχαιμία - λέμφωμα T2 αγόρι, 7y, ΟΜΛ, έναρξη νόσου T1 CE T1

22 οξύς πόνος Οξύς πόνος με ή χωρίς επέκταση στα άκρα,πόνος στη δοκιμασία Valsava και δυσκαμψία: Σπονδυλόλυση / σπονδυλολίσθηση, μυική θλάση, δισκοκήλη, κατάγματα επιφυσιακών πλακών (slipped apophysis)

23 Σπονδυλόλυση / σπονδυλολίσθηση - κάταγμα ή συγγενής ανωμαλία του ισθμού (pars interarticularis) - >> O5 - επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί (stress fracture) - 4-5% των παιδιών >6 ετών με αθλητική δραστηριότητα - αγόρια κορίτσια 3:1 - επικίνδυνα sports : μπαλέτο, γυμναστική, άλμα εις ύψος (επαναλαμβανόμενη υπερβολική υπερέκταση)

24 σπονδυλόλυση αμφοτερόπλευρη

25 σπονδυλόλυση ετερόπλευρη

26 σπονδυλολίσθηση Grade 1: < 25% Grade 2: 25-50% Grade 3: 50-75% Grade 4: % Grade 5: σπονδυλόπτωση

27 κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου στα παιδιά - επαλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί - συχνά ασυμπτωματική - ιστορικό και κλινική εικόνα παρόμοια των ενηλίκων - μεγαλύτερο μέγεθος - συχνές αποτιτανώσεις - πλήρης θεραπεία χωρίς χειρουργική επέμβαση 14 y.o female

28 αποτιτάνωση μεσοσπονδυλίου δίσκου στα παιδιά - άγνωστης αιτιολογίας ( τραύμα; φλεγμονή;) - κατά κανόνα στη ΑΜΣΣ - πιθανή πολυεπίπεδη εντόπιση - συνήθως αγόρια 6-10 ετών - τυχαίο εύρημα - ασυμπτωματική - αυχεναλγία ραχιαλγία - αυτοπεριοριζόμενη οντότητα καλής πρόγνωσης

29 Χρόνιος πόνος Πόνος διάρκειας μεγαλύτερης των 4 εβδομάδων χωρίς άλλα συνοδά ευρήματα σε μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους : αναπτυξιακές διαταραχές, κακή στάση του σώματος ή ψυχολογικά προβλήματα Το 60-70% των παιδιών που παραπονούνται για ραχιαλγία εμφανίζουν ένα μη ειδικό πόνο Η φυσική εξέταση και ο ακτινολογικός έλεγχος είναι αρνητικά Μυική καταπόνηση ή κακή στάση του σώματος Βραδείας ανάπτυξης καλοήθεις οστικοί όγκοι

30 Νόσος Scheuermann -οστεοχονδρίτιδα των χόνδρινων αυξητικών επιφυσιακών πλακών -συχνότερη αιτία οργανικής κύφωσης σε εφήβους,κυρίως κορίτσια -ακτινολογικά ευρήματα: γωνίωση κατά 5 ή περισσότερες μοίρες σε 3 γειτονικούς σπονδύλους. Όζοι του Schmorl,ανωμαλία των επιφυσιακών πλακών,στένωση μεσοσπονδυλίων διαστημάτων -ο πόνος εντοπίζεται στη κορυφή της κύφωσης και εμφανίζεται τις απογευματινές ώρες -συνήθως υποχωρεί με την ολοκλήρωση της ανάπτυξης

31 Νόσος Scheuermann

32 Ιστιοκυττάρωση Langerhans - συχνότερη καλοήθης πρόσθια αλλοίωση - συχνότερη αιτία συμπιεστικής παραμόρφωσης - ΘΜΣΣ >> ΟΜΣΣ >> ΑΜΣΣ Vertebra plana

33 Ιστιοκυττάρωση Langerhans

34 Πόνος με νευρολογικά συμπτώματα Οτιδήποτε από καλοήθη έως κακοήθη αίτια

35 Πίεση νωτιαίου μυελού - ιππουρίδας Νευρολογικά συμπτώματα - διαταραχή της βάδισης,αδυναμία άκρων, ορθοκυστικές και σεξουαλικές διαταραχές Νευρολογικά σημεία - σημείο Lhermitte - σημεία ανώτερου κινητικού νευρώνα στα κάτω άκρα - σημεία κατώτερου κινητικού νευρώνα στα άνω άκρα - αισθητικές διαταραχές

36 Οξεία εγκάρσια μυελοπάθεια κλινική εικόνα - πόνος - παραισθησίες - αδυναμία κάτω άκρων - σφιγκτηριακές διαταραχές αίτια - ιδιοπαθής - ADEM - Devic - MS - ισχαιμική - παρανεοπλασματική - μεταβολική - αυτοάνοση - μετακτινική

37 Εγκάρσια μυελίτιδα ΜRI κριτήρια φυσιολογικός ή ελαφρά διογκωμένος μυελός διάχυτη ή εστιακή αύξηση του σήματος στις Τ2 εικόνες πιθανή (40%) σκιαγραφική ενίσχυση εργαστηριακά ευρήματα Στοιχεία φλεγμονής του ΕΝΥ (πολυκυττάρωση,αύξηση IGg)

38 Eπώδυνη σκολίωση υποδηλώνει οστεοειδές οστέωμα ή άλλο όγκο, λοίμωξη,δισκοκήλη. η σχέση μεταξύ ιδιοπαθούς σκολίωσης και πόνου είναι αμφιλεγόμενη. - γενικά πιστεύεται ότι η ιδιοπαθής σκολίωση δεν προκαλεί πόνο - εντούτοις 32% εμφάνισαν πόνο και 9% από αυτούς είχαν υποκείμενη παθολογία (Behli et al, Spine 2006) - πόνος συνήθως δεν συνυπάρχει πριν τα 5 έτη, είναι σπάνιος μεταξύ 6 και 10 και είναι συχνότερος μετά τα 15 έτη

39 Οστεοειδές οστέωμα - επώδυνη σκολίωση - νυχτερινός πόνος που υποχωρεί με σαλικυλικά - target sign στην CT όχι πάντα!

40 Οστεοειδές οστέωμα - εντόπιση στα οπίσθια στοιχεία - CT - guided RFA : αποτελεσματική θεραπεία Hot spot

41 Οστεοειδές οστέωμα

42 νευρογενείς όγκοι Πλεγματοειδές νευροίνωμα Νευροβλάστωμα: συνήθως χωρίς σκολίωση

43 Evaluation of Back Pain in Children and Adolescents ROBERT M. BERNSTEIN, HAROLD COZEN, Am Fam Physician Dec 1;76(11):

44 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ