ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ. ΚΥΚΛΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα Β10. Δράςη Περιβάλλοντοσ Πόλησ Παιχνίδι Πόλησ- Δράςεισ ςε Αςτικό Πεδίο Κοινωνική Προςφορά

Transcript

1 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ ΚΥΚΛΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα Β10. Δράςη Περιβάλλοντοσ Πόλησ Παιχνίδι Πόλησ- Δράςεισ ςε Αςτικό Πεδίο Κοινωνική Προςφορά Εφορεία Εκπαίδευςησ Γενικήσ Εφορείασ Αθήνα η Ζκδοςη 1

2 υγγραφείσ Νεκτάριοσ Τςεςμελόπουλοσ Υπεφθυνοσ Διαμόρφωςησ επιςτημονικών προδιαγραφών του εκπαιδευτικοφ υλικοφ Νεκτάριοσ Τςεςμελόπουλοσ υμβουλευτική Υποςτήριξη Επιςτθμονικι Ζνωςθ Εκπαιδευτϊν Ενθλίκων Επιμζλεια κειμζνων Το παρόν δθμιουργικθκε ςτο πλαίςιο δθμιουργίασ εκπαιδευτικϊν εγχειριδίων για τθν «ευζλικτθ εκπαίδευςθ» του Σϊματοσ Ελλινων Ρροςκόπων (Σ.Ε.Ρ). Θ ςυγγραφι των κειμζνων ζχει γίνει με τθ βοικεια τεκμθριωμζνων εγχειριδίων τα οποία αποτελοφν το υφιςτάμενο υλικό τθσ Επίςθμθσ εκπαίδευςθσ Ενθλίκων Στελεχϊν του Σ.Ε.Ρ.. Οι ςυγγραφείσ ζχουν επιλεγεί με τθ βοικεια τθσ Εφορείασ Εκπαιδεφςεωσ και είναι ενεργά μζλθ του Εκπαιδευτικοφ προςωπικοφ του Σ.Ε.Ρ. ι εγκεκριμζνοι ειδικοί επιςτθμονικοί ςφμβουλοι. 2

3 Περιεχόμενα Σκοπόσ... 4 Ρροςδοκϊμενα Αποτελζςματα... 4 Ειςαγωγι... 5 Ενότθτα Τι εννοοφμε λζγοντασ Αςτικό περιβάλλον Το αςτικό περιβάλλον, ζτςι κι αλλιϊσ Ευκαιρίεσ Χώροι για Δράςη Οφέλη Ένα ςυνδυαςτικό παράδειγμα Τι προςζχουμε (Μζτρα αςφαλείασ) Αγέλη Ομάδα Διάςχιςη δρόμου Επιβίβαςη ςε Μέςα Μαζικήσ Μεταφοράσ Ενότθτα Ρροετοιμαςία πριν από τθ δράςθ Ρροετοιμαςία για τθν δράςθ Μετά τθ δράςθ Ενότθτα Δράςθ Ρεριβάλλοντοσ πόλθσ (Αγζλθ) Δράςθ Ρεριβάλλοντοσ Ρόλθσ (Ομάδα) Ρροτεινόμενθ δομι δράςθσ περιβάλλοντοσ πόλθσ Σφνοψθ 20 Χρήςιμα Links Πλα τα links οι πθγζσ και οι παραπομπζσ υπάρχουν ςαν ενεργά ςτοιχεία μζςα ςτο εγχειρίδιο 20 3

4 Σκοπόσ Σκοπόσ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ είναι να κάνει κατανοθτό ςτα ενιλικα ςτελζχθ του Ρροςκοπιςμοφ τθν αξία και τθν ςθμαςία τθσ ςωςτισ προβολισ τθσ εικόνασ μασ προσ τα ζξω, μζςω του παιχνιδιοφ. Για τον λόγο αυτό εδϊ και χρόνια οι Κλάδοι Λυκοποφλων και Ρροςκόπων, ζχουν υιοκετιςει ζνα πακζτο δράςεων οι οποίεσ λαμβάνουν χϊρα και ςτθν εςτία και ςτθν φπαικρο αλλά και ςτθν πόλθ ι ςτο χωριό που είναι θ ζδρα μασ, με ςτόχο, και να γνωρίςουμε καλφτερα τθν πόλθ μασ, και να μάκουμε να κινοφμαςτε μζςα ςε αυτιν, και φυςικά να δϊςουμε ςτον κοινωνικό μασ περίγυρο ζντονα το ςτίγμα μασ. Στισ ενότθτεσ που ακολουκοφν, κα εξθγθκεί και το ποιεσ δράςεισ κεωροφμε δράςεισ περιβάλλοντοσ πόλθσ (Λυκόπουλα) και Ραιχνίδια πόλθσ (Ρρόςκοποι) αλλά και τι λαμβάνουμε υπόψθ μασ για να τισ πραγματοποιιςουμε με αςφάλεια και εν τζλει με επιτυχία. Προςδοκώμενα Αποτελϋςματα Με τθν ολοκλιρωςθ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ οι εκπαιδευόμενοι κα πρζπει να είναι ςε κζςθ να πραγματοποιιςουν μία δράςθ ςε αςτικό περιβάλλον κατόπιν τθσ παρακάτω βιωματικισ διαδικαςίασ. Λυκόπουλα Ρραγματοποιείται μια Δράςθ Ρεριβάλλοντοσ Ρόλθσ όπου οι εκπαιδευόμενοι ςυμμετζχουν ςαν μια Αγζλθ Λυκόπουλων. Τθν τελευταία ϊρα αναλφουν και κατανοοφν τον τρόπο που οργανϊνονται και υλοποιοφνται τζτοιου είδουσ δράςεισ Πρόςκοποι Ρραγματοποιείται μια Δράςθ Ρεριβάλλοντοσ Ρόλθσ ι ζνα Ραιχνίδι Ρόλθσ όπου οι εκπαιδευόμενοι ςυμμετζχουν ενταγμζνοι ςε Ενωμοτίεσ. Τθν τελευταία ϊρα αναλφουν και κατανοοφν τον τρόπο που οργανϊνονται και υλοποιοφνται τζτοιου είδουσ δράςεισ Ανιχνευτϋσ Υλοποιείται ςτο Β11 Δύκτυο Υλοποιείται ςτο Β11 Λϋξεισ Κλειδιϊ -Δράςθ ςτθν Ρόλθ -Επιςκζψεισ -Δομι Δράςθσ -Κανόνεσ αςφαλείασ 4

5 -Ρροετοιμαςία δράςθσ Ειςαγωγό Είναι γνωςτό μεταξφ των Ρροςκόπων πωσ ο Ιδρυτισ μασ, Baden Powell όταν ςτθν ουςία εμπνεφςτθκε τθν ιδζα του Ρροςκοπιςμοφ, το είχε φανταςτεί ωσ ζνα παιχνίδι, το οποίο οργανϊνεται ςτθν ενωμοτία (ι τζλοσ πάντων ςτο κλειςτό περιβάλλον ενόσ ςπιτιοφ ι μιασ Ρροςκοπικισ εςτίασ) αλλά παίηεται ζξω ςτθν φπαικρο. Ζτςι κι αλλιϊσ ο ίδιοσ πίςτευε πωσ όταν ο άνκρωποσ γίνεται ζνα με τθ φφςθ, αρχίηει εξοικειϊνεται με αυτιν μια και ζτςι κι αλλιϊσ αυτό είναι το φυςικό του περιβάλλον. Ραίηοντασ ςτθ φφςθ, αναγνωρίηεισ το μεγαλείο τθσ και ζτςι αναπτφςςεισ τθν πνευματικότθτά ςου, διότι ψάχνοντασ να βρεισ απαντιςεισ ςε ερωτιματα που αφοροφν ςτθν δθμιουργία τθσ και ςτθν άρτια λειτουργία τθσ, ζρχεςαι πιο κοντά ςτον Θεό. Κάπου εκεί λοιπόν, ζρχεται και θ μεγάλθ Ραιδαγωγόσ Μαρία Μοντεςόρυ να εκκειάςει το ζργο των Ρροςκόπων και να υιοκετιςει τθν τακτικι τθσ μάκθςθσ μζςα ςτο φυςικό περιβάλλον του ανκρϊπινου όντοσ τθν φφςθ. Φυςικά από το 1907 μζχρι ςιμερα πολλά ζχουν αλλάξει. Θ εμφάνιςι μασ, οι αντοχζσ μασ θ διατροφι μασ ο τρόποσ που μετακινοφμαςτε, οι ςτόχοι μασ, ο χρόνοσ μασ. Ο χρόνοσ μασ πλζον δεν μασ επιτρζπει να ζχουμε με το τμιμα μασ, 4 εκδρομζσ μζςα ςε ζναν μινα, πράγμα που ςφμφωνα με το αρχικό όραμα του ιδρυτι μασ κα ιταν το ιδανικό. (Μθν ξεχνάμε και πωσ ο Ιδρυτισ του Ελλθνικοφ Ρροςκοπιςμοφ Ακανάςιοσ Λευκαδίτθσ ιταν μεγάλοσ φυςιολάτρθσ και φυςιοδίφθσ) Ζτςι με αυτά τα δεδομζνα, προςπακοφμε μζςα ςτον μινα όπου γίνεται πράξθ το μθνιαίο μασ κζμα Ρρόγραμμα, να εντάξουμε διάφορα ιδθ δράςεων τα οποία εμπεριζχουν ςίγουρα μία εξόρμθςθ ςτθν φπαικρο. Για τθν μθ φπαρξθ μονοτονίασ, και μθ κλειςίματοσ μζςα ςτουσ 4 τοίχουσ μιασ Ρροςκοπικισ εςτίασ, ζνασ τρόποσ για να ξεφφγουμε και να βγοφμε προσ τα ζξω, είναι θ δράςθ περιβάλλοντοσ Ρόλθσ για τον κλάδο Λυκοποφλων και Ραιχνίδι Ρόλθσ για τον Κλάδο Ρροςκόπων. Στισ παρακάτω γραμμζσ κα γίνει θ προςπάκεια να εξθγθκεί ο τρόποσ διεξαγωγισ τθσ, το πϊσ κα επιλζξουμε χϊρο, τι κα προςζξουμε, τι κα κερδίςουμε. 5

6 Ενότητα 1 Αςτικό Περιβϊλλον 1.1. Τι εννοούμε λϋγοντασ Αςτικό περιβϊλλον Ψάχνοντασ κανείσ να βρει τον ακριβι οριςμό του αςτικοφ περιβάλλοντοσ ςτο διαδίκτυο κα βρει διάφορεσ προςεγγίςεισ. Με μία πρόχειρθ ματιά κα λζγαμε πωσ το αςτικό περιβάλλον είναι ο χϊροσ όπου πλζον ζχει επιλεχκεί ωσ ο «καταλλθλότεροσ» για να μπορζςει ζνα ανκρϊπινο ον να γεννθκεί να αναπτυχκεί, να μορφωκεί να εξελιχκεί, να δθμιουργιςει κοινωνικζσ ςχζςεισ, με τθν αςφάλεια που του παρζχουν οι αρχζσ, και το εκνικό ςφςτθμα υγείασ Ποικιλύα χρόςεων και ςηµαςιών Χϊροσ ηωισ Χϊροσ διαβίωςθσ, µάκθςθσ, κοινωνικοποίθςθσ Ρεδίο δράςθσ, δθµιουργίασ, παραγωγισ, κατανάλωςθσ Σφςτθµα ςχζςεων Ζκφραςθ πολιτιςµοφ/ κουλτοφρασ Αγακό προσ εκμετάλλευςθ Κςωσ κα μποροφςαμε να βάλουμε δεκάδεσ ακόμα bullets και θ λίςτα να μθν τελειϊςει ποτζ. Από μία ζρευνα ςτθν Γαλλία (Ined 1999) προκφπτει το παρακάτω ςχεδιάγραμμα το οποίο δθμιουργικθκε από απόψεισ πολιτϊν 6

7 1.2. Το αςτικό περιβϊλλον, ϋτςι κι αλλιώσ Στο μυαλό των περιςςότερων από εμάσ, όταν αναφερόμαςτε ςτο αςτικό περιβάλλον ςυνικωσ, μασ ζρχονται εικόνεσ όπωσ οι παρακάτω: Μζςα όμωσ ςε ζνα περιβάλλον που εκτόσ από χϊροσ διαβίωςθσ είναι και χϊροσ κοινωνικοποίθςθσ, μόρφωςθσ, ανταλλαγισ απόψεων ιδεϊν και κουλτοφρασ αν κοιτάξουμε λίγο καλφτερα κα μπορζςουμε να δοφμε άλλεσ εικόνεσ, όπωσ οι παρακάτω: 7

8 Ευκαιρύεσ Χώροι για Δρϊςη Ο ςτόχοσ μασ λοιπόν ζχει να κάνει με το εξισ: Οφείλουμε να μθν μζνουμε (όπωσ προαναφζρκθκε) κλειςμζνοι μζςα ςτουσ 4 τοίχουσ τθσ Ρροςκοπικισ μασ εςτίασ. Ηοφμε ςε μία χϊρα θ οποία τισ 300 από τισ 365 θμζρεσ του χρόνου, λοφηεται από ιλιο. Αναγνωρίηοντασ παράλλθλα τθν ανάγκθ για εξωςτρζφεια και διαφιμιςθ του προγράμματόσ μασ με τον καλφτερο τρόπο το παιχνίδι, δεν κα πρζπει να αφινουμε ανεκμετάλλευτθ τθν κάκε ευκαιρία για δράςθ ςτθν πόλθ. Μζςα ςτισ δράςεισ περιβάλλοντοσ πόλθσ ςυμπεριλαμβάνουμε και τισ δράςεισ Κοινωνικισ προςφοράσ, δράςεισ Ρροβολισ και διαφιμιςθσ του ζργου μασ. Αν κα κάναμε μία προςπάκεια να «μπουλετοποιιςουμε» τα μζρθ ςτα οποία κα μποροφςαμε να βγοφμε και να παίξουμε ςε αυτά ι με αυτά ίςωσ να καταλιγαμε ςτθν παρακάτω λίςτα: Εκνικά πάρκα Ακλθτικά ςτάδια Βιβλιοκικεσ Μουςεία (Αρχαιολογικά, Λαογραφικά, κλπ) Γραφικζσ γειτονιζσ τθσ πόλθσ μασ, Χϊροι πραςίνου Ρυροςβεςτικοί ςτακμοί Αςτυνομικά τμιματα Αςτεροςκοπεία Οινοποιεία Χϊρουσ παραδοςιακϊν επαγγελμάτων (Τςαγκάρικο ηαχαροπλαςτείο) Χϊροι ςτάκμευςθσ αςτικϊν Λεοφορείων Στακμοί Μετρό (για τθν Αττικι) Ρολυχϊροι (ΒΛ. Τεχνόπολισ Γκάηι ι Τεχνολογικό πάρκο Λαυρίου) Αρχαιολογικοί χϊροι Θζατρα Σινεμά Θ Κδια θ πόλθ μασ, θ ίδια θ γειτονιά μασ μακαίνοντασ πράγματα για τθν ιςτορία τθσ 8

9 Οφϋλη Με λίγα λόγια ότι υπάρχει μζςα ςτθν πόλθ μασ, τθν γειτονιά μασ, το χωριό μασ το οποίο αξίηει να το δοφμε, να το επιςκεφτοφμε, να μάκουμε για αυτό, να μάκουμε από αυτό, αξίηει το κόπο να μποφμε ςτθ διαδικαςία να το φζρουμε ςε επαφι με τα παιδιά που ζχουμε ςτο τμιμα μασ ςκεπτόμενοι πωσ και με αυτόν τον τρόπο ςυμβάλουμε ςτθν ςφμμετρθ και πολφπλευρθ ανάπτυξθ του πνεφματόσ τουσ των προςωπικοτιτων τουσ, και των ταλζντων τουσ. Εφαρμόηουμε το ςφςτθμα των 5 τομζων, ενϊ παράλλθλα φζρνουμε τα παιδιά ςε επαφι με αντικείμενα, εργαςίεσ, επαγγζλματα και διαδικαςίεσ που κατά πάςα πικανότθτα δεν κα γνϊριηαν ςε άλλεσ περιπτϊςεισ. Φζρνοντασ πολφ απλά και απτά παραδείγματα κα μπορζςουμε να αναγνωρίςουμε το όφελοσ που αποκομίηουν τα παιδιά των τμθμάτων μασ κατά τθ διάρκεια ενόσ παιχνιδιοφ περιβάλλοντοσ πόλθσ Ένα ςυνδυαςτικό παρϊδειγμα Αν λοιπόν υποκζςουμε πωσ οι Ρρόςκοποι ι τα Λυκόπουλά μασ βρίςκονται ςε ζνα μυκικό πλαίςιο το οποίο τουσ ορίηει ωσ «μυςτικοφσ πράκτορεσ» που πρζπει να ξζρουν ςε πιο φαρμακείο κα βρουν αςπιρίνεσ ςε περίπτωςθ που το βράδυ τουσ πιάςει πονοκζφαλοσ από τθν πολλι ζρευνα, κα τα οδθγιςουμε ςτθν βιτρίνα ενόσ φαρμακείου και κα τα βάλουμε ςτθν διαδικαςία να μάκουν να διαβάηουν τθν βιτρίνα των φαρμακείων για να εντοπίςουν το φαρμακείο που διανυκτερεφει. Αν μζςα ςε όλο αυτό τουσ ηθτθκεί να χρθςιμοποιιςουν τα μζςα μαηικισ μεταφοράσ (ειδικά για μεγάλα αςτικά κζντρα) τότε τα παιδιά μπαίνουν ςτθ διαδικαςία να μάκουν τα χρθςιμοποιοφν με επιτυχία. Με τα μζςα μαηικισ μεταφοράσ μποροφν να καταλιξουν ςε ζνα πάρκο κυκλοφοριακισ αγωγισ, όπου κα τουσ περιμζνουν ειδικοί ςυνεργάτεσ με ποδιλατα για να μάκουν ςιγά ςιγά τον Κ.Ο.Κ. Φεφγοντασ από το πάρκο κυκλοφοριακισ και ςτθν προςπάκειά μασ να διαςχίςουμε κάκετα τον δρόμο κα περάςουμε από τθ διάβαςθ των πεηϊν, αφοφ πρϊτα ςτο «Ρεηοφάναρο» εμφανιςτεί ο «Γρθγόρθσ» για να ξεκινιςουν τθν κάκετθ διάςχιςθ του δρόμου, κάνοντασ ζτςι άμεςα εμπζδωςθ τθσ νζασ αυτισ γνϊςθσ. Συνεχίηουμε ςε ζνα μουςείο, το οποίο φυςικά το ζχουμε επιςκεφτεί από πριν (μζρεσ πριν) ζχουμε ςυνεννοθκεί με τουσ υπεφκυνουσ υπαλλιλουσ, ζχουμε εντοπίςει τα ςθμεία ςτα οποία κα κζλαμε να δϊςουμε ζμφαςθ και όταν κα φτάςουμε με τα παιδιά, αυτά κα ζχουν αποςτολι να καταγράψουν ςυγκεκριμζνα εκκζματα ςε ζνα μπλοκάκι που κα τουσ ζχουμε προμθκεφςει, ι ακόμα και να ηωγραφίςουν κάποιο από τα εκκζματα και ζτςι τα βγάηουμε από τθ κζςθ ενόσ απλοφ επιςκζπτθ και τα βάηουμε ςτον ρόλο ενόσ «αρχαιολόγου» ο οποίοσ κάνει ζρευνα και ψάχνει να βρει πιο είναι τελικά το πιο παλαιό άγαλμα του μουςείου και 9

10 ποιοσ ο γλφπτθσ που το ςμίλευςε, πετυχαίνοντασ παράλλθλα εκτόσ από διαςκζδαςθ και περιπζτεια και τθν άμεςθ εμπζδωςθ τθσ γνϊςθσ. Στο ηαχαροπλαςτείο δε, τα παιδιά κα μπορζςουν αφοφ τουσ εξθγθκεί όλθ θ αλυςίδα και ο τρόποσ παραςκευισ γλυκϊν και ςτθν ςυνζχεια να φτιάξουν με τθν ςειρά τουσ, τα δικά τουσ γλυκά. Μία επίςκεψθ ςτο «Γκάηι-Τεχνόπολισ» και ςτον περιβάλλοντα χϊρο αλλά και ςτο μουςείο του φωταερίου κα δϊςουμε ςτα παιδιά τθν ευκαιρία να μάκουν πωσ ο χϊροσ αυτόσ τελικά δεν είναι χϊροσ ο οποίοσ δθμιουργικθκε για ςυναυλίεσ και εκδθλϊςεισ. Το Μουςείο άνοιξε για το κοινό το 2013 με ςτόχο τθν ανάδειξθ και προςταςία του παλαιοφ εργοςταςίου φωταερίου τθσ Ακινασ, ενόσ μνθμείου βιομθχανικισ κλθρονομιάσ που παρείχε ενζργεια και φωτιςμό ςτθν πρωτεφουςα για περίπου 130 χρόνια. Θ επίςκεψθ ςτο Μουςείο περιλαμβάνει ζνα μουςειακό περίπατο με 13 ςτάςεισ ςε ςυγκεκριμζνα ςθμεία του εργοςταςίου. Μζςα από αυτι τθ βόλτα, ο επιςκζπτθσ ζχει τθ δυνατότθτα να ακολουκιςει τθ γραμμι παραγωγισ του φωταερίου, να καυμάςει το μθχανολογικό εξοπλιςμό και τα παλαιά μθχανιματα, να ανακαλφψει το ρόλο των επιχειρθματιϊν και των εργαηομζνων του εργοςταςίου, να γνωρίςει τισ ςυνκικεσ εργαςίασ και να εξοικειωκεί με ζννοιεσ όπωσ θ βιομθχανικι κλθρονομιά και αρχαιολογία. Το Μουςείο διακζτει πλοφςιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, κακϊσ και οπτικοακουςτικό υλικό από προβολζσ και ςυνεντεφξεισ παλαιϊν εργαηομζνων και κατοίκων τθσ περιοχισ. Εμπλουτίηεται επίςθσ με αντικείμενα από το ίδιο το εργοςτάςιο και διαδραςτικζσ εφαρμογζσ. 10

11 1.3. Τι προςϋχουμε (Μϋτρα αςφαλεύασ) Τα μζτρα αςφαλείασ που λαμβάνουμε για τθν αςφάλεια των παιδιϊν φυςικά δεν διαφζρουν από τμιμα ςε τμιμα, δεν τα ξεχνάμε όμωσ ποτζ, μια και αναφερόμαςτε ςτα δφο μικρότερα τμιματα του Σ.Ε.Ρ., ςτα Λυκόπουλα και ςτουσ Ρροςκόπουσ Αγϋλη Ξεκινάμε με τον τρόπο μετακίνθςθσ, από τον χϊρο τθσ εςτίασ μασ μζχρι τον χϊρο επίςκεψθσ. Θ Αγζλθ κα πρζπει να περπατάει πάντα πάνω ςτο πεηοδρόμιο ςε μία ςειρά ι αν πρόκειται για μεγάλθ ςε αρικμό Αγζλθ ςε δυάδεσ, ζχοντασ πάντα μπροςτά από τθν ςειρά ζναν γερόλυκο ι τον τον ίδιο τον Ακζλα κάπου ςτθ μζςθ τθσ ςειράσ ζνα ακόμα ενιλικο ςτζλεχοσ για να ζχει γενικότερθ εποπτεία και φυςικά κάποιοσ ι κάποιοι ςτο τζλοσ τθσ ςειράσ για να παίξουν τον ρόλο τθσ «ςκοφπασ» και να βοθκιςουν όποιον κουράςτθκε ι για κάποιον λόγο ξζμεινε τελευταίοσ. Φυςικά τα ενιλικα ςτελζχθ (οι γερόλυκοι) που ςυνοδεφουν τθν Αγζλθ κα πρζπει να βρίςκονται ςε μόνιμθ επικοινωνία μεταξφ τουσ ζτςι ϊςτε θ κίνθςθ τθσ Αγζλθσ να γίνεται ςυντονιςμζνα. Ζχουμε πάντα μαηί μασ το φαρμακείο του τμιματοσ Ομϊδα Το ίδιο ακριβϊσ μοντζλο ακολουκοφμε και με τισ Ενωμοτίεσ τθσ Ομάδασ μασ, μόνο που εκεί προχωροφν λίγο πιο αυτόνομα με τθν κακοδιγθςθ των Ενωματαρχϊν και Υπενωμοταρχϊν τουσ και θ μία ενωμοτία ακολουκεί τθν άλλθ, εκτόσ κι αν χρειαςτεί να περπατοφν και αυτζσ δυο δυο, ςε περίπτωςθ που μιλάμε για μεγάλθ ςε μζλθ Ομάδα. Στθν περίπτωςθ που το δρομολόγιο κρίνεται ωσ αςφαλζσ, κα μποροφςαμε να αφιςουμε τισ Ενωμοτίεσ να δράςουν εντελϊσ μόνεσ τουσ, όχι όμωσ δίχωσ τθ δικι μασ εποπτεία, θ οποία κα μποροφςε να είναι τόςο διακριτικι που κα φτάνει ςτο ςθμείο του αόρατου, ι κα μποροφςαμε ςαν βακμοφόροι τθσ Ομάδασ να αποτελοφμε μζροσ του παιχνιδιοφ πόλθσ, παίηοντασ τον ρόλο του ςυνδζςμου ι ενόσ ςτακμοφ απαιτιςεων. Μθν ξεχνάτε πωσ αυτό που χαρακτθρίηει τθν θλικία των παιδιϊν τθσ Ομάδασ Ρροςκόπων είναι θ περιπζτεια. Οπότε μία ατάκα του ςτιλ : -Μην ξεχνάτε θα παρακολουθείςτε, αμζςωσ - αμζςωσ θ Ενωμοτία γίνεται πιο προςεκτικι ςτισ κινιςεισ τθσ ενϊ παράλλθλα θ φανταςία των παιδιϊν εξάπτεται και είναι πολφ πικανόν να ςασ δουν 2 ι και 3 φορζσ και ςε διαφορετικά ςθμεία ενϊ ςτθν πραγματικότθτα εςείσ δεν μετακινθκικατε ποτζ από τθν εςτία ςασ, πράγμα όμωσ που δεν ςασ το προτείνουμε. Για λόγουσ αςφαλείασ, κακαρά, κα πρζπει οι βακμοφόροι τθσ Ομάδασ να βρίςκονται όςο πιο κοντά διακριτικά μεν- κοντά δε, ςτισ Ενωμοτίεσ. Ζχουμε πάντα μαηί μασ το φαρμακείο του τμιματοσ. 11

12 Διϊςχιςη δρόμου Στθν περίπτωςθ που το τμιμα μασ χρειαςτεί, να διαςχίςει κάκετα τον δρόμο και δεν υπάρχει κοντά οφτε διάβαςθ πεηϊν αλλά οφτε και φανάρι πεηϊν, τότε με μεγάλθ προςοχι 2 ενιλικα ςτελζχθ, αναλαμβάνουν να ηθτιςουν ευγενικά και ιρεμα (όχι με κράςοσ αγζνεια και με απότομεσ κινιςεισ υπάρχει κίνδυνοσ αιφνιδιαςμοφ των οδθγϊν) από τα δφο ρεφματα του δρόμου να ςταματιςουν για μιςό με ζνα το πολφ λεπτό μζχρι το τμιμα μασ να διαςχίςει τον δρόμο. Ευχαριςτοφμε πολφ τουσ οδθγοφσ που ςταμάτθςαν για να περάςουν τα παιδιά με αςφάλεια και ςυνεχίηουμε τον δρόμο μασ με τον νοφ μασ ςυνζχεια ςτθν αςφάλεια των παιδιϊν Επιβύβαςη ςε Μϋςα Μαζικόσ Μεταφορϊσ Σχεδόν θ ίδια ςυνκικθ ιςχφει όταν το τμιμα μασ κα χρθςιμοποιιςει ναυλωμζνο όχθμα ι κάποιο από τα μζςα μαηικισ μεταφοράσ τθσ πόλθσ μασ. Θα μπει πρϊτα ζνα ενιλικο ςτζλεχοσ για να εποπτεφςει τθν επιβίβαςθ όλων των Λυκοποφλων Ρροςκόπων, ταυτόχρονα προςπακϊντασ να μετριςει και να ςιγουρευτεί πωσ όλα τα Λυκόπουλα Ρρόςκοποι, ζχουν επιβιβαςτεί με αςφάλεια ςτο όχθμα. Ζνασ ι δφο βακμοφόροι, παραμζνουν εκτόσ για να ςιγουρευτοφν και αυτοί με τθν ςειρά τουσ πωσ ζχουν επιβιβαςτεί όλοι και πωσ κανείσ δεν ξεχάςτθκε εκτόσ. Τότε και μόνο τότε τα ενιλικα ςτελζχθ που ζμειναν ςτο τζλοσ μποροφν με ςιγουριά να επιβιβαςτοφν ςτο όχθμα. Για τθν Αττικι, υπάρχει ζνα ακόμα μζςον μαηικισ μεταφοράσ. Αναφερόμαςτε ςτο metro το οποίο ναι μεν εξυπθρετεί μεγάλο επιβατικό κοινό, αλλά δεν παφει να είναι από τα πιο επικίνδυνα, μια και οι ςτακμοί του εμπεριζχουν κυλιόμενεσ ςκάλεσ, ανελκυςτιρεσ, δαιδαλϊδθσ διαδρόμουσ και πολφ κόςμο. Σε καμία περίπτωςθ δεν παφουμε να δίνουμε ςθμαςία ςτισ οδθγίεσ που ακοφγονται ςυνζχεια από τα μεγάφωνα των ςτακμϊν τα οποία μασ προτρζπουν να ςτεκόμαςτε πίςω από τθν χαρακτθριςτικι κόκκινθ γραμμι θ οποία οριοκετεί ζναν χϊρο αςφαλείασ ζτςι ϊςτε το κοινό να μθν πζςει ςτισ γραμμζσ του ςυρμοφ. Κατά προτίμθςθ, προτρζπουμε το τμιμα μασ να ακουμπιςει ςτον τοίχο (για να ζχουμε και καλφτερθ εποπτεία) και όταν κα ζρκει ο ςυρμόσ, πρϊτα κα περιμζνουμε να κατζβουν οι επιβάτεσ που πρόκειται να κατζβουν για να μθν μπερδευτοφμε και τότε και μόνον τότε δίνουμε «εντολι» ςτο τμιμα 12

13 μασ να επιβιβαςτεί με τον ίδιο ακριβϊσ τρόπο που περιγράφεται και παραπάνω ςτθν επιβίβαςθ ςε Λεωφορείο. Σε κάκε χριςθ Μζςου Μαηικισ Μεταφοράσ, (Λεωφορείο, Τρόλεϊ, Τραμ, Θλεκτρικόσ, Μετρό) το ςοφό κα ιταν να ζχει ζνασ τθν ευκφνθ τθσ ςυλλογισ και ακφρωςθσ των ειςιτθρίων. 13

14 Ενότητα 2 Εν δρϊςει 2.1. Προετοιμαςύα πριν από τη δρϊςη Ππωσ αναφζρκθκε και ςε προθγοφμενεσ παραγράφουσ, Οι βακμοφόροι και των Λυκοποφλων και των Ρροςκόπων ςε καμία περίπτωςθ δεν κα πρζπει να ξεκινιςουν τθ δράςθ τουσ δίχωσ να ζχουν πρϊτα κάνει τθ δικι τουσ ζρευνα. Θ Δράςθ ξεκινάει πάντα από τθν εςτία μασ με τα Τυπικά ζναρξθσ. Αν ο χϊροσ που κα επιςκεφκοφμε δεν μασ το επιτρζπει, μποροφμε να κάνουμε τα ηωθρά μασ παιχνίδια ςτθν αυλι τθσ Ρροςκοπικισ μασ εςτίασ. Να ζχουν επικοινωνιςει με τον χϊρο που κα επιςκεφκοφν για να ενθμερϊςουν (εξαιροφνται πάρκα χϊροι πραςίνου και πλατείεσ, εκτόσ κι αν χρθςιμοποιιςουμε ςτθν πλατεία θμι-μόνιμεσ εγκαταςτάςεισ, όπωσ περίπτερα, τοίχοι αναρρίχθςθσ κλπ) για τθν παρουςία τουσ και εφόςον αυτό κρίνεται απαραίτθτο να πάρουν και τθν ζγγραφθ ςυγκατάκεςθ των υπευκφνων. Να ζχουν ςιγουρευτεί πωσ υπάρχει ι δεν υπάρχει είςοδοσ (ειςιτιριο) για τθν επίςκεψθ ςτον χϊρο. Να ζχουν μάκει και αποφαςίςει τον τρόπο με τον οποίο κα φτάςουν μζχρι εκεί. Να ζχουν φροντίςει οι ίδιοι να επιςκεφκοφν τον χϊρο για να φωτογραφίςουν να πάρουν φυλλάδια και ότι άλλο τουσ είναι απαραίτθτο για τον εμπλουτιςμό του προγράμματόσ τουσ και τθν καλφτερθ ενθμζρωςθ των παιδιϊν τουσ. Να ζχει γίνει ζλεγχοσ του περιβάλλοντοσ χϊρου για εφρεςθ ςθμείων όπου κα μποροφςαν να παιχτοφν παιχνίδια ι ακόμα και να φάει το κολατςιό του το τμιμα δίχωσ να ενοχλεί τουσ περαςτικοφσ πολίτεσ. Να ζχουν αποφαςίςει από πριν και ανάλογα τον χϊρο επίςκεψθσ τθν εμφάνιςθ του τμιματόσ τουσ. Δεν κα είχε νόθμα για παράδειγμα να πάμε για ακλοπαιδιζσ ςε ακλθτικζσ εγκαταςτάςεισ (ςτίβο, παγοδρόμιο κλπ) με τθν Ρροςκοπικι μασ ςτολι. Ζνα μαντιλι και μία ακλθτικι φόρμα ςε αυτζσ τισ περιπτϊςεισ είναι μάλλον θ κατάλλθλθ ζνδυςθ. ΠΡΟΟΧΗ: Δεν μεταμφιεηόμαςτε ποτζ ςε δθμόςιουσ χϊρουσ ι αν το κάνουμε ασ είναι κάτι απλό και πολφ διακριτικό. Ροτζ δεν ιταν άςχθμο φεφγοντασ από ζναν χϊρο, να ευχαριςτιςουμε τουσ υπεφκυνουσ με ζνα ςυμβολικό δϊρο, και για αυτό κα πρζπει να ζχουμε προνοιςει πριν φτάςουμε ςτον χϊρο. Να ζχουν ενθμερϊςει ενδελεχϊσ τουσ γονείσ για το είδοσ και το φφοσ τθσ δράςθσ τουλάχιςτον μία εβδομάδα νωρίτερα τθσ διεξαγωγισ τθσ. 14

15 2.2. Προετοιμαςύα για την δρϊςη Ανάλογα με το φφοσ και το περιεχόμενο τθσ δράςθσ, κα πρζπει από πριν να ζχουμε μεριμνιςει ζτςι ϊςτε να ζχουμε τα απαραίτθτα υλικά για τισ Εξάδεσ Ενωμοτίεσ και αν αυτό είναι απαραίτθτο, να ζχουμε μεριμνιςει ζτςι ϊςτε τα υλικά να φτάνουν για όλα τα μζλθ του τμιματόσ μασ. Στθριηόμενοι ςτο «πολφ παράδειγμα» δράςθσ τθσ Ενότθτασ 1 κα αναλφςουμε τα υλικά που κα μασ ιταν απαραίτθτα: Αν λοιπόν υποκζςουμε πωσ οι Ρρόςκοποι ι τα Λυκόπουλά μασ βρίςκονται ςε ζνα μυκικό πλαίςιο το οποίο τουσ ορίηει ωσ «μυςτικοφσ πράκτορεσ» (Ρολφ πικανόν να χρειαςτεί να φοροφν μικρά ςυνεδριακά ταμπελάκια, όπου επάνω τουσ κα αναγράφεται ο κωδικόσ τουσ αρικμόσ 007 π.χ.) που πρζπει να ξζρουν ςε πιο φαρμακείο κα βρουν αςπιρίνεσ ςε περίπτωςθ που το βράδυ τουσ πιάςει πονοκζφαλοσ από τθν πολλι ζρευνα, κα τα οδθγιςουμε ςτθν βιτρίνα ενόσ φαρμακείου και κα τα βάλουμε ςτθν διαδικαςία να μάκουν να διαβάηουν τθν βιτρίνα των φαρμακείων για να εντοπίςουν το φαρμακείο που διανυκτερεφει. (θ Εξάδα ι Ενωμοτία κα χρειαςτεί να ζχει μαηί τθσ μπλοκάκια ςθμειϊςεων ςυνοδεία ςτυλό ι ενόσ μολυβιοφ) Αν μζςα ςε όλο αυτό τουσ ηθτθκεί να χρθςιμοποιιςουν τα μζςα μαηικισ μεταφοράσ (ειδικά για μεγάλα αςτικά κζντρα) τότε τα παιδιά μπαίνουν ςτθ διαδικαςία να μάκουν τα χρθςιμοποιοφν με επιτυχία. Με τα μζςα μαηικισ μεταφοράσ μποροφν να καταλιξουν ςε ζνα πάρκο κυκλοφοριακισ αγωγισ, όπου κα τουσ περιμζνουν ειδικοί ςυνεργάτεσ με ποδιλατα (Μζριμνα για τόςα ποδιλατα, όςα και τα μζλθ του τμιματόσ μασ ι τουλάχιςτον για τθν εξυπθρζτθςθ μιασ εξάδασ ι μιασ Ενωμοτίασ ςε περίπτωςθ που κάνουν ποδιλατο εκ περιτροπισ) για να μάκουν ςιγά ςιγά τον Κ.Ο.Κ. (Απαραίτθτθ προχπόκεςθ να ζχουν ενθμερωκεί για κατοχι των ςχετικϊν ειςιτθρίων ι να ζχει μεριμνιςει θ Αγζλθ ι Ομάδα για τθν αγορά τουσ και το μοίραςμά τουσ ςε όλα τα μζλθ του τμιματοσ) Φεφγοντασ από το πάρκο κυκλοφοριακισ και ςτθν προςπάκειά μασ να διαςχίςουμε κάκετα τον δρόμο κα περάςουμε από τθ διάβαςθ των πεηϊν, αφοφ πρϊτα ςτο «Ρεηοφάναρο» εμφανιςτεί ο «Γρθγόρθσ» για να ξεκινιςουν τθν κάκετθ διάςχιςθ του δρόμου, κάνοντασ ζτςι άμεςα εμπζδωςθ τθσ νζασ αυτισ γνϊςθσ. (Δεν κα ιταν κακό το κάκε μζλοσ να ζχει ζνα ςχετικό ζντυπο το οποίο κα εξθγεί επακριβϊσ τθν χριςθ των φαναριϊν) Συνεχίηουμε ςε ζνα μουςείο, το οποίο φυςικά το ζχουμε επιςκεφτεί από πριν (μζρεσ πριν) ζχουμε ςυνεννοθκεί με τουσ υπεφκυνουσ υπαλλιλουσ, ζχουμε εντοπίςει τα ςθμεία ςτα οποία κα κζλαμε να δϊςουμε ζμφαςθ και όταν κα φτάςουμε με τα παιδιά, αυτά κα ζχουν αποςτολι να καταγράψουν ςυγκεκριμζνα εκκζματα ςε ζνα μπλοκάκι που κα τουσ ζχουμε προμθκεφςει, ι ακόμα και να ηωγραφίςουν κάποιο από τα εκκζματα και ζτςι τα βγάηουμε από τθ κζςθ ενόσ απλοφ επιςκζπτθ και τα βάηουμε ςτον ρόλο ενόσ «αρχαιολόγου» ο οποίοσ 15

16 κάνει ζρευνα και ψάχνει να βρει πιο είναι τελικά το πιο παλαιό άγαλμα του μουςείου και ποιοσ ο γλφπτθσ που το ςμίλευςε, πετυχαίνοντασ παράλλθλα εκτόσ από διαςκζδαςθ και περιπζτεια και τθν άμεςθ εμπζδωςθ τθσ γνϊςθσ. (Μπλοκάκια μολφβια και γόμεσ, για όλα τα παιδιά ίςωσ και φωτογραφικζσ μθχανζσ μιασ χριςθσ). Συνικωσ ςτα μουςεία υπάρχουν ζτοιμα παιχνίδια για παιδιά. Δεν ζχετε λοιπόν, παρά να ρωτιςετε να μάκετε. Στο ηαχαροπλαςτείο δε, τα παιδιά κα μπορζςουν αφοφ τουσ εξθγθκεί όλθ θ αλυςίδα και ο τρόποσ παραςκευισ γλυκϊν, ςτθν ςυνζχεια να φτιάξουν με τθν ςειρά τουσ, τα δικά τουσ γλυκά. (Γάντια μιασ χριςθσ για όλα τα μζλθ και χάρτινοι ςκοφφοι μαγειρικισ) 2.3. Μετϊ τη δρϊςη Ππωσ αναφζρκθκε και ςτθν 2.1. Ρροετοιμαςία πριν τθ δράςθ, δεν κα ιταν κακόλου κακι ιδζα να αφιςουμε ςτον χϊρο επίςκεψθσ ζνα ςυμβολικό δϊρο ζτςι ϊςτε τθν επόμενθ φορά που κα χρειαςτεί να επιςκεφκοφμε εμείσ ι ζνα άλλο τμιμα τον χϊρο, να ζχουμε αφιςει τουλάχιςτον καλζσ εντυπϊςεισ. Φυςικά δεν ξεχνάμε ποτζ να αποκαταςτιςουμε τον χϊρο και να τον αφιςουμε όπωσ τον βρικαμε ι ίςωσ και καλφτερο. Αναχωροφμε για τον χϊρο τθσ εςτίασ μασ, προφανϊσ με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο φτάςαμε ςτον χϊρο επίςκεψθσ ι ςτο πεδίο δράςθσ μασ τζλοσ πάντων και θ δράςθ ολοκλθρϊνεται ςτθν εςτία με το 5λεπτο του Αρχθγοφ Ομάδασ ι με τθν Ιςτορία του Ακζλα, και ςτθν ςυνζχεια κλείνουμε με τα τυπικά λιξθσ. 16

17 Ενότητα 3 Δομϋσ Δρϊςεων 3.1. Δρϊςη Περιβϊλλοντοσ πόλησ (Αγϋλη) Εδϊ και χρόνια, ο Κλάδοσ Λυκοποφλων ζχει κωδικοποιιςει ζτςι τθ δουλειά του για να μπορεί να κάνει τθ ηωι των βακμοφόρων του πιο εφκολο και πιο πρακτικι. Ακολουκεί ο πίνακασ με τθ δομι δράςθσ Ρεριβάλλοντοσ Ρόλθσ, δομι θ οποία είναι βαςιςμζνθ ςτθν δομι τθσ τυπικισ ςυγκζντρωςθσ με διαφορετικοφσ ςαφϊσ χρόνουσ με μία ακόμα, μικρι διαφορά. Στθν δομι δράςθσ περιβάλλοντοσ πόλθσ δεν προβλζπεται το κομμάτι τθσ ψυχαγωγίασ. Για να δείτε τισ δομζσ όλων των ειδϊν δράςεων του κλάδου Λυκοποφλων, πατιςτε εδϊ Το πϊσ επιλζγονται τα ςτοιχεία προγράμματοσ, εξθγείται από τουσ εκπαιδευτζσ και δεν διαφζρει κακόλου από τον τρόπο επιλογισ ςτοιχείων τθσ τυπικισ ςυγκζντρωςθσ. 17

18 3.2. Δρϊςη Περιβϊλλοντοσ Πόλησ (Ομϊδα) Λίγα λόγια για τθν Δράςθ Ρεριβάλλοντοσ Ρόλθσ Ωσ δράςθ περιβάλλοντοσ πόλθσ ορίηεται κάκε δράςθ ζχει τθν ςυγκεκριμζνθ δομι και πραγματοποιείται ςε αςτικό περιβάλλον. Αφοφ προγραμματιςτεί θ δράςθ, κα πρζπει να γίνεται αρκετά νωρίσ ςυνεννόθςθ με τον χϊρο που κα επιςκεφτοφμε και να διευκρινίηουμε κάκε λεπτομζρεια του προγράμματοσ μασ. Σε κάποιουσ χϊρουσ πικανά να μθν επιτρζπεται κάποιο παιχνίδι ι φωτογραφίεσ κλπ. Είναι απαραίτθτο κάκε δράςθ να ζχει οργανωμζνθ δραςτθριότθτα και όχι να είναι απλά μια βόλτα. Αν δεν προςφζρεται ο χϊροσ που γίνεται θ δραςτθριότθτα, τότε ςτο τζλοσ ςε ζνα κοντινό πάρκο θ πλατεία. Για παράδειγμα αν πάμε ςε μια κεατρικι παράςταςθ τότε μετά μπορεί να γίνει ζνα κεατρικό παιχνίδι ι ζνα μικρό παιχνίδι ςχετικά με το κζμα τθσ παράςταςθσ. Αν είναι ςε κάποιο μουςείο κα πρζπει να υπάρχει ζνα παιχνίδι μζςα ςτο μουςείο ςε χαμθλοφσ τόνουσ όπου οι πρόςκοποι κα περιθγθκοφν μζςα από αυτό. Είναι ςθμαντικό οι πλθροφορίεσ που δίνονται ςτισ ενωμοτίεσ μετά τα τυπικά ζναρξθσ, να είναι αναλυτικζσ, ελκυςτικζσ και πρωτότυπεσ. Θ αμφίεςθ ςτισ δράςεισ Ρεριβάλλοντοσ Ρόλθσ δεν ςυνίςταται. Θ χριςθ κάποιου ςτοιχείου που κα βάλει ςτο κλίμα ςτουσ προςκόπουσ και κα δϊςει το ανάλογο ςτοιχείο περιπζτειασ πχ ζνα καπζλο, ενασ μεγεκυντικόσ φακόσ κ.α. είναι μζςα ςτα πλαίςια του επιτρεπτοφ. Στθ δράςθ αυτι οι αρμοδιότθτεσ τθσ ενωμοτίασ ζχουν αρκετι δουλειά να κάνουν. Για παράδειγμα θ αρμοδιότθτα του ταμείου (να πλθρϊςουν το ειςιτιριο για το λεωφορείο ι τθν είςοδο του μουςείου ι κάποιο κολατςιό για τθν ενωμοτία), τθσ γραμματείασ (να ζχουν μαηί τθν γραφικι φλθ), του υλικοφ (υλικό που είναι απαραίτθτο για τθν δράςθ), του φαρμακείου κα. Θ δράςθ όπωσ και κάκε δράςθ πρζπει να ξεκινάει και να κλείνει ςτθν εςτία. Το πϊσ επιλζγονται τα ςτοιχεία προγράμματοσ, εξθγείται από τουσ εκπαιδευτζσ και δεν διαφζρει κακόλου από τον τρόπο επιλογισ ςτοιχείων τθσ τυπικισ ςυγκζντρωςθσ. 18

19 Προτεινόμενη δομό δρϊςησ περιβϊλλοντοσ πόλησ Για να δείτε τισ δομζσ όλων των ειδϊν δράςεων του κλάδου Ρροςκόπων, πατιςτε εδϊ 19

20 Σύνοψη Στθν ςυγκεκριμζνθ εκπαιδευτικι ενότθτα, ζγινε θ προςπάκεια να εξθγθκεί προσ τα ενιλικα ςτελζχθ του Σ.Ε.Ρ. ο τρόποσ με τον οποίο πραγματοποιοφμε μία δράςθ περιβάλλοντοσ πόλθσ, για τα Λυκόπουλα και τουσ Ρροςκόπουσ. Ροια τα οφζλθ μιασ τζτοιασ δράςθσ τι πρζπει να προςζχουμε, ποια μζρθ επιλζγουμε, πωσ μετακινοφμαςτε τι υλικά χρθςιμοποιοφμε κλπ. Ραράλλθλα παρουςιάηονται και οι δομζσ δράςεων των δφο προαναφερόμενων κλάδων οι οποίεσ ουςιαςτικά ςτθρίηονται ςτισ δομζσ των τυπικϊν ςυγκεντρϊςεων. Χρόςιμα Links Πλα τα links οι πθγζσ και οι παραπομπζσ υπάρχουν ςαν ενεργά ςτοιχεία μζςα ςτο εγχειρίδιο 20