ΘΕΜΑ : «Κριτήρια Αξιολόγησης Επενδύσεων σε Επιχειρήσεις»

Transcript

1 . ΙΔΡΥΜΑ: ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΘΕΜΑ : «Κριτήρια Αξιολόγησης Επενδύσεων σε Επιχειρήσεις» nformation anagement ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ : ΤΖΙΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΧΑΤΖΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΒΑΛΑ 2006

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τιμολογιακή δομή Στρατηγική και συντονισμός Στρατηγική Μάρκετινγκ Συντονισμός Τρέχουσες τάσεις Συμπεράσματα... 9 ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΑ Κύριες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις Ισολογισμός Κατάσταση Αποτελεσμάτων Κατάσταση Ταμιακών Ροών Σκοπός της Ανάλυσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Δεικτών Η χρησιμότητα της ανάλυσης των χρηματοοικονομικών δεικτών Υπολογισμός των χρηματοοικονομικών δεικτών (αριθμοδεικτών) Υπολογισμός της εσωτερική ρευστότητας Αξιολόγηση της Λειτουργικής Αποδοτικότητας Δείκτες Λειτουργικής Αποτελεσματικότητας Δείκτες Λειτουργικής Κερδοφορίας Ανάλυση Κινδύνου Επιχειρηματικός Κίνδυνος Χρηματοοικονομικός Κίνδυνος ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ Εισαγωγή Επενδυτικοί Αριθμοδείκτες Δείκτης Κέρδη ανά Μετοχή (earnings per share - EPS): Δείκτης μέρισμα ανά μετοχή (Dividend per Share): Δείκτης τρέχουσας μερισματικής απόδοσης (Current dividend yield): Δείκτης ποσοστού διανεμομένων κερδών:

3 3.1.6 Δείκτης μερισματικής απόδοσης ιδίων κεφαλαίων: Δείκτης κάλυψης καταβαλλόμενων μερισμάτων: Χρηματιστηριακή τιμή ή Αγοραία τιμή μετοχών: Εσωτερική αξία μετοχής (Book value per share): Δείκτης τιμή προς λογιστική αξία (P/BV): Δείκτης τιμή προς κέρδη ανά μετοχή (Ρ/Ε): Δείκτης ταμιακής ροής ανά μετοχή: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η οικονομία σήμερα βασίζεται στην πληροφορία και διέπεται από τα εξής χαρακτηριστικά: διαφοροποίηση από τον ανταγωνισμό (differentiation) προσαρμογή των προϊόντων ανά περίπτωση (customisation) ταχύτητα Στα πλαίσια αυτά, παρατηρείται μία στροφή από το μαζικό μάρκετινγκ στο εξατομικευμένο μάρκετινγκ (one-to-one marketing). Η προσέγγιση αυτή δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια, αλλά μέσον επιβίωσης για μία επιχείρηση, σήμερα που η εισβολή της τεχνολογίας μεταβάλει τα δεδομένα της αγοράς ραγδαία και δραματικά. Η τιμολογιακή πολιτική αποτελώντας ένα βασικό κομμάτι της στρατηγικής μάρκετινγκ δεν μπορεί παρά να ακολουθήσει τις νέες τάσεις και τις συνθήκες όπως, πλέον, αυτές διαμορφώνονται. Στο χώρο της τιμολογιακής πολιτικής συγκεκριμένα, το εξατομικευμένο Μάρκετινγκ κινείται σε δύο κατευθύνσεις: - το μοντέλο του αφοσιωμένου πελάτη είναι αποδοτικότερο από το μοντέλο του γρήγορου κέρδους - με ευελιξία, λόγω των δραματικών και γρήγορων μεταβολών οι οποίες λαμβάνουν χώρα καθημερινά. Χωρίς να υπάρχει μοναδική συνταγή και λαμβάνοντας πάντα υπ όψιν τα δεδομένα της εκάστοτε επιχείρησης, οι δυο αυτές κατευθύνσεις θα πρέπει να αποτελούν την κατευθυντήρια γραμμή πάνω στην οποία θα κινηθούν όλοι οι "παραδοσιακοί" παράμετροι οι οποίοι καθορίζουν την τιμολογιακή πολιτική της Τράπεζας. Συνδυαζόμενη αρμονικά με τις άλλες παραμέτρους που καθορίζουν το Μάρκετινγκ μίας σύγχρονης τράπεζας, η τιμολογιακή πολιτική αποτελεί εργαλείο εφαρμογής της στρατηγικής της στο Μάρκετινγκ. Άλλωστε, η τιμή είναι το μόνο στοιχείο του μείγματος μάρκετινγκ το οποίο δημιουργεί κέρδος. Επηρεάζει λοιπόν άμεσα την κερδοφορία της επιχείρησης αποτελώντας έτσι ουσιαστικό, παράγοντα καθορισμού της πορείας της. Επί πλέον, στις νέες αυτές συνθήκες, η πολιτική τιμών αποτελεί απαραίτητο μέσον ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών

5 Τέλος, σε ότι αφορά την άσκηση της τιμολογιακής πολιτικής αυτή θα πρέπει να καθορίζεται από μία ομάδα στην οποία θα συμμετέχουν παράγοντες που καθορίζουν την στρατηγική μάρκετινγκ της Τράπεζας, παράγοντες που ασχολούνται με το μάρκετινγκ σε εκτελεστικό επίπεδο, αλλά και παράγοντες που ασχολούνται με την απεικόνιση και αξιολόγηση του κόστους. 1.1 Τιμολογιακή δομή Η τιμολογιακή δομή είναι το ουσιαστικό και καθοριστικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα πρέπει να τοποθετηθούν οι παράμετροι που θα καθορίσουν την τιμολογιακή πολιτική της Τράπεζας. Καθώς, από την σωστή τιμολογιακή δομή εξαρτάται η επιτυχία της τιμολογιακής προσέγγισης, εκτιμήσαμε ότι θα πρέπει να αναφερθούν κάποια βασικά σχετικά στοιχεία. Υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές οι οποίες θα πρέπει να διέπουν την δομή της τιμολόγησης: Η τιμολογιακή πολιτική, όπως και όλα τα στοιχεία του μίγματος μάρκετινγκ θα πρέπει να διέπεται από μακροχρόνιο και συνολικό σχεδιασμό σε θέματα στρατηγικής η οποία θα διαθέτει ωστόσο, την ευελιξία της αποσπασματικής και μεμονωμένης προσέγγισης σε θέματα τακτικής, εάν οι συνθήκες το απαιτούν. Η τιμολογιακή πολιτική πρέπει να βασίζεται σε ένα απλό σύστημα τιμολόγησης, ώστε ο πελάτης να έχει σαφή αντίληψη του πλεονεκτήματος της τιμής που του προσφέρει η Τράπεζα. Παράλληλα, η τιμή για ένα τραπεζικό προϊόν πρέπει να εξυπηρετεί δύο τουλάχιστον στόχους: να βοηθά τους αγοραστές να αποφασίζουν πως θα κατανέμουν καλύτερα την αγοραστική τους δύναμη μεταξύ δύο ή περισσότερων ομοειδών προϊόντων, να τα συγκρίνουν μεταξύ τους και να αποφασίζουν πόσα χρήματα θα διαθέσουν για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. να προσφέρει από μόνη της πληροφορίες στους καταναλωτές Για παράδειγμα μία υψηλή τιμή δείχνει υψηλή εσωτερική αξία και υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών. Ειδικά όταν το τραπεζικό προϊόν δεν έχει κάτι χειροπιαστό για να το εκτιμήσει ο πελάτης, η τιμή είναι ο μόνος παράγοντας που μπορεί να δώσει στον πελάτη κάποια αίσθηση της αξίας του Η τιμή είναι ένα από τα πιο ευέλικτα συστατικά του μίγματος μάρκετινγκ αφού μπορεί να μεταβληθεί γρήγορα. Ταυτόχρονα, η τιμολόγηση και ο ανταγωνισμός με - 4 -

6 βάση την τιμή είναι το υπ αριθμόν ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλά στελέχη του μάρκετινγκ. Από την άλλη πλευρά, τα τραπεζικά στελέχη πιστεύουν με την σειρά τους ότι δεν έχουν τον έλεγχο πάνω στην τιμή, ότι η τιμή ελέγχεται από την αγορά. Ωστόσο, η καλύτερη δυνατή προσέγγιση της "σωστής" τιμής μπορεί να έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στην κερδοφορία μίας επιχείρησης. Για την βελτίωση της ικανότητας τιμολόγησης μίας εταιρείας, οι υπεύθυνοι θα πρέπει να ξεκινήσουν επικεντρώνοντας στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα. Τα παρακάτω βασικά κριτήρια μπορούν να βοηθήσουν ως βάσεις για την ορθότερη τιμολογιακή δόμηση: 1.2 Στρατηγική και συντονισμός Όλες οι επιτυχημένες τιμολογιακές πολιτικές διαθέτουν τα εξής δύο χαρακτηριστικά: Η συγκεκριμένη πολιτική συμπληρώνει την γενικότερη στρατηγική μάρκετινγκ ενώ η όλη διαδικασία είναι συντονισμένη και γίνεται με ολοκληρωμένη προσέγγιση. 1.3 Στρατηγική Μάρκετινγκ Η τιμολογιακή πολιτική στέλνει ένα μήνυμα στην αγορά- δίνει στους πελάτες μία σημαντική αίσθηση της φιλοσοφίας της εταιρείας. Καθρεπτίζει τα χαρακτηριστικά αυτά τα οποία επιθυμεί η Τράπεζα να μεταφέρει στους πελάτες της. Η τιμολογιακή πολιτική προκύπτει ευθέως από την εν γένει στρατηγική μάρκετινγκ. Η συνέπεια ή και συνέργια της τιμής με το υπόλοιπα στοιχεία του μίγματος μάρκετινγκ αποτελεί βασικό παράγοντα μίας επιτυχώς εφαρμοζόμενης τιμολογιακής πολιτικής. 1.4 Συντονισμός Συνήθως, η τιμολόγηση προκύπτει μέσα από μία πολυπρόσωπη διαδικασία. Χρειάζεται η συνεισφορά διάφορων πηγών. Ωστόσο, δημιουργούνται προβλήματα όταν η φιλοσοφία της ευρείας συμμετοχής μεταφέρεται και στην διαδικασία της τιμολόγησης χωρίς την ύπαρξη ισχυρών συνδετικών και συντονιστικών μηχανισμών. Μπορούν να δημιουργηθούν προβλήματα όταν στην διαδικασία λήψης αποφάσεων συμμετέχουν άνθρωποι με διαφορετικούς στόχους τιμολόγησης και διαφορετικά δεδομένα. Ιδιαίτερα αν δεν υπάρχει καμία διαδικασία συντονισμού ώστε να επιλύσει - 5 -

7 τους αντικρουόμενους στόχους αποτελεσματικά. Η δημιουργία επιτροπής υψηλόβαθμων στελεχών οι οποίοι θα συλλέγουν τις απαραίτητες πληροφορίες και μετά θα θέτουν τις τιμές είναι συνήθως η ενδεδειγμένη λύση. Για τον συντονισμό της διαδικασίας τιμολόγησης θα πρέπει να τίθενται τα παρακάτω ερωτήματα: - Ποίοι είναι οι στόχοι της τιμολόγησης; - Καταλαβαίνουν όλοι οι συμμετέχοντες στη διαδικασία τους στόχους αυτούς; - Έχουν όλοι οι συμμετέχοντες το κίνητρο να υιοθετήσουν τους στόχους αυτούς; Η σωστή τιμολόγηση χρειάζεται την συνεισφορά μίας σειράς ανθρώπων, αλλά αν δεν υπάρχει μηχανισμός ο οποίος να δημιουργεί ένα ενοποιημένο σύνολο ενσωματώνοντας τα δεδομένα αυτά, η διαδικασία τιμολόγησης δεν θα επιτύχει. Πέραν αυτών των δύο βασικών χαρακτηριστικών τα οποία θα πρέπει να διέπουν την τιμολογιακή δομή, υπάρχουν επί πλέον κάποια συνηθισμένα σφάλματα που θα πρέπει να αποφεύγονται κατά την χάραξη της τιμολογιακής πολιτικής: Η τιμολόγηση είναι έντονα προσανατολισμένη προς το κόστος Η τιμή δεν αναθεωρείται αρκετά συχνά για να ενσωματώσει τις αλλαγές που σημειώνονται στην αγορά Η τιμή καθορίζεται ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα στοιχεία του μίγματος μάρκετινγκ και όχι ως ένα εσωτερικό (intrinsic) στοιχείο της στρατηγικής τοποθέτησης της Τράπεζας στην αγορά Η τιμή δεν μεταβάλλεται αρκετά για διαφορετικά προϊόντα, τμήματα αγοράς και περιπτώσεις αγοράς. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επισημανθεί ότι, οι πολιτικές τιμολόγησης είναι γνωστές και η αναφορά τους δεν είναι θέμα του παρόντος σημειώματος. Ωστόσο, οι βασικές αυτές πολιτικές υπάρχουν για να αναιρούνται και πάντα θα πρέπει να διέπονται από πνεύμα ευελιξίας και δυνατότητα προσαρμογής στις εκάστοτε συνθήκες. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρξει τιμολόγηση κάτω του συνολικού κόστους σε περιπτώσεις όπου κρίνεται σκόπιμο, κάποια συγκεκριμένη υπηρεσία να χρησιμοποιηθεί σαν πόλος έλξης ή σαν μέσω προβολής μίας άλλης, ή ακόμα και της ίδιας της Τράπεζας

8 Παράμετροι Μετά την αναφορά στην εξαιρετική σημασία της ύπαρξης τιμολογιακής δομής, στο σημείο αυτό γίνεται αναφορά των βασικών παραμέτρων και παραγόντων οι οποίοι προσανατολίζουν μία τράπεζα στον καθορισμό της τιμής: Οικονομικός Παράγοντας Μορφή αγοράς του κλάδου, στον οποίο ανήκει το προϊόν Γενικό οικονομικό κλίμα Το επίπεδο και η ελαστικότητα της ζήτησης /Ανάλυση της ζήτησης Ανάλυση Κόστους Ανάλυση σταθερού και μεταβλητού κόστους Ανάλυση Οριακού-Διαφορικού κόστους Γραμμή προϊόντος και επιδράσεις Αριστοποίηση Κόστους-Παραγωγής Ανταγωνισμός Θέση και πολιτική ανταγωνισμού Αντιδράσεις Σκοπός-Στόχος Επιχείρησης Positioning Μακροχρόνιοι στόχοι Στόχοι πωλήσεων Προχωρώντας σε μία πιο αναλυτική προσέγγιση, εκτιμάται ότι, η σαφής γνώση: της κατάστασης και των τάσεων κάθε αγοράς του επιπέδου του ανταγωνισμού της στρατηγικής της Τράπεζας (ποια είναι, που βρίσκεται και που θέλει να φτάσει) προσδιορίζουν τις παραμέτρους του συστήματος τιμολόγησης της Τράπεζας. Η ακριβής γνώση του περιβάλλοντος επιτρέπει στην Τράπεζα να εκτιμήσει σωστά τις επερχόμενες μεταβολές, να προγραμματίσει τις αναγκαίες προσαρμογές και τέλος να διαμορφώσει την κατάλληλη στρατηγική. Ο προσδιορισμός των αγορών, δηλαδή το πώς πρέπει να τμηματοποιηθεί κάθε αγορά, η ακριβής γνώση του μεγέθους της, της δομής της, των χαρακτηριστικών της και των αναγκών της σε συνδυασμό με τα μερίδια αγοράς που κατέχει η Τράπεζα και οι ανταγωνιστές της σε κάθε τμήμα της και με κάθε προϊόν της, καθώς και ο προσδιορισμός των προοπτικών της σε συνδυασμό με την επιτρεπόμενη από τις - 7 -

9 συνθήκες του ανταγωνισμού, τιμολόγηση μπορεί να μας οδηγήσει π.χ. στην καθιέρωση νέου προϊόντος ή στην κατάργηση άλλου και γενικότερα στην αλλαγή στρατηγικής κατεύθυνσης. Επίσης, το οικονομικό κλίμα (πληθωρισμός, ανεργία, φάση του οικονομικού κύκλου, κ.α.) η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η νομοθεσία επηρεάζουν τελικά καθώς υπαγορεύουν όρια τις περισσότερες φορές, στις τιμές των προϊόντων. Είναι επίσης πολύ σημαντικό η Τράπεζα να γνωρίζει αν η ζήτηση κάθε προσφερόμενης υπηρεσίας είναι ελαστική ή ανελαστική. Όπως επίσης πρέπει να γνωρίζει τη σχέση μεταξύ ελαστικότητας συνολικής ζήτησης μίας υπηρεσίας στην τραπεζική αγορά και ελαστικότητα της ζήτησης της υπηρεσίας αυτής για την Τράπεζα. Τέλος είναι αποφασιστικής σημασίας η σαφής γνώση: των στόχων της τιμολόγησης, όπως αυτοί προκύπτουν από τον στρατηγικό σχεδιασμό της των υπολοίπων στοιχείων της στρατηγικής της, όπως το είδος και η ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων-υπηρεσιών της (μίγμα διανομής), το είδος της διαφήμισης, του τρόπου προώθησης των πωλήσεων, τις δημόσιες σχέσεις καθώς και τις τεχνικές προσωπικής πώλησης που υιοθετεί (μίγμα προβολής και επικοινωνίας), καθώς και το κόστος κάθε προϊόντος/ υπηρεσίας και τη σύνθεση του 1.5 Τρέχουσες τάσεις Σύμφωνα με τις επιταγές της εποχής της νέας οικονομίας, στην τραπεζική αγορά δίνεται έμφαση σήμερα στην ανάπτυξη του εύρους της συνεργασίας με τους υφιστάμενους πελάτες περισσότερο, παρά στην προσέλκυση νέων πελατών. Το μερίδιο αγοράς χάνει την σημασία του, αντικαθίσταται από το μερίδιο στο πορτοφόλι του πελάτη (customer share of wallet). Επί πλέον, σήμερα υπάρχει αυξανόμενη ευαισθησία των καταναλωτών απέναντι στην τιμή ενώ το διαδίκτυο θα οδηγήσει σε μία ακόμη μεγαλύτερη πίεση των τιμών. Έτσι, στη διαδικασία προσαρμογής του μάρκετινγκ στα δεδομένα της νέας εποχής, η τιμολόγηση με βάση το κόστος αντικαθίσταται από την τιμολόγηση με βάση την αντιλαμβανόμενη από τον πελάτη αξία (perceived value)

10 Η βασική σκέψη που πρέπει να διέπει την τιμολογιακή δομή, εκφράζεται επιγραμματικά με τον καλύτερο τρόπο στην παρακάτω φράση «Μην σκέπτεστε την τιμή σου, να σκέπτεστε το κόστος του πελάτη». 1.6 Συμπεράσματα Μία αποτελεσματική διαδικασία τιμολόγησης δεν μπορεί να δημιουργηθεί ή να εφαρμοστεί μέσα σε μία νύχτα. Το ζητούμενο δεν είναι να γίνουν μία ή δύο σαρωτικές αλλαγές στην στρατηγική ή στον οργανισμό. Η επιτυχής εφαρμογή της διαδικασίας αυτής σημαίνει κυρίως να γίνονται σωστά πολλά μικρά πράγματα και να παρακολουθείται στενά η διαδικασία ώστε να διασφαλιστεί ότι οποιεσδήποτε βελτιώσεις θα έχουν διάρκεια

11 ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 2. ΓΕΝΙΚΑ Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με ερωτήματα που σχετίζονται με: Ποιες είναι οι κύριες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που δημοσιοποιούνται από τις επιχειρήσεις και ποιες είναι οι πληροφορίες που αντλούμε από αυτές; Γιατί χρησιμοποιούμε τους αριθμοδείκτες για να εκτιμήσουμε την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων; Ποιες είναι οι κύριες κατηγορίες αριθμοδεικτών και ποιες ερωτήσεις ικανοποιούν; Ποιοι συγκεκριμένοι αριθμοδείκτες είναι χρήσιμοι για τον καθορισμό της αξίας της επιχείρησης; Ποιοι είναι η χρηματοοικονομικοί δείκτες που χρησιμοποιούνται, για την αποτίμηση της μετοχικής αξίας της επιχείρησης, για τον υπολογισμό του συστηματικού κινδύνου και στην πρόβλεψη πιθανής χρεοκοπίας; Τι περιλαμβάνει η ανάλυση μιας επιχείρησης σε συνδυασμό με την ανάλυση του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείται και την ανάλυση της συνολικής αγοράς; Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης αποτελούν την κύρια πηγή πληροφοριών για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του πότε δανείζουμε κεφάλαια σε μια εταιρία (αγοράζοντας μετοχές της εταιρίας ή επενδύοντας σε εταιρικά ομόλογα), αν επιθυμούμε την απόκτηση μεριδίου της επιχείρησης. Στο παρόν κεφάλαιο θα περιορίσουμε την ανάλυση μας στην κατηγορία των αριθμοδεικτών αποτίμησης (Valuation Ratios) και απλώς θα αναφερθούμε σε θέματα που αφορούν στα είδη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων καθώς επίσης και στις κατηγορίες αριθμοδεικτών που αφορούν, στο επίπεδο ρευστότητας, στη λειτουργική αποδοτικότητα, στην ανάλυση κινδύνου και στην ανάπτυξη της επιχείρησης

12 2.1 Κύριες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις Η δημοσιοποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων αποσκοπεί στην παροχή πληροφοριών που σχετίζονται με τις αποφάσεις των διοικήσεων των επιχειρήσεων, τον τρόπο χρηματοδότησης και την υλοποίηση των αποφάσεων αυτών. Οι τρεις βασικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι ο ισολογισμός, η κατάσταση αποτελεσμάτων και η κατάσταση των Ταμιακών ροών. Μια πλήρης σειρά χρηματοοικονομικών καταστάσεων, σύμφωνα με το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 1 (IAS 1), περιλαμβάνει τις ακόλουθες επιμέρους καταστάσεις: Ισολογισμό Κατάσταση Αποτελεσμάτων "Κατάσταση που να δείχνει: Είτε όλες τις μεταβολές των ιδίων κεφαλαίων Είτε όλες τις μεταβολές των ιδίων κεφαλαίων εκτός από εκείνες που προκύπτουν από κεφαλαιακές πράξεις με τους ιδιοκτήτες και από διανομές στους ιδιοκτήτες" Κατάσταση Ταμιακών Ροών Λογιστικές Μεθόδους και επεξηγηματικές σημειώσεις. Στην παρούσα υπό-ενότητα θα ασχοληθούμε με τις τρεις βασικές κατηγορίες που αναφέραμε παραπάνω (Ισολογισμό, Κατάσταση Αποτελεσμάτων, Κατάσταση Ταμιακών Ροών) Ισολογισμός Ο ισολογισμός περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία που ελέγχει η επιχείρηση και τον τρόπο με τον οποίο τα χρηματοδοτεί. Ειδικότερα, παρουσιάζει τα κυκλοφοριακά και μη κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία και τις τρέχουσες ή μη τρέχουσες υποχρεώσεις σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (συνήθως στο τέλος του οικονομικού έτους. Στις περισσότερες περιπτώσεις η επιχείρηση κατέχει τα στοιχεία αυτά, αλλά υπάρχουν και εξαιρέσεις κατά τις οποίες οι επιχειρήσεις αποκτούν περιουσιακά στοιχεία μέσω μακροχρόνιας χρηματοοικονομικής μίσθωσης. Το ερώτημα που προκύπτει είναι πως χρηματοδοτεί η επιχείρηση τις αγορές αυτές, οι οποίες κατά την πλειοψηφία τους αποτελούν μια σύνθεση από, τρέχουσες υποχρεώσεις (πληρωτέους λογαριασμούς ή βραχυχρόνιο δανεισμό), μακροχρόνιες υποχρεώσεις (δάνεια) και ίδια κεφάλαια σε μορφή προνομιούχων - κοινών μετοχών και παρακράτηση κερδών

13 2.1.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων Η κατάσταση αποτελεσμάτων περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την οικονομική απόδοση, των έλεγχο και την αποτελεσματικότητα της επιχείρησης για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, συνήθως ανά τρίμηνο. Η αποτελεσματικότητα καθορίζεται από τον όγκο των πωλήσεων που πραγματοποιεί η επιχείρηση σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, κατά την οποία το ύψος των εξόδων καθορίζει την έννοια του ελέγχου και τα παραγόμενα από τη διαδικασία αυτή κέρδη ορίζουν την οικονομική απόδοση της επιχείρησης. Ειδικότερα η κατάσταση αποτελεσμάτων περιλαμβάνει θέσεις στοιχείων για: Τα έσοδα Τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης Το μερίδιο κερδών ή ζημιών από συμμετοχές, θυγατρικές ή συγγενής επιχειρήσεις Τις δαπάνες φόρου Το κέρδος ή ζημία από συνήθεις δραστηριότητες Τα έκτακτα στοιχεία Τα δικαιώματα μειοψηφίας Τα καθαρά κέρδη ή ζημίες χρήσεως Κατάσταση Ταμιακών Ροών Η κατάσταση Ταμιακών ροών ολοκληρώνει τις δύο προαναφερόμενες χρηματοοικονομικές καταστάσεις (ισολογισμό και κατάσταση αποτελεσμάτων). Παρουσιάζει τις μεταβολές των ταμιακών ροών και των μεταβολών διαφόρων στοιχείων που περιλαμβάνονται στον ισολογισμό για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Οι μεταβολές στον ισολογισμό προσδιορίζονται από τον καθορισμό των διαφορών μεταξύ των αρχικών και τελικών μεγεθών. Οι μεταβολές αυτές συνδυάζονται με αντίστοιχα δεδομένα από την κατάσταση αποτελεσμάτων με σκοπό τον υπολογισμό των τιμών των στοιχείων των ταμιακών ροών, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση του βαθμού κινδύνου και απόδοσης της επιχείρησης. Μέσω των αποτελεσμάτων των ταμιακών ροών προσδιορίζουμε την πηγή εισροής ή εκροής μετρητών (αν πρόκειται για λειτουργικά κέρδη ή πρόκειται για νέα χρηματοδότηση;), τον τρόπο που χρηματοδοτείται η ανάπτυξη της επιχείρησης (χρηματοοικονομικές δραστηριότητες). Επίσης αντλούμε πληροφορίες που αφορούν σε μερίσματα, απόκτηση μετοχών κλπ. Συνοπτικά μπορούμε να

14 αναφέρουμε ότι οι κατάσταση ταμιακών ροών παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα της κάθε επιχείρησης να δημιουργεί ταμιακά διαθέσιμα και ταμιακά ισοδύναμα, για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης. Εκτενέστερη αναφορά για την κατάσταση ταμιακών ροών γίνεται στο επόμενο κεφάλαιο. 2.2 Σκοπός της Ανάλυσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων έχει ως στόχο την αξιολόγηση της αποδοτικότητας του μάνατζμεντ σε θέματα που αφορούν στην αποδοτικότητα, στην αποτελεσματικότητα και στον κίνδυνο. Μολονότι κατά τη διαδικασία της ανάλυσης χρησιμοποιούμε ιστορικά δεδομένα, ο βασικός στόχος είναι να προβλέψουμε το βαθμό της μελλοντικής αποδοτικότητας του μάνατζμεντ. Ο καθορισμός της μελλοντική αποδοτικότητας μας επιτρέπει να γνωρίζουμε εάν και πότε πρέπει να δανείζουμε κεφάλαια ή να επενδύουμε στην επιχείρηση. 2.3 Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Δεικτών Το σύνολο των αναλυτών χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικούς δείκτες επειδή η απομόνωση συγκεκριμένων αριθμών από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο νόημα (ειδικότερα για τους απλούς επενδυτές). Παραδείγματος χάριν, η πληροφορία ότι μια επιχείρηση έχει καθαρά έσοδα , δεν έχει κάποια ιδιαίτερη βαρύτητα. Αν όμως συνδυαστεί με το αντίστοιχο μέγεθος των πωλήσεων, μέσω των οποίων προέκυψε το ποσό αυτό, καθώς επίσης και με το ύψος των απασχολούμενων κεφαλαίων που δέσμευσε η επιχείρηση, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ανάλυση των αριθμοδεικτών μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τις σχέσεις μεταξύ των τιμών μεμονωμένων στοιχείων των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι οι χρηματοοικονομικοί δείκτες είναι αναρίθμητοι, εξαιτίας του πλήθους των στοιχείων που περιλαμβάνουν οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Επομένως, έχουμε τη δυνατότητα να περιορίσουμε την ανάλυση μας στους πιο διαδεδομένους χρηματοοικονομικούς δείκτες και να τους κατηγοριοποιήσουμε σε ομάδες οι οποίες να μας παρέχουν πληροφορίες που θα αφορούν στα σημαντικότερα οικονομικά χαρακτηριστικά της εκάστοτε επιχείρησης

15 2.4 Η χρησιμότητα της ανάλυσης των χρηματοοικονομικών δεικτών Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών δεικτών (αριθμοδείκτες) μας παρέχει τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης καθώς επίσης και να προβούμε σε σημαντικές συγκρίσεις που αφορούν στην αποδοτικότητα της επιχείρησης που αναλύουμε σε σχέση με: Τη συνολική οικονομία Τον κλάδο που δραστηριοποιείται η επιχείρηση Τους βασικότερους ανταγωνιστές του ίδιου κλάδου Τον προηγούμενο βαθμό αποτελεσματικότητας της ίδιας επιχείρησης Η σύγκριση με τη συνολική οικονομία είναι σημαντική επειδή το σύνολο των επιχειρήσεων επηρεάζονται από την ανάκαμψη ή την ύφεση της οικονομίας. Δεν θεωρείται λογικό να αναμένουμε αύξηση του περιθωρίου κέρδους για μια επιχείρηση κατά την περίοδο ύφεσης της οικονομίας. Η σταθεροποίηση του περιθωρίου κέρδους όμως, ίσως να αποτελεί ένα ενθαρρυντικό σενάριο κάτω από αυτές τις συνθήκες. Σε αντίθεση, μια μικρή αύξηση του περιθωρίου κέρδους σε περίοδο ανάκαμψης της οικονομίας, ίσως να αποτελεί σημάδι αδυναμίας της επιχείρησης. Συγκρίνοντας, τους χρηματοοικονομικούς δείκτες της επιχείρησης με τους αντίστοιχους της οικονομίας, θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πως αντιδρά η επιχείρηση στους οικονομικούς κύκλους. Το είδος της ανάλυσης αυτής μας βοηθάει να προβλέψουμε την μελλοντική απόδοση της επιχείρησης κατά τη διάρκεια των επόμενων οικονομικών κύκλων. Βεβαίως η πιο διαδεδομένη σύγκριση αφορά στην αποδοτικότητα της επιχείρησης με την αποδοτικότητα του κλάδου που δραστηριοποιείται. Διαφορετικοί κλάδοι επηρεάζουν τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται μέσα σ' αυτούς σε διαφορετικά επίπεδα, η σχέση όμως αυτή παραμένει σημαντική. Η επίδραση του κλάδου στην επιχείρηση είναι μεγαλύτερη όταν πρόκειται για κλάδους ομογενών προϊόντων για παράδειγμα δομικά υλικά. Το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται μέσα σ' αυτόν των κλάδο επηρεάζονται από την συνολική αύξηση της ζήτησης των προϊόντων (δομικά). Επιπλέον οι επιχειρήσεις αυτές χρησιμοποιούν παρόμοια τεχνολογία και παραγωγική διαδικασία. Η ισχυρή επίδραση του κλάδου έγκειται στο γεγονός ότι τα αποτελέσματα μιας μεμονωμένης ανάλυσης μιας επιχείρησης δεν θα είχαν νόημα. Για παράδειγμα, ακόμα και η καλύτερη επιχείρηση του κλάδου βιώνει μείωση των πωλήσεων και κατ' επέκταση των κερδών της κατά την περίοδο ύφεσης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η σχετική ερώτηση θα

16 αφορούσε στον τρόπο που αποδίδει η επιχείρηση μας σε σχέση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις του κλάδου. Επομένως πρέπει να εξετάσουμε την αποδοτικότητα του κλάδου σε σχέση με την συνολική οικονομική δραστηριότητα για να κατανοήσουμε πως συμπεριφέρεται ο κλάδος στους οικονομικούς κύκλους. Η κλαδική σύγκριση τυπικά αναφέρεται σε δείκτη ο οποίος να δεν βρίσκεται πολύ πάνω ή κάτω του κανονικού βαθμού αποδοτικότητας του δείκτη του κλάδου. Κατά τη διαδικασία της σύγκρισης των χρηματοοικονομικών δεικτών της επιχείρησης με τους αντίστοιχους δείκτες του κλάδου, είναι πιθανόν να παρατηρήσετε σημαντικές διαφορές στις υπολογιζόμενες τιμές των δεικτών. Αυτό συμβαίνει επειδή το μέγεθος του κλάδου διαφέρει σημαντικά, σε πολλές περιπτώσεις, από το μέγεθος της επιχείρησης που αναλύουμε. Επομένως, κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι καλύτερα να συγκρίνουμε την υπό εξέταση επιχείρηση με αντίστοιχες επιχειρήσεις του ιδίου μεγέθους, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο. Η αξιολόγηση της επιχείρησης ολοκληρώνεται με την μέτρηση της αποδοτικότητας κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου. Η χρονολογική αυτή ανάλυση μας βοηθάει να υπολογίσουμε τη μελλοντική απόδοση της επιχείρησης. Οι πλειοψηφία των αναλυτών υπολογίζει τους μέσους χρηματοοικονομικούς δείκτες των τελευταίων 5 με 10 ετών, μη λαμβάνοντας υπόψη την τάση αυτών. Η παράλειψη αυτή είναι πιθανόν να μας οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, μια μέση τιμή απόδοσης 10%, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας αύξησης της τιμής απόδοσης από 5% σε 15%, κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου, ή μια μείωση της τιμής απόδοσης από 15% σε 5%. Όπως γίνεται αντιληπτό, από τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις, η διαφορά στην τάση είναι πιθανόν να έχει σοβαρή επίδραση στις μελλοντικές μας προβλέψεις. 2.5 Υπολογισμός των χρηματοοικονομικών δεικτών (αριθμοδεικτών) Τους χρηματοοικονομικούς δείκτες στο παρόν βιβλίο τους κατηγοριοποιούμε σε πέντε κύριες κατηγορίες, οι οποίες μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα ακόλουθα σημαντικά οικονομικά χαρακτηριστικά της επιχείρησης: 1. Εσωτερική ρευστότητα 2. Λειτουργική αποδοτικότητα Λειτουργική αποτελεσματικότητα Λειτουργική κερδοφορία

17 3. Ανάλυση κινδύνου (διάρθρωση κεφαλαίων) Επιχειρηματικός κίνδυνος Χρηματοοικονομικός κίνδυνος 4. Ανάλυση μεγέθυνσης 5. Εξωτερική ρευστότητα (αποτίμηση) Υπολογισμός της εσωτερική ρευστότητας Οι δείκτες της εσωτερικής ρευστότητας χαρακτηρίζουν πιστοληπτικά μια επιχείρηση, δηλαδή την ικανότητα της να ανταποκρίνεται στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Συγκρίνουμε τις βραχυπρόθεσμες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις της επιχείρησης όπως, πληρωτέους λογαριασμούς ή γραμμάτια πληρωτέα, με το κυκλοφορούν ενεργητικό ή τις ταμιακές ροές οι οποίες είναι διαθέσιμες για την κάλυψη αυτών των υποχρεώσεων. Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας: πρόκειται για τον πιο διαδεδομένο χρηματοοικονομικό δείκτη μέτρησης της ρευστότητας, ο οποίος εξετάζει τη σχέση μεταξύ του κυκλοφορούντος ενεργητικού και των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Συνήθως το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού περιλαμβάνει τα αποθέματα, τις απαιτήσεις, τα χρεόγραφα και οποιαδήποτε ταμειακά αποθέματα. Το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων αποτελούν οι, τράπεζες (τρέχουσες δόσεις δανείων), πιστωτές - προμηθευτές (βραχυπρόθεσμα γραμμάτια πληρωτέα), ασφαλιστικοί οργανισμοί, δεδουλευμένες δαπάνες, προκαταβολές πελατών κλπ. Ο τύπος υπολογισμού του δείκτη έχει ως εξής: Δείκτης Κυκλοφοριακής Κυκλοφορούν Ενεργητικό Ρευστότητας Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Από τις οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης Α (παράρτημα 1, πίνακες 5.1, 5.2 και 5.3) ο δείκτης κυκλοφοριακής ρευστότητας για την τελευταία τριετία (2003, 2002, 2001) είναι:

18 : 1, : 1, : 1, Αν θεωρήσουμε ότι ο μέσος κλαδικός δείκτης είναι της τάξεως του 1,5. τότε παρατηρούμε ότι οι τιμές του παραπάνω δείκτη κινούνται πτωτικά για το σύνολο των τριών ετών και είναι μικρότερες από την αντίστοιχη του κλάδου. Στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να καθορίσουμε τα αίτια που προκαλούν αυτή τη διαφορά. Επιπλέον πρέπει να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα του δείκτη όχι μόνο με αυτά του κλάδου αλλά και με τα αποτελέσματα του δείκτη της συνολικής αγοράς. Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας (Quick Ratio): αρκετά σημαντικός αριθμός αναλυτών πιστεύει ότι δεν πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού κατά τη διαδικασία μέτρησης της ικανότητας της επιχείρησης να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, επειδή τα αποθέματα και κάποια άλλα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο κυκλοφορούν ενεργητικό δεν είναι άμεσα ρευστοποιήσιμα. Λαμβάνοντας ως δεδομένα τα παραπάνω, μπορούμε εναλλακτικά να υπολογίσουμε το δείκτη άμεσης ρευστότητας ο οποίος μετρά το ποσοστό που μπορεί να αντεπεξέλθει η επιχείρηση άμεσα στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Άμεσα σημαίνει σε τι ποσοστό το ταμείο, οι λογαριασμοί όψεως και κάποιο άλλο στοιχείο του ενεργητικού (το οποίο να είναι άμεσα ρευστοποιήσιμο) μπορούν να καλύψουν το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. παρακάτω: Ο τύπος υπολογισμού για τον δείκτης άμεσης ρευστότητας έχει ως εξής: Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Εναλλακτικά ο τύπος υπολογισμού του δείκτη θα μπορούσε είναι όπως Μετρητά εισπρακτέοι λογαριασμο ί Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις είναι: Σύμφωνα με τα παραπάνω ο δείκτης άμεσης ρευστότητας για την επιχείρηση Α

19 : , : 0, : ,54 Παρατηρούμε μια συνολική αύξηση του δείκτη για την τριετία. Όπως και στον προηγούμενο δείκτη πρέπει να προβούμε σε σύγκριση με τον μέσο όρο του κλάδου, για να διαπιστώσουμε, αν και κατά πόσο τα παραπάνω νούμερα είναι ικανοποιητικά. Βέβαια από τη στιγμή που ο δείκτης μετράει το ποσοστό κάλυψης, προκύπτει ότι ένας δείκτης ίσος με τη μονάδα καλύπτει το 100% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Επομένως όσο μεγαλύτερος ο δείκτης και ειδικότερα πάνω από τη μονάδα τόσο το καλύτερο για την επιχείρηση. Στην περίπτωση βέβαια όπου τόσο ο δείκτης του κλάδου όσο και ο δείκτης της οικονομίας κινούνται σε επίπεδα μικρότερα της μονάδας τότε ένας δείκτης επίσης μικρότερος από την μονάδα για την επιχείρηση, αποτελεί σήμα για να μην επενδύσουμε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Δείκτης Ταμειακής Ρευστότητας (Cash Ratio): ο συγκεκριμένος δείκτης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο πιο συντηρητικός δείκτης υπολογισμού της ρευστότητας μιας επιχείρησης, ο οποίος συσχετίζει τα διαθέσιμα (μετρητά) με τις βραχυχρόνιες επενδύσεις - άμεσα ρευστοποιήσιμες (διάφορα χρηματοοικονομικά προϊόντα). Ο τύπος υπολογισμού του παραπάνω δείκτη είναι: Μετρητά Cash Ratio Χρηματοοικονομικά Προϊόντα(μετοχές) Βραχυχρόνιες Υποχρεώσεις Επομένως ο δείκτης για την επιχείρηση Α είναι ίσος με: : , : , : ,06 Τα παραπάνω αποτελέσματα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν απογοητευτικά, εκτός και αν η επιχείρηση έχει δυνατότητα δανεισμού από τις τράπεζες

20 Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Εισπρακτέων Λογαριασμών: για τον ακριβέστερο υπολογισμό της ρευστότητας, είναι απαραίτητο να αναλύσουμε την "ποιότητα" των εισπρακτέων λογαριασμών. Ένας τρόπος για να το πετύχουμε είναι να υπολογίσουμε την ταχύτητα είσπραξης, δηλαδή την μέση περίοδο είσπραξης των απαιτήσεων. Όσο το συντομότερο εισπράττει η επιχείρηση τις απαιτήσεις της, τόσο το συντομότερο θα έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα των εισπρακτέων λογαριασμών υπολογίζεται από τον παρακάτω τύπο: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Εσπράξεων Ετήσιες Πωλήσεις Μέσοι εισπρακτέοι λογαριασμο ι Οι αναλυτές συνήθως υπολογίζουν τους μέσους εισπρακτέους λογαριασμούς προσθέτοντας το αρχικό ποσό των εισπρακτέων λογαριασμών (αρχή χρήσης) με το τελικό ποσό των εισπρακτέων λογαριασμών (τέλος χρήσης), διαιρώντας το με δύο. Παρουσιάζουμε στη συνέχεια τον τρόπο υπολογισμού του δείκτη για την επιχείρηση Α : 9,08 ( ) / : 8,92 ( ) / 2 Είναι φανερό ότι δεν μπορούμε να υπολογίσουμε το δείκτη για το 2001 λόγω έλλειψης της τιμής για το Έχοντας υπολογίσει την ετήσια κυκλοφοριακή ταχύτητα των εισπράξεων, είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε τη μέση περίοδο είσπραξης όπως παρακάτω: Μέση Περίοδος Είσπραξης 365 Ετήσια Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Εισπράξεων : 9,08 40,2 ημέρες : 8,92 40,9 ημέρες Τα παραπάνω αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η επιχείρηση Α εισπράττει τις απαιτήσεις τις σε χρονικό διάστημα περίπου 40 ημερών, κατά μέσο όρο, χρονικό

21 διάστημα σχετικά σταθερό. Για να καθορίσουμε αν τα παραπάνω αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά ή όχι, πρέπει να τα συσχετίσουμε με τη γενικότερη πιστωτική πολιτική της επιχείρησης και να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα με αυτά των υπολοίπων ομοιογενών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα των εισπράξεων αφορά σε έναν δείκτη ο οποίος δεν θέλουμε να αποκλίνει σημαντικά από τη μέση τιμή του κλάδου. Αν η τιμή του δείκτη του κλάδου είναι 60 ημέρες, μια μέση περίοδο εισπράξεων για την επιχείρηση της τάξεως των 100 ημερών υποδηλώνει καθυστέρηση από μέρους των πελατών στις πληρωμές τους, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα δανεισμού της επιχείρησης. Το βέλτιστο κυμαίνεται σε μικρότερο από τον δείκτη του κλάδου, για παράδειγμα 55 ημέρες έναντι 60 ημέρες του κλάδου. Αντιθέτως, αν η μέση περίοδος εισπράξεων της επιχείρησης είναι πολύ μικρότερη από την τιμή του κλάδου (25 ημέρες έναντι 60 ημέρες), είναι πιθανόν να υποδηλώνει αυστηρή πιστωτική πολιτική, η οποία να είναι αντίθετη με αυτή του ανταγωνισμού, και να έχει ως αποτέλεσμα την πιθανή μείωση των πωλήσεων της επιχείρησης (είναι πιθανόν οι πελάτες να επιλέξουν μια εταιρία με ελαστικότερη πιστωτική πολιτική). Επιπλέον οι αναλυτές για την μέτρηση της ρευστότητας χρησιμοποιούν τον δείκτη της κυκλοφοριακής ταχύτητας των αποθεμάτων. Ο συγκεκριμένος χρηματοοικονομικός δείκτης μπορεί να τοποθετηθεί επίσης στην κατηγορία των δεικτών αποδοτικότητας ή στην κατηγορία των δεικτών αποτελεσματικότητας. Εκτενέστερη αναφορά στον συγκεκριμένο δείκτη γίνεται στην συνέχεια του κεφαλαίου. Κεφάλαιο Κίνησης προς Πωλήσεις: ο δείκτης κεφαλαίου κίνησης προς τις πωλήσεις συνδέει το καθαρό κεφάλαιο κίνησης, το οποίο υπολογίζεται από το κυκλοφορούν ενεργητικό μείον τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Η παραπάνω σχέση εμφανίζει τα διαθέσιμα κεφάλαια κίνησης για την κάλυψη πρόσθετης χρηματοδότησης των στοιχείων του ενεργητικού, οι οποίες μπορεί να προκύψουν από τον αυξημένο όγκο των πωλήσεων. Ο συγκεκριμένος δείκτης υπολογίζεται από τον ακόλουθο τύπο: Κυκλοφορούν Ενεργητικό - Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Κεφάλαιο Κίνησης / Πωλήσεις Πωλήσεις Όπως και στους περισσότερους δείκτες, δεν υπάρχει κάποια ενδεικτική τιμή σύγκρισης. Επομένως, πρέπει να υπολογίσουμε το ποσοστό κατά τη διάρκεια

22 του χρόνου για να καθορίσουμε μια συγκεκριμένη τάση και να τη συγκρίνουμε με την αντίστοιχη του κλάδου και της οικονομίας. Οι τιμές του δείκτη για την επιχείρηση Α έχουν ως εξής: : 3,62% : 6,03% : 6,81% Σε γενικές γραμμές όσο υψηλότερο το παραπάνω ποσοστό τόσο το καλύτερο για την επιχείρηση, διότι υποδηλώνει μεγαλύτερο βαθμό ρευστότητας. Όσον αφορά στο συγκεκριμένο παράδειγμα παρατηρείται μια σημαντική μείωση κατά την εξεταζόμενη χρονική περίοδο. Βέβαια το τελικό συμπέρασμα θα το εξάγουμε μόνο όταν προβούμε στη σύγκριση των αποτελεσμάτων με των αντίστοιχων του κλάδου και της οικονομίας Αξιολόγηση της Λειτουργικής Αποδοτικότητας Υπάρχουν δύο υποκατηγορίες χρηματοοικονομικών αριθμοδεικτών που αποδεικνύουν την ικανότητα της διοίκησης: 1. Δείκτες λειτουργικής αποτελεσματικότητας και 2. Δείκτες λειτουργικής κερδοφορίας. Οι δείκτες αποτελεσματικότητας εξετάζουν τους τρόπους τους με τους οποίους η διοίκηση της επιχείρησης χρησιμοποιεί τα κεφαλαιουχικά στοιχεία, τα οποία αξιολογούνται από τις αποδόσεις (σε ) που αποφέρουν οι πωλήσεις και οι επενδύσεις. Οι δείκτες κερδοφορίας, αναλύουν τα κέρδη ως ποσοστό, επί των πωλήσεων και των απασχολούμενων κεφαλαίων της επιχείρησης Δείκτες Λειτουργικής Αποτελεσματικότητας Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ενεργητικού: ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας του ενεργητικού εξετάζει το πόσο αποτελεσματικά μια επιχείρηση χρησιμοποιεί το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού για να "παράγει" πωλήσεις. Ο τύπος που ακολουθεί μας δείχνει τον τρόπο υπολογισμού του δείκτη: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Ενεργητικού Καθαρές Πωλήσεις Σύνολο Ενεργητικού (Μέσο)

23 Για την επιχείρηση Α ο δείκτης έχει τις παρακάτω τιμές: : 1,83 ( ) / 2 φορές : 1,71 ( ) / 2 φορές Θα πρέπει βέβαια να συγκρίνουμε τα παραπάνω αποτελέσματα με τα αντίστοιχα των άλλων επιχειρήσεων του κλάδου, επειδή ο συγκεκριμένος δείκτης είναι ευμετάβλητος ακόμα και μέσα στον ίδιο τον κλάδο. Ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού συνήθως κυμαίνεται από 1, για τις μεγάλες επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου (βαριά βιομηχανία, όπως αυτοκινητοβιομηχανίες, μεταλλοβιομηχανίες κλπ) μέχρι 10, για κάποιες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου. Επιπλέον ο συγκεκριμένος δείκτης επηρεάζεται και από το ύψος των χρηματοδοτούμενων (leased) κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για την "παραγωγή" πωλήσεων. Ένας υψηλός δείκτης ταχύτητας ενεργητικού, σε σχέση με τον αντίστοιχο του κλάδου, υποδηλώνει συνήθως αδυναμία της διοίκησης, να χρησιμοποιεί το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού ή σημαίνει ότι χρησιμοποιεί απαρχαιωμένα στοιχεία (στοιχεία τα οποία έχουν ολοκληρωτικά αποσβεσθεί). Επίσης, ένας υπερβολικά χαμηλός δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού, υποδηλώνει αδυναμία της διοίκησης επειδή χρησιμοποιεί περισσότερα στοιχεία από αυτά που πραγματικά απαιτεί η φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας για την παραγωγή πωλήσεων. Επομένως, πέρα από την ανάλυση των στοιχείων που αποτελούν τη βάση του ενεργητικού, είναι χρήσιμο να εξετάζουμε το βαθμό χρησιμότητας συγκεκριμένων στοιχείων, όπως, τα αποθέματα και τα πάγια στοιχεία. Ο συγκεκριμένος δείκτης απεικονίζεται διαγραμματικά στο γράφημα

24 ΓΡΑΦΗΜΑ 1 Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ενεργητικού ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤ/ΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΝΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤ/ΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΜΕΤΡΗΤΑ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΠΑΓΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΓΗΠΕΔΑ - ΟΙΚΟΠΕΔΑ Τον συγκεκριμένο δείκτη μπορούμε επίσης να τον χρησιμοποιήσουμε εκτός από το πόσες φορές "ανακυκλώνει", το σύνολο του ενεργητικού της μια επιχείρηση, σε πόσες ημέρες. Ο τύπος υπολογισμού διαφοροποιείται ως εξής: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Ενεργητικού 365 / Πωλήσεις Σύνολο Ενεργητικού (Μέσο) Συνοπτικά, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού, μας δείχνει είτε σε πόσες μέρες είτε σε πόσες φορές, μια επιχείρηση μετατρέπει το σύνολο του ενεργητικού της σε πωλήσεις. Δείχνει την ικανότητα της επιχείρησης (του επιχειρηματία ή του μάνατζμεντ) να αξιοποιεί στη μάχη του ανταγωνισμού όλα τα εφόδια που διαθέτει, δηλαδή τα στοιχεία του ενεργητικού. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεμάτων: ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων καθορίζει το βαθμό χρησιμοποίησης των αποθεμάτων στην παραγωγή πωλήσεων. Ο δείκτης υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Αποθεμάτων Κόστος Πωληθέντων Μέσος όρος Αποθεμάτων Στην συγκεκριμένη περίπτωση εξέτασης, του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, πρέπει να δώσουμε ορισμένες διευκρινίσεις που αφορούν στα συστατικά του τύπου υπολογισμού. Θεωρητικά ο συγκεκριμένος δείκτης ορίζεται από την σχέση των πωλήσεων προς τα αποθέματα και όχι από τη σχέση του κόστους πωληθέντων προς το μέσο όρο των αποθεμάτων. Όσον αφορά στον αριθμητή, οι

25 πωλήσεις εκφράζονται σε τρέχουσες αγοραίες τιμές, ενώ τα αποθέματα αποτιμώνται στην τιμή κόστους. Επομένως θεωρούμε ότι είναι ακριβέστερο να χρησιμοποιούμε στον αριθμητή το κόστος πωληθέντων αντί των πωλήσεων. Επιπλέον οι πωλήσεις πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου σε αντίθεση με τα αποθέματα (παρονομαστής) τα οποία αναφέρονται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούμε το μέσο όρο των αποθεμάτων, που υπολογίζεται προσθέτοντας τα αποθέματα στην αρχή της χρήσης με αυτά στο τέλος της χρήσης διαιρώντας τα δια 2. Βέβαια όταν αναφερόμαστε σε επιχειρήσεις, οι πωλήσεις των οποίων χαρακτηρίζονται από εποχικότητα, πρέπει να προβούμε σε αντίστοιχες προσαρμογές, οι οποίες δεν αποτελούν αντικείμενου επί του παρόντος. Αντιστρέφοντας, τον βασικό τύπο υπολογισμού του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων και πολλαπλασιάζοντας τον επί 365, το αποτέλεσμα το οποίο εξάγουμε αναφέρεται σε πόσες ημέρες η επιχείρηση ανακυκλώνει τα αποθέματα της για να παράγει πωλήσεις και όχι πόσες φορές ανακυκλώνει τα αποθέματα μέσα στην οικονομική χρήση. Το παραπάνω δίνεται από τον ακόλουθο τύπο: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Αποθεμάτων Μέσος Όρος Αποθεμάτων *365 Κόστος Πωληθέντων ημέρες Η χρησιμοποίηση του ενός ή του άλλου δείκτη γίνεται ανάλογα με τη φύση - το είδος της επιχείρησης που πρόκειται να αναλύσουμε. Αν για παράδειγμα σκοπεύουμε να αναλύσουμε μια επιχείρηση αντικείμενο της οποίας είναι η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων (γιαούρτι, γάλα, τυρί κλπ), πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το δεύτερο δείκτη, του οποίου το αποτέλεσμα είναι εκφρασμένο σε ημέρες. Δεν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τον βασικό τύπο, επειδή το εκφραζόμενο αποτέλεσμα είναι σε φορές, γεγονός που δεν μας ικανοποιεί λόγω ευπάθειας των αποθεμάτων (περιορισμένη διάρκεια ζωής). Αντιθέτως, μια μεταλλουργική επιχείρηση χρησιμοποιεί τον πρώτο τύπο υπολογισμού (δηλαδή πόσες φορές μέσα στην οικονομική χρήση ανακυκλώνουμε τα αποθέματα - μεγάλη διάρκεια ζωής). Όπως και στους προηγούμενους δείκτες, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το εύρος των τιμών. Βέβαια τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τους δύο τύπους υπολογισμού του δείκτη της κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, πρέπει να αξιολογούνται διαφορετικά. Αναλυτικότερα, στην περίπτωση χρήσης του βασικού τύπου υπολογισμού του δείκτη (εκφραζόμενος σε πόσες φορές) όσο μεγαλύτερο το αποτέλεσμα τόσο το καλύτερο, ενώ στην περίπτωση χρήσης του δεύτερου τύπου

26 υπολογισμού (εκφραζόμενος σε πόσες ημέρες) όσο μικρότερο το αποτέλεσμα τόσο το καλύτερο. Το παραπάνω συμπέρασμα δεν μπορούμε να το χρησιμοποιούμε ως απαράκλητο κανόνα για τον εξής λόγο: (στην περίπτωση χρήσης του βασικού τύπου υπολογισμού) ένας χαμηλός δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, σε σχέση πάντα με τους αντίστοιχους δείκτες των ανταγωνιστών, πιθανώς να σημαίνει εξάντληση των κεφαλαίων σε αποθέματα με αποτέλεσμα ένα ποσοστό αυτών να απαξιωθεί (περίπτωση επιχείρησης που χρησιμοποιεί υψηλή τεχνολογία). Αν δείκτης είναι σημαντικά υψηλός, σε σχέση πάντα με τους αντίστοιχους δείκτες των ανταγωνιστών, σαφώς και υποδηλώνει, από τη μία πλευρά, το βαθμό αποτελεσματικότητας, από την άλλη όμως μπορεί το ύψος των αποθεμάτων να μην είναι ικανοποιητικό σε σχέση με τον προσδοκώμενο όγκο των πωλήσεων, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε έλλειμμα, σε επαναπαραγγελίες και συνεπώς σε χαμένες πωλήσεις, λόγω καθυστερήσεων. Συνοπτικά, ο δείκτης υποδηλώνει αφενός το είδος - τη φύση της επιχείρησης και αφετέρου την ικανότητα της να μεγιστοποιεί την παραγωγική διαδικασία - κύκλωμα το οποίο ορίζεται ως, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, αποθήκη και τέλος πώληση. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Παγίων: ο χρηματοοικονομικός δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων αντικατοπτρίζει το βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων στοιχείων από μέρους της επιχείρησης. Ο τύπος υπολογισμού του δείκτη έχει ως εξής: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Παγίων Καθαρές Πωλήσεις Μέσος όρος Παγίων Για την επιχείρηση Α τα αποτελέσματα του δείκτη διαμορφώνονται ως εξής: : 4,45 ( ) / 2 φορές : 4,60 ( ) / 2 φορές Ο συγκεκριμένος χρηματοοικονομικός δείκτης πρέπει να συγκρίνεται με τους δείκτες των υπολοίπων εταιριών που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο. Επίσης πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας την επίδραση που έχει το ποσοστό των παγίων στοιχείων που έχουν αποκτηθεί με τη χρηματοδοτική μέθοδο του leasing (χρηματοοικονομική μίσθωση) στο αποτέλεσμα του δείκτη. Και στη συγκεκριμένη

27 περίπτωση ένας υπερβολικά χαμηλός δείκτης υποδηλώνει δέσμευση κεφαλαίων σε πλεονασματικά πάγια στοιχεία, ενώ ένας υψηλός δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων μπορεί να υποδηλώνει τη χρήση απαξιωμένων, πλήρως αποσβεσμένων παγίων στοιχείων. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ιδίων Κεφαλαίων: επιπρόσθετα στους συγκεκριμένους δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας (αποτελεσματικότητας), είναι χρήσιμο να εξετάσουμε την κυκλοφοριακή ταχύτητα εναλλακτικών συστατικών στοιχείων της κεφαλαιακής διάρθρωσης της επιχείρησης. Ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας των ιδίων κεφαλαίων ανήκει στην κατηγορία αυτή και υπολογίζεται όπως παρακάτω: Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Ιδίων Κεφαλαίων Καθαρές Πωλήσεις Μέσος όρος Ιδίων Κεφαλαίων Τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης περιλαμβάνουν τις προνομιούχες και κοινές μετοχές, το καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο, καθώς και το σύνολο των παρακρατηθέντων κερδών (ορισμένοι αναλυτές δεν συμπεριλαμβάνουν τις προνομιούχες μετοχές στα ίδια κεφάλαια). Η διαφορά μεταξύ του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας των ιδίων κεφαλαίων και του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας του ενεργητικού έγκειται στο γεγονός ότι δεν συμπεριλαμβάνει τις τρέχουσες υποχρεώσεις και τα μακροχρόνια δάνεια. Επομένως, όταν αναλύουμε τη συγκεκριμένη κατηγορία δεικτών, θα πρέπει να υπολογίζουμε και τους δείκτες κεφαλαιακής διάρθρωσης, επειδή μια επιχείρηση μπορεί να αυξήσει το δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας των ιδίων κεφαλαίων, αυξάνοντας το ποσοστό των δανειακών κεφαλαίων. Όσον αφορά την επιχείρηση Α οι τιμές του δείκτη έχουν ως εξής: : 6,40 ( ) / 2 φορές : 5,72 ( ) / 2 φορές Παρατηρούμε ότι η επιχείρηση Α κινείται σταθερά ανοδικά κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου. Επίσης οι παράγοντες που επηρεάζουν το αποτέλεσμα του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού, επηρεάζουν και τον συγκεκριμένο δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας ιδίων κεφαλαίων

28 Έχοντας αναλύσει εκτενέστερα τους δείκτες που ανήκουν στην κατηγορία λειτουργικής αποτελεσματικότητας, παρουσιάζοντας την ικανότητα της επιχείρησης να δημιουργεί πωλήσεις από την χρήση των κεφαλαιουχικών στοιχείων της, το επόμενο βήμα είναι ο έλεγχος της κερδοφορίας της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις και το απασχολούμενο κεφάλαιο Δείκτες Λειτουργικής Κερδοφορίας Δείκτης Μικτού Περιθωρίου Κέρδους: το μικτό κέρδος μιας επιχείρησης ισούται με τις καθαρές πωλήσεις μείον το κόστος πωληθέντων. Ο δείκτης μικτού περιθωρίου κέρδους υπολογίζεται όπως παρακάτω: Ακαθάριστα (Μικτά) Κέρδη Μικτό Περιθώριο Κέρδους Καθαρές Πωλήσεις Για την επιχείρηση Α οι τιμές του δείκτη διαμορφώνονται όπως παρακάτω: : 49,47% : 48,29% : 46,61% Ο συγκεκριμένος δείκτης υποδηλώνει τη βασική δομή κόστους της επιχείρησης. Μια διαχρονική ανάλυση του δείκτη της επιχείρησης σε σχέση με τον αντίστοιχο δείκτη του κλάδου, μας δείχνει τη θέση της επιχείρησης απέναντι στη σχέση κόστους τιμών. Αναλυτικότερα, ο δείκτης μικτού περιθωρίου κέρδους μας δείχνει, σε τι ποσοστό πωλεί η επιχείρηση το παραγόμενο προϊόν, το βαθμό αποτελεσματικότητας καθώς επίσης και τον τρόπο που καθορίζει η επιχείρηση την τιμή. Επιπλέον, υποδηλώνει, έμμεσα, την ένταση του ανταγωνισμού στην αγορά. Γίνεται αντιληπτό ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο το καλύτερο για την επιχείρηση. Δείκτης Λειτουργικού Περιθωρίου Κέρδους: το λειτουργικό κέρδος είναι, το μικτό κέρδος μείον τις πωλήσεις, τις γενικές και διοικητικές δαπάνες. Ο τύπος υπολογισμού του λειτουργικού περιθωρίου κέρδους ισούται με: Λειτουργικό Κέρδος Λειτουργικ ό Περιθώριο Κέρδους Καθαρές Πωλήσεις

29 Η μεταβλητότητα των τιμών του δείκτη λειτουργικού περιθωρίου κέρδους διαχρονικά, αποτελεί πρώιμο δείκτη για τον επιχειρηματικό κίνδυνο της επιχείρησης. Για την επιχείρηση Α παρατηρούμε ότι το ποσοστό του περιθωρίου κέρδους μειώνεται κατά το 2002, ανακτώντας ένα μέρος του ποσοστού κατά το Ως αναλυτές ή επενδυτές πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι παράγοντες που προκαλούν τις μεταβολές αυτές. Καταρχήν πρέπει να σημειώσουμε ότι ενώ το μικτό περιθώριο κέρδους της επιχείρησης Α κινείται σταθερά ανοδικά, το λειτουργικό περιθώριο κέρδους μειώνεται κατά το Το γεγονός αυτό υποδηλώνει πιθανόν μεταβολές στα μεγέθη των γενικών και διοικητικών δαπανών μεταξύ της περιόδου : 2002 : 2001: ,79% 9,66% 9,95% Αν η επιχείρηση έχει επιπλέον έσοδα ή δαπάνες, τότε πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν τον υπολογισμό των κερδών προ τόκων και φόρων (ΕΒΙΤ). Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αναλυτές προσθέτουν τα έξοδα αποσβέσεων υπολογίζοντας το περιθώριο κέρδους το οποίο αποτελείται από τα κέρδη προ αποσβέσεων, τόκων και φόρων (E.B.D.I.T). Η εναλλακτική αυτή μορφή του λειτουργικού περιθωρίου κέρδους αντικατοπτρίζει το σύνολο των ελεγχόμενων δαπανών. Μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την κερδοφορία επιχειρήσεων που ανήκουν στην κατηγορία της βαριάς βιομηχανίας, οι οποίες παρουσιάζουν αυξημένες δαπάνες περί αποσβέσεων. Δείκτης Περιθωρίου Καθαρού Κέρδους: ο συγκεκριμένος δείκτης σχετίζει τα καθαρά κέρδη με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Τα καθαρά κέρδη είναι τα κέρδη μετά τους φόρους και πριν τα μερίσματα των προνομιούχων και κοινών μετοχών. Το περιθώριο αυτό δίνεται από τον ακόλουθο τύπο: Καθαρά Κέρδη Περιθόριο Καθαρού Κέρδους Καθαρές Πωλήσεις Ο συγκεκριμένος δείκτης, όπως και οι προηγούμενοι, αναλύονται διαχρονικά για μια συγκεκριμένη περίοδο, διότι σκοπός της ανάλυσης μας είναι να εκμαιεύσουμε πληροφορίες σχετικές με την μελλοντική πορεία της επιχείρησης

30 Το περιθώριο καθαρού κέρδους για την επιχείρηση Α κατά την εξεταζόμενη τριετία είναι: 2003 : 2002 : 2001: ,44% 4,29% 4,55% Συνοπτικά, ο δείκτης περιθωρίου καθαρού κέρδους δείχνει την καλή και συνετή διαχείριση και οργάνωση της επιχείρησης. Επιπλέον αποτελεί ένδειξη της έντασης του ανταγωνισμού στην συγκεκριμένη αγορά που δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Όσο μεγαλύτερο το αποτέλεσμα του δείκτη τόσο το καλύτερο για την επιχείρηση διότι κερδίζει περισσότερα από τις πωλήσεις των προϊόντων της. Ανάλυση Κοινού Μεγέθους: πέρα από τους χρηματοοικονομικούς δείκτες που χρησιμοποιούμε στην αποτίμηση των επιχειρήσεων, μια εναλλακτική τεχνική ανάλυσης της λειτουργικής κερδοφορίας είναι η ανάλυση κοινού μεγέθους, η οποία παραθέτει το σύνολο των δαπανών και των εσόδων ως ποσοστό επί των πωλήσεων. Αναλύοντας την κατάσταση αυτή διαχρονικά (τουλάχιστον για πέντε χρόνια), λαμβάνουμε χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν τόσο την τάση των δαπανών όσο και των εσόδων (περιθώρια κέρδους). Στον πίνακα 1 παρουσιάζουμε την ανάλυση κοινού μεγέθους για την επιχείρηση Α, που αναφέρεται στην τελευταία τριετία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πίνακα 1 παρατηρούμε ότι το κόστος πωληθέντων μειώνεται σταθερά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το μικτό περιθώριο κέρδους. Αντιθέτως, οι γενικές, οι διοικητικές δαπάνες και οι δαπάνες πωλήσεων αυξάνονται ως ποσοστό επί των πωλήσεων, γεγονός που αντισταθμίζει την αυξητική τάση του μικτού περιθωρίου κέρδους