σειαμοτεκτονικές παρατηρήσεις και Υεωμορφικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον Δ, Πaπaνaστασίου"και Κ. Γάκη-Παπaναστaσ{ου**

Transcript

1 228 Ο σειαμός τυ Αιγίυ ( ), σειαμτεκτνικές παρατηρήσεις και Υεωμρφικές επιπτώσεις στ φυσικό περιβάλλν Δ, Πaπaνaστασίυ"και Κ. Γάκη-Παπaναστaσ{υ**.. Γεωδυναμικό Ινστιτύτ, Εθνικό Αστερσκπεί Αθηνών, Αθήνα.. Τμέας Γεωγραφίας-Κλιματλγίας ΠανεπισττΊμισ Αθηνών, Αθήνα Περίληψη Την 15η luνίu 1995, κτστρφικός σεισμός μεγέθυς Μ 5 = 6.1 έπληξε την περιχή τυ Αιγίυ, καθώς και τις Υ'ότιες ακτές της Φωκιδας (περιχή Ερατεινής), πρκαλώντας 26 ανθρώπινα θύματα, αλλά και σβαρότατες υλικές ζημιές. Μετά την εκδήλωση τυ σεισμύ παρατηρήθηκε στ ύπαιθρ επιφανειακή διάρρηξη μήκυς περίπυ 5 km. μεταξύ τυ χωρίυ Ρδδάφνη στα Δυτικά και τυ Αιγίυ στα Ανατλικό, πυ παρυσίαζε καθδική κίνηση τυ πρς Βρά τεμάχuς της τάξης των 5 cm. Η κατανμή των μετασεισμών, καθώς και σχεδιασθείς μηχανισμός γένεης τυ κύριυ σεισμύ υμφωνύν με τα χαρακτηριστικά της παρατηρηθείσας επιφανειαkής διάρρηξης. Εκτός των σημαντικών υλικών καταστρφών κοι καταρρεύσεων κτιρίων, σεισμός πρκάλεσε σημαντικές επιπτώσεις στ φυσικό περιβόλλν. Κατά μήκς των ακτών της περιχής τυ Αιγίαυ, μεταξύ των εκβλών τυ Μεγανείτα και τυ Βυραικύ, καθώς και στην περιχή της Ερατεινής παρατηρήθηκαν δευτεργενή φαινόμενα, όπως εδαφικές ρωγμές, απκλλήσεις ακτών και ρευστπιήσεις εδαφών. Στυς ρεινύς όγκυς νότια τυ Αιγίυ, καθώς και στ/ν περιχή ταυ Βυρα-ίκύ ανα φέρθηκαν μικρής κλίμακας κατλιαθήσεις και πτώσεις βράχων. Abstract Οπ June 15, 1995, a catastrophic earthquake of magnitude M~ = 6.1 struck the area of Aigio. Tweπty-six persons were killed and serious damage was caused ίπ the broader area of Aigio city, as we!1 as at the northern coast of western Corinthiakos Gulf.

2 230 Οι υπόρχυσες πληρφριες για τυς σεισμύς τυ παρελθόντς αναφέρυν όη πρκάλεσαν σβαρές επιπτώσεις ΟΤΟ φυσικό περιβόλ λου. Σχεδόν σε όλυς απόυτύς παρατηρήθηκαν φαινόμενα ρευστπίησης εδαφών, εδαφικές ρωγμές, απκλήσεις ακτών καθώς κατλισθήσεις και πτώσεις βράχων στην ρεινή περιχή. ΕπΙαης αναφέρθηκε η παρυσία θαλασσίων κυμότων βαρύτητας (τσυνόμι). τα πία εμφανίστηκαν μερικό δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά τ σεισμό και επέτειναν τις καταστρφές ατην παραθαλάσσια ζώνη. Την 7η ΦεβρυαρΙu :28 τπική ώρα, θαλάσσι κύμα. τ πί δεν πρήλθε από σεισμό αλλά από υπθαλάσσια κατλίσθηση, πρσέβαλε την περιχή δυτικό τυ Αιγίυ μέχρι τν Ψαθόπuργ, KUρΙως σε έκταση 10 k.m εκατέρωθεν τυ ακρωτηρίυ Σαλμενίκς, καθώς και τις απέναντι ακτές της Στεράς Ελλάδας, πρκαλώντας ημντικότατες ζημιές (Γλανόπυλς κ.ά., 1964). Στ κρωτήρι Σαλμενίκς τα απτελέσματ ήταν ιδιαίτερ σβαρό και μια παραθαλάσια λωρίδα μή Koυς 440 m. και εύρυς 10-15m. βυθίστηκε 5 έως 44 m. κάτω από τη θάλασσ. Στην εργασία αυτή παρυσιάζντι τα γεωδυναμικά φαινόμενα πυ δημιυργήθηκαν από τ σεισμό της 15ης Ιυνίυ 1995, όπως αυτά παρατηρήθηκν και χαρτγραφήθηκαν στ ύπαιθρ. Ολες ι πρτηρήσεις συνδυάζνται με τις εισμσλγικές πληρφρίες για να ερμηνευθεί η δημιυργια τυς και η κατανμή τυς, αλλά και να συναχθύν υμπεράσματα σχετικά με τη σεισμική επικινδυνότητα της περιχής. ΓεωλΟΥία Τεκτνική της Περιχής Ο Κρινθιακός κόλπς ειναl μία ασυμετρη τεκτνική τάφρς στην πία η νότι ακτή ανυψώνεται. ενώ η βόρεια βυθίζεται. Αυτό επίσης γίνεται φανερό από τη μρφλγία της ακτγραμμής η πία ειναι απότμη και ευθεία στ νότ, ενώ στ βρρά είναι πλυχιδής με πλλές χερσνήσυς. Η γεωλγία και τεκτανική της περιχής έχει μελετηθει από πλλύς ερευνητές. Μεταξυ αυτών και ι Dufaure (1975) και Poulίmenos (1993). ΤΟ υ4nίλό ανάγλυφ τυ δυτικύ άκρυ της νότιας ακτής ριθετείται από μία σειρά κανανlκών ρηγμάτων τυ: Ψαθόπυργυ, τυ Αιγίυ και της ΕλΙκης. Τα χερσαία τμήματά τυς έχυν μήκς από 10 έως 25 k.m, ενώ πρς ανατλάς συνεχιζνται μέσα στη θάλασσα (Σχ. 1), όπως πιστπιήθηκε και από υπθαλάσσιες έρευνες τυ ΕΚΘΕ. Η μέση διεύθυνσή τυς είναι 8900 _1100 Α και κλίνυν πρς βρρά με κλιση 50" 600. Οι ίδιες μελέτες απκάλυψαν την ύπαρξη υπθαλάσσιυ ρήγματς

3 231 με τα ίδια χαρακτηριστικά ευρισκόμεν βρειότερα απ αυτό τυ Αιγίυ. Πρς τ νότ υπάρχυν παλαιότερα και πρφανώς λιγότερ ανενεργά ρήγματα (Λάκκας, Μαμυσιών) με τα ίδια χαρακτηριστικά. Νότια των καννικών ρηγμάτων, στα ανυψωμένα τμήματα, παρατηρύνται ασβεστλιθικές ράχεις (Σχ. 1). Ανάμεσά τυς ευρίσκνται Πλει - Πλειστκαινικά ιζήματα, όπως συνεκτικπιημένες μάργες, ψαμμίτες και κρκαλπαγή, καθώς και απθέσεις αλλυβιακών ριπιδίων. ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ r:-:::::l Oλoκqιν ι κες L.::.::.::.;,;J ατιo~σeις Γ"Ι Πλειo!tλειστO L...J -.ω.ι νι...,ές απ..5εσεις ι::c::j nρo-n~ L---l.J νt u It Skm Σχ. 1. Απλπιημένς Γεωλγικός χάρτης της ευρύτερης περιχής τυ Αιγίυ στν πί επίσης εικνίζνται και τα κυριότερα ρήγματα. Ο σεισμός της 15ης lυvίυ και η Μετασεισμική Ακλυθία Ο κύρις σεισμός μεγέθυς M s =6,1 συνέβη την 02: 15 τπική ώρα (00: 15 GMT) χωρίς πρσεισμική δραστηριότητα. Ο μεγαλύτερς μετασεισμός μεγέθυς 5,7 συνέβη 15 λεπτά μετά. Τ επίκεντρ τυ κύριυ σεισμύ τπθετείται στ θαλάσσι χώρ (Σχ. 2) τυ Κρινθιακύ κόλπυ πλύ κντά στις ακτές της Φωκίδας, σε απόσταση 17 km βρειανατλικά της πόλης τυ Αιγίυ, ενώ τ βάθς τυ είναι της τάξης των 15 k m περίπυ (Papan astassiou et al., 1995). Στην περιχή Ερα τεινή ς παρατηρήθηκε μικρύ ύψυς θαλάσσι κύμα βαρύτητας.

4 232 Η χωρική κατανμή των επικέντρων των μετασεισμών, ι πίι καταγράφηκαν από τπικό δίκτυ τυ Γεωδυναμικύ Ινστιτύτυ παρυσιάζεται να εκτείνεται σε διεύθυνση ΒΑ - ΝΔ βόρεια των ακτών της Πελπννήσυ με βάθη τα πία αυξάννται από την Πελπόννησ πρς τη Στερεά Ελλάδα (Σχ. 2). Τ σύνλ σχεδόν των μετασεισμών ευρίσκεται σε βάθη μικρότερα των 20 km. Ν Q "άδ, < 5 km Ο rιάδs 5-15 km Δ ~άδs > 15 km Σχ. 2. Χωρική κατανμή των επικέντρων των μετασεισμών της 15ης Ιυνίυ Από τη σχέση τυ επικέντρυ τυ κυρίυ σεισμύ και της κατανμής των μετασεισμών γίνεται φανερό ότι η μετασεισμική δραστηριότητα επεκτάθη κυρίως πρς τα Δυτικά και Ντιδυτικά τυ κύριυ σεισμύ. Ο εστιακός μηχανισμός πυ σχεδιάστηκε για τν κύρι σεισμό (Σχ. 2) αντιστιχεί σε καννική διάρρηξη. Τα επίπεδα των ρηγμάτων έχυν διευθύνσεις Ν104 0 Α και Ν110 0 Α με κλίσεις 56 0 ΝΔ και 35 0 ΒΑ, αντίστιχα. Τ δεύτερ ρηξιγενές επίπεδ ευρίσκεται σε πλύ καλή συμφωνία με τα χαρακτηριστικά τυ ρήγματς τυ Αιγίυ. Σεισμτεκτνικές IΙαρατηρήσεις και Γεωμρφικές επιπτώσεις ι. Επιφανειακή Διάρρηξη Αμέσως μετά τν κύρι σεισμό, η επικεντρική περιχή εξετάστηκε λεπτμερώς για την εύρεση και χαρτγράφηση εδαφικών διαρρήξεων πυ πρκλήθηκαν από την επιφανειακή εκδήλωση της δραστηριπίησης

5 233 κάπιυ από τα ρήγματα της περιχής. Κατά μήκς των ρηγμάτων της Ελίκης και τυ Ψαθόπυργυ δεν παρατηρήθηκε καμμία επιφανειακή δραστηριπίηση, όμως κατά μήκς τυ καννικύ ρήγματς τυ Αιγίυ χαρτγραφήθηκε εδαφική διάρρηξη με μέση διεύθυνση Ν Α (Σχ. 3). Η διάρρηξη αυτή απτελείται από ανιχτή εδαφική ρωγμή, τ βόρει τμήμα της παρυσίαζε καθδική κατακόρυφη κίνηση 5 περίπυ εκατστών (Φωτ. 1). Τ συνλικό μέρς της διάρρηξης ήταν περίπυ 5 km. και παρατηρήθηκε ανάμεσα στ χωριό Αγις Κωνσταντίνς στα δυτικά και της περιχής Σταφιδάλωνα. πυ ευρίσκεται στ ανατλικό τμήμα τυ Αιγίυ, στα Ανατλικά. Κ Ο Ρ Ι Ν Θ ι..q"o[" Β 47 ΎΠΟΜΝΗΜΑ ~ EδαΨΙK(~ ρωγμές ~ AΠOKoλλήoει~ ακτιύν ~,.., Ρευ τπίηη εδαφών ~..ι.. Επιφανειακή διάρρη gη Ο 2 )~m Σχ. 3. Χάρτης τν πί παρυσιάζνται ι σεισμτεκ ίονlκές παρατηρήσεις και ι γεωμρφικές επιπτώσεις τυ σεισμύ της 15ης lυνίυ 1995.

6 234 Φωτ. 1. Εδαφική ρωγμή, κατακόρυφης κίνησης 5 cm πυ παρατηρήθηκε σε διάφρες θέσεις κατά μήκς τυ ρήματς τυ Αιγίυ. Κατασκευές ι πίες ευρέθηκαν πάνω στην εδαφική διάρρηξη υπέστη σαν σβαρότατες ζημιές, όπως η ΕΒΟ και ι κατάρρευση τυ Διικητηρίυ της σβαρότατες ζημιές στ εργστάσι "Κυνινιώτης» (περιχή Αγίυ Κωνσταντίνυ), η κατάρρευση μνόρφης ικίας στην περιχή Μυρτιάς (Δυτικά τυ Αιγίυ), τ Υπλιμεναρχεί τυ Αιγίυ, και κατικίες στην περιχή των Σταφιδάλωνων τυ Αιγίυ. Οι σβαρότερες υλικές ζημιές στην περιχή τυ Αιγίυ και στα περίxωρα' παρυσιάζυν αυξημένη συγκέντρωση κατά μήκς της ακτγραμμής τυ Αιγίυ, διεύθυνση η πία αντιστιχεί με την παρατηρηθείσα εδαφική διάρρηξη και η πία συμπίπτει με αυτή τυ ρήγματς τυ Αιγίυ. Λεπτμερής σεισμτεκτνική μελέτη τυ δυτικύ Κρινθιακύ κόλπυ (Rigo, 1994), έδειξε ότι τα ενεργά ρήγματα τυ Αιγίυ, της Ελίκης και τ ντιότερα ευρισκόμεν των Μαμυσιών δεν συνεχίζνται ανεξάρτητα μεταξύ τυς στ βάθς, αλλά στα 1Ο km. περίπυ συνδένται με μία ενεργή ζώνη η πία βυθίζεται με μικρή κλίση πρς τ Βρά (Σχ. 4). Η ζώνη αυτή ριθετεί την επιφανειακή σεισμικότητα της περιχής έτσι ώστε η πλεινότητα των σεισμών να παρατηρείται στ χώρ πυ ευρίσκεται πάνω απ' αυτήν, ενώ τα μεγαλύτερα εστιακά βάθη παρατη

7 Ν Β 5 10 km Καλάβρυτα,~ ~ ~, 7 '\ Ι 10km Ι σ - Koριν~ιαxός κόλτις - -- ~~'r--~--- ~ r' '" ~"'ι.,' ~_" j/ " q,r.ιι..-_... dj ~~:β? ~ 00 - ~ ~M1~",,, <f) σ "0 ρ ~ Πλ ε ιτιλειστχαινιχά ι~ήματα Σχ. 4. Γεωδυναμικό μντέλ πυ παρυσιάζει την σχέση σεισμικότητας και ενεργών ρηγμάτων στην περιχή Αιγίυ. Ι\.) ω (]Ι

8 236 ρύνται πρς την πλευρά της Στερεός Ελλάδας. Η υπθαλάσσια ρηξιγενής ζώνη βόρεια απ τ Αίγι. πυ εντπίσθηκε μετά απ τν σεισμό απ τ ΕΚΘΕ, εντόσεται και αυτή στ γεωδυναμικό αυτό μντέλ. Την εικόνα αυτή παρυσιάζει και η κατακόρυφη κατανμή των μετασεισμων. Σύμφωνα με τ μντέλ αυτό, κυριας σεισμός της 15ης lυ νίu 1995 συνέβη στην ενεργή αυτή ζώνη κάτω από τα παράλια της Φωκίδας σε βάθς 12-15km. Η σεισμική ενέργεια πυ ελευθερώθηκε, ακλύθησε στη διαδρμή της πρς την επιφάνεια τα ρήγματα της βόρειας nελπννήσu, κυρίως τ ρήγμα τυ Αιγίυ κατά μήκς τυ πίυ παρατηρήθηκε η επιφανειακή διάρρηξη,και συγκεντρώννται ι KUριότερες υλικές ζημιές, πιθανόν δε κι τ ευρισκόμεν βρειότερα σπ αυτό υπθαλόσσι ρήγμα. Τη δραστηριπίηση των δυ αυτών ρήγματων, επιβεβαιώνει και μεγόλς αριθμός μετασεισμών με μικρό βόθς (.Σχ. 2) πυ παρατηρείται βόρεια απ'αυτό. Μικρό μέρς της σεισμικής ενέργειας πρέπει να ακλύθησε τ ρήγμα της Ελίκης, υπόθεση η πία επιβεβαιώνεται από την υπαρξη μετασεισμών με μικρό βάθς νότια από τ ρήγμα τυ Αιγίυ. χωρίς όμως να είναι αρκετή ώστε να εμφανισει στ ρήγμα της Ελίκης επιφανειακή διόρρηξη. Όμως στη ζώνη βόρεια απ'αυτό παραηιρήθηκαν φαινόμενα ρευστπιησης, εδαφικών ρωγμών και απκλλήσεις ακτών. ΙΙ. Ρευστπιι'ισεις Εδαφών Τ φαινόμεν αυτό παρατηρείται σε έδαφς πυ συνίσταται από λεπτόkokko υλικό με υψηλrί αναλγία όμμυ και νερυ και εξ αιτιας ισχυρής σεισμικής ταλόντωσης. χόνεl τη συνoxrί τυ και συμπεριφέρεται στιγμια(α σαν ρευστό. ΤΟ ρευστπιημέν έδαφς είτε εκτινάσσεται και δημιυργυνται χαρακτηριστικές μρφές μικρών κώνων λόσπης, είτε καθιζόνει και δημιυργυνται τπικό βυθίσματα. Φαινόμενα ρευστπίησης παρατηρηθηκαν σε πλλό σημεία κατό μήκς της παραλιακής ζώνης από τ ακpωlήpιo Αβυθς στα δυτικό μέχρι τ αkpωlήpιo Τρυπιό στα ανατλικό, όπως στις εκβλές τυ Μεγανείτα, στ Ναυταθλητικό Ομιλ Αιγίυ, στ χώρ τυ βιλγικύ καθαρισμύ των λυμότων τυ Αιγίυ, στις εκβλές τυ ΚερυνΙτη και στις εκβλές τυ Βυραϊκυ (αkpωlήpιo Τρυπιό) (Σχ. 3) Εδαφικές ΡωΥμές Παρατηρήθηκαν να ακλυθύν σχεδόν συστηματικό διεύθυνση παρόλληλη της ακτής και κυρίως φείλνται στην καθ(ζηση των χαλαρών ιζημότων.

9 237 Χαρτγραφήθηκαν σε πλλά σημεία της παραλιακής ζώνης (Σχ. 3) όπως στ ακρωτήρι Αβυθς, στ Ναυταθλητικό Ομιλ Αιγίυ, στ χώρ τυ βιλγικύ καθαρισμύ των λυμάτων, στ λιμάνι τυ Αιγίυ, στν υδρβιότπ της Αλυκής, στις παραθαλάσσιες περιχές Τεμένης, Βαλιμίτικων, Ριζόμυλυ, Νικλέίκων, Ρδιάς και Ελαιώνα, καθώς και στις εκβλές τυ Κερυνίτη και στ ακρωτήρι Τρυπιάς. IV. Απκλλήσεις Ακτών Συχνά στις παράκτιες περιχές, συνδυασμός υπθαλάσσιυ ανάγλυφυ με μεγάλη κλίση και παραθαλάσσιας ζώνης απτελύμενης από χαλαρά υλικά έχει σαν απτέλεσμα αρκετές δεκάδες τετραγωνικών μέτρων παραλίας να λισθήσυν στη θάλασσα και η ξηρά να μεταβληθεί μόνιμα σε πυθμένα θάλασσας. Φωτ. 2. Καταβύθιση της ακτης στην παραλία των Νικλίικων. Τέτια φαινόμενα παρατηρήθηκαν (Σχ. 3) στις εkβoλtς τυ Μεγανείτα, όπυ απσπάστηκε τμήμα ακτής 170 μέτρων και πλάτυς 1Ο μέτρων. Στην παραλία των Νικλαίίκων, όπυ καταβυθίστηκε ακττί μήκυς

10 rιεpίπoυ μέτρων και πλότυς 15 μέτρων (Φωτ. 2). Μεταξύ της νέας ακτής και της θάλασσας. παρτηρήθηκε υψμετρική διαφρά 1,5 περίπυ μέτρων. Τέλς, στ ακρωτήρι ΤΡUπιάς απσπάστηκε έκταση μή~ κuς 170 μέτρων ιι;αι πλάτυς μέτρων. Τ φαινόμεν"ενισχύθηκε στη θέση αυτή από τν πλύ χαλαρό χαρακτήρα των απθέσεων πυ ντιστιχύν στις εκβλές τυ Βυρϊκυ. ν. Κιτλιαβι'ιαεις-ΠτώαειςΒράχων Στυς ρεινούς όγκυς νότια τυ Αγίυ Κωνσταντίνυ κι στην κιλάδα τυ Βuραϊκύ, λίγ πριν την έξδό τυ στην πεδινή ζώνη, ovo φέρθηκαν μικρής έκτασης κατλισθήσεις κοι πτωσεις βράχων. Συμπερόσματα Ο Κρινθιακός κόλπς, όπως είναι γνωστό, είναι μία περιχή με υψηλή σεισμικότητα. ΤΟ χαρακτηριστικό στην περιχή αυτή σπό την εκδήλωση ισχυρών σεισμών δεν είναι μόν ι επιπτώσεις πυ παρατηρούνται στις κατασκευές, αλλό και στ φυσικό περιβόλλν. Αυτές φείλνται στην επιφανειακή εμφόνιση ταυ σεισμγόνυ ρήγματς με τη μρφή της επιφανειακής διόρρηξης, τη δημιυργία θαλόσcιων t<υμότων, καθώς και δευτεργενώνγεωδυναμικών φαινμένων, όπως εδαφικές ρωγμές, ρευστοποίηση εδαφών, απσπόσεις ακτών και κατλισθήσεις και πτώσεις βρόχων. Η εμφόνιση όλων αυτών των φαινμένων ευνειται τόσ από την ιδιαίτερη μρφλο'1\α τυ, δηλαδή αυτή της κλειστής λεκόνης, όσ και από τη χαλαρή δμή των Τεταρτγενών σχηματισμών και την απότμη μρφλγία των ντίων ακτών τυ. Τ σεισμτεκτνικό μντέλα τ απία παρυσιόστηκε για τ δυτικό όκρ τυ Κρινθιακύ κόλπυ, δηλαδή η ενπίηση των επιφανειακών ρηγμότων σε ενεργή σεισμγενή ζώνη η πία βρίσκετσι στ βόθς, έχει σαν πτέλεσμα να πλλαπλσσιόζνταιι κατσστρφικές συνέπειες των μεγόλων σεισμών, καθώς με ένα τέτι σύστημα ενεργών ρηγμότων, η πελευθερύμενη σεισμική ενέργεια δραστηριπιεί περισσότερα τυ ενός ρήγματα και επμένως επηρεόζει πλύ μεγαλύτερη περιχή. Αν και σεισμός της 15ης lυνίυ 1995 δεν ήταν ιδισίτερα σφδρός, τ μέγεθς κι η έκταση των t;πιπτώσεων πυ παρτηρήθηκαν στ φυ σικό περιβόλλν, μας δίνυν μία εικόνα για τ μέγεθς των φαινμένων πυ πρέπει να σημειώθηκαν από τυς πλύ σφδρύς σεισμύς πυ

11 239 αναφέρεται ότι σημειώθηκαν στυς ιστρικύς χρόνυς, δηλαδή αυτί τυ 373 Π.Χ. και 1861, ενώ μας επιτρέπει να εκτιμήσυμε και τ βαθμό των καταστρφών πυ είναι δυνατό να παρατηρηθύν από την εκδήλωση ενός μελλντικύ σφσδρu σεισμu. Για τυς λόγυς αυτύς επιβόλλεται η λεπτμερής μρφλγική μελέτη των ακτών όλυ τυ ΚρινθικU κόλπυ και με τη χρησιμπίηση διόφρων σεναρίων φυσικών κατατρφων, όπως σεισμί, θαλόσσια κύματα, κατλισθήσεις, κ.λπ., να εκτιμηθύν ι πιθανές επιπτώσεις τυς, ώστε να εκπνηθύν σχέδια για την αντιμετώπισή τυς. ΒιβλΙΟΥραφία Γαλανόπυλς, Α., Δελήμπασης, Ν., και Κμνηνόκης, Π. (1964). Θαλόσσιν κύμα εκ κατλισθήσεως όνευ σεισμικής διεγέρσεως. Ann. Geol. Pays Helleniques, 16, Galanopoulos, Α. (1960). Α catalogue ΟΙ shocks with 10 ~νl ΟΓ Μ ~5 10r the years Seismological Laboratory, University ΟΙ Athens. Galanopoulos, Α. (1961). Α catalogue ΟΙ shocks with 10 ~ νll 10r the years ΡΓίΟΓ to Seismological Laboratory, University ΟΙ Athens. Dufaure, J.J., Le relief du peloponnese. These d'etat, Paris. Marinatos, S. (1960). Α submerged town ΟΙ classical Greece. Archaeology, 113, Mouyaris, Ν., Papastamatiou, D. and Vit3.-Finzi, C. (1992). The Helice 1ault. Terra Ννθ, 4, Παπαζόχς, Β.Κ. και Παπαζόχυ, Κ.Β. (1989). Οι σεισμί στην Ελλόδα. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλνίκη. Papanastassiou, D., Baskoutas J., Makaris Ο., Panopoulou G. and G. Stavrakakis. (1995). Preliminary results Τ the catastrophic earthquake ΟΙ the June 15, 1995 at Aigio (Ν. Peloponnesus) (1996). Πρακτικό τυ Symposium π the Seismicity π the Carpatho Balcan Region", Σεπιέμβρις 17-20, 1995, Αθήνα, ειδική έκδση της Ελληνικής Γεωλγικής Εταιρείας Ν 6, Poulimenos, G. (1993). Tectonics and sedimentation ίπ the western Corinth graben. Ν. Jb. Geol. Palaeont. Mh. 10, Rigo, Α. (1994). Ι::tude sismotectonique et geodesique du Gol1e de Corinthe (Grece). These de Doctorat de Ι' Universite Paris νll. Schmidt, J. (1879). Studien uber erdbeben, LeIpzig,