ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (ΣΣΑ)

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (ΣΣΑ) Υπεύθυνη μαθήματος Αναστασία Στρατηγέα Αναπλ. Καθηγ. Ε.Μ.Π.

2 ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 2

3 ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Στηρίζεται στην αξιοποίηση Η/Υ, αλληλεπιδρά με το χρήστη ΣΤΟΧΟΣ: διαχείριση πληροφορίας - χρήση μοντέλων για τη στήριξη απόφασης (Gorry και Morton, 1971) Συνεισφέρει στη στήριξη μιας απόφασης μέσω Η/Υ (Sprague και Watson, 1986) Αξιοποίηση του Η/Υ για Στήριξη διαδικασίας λήψης απόφασης Βελτίωση αποτελεσματικότητας διαδικασίας (Janssen, 1994) Ο Ρ Ι Σ Μ Ο Ι 3

4 ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΟΧΟΙ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Υποστηρίζει τα κέντρα λήψης αποφάσεων στη διαδικασία λήψης απόφασης Στηρίζει - δεν υποκαθιστά - τις κρίσεις των κέντρων λήψης απόφασης Βελτιώνει την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας λήψης απόφασης 4

5 ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ στην ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ και ΟΧΙ στην ποιότητα της τελικής απόφασης Έμφαση στη ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ και όχι στην υποκειμενική κρίση των συμμετεχόντων για τη λήψη απόφασης (Simon, 1976) 5

6 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΣΣΑ Μάνατζμεντ Θεωρία Σχεδιασμού Επιστήμη των Η/Υ Οικονομική επιστήμη Επιχειρησιακή Έρευνα Ψυχολογία Γεωγραφία 6

7 ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Mintzberg και άλλοι, 1976 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Μάνατζμεντ & Θεωρία Σχεδιασμού SIMON, 1960: 3 ΣΤΑΔΙΑ Διερεύνηση του χώρου για εντοπισμό ζητημάτων που εμπεριέχουν απόφαση ΕΥΦΥΗΣ ΔΡΑΣΗ (intelligence) ΑΝΑΠΤΥΞΗ Εντοπισμός ανάπτυξη ανάλυση πιθανών δράσεων - ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ (design activity) ΕΠΙΛΟΓΗ Επιλογή λύσης ανάμεσα στις διαθέσιμες επιλογές ΔΡΑΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (choice activity) 7

8 ΘΕΩΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Η Διαδικασία Λήψης Απόφασης είναι μία Κυκλική Διαδικασία η οποία οδηγεί στη βελτίωση της τελικής απόφασης (Faludi, 1971) 8

9 ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (normative) Οικονομική Θεωρία & Ψυχολογία Καθορισμός ΚΑΝΟΝΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ OPTIMAL ΛΥΣΗ στη βάση του καθορισμένου κανόνα 9

10 ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 10

11 ΣΑΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΟΡΙΖΕΤΑΙ... μια κατάσταση στην οποία ένα άτομο ή ομάδα διαπιστώνει ΑΠΟΚΛΙΣΗ ανάμεσα στην ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ και την ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ κατάσταση 11

12 ΠΡΟΒΛΗΜΑ: ΔΥΟ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ 1. Δυνατότητα επιλογής λύσης από σειρά εναλλακτικών πρόβλημα προσανατολισμένο για επίλυση - ζητούμενο 2. Πρόβλημα όπου δεν υπάρχει δυνατότητα για εναλλακτική αντιμετώπιση - απορρίπτεται ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΜΟΝΟΣΗΜΑΝΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΑΜΕ 12

13 ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΟΤΙ... Το άτομο ή ομάδα έχει διαθέσιμες εναλλακτικές δυνατότητες επιλογής Η επιλογή κάθε μίας από τις λύσεις μπορεί να επηρεάσει σε διαφορετικό βαθμό την επίλυση του προβλήματος Το άτομο / ομάδα έχει ένα βαθμό a priori αβεβαιότητας ως προς την επιλογή της καταλληλότερης λύσης 13

14 ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ: επιλογή της βέλτιστης λύσης Εκ των προτέρων ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Δεν γνωρίζουμε αν έχουν περιληφθεί ΟΛΕΣ οι σχετικές εναλλακτικές λύσεις Πληρότητα της διαθέσιμης πληροφορίας για τις εναλλακτικές Εκ των υστέρων ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Δεν είναι δυνατόν να αποφανθούμε για το αν η επιλεγείσα λύση είναι η βέλτιστη καθώς το περιβάλλον μέσα στο οποίο λαμβάνεται μία απόφαση αλλάζει διαρκώς 14

15 ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ και συνήθως ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΣΕ ΠΟΡΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ 15

16 ΠΟΙΟΣ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ??? ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Άτομα ή ομάδες ατόμων που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται στη ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ εκφράζοντας κρίσεις (judgments) ή απόψεις (opinions) με σκοπό την ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΛΥΣΗΣ από ομάδα λύσεων (Chankong και Haimes, 1983) 16

17 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Σειρά σταδίων Κάθε στάδιο περιλαμβάνει μία ανεξάρτητη απόφαση Πολύπλοκη δραστηριότητα (wheels within wheels) Συνήθως κάθε στάδιο είναι οργανωτικά ανεξάρτητο 17

18 ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ (Identification) ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Development) ΕΠΙΛΟΓΗ (Selection) (Mintzberg και άλλοι, 1976) 18

19 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ - ΣΤΑΔΙΑ 19

20 ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ (IDENTIFICATION) ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ / ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Διαπιστώνονται τα προβλήματα και μπαίνουν στη διαδικασία λήψης απόφασης Διατύπωση Στόχων ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Προσδιορισμός των αιτίων του προβλήματος - καθορισμός σχέσεων αιτίας αποτελέσματος 20

21 ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Development) ΕΜΠΕΡΙΕΧΕΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ/ΕΞΕΥΡΕΣΗ έτοιμων λύσεων (search) ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΛΥΣΕΩΝ ειδικά για το πρόβλημα ή τροποποίηση ήδη υπαρχουσών λύσεων (design) 21

22 ΣΤΑΔΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΜΠΕΡΙΕΧΕΙ Διαδικασία εξεύρεσης περισσοτέρων της μιας λύσεων προς αξιολόγηση (screen) Στάδιο αξιολόγησης / επιλογής Στάδιο Αποδοχής (Authorization): της επιλεγείσας λύσης από τα Κέντρα Λήψης Απόφασης 22

23 ΡΟΥΤΙΝΑ / ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Συμμετοχική διαδικασία ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ τεκμηριωμένη τεχνοκρατική ανάλυση ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΡΙΣΗ (judgment) άτομα /φορείς, χωρίς τεκμηρίωση ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ (bargaining): λόγω αντικρουόμενων στόχων ομάδες, κέντρα λήψης απόφασης 23

24 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ δεν είναι απλά μία σειρά διαδοχικών σταδίων Διάφοροι παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε προηγούμενα στάδια αναθεωρώντας ή επαναπροσδιορίζοντας στοιχεία της διαδικασίας Η Διαδικασία Λήψης Απόφασης είναι μία Αναδραστική Διαδικασία 24

25 ΤΥΠΟΙ ΑΝΑΔΡΑΣΗΣ Comprehension Cycle Αύξηση κατανόησης στην περίπτωση πολύπλοκων προβλημάτων Feedback Cycle: Επανάληψη διαδικασίας όταν οι λύσεις δεν ικανοποιούν min απαιτήσεις Απαιτείται η εξεύρεση νέων λύσεων 25

26 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΥΚΛΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Σχεδίαση ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων Ευφυής δράση (intelligence activity) Επιλογή Κάθε επιμέρους στάδιο αποτελεί μία πολύπλοκη διαδικασία λήψης απόφασης Σε κάθε στάδιο εμφανίζονται προβλήματα τα οποία απαιτούν ευφυή δράση, σχεδίαση/ανάπτυξη λύσεων και λήψη απόφασης 26

27 ΠΟΛΥΣΤΟΧΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (Multi-Objective Decision Support System) 27

28 ΑΡΧΗ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΕΠΙΔΙΩΚΕΤΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΧΡΗΜΑ ΜΕΣΑ το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα με την κατά το δυνατόν λιγότερη χρησιμοποίηση πόρων ανθρώπινων ή οικονομικών 28

29 ΕΙΔΗ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (substantive): επιδίωξη αριστοποίησης της λύσης ΕΜΦΑΣΗ στην καλύτερη λύση ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (procedural): επιδίωξη αριστοποίησης της διαδικασίας λήψης απόφασης ΕΜΦΑΣΗ στη διαδικασία λήψης απόφασης (Simon, 1976) 29

30 Η ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟ Επικεντρώνεται στην αριστοποίηση της ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ με ΣΚΟΠΟ να επιλέξει την καλύτερη δυνατή λύση στη βάση της διαθέσιμης πληροφορίας 30

31 Η ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΠΛΗΡΟ- ΦΟΡΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΙΣΟΔΟΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΞΟΔΟΣ 31

32 Για την επίτευξη του ΣΤΟΧΟΥ η Διαδικασία Λήψης Απόφασης μετασχηματίζει την ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ σε ΑΠΟΦΑΣΗ input output Εστίαση στο Διαδικαστικό Ορθολογισμό Διαδικασία Λήψης Απόφασης Η ποιότητα του αποτελέσματος - ΑΠΟΦΑΣΗ - καθορίζεται από τον τρόπο που οι εισροές (πληροφορία) αξιοποιούνται για να ληφθεί μία απόφαση 32

33 ΣΤΟΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Βελτίωση της διαδικασίας λήψης απόφασης Βελτίωση ποιότητας της απόφασης 33

34 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΣΑ (MultiObjective Decision Support System) 1. Δημιουργία ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ πάνω στο πρόβλημα (από διαθέσιμα στοιχεία και ιδέες) 2. Ανάπτυξη ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ 3. Συμβολή στην κατανόηση της ΔΟΜΗΣ και του ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ενός προβλήματος αξιολόγησης 34

35 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΣΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ (MODSS) Η πληροφορία που απαιτείται για μια απόφαση αφορά σε απόψεις ιδέες και άλλα δεδομένα Περιλαμβάνει αντικειμενικά και υποκειμενικά δεδομένα (αντίληψη) που μετασχηματίζονται σε διαθέσιμη πληροφορία Οι ιδέες δημιουργούν πληροφορία από γεγονότα 35

36 ΣΤΟΧΟΣ: η μεγιστοποίηση της αξίας της πληροφορίας για τη λήψη απόφασης για το πρόβλημα Χ Ρ Ο Ν Ο Σ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Χ Ρ Η Μ Α Μ Ε Σ Α Π.χ. δεδομένα, εργαλεία, υπάρχουσες μελέτες 36

37 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (MODSS) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ / ΛΥΣΕΩΝ του προς ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ (decision problem) 37

38 ΒΑΘΜΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΜΗΔΕΝ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, εκεί όπου νέοι συνδυασμοί υπαρχόντων στοιχείων καταλήγουν σε καινούργιες λύσεις (expansion through combination) ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, εκεί όπου πληροφορία που προηγουμένως δεν είχε θεωρηθεί ως σχετική συνυπολογίζεται προσθήκη νέας πληροφορίας ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, εκεί όπου νέες ιδέες και μέσα προστίθενται που κινητοποιούν τους δύο προηγούμενους βαθμούς (Janssen, 1994) 38

39 Υπάρχουσα πληροφορία ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΣΑ (MODSS) Έναυσμα για μηδέν βαθμού ανάπτυξη λύσεων με την αξιοποίηση ήδη υπάρχουσας πληροφορίας Νέα πληροφορία Ενεργοποίηση πρώτου βαθμού ανάπτυξης λύσεων προσφέροντας εργαλεία για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της πληροφορίας Νέες ιδέες Ενεργοποίηση δεύτερου βαθμού ανάπτυξης λύσεων μέσα από την παραγωγή νέων ιδεών από την αξιοποίηση της πληροφορίας 39

40 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΣΑ Συμβολή στην κατανόηση του προβλήματος σαν αποτέλεσμα πειραματισμού και επεξήγησης (MODSS) ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΕΝΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Εμβάθυνση στην ποιότητα και τους περιορισμούς της πληροφορίας που παράγεται και των μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή/αξιοποίηση πληροφορίας 40

41 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (MODSS) 41

42 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΣΤΟΧΟΥ ΣΣΑ (MODSS) Υποστήριξη της φάσης ανάπτυξης Υποστήριξη της φάσης επιλογής Υποστήριξη learning by doing Υποστήριξη της ολοκλήρωσης της χρήσης κρίσεων, μεθόδων και δεδομένων Υποστήριξη στην επεξεργασία της πληροφορίας 42

43 ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΑ MODSS ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΑΝ ΚΥΚΛΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Δίνει έμφαση στην ΑΝΑΔΡΑΣΗ για να στηρίξει Το στάδιο ανάπτυξης Το στάδιο της επιλογής 43

44 ΤΥΠΟΙ ΑΝΑΔΡΑΣΗΣ Comprehension Cycle Αύξηση κατανόησης στην περίπτωση πολύπλοκων προβλημάτων Feedback Cycle Επανάληψη διαδικασίας όταν οι λύσεις δεν ικανοποιούν min απαιτήσεις Απαιτείται η εξεύρεση νέων λύσεων 44

45 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΦΑΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1 Αν τα αποτελέσματα που παράγονται από τον πρώτο γύρο δεν είναι ικανοποιητικά (στάδιο 6b Ανάλυση αξιολόγηση) Ακολουθεί ανάδραση Είτε με το στάδιο της σχεδίασης (4) αλλαγή εναλλακτικών ή προσθήκη νέων Είτε με το στάδιο αναζήτησης (3) για νέες εναλλακτικές 45

46 1 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΦΑΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Feedback Cycle Αναζήτηση νέων λύσεων 46

47 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΦΑΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1 Οστόχοςαυτής της λειτουργίας είναι η δημιουργία κατά το δυνατόν ΚΑΛΥΤΕΡΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ / ΣΕΝΑΡΙΩΝ στη βάση της διαθέσιμης πληροφορίας 47

48 2 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΦΑΣΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Τα αποτελέσματα από το στάδιο 6b Ανάλυση / αξιολόγηση τροφοδοτούν τα στάδια: 6a: Κρίση / αξιολόγηση / επιλογή 6c: Διαπραγμάτευση / επιλογή Τα οποία επανατροφοδοτούν το στάδιο 6b Ανάλυση / αξιολόγηση ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 48

49 2 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΦΑΣΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Comprehensive cycle Αύξηση κατανόησης - Πολύπλοκα προβλήματα 49

50 2 COMPREHENSION CYCLE ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΤΟΧΟΣ Υποστήριξη αποφάσεων και καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί πάνω στην τελική επιλογή και την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων (Mintzberg και άλλοι, 1976) 50

51 2 COMPREHENSION CYCLE Υποστηρίζεται από μεθόδους: αξιολόγησης & παρουσίασης ανάλυσης ευαισθησίας Μεθόδους ανάπτυξης εναλλακτικών, όπως Μοντέλα προσομοίωσης Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 1. Προσαρμογή υπαρχόντων εναλλακτικών 2. Ανάπτυξη νέων 3. Απόρριψη μη σχετικών 51

52 ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Σε καλά δομημένα προβλήματα έμφαση δίνεται στην υποστήριξη στο στάδιο της επιλογής (selection phase) Σε λιγότερο καλά δομημένα προβλήματα η έμφαση δίνεται στην υποστήριξη στο στάδιο της ανάπτυξης 52

53 3 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ LEARNING BY DOING Κέντρα Λήψης Αποφάσεων Μέθοδοι-Εργαλεία Σχεδιαστής Απευθείας επαφή των κέντρων λήψης απόφασης με τη διαθέσιμη πληροφορία, τα μοντέλα και τις μεθόδους, χωρίς την παρεμβολή του σχεδιαστή 53

54 3 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ LEARNING BY DOING Το Κέντρο Λήψης Αποφάσεων έχει τη δυνατότητα να βλέπει άμεσα την ΕΠΙΠΤΩΣΗ των διαφορετικών επιλογών του στο πλαίσιο της επίλυσης ενός προβλήματος 54

55 4 ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ, ΜΕΘΟΔΩΝ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΡΙΣΕΙΣ Κρίσεις ειδικών στη βάση της υπάρχουσας πληροφορίας Κρίσεις κέντρων λήψης απόφασης Προτεραιότητες ΜΕΘΟΔΟΙ: εργαλεία για την επεξεργασία κρίσεων και πληροφορίας νέα πληροφορία ΔΕΔΟΜΕΝΑ: συλλεγείσα πληροφορία σε σχέση με το υπό μελέτη πρόβλημα 55

56 4 ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ, ΜΕΘΟΔΩΝ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΡΙΣΕΙΣ Ειδικών Κέντρων Λήψης Απόφασης (προτεραιότητες) ΔΕΔΟΜΕΝΑ MODSS ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΔΟΣΗ MODSS Πόσο αποτελεσματικό είναι το σύστημα στην επεξεργασία των κρίσεων και πώς «ολοκληρώνει» τις κρίσεις με την υπόλοιπη πληροφορία 56

57 5 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ 1. Εργαλεία διαχείρισης πληροφορίας (data management) 2. Μοντέλα προσομοίωσης (simulation models) 3. Μέθοδοι αξιολόγησης (evaluation methods) 4. Εργαλεία ανάλυσης ευαισθησίας (sensitivity analysis) 57

58 5 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Εργαλεία Διαχείρισης Πληροφορίας Ανάλυση Ευαισθησίας ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (MODSS) Μοντέλα Προσομοίωσης Μέθοδοι Αξιολόγησης ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ 58

59 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Chankong, V. and Haimes, Y. Y. (1983), Multiobjective Decision Making: Theory and Methodology, Elsevier Science Publishing, New York. Faludi, Α. (1971), Towards a Three Dimensional Model of Planning Behaviour, Environment and Planning, Vol. 3, pp Gorry, A. and Morton, M.S. (1971), A Framework for Information Systems, Sloan Management Review, Vol. 13, pp Janssen, R. (1994), Multiobjective Decision Support for Environmental Management, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands. Mintzberg, H., Raisinghani and Theoret, A. (1976), The Structure of Unstructured Decision Processes, Administrative Science Quarterly, 21, pp Simon, H.A. (1960), The New Science of Management Decision, Harper and Row, New York, USA. Simon, H.A. (1976), Administrative Behaviour: A Study of Decision-making Processes in Administrative Organization, Harper and Row, New York, USA. Sprague R.H. and Watson, H.J. (1986), Decision Support Systems: Putting Theory into Practice, Prentice Hall, New Jersey, USA. 59

60 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΕΜΠ» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους 60