Αςκενισ με ΔΜΣ 32 kg/m 2 Διαιτθτικζσ ςυςτάςεισ. Μ. Γιαννακοφλια Αναπλθρϊτρια Κακθγιτρια Τμιμα Επιςτ. Διαιτολογίασ Διατροφισ Χαροκόπειο Ρανεπιςτιμιο

Transcript

1 Αςκενισ με ΔΜΣ 32 kg/m 2 Διαιτθτικζσ ςυςτάςεισ Μ. Γιαννακοφλια Αναπλθρϊτρια Κακθγιτρια Τμιμα Επιςτ. Διαιτολογίασ Διατροφισ Χαροκόπειο Ρανεπιςτιμιο

2 Ρεριςτατικό κ. ΚΡ, 61 ετϊν, ςυνταξιοφχοσ Ραραπομπι από καρδιολογικό ιατρείο με ςκοπό τθ βελτίωςθ του βάρουσ Ιατρικό Ιςτορικό: Στεφανιαία νόςοσ αγγειοπλαςτικι Σακχαρϊδθσ διαβιτθσ τφπου 2 Υπζρταςθ Υπερτριγλυκεριδαιμία Υπερουριχαιμία Φαρμακευτικι αγωγι για όλα τα παραπάνω

3 Διαδικαςία διατροφικισ φροντίδασ Αξιολόγθςθ διατροφικισ κατάςταςθσ Εκτίμθςθ διατροφικϊν προβλθμάτων Κακοριςμόσ ςτόχων διατροφικισ παρζμβαςθσ Σχεδιαςμόσ και Εφαρμογι διατροφικισ παρζμβαςθσ Αξιολόγθςθ των αποτελεςμάτων τθσ διατροφικισ φροντίδασ

4 Διαδικαςία διατροφικισ φροντίδασ Αξιολόγθςθ διατροφικισ κατάςταςθσ Εκτίμθςθ διατροφικϊν προβλθμάτων Κακοριςμόσ ςτόχων διατροφικισ παρζμβαςθσ Σχεδιαςμόσ και Εφαρμογι διατροφικισ παρζμβαςθσ Αξιολόγθςθ των αποτελεςμάτων τθσ διατροφικισ φροντίδασ

5 Αξιολόγθςθ διατροφικισ κατάςταςθσ Ανκρωπομετρικά ςτοιχεία και ςφςταςθ ςϊματοσ Ιατρικό ιςτορικό Αξιολόγθςθ πικανϊν αιτιολογικϊν παραγόντων Αξιολόγθςθ μεταβολικϊν επιπλοκϊν Αξιολόγθςθ διατροφικϊν και ςχετικϊν με τθν άςκθςθ παραμζτρων Ιςτορικό ςωματικοφ βάρουσ Διαιτθτικζσ ςυνικειεσ και διαιτθτικι πρόςλθψθ Συνικειεσ άςκθςθσ Κινθτοποίθςθ και διάκεςθ για αλλαγι ADA JADA 2009

6 Κοσ ΚΠ Ανκρωπομετρία: Β: 94 kg, Y: 1,70 m, ΔΜΣ: 32,5kg/m 2 Δεν κζλει να μετρθκεί θ περιφζρεια μζςθσ. Ιατρικό Ιςτορικό: Στεφανιαία νόςοσ Σακχαρϊδθσ διαβιτθσ τφπου 2 Υπζρταςθ Υπερουριχαιμία Φαρμακευτικι αγωγι για όλα τα παραπάνω Ιςτορικό βάρουσ 18 ζτθ ςιμερα: ςταδιακι αφξθςθ, από kg. Δεν δθλϊνει εμπειρία με δίαιτεσ.

7 Κοσ ΚΠ Ανάκλθςθ 24ϊρου: 8:00 1 καφζσ ελλθνικόσ, διπλόσ 11:00 1 μιλο 2 φζτεσ ψωμί χωριάτικο με 2 κ.γλ μαργαρίνθ με φυτοςτερόλεσ/ςτανόλεσ 14:00 1 φζτα ψωμί χωριάτικο με 1 κ.γλ. φυτοςτερόλεσ/ςτανόλεσ 17:00 1 μανταρίνι 2 φρυγανιζσ 10 αμφγδαλα 20:00 2 ηελζ

8 Κοσ ΚΠ Μθ αντιπροςωπευτικι ανάκλθςθ 24ϊρου ερωτθματολόγιο ςυχνότθτασ κατανάλωςθσ τροφίμων 3 φροφτα/θμζρα 1 μεγάλθ ςαλάτα 6-8 φζτεσ ψωμί/θμζρα 6 ιςοδφναμα τυριοφ/θμζρα 1 μερίδα ψάρι/εβδομάδα 1-2 μερίδεσ κοτόπουλο/εβδομάδα 2-3 μερίδεσ κόκκινο κρζασ/εβδομάδα 2-3 μερίδεσ κραςί/θμζρα (άλλεσ μζρεσ 0 και άλλεσ 6-8) 1 γλυκό/2 μζρεσ Άλλεσ πλθροφορίεσ Μζτριεσ μερίδεσ φαγθτοφ 2-3 ζξοδοι/ εβδομάδα με παρζα

9 Κοσ ΚΠ Αξιολόγθςθ ςωματικισ δραςτθριότθτασ: ~ περπάτθμα/θμζρα Μεςθμεριανόσ φπνοσ: ~ 1,5 ϊρα Βραδινόσ φπνοσ: 24:00 7:30

10 Κοσ ΚΠ Αξιολόγθςθ ετοιμότθτασ: Ρολφ υψθλι Σε κλίμακα από 0-10: 9!!!

11 Διαδικαςία διατροφικισ φροντίδασ Αξιολόγθςθ διατροφικισ κατάςταςθσ Εκτίμθςθ διατροφικϊν προβλθμάτων Κακοριςμόσ ςτόχων διατροφικισ παρζμβαςθσ Σχεδιαςμόσ και Εφαρμογι διατροφικισ παρζμβαςθσ Αξιολόγθςθ των αποτελεςμάτων τθσ διατροφικισ φροντίδασ

12 Κοσ ΚΠ Διατροφικι διάγνωςθ

13 Ξζρουμε ότι: βάρουσ προιλκε από κετικό ενεργειακό ιςοηφγιο Σωμαηικό λίπος

14 Στθν κατάςταςθ τθσ παχυςαρκίασ μπορεί να είναι είτε ςε ενεργειακι ιςορροπία... Σωμαηικό λίπος Ενεργειακή πρόζληψη Ενεργειακή δαπάνη

15 ... είτε ςε κετικό ενεργειακό ιςοηφγιο Σωμαηικό λίπος

16 Στόχοσ: Αρνθτικό ενεργειακό ιςοηφγιο Σωμαηικό λίπος

17 Κοσ ΚΠ Διατροφικι διάγνωςθ: Θετικό ιςοηφγιο ενζργειασ, το οποίο προκφπτει από τθν μεγαλφτερθ από τισ ανάγκεσ ενεργειακι πρόςλθψθ και τθν ανεπαρκι ενεργειακι δαπάνθ, και εκδθλϊνεται με αυξθμζνο ςωματικό βάροσ. Ειδικά κζματα: Κατανάλωςθ ψωμιοφ Κατανάλωςθ αλκοόλ Ζξοδοι με παρζα

18 Διαδικαςία διατροφικισ φροντίδασ Αξιολόγθςθ διατροφικισ κατάςταςθσ Εκτίμθςθ διατροφικϊν προβλθμάτων Κακοριςμόσ ςτόχων διατροφικισ παρζμβαςθσ Σχεδιαςμόσ και Εφαρμογι διατροφικισ παρζμβαςθσ Αξιολόγθςθ των αποτελεςμάτων τθσ διατροφικισ φροντίδασ

19

20 Γενικι ςφςταςθ (ιςχυρι ζνδειξθ - υψθλοφ βακμοφ αξιοπιςτία) Συμβοφλεψε τα υπζρβαρα/παχφςαρκα άτομα που κα ωφελθκοφν από τθν απϊλεια βάρουσ να λάβουν μζροσ ςε ζνα 6μθνθσ διάρκειασ πρόγραμμα «τρόπου ηωισ» (lifestyle program) το οποίο κα τα βοθκιςει να προςκολλθκοφν ςε μία υποκερμιδικι δίαιτα και να αυξιςουν τθ ςωματικι τουσ δραςτθριότθτα, με τθ χριςθ ςτρατθγικϊν τροποποίθςθσ ςυμπεριφοράσ.

21 Διατροφικι παρζμβαςθ (ιςχυρι ζνδειξθ - υψθλοφ βακμοφ αξιοπιςτία) Επίτευξθ μειωμζνθσ ενεργειακισ πρόςλθψθσ Τεχνικζσ μείωςθσ: E προςλ < Ε δαπ ~ kcal/θμ για γυναίκεσ και kcal για άνδρεσ kcal/θμ. ι - 30% Κατά βοφλθςθ προςεγγίςεισ (χωρίσ ςυγκεκριμζνο ενεργειακό ςτόχο, που δθμιουργοφν ζλλειμμα ενζργειασ περιορίηοντασ/αποκλείοντασ ςυγκεκριμζνεσ ομάδεσ τροφίμων ι παρζχοντασ ςυγκεκριμζνα τρόφιμα) 2013 ΑΗΑ/ACC/TOS Obesity Guidelines

22 Ποικίλα διατροφικά ςχιματα μποροφν να επιτφχουν ενεργειακό ζλλειμμα και απϊλεια βάρουσ δίαιτεσ υψθλισ περιεκτικότθτασ ςε πρωτεΐνεσ (25-30%) χορτοφαγικοφ τφπου δίαιτεσ, με ςυγκεκριμζνο ςτόχο ενζργειασ δίαιτεσ χαμθλϊν κερμίδων, με ςυγκεκριμζνο ςτόχο ενζργειασ δίαιτα χαμθλισ περιεκτικότθτασ ςε υδατάνκρακεσ δίαιτεσ χαμθλισ περιεκτικότθτασ ςε λιπίδια δίαιτα χαμθλοφ γλυκαιμικοφ φορτίου χαμθλι ςε λίποσ, πλοφςια ςε γαλακτοκομικά δίαιτα δίαιτεσ με ςυγκεκριμζνθ αναλογία μακροκρεπτικϊν ςυςτατικϊν, με ςυγκεκριμζνο ςτόχο ενζργειασ μεςογειακοφ τφπου δίαιτα, με ςυγκεκριμζνο ςτόχο ενζργειασ δίαιτα μζςθσ περιεκτικότθτασ ςε πρωτεΐνεσ με παροχι τροφίμων παροχι γευμάτων με χαμθλό ι υψθλό γλυκαιμικό φορτίο, με ςυγκεκριμζνο ςτόχο ενζργειασ ςυγκεκριμζνεσ δίαιτεσ από τθν AHA και τθν EASD 2013 ΑΗΑ/ACC/TOS Obesity Guidelines

23 Παρζμβαςθ ςτθ ςωματικι δραςτθριότθτα (ιςχυρι ζνδειξθ - υψθλοφ βακμοφ αξιοπιςτία) Απϊλεια βάρουσ: αερόβια ςωματικι δραςτθριότθτα (όπωσ γριγορο περπάτθμα) 150 λεπτά/εβδ (ι 30 λεπτά/θμζρα τισ περιςςότερεσ μζρεσ τθσ εβδομάδασ) Ρεριςςότερθ ςωματικι δραςτθριότθτα, λεπτά/εβδ: για διατιρθςθ τθσ απϊλειασ βάρουσ (> 1 χρόνο) 2013 ΑΗΑ/ACC/TOS Obesity Guidelines

24 Κοσ ΚΠ Στόχοσ τθσ παρζμβαςθσ Από κοινοφ ςυμφωνία με τον αςκενι Μείωςθ του βάρουσ κατά 5-10% υκμόσ μείωςθσ: 0,5(-1) kg/εβδομάδα Δίαιτα: Κατά βοφλθςθ προςζγγιςθ ςε ζνα Μεςογειακό ςε γενικζσ γραμμζσ διατροφικό πρότυπο - με: Μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ ψωμιοφ ςε 3 φζτεσ/θμζρα Μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ τυριϊν ςε 1 ιςοδφναμο (30 g)/θμζρα Μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ γλυκϊν ςε 2 μερίδεσ/εβδ. Μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ αλκοολοφχων ποτϊν ςε 7 εβδ. (όχι πάνω από 2/γεφμα) Κατανάλωςθ κρζατοσ 1 φορά/εβδομάδα Σωματικι δραςτθριότθτα: 1 ϊρα περπάτθμα / θμζρα βιματα/θμζρα

25 Κοσ ΚΠ Ραρζμβαςθ 1 θ ςυνεδρία Συηιτθςθ για ςτόχουσ Κακοριςμόσ ςτόχων Ζμφαςθ ςε ςτόχο ψωμιοφ, τυριϊν και γλυκϊν κακϊσ και ςε ςτόχο ςωματικισ δραςτθριότθτασ Ραροχι διαιτθτικοφ «πλάνου» με ενδεικτικά γεφματα και εναλλακτικζσ Τροποποίθςθ κφριων γευμάτων: Ρρωινό, 1 κανονικό γεφμα και 1 μικρό γεφμα (γιαοφρτι +μιλο) Ραροχι 7ιμερου θμερολογίου αυτοκαταγραφισ για: βιματα, ψάρι, κόκκινο κρζασ, τυριά (και ποςότθτα), ψωμί (ποςότθτα), φροφτα, αλκοόλ

26

27 Κοσ ΚΠ Ραρζμβαςθ + 1 εβδομάδα 93,5 kg Επιτυχισ αυτο-καταγραφι ενίςχυςθ ςτόχων επίλυςθ προβλθμάτων (ζξοδοι, κλπ)

28

29 Κοσ ΚΠ Ραρζμβαςθ + 1 εβδομάδα 93,5 kg Επιτυχισ αυτο-καταγραφι ενίςχυςθ ςτόχων επίλυςθ προβλθμάτων (ζξοδοι, κλπ) + 3 εβδομάδεσ 91,5 kg βιματα/θμζρα ΟΚ με δίαιτα (ψωμί, τυριά, γλυκά) 1 μζρα «χαλαρι» + 7 εβδομάδεσ 88,5 kg βιματα - ΟΚ με δίαιτα (ψωμί, τυριά, γλυκά, επιτυχία με αντιςτροφι γευμάτων) Συηιτθςθ για νθςτεία του Ράςχα + 11 εβδομάδεσ 87,0 kg βιματα ΟΚ με δίαιτα λίγα κζματα με παςχαλινά γεφματα Ενίςχυςθ για άςκθςθ ςυηιτθςθ για 1-2 «χαλαρζσ» μζρεσ

30 Κοσ ΚΠ Απολογιςμόσ: Απϊλεια 7kg ι 7,5% ΔΜΣ: kg/m 2 Επίτευξθ ςτόχων δίαιτασ και ςωματικισ δραςτθριότθτασ Και... Χαροφμενοσ αςκενισ!

31 Κοσ ΚΠ Αλλά...

32 Κοσ ΚΠ Τθλεφϊνθςε για ακφρωςθ ραντεβοφ Ενεργι βοικεια με τθλεφϊνθμα για ςυνζχιςθ τθσ επικοινωνίασ, αλλά... Μεγάλθ ηθμιά!!! Και μετά... Εξαφάνιςθ...

33 Διαδικαςία διατροφικισ φροντίδασ Αξιολόγθςθ διατροφικισ κατάςταςθσ Εκτίμθςθ διατροφικϊν προβλθμάτων Κακοριςμόσ ςτόχων διατροφικισ παρζμβαςθσ Σχεδιαςμόσ και Εφαρμογι διατροφικισ παρζμβαςθσ Αξιολόγθςθ των αποτελεςμάτων τθσ διατροφικισ φροντίδασ

34 Κοσ ΚΠ Απολογιςμόσ: Απϊλεια 7kg ι 7,5% ΔΜΣ: kg/m 2 Επίτευξθ ςτόχων δίαιτασ και ςωματικισ δραςτθριότθτασ Και χαροφμενοσ αςκενισ. ο οποίοσ... δεν ολοκλιρωςε...

35 Παρακολοφκθςθ των αποτελεςμάτων τθσ διαδικαςίασ διατροφικισ φροντίδασ Στθν παχυςαρκία (όπωσ και ςτα περιςςότερα χρόνια νοςιματα): διατιρθςθ των αποτελεςμάτων Άρα: Διατιρθςθ τθσ απϊλειασ

36 Συςτθματικι αναςκόπθςθ και μετα-ανάλυςθ, μελζτεσ , τουλάχιςτον 1 χρόνο παρακολοφκθςθ Στουσ 6 μινεσ: 5,0-8,5 kg (5-9%) plateau Στουσ 12 μινεσ: ςτακεροποίθςθ *4,5 7,5 kg (4,8% - 8,0%)] Στα 2, 3, 4 χρόνια: 3-4 kg (3,0 4,3%) Franz et al. JADA 2007

37 National Weight Control Registry Συμπεριφορζσ των ατόμων με επιτυχι διατιρθςθ ςθμαντικισ απϊλειασ βάρουσ ( 13,6kg, 1χρόνο) Διατιρθςθ μεγάλθσ ςωματικισ δραςτθριότθτασ 90% αςκοφνται τουλάχιςτον 1 ϊρα/θμζρα 62% βλζπουν < 10 ϊρεσ/εβδ τθλεόραςθ Μείωςθ πρόςλθψθσ οριςμζνων τροφίμων «Ρεριοριςμζνθ δίαιτα» Τακτικι αυτοπαρακολοφκθςθ του ςωματικοφ βάρουσ 80% ηυγίηονται τουλάχιςτον 1 φορά/εβδ Τακτικι κατανάλωςθ κανονικϊν γευμάτων (~ 5 γεφματα-ςνακ τθν θμζρα) Κατανάλωςθ πρωινοφ 78% καταναλϊνουν πρωινό κακθμερινά Klem et al 1997, Wyatt et al 2003

38 Πλεσ οι ςυμπεριφορζσ που διλωςαν τα άτομα για τθ διατιρθςθ τθσ απϊλειασ Stubbs et al Obes Rev 2011

39 Μελζτθ MedWeight (medwight.hua.gr) Ενιςχυτικά ςτοιχεία διατιρθςθσ τθσ απϊλειασ βάρουσ : μεγάλθ αρχικι απϊλεια βάρουσ τακτικι ηφγιςθ: 1 φ./εβδ. άςκθςθ: περπάτθμα, 3 ϊρεσ/εβδ., και ζντονθ άςκθςθ (άνδρεσ), 2 ϊρεσ/εβδ. υγιεινό διατροφικό πρότυπο (άνδρεσ): αδρά επεξεργαςμζνα δθμθτριακά, γαλακτοκομικά χαμθλισ λιποπεριεκτικότθτασ, όςπρια κατανάλωςθ πρωινοφ ςτο ςπίτι (άνδρεσ) εναςχόλθςθ με παραςκευι φαγθτοφ (άνδρεσ) καλι ποιότθτα φπνου κοινωνικι υποςτιριξθ με τθ μορφι επαίνων, ενεργοφ ςυμμετοχισ Επιβαρυντικά junk διατροφικό πρότυπο: junk food, αναψυκτικά, αλλαντικά, επεξεργαςμζνα δθμθτριακά κοινωνικι υποςτιριξθ με τθ μορφι υπενκυμίςεων/υποδείξεων εξωτερικι εςτία του ελζγχου Karfopoulou et al. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism 2014, Anastasiou et al. Behaviour Research and Therapy 2015, Karfopoulou et al. Journal of Behavioral Medicine 2016, Karfopoulou et al. European Journal of Nutrition 2016, Brikou et al. British Journal of Nutrition 2016

40 Κοσ ΚΠ Τελικά, πζτυχε θ παρζμβαςθ ςτον κο ΚΡ;;

41 Στθν παχυςαρκία, θ παρζμβαςθ ΔΕΝ τελειϊνει με τθν απϊλεια του βάρουσ.

42 Πρόγραμμα διατιρθςθσ τθσ απϊλειασ Διάρκεια; Συχνότθτα; «Κατά πρόςωπο» ι «μζςω διαδικτφου» webbased programs Συςτάςεισ για τθ διατιρθςθ τθσ απϊλειασ;

43 Συμπεριφορζσ/τεχνικζσ/προγράμματα απϊλειασ Συμπεριφορζσ/τεχνικζσ/προγράμματα διατιρθςθσ

44 Σασ ευχαριςτϊ Oskar Schlemmer ( ) Bauhaustreppe (Bauhaus Stairway),1932 Museum of Modern Art, New York