MEMORIA ANEXOS A LA MEMORIA. Anexo I. Puntos de medida. Anexo II. Táboas de medidas. Anexo III. Mapas de ruído. Anexo IV. Fichas técnicas.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "MEMORIA ANEXOS A LA MEMORIA. Anexo I. Puntos de medida. Anexo II. Táboas de medidas. Anexo III. Mapas de ruído. Anexo IV. Fichas técnicas."

Transcript

1 ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA PROMOTOR: ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS CO FINANCIAMENTO DA XUNTA DE GALICIA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

2 ÍNDICE ANEXOS A LA Anexo I. Puntos de medida. Anexo II. Táboas de medidas. Anexo III. Mapas de ruído. Anexo IV. Fichas técnicas. ÍNDICE

3 ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

4 ÍNDICE 1 INTRODUCIÓN LEXISLACIÓN DE APLICACIÓN O RUIDO NO AMBIENTE INDUSTRIAL O OÍDO HUMANO PERDA DE AUDICIÓN CRITERIOS DE EXPOSICIÓN AO RUÍDO MEDIOS TÉCNICOS. MEDIDAS CORRECTORAS METODOLOXÍA E ÁMBITO DE ESTUDO IDENTIFICACIÓN DE POSTOS DE TRABALLO CON EXPOSICIÓN AO RUÍDO15 6 ANÁLISE DAS INSTALACIÓNS EXISTENTES EXPLOTACIÓN EXPLOTACIÓN CONDICIONES ACÚSTICAS INICIAIS DEFINICIÓNS MÉTODOS DE ENSAIO INSTRUMENTACIÓN NIVEIS DE RUÍDO EXPLOTACIÓN EXPLOTACIÓN TEMPOS DE REVERBERACIÓN VALORES DE EXPOSICIÓN AO RUÍDO COA ADOPCIÓN DE MEDIDAS PREVENTIVAS E SEN ELAS EXPOSICIÓN AO RUIDO SEN MEDIDAS PREVENTIVAS EXPOSICIÓN AO RUIDO COAS MEDIDAS PREVENTIVAS ACTUAIS CONDICIÓNS PARA A REDUCIÓN DE RUÍDO SOLUCIÓNS CONSTRUCTIVAS DE TRATAMENTO ACÚSTICO EXPLOTACIÓN CORTADORAS: INSTALACIÓN DE CABINAS ACÚSTICAS LABRADORES: INSTALACIÓN DE PANTALLA ACÚSTICA CORTADORAS: INSTALACIÓN DE TRATAMENTO ABSORBENTE ÍNDICE

5 9.2.4 VARIOS EXPLOTACIÓN CORTADORAS: INSTALACION DE APANTALLAMENTOS ACÚSTICOS LABRADORES: INSTALACIÓN DE PANTALLA ACÚSTICA CORTADORAS: INSTALACIÓN DE TRATAMENTO ABSORBENTE LABRADORES: INSTALACIÓN DE TRATAMENTO ABSORBENTE VARIOS CONCLUSIÓNS PLAN DE ACCIÓN VALORACIÓN ECONÓMICA ÍNDICE

6 1 INTRODUCIÓN A importancia do sector da lousa en Galicia é un feito evidente, sendo a nosa comunidade a primeira comunidade de España en produción de lousa cunha cifra próxima ao 60% da produción nacional. A serie de procesos aos que se somete a lousa para obter produtos finais de interese comercial, motivan que os traballadores deste Sector estean expostos a unha serie de riscos que poden ser especialmente nocivos para a súa saúde, sendo a exposición dos traballadores a elevadas frecuencias de ruído un dos riscos mais comúns e problemáticos nas naves de elaboración de lousa. A exposición a niveis elevados de ruído pode dar lugar a alteracións auditivas, tanto temporais (fatiga auditiva) como permanentes (perdas de audición). Ademais o danos do ruído non se limitan simplemente ao oído, tamén poden derivar en problemáticas a nivel motor, endocrino, inmunitario, psicosocial, etc De acordo co Real decreto 286/2006, de 10 de marzo, sobre a protección da saúde e a seguridade dos traballadores contra os riscos relacionados coa exposición ao ruído, os traballadores no deberán estar expostos en ningún caso a valores superiores ao valor límite de exposición. A ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS (AGP) como entidade que agrupa a máis de sesenta empresas do sector da lousa galego, é consciente da problemática existente neste sector no tocante ás emisións de ruído polo que traballa na busca de minimizar as enfermidades auditivas nas fábricas do Sector da lousa. Por tanto, o obxecto do presente ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES elaborado pola empresa INGESYMA 2006 S.L.U. para a ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS, é o análise das condicións acústicas, as fontes de ruído existentes e as medidas correctoras actuais, en dúas naves de elaboración de lousa de Galicia, coa finalidade de identificar as zonas máis críticas, deseñar solucións que permitan reducir os niveis de ruído existentes nelas e así poder evitar as enfermidades auditivas dos traballadores do sector da lousa. PÁXINA 1

7 Para a realización do estudo inicialmente analizarase como inflúe o ruído industrial na saúde auditiva do traballador, os criterios de exposición ao ruído para a prevención das enfermidades auditivas, e os medios técnicos empregados para evitalas. Asemade comprobaranse os niveis de exposición diaria ao ruído para cada un dos postos de traballo de ambas empresas estudadas, sen a aplicación de medidas preventivas e tamén coa aplicación das medidas actuais, para así obter o grado de idoneidade das mediadas preventivas existentes en materia de ruído. Unha vez coñecidas as condicións acústicas existentes en ambas naves de elaboración de lousa, farase unha proposta coas solucións plantexadas tanto a nivel técnico como económico. Unha vez obtidos e examinados os resultados, niveis de ruído xerados no interior das naves debido ao proceso de transformación da lousa así como a resposta dos propios recintos ante os niveis de ruído xerados no seu interior e o nivel de adecuación dos sistemas de protección auditiva actuais en base aos niveles de exposición ao ruído de cada ocupación, deseñaranse aquelas solucións máis adecuadas para a redución dos niveles sonoros, tendo en conta as condicións específicas do tipo de industria, a produción e mantemento da maquinaria. Os datos obtidos permitirán, por tanto, obter conclusións respecto á situación das dúas naves tipo do sector da lousa que se estudarán, e que a priori poderían servir como base para minimizar as enfermidades auditivas en outras fábricas do sector da lousa, tendo en conta evidentemente as particularidades concretas de cada unha delas. PÁXINA 2

8 2 LEXISLACIÓN DE APLICACIÓN Para a realización do presente estudo tívose en conta a seguinte lexislación de aplicación: - Norma UNE-EN ISO :2008 Medida in situ do tempo de reverberación. Recintos ordinarios. - Norma UNE-EN ISO 11200:2010 Acústica. Ruído emitido por máquinas e equipos. Guía de utilización de las normas básicas para la determinación de los niveles de presión acústica de emisión no posto de traballo e noutras posicións especificadas. - UNE-EN ISO 11202:2010 V2. Acústica. Ruído emitido por máquinas e equipos. Medición dos niveis de presión acústica de emisión no posto de traballo e noutras posicións especificadas. - UNE-EN ISO :1997. Práctica recomendada para o deseño de lugares de traballo con baixo nivel de ruído que conteñen maquinaria. Parte 1: Estratexias de control do ruído. - UNE-EN ISO :1997. Práctica recomendada para o deseño de postos de traballo con baixo nivel de ruído que conteñen maquinaria. Parte 2: medidas de control del ruído. - UNE-EN ISO :1999. Práctica recomendada para o deseño de lugares de traballo con baixo nivel de ruído que conteñen maquinaria. Parte 3: Propagación do son e predición do ruído en recintos de traballo. - REAL DECRETO 286/2006, de 10 de marzo, sobre a protección da saúde e a seguridade dos traballadores contra os riscos relacionados coa exposición ao ruído. PÁXINA 3

9 3 O RUIDO NO AMBIENTE INDUSTRIAL Analizarase neste apartado como inflúe o ruído industrial na saúde auditiva do traballador, os criterios de exposición ao ruído para a prevención das enfermidades auditivas, concretamente para a perda auditiva no ambiente industrial, e os medios técnicos utilizados para evitala. 3.1 O OÍDO HUMANO O oído humano é unha das máis intricados e complexos estruturas mecánicas no corpo. Como se mostra na figura 2, o oído consta de tres principais partes: 1. O oído externo, que consiste no pavillón auricular ou a orella visible, que actúa como unha bucina para recoller o son, e a canle auditiva, que remata pola membrana timpánica ou tímpano. 2. O oído medio, o que implica tres osiños: martelo, bigornia, e estribo. Estes ósos do oído medio serven para transformar as variacións de presión do aire no oído externo en movemento mecánico. O trompa de Eustaquio no oído medio serve para igualar a presión entre os volumes do oído externo e interno. 3. O oído interno, que contén as canles semicirculares, o fluído xiroscopio asociada co mantemento do equilibrio do corpo, e a cóclea ou caracol, que analiza, converte e transmite a información sobre o son dende o oído externo ata o cerebro a través dos nervios da audición. Figura 1. Esquema do oído humano. PÁXINA 4

10 Na cóclea que é un tubo óseo aproximadamente 34 mm de longo, chea de líquido e en espiral como a cuncha dun caracol, existe unha proxección ósea ou unha membrana chamada membrana basilar que corre ao longo da cóclea. O órgano de Corti está montado a metade de camiño ao longo da espiral da cóclea na membrana basilar. Este órgano componse de ao redor de células pilosas dispostas en catro filas, que se achegan á membrana en contacto coa superficie superior do órgano de Corti, calquera movemento da membrana basilar onde se apoian as células ciliadas fará que estás dóbrense. A flexión dos pequenos pelos producen impulsos nerviosos nas neuronas que se transmiten ao cerebro. Este é o compoñente do oído que pode quedar destruído de forma permanente a través dunha exposición prolongada a ruídos fortes. As células ciliadas fatíganse debido á exposición ao prolongado esforzo de flexión, e as células morren. Cando as células ciliadas morren, non poden ser recuperadas. A persoa que sofre de perda de audición permanente cando as células ciliadas morren. 3.2 PERDA DE AUDICIÓN Debido ás características do órgano, o oído humano non actúa como un lineal transdutor de niveis de presión sonora, como podemos ver na figura 2 seguinte: Figura 2. Curvas isofónicas de Fletcher e Munson. PÁXINA 5

11 O oído é máis sensible na gama de frecuencias ao redor de 3000 Hz, que corresponde á frecuencia de resonancia da canle auditiva. Debido á mala adaptación de impedancia acústica entre o aire exterior e o oído externo a frecuencias por debaixo duns 500 Hz, o oído pode detectar sons que teñen un nivel de presión sonora máis de aproximadamente 12 db para a frecuencia de 250 Hz e inferiores. Para un nivel de presión acústica de aproximadamente 120 db cunha frecuencia entre 500 Hz e 10 khz, unha persoa vai experimentar unha sensación de formigueo nos oídos. Este nivel representa o principio de malestar debido ao ruído. Se o nivel de presión do son se incrementa por enriba aproximadamente 140 db, alcánzase o albor de dor. Da exposición continua a ruído por enriba de 140 db durante uns poucos minutos poden resultar dano permanentes no oído. A perda de audición defínese como o cambio (aumento) no albor para escoitar a unha frecuencia dada. Hai unha perda natural da audición que se produce coa idade, independentemente da exposición ao ruído ocupacional. Esta perda da audición denomínase presbiacusia. Existe o chamado desprazamento temporal do albor de audición (TTS), no que unha persoa perde certa capacidade para detectar sons débiles, pero a capacidade se recupera despois de que a exposición ao ruído se elimina, ruídos que teñen enerxías máximas no rango de baixas frecuencias (por debaixo de 250 Hz) producirán menos TTS que ruídos que ten enerxías máximas na alta frecuencia rango (por enriba de aproximadamente 2000 Hz). A exposición a un ton baixo de ruído é menos prexudicial para o oído dunha persoa que a exposición a un ton alto. Por outro lado existe o chamado desprazamento permanente do albor de audición inducido polo ruído (NIPTS), en que unha persoa perde de forma permanente a capacidade de detectar sons débiles. O rango de frecuencia que mostra o maior número NIPTS é de ao redor de 3 khz, porque o oído transmite o son a frecuencias no rango de 1 khz a 4 khz de forma máis efectiva. Se unha persoa se retira do ámbito ruidoso, a NIPTS non progresa máis, pero o oído non se recupera. O ruído excesivo sempre provoca perda da audición. PÁXINA 6

12 3.3 CRITERIOS DE EXPOSICIÓN AO RUÍDO Unha das principais razóns para a promoción de programas de control de ruído industrial, é evitar deterioración dos traballadores da audición debido á exposición ao ruído no traballo. Actualmente a regulamentación a nivel estatal, o R.D. 286/2006, do 10 de marzo, sobre a protección da saúde e a seguridade dos traballadores contra os riscos relacionados coa exposición ao ruído, establece os criterios e polo tanto os niveis de exposición ao ruído limites que debes ser observado polas empresas. Nel establécese os niveis de exposición que nunca se deben superar: ' L [ dba ] y L = [ dbc ] Aeq, d = 87 pico 140 Este nivel de exposición real do traballador ao ruído calcularase tendo en conta a atenuación dos protectores auditivos utilizados polos traballadores, é o L'. Por A outro lado o Decreto 286/2006 establece outros dous límites que determinan o tipo de medidas a levar a cabo para reducir os niveis de ruído. - Límites inferiores de exposición que dan lugar a unha acción: L [ dba ] y L [ dbc ] Aeq, d = 80 pico = Límites superiores de exposición que dan lugar a unha acción: L [ dba ] y L [ dbc ] Aeq, d = 85 pico = 135 Sendo LA o nivel de exposición real do traballador ao ruído sen ter en conta a atenuación dos protectores auditivos. 3.4 MEDIOS TÉCNICOS. MEDIDAS CORRECTORAS Dentro das accións que establece a superación do límite superior de exposición encóntrase a execución dun programa de medidas técnicas encamiñado a un maior PÁXINA 7

13 control do ruído o que producirá a redución deste no lugar de traballo e do nivel de exposición do traballador ao ruído. polo tanto No gráfico seguinte podemos ver como se actúa no control do ruído en cada un dos tres pasoss necesarios para a propagación do ruído. Figura 3. Control de ruído. Describiremos cada unha destas soluciónss de forma breve: Na fonte de ruído Sempre que sexa posible tenderase a utilizar procesos de traballo con baixo ruído fronte a outros con valor máis elevado, por desgraza no ámbito industrial isto é pouco probable xa que os procesos de fabricación en masa esixen a utilización de maquinaria mecanizada sempre inclúe elementos ou partes metálicas, con motor, presión pneumática etc.., susceptibles de producir niveis significativos de ruído. Por outra parte, o avance tecnolóxico e a preocupación dos fabricantes fan que a maquinaria cada vez sexa menos ruidosa, dentro do posible. No camiño de transmisión Na industria o método máis eficaz, rápido e económico á hora de realizar un apantallamento completo nunha fonte ou conxunto de fontes de ruído, é a de utilizar un cerramento con panel fonoabsorbente. PÁXINA 8

14 O panel fonoabsorbente está composto por chapa lisa exterior, aínda que pode ser tamén perforada, chapa perforada interior e material absorbente entre medias, como exemplo (ver ficha adxunta). Figura 4. Exemplo de cerramento acústico. Cando unha fonte emite un nivel sonoro nunha dirección moi localizada ou ben por problemas de mantemento, de funcionamento da maquinaria ou de operatividade por parte dos traballadores, non é viable realizar un cerramento completo, lévase a cabo un cerramento ou apantallamento parcial. O que se fai é actuar directamente na zona onde se produce unha maior emisión de ruído, apantallar esa zona da maquinaria. Figura 5. Exemplo de apantallamento acústico. O apantallamento pode ser de diferentes maneiras. En forma de "UNIDADE DE MASA ATÓMICA", paralelo a un dos lados da máquina, en forma de "L" invertida, PÁXINA 9

15 etc., buscando sempre minimizar os efectos do ruído emitido. Estará formado polo mesmo tipo de panel fonoabsorbente descrito no apartado anterior. No caso de ruído producido en entradas e saídas de aire para ventilación e en sistemas de climatización a forma principal de atenualo é mediante silenciadores principalmente pasivos, rectangulares ou cilíndricos, de chapa con núcleo central absorbente. Un silenciador pasivo rectangular descríbese como un conduto de chapa e no seu interior, inseridos en paralelo, hai pantallas acústicas ou celas absorbentes. Poden ter diferente lonxitude, altura e ancho en función do caudal de aire que se manexe. Disto e do illamento acústico que se desexe obter ao inserir este elemento dependerá a anchura das pantallas acústicas e a distancia entre estes. Figura 6. Silenciador acústico rectangular. Existen non poucos casos, en que o receptor se encontra suficientemente afastado da fonte sonora e que polas características do medio onde se propaga o son, recinto onde se sitúan fonte e receptor, o son emitido pola maquinaria non se atenúa o que debera na súa traxectoria cara ao receptor. Isto é debido a un exceso de reverberación pola xeometría e tipo de superficies do recinto. Mediante paneis absorbentes, metálicos de chapa perforada ou con material absorbente unicamente, inseridos sobre as superficies límite do recinto, pódense conseguir solucións moi satisfactorias, que atenúen o nivel sonoro no campo reverberante. PÁXINA 10

16 Figura 7. Tratamento absorbente en chan e paredes. Para que o tratamento teña unha máxima eficacia nas proximidades do receptor onde se desexa baixar o nivel de ruído, téñense que dar algunha das seguintes condicións: - Reverberación inicial elevada. - Moitas fontes de ruído distribuídas uniformemente. - Receptor lonxe da fonte de ruído (campo reverberante). No posto de traballo: Nos casos nos que non é posible illar a maquinaria do operario, e este está exposto a un nivel de ruído elevado, pódense utilizar EPIS, isto sucede cando opera directamente xunto á máquina ou está a unha distancia desta, pero por motivos de funcionamento, non se pode facer un tratamento acústico sobre ela. Figura 8. Uso de EPIS. PÁXINA 11

17 Tamén hai ocasións, que o operario está a facer un traballo de control e verificación sobre a máquina, tendo que estar no mesmo posto e a poucos metros da máquina durante toda a xornada, neste caso o máis eficaz é unha cabina individual que protexa o traballador. Figura 9. Cabina individual. As cabinas individuais están dotadas de porta de acceso e visor para o control total da maquinaria ou posto de traballo a vixiar. Adoitan estar formadas por panel fonoabsorbente a base de chapa lisa exterior e perforada interior, co que se mellora o confort do operario, e material absorbente no medio das dúas chapas. PÁXINA 12

18 4 METODOLOXÍA E ÁMBITO DE ESTUDO Para a realización do presente estudo contouse coa participación de dúas empresas tipo e representativas do Sector da Lousa, pertencentes á Asociación Galega de Pizarristas, que denominaremos explotación 1 e explotación 2, ambas localizadas no municipio de Carballeda de Valdeorras, en Ourense, elaboración e comercialización de lousa. e cuxa actividade é a Explotación 1 Explotación 2 Figura 10. Ubicación de empresas do Sector da lousa estudadas. Ambas empresas presentan moitos elementos comúns do Sector en canto a etapas do proceso produtivo, útiles e maquinaria empregada e ocupacións. Se ben existen trazos que as diferenzas en canto á xeometría e posicionamento da maquinaria en algún punto. PÁXINA 13

19 Algo no que as dúas explotacións coinciden é que o ruído é un contaminante significativo no proceso de elaboración de lousa, tal e como veremos en sucesivoss apartados. En ambas fábricas do Sector, unha vez identificados os postos de traballo existentess e definido o estado da arte das medidas de prevención das enfermidades auditivas, comprobáronse os niveis de exposición diaria ao ruído sen a aplicación de medidas preventivas en ambas empresas, así como tamén se comprobaron coas medidas preventivas actuais de ambas empresas, coa finalidade de obter o grado de idoneidade das mediadas preventivas existentes en materia de ruído. Unha vez coñecidas as condicións acústicas existentes en ambas naves de elaboración de lousa, propuxéronse as solucións adecuadas, tanto polo seu rendemento acústico como polo seu menor custo económico, para a redución dos niveis de ruído en cada nave. Finalmente, unha vez se coñeceu canto se ven afectadas cada unha das ocupacións avaliouse economicamente o custo das solucións plantexadas, así como un plan de acción para desenvolvelas e conclusións finais respecto aos parámetros estudados. Diagrama 1. Metodoloxía de traballo ESTUDO DOS DIFERENTES POSTOS DE TRABALLO ESTADO DA ARTE. MEDIDAS DE PREVENCIÓN DAS ENFERMIDADES AUDITIVAS. COMPROBACIÓN DOS NIVEIS DE EXPOSICIÓN DIARIAA AO RUÍDO CON/SENN MEDIDAS PREVENTIVA AS. ESTUDIO DE ALTERNATIVAS. AVALIACIÓN ECONÓMICA. PLAN DE ACCIÓN. EMISIÓN DE CONCLUSIÓNS PÁXINA 14

20 5 IDENTIFICACIÓN DE POSTOS DE TRABALLO CON EXPOSICIÓN AO RUÍDO Para levar a cabo o ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA, estudáronse dúas fábricas representativas do sector da Lousa (ver apartado 4), localizadas no municipio Ourensán de Carballedaa de Valdeorras, que a priorii puidesen servir base para o establecemento de medidas preventivas que minimicenn as enfermidades auditivas nas fábricas do sector. Ambas empresas contan cun número variable de traballadores instalacións, en función da produtividade necesaria. nas súass En liñas xerais o proceso de elaboración de lousa (diagramaa 2) é moi similar en ambas explotacións estudadas, e á súa vez similar ao existente na maioría das naves de produción de lousa. Se ben é certo que a xeometría e posicionamento da maquinaria acostuma a ser variable nas explotacións s. Diagrama 2. Proceso de elaboración de lousa. O proceso de fabricación de lousa parte da extracción de grandes bloques de macizo rochoso (rachóns) na mina de explotación os cales tras un primeiro exfoliado, denominado exfoliado primario se trasladan á nave de serrado onde se procede ao seu serrado en bruto, transformándoos en outros paralepípedos de menor tamaño, de dimensións apropiados á plantilla a fabricar denominados tochos. Os bloques serrados (tochos) pasan directamentee á nave de elaboración final, obxecto deste estudo, a partir de este punto e ata o final do proceso as lousas en bloque ou amoreadas transpórtanse sobre raís metálicos. PÁXINA 15

21 Na nave de elaboración o primeiro proceso realízao o labrador, o cal se encarga de facer laxas dos bloques ata conseguir placas dun espesor comercial distinto, sobre os denominados bancos de labrado. Para elo emprégase unha uñeta con golpes de martelo, aproveitando os planos de exfoliación natural da pedra (Figura 11). Figura 11. Utensilios de labrado. Posteriormente, serán os distribuidores ou descargadores os que se encarguen do traslado das placas de lousa para un posterior proceso de corte final e biselado dos bordes, mediante cortadoras e troqueles, para impedir a entrada de auga polos bordes e adecuar aos modelos estandarizados en función do mercado ao que van destinados. (Figuras 12 e 13). Figura 12. Corte de lousa. PÁXINA 16

22 Figura 13. Proceso de troquelado. Finalmente os embaladores encárganse de seleccionar as lousas finais, segundo criterios de calidade, clasificalas e embalalas en xaulas de madeira (palets), acabando o produto final flexado e plastificado para o seu almacenamento e venta, tal e como pode observarse na figura 14. Figura 14. Empaquetado da lousa en xaulas de madeira. O feito de que a lousa sexa un mineral e que todo o proceso de división do mesmo se realice con maquinaria de corte, implica que haberá ruído emitido significativo en todos os procesos. No proceso de labrado este ruído prodúcese polo golpeo do metal-mineral,asemade PÁXINA 17

23 no proceso de corte e biselado o ruído prodúcese polo golpeo serra-mineral. Ademais en cada proceso existen accesos de descarga de material non válido que mediante cintas transportadoras é trasladado á escombreira ou outro lugar. Como excepción teremos o proceso de colocación das lousas acabadas nas xaulas de madeira que se realiza cun martelo de material elástico, coa finalidade de non danar o produto. PÁXINA 18

24 6 ANÁLISE DAS INSTALACIÓNS EXISTENTES A continuación móstrase o análise das isntalacións en ambas explotacións tipo do Sector estudadas, para mostrar a situación de partida en cada una delas. 6.1 EXPLOTACIÓN 1 As instalacións de elaboración da explotación 1 teñen como dirección El Trigal S/N, encontrándose no municipio de Carballeda de Valdeorras, Ourense. Conta con diversas naves de elaboración de lousa sendo a nave 4 obxecto do presente estudo. Figuras 15 e 16. Nave 4 na explotación 1. PÁXINA 19

25 A superficie total da nave é de 735m 2, estando constituída por unha nave con cuberta a dúas augas e altura máxima de mm cunha nave rectangular anexa a un dos seus laterais cunha altura de mm. No interior a cuberta da nave a dúas augas é de madeira, non obstante o teito do anexo presenta un panel perforado. Nesta nave realízase o proceso de elaboración de lousa (labrado-cortado-embalado) de forma lineal en un solo sentido, existe un posto de descargador que axuda aos paralepípedos que veñen da nave de serrado a colocarse nos raís de entrada aos postos de labrado. A continuación, hai once postos de labrado en paralelo que subministran lousas conformadas ao distribuidor central, o cal se encarga de repartilas polas catro cortadoras e cinco troqueladoras que poden estar funcionando en paralelo, por último por rodillos metálicos a lousa trasládase á zona de embalado. A continuación preséntase un esquema (figura 17) coa distribución de maquinaria e postos na nave da explotación 1. labradores distribuidores cortadoras troqueladoras cortadora embaladores Figura 17. Distribución de maquinara e postos de traballo na explotación 1. PÁXINA 20

26 embaladores Camiño da lousa descargador descargador cortadoras labradores Figura 18. Vista xeral da nave 4 en na explotación EXPLOTACIÓN 2 As instalación de elaboración da explotación 2 teñen como dirección O Castrillón, atopándose no municipio de Carballeda de Valdeorras, Ourense. Conta con dúas naves de serrado e unha nave de elaboración de lousa composta pola nave de labrado orixinal, con dous novos anexos formados polas naves 3 e 4. PÁXINA 21

27 Figuras 19 e 20. Naves de elaboración de lousa na explotación 2. A superficie total da nave é de 1.270m 2 aproximadamente e altura mm na parte máis baixa e mm na parte máis alta. Está constituída pola nave orixinal de labrado que consta dunha cuberta metálica cun proxectado de la de rocha ou similar, parcialmente deteriorado e dúas extensións que constitúen as naves 3 e 4, ambas con cuberta de chapa metálica lisa. Nesta nave realízase o proceso de elaboración de lousa (labrado-cortado-embalado) de forma lineal, pero a diferenza da explotación 1, as lousas que proceden do labrado trasládanse ao outro extremo lateral da nave para ser cortadas segundo formatos, rematando na parte central para ser embalada, previo control de calidade mediante o toque ou golpeo da lousa para garantir a súa consistencia. Ademais nos postos de labrado contan con martelos neumáticos para unha primeira exfoliación do paralepípedo de lousa. Para o transporte de lousa pola nave conta con numerosos rodilllos e con dous carrís de distribución. Existen vinte e dous postos de labradores manuais, tres postos de labradores automáticos, catro distribuidores (dous por carril), nove postos de troqueladores, once postos de cortadores manuais, unha cortadora automática e dezaseis embaladores. PÁXINA 22

28 labradores Labradores automaticos embaladores distribuidores cortadoras troqueladoras Cortadora automatica Figura 21. Distribución de maquinaria e postos na explotación 2. Camino da lousa distribuidor labradores cortadoras embaladores Figura 22. Vista xeral da nave de elaboración na explotación 2. PÁXINA 23

29 7 CONDICIONES ACÚSTICAS INICIAIS Coa finalidade de obter o grado de idoneidade das medidas preventivas actuais en materia de ruído, realizouse unha avaliación dos niveis de ruído existentes a partir dunha mostraxe dos valores de presión sonora medidos nas naves de ambas empresas do sector da lousa. Como complemento tomáronse tempos de reverberación que nos axudaran a caracterizar acusticamente os recintos onde se elabora a lousa. Na nave da explotación 1, durante a medición dos niveis de ruído, atopábanse traballando dez dos once labradores posibles, as catro cortadoras coas que conta a nave e catro troqueladoras, así como todo o persoal de distribución e empaquetado. Para caracterizar correctamente a actividade, o escenario das medicións foi o máis desfavorable posible, isto é, a pleno rendemento, estando en fabricación os seguintes formatos de lousa (en cm) con espesores de 4, 5 e 7 mm: 35x20, 25x25, 27x18, 30x20, 20x20, 35x25. Na nave de explotación 2, a situación foi similar, durante as medicións, atopábanse no seu posto, vinte e dous labradores manuais, tres labradores automáticos, cinco troqueladoras de nove posibles, as nove cortadoras funcionando simultaneamente e todo o persoal de distribución e empaquetado, neste caso e debido á cantidade de postos o número de formatos de lousa en fabricación era maior: 20x15, 32x22, 40x22, 30x20, 37x14, 51x21, 30x25, 50x30, 60x30, 20x20, 35x25, 25x25, 35x25, 25x25, 28x23, 32x28, 34x28, 30x DEFINICIÓNS Empregáronse os seguintes conceptos para as probas realizadas: Para a medición de ruído: - Presión sonora ponderada A: Valor cuadrático medio da presión sonora media co filtro de ponderación A (IEC 651). Unidades: Pascais. PÁXINA 24

30 Pódese empregar calquera outra ponderación en frecuencia: B, C e/ou D. - Nivel de presión sonora: Exprésase coa seguinte fórmula: L p = 10 log p p 0 [ db] onde: p é o valor cuadrático medio de la presión sonora en Pascais p 0 = 20 μpa - Nivel de presión sonora ponderada A: Exprésase coa seguinte fórmula: L pa = 10 log p p A 0 [ dba] onde: p A é o valor cuadrático medio de la presión sonora ponderada A en Pascais p 0 = 20 μpa Pódese empregar calquera outra ponderación en frecuencia: B, C e/ou D. - Nivel continuo equivalente ponderado A: Nivel de presión sonora ponderado A dun ruído continuo e estacionario que, dentro dun intervalo de tempo determinado T, ten o mesmo valor cuadrático medio que o ruído considerado, cuxo nivel varía co tempo. Exprésase coa seguinte fórmula: L Aeq, T T 1 = 10 log T 0 2 p A ( t) dt p 2 0 [ dba] onde: p A (t) é o valor instantáneo da presión sonora ponderada A en Pascais p 0 = 20 μpa Pódese empregar calquera outra ponderación en frecuencia: B, C e/ou D. PÁXINA 25

31 - Intervalo de medida: É o tempo en onde a presión sonora ponderada A é integrada e promediada. Para a medición do tempo de reverberación: - Curva de caída: Caída do nivel de presión sonora en función do tempo nun punto do recinto despois de que rematase a emisión de ruído por parte dunha fonte. - Método da resposta impulsiva integrada: Método para a obtención das curvas de caída mediante a integración invertida no tempo dos cadrados das respostas impulsivas. - Resposta impulsiva: Gráfica da presión sonora, en función do tempo, obtida nun recinto como resultado da excitación de dito recinto cunha función delta de Dirac. Na práctica é imposible crear e emitir funcións deltas de Dirac verdadeiras, aínda que sons transitorios moi breves considéranse válidos (por exemplo debidos a un disparo). - Tempo de reverberación, T: Tempo requirido para que o nivel de presión sonora diminúa 60 db sobre unha curva de caída obtida da regresión lineal por mínimos cadrados de unha curva de caída medida desde 5dB por debaixo do nivel inicial ata un nivel de 35 db por debaixo de dito nivel inicial. Exprésase en segundos. Tamén se admite un intervalo dinámico inferior: ata un mínimo de 20 db dende 5dB ata 25 db (o resultado debe chamarse T 20, en caso contrario T 30 ). - Nivel de exposición diario equivalente: Ven dado pola seguinte expresión: L Aeq T, d = LAeq, T + 10 log 8 [ dba] Onde: T é o tempo de exposición ao ruído, en horas/día. PÁXINA 26

32 Se a exposición é a varios tipos de ruídos o nivel de exposición diario equivalente calcularase segundo as seguintes expresións: L Onde: Aeq, d = 10 log i= m i= ,1( LAeq i m d ) 1 =, i = 10 log T i= 1 i10 8 0,1LAeq, T i [ dba] m é o número de ruídos distintos aos que está exposto. L Aeq,Ti, é o nivel de presión acústica continuo equivalente ponderado A correspondente ao tipo de ruído i ao que o traballador está exposto Ti horas por día. - Nivel de exposición ao ruído real, con protectores auditivos, método de oitavas: Requírense os niveis de presión sonora en bandas de oitava do ruído e os valores de protección asumida. O cálculo realizarase para cada tipo de ruído. O nivel de presión sonora efectivo ponderado A cando se leva posto un protector auditivo, L A, calculase utilizando la seguinte ecuación. L' A = 10 log 8 0,1( L f ( i ) + A f ( i ) + APV f ( i ) ) i = 10 1 [ dba] Onde: L f(i) é o nivel de presión sonora do ruído para a banda de oitava i. A f(i) é a ponderación A para a banda de oitava i segundo a norma CEI 651. APV f(i) é o valor de protección asumida para a banda de oitava i. 7.2 MÉTODOS DE ENSAIO As medidas dos niveis de ruído, e reverberación realizáronse en tres xornadas. As medidas de tempo de reverberación realizáronse en cada nave, en momentos sen actividade na mesma. Os ensaios realizáronse seguindo as seguintes normas: - Norma ISO 1996 partes 1 e 2. Descrición e medida do Ruido Ambiental. PÁXINA 27

33 - Norma UNE-EN ISO 11200:2010 Acústica. Ruído emitido por máquinas e equipos- Guía de utilización das normas básicas para a determinación dos niveis de presión acústica de emisión no posto de traballo e noutras posición especificadas. - Norma UNE-EN ISO 3382:2001. Acústica. Medición do tempo de reverberación de recintos con referencia a outros parámetros acústicos E as súas actualizacións posteriores UNE-EN ISO :2010 e UNE-3N ISO Así mesmo, seguiuse na realización dos ensaios os procedementos específicos PE04, do laboratorio de ensaios da empresa IBERACÚSTICA. Tipo de ruído O ruído procedente dos postos de labradores é intermitente polo golpeo da uñeta sobre o paralepípedo de lousa, ao que se lle suma o producido polo traslado de material de refugallo ou defectuoso á cinta de transporte. As cortadoras producen ruído ao proceder con cada lousa, ruído ao que se lle une o do propio motor. Asemade, as troqueladoras producen ruído ao contacto coas lousas en cada accionamento. A suma de todos estes eventos que producen de forma superposta e simultánea producen que o ruído percibido sexa continuo no tempo. Medición do nivel de presión sonora O nivel de presión sonora obtívose mediante un micrófono situado sucesivamente en posición distribuídas de maneira uniforme polas distintas zonas das naves. Para a realización dos mapas sonoros a partir das medicións de ruído, colléronse posición separadas aproximadamente 1,5m unhas de outras, recolléndose en cada posición o nivel continuo equivalente ponderado A e o nivel de pico en ponderación C (cos seus correspondentes espectros sonoros). Medición do tempo de reverberación Para a obtención dos respectivos tempos de reverberación procedeuse do seguinte modo: PÁXINA 28

34 O número de posición de medida elíxese de forma que alcance unha cobertura apropiada do recinto (método de control, enxeñería ou precisión). As posición de micrófono deben estar ao menos separadas por unha distancia de equivalente á metade da lonxitude de onda, é dicir, unha distancia mínima duns 2m para o intervalo de frecuencias habitual. A distancia entre calquera posición do micrófono e a superficie reflectante máis próxima (incluído o chan) debe ser de ao menos un cuarto de lonxitude de onde, e dicir, normalmente un metro. Para evitar unha influencia demasiado grande do campo directo nas medidas, ningunha posición de micrófono estará a unha distancia da fonte menor que a distancia mínima d min calculada a partir de: dmin = 2 V ct [ m] Onde V é o volume do recinto en m 3, c é a velocidade do son en m/s e T é unha estimación do tempo de reverberación esperado en s. AS medicións do TR se realízanse para un mínimo de 2 posicións de fonte que sexan representativas de aquelas en que estean localizadas as fontes de son. Se as desviacións entre os resultados das distintas posicións superan as tolerancias adecuadas para o propósito da medida, empregaranse máis posicións. Débese elixir unha distribución de posicións de micrófono que prevea as influencias máis probables que causen diferenzas no tempo de reverberación ao longo de toda a sala, determinándose se un único promediado espacial describe de forma adecuada o recinto. Método da resposta impulsiva integrada Este método utiliza como fonte de ruído fonte de ruído impulsiva, que cumpra as seguintes características: A fonte de impulsos ten que producir un nivel de presión sonora de pico suficientemente elevado como para poder asegurar que a curva de caída empeza ao menos 45 db por encima do ruído de fondo na banda de frecuencia correspondente. Sei se vai medir o T 20 será suficiente con que a PÁXINA 29

35 curva de caída empece 35 db por encima do ruído de fondo. Para medicións en bandas de terzo de oitava, o ancho de banda da sinal producida ten que ser superior a un terzo de oitava. O espectro ten que ser razoablemente plano na banda de oitava na que se vaia medir. Con este método, xérase para cada banda de oitava a curva de caída mediante unha integración invertida no tempo da resposta impulsiva cuadrática. Nunha situación ideal sen ruído de fondo. O resultado do ensaio que se obtivo calculando os tempos de reverberación individuais para cada unha das caídas (a partir do T 20 ) e realizando o promedio aritmético de todas elas. Para obter valores promedidados espacialmente, os resultados medidos en todo o conxunto de posición de fonte e micrófono pódense combinar por zonas identificadas separadamente ou para o recinto como un todo. Este promediado espacial realízase facendo un promediado aritmético dos respectivos tempos de reverberación. Cálculo da exposición ao ruído Para poder saber a idoneidade das medidas preventivas actuais na prevención das enfermidades auditivas, calculouse a exposición ao ruído dos traballadores cos protectores auditivos con que conta cada empresa, para elo, para cada ocupación caracterizouse a súa zona de estancia na nave, obtendo un espectro lineal, un nivel equivalente en dba e un nivel de pico en dbc, e a continuación calculouse a exposición con cada un dos EPIS empregados. 7.3 INSTRUMENTACIÓN Os equipos de medida que se empregan están debidamente calibrados, cunha periodicidade inferior a un ano, tal e como se establece na ORDE ITC/2845/2007, de 25 de setembro, pola que se regula o control metrolóxico do Estado dos instrumentos destinados á medición de son audible e dos calibradores acústicos. Na realización do presente estudo empregáronse os seguintes equipos: PÁXINA 30

36 - Sonómetro SOLO de 01 db-metravid con n/s Calibrador sonoro Marca RION, Modelo NC-74. n/s: Termómetro- Higrómetro- Anemómetro KESTREL N/S: NIVEIS DE RUÍDO Como se mencionou anteriormente, os diferentes mapas sonoros realizáronse mediante un sistema de reixa, polo que aínda que no centro das máquinas aparece un nivel similar a zonas próximas, haberá maior ruído no centro dos focos sonoros. A representación de estes niveis de ruído mediante curvas isófonas realízase mediante a interpolación dos valores entre as posicións discretas. Nos planos do ANEXO I detállase os planos coas coordenadas de referencia empregadas para a localización dos micrófonos de medida. Nas táboas do ANEXO II preséntase as táboas correspondentes ás medidas recollidas en cada un dos puntos do ANEXO I. Represéntanse os valores do espectro considerado para os cálculos da exposición e o nivel global. No ANEXO III inclúense os mapas sonoros que representa graficamente, os niveis globais medidos nas naves. Pódese observar por un código de colores as distintas zonas con niveis de ruído. En tonalidades azuis ou violetas as máis ruidosas (niveis superiores a 91 dba), sigue o vermello (niveis entre 85 dba e 90 dba), en amarelo identifícanse os niveis entre 76 dba e 84 dba, e en verde os niveis por debaixo de 76 dba. Exponse a continuación a situación actual en ambas instalación estudadas: EXPLOTACIÓN 1 A nave 4 da explotación 1 presenta niveis de ruído elevados, con valores superiores aos 85 dba en toda a nave. A medida que nos acercamos ás fontes de ruído principais, cortadoras e labradores, increméntanse superando os 91 dba e repartíndose de forma semellante en todo ese espazo, debido á distribución uniforme das numerosas fontes de ruído e a escasa distancia entre elas. Os niveis maiores obsérvanse nas cortadoras onde se superan os 97 dba. Resalta que os maiores niveles se producen en vertical co tellado de madeira a dúas augas PÁXINA 31

37 e que a zona de embaladoras por non ter fontes de ruído e estar dotado dun teito semiabsrobente a menor altura atenúa máis o ruído, observándose menores. niveis A continuación móstranse os espectros medidos nas fontes de ruído máis significativas, así como os Leq (dba) e o Lpico (dbc). Cortadora Gráfico 1. Espectro sonoro en cortadora da explotación 1 medido durante 15 seg. a 1 m da máquina. O espectro da cortadora presenta un predominio claro en media e alta frecuencia, consecuencia do tipo de serrado que se produce entre o mineral e a serra, ademais destaca o nivel de pico, moi alto, debido ao propio funcionamento da cortadora e aos repetidos eventos de picado de lousa que se producen nos postos de labrado. PÁXINA 32

38 Figura 23. Detalle do proceso de corte. Labrado Gráfico 2. Espectro sonoro en posto de labrado da explotación 1 medido durante 15 seg. a 1 m da máquina. O contacto entre a uñeta de metal e a pedra produce que o espectro de ruído medido conteña a súa enerxía principalmente en alta frecuencia, cun nivel de pico moi elevado debido ao impacto que se realiza neste traballo. PÁXINA 33

39 Figura 24. Labor de labrado en explotación 1. Existen outras fontes de ruído na nave da explotación 1 tales como troqueladoras, pero a súa contribución é moito menor, sendo receptoras dos niveis de ruídos xerados pola maquinaria anexa. De forma xeral no resto de puntos da nave 4, as compoñentes en media e alta frecuencia son predominantes, véxase a continuación a táboa resume das zonas de permanencia en cada ocupación. Táboa 1. Espectro sonoro para a zona de permanencia de cada ocupación na explotación EXPLOTACIÓN 2 As naves anexas da explotación 2 presentan niveis de ruído elevados, con valores moi por encima de 85 dba en toda a nave, a medida que nos internamos nela os niveis superan os 91 dba, habendo zonas onde alcanzan os 94 dba. PÁXINA 34

40 Chama a atención que na zona central de embalado, onde non existen fontes de ruído, os niveis se manteñan a niveis elevados, isto é debido á existencia de numerosas fontes de ruído (cortadoras e labradores) localizadas uniformemente nos laterais, próximas ás paredes, ao longo de toda a nave. Os maiores niveis obsérvanse nas cortadoras onde se superan os 100 dba, tamén destacan os 97 dba alcanzados nos labradores polo uso conxunto da uñeta e o martelo neumático. A continuación móstranse os espectros medidos nas fontes de ruído máis significativas, así como os Leq (dba) e o Lpico (dbc). Cortadora manual Gráfico 3. Espectro sonoro en cortadora da explotación 2 medido durante 15 seg. a 1 m da máquina. De novo o espectro é predominante en alta frecuencia debido ao contacto da lousa coa serra, non sendo desdeñable tampouco a enerxía en baixa frecuencia debida ao funcionamento conxunto dos motores de todas as cortadoras. PÁXINA 35

41 Figura 25. Cortadora en explotación 2. Labrado manual Gráfico 4. Espectro sonoro en labrador da explotación 2 medido durante 15 seg. a 1 m da máquina. Os niveis de ruído están cargados en media e alta frecuencia principalmente, destacando neste caso o nivel de pico que roza os 130 dbc, moi próximo xa dos 140 dbc máximos que establece a normativa. PÁXINA 36

42 Figura 26. Labradores en explotación 2. Labrado automático Existen tres máquinas de labrado automático na explotación 2, cada unha delas incorpora dous postos de labrado manuais, se ben o exfoliado realizase dentro da máquina con menor incidencia de ruído no resto, no espectro medido obsérvase a proximidade de outros postos de labrado e a contribución significativa en baixa frecuencia procedente do posto automático. Gráfico 5. Espectro medido nas inmediacións da máquina de labrado automático en explotación 2 medido durante 15 seg. a 1 m da maquina. PÁXINA 37

43 Figura 27. Labradoras automáticas en explotación 2. Cortadora automática Nunha esquina da nave atópase unha cortadora automática de lousa que emite un nivel significativo de ruído, o espectro como en outras que realizan unha función similar, aparece con enerxía significativa en media e alta frecuencia. A súa situación, próxima aos parámetros que conforma a esquina produce que o campo de incidencia sexa maior. Gráfico 6. Espectro medido nas inmediacións da máquina de corte automático en explotación 2 medido durante 15 seg. a 1 m da maquina. PÁXINA 38

44 Figura 28. Cortadora automática en explotación 2. Existen outras fontes de ruído na nave como as troqueladoras, pero a súa contribución é moito menor, sendo receptoras dos niveis de ruídos xerados pola maquinaria anexa, en concreto pola cortadora automática situada nunha esquina da nave. Como no caso da explotación 1, en todos os puntos da nave de elaboración as compoñentes en media e alta frecuencia son moi significativas, non obstante tamén a enerxía en baixa frecuencia é destacable, debido á grande cantidade de maquinaria que existe na nave. Véxase a continuación a táboa resume das zonas de permanencia en cada ocupación. Táboa 2. Espectro sonoro para a zona de permanencia de cada ocupación na explotación 2. PÁXINA 39

45 7.5 TEMPOS DE REVERBERACIÓN Para a realización das medicións de tempo de reverberación nas dúas naves das explotacións 1 e 2 empregáronse as seguintes combinacións de fonte impulsiva e posicións de micrófono: - Nave 4 explotación 1: dúas posicións de fonte e cinco posicións de micrófono para cada posición de fonte. - Nave de elaboración explotación 2: Dúas posicións de fonte e cinco posicións de micrófono para cada posición de fonte. Nos seguintes esquemas móstranse a posición relativa das fontes interrumpidas e dos puntos de medición en cada nave. Posicións de Micrófono Posicións de fonte Figura 29. Posicións de fonte e media en explotación 1. PÁXINA 40

46 Posiciones de Micrófono Posiciones de Fuente Figura 30. Posicións de fonte e media en explotación 2. Os resultados para as medicións de tempo de reverberación foron as seguintes: Gráfico 7. Tempo de reverberación Nave 4 de explotación 1. PÁXINA 41

47 Gráfico 8. Tempo de reverberación en nave de elaboración de explotación 2. O tempo de reverberación é significativo na nave 4 da explotación 1, o teito da parte da nave a dúas augas, con 6,75m de altura facilita a propagación de ruído, incluso é menor do esperado para unha xeometría dese estilo, compensaoo a zona de empaquetamento que conta con menor altura e o teito que presenta perforacións que pode ser considerado máis absorbente que a madeira. O tempo de reverberación na planta da explotación 2 é baixo, para o que cabería esperar dun recinto desas dimensións, da existencia de teitos e paredes reflectantes na zona de ampliación na nave 3 e 4 anexas. A explicación habería que buscala no teito da nave de elaboración orixinal, que aínda que deteriorado, presenta certo grado de absorción, ademais en toda a parte central da nave atópase o almacenaxe de material terminado, formado por caixas de madeira, que proporciona certo impedimento á propagación de ruído. PÁXINA 42

48 8 VALORES DE EXPOSICIÓN AO RUÍDO COA ADOPCIÓN DE MEDIDAS PREVENTIVAS E SEN ELAS Para o presente estudio valorouse a exposición ao ruído para a xornada laboral sen ter en conta as medidas preventivas e tamén sen elas, para así coñecer a efectividade das mesmas. 8.1 EXPOSICIÓN AO RUIDO SEN MEDIDAS PREVENTIVAS No apartado anterior obtivéronse os niveis de ruído e caracterizáronse as zonas de permanencia de cada ocupación, ademais sabemos que o horario laboral en ambas explotacións é de 8:00-13:00 e de 14:00-17:00 de forma habitual. Podemos considerar que os operarios permanecen no seu posto ou nas inmediacións do mesmo aproximadamente oito horas, sendo este o caso máis desfavorable, pero dado que no resto das ocupacións os niveis son similares, podemos considerar que o nivel de exposición que afecta a cada ocupación comprende a súa zona de permanencia e o paso aleatorio polo resto da nave. Nestas condicións estímase un nivel de exposición ao ruído para a xornada laboral mediante o método de oitavas explicado anteriormente para cada ocupación como segue, sen ter en conta as medidas preventivas. Explotación 1 Explotación 2 Táboa 3. Niveis de exposición ao ruído sen medidas preventivas. Nunha primeira análise, obsérvase que os niveis de exposición en todas as ocupacións son moi altos, sobrepasando en canto ao nivel equivalente o límite PÁXINA 43

49 superior que da lugar a unha acción, o que implicará o establecemento e execución de medidas técnicas e organizativas para conseguir a redución de estes niveis. 8.2 EXPOSICIÓN AO RUIDO COAS MEDIDAS PREVENTIVAS ACTUAIS Por outra parte en ambas empresas as medidas preventivas actuais, para a prevención de enfermidades auditivas limítanse ao emprego de EPIS, nas figuras seguintes podemos ver as características de atenuación de cada modelo empregado. FRECUENCIA MODELO OITAVAS (HZ) H M L SNR ATENUACIÓN MEDIA 27,7 28,4 29,5 29,6 35,6 35,4 38,9 3M 2171 DESVIACIÓN ESTÁNDAR 9,9 10,9 9,6 8,2 6,8 9,6 6, APV 17,8 17,5 19,9 21,4 28,8 25,8 32,2 Táboa 4. Características 3M2171 de explotación 1. FRECUENCIA MODELO OITAVAS (HZ) H M L SNR ATENUACIÓN MEDIA 11,4 22, ,5 35,8 38,4 38,5 PA104 DESVIACIÓN ESTÁNDAR 4 4,4 2,2 3 3,8 3,8 3,4 34,1 26,2 15,8 28,5 APV 7,4 17,7 26,7 34,5 32,0 34,6 35,1 Táboa 5. Características PA104 de explotación 1. PÁXINA 44

50 MODELO FRECUENCIA OITAVAS (HZ) H M L SNR 3M ATENUACIÓN MEDIA 34,6 34,2 35,8 38, ,9 45,2 ULTRAFIT UF DESVIACIÓN 5,6 6,7 5,7 5,7 5,3 4,5 6 ESTÁNDAR APV 29 27,5 30,1 32,5 32,7 38,4 39, Táboa 6. Características 3M Ultrafit UF de explotación 2. FRECUENCIA MODELO OCTAVAS (HZ) H M L SNR 3M ATENUACIÓN MEDIA 17,4 24,7 34,7 41,4 39,3 47,5 42,6 PELTOR OPTIME III DESVIACIÓN ESTÁNDAR 2,1 2,6 2 2,1 1,5 4,5 2, APV 15,3 22,1 32,7 39,3 37, Táboa 7. Características 3M Peltor Optime III de explotación 2. Durante a realización das medidas de ruído observouse que a totalidade dos traballadores empregan algún destes medios de protección, por tanto calculamos os valores reais de exposición ao ruído dos traballadores, o resultado pódese ver nas seguintes figuras. Explotación 1 Táboa 8. Niveis de exposición real ao ruído con medidas preventivas en explotación 1. PÁXINA 45

51 Explotación 2 Táboa 9. Niveis de exposición real ao ruído con medidas preventivas en explotación 2. A atenuación que deben proporcionar os protectores acústicos debe ser tal que a exposición efectiva do seu oído sexa equivalente á de outro traballador que desprovisto de eles estivese exposto a niveis non perxudiciais para a saúde. Os protectores auditivos deben proporcionar a maior atenuación posible, sempre e cando se permaneza dentro dos seguintes rangos (UNE EN 458:2005). L A (dba) á altura da orella Estimación da protección > 85 Insuficiente Entre 80 y 85 Entre 75 y 80 Entre 70 y 75 Aceptable Satisfactorio Aceptable < 70 Excesivo (Sobreprotección) Táboa 10. Valoración da protección cos protectores auditivos. Da táboa 8 despréndese que na explotación 1, os protectores auditivos 3M 2171 empregados estarían cerca do aceptable aínda que proporcionando unha leve sobre-epxosición ao ruído, ao mesmo tempo que os protectores PA 104 proporcionan unha protección excesiva. Na explotación 2 os dous protectores auditivos empregados proporcionan unha excesiva protección contra o ruído. En vista dos resultados, describiremos no capítulo seguinte as medidas técnicas e organizativas que poidan producir unha redución do ruído efectiva nos postos de traballo e como consecuencia axude a previr as enfermidades auditivas. PÁXINA 46

52 9 CONDICIÓNS PARA A REDUCIÓN DE RUÍDO Nos anteriores apartados describíronse as condicións acústicas existentes en ambas naves de elaboración de elaboración de lousa. Así, presentáronse, a partir dos datos medidos, os niveis de ruído (LeqA, LpicoC), os seus espectros, ademais dos niveis de tempos de reverberación. Por outro lado, estimouse a exposición dos traballadores a estes niveis de ruído, cuxos valores implican a toma de medida técnicas e organizativas para a redución de ruído, para o que se identificaron os principais focos sonoros existentes nelas, así como as súas necesidades de accesibilidade para levar a cabo labores de mantemento. A continuación, no actual apartado, e de acordo cos datos analizados con anterioridade proporanse as situación máis adecuadas, tanto polo seu rendemento acústico como polo menor custo económico, para a redución dos niveis de ruído nas naves estudadas. O nivel de presión acústica xerado en calquera punto das naves, nas súas zonas de produción, ven dado pola suma do nivel de ruído directo das fontes e polo nivel de ruído reverberante orixinado polas características de absorción acústica dos materiais empregados para a construción. Por todo isto, á hora de proxectar os diferentes tratamentos para chegar á solución desexada tivéronse en conta os seguintes factores: - Focos sonoros significativos. - Xeometría e distribución das fontes de ruído. - Acceso ás diferentes zonas por parte dos operarios e a súa mobilidade no interior da nave. - Menor cuantía económica PÁXINA 47

53 Tendo en conta o anteriormente exposto propóñense as seguintes solucións á problemática do ruído. 9.1 SOLUCIÓNS CONSTRUCTIVAS DE TRATAMENTO ACÚSTICO No presente apartado descríbense as solución construtivas que se propoñen para diminuír tanto o son indirecto, como directo, producido polos focos máis significativos, xa identificados con anterioridade no presente estudo. As solución propostas para o campo directo consisten principalmente na instalación de paneis fonoabsorbentes a través de pantallas acústicas, cerramentos parciais e totais, que ofrecen principalmente valores de illamento acústico significativos, así como absorción acústica de forma complementaria. No tocante ao campo indirecto, as solución consisten principalmente na instalación de tratamentos absorbentes que minimicen o efecto nas primeiras reflexións e o campo reverberante. Os materiais que se propoñen para os tratamentos acústicos son os seguintes: - IB_PNLP_PP Panel acústico de sectorización de 50 u 80 mm de espesor e con unha cara lisa e a outra absorbente; na súa parte interior instálanse lanas de rocha cuxa densidade dependerá da frecuencia do tipo de ruído a reducir. Por elo, este produto ademais de illar ou sectorizar dúas zonas, reduce os tempos de reverberación do sector onde se atopa a fonte de ruído. Estes paneis, conforman as pantallas e cerramentos descritos a continuación. - IB_RW_231_662 Paneis compostos por núcleo de la de rocha de 50 mm de espesor, revestido con un velo de fibra de vidro, para evitar desprendementos da la mineral. PÁXINA 48

54 A continuación, descríbense de forma pormenorizada as solucións propostas para cada unha das fontes de ruído nas naves de ambas explotacións. 9.2 EXPLOTACIÓN 1 As medidas correctoras da nave 4 da explotación 1 están deseñadas para tratar os focos de media-alta frecuencia procedentes dos postos de labrado e das cortadoras, sectorizando ambas zonas de traballo. Ademais evitaranse as reflexións indirectas debidas a características arquitectónicas e propiedades dos materiais que conforman a nave CORTADORAS: INSTALACIÓN DE CABINAS ACÚSTICAS A instalación de cabinas acústicas aplicaríase a cada unha das cortadoras da nave 4 da explotación 1. Ditas cabinas construríanse mediante paneis acústicos de referencia (IB_PNLP_PP) coa seguinte configuración: 1. Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de paredes e teito de cabina acústica total de dimensións aproximadas mm x mm x 1.800mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de roca de 40 mm e 70 kg/ m 3 de densidade; Contén reforzos interiores, é totalmente autoportante e desmontable; acabado galvanizado (ficha adxunta). 2. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e macho de 80 mm. 3. Subministro e instalación de visor por cortadora formado por un policarbonato dobre (20mm de espesor), así como a perfilería correspondente. 4. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. ANTENUACIÓN CALCULADA: dba, medida a 1,5m do tratamento acústico co resto de fontes de ruído paradas. PÁXINA 49

55 9.2.2 LABRADORES: INSTALACIÓN DE PANTALLA ACÚSTICA A seguinte medida correctora comprendería todos os postos de labrado da nave 4. Construiríase mediante paneis acústicos de referencia IB_PNLP_PP de diferente espesor coa seguinte configuración: 1. Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de pantalla acústica de sectorización de postos de labrado de dimensións aproximadas de mm x 3.000mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de roca de 40 mm e 70 kg/ m 3 de densidade; Contén reforzos interiores, é totalmente autoportante; acabado galvanizado (ficha adxunta). Conta con caixeado para depósito de material de labrado sobre os catro rodillos de cada posto de traballo a unha altura de mm. 2. Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de pantalla acústica de separación de postos de labrado de dimensións aproximadas de mm x 3.000mm (h) de 50 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de roca de 20 mm e 70 kg/ m 3 de densidade; Contén reforzos interiores, é totalmente autoportante; acabado galvanizado (ficha adxunta). Conta con caixeado do sistema de extracción de po na zona de labrado. 3. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e macho de 80 mm. 4. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e macho de 50 mm. 5. Subministro e instalación de visor por posto de labrado formado por un policarbonato dobre (20mm de espesor), así como a perfilería correspondente. 6. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. PÁXINA 50

56 ANTENUACIÓN CALCULADA: 8-11 dba, medida a 1,5m do tratamento acústico co resto de fontes de ruído paradas CORTADORAS: INSTALACIÓN DE TRATAMENTO ABSORBENTE A seguinte medida correctora aplicaríase en parte da cuberta, a dúas augas, de madeira, na vertical das cortadoras e o rodillo de distribución. Construiríase mediante paneis acústicos de referencia IB_RW_231_662 coa seguinte configuración: 1. Fabricación, subministro e instalación de 262 m 2 de panel acústico semiríxido de la de rocha, recuberto por unha cara por un velo mineral negro, con formato mm x 600mm (h) de 50 mm de espesor (ficha adxunta). 2. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e perfil en U dobre. 3. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. ANTENUACIÓN CALCULADA: 2-5 dba VARIOS 1. Medios de elevación. 2. Seguridade e saúde: Necesidades de seguridade e saúde da obra, proteccións individuais, protección colectivas, elementos de hixiene, casetas, etc Deberase valorar todo o preciso para a correcta execución e funcionamento da obra. 3. Control de calidade: Control de calidade de execución interno dos traballos da instalación. 4. Limpeza xeral de obra: Limpeza xeral de obra e final, incluíndo a recollida diaria de todas as ferramentas e materiais ata un lugar indicado. PÁXINA 51

57 5. Sinalización, valado, seguridade. 9.3 EXPLOTACIÓN 2 Na nave da explotación 2 buscarase solución para a nave de labrado existente e as naves 3 e 4. Ao igual que na nave da explotación 2, as medidas correctoras están deseñadas para tratar os focos de media-alta frecuencia dos postos de labrado e das cortadoras, sectorizando, no posible, ambas zonas de traballo. Ademais evitaranse as reflexións indirectas debidas ás características arquitectónicas e propiedades dos materiais que conforman a nave CORTADORAS: INSTALACION DE APANTALLAMENTOS ACÚSTICOS Neste caso, debido á dificultade de cerrar as cortadoras por separado proporanse cerramentos por grupos de máquinas, asegurando a accesibilidade e supervisión á produción por medio de portas acústicas e visores en cada apanatallamento. A instalación de apantallamentos acústicos aplicaríase a cada unha das cortadoras da nave e construiríase mediante paneis acústicos de referencia IB_PNLP_PP coa seguinte configuración: 1. Cortadoras 1 e 2: Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de paredes e teito de cabina acústica parcial (sen teito) de dimensións aproximadas mm x mm x mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de rocha de 40 mm e 70 kg/m 3 de densidade; posúe reforzos interiores, é totalmente autoportante e desmontable; acabado galvanizado (ficha adxunta). Inclúe visores de policarbonato dobre (20 mm de espesor) para supervisión de material e unha porta acústica referencia PRTC 68 (ficha adxunta) fabricada a medida para acceso del personal. Conta con caixeados para o transporte de lousa de entrada e saída labrado sobre os rodillos do posto. PÁXINA 52

58 2. Cortadoras 3 e 3A: Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de paredes e teito de cabina acústica parcial (sen teito) de dimensións aproximadas mm x mm x mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de rocha de 40 mm e 70 kg/m 3 de densidade; posúe reforzos interiores, é totalmente autoportante e desmontable; acabado galvanizado (ficha adxunta). Inclúe visores de policarbonato dobre (20 mm de espesor) para supervisión de material e unha porta acústica referencia PRTC 68 (ficha adxunta) fabricada a medida para acceso del persoal. Conta con caixeados para o transporte de lousa de entrada e saída labrado sobre os catro rodillos do posto. 3. Cortadoras 5 e 6: Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de paredes e teito de cabina acústica parcial (sin teito) de dimensións aproximadas mm x mm x mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de rocha de 40 mm e 70 kg/m 3 de densidade; posúe reforzos interiores, é totalmente autoportante e desmontable; acabado galvanizado (ficha adxunta). Inclúe visores de policarbonato dobre (20 mm de espesor) para supervisión de material e unha porta acústica referencia PRTC 68 (ficha adxunta) fabricada a medida para acceso del personal. Conta con caixeados para o transporte de lousa de entrada e saída labrado sobre os rodillos do posto. 4. Cortadoras 7, A, B, C,D: Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de paredes e teito de cabina acústica parcial (sin teito) de dimensións aproximadas mm x mm x mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de rocha de 40 mm e 70 kg/m 3 de densidade; posúe reforzos interiores, é totalmente autoportante e desmontable; acabado galvanizado (ficha adxunta). Inclúe visores de policarbonato dobre (20 mm de espesor) para supervisión de material e unha porta acústica referencia PRTC 68 (ficha adxunta) fabricada a medida para acceso del persoal. Conta con caixeados para o transporte de lousa de entrada e saída labrado sobre os catro rodillos do posto. PÁXINA 53

59 5. Cortadora automatizada: Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de paredes e teito de cabina acústica parcial (sin teito) de dimensións aproximadas mm x mm x mm x mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de rocha de 40 mm e 70 kg/m 3 de densidade; posúe reforzos interiores, é totalmente autoportante e desmontable; acabado galvanizado (ficha adxunta). Inclúe visores de policarbonato dobre (20 mm de espesor) para supervisión de material e unha porta acústica referencia PRTC 68 (ficha adxunta) fabricada a medida para acceso del persoal. Conta con caixeados para o transporte de lousa de entrada e saída labrado sobre os rodillos do posto. 6. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e macho de 80 mm. 7. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. ANTENUACIÓN CALCULADA: dba, medida a 1,5m do tratamento acústico co resto de fontes de ruído paradas LABRADORES: INSTALACIÓN DE PANTALLA ACÚSTICA A seguinte medida correctora comprendería todos os postos de labrado. Construiríase mediante paneis acústicos de referencia IB_PNLP_PP e portas de referencia PRTC FM 68 coa seguinte configuración: 1. Fabricación, subministro e instalación de panel acústico para conformación de pantalla acústica de sectorización de postos de labrado de dimensións aproximadas de mm x 2.600mm X mm (h) de 80 mm de espesor con referencia IB_PNLP_PP de espesor conformado con chapas perforadas de espesores de 1 mm e 2 las de roca de 40 mm e 70 kg/ m 3 de densidade; Contén reforzos interiores, é totalmente autoportante; acabado galvanizado (ficha adxunta). PÁXINA 54

60 Conta con caixeado para depósito de material de labrado sobre os catro rodillos de cada posto de traballo a unha altura de mm. 2. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e macho de 80 mm. 3. Subministro e instalación, por posto de traballo de visor por posto de labrado formado por un policarbonato dobre (20mm de espesor), así como a pefilería correspondente. Igualmente en cada posto de labrado instalarase unha porta acústica referencia PRTC 68 (ficha adxunta) fabricada a medida para acceso do persoal. 4. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. ANTENUACIÓN CALCULADA: 8-11 dba, medida a 1,5m do tratamento acústico co resto de fontes de ruído paradas CORTADORAS: INSTALACIÓN DE TRATAMENTO ABSORBENTE A seguinte medida correctora aplicaríase en parte da cuberta metálica existente na vertical das cortadoras. Construiríase mediante paneis acústicos de referencia IB_RW_231_662 coa seguinte configuración: 1. Fabricación, subministro e instalación de 244 m 2 de panel acústico semirixido de la de rocha, recuberto por unha cara por un velo mineral negro, con formato mm x 600mm (h) de 50 mm de espesor (ficha adxunta). 2. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e perfil en U dobre. 3. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. ANTENUACIÓN CALCULADA: 2-5 dba PÁXINA 55

61 9.3.4 LABRADORES: INSTALACIÓN DE TRATAMENTO ABSORBENTE A seguinte medida correctora aplicaríase en parte da cuberta da expansión na nave 3 na vertical dos labradores. Construiríase mediante paneis acústicos de referencia IB_RW_231_662 coa seguinte configuración: 1. Fabricación, subministro e instalación de 96 m 2 de panel acústico semiríxido de la de rocha, recuberto por unha cara por un velo mineral negro, con formato mm x 600mm (h) de 50 mm de espesor (ficha adxunta). 2. Fabricación, subministro e instalación de perfil U e perfil en U dobre. 3. Subministro e instalación de pequeno material auxiliar de ancoraxe dos diferentes elementos que compoñen esta solución. ANTENUACIÓN CALCULADA: 2-5 dba VARIOS 1. Medios de elevación. 2. Seguridade e saúde: Necesidades de seguridade e saúde da obra, proteccións individuais, protección colectivas, elementos de hixiene, casetas, etc Deberase valorar todo o preciso para a correcta execución e funcionamento da obra. 3. Control de calidade: Control de calidade de execución interno dos traballos da instalación. 4. Limpeza xeral de obra: Limpeza xeral de obra e final, incluíndo a recollida diaria de todas as ferramentas e materiais ata un lugar indicado. 5. Sinalización, valado, seguridade. PÁXINA 56

62 10 CONCLUSIÓNS A partir da caracterización acústica das naves de elaboración de lousa mediante a medición de niveis e espectros de ruído e o tempo de reverberación conseguimos recoñecer cómo se ven afectados os traballadores en canto á prevención de enfermidades auditivas. As principais fontes de ruído atopadas son as máquinas cortadoras con niveis de emisión por encima dos 100 dba, e a labor de labrado con niveis por encima dos 95 dba, a destacar tamén o ruído que se produce ao desbotar a lousa en cada proceso de elaboración. A partir de estes resultados e grazas ao cálculo dos valores de exposición de ruído, puidose coñecer canto se ven afectadas cada unha das ocupacións. As conclusións foron claras, por un lado os elementos preventivos actuais proporcionan unha sobreprotección fronte ao ruído nas dúas empresas estudadas, e por outro os valores de exposición son moi elevados, superando os límites establecidos que dan lugar a unha acción, polo que se deberían propor medidas correctoras para a redución de ruído. As solucións propostas permitirían diminuír os niveis sonoros actuais nas zonas afastadas aos focos de ruído e de tránsito pola planta. Estas solucións permiten que o son indirecto de cada foco sonoro, que contribúe de maneira notable nos elevados niveis globais, diminúa en zonas adxacentes. Así, nunha zona influenciada polo son indirecto de varias fontes de ruído, o nivel de presión sonoro diminuirá de maneira considerable. Recoméndase a avaliación da redución sonora mediante unha actualización dos mapas sonoros despois da instalación das medidas correctoras propostas, estudando así a posibilidade de introducir novas medidas correctoras para mellorar as condicións acústicas futuras. PÁXINA 57

63 11 PLAN DE ACCIÓN Unha vez realizado o estudo acústico de ambas empresas, proponse un Plan de Acción encamiñado a ir, sucesivamente reducindo os niveis máis elevados de ruído, que puidese servir de base para outras empresas do Sector da Lousa con similares problemáticas. Como en ambas empresas o grado de influencia das fontes de ruído é similar, proporase un plan de acción en paralelo, plantexando accións a realizar en cada unha delas de forma independente. Este plan de acción é unha guía establecida en función da eficacia das medidas correctoras propostas e a afección de cada fonte sonora. - 1º PERIODO DE ACCIÓNS: cerramento das máquinas cortadoras. - 2ª PERIODO DE ACCIÓNS: Sectorización mediante pantallas acústicas dos postos de labradores. - 3º PERIODO DE ACCIÓNS: Tratamento absorbente parcial en cuberta. PÁXINA 58

64 12 VALORACIÓN ECONÓMICA A continuación analízase o presuposto das medias correctoras proxectadas para cada unha das naves de elaboración estudadas no sector da lousa, dita valoración económica basease nos datos aportados por responsables de cada empresa, así como dos datos e medidas tomados durante os ensaios de ruído realizados en cada unha delas. As dimensións exactas das superficies a tratar deberían definirse de forma pormenorizada para cada empresa, de maneira que fose compatible cos seus requisitos de produción e mantemento, podéndose modificar os prezos unitarios. EXPLOTACIÓN 1 P. Neto 1ªFASE DE ACCIÓNS Medidas correctoras definidas en memoria para cerramento completo de 4 cortadoras da nave ,58 2ªFASE DE ACCIÓNS Medidas correctoras definidas en memoria para sectorización dos postos de labrado da nave ,80 3ªFASE DE ACCIÓNS Medidas correctoras definidas en memoria para tratamento absorbente en postos de labrado. Superficie 260 m ,22 Medidas correctoras definidas en memoria para tratamiento absorbente en postos de cortadoras. Superficie 260 m ,22 PÁXINA 59

65 EXPLOTACIÓN 2 P. Neto 1ªFASE DE ACCIÓNS Medidas correctoras definidas en memoria para cerramentos parciais en 6 grupos de cortadoras da nave de elaboración ,72 2ªFASE DE ACCIÓNS Medidas correctoras definidas en memoria para sectorización de 27 postos de labrado da nave de elaboración ,65 3ªFASE DE ACCIÓNS Medidas correctoras definidas en memoria para tratamento absorbente en postos de labrado. Superficie 96 m ,72 Medidas correctoras definidas en memoria para tratamento absorbente en postos de cortadoras. Superficie 244 m ,83 Esta valoración económica, para as naves das dúas explotación estudadas durante a realización do presente estudo permite dar unha aproximación aos custos que suporía a instalación de medidas preventivas para minimizar as enfermidades auditivas nas fábricas do Sector da lousa. Lugo, 21 de Outubro de 2014 EQUIPO TÉCNICO INGESYMA 2006 S.L.U. PÁXINA 60

66 ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS ANEXOS ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

67 ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS ANEXO I: PUNTOS DE MEDIDA ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

68 ib e ra c ú s tic a

69 ib e r a c s t ic a

70 ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS ANEXO II: TÁBOAS DE MEDIDAS ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

71 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS EXPLOTACIÓN 1 T1. Táboa de medidas labradores, explotación 1.,p x y Global (dba) Lpico (dbc) ,6 77,3 81,2 84,0 84,5 84,1 79,8 90,5 90, ,0 77,5 83,1 83,9 84,2 83,5 77,7 90,2 90, ,8 77,3 82,3 84,5 84,2 84,6 80,0 90,6 90, ,1 77,9 82,4 84,5 85,5 84,8 80,6 91,3 112, ,5 79,8 85,1 87,0 89,2 89,3 83,5 94,8 127, ,0 77,0 82,8 86,0 86,6 86,4 82,6 92,6 119, ,4 78,5 83,4 86,7 87,3 87,2 83,5 93,3 124, ,9 78,4 83,4 85,4 86,6 86,2 81,9 92,4 113, ,7 78,8 85,7 87,7 86,9 86,6 82,0 93,3 116, ,3 77,7 83,1 85,3 85,4 86,0 82,1 91,8 116, ,8 80,3 86,9 89,6 87,3 86,4 81,7 94,1 124, ,7 79,2 83,9 88,4 89,4 87,7 82,6 94,7 130, ,0 79,5 85,6 87,9 87,7 87,4 83, , ,0 81,0 85,2 89,6 90,4 90,4 85,0 96,2 124, ,7 79,3 83,2 87,3 88,4 87,1 82,1 93,7 111, ,6 81,1 85,2 89,1 90,2 88,0 83,2 95,3 119, ,1 79,8 83,2 86,5 87,7 86,5 82,3 93,1 115, ,5 80,0 82,8 86,1 86,4 86,0 82,0 92,3 123, ,9 79,1 83,2 86,3 86,9 85,6 80,8 92,5 92, ,4 76,7 81,3 84,5 85,1 85,6 81,3 91,3 116, ,6 77,0 82,4 85,2 86,4 86,0 81,3 92,1 113, ,3 76,8 81,8 84,4 85,5 85,1 80,1 91,2 111, ,6 79,1 84,2 88,8 88,3 88,4 82,7 94,5 119, ,1 78,7 85,0 88,0 88,6 86,9 81, , ,8 78,9 83,0 85,3 85,5 85,6 82,0 91,8 111, ,4 81,0 87,7 87,9 87,7 87,1 83,0 94,1 122, ,2 80,0 85,0 88,1 89,1 87,7 83,1 94,5 117, ,0 79,8 83,8 88,2 88,9 87,5 82,9 94,3 123, ,0 79,7 83,3 86,6 88,1 87,0 81,8 93,4 113, ,6 79,6 83,8 86,8 87,2 86,3 82, , ,7 80,3 83,9 85,9 87,2 86,4 81,7 92,8 119, ,4 80,3 83,5 87,2 86,5 85,4 81,9 92,6 125, ,9 79,2 83,7 86,4 87,6 87,0 83,8 93,4 119, ,8 79,4 82,6 85,8 87,2 85,9 80,6 92,5 112, ,5 78,1 82,8 85,8 86,5 85,1 80, , ,9 78,6 83,7 86,1 86,9 85,3 79,8 92,3 121, ,6 79,4 84,5 86,4 87,9 86,2 80,4 92,8 115,7 PÁXINA 1

72 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T1. Táboa de medidas labradores, explotación 1. T1. Tabla de medidas Labradores, pizarras Irosa x y Global Lpico ,6 80,0 84,0 85,3 84,4 83,3 78,2 (dba) 91,1 (dbc) 118, ,5 78,0 83,3 84,3 84,9 83,3 78,8 91,6 112, ,8 78,6 82,1 85,3 86,1 84,2 79,0 91,2 108, ,0 79,1 82,8 85,2 85,6 84,4 79,1 91,4 109, ,7 78,8 83,8 86,4 87,1 85,3 80,1 92,3 118, ,9 80,6 84,6 85,0 86,7 86,0 81,9 92,3 112, ,7 78,7 82,0 83,6 85,5 82,9 77,2 90,5 106, ,4 78,8 83,5 85,7 88,0 86,5 82,5 92,8 110, ,6 77,9 82,5 84,8 86,3 84,0 77,9 91,2 109, ,0 78,9 83,1 86,9 87,9 85,2 79,1 92,6 120, ,4 78,2 82,0 84,0 86,4 85,5 80,5 91,3 117, ,2 78,3 83,3 85,3 86,8 84,6 77,8 91,7 107,7 T2. Táboa de medidas distribuidores, explotación 1. T2. Tabla de medidas Distribuidores, pizarras Irosa x y Global (dba) Lpico (dbc) ,0 78,9 83,1 85,7 87,7 85,7 80,6 92,4 111, ,8 76,9 81,5 85,4 87,5 86,7 80,8 92,1 114, ,3 76,6 81,5 85,7 87,4 85,8 80,4 91,9 113, ,3 76,8 81,7 85,2 86,7 85,9 81,3 91,6 112, ,2 78,1 82,0 85,4 86,1 84,9 79,6 91,6 112, ,3 76,5 81,3 84,6 85,0 83,3 77,5 90,5 108, ,7 77,6 82,1 84,6 85,1 83,6 79,6 90,8 115, ,9 77,4 81,7 84,9 85,9 83,9 78, , ,0 76,6 82,2 84,2 85,8 83,6 78,1 90,9 115, ,1 79,6 82,4 84,2 86,3 83,7 78,5 91,5 108, ,1 76,6 81,3 84,1 86,4 86,4 81, , ,8 77,5 83,7 86,1 86,7 86,6 81,7 92,7 113, ,3 78,0 85,6 87,3 88,3 87,5 82,6 93,9 117, ,4 78,0 82,1 85,1 86,9 86,1 81,4 92,3 112, ,4 78,6 84,1 86,8 88,1 87,2 82,5 93,6 114, ,8 78,9 83,5 86,6 88,3 88,8 83,3 94,1 115, ,0 80,6 84,0 88,2 90,0 89,1 83,4 95,2 120, ,5 81,0 84,9 87,6 89,3 88,1 82,7 94,5 115,3 PÁXINA 2

73 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T2. Táboa de medidas distribuidores, explotación 1. T2. Tabla de medidas Distribuidores, pizarras Irosa x y Global Lpico ,5 81,5 84,3 87,0 88,1 86,5 81,4 (dba) 93,4 (dbc) 116, ,3 80,7 85,5 88,1 88,9 87,3 81,7 94,3 118, ,5 80,4 84,4 87,0 87,4 86,0 80, , ,7 81,1 85,1 87,6 86,5 84,0 78,2 92,4 119, ,4 78,2 84,4 86,0 87,0 85,8 81,1 92,3 115, ,3 81,0 85,3 86,3 85,1 84,1 79,3 92,2 118, ,1 79,2 84,2 86,7 88,3 86,9 82,2 93,2 114, ,9 78,4 82,7 85,2 86,5 86,0 80,9 91,7 118,4 T3. Táboa de medidas embaladores, explotación 1. T3. Tabla de medidas Embaladores, pizarras Irosa x y Global (dba) Lpico (dbc) ,9 72,2 74,7 77,9 79,9 79,5 74,5 85,3 85, ,8 71,1 77,6 79,4 80,3 81,0 76,0 86,5 86, ,8 73,0 77,3 80,0 80,4 80,8 76,3 86,7 86, ,1 75,7 80,1 82,8 83,2 85,0 79,1 89,9 89, ,3 74,2 79,4 82,6 85,1 84,4 78,9 90,3 110, ,9 73,4 77,4 80,5 81,3 80,6 74,8 86,9 106, ,2 71,8 75,2 78,3 80,9 80,7 74,9 86,2 110, ,5 72,2 76,3 78,3 81,0 80,7 75,3 86,4 104, ,2 73,2 77,7 80,6 83,4 83,0 77,4 88,7 110, ,6 72,7 77,2 80,2 83,2 82,2 76,9 88,2 108, ,3 73,9 79,2 82,2 85,8 85,5 80, , ,0 77,1 83,7 87,3 88,1 88,7 83,7 94,2 116, ,5 76,1 82,7 86,1 88,4 88,5 83, , ,6 76,9 82,5 87,5 91,0 90,2 85,3 95,9 126, ,6 74,7 80,7 84,7 88,3 85,4 78,8 92,5 125, ,7 74,4 79,8 82,7 85,7 85,5 78, , ,7 73,9 78,9 81,7 84,6 83,8 77,6 89,7 110, ,1 73,4 76,7 80,8 83,6 83,0 77,6 88,8 111, ,1 71,8 76,5 79,9 84,1 83,9 78,3 89,2 108, ,7 74,5 79,7 82,9 85,7 85,0 79,6 90,8 113, ,6 77,2 83,3 87,7 92,1 92,1 86,8 97,3 128, ,5 78,9 79,5 83,5 86,3 85,3 79,9 91,3 116, ,3 73,8 79,0 82,7 86,0 85,4 80,1 91,1 114, ,3 74,8 78,4 80,6 83,0 82,8 76,0 88,4 110, ,3 71,1 75,4 78,6 81,5 81,1 74,4 86,6 107, ,4 73,5 78,3 81,5 82,5 81,1 74,9 87,8 107, ,4 74,0 81,1 82,9 83,9 82,4 76,7 89,3 111, ,3 74,0 78,0 81,8 85,1 84,3 78,7 90,1 110, ,6 76,5 82,4 83,7 85,3 85,0 79, ,1 PÁXINA 3

74 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T3. Táboa de medidas embaladores, explotación 1. T3. Tabla de medidas Embaladores, pizarras Irosa x y Global Lpico ,2 76,7 81,3 84,7 86,3 86,0 80,8 (dba) 91,9 (dbc) 114, ,8 77,7 81,6 86,3 89,5 89,4 83,4 94,8 113, ,8 76,1 78,6 84,2 87,3 86,2 79,7 92,1 112, ,9 79,2 80,6 83,9 86,6 86,7 80,9 92,1 120, ,3 73,0 77,8 83,1 86,8 86,4 80,7 91,8 111, ,3 73,5 75,9 80,6 85,0 84,1 78,2 89,7 107, ,1 73,8 76,8 81,5 84,3 83,5 77,6 89,3 109, ,1 73,5 78,1 82,1 85,4 85,1 79,3 90,5 109, ,2 75,2 80,7 83,8 86,7 86,3 81, , ,6 76,0 81,2 84,5 86,6 85,3 79,7 91,7 110, ,0 79,4 83,7 86,1 87,9 86,4 80, , ,0 77,6 82,7 87,4 87,7 86,8 80,7 93,3 111, ,1 75,7 80,7 83,2 85,0 84,5 78,4 90,5 109, ,2 74,3 77,3 81,1 83,8 83,5 77,8 89,1 106, ,9 74,5 78,0 81,2 84,1 83,8 78,2 89,4 107, ,1 73,9 78,0 82,0 84,0 83,2 77,7 89,2 106, ,7 73,7 77,4 81,0 83,8 82,7 76,7 88,7 106, ,8 74,1 78,2 81,3 84,3 83,8 77,7 89,5 107, ,7 76,7 80,2 84,0 85,3 84,9 79,5 90,9 107, ,3 79,5 83,7 86,1 88,2 86,9 81,2 93,3 113, ,3 73,4 77,9 80,8 81,3 79,7 73,3 86,7 109, ,7 73,3 76,7 78,8 79,9 79,1 74,0 85,5 101, ,7 75,3 78,4 80,0 80,5 78,4 72, , ,8 77,0 80,6 82,9 83,2 81,2 77,0 88,8 112, ,3 77,2 80,9 83,4 83,2 83,0 78,8 89,5 109, ,4 77,6 81,4 85,7 85,0 83,8 78,9 90,8 109, ,2 76,3 81,0 83,7 84,8 83,8 78, , ,3 74,5 78,3 81,4 84,4 82,4 76,2 88,8 124, ,5 73,0 76,9 78,6 79,5 78,5 72,8 85,9 109, ,2 72,7 77,2 81,2 83,9 82,2 77,1 88,2 106, ,2 72,7 77,2 81,2 83,9 82,2 77,1 88,2 106, ,0 81,2 85,1 88,1 89,8 88,7 83,8 94,6 111, ,5 78,5 82,9 86,7 89,0 87,3 82,3 93,3 112, ,0 77,7 82,6 87,0 90,5 89,7 84,6 94,6 115, ,5 76,0 79,5 83,6 87,1 85,2 79, , ,5 74,4 78,1 79,1 80,3 79,4 74,3 86,4 109, ,5 73,2 77,8 81,6 86,4 84,4 79, , ,1 73,5 77,9 81,6 85,4 84,1 79,1 89,4 107, ,5 73,9 79,0 85,3 87,7 86,7 81,5 91,8 111, ,6 75,8 80,0 84,8 89,7 88,4 82,3 93,2 119, ,2 74,8 79,1 81,5 84,3 82,9 78, , ,8 74,5 77,5 80,1 84,1 82,8 76,8 88,4 108, ,0 71,9 75,4 78,1 81,4 80,9 75, ,4 PÁXINA 4

75 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T3. Táboa de medidas embaladores, explotación 1. T3. Tabla de medidas Embaladores, pizarras Irosa x y Global Lpico ,3 73,1 77,6 80,7 84,9 84,4 79,4 89,2 108, ,3 73,8 79,1 81,7 85,2 83,9 78,7 89,4 109, ,3 74,8 82,6 84,3 88,7 87,6 82,5 92,6 111, ,3 77,4 83,2 86,7 90,9 89,3 84,5 94,6 121, ,5 75,0 80,9 82,8 87,7 86,1 81,4 91,5 110, ,2 72,6 77,8 81,4 86,3 84,3 79,4 89,8 108,8 T4. Táboa de medidas cortadoras, explotación 1. T4. Tabla de medidas Cortadoras, pizarras Irosa x y Global (dba) Lpico (dbc) ,1 75,7 80,1 82,8 83,2 85,0 79,1 89,9 89, ,7 76,8 82,0 86,2 85,9 84,6 79,3 91,6 91, ,4 75,3 82,0 83,4 86,4 86,3 81,7 91,9 110, ,5 76,1 82,7 86,1 88,4 88,5 83, , ,6 78,4 84,7 87,2 89,1 88,2 83,4 94,4 113, ,9 78,4 82,1 83,8 84,5 85,6 80,6 90,9 118, ,6 76,9 82,5 87,5 91,0 90,2 85,3 95,9 126, ,6 77,2 83,3 87,7 92,1 92,1 86,8 97,3 128, ,0 78,8 83,7 87,6 90,0 89,8 84,9 95,4 127, ,3 78,2 83,2 87,0 91,2 90,8 85,8 96,2 116, ,2 76,7 81,3 84,7 86,3 86,0 80,8 91,9 114, ,2 80,0 84,2 90,5 92,1 90,9 85,9 97,2 118, ,2 81,3 86,2 90,9 94,7 92,6 85,9 99,1 125, ,8 77,7 81,6 86,3 89,5 89,4 83,4 94,8 113, ,0 79,4 83,7 86,1 87,9 86,4 80, , ,1 82,0 84,9 87,4 88,3 86,5 80,6 93,6 118, ,7 80,9 84,7 87,0 88,1 86,2 80,7 93,3 115, ,0 77,6 82,7 87,4 87,7 86,8 80,7 93,3 111, ,3 79,5 83,7 86,1 88,2 86,9 81,2 93,3 113, ,4 81,1 84,3 87,0 87,5 86,0 80, , ,3 77,2 80,9 83,4 83,2 83,0 78,8 89,5 109, ,0 79,2 83,8 85,2 85,7 83,4 77,5 91,2 112, ,8 79,8 84,6 87,2 87,0 84,6 80,0 92,5 112, ,4 77,6 81,4 85,7 85,0 83,8 78,9 90,8 109, ,5 78,5 82,9 86,7 89,0 87,3 82,3 93,3 112,8 PÁXINA 5

76 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T4. Táboa de medidas cortadoras, explotación 1. T4. Tabla de medidas Cortadoras, pizarras Irosa x y Global Lpico ,5 79,2 83,3 84,9 85,1 84,3 79,6 (dba) 91,2 (dbc) 113, ,8 80,3 86,1 86,9 88,6 87,5 81,8 93,7 115, ,0 77,7 82,6 87,0 90,5 89,7 84,6 94,6 115, ,7 76,4 80,6 83,4 86,6 84,8 78,9 90,8 110, ,9 76,4 80,9 83,9 87,1 85,9 80,4 91,4 110, ,3 77,4 83,2 86,7 90,9 89,3 84,5 94,6 121,1 EXPLOTACIÓN 2 T1. Táboa de medidas labradores, explotación 2. T1. Tabla de medidas Labradores, pizarras Cafersa x y Global (dba) Lpico (dbc) ,0 88,0 81,1 79,4 77,0 77,5 79,3 85,0 88, ,0 87,9 80,3 81,2 78,0 78,0 79,0 85,0 87, ,6 78,9 78,6 78,9 79,7 78,4 75,5 85,6 88, ,4 79,8 80,5 81,5 83,2 82,6 80,7 89,1 90, ,5 83,1 81,9 81,5 83,4 81,9 79,4 89,1 91, ,1 84,0 83,7 83,1 84,0 82,0 78,6 89,9 120, ,0 82,9 81,9 82,6 82,8 81,6 79, , ,5 82,3 82,1 83,3 84,9 83,2 81,4 90,5 119, ,5 84,9 86,6 86,4 87,1 85,1 82,4 92,9 120, ,4 84,8 83,3 84,9 85,2 83,6 80,7 91,2 118, ,0 85,4 86,2 87,5 87,2 85,5 82,4 93,3 124, ,5 85,9 86,7 86,5 86,7 84,9 81,6 92,8 126, ,4 85,2 83,4 83,9 83,9 84,0 81,8 90,7 112, ,3 85,7 85,6 86,8 87,6 86,9 85,5 93,8 121, ,8 83,4 83,9 84,8 86,0 86,3 83,1 92,3 116, ,3 83,4 84,2 85,7 87,3 85,1 78,8 92,4 120, ,0 83,9 82,8 84,0 85,5 84,0 79,3 91,1 116, ,4 84,0 83,5 86,2 88,2 86,8 80,4 93,4 115, ,6 84,5 84,0 84,6 85,8 84,4 82,4 91,6 117, ,3 87,1 84,8 84,3 85,5 85,0 82,3 91,8 116, ,5 87,6 86,9 86,4 87,6 85,6 82,0 93,3 125, ,1 89,3 89,1 88,7 87,8 85,4 80,7 94,2 125, ,5 94,8 92,8 90,9 90,3 87,4 82,3 96,8 130, ,6 84,8 84,0 84,7 86,5 85,1 81,0 91,9 118, ,7 86,8 86,3 87,5 87,5 85,6 81,1 94,6 124,4 PÁXINA 6

77 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T1. Táboa de medidas labradores, explotación 2. T1. Tabla de medidas Labradores, pizarras Cafersa x y Global Lpico ,7 90,3 88,3 88,1 89,0 87,4 85,4 (dba) 96,1 (dbc) 123, ,8 84,7 85,1 88,5 91,0 88,4 84,2 95,5 118, ,6 94,5 94,7 92,6 89,9 88,0 84, , ,3 93,1 89,3 88,6 87,6 87,3 86,1 97,4 125, ,1 89,0 87,7 87,3 87,1 87,3 86,6 95,6 120, ,4 83,1 83,6 84,5 86,0 86,0 82,8 92,6 113,6 T2. Táboa de medidas distribuidores, explotación 2. T2. Tabla de medidas Distribuidores x y Global (dba) Lpico (dbc) ,3 77,7 78,8 80,7 82,8 81,6 75,4 88,0 89, ,9 81,7 80,9 83,6 86,4 85,3 78,4 91,4 111, ,2 79,9 79,4 80,9 83,7 83,2 77,1 89,1 108, ,6 80,0 79,4 81,9 83,4 82,4 78, , ,8 83,0 83,4 85,0 86,0 84,1 80,9 91,5 122, ,2 84,8 86,0 89,7 94,7 93,9 87,4 99,4 119, ,9 84,7 84,7 86,9 88,0 85,8 80,5 93,3 117, ,0 85,2 86,3 88,5 93,8 93,2 86,7 98,6 118, ,3 82,0 82,4 83,6 85,5 83,6 79,2 91,7 115, ,4 84,5 85,5 88,8 93,0 92,7 87,0 98,1 118, ,2 82,9 82,9 84,7 86,3 84,7 79,5 91,6 114, ,3 86,6 85,3 84,1 86,0 84,6 80,1 91,7 113, ,7 87,6 87,7 90,9 95,9 94,3 88,2 100,3 118, ,1 84,2 82,9 84,3 86,0 84,4 78,5 91,4 111, ,6 84,0 83,4 84,0 86,1 84,8 79,5 91,5 111, ,6 87,6 86,1 84,1 86,0 85,4 82,6 92,2 117, ,3 85,2 84,7 87,3 90,7 89,9 83,0 95,5 115, ,2 86,4 84,9 85,3 86,4 86,2 83,6 93,8 120, ,8 87,5 86,5 87,0 88,9 88,3 82,8 95,5 116, ,8 84,4 84,6 84,6 85,6 85,1 80,7 92,8 114, ,7 88,6 87,6 88,7 92,1 90,8 85,0 97,4 115, ,0 84,6 84,2 84,4 85,7 83,8 78,3 92,5 112, ,3 83,8 84,5 85,3 86,8 86,6 81,9 93,3 116, ,0 89,7 87,2 88,8 92,8 93,2 89,3 98,3 120, ,9 85,3 85,7 86,1 86,8 86,4 82,0 93,9 122, ,3 83,6 84,3 84,0 84,8 84,7 81,1 92,5 114,4 PÁXINA 7

78 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T3. Táboa de medidas embaladores, explotación 2. T3. Tabla de medidas Embaladores, pizarras Cafersa x y Global (dba) Lpico (dbc) ,3 79,8 77,5 79,0 80,4 78,9 75,2 85,9 87, ,8 80,6 79,4 79,6 80,9 79,1 72,1 86,4 88, ,2 80,9 80,8 82,7 85,2 83,5 77,2 90,2 90, ,5 81,6 81,0 80,7 82,4 80,8 75,3 87,9 90, ,0 82,1 80,6 82,1 85,4 84,1 78,0 90,4 91, ,2 82,2 81,0 82,5 85,5 84,8 78,5 90,8 91, ,6 80,1 79,4 80,6 83,3 82,0 75,0 88,4 107, ,8 82,0 80,7 83,6 86,7 86,4 80, , ,5 82,6 81,3 83,1 85,8 83,8 77,1 90,6 122, ,4 80,1 80,1 83,9 84,7 82,1 77,3 89,9 119, ,0 84,3 81,8 84,7 85,6 83,6 77,4 90,9 117, ,4 82,4 82,3 86,4 89,0 88,0 81,6 94,1 113, ,3 84,0 82,6 85,8 89,6 88,7 82,6 94,5 117, ,5 82,9 85,8 88,5 92,0 90,7 82,5 96,8 129, ,4 84,1 85,9 87,5 90,1 88,2 81, , ,5 86,9 85,4 86,4 87,6 86,0 79,1 93,1 116, ,7 81,9 82,3 84,1 85,5 83,5 79,5 90,9 114, ,9 83,7 82,1 84,1 86,7 85,5 78,7 91,8 113, ,5 83,7 85,7 88,9 93,6 92,3 86,2 98,2 118, ,1 84,2 84,8 87,9 92,8 92,8 86,7 97,9 117, ,9 86,4 84,3 86,2 89,9 88,7 83,3 94,9 117, ,6 83,5 82,2 84,7 87,3 85,4 79,8 92,2 118, ,9 83,0 81,3 82,2 83,8 82,4 78, , ,6 84,4 83,6 85,1 87,7 86,2 80,2 92,8 113, ,4 85,4 85,4 88,3 92,6 91,9 85,2 97,5 118, ,9 84,7 83,3 86,1 88,7 88,0 82, , ,9 85,4 83,6 86,2 88,3 86,2 79,9 93,3 117, ,3 82,5 82,4 84,1 85,7 83,0 77,9 91,7 117, ,2 84,1 84,0 85,7 88,8 86,4 80,1 93,5 121, ,7 83,4 81,8 84,4 88,4 86,7 80, , ,2 84,3 83,8 85,9 88,4 87,0 80,9 93,5 112, ,9 84,0 84,8 87,1 91,5 90,8 84,8 96,4 112, ,9 84,2 82,8 85,6 88,6 86,5 79,9 93,4 117, ,1 84,5 84,2 84,7 85,0 83,3 79, , ,5 84,6 83,4 83,8 86,1 84,8 78,2 91,4 116, ,6 83,7 82,7 84,3 88,0 87,6 81,4 93,2 111, ,0 86,6 85,8 87,2 90,8 90,5 84,4 96,1 123,4 PÁXINA 8

79 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T3. Táboa de medidas embaladores, explotación 2. T3. Tabla de medidas Embaladores x y Global Lpico ,4 83,7 83,2 84,1 86,9 86,0 79,7 (dba) 92,2 (dbc) 112, ,3 85,1 84,0 84,9 88,2 86,6 80,1 93,1 113, ,7 86,2 84,1 85,5 89,1 87,1 80,0 93,8 113, ,0 84,2 83,3 83,8 86,3 84,7 79,1 91,6 112, ,8 84,9 85,2 85,6 87,7 85,1 78,7 92,6 120, ,6 85,0 85,0 87,0 91,0 89,4 83,1 95,7 114, ,6 84,4 84,4 86,7 89,4 88,2 82,4 94,5 114, ,5 87,7 87,2 90,0 94,4 93,0 86, , ,7 86,4 85,6 89,0 92,4 90,6 84,3 97,1 113, ,2 85,8 84,4 85,3 87,8 85,5 79,6 92,7 112, ,6 84,7 84,0 85,3 87,9 85,5 79,2 92,7 115, ,4 84,1 84,8 87,1 90,6 88,3 80,7 95,1 115, ,0 85,4 85,8 88,0 90,1 88,4 81,3 95,2 115, ,9 85,3 86,0 88,3 91,6 90,8 85,0 96,7 120, ,5 85,8 85,2 88,2 89,8 88,0 82,3 94,9 115, ,0 85,5 84,4 84,8 87,1 85,5 80,0 92,4 110, ,8 83,8 83,8 84,8 86,4 84,8 80,3 91,8 122, ,8 86,9 85,0 85,0 86,4 83,7 78,7 91,7 113, ,2 85,1 85,4 90,4 93,0 90,9 82,9 97,2 123, ,3 88,3 86,9 87,5 89,7 89,3 83, , ,5 85,9 84,1 88,0 87,8 86,0 80,5 94,4 112, ,4 85,2 86,1 88,5 89,2 86,9 81,1 95,1 119, ,2 87,5 86,1 87,6 88,7 86,8 81,2 95,1 118, ,2 89,5 87,6 86,5 88,4 88,2 83,5 95,9 118, ,4 86,3 85,8 86,6 89,5 89,9 84,1 95,4 122, ,7 86,1 84,5 84,4 86,3 85,8 81,4 93,3 112, ,9 87,3 86,2 85,3 86,8 85,2 81,5 94,1 120, ,9 89,3 86,0 86,6 88,3 86,5 80,7 95,1 116, ,5 86,1 84,5 85,1 86,4 86,2 82,1 93,7 113, ,0 88,6 86,7 87,0 89,0 88,7 84,1 95,7 116, ,6 86,4 85,9 86,3 89,1 88,3 82, , ,0 85,0 84,5 84,0 86,2 84,6 79,1 93,2 113, ,7 84,2 84,0 85,5 87,0 85,2 79,9 93,1 117, ,2 89,5 87,1 86,4 87,1 87,2 83,2 95,4 121, ,0 86,9 85,9 86,2 89,6 89,8 84,6 95,5 112, ,1 90,2 86,6 87,2 91,1 91,7 86,5 97,1 116, ,5 88,0 86,6 86,3 89,4 90,4 85,0 95,9 115, ,1 85,9 85,1 85,3 87,6 87,5 81,6 94,2 121, ,3 89,2 87,3 86,4 86,9 86,7 81,6 95,1 119, ,9 85,3 85,7 86,1 86,8 86,4 82,0 93,9 122, ,6 84,8 84,2 85,2 88,1 88,5 83,9 94,2 120,9 PÁXINA 9

80 ESTUDIO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES TABOAS DE MEDIDAS T4. Táboa de medidas cortadoras, explotación 2. T4. Tabla de medidas Cortadoras, pizarras Cafersa x y Global (dba) Lpico (dbc) ,3 82,0 81,3 83,2 86,7 85,5 78,9 91,7 110, ,4 80,8 79,9 82,2 85,6 85,5 79,2 91,0 111, ,2 80,4 80,1 82,7 84,9 84,3 77,0 90,3 110, ,2 78,5 77,5 79,3 81,7 81,1 74,7 87,1 106, ,5 84,5 82,7 85,0 88,7 88,3 82,8 93,9 112, ,7 85,4 84,0 87,7 91,9 92,6 86,2 97,4 117, ,5 83,4 83,6 88,5 93,1 92,6 87, , ,3 85,1 84,1 87,4 91,0 91,5 85,8 96,5 115, ,1 83,2 84,2 87,0 89,8 88,8 82,0 94,8 114, ,3 87,9 88,9 95,9 101,8 100,1 91,5 105,9 128, ,6 85,2 86,6 89,7 94,4 93,5 86,6 99,1 119, ,2 84,6 85,6 90,1 94,7 94,0 85,3 99,4 121, ,4 85,3 84,0 86,4 89,9 89,3 85,3 95,1 116, ,1 84,8 84,7 87,8 91,3 91,9 87, , ,8 84,3 84,1 86,7 90,3 90,4 84,3 95,7 113, ,0 86,7 86,4 91,8 96,1 95,9 90,4 101,2 118, ,2 87,8 84,8 88,1 92,0 90,6 83,8 96,7 113, ,8 84,9 84,4 87,9 92,3 91,8 85,9 97,3 114, ,8 84,0 83,8 86,1 89,3 89,0 84,2 94,7 114, ,6 85,2 85,3 88,3 91,7 91,0 85,6 96,8 115, ,5 87,1 86,9 90,3 94,2 93,0 87,3 99,1 118, ,4 87,1 86,9 90,2 95,4 94,4 89,3 100,1 119, ,8 85,6 85,8 86,9 89,7 91,5 88,3 96,6 119, ,7 87,1 86,0 87,9 89,1 88,6 83,9 95,6 117, ,1 86,9 86,3 86,7 88,8 87,8 83,3 95,2 113, ,2 86,8 87,3 89,1 92,5 91,7 86,9 97,6 122, ,4 88,4 87,0 88,5 91,7 91,5 87,2 97,2 118, ,0 89,2 88,8 90,5 92,0 91,0 85,6 97,9 124, ,1 86,0 86,4 88,5 93,2 92,5 87,6 97,6 116, ,4 88,1 86,7 88,6 92,8 93,8 90,3 98,4 120,4 PÁXINA 10

81 ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS ANEXO III: MAPAS DE RUÍDO ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

82 ib e ra c ú s tic a

83 ib e ra c ú s tic a

84 ASOCIACIÓN GALEGA DE PIZARRISTAS ANEXO IV: FICHAS TÉCNICAS ESTUDO SOBRE AS MEDIDAS PREVENTIVAS PARA MINIMIZAR AS ENFERMIDADES AUDITIVAS NAS FÁBRICAS DO SECTOR DA LOUSA SOBRADELO- CARBALLEDA DE VALDEORRAS (ORENSE) OUTUBRO 2014

85 1 TÉCNICA. F20 /6FICHA CERRAMIENTOS Y CABINAS ACÚSTICAS DESCRIPCIÓN En la actualidad, prácticamente todas las máquinas e instalaciones generan ruido y con el fin de cumplir las distintas normativas que regulan la contaminación acústica, deben ser tratadas para evitar molestias a terceras personas. Igualmente en todos nuestros trabajos se contempla su adaptación o integración en el medio ambiente donde se instala, con el objetivo que su impacto visual sea el menor posible. Los cerramientos o cabinas acústicas son recintos cerrados creados para solucionar el tema del ruido en cualquier tipo de maquinaria, tanto en el exterior como en el interior, aislando totalmente a un foco de ruido del exterior. Para edificación, las aplicaciones más comunes de los cerramientos acústicos son en instalaciones de climatización, maquinas de extracción y grupos electrógenos. En industria, cada línea de producción o cada maquinaria puede tener características completamente diferentes, por lo tanto a la hora de diseñar un cerramiento acústico hay que hacer una evaluación completa de la zona que queremos aislar, siempre teniendo en cuenta que las medidas correctoras a aplicar han de garantizar el correcto funcionamiento de la maquinaria, buen acceso para el mantenimiento, ventilación adecuada del nuevo recinto para evitar el sobrecalentamiento del mismo, y de la maquinaria y teniendo en cuenta las condiciones del cerramiento para que no afecten de forma negativa al trabajo del operario. CARACTERÍSTICAS TÉCNICAS Las cabinas o cerramientos acústicos están concebidos para adaptarse a cualquier necesidad dado su carácter modular, que permite, además una rápida instalación. Nuestros cerramientos están compuestos por los siguientes elementos: PANELES ACÚSTICOS MODULARES PUERTAS DE ACCESO (Con sus accesorios) SISTEMA ESTRUCTURAL PERFILERÍA VISORES (en caso de ser necesario). Tenemos distintos tipos de cabinas, según las exigencias del cliente: CABINAS MÓVILES: Como su propio nombre indica, se trata de cabinas cuya principal exigencia es la movilidad, dentro de un recinto cerrado dotado de los elementos necesarios que permitan esta movilidad, sin necesidad de desmontar la cabina. iberacustica.com

86 2 /6 FICHA TÉCNICA. F20 CERRAMIENTOS Y CABINAS ACÚSTICAS CARACTERÍSTICAS TÉCNICAS CABINAS DESMONTABLES: Constituidas por estructura en la que se acoplan paneles del mismo nombre. Normalmente se emplean este tipo de cabinas donde debido al mantenimiento de la máquina es preciso colocar paneles fácilmente desmontables. CABINAS FIJAS: Para el aislamiento de máquinas fijas. En cuanto al acabado, podemos entregar las cabinas en acero galvanizado, acero inoxidable e incluso en lacado, según carta RAL, en función del acabado deseado por el cliente. A continuación detallamos las características de cada uno de los elementos que componen que un cerramiento: PANELES ACÚSTICOS PNLP Los paneles acústicos se emplean sobre todo como componentes principales de cerramientos acústicos y cabinas. Permiten conformar las soluciones insonorizantes más habituales, tanto en el sector industrial como en los lugares públicos. Estos paneles constituyen en la mayoria las paredes del cerramiento. Opcionalmente y con el fin de mejorar las características globales del mismo, el PNLP puede ser sustituido por uno de sus variantes, como el perforado por ambas caras, con chapa intermedia..., etc. iberacustica.com

87 3 /6 FICHA TÉCNICA. F20 CERRAMIENTOS Y CABINAS ACÚSTICAS ÍNDICE DE AISLAMIENTO ACÚSTICO Frecuencia [Hz] R [db] COEFICIENTE DE ABSORCIÓN SONORA Frecuencia [Hz] as Para más información respecto a estos paneles, tenemos a disposición de nuestros clientes la ficha técnica de los mismos. PANEL DE ESQUINA Existe un variante del panel de referencia PNLP, que denominamos Panel de Esquina, y que como su propio nombre indica, se coloca en las esquinas del cerramiento. Este tipo de paneles se monta igualmente con los accesorios y perfiles del PNLP. Se trata de panel fabricado con chapa lisa por ambas caras, de espesores entre 0.8 y 1.2 mm y en chapa galvanizada, inoxidable o prelacada, según el acabado del cerramiento. Al igual que con los paneles que recubren las paredes del cerramiento, se fabricantes variantes de paneles de esquina, con chapa lisa intermedia u otras exigencias del cliente. VISOR ACÚSTICO En caso de ser necesario, como elemento opcional solicitado por el cliente, podemos añadir al cerramiento visores acústicos, conformados con perfil metálico a modo de marco y en forma de U, de chapa galvanizada o prelacada, con cristal laminado, de distintos espesores, en función del aislamiento en conjunto del cerramiento. iberacustica.com

88 4 /6 FICHA TÉCNICA. F20 CERRAMIENTOS Y CABINAS ACÚSTICAS CARACTERÍSTICAS TÉCNICAS Puerta PR TC 62 Puerta acústica de 62 mm de espesor,con cerco inferior, compuesta de marco y hoja metálicos, rellena de materiales fonoabsorbentes. Éste es el modelo de puerta empleado como elemento de acceso al interior de las denominadas cabinas acústicas o cerramientos. El modelo stándar de este tipo de puertas se presenta en acero galvanizado, mejorando así la resistencia de las mismas a la intemperie. Valorando el acabado estético del producto, cubrimos en su totalidad la superficie de la puerta mediante tratamiento superficial con capa de imprimación sintética y antioxidante. Según necesidades del cliente, ofrecemos la posibilidad de incorporar accesorios especiales bajo pedido. Igualmente, tenemos a disposición del cliente nuestro departamento de diseño, para solicitaciones más exigentes, en función del aislamiento global requerido por el cerramiento: Cierra puertas tipo DORMA Elemento opcional contemplado como solucion para el cierre controlado de cualquier tipo de puerta. Cierre barra antipánico (modelo TESA): Uno o dos puntos anclaje Con cerradura (opcional) Con manilla exterior Cierre válido para equipar vías de evacuación. Marcado CE según UNE EN Visor tipo Ojo de Buey Diám. 300 mm Visor cuadrado, de lado a definir Visor rectangular, de lados a definir Cerradura Cierre opcional, compuesto por caja y maneta en acero cromado brillo. Cierre de alta presión en el canto: Cierre opcional, compuesto por caja y maneta en acero cromado brillo. Fuerza de cierre: 15 Kg iberacustica.com

89 5/6 FICHA TÉCNICA. F20 CERRAMIENTOS Y CABINAS ACÚSTICAS CARACTERÍSTICAS TÉCNICAS Burlete automático: Burlete especialmente pensado para equipar aquellas puertas que por diversos motivos, como salidas de emergencia, carecen de marco inferior. Se trata de un burlete que obtura el espacio entre el suelo y el bajo de la puerta mediante un desplazamiento vertical, y compensa la posible inclinación del suelo con otro movimiento basculante. Un sistema para la estanqueidad del aire con un doble control de botones, uno metálico al lado de la bisagra y el otro de nylon, en el lado opuesto. Especialmente recomendado para el aislamiento acústico, proporcionando perfecto aislamiento térmico y fónico (certificado por el IFT de Rosenheim) PERFILES / ACCESORIOS DE MONTAJE Estos perfiles están realizados en chapa lisa galvanizada de espesor 1.2 mm. Empleados en el montaje de los paneles acústicos que constituyen los cerramientos. Se presentan en barras de longitud 3000 mm (pero podemos fabricar a distintas medidas, según necesidades del cliente. Como variante, ofrecemos perfileria fabricada en chapa prelacada, del mismo espesor, para cerramientos en acabado lacado. Adjuntamos a continuación referencia, detalle y descripción de estos perfiles. Perfil Superior. Perfil de unión de paneles. Perfil base inferior y vertical. Ángulo de soporte. Ángulo interior y exterior. Remate exterior de puerta. Perfil galletilla de remate. Tubo estructural (si fuera necesario) iberacustica.com

90 6 /6 FICHA TÉCNICA. F20 CERRAMIENTOS Y CABINAS ACÚSTICAS CARACTERÍSTICAS TÉCNICAS REFERENCIA DETALLE DESCRIPCIÓN PS80 Perfil superior. E=1.2 mm. L=3000 mm. M80 PB80 AS5050 Perfil de unión de paneles. E=0.8 mm. L=3000 mm. Perfil base inferior y vertical. E=1.2 mm. L=3000 mm. Ángulo de soporte. E=1.5 mm. L=3000 mm. AN5050 Ángulo interior. E=0.8 mm. L=3000 mm. AX5050 Ángulo exterior. E=0.8 mm. L=3000 mm. RXP G-60 T8080 Remate exterior de puerta. E=1.2 mm. L=3000 mm. Galletilla. E=0.8 mm. L=3000 mm. Tubo de estructuras 80x80 E=2 mm. L=3000 mm. T8040 Tubo de estructuras 80x40 E=1.5 mm. L=3000 mm. iberacustica.com

91 PANEL PANEL PRODUCTO Panel rígido de lana de roca revestido por una de sus caras por un velo mineral negro. A1 APLICACIONES Aislamiento térmico y acústico de máquinas ruidosas, pantallas y techos acústicos, conductos de ventilación y silenciadores. Buen rendimiento térmico y gran resistencia a la humedad. CARACTERÍSTICAS TÉCNICAS Característica Valor Norma 3 Densidad nominal 70 kg/m EN1602 Conductividad Térmica Tm Cº Temperatura Valor Unidad de medida Norma Tm Cº λ EN12667 Tm Cº λ EN12667 Tm Cº λ EN12667 Tm Cº λ EN12667 Temperatura máxima de trabajo 200 UNE EN Tolerancia de espesor T4 EN 823 Reacción al fuego A1 UNE EN Dimensiones Largo (mm) Ancho (mm) Espesor (mm) Absorción de agua a corto plazo WS1 Absorción de agua < 1,0 Kg/m2 EN 1609 Ventajas 1. Facilidad y rapidez de instalación. 2. Perfecta adaptación a los elementos estructurales. 3. Seguridad en caso de incendio. 4. Mejora notoria del aislamiento acústico. 5. No hidrófilo ni higroscópico. 6. Químicamente inerte. 7. Libre de CFC y HCFC, respetuoso con el medio ambiente. Comportamiento al agua Los productos de lana de roca no retienen el agua y poseen una estructura no capilar :50

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio.

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio. HCH HCT HCH HCT Ventiladores helicoidales murales o tubulares, de gran robustez Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo.

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo. XEOMETRÍA NO ESPAZO Vectores fixos Dos puntos do espazo, A e B, determinan o vector fixo AB, sendo o punto A a orixe e o punto B o extremo, é dicir, un vector no espazo é calquera segmento orientado que

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10¹⁴ Hz incide cun ángulo de incidencia de 30 sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor 10

Διαβάστε περισσότερα

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes 1.- Distancia entre dous puntos Se A e B son dous puntos do espazo, defínese a distancia entre A e B como o módulo

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior.

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior. ABAU CONVOCAT ORIA DE SET EMBRO Ano 2018 CRIT ERIOS DE AVALI ACIÓN FÍSICA (Cód. 23) Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades ou con unidades incorrectas...

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10 14 Hz incide, cun ángulo de incidencia de 30, sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS INTRODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: a) Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. b) Calcúlase cada forza. c) Calcúlase a resultante polo principio

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 1 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) Opción 1. Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A ou B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan igual, é dicir,

Διαβάστε περισσότερα

Resorte: estudio estático e dinámico.

Resorte: estudio estático e dinámico. ESTUDIO DO RESORTE (MÉTODOS ESTÁTICO E DINÁMICO ) 1 Resorte: estudio estático e dinámico. 1. INTRODUCCIÓN TEÓRICA. (No libro).. OBXECTIVOS. (No libro). 3. MATERIAL. (No libro). 4. PROCEDEMENTO. A. MÉTODO

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 21 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os que A ten inversa.

Διαβάστε περισσότερα

Exame tipo. C. Problemas (Valoración: 5 puntos, 2,5 puntos cada problema)

Exame tipo. C. Problemas (Valoración: 5 puntos, 2,5 puntos cada problema) Exame tipo A. Proba obxectiva (Valoración: 3 puntos) 1. - Un disco de 10 cm de raio xira cunha velocidade angular de 45 revolucións por minuto. A velocidade lineal dos puntos da periferia do disco será:

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Problemas 1. Dúas cargas eléctricas de 3 mc están situadas en A(4,0) e B( 4,0) (en metros). Caalcula: a) o campo eléctrico en C(0,5) e en D(0,0) b) o potencial

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO VII. RETS E PLNOS NO ESPZO.- Ecuacións da recta Unha recta r no espao queda determinada por un punto, punto base, e un vector v non nulo que se chama vector director ou direccional da recta; r, v é a determinación

Διαβάστε περισσότερα

Campaña de análise de Metais en aire ambiente no 2017

Campaña de análise de Metais en aire ambiente no 2017 Campaña de análise de Metais en aire ambiente no 2017 Pb Cd Ni As Este informe foi realizado pola Rede de Calidade do Aire de Galicia cos datos proporcionados polo Laboratorio de Medio Ambiente de Galicia,

Διαβάστε περισσότερα

Física e Química 4º ESO

Física e Química 4º ESO Física e Química 4º ESO DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Física: Temas 1 ao 6. 01/03/07 Nome: Cuestións 1. Un móbil ten unha aceleración de -2 m/s 2. Explica o que significa isto. 2. No medio dunha tormenta

Διαβάστε περισσότερα

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS 1.- Cando un movemento ondulatorio se atopa na súa propagación cunha fenda de dimensións pequenas comparables as da súa lonxitude de onda prodúcese: a) polarización; b)

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE. Directiva 2004/37/CE. co financiamento de:

GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE. Directiva 2004/37/CE. co financiamento de: GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE Directiva 2004/37/CE co financiamento de: edita: 1 CONTIDO 2 Descrición da guía...3 Obxecto e alcance...4 Estrutura da guía...5 A sílice e

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común) ), cadradas de orde tres, tales que a 21

MATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común) ), cadradas de orde tres, tales que a 21 PRIMEIRA PARTE (Parte Común) (Nesta primeira parte tódolos alumnos deben responder a tres preguntas. Unha soa pregunta de cada un dos tres bloques temáticos: Álxebra Lineal, Xeometría e Análise. A puntuación

Διαβάστε περισσότερα

Sistemas e Inecuacións

Sistemas e Inecuacións Sistemas e Inecuacións 1. Introdución 2. Sistemas lineais 2.1 Resolución gráfica 2.2 Resolución alxébrica 3. Método de Gauss 4. Sistemas de ecuacións non lineais 5. Inecuacións 5.1 Inecuacións de 1º e

Διαβάστε περισσότερα

A circunferencia e o círculo

A circunferencia e o círculo 10 A circunferencia e o círculo Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar os diferentes elementos presentes na circunferencia e o círculo. Coñecer as posicións relativas de puntos, rectas e circunferencias.

Διαβάστε περισσότερα

PAAU (LOXSE) XUÑO 2005 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CC. SOCIAIS

PAAU (LOXSE) XUÑO 2005 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CC. SOCIAIS PAAU (LOXSE) XUÑO 005 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CC. SOCIAIS Código: 61 O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos. Puntuación máxima de cada un dos exercicios: Álxebra

Διαβάστε περισσότερα

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL)

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL) L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro Condiciones de contorno. Fuerzas externas aplicadas sobre una cuerda. condición que nos describe un extremo libre en una cuerda tensa. Ecuación

Διαβάστε περισσότερα

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo.

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo. Estatística Contidos 1. Facer estatística Necesidade Poboación e mostra Variables 2. Reconto e gráficos Reconto de datos Gráficos Agrupación de datos en intervalos 3. Medidas de centralización e posición

Διαβάστε περισσότερα

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Coalbrookdale (Gran Bretaña, 779). Van principal: 30.5 m. Contido. Tema 5. Relacións

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 04. Óptica

Exercicios de Física 04. Óptica Exercicios de Física 04. Óptica Problemas 1. Unha lente converxente ten unha distancia focal de 50 cm. Calcula a posición do obxecto para que a imaxe sexa: a) real e tres veces maior que o obxecto, b)

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento?

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento? Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento? os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

NÚMEROS COMPLEXOS. Páxina 147 REFLEXIONA E RESOLVE. Extraer fóra da raíz. Potencias de. Como se manexa k 1? Saca fóra da raíz:

NÚMEROS COMPLEXOS. Páxina 147 REFLEXIONA E RESOLVE. Extraer fóra da raíz. Potencias de. Como se manexa k 1? Saca fóra da raíz: NÚMEROS COMPLEXOS Páxina 7 REFLEXIONA E RESOLVE Extraer fóra da raíz Saca fóra da raíz: a) b) 00 a) b) 00 0 Potencias de Calcula as sucesivas potencias de : a) ( ) ( ) ( ) b) ( ) c) ( ) 5 a) ( ) ( ) (

Διαβάστε περισσότερα

AXIAL ES SU MEJOR ELECCIÓN. MÁXIMA CALIDAD ALTA TECNOLOGÍA VARIEDAD DE MODELOS PRESTACIONES SERVICIO. La plegadora de la serie PSE, le ofrece

AXIAL ES SU MEJOR ELECCIÓN. MÁXIMA CALIDAD ALTA TECNOLOGÍA VARIEDAD DE MODELOS PRESTACIONES SERVICIO. La plegadora de la serie PSE, le ofrece PLEGADORA SERIE PSE AXIAL ES SU MEJOR ELECCIÓN. MÁXIMA CALIDAD ALTA TECNOLOGÍA VARIEDAD DE MODELOS PRESTACIONES SERVICIO La plegadora de la serie PSE, le ofrece una gran variedad de modelos, que comprende

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS SATÉLITES 1. O período de rotación da Terra arredor del Sol é un año e o radio da órbita é 1,5 10 11 m. Se Xúpiter ten un período de aproximadamente 12

Διαβάστε περισσότερα

Catálogodegrandespotencias

Catálogodegrandespotencias www.dimotor.com Catálogogranspotencias Índice Motores grans potencias 3 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión y Alta tensión.... 3 Serie Y2 Baja tensión 4 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 03a. Vibracións

Exercicios de Física 03a. Vibracións Exercicios de Física 03a. Vibracións Problemas 1. No sistema da figura, un corpo de 2 kg móvese a 3 m/s sobre un plano horizontal. a) Determina a velocidade do corpo ó comprimirse 10 cm o resorte. b) Cal

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional

Lógica Proposicional Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

Inecuacións. Obxectivos

Inecuacións. Obxectivos 5 Inecuacións Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Resolver inecuacións de primeiro e segundo grao cunha incógnita. Resolver sistemas de ecuacións cunha incógnita. Resolver de forma gráfica inecuacións

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS 61 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos Puntuación máxima de cada un dos exercicios: Álxebra 3 puntos; Análise 3,5 puntos;

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B)

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B) 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A o B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan do mesmo xeito,

Διαβάστε περισσότερα

Informe de Intercomparación do equipo automático de PM2,5 co método gravimétrico en aire ambiente en A Coruña no 2014 LMAG

Informe de Intercomparación do equipo automático de PM2,5 co método gravimétrico en aire ambiente en A Coruña no 2014 LMAG Informe de Intercomparación do equipo automático de PM2,5 co método gravimétrico en aire ambiente en A Coruña no 2014 LMAG Este informe foi realizado polo equipo de Calidade do Aire do Laboratorio de Medio

Διαβάστε περισσότερα

Ámbito científico tecnolóxico. Ecuacións de segundo grao e sistemas de ecuacións. Módulo 3 Unidade didáctica 8

Ámbito científico tecnolóxico. Ecuacións de segundo grao e sistemas de ecuacións. Módulo 3 Unidade didáctica 8 Educación secundaria para persoas adultas Ámbito científico tecnolóxico Módulo 3 Unidade didáctica 8 Ecuacións de segundo grao e sistemas de ecuacións Páxina 1 de 45 Índice 1. Programación da unidade...3

Διαβάστε περισσότερα

LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS

LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS Páxina REFLEXIONA E RESOLVE Cónicas abertas: parábolas e hipérboles Completa a seguinte táboa, na que a é o ángulo que forman as xeratrices co eixe, e, da cónica e b o ángulo

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 FÍSICA

PAU XUÑO 2011 FÍSICA PAU XUÑO 2011 Código: 25 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 FÍSICA

PAU XUÑO 2012 FÍSICA PAU XUÑO 2012 Código: 25 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica) Problemas 6 puntos (1 cada apartado) Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

FÍSICA OPCIÓN 1. ; calcula: a) o período de rotación do satélite, b) o peso do satélite na órbita. (Datos R T. = 9,80 m/s 2 ).

FÍSICA OPCIÓN 1. ; calcula: a) o período de rotación do satélite, b) o peso do satélite na órbita. (Datos R T. = 9,80 m/s 2 ). 22 Elixir e desenrolar unha das dúas opcións propostas. FÍSICA Puntuación máxima: Problemas 6 puntos (1,5 cada apartado). Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Non se valorará a simple

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS 61 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos. BLOQUE DE ÁLXEBRA (Puntuación máxima 3 puntos) Un autobús transporta en certa

Διαβάστε περισσότερα

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse Objetivos do Projeto Arquitetura EDW A necessidade de uma base de BI mais robusta com repositório único de informações para suportar a crescente necessidade

Διαβάστε περισσότερα

ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA

ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA ESTUDO DE SOSTIBILIDADE AMBIENTAL, IMPACTO TERRITORIAL E PAISAXÍSTICO PLAN PARCIAL S-34-R FALCOA CONCELLO DE VIGO OUTUBRO 2012 20079P002R0 [índice] [1] INTRODUCIÓN...

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 03b. Ondas

Exercicios de Física 03b. Ondas Exercicios de Física 03b. Ondas Problemas 1. Unha onda unidimensional propágase segundo a ecuación: y = 2 cos 2π (t/4 x/1,6) onde as distancias se miden en metros e o tempo en segundos. Determina: a) A

Διαβάστε περισσότερα

PAU Setembro 2010 FÍSICA

PAU Setembro 2010 FÍSICA PAU Setembro 010 Código: 5 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

FÍSICA. = 4π 10-7 (S.I.)).

FÍSICA. = 4π 10-7 (S.I.)). 22 FÍSICA Elixir e desenvolver un problema e/ou cuestión de cada un dos bloques. O bloque de prácticas só ten unha opción. Puntuación máxima: Problemas, 6 puntos (1 cada apartado). Cuestións, 4 puntos

Διαβάστε περισσότερα

A onda posterior influe na onda frontal

A onda posterior influe na onda frontal Xullo Xermade A onda posterior influe na onda frontal Onda de presión cando o cono vai hacia atras Onda de presión cando o cono vai hacia diante λ = v/f λ f = v/λ Caixa doméstica Caixa profesional

Διαβάστε περισσότερα

ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU

ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU XUÑO-96 CUESTION 2. opa Disponse de luz monocromática capaz de extraer electróns dun metal. A medida que medra a lonxitude de onda da luz incidente, a) os electróns emitidos

Διαβάστε περισσότερα

CUESTIÓNS DE SELECTIVIDADE RELACIONADOS CO TEMA 4

CUESTIÓNS DE SELECTIVIDADE RELACIONADOS CO TEMA 4 CUESTIÓNS DE SELECTIVIDADE RELACIONADOS CO TEMA 4 2013 C.2. Se se desexa obter unha imaxe virtual, dereita e menor que o obxecto, úsase: a) un espello convexo; b)unha lente converxente; c) un espello cóncavo.

Διαβάστε περισσότερα

CALCULO DA CONSTANTE ELASTICA DUN RESORTE

CALCULO DA CONSTANTE ELASTICA DUN RESORTE 11 IES A CAÑIZA Traballo de Física CALCULO DA CONSTANTE ELASTICA DUN RESORTE Alumno: Carlos Fidalgo Giráldez Profesor: Enric Ripoll Mira Febrero 2015 1. Obxectivos O obxectivo da seguinte practica é comprobar,

Διαβάστε περισσότερα

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E CONFIRMACIÓN Mª Luisa Barreal López_Directora Técnica LIGAL

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 182 Venres 29 de xullo de 2016 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DA PRESIDENCIA 7303 Real decreto 299/2016, do 22 de xullo, sobre a protección da saúde

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS 61 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos. BLOQUE DE ÁLXEBRA (Puntuación máxima 3 puntos) 1 0 0 1-1 -1 Sexan as matrices

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

CiUG COMISIÓN INTERUNIVERSITARIA DE GALICIA

CiUG COMISIÓN INTERUNIVERSITARIA DE GALICIA CiUG COMSÓN NTERUNVERSTARA DE GALCA PAAU (LOXSE) XUÑO 200 Código: 36 ELECTROTECNA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción

Διαβάστε περισσότερα

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS INDICE 1. Actuadores lineais 1.1. Cilindro de simple efecto 1.2. Cilindro de dobre efecto 1.3. Características principais 1.4. Construción dun cilindro 1.5. Criterios de selección

Διαβάστε περισσότερα

Problemas xeométricos

Problemas xeométricos Problemas xeométricos Contidos 1. Figuras planas Triángulos Paralelogramos Trapecios Trapezoides Polígonos regulares Círculos, sectores e segmentos 2. Corpos xeométricos Prismas Pirámides Troncos de pirámides

Διαβάστε περισσότερα

Áreas de corpos xeométricos

Áreas de corpos xeométricos 9 Áreas de corpos xeométricos Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Antes de empezar 1.Área dos prismas....... páx.164 Área dos prismas Calcular a área de prismas rectos de calquera número de caras.

Διαβάστε περισσότερα

INICIACIÓN AO CÁLCULO DE DERIVADAS. APLICACIÓNS

INICIACIÓN AO CÁLCULO DE DERIVADAS. APLICACIÓNS INICIACIÓN AO CÁLCULO DE DERIVADAS. APLICACIÓNS Páina 0 REFLEXIONA E RESOLVE Coller un autobús en marca Na gráfica seguinte, a liña vermella representa o movemento dun autobús que arranca da parada e vai,

Διαβάστε περισσότερα

Ámbito científico tecnolóxico. Estatística. Unidade didáctica 4. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial

Ámbito científico tecnolóxico. Estatística. Unidade didáctica 4. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial Educación secundaria para persoas adultas Ámbito científico tecnolóxico Educación a distancia semipresencial Módulo 3 Unidade didáctica 4 Estatística Índice 1.1 Descrición da unidade didáctica... 3 1.

Διαβάστε περισσότερα

INTERACCIÓNS GRAVITATORIA E ELECTROSTÁTICA

INTERACCIÓNS GRAVITATORIA E ELECTROSTÁTICA INTEACCIÓNS GAVITATOIA E ELECTOSTÁTICA AS LEIS DE KEPLE O astrónomo e matemático Johannes Kepler (1571 1630) enunciou tres leis que describen o movemento planetario a partir do estudo dunha gran cantidade

Διαβάστε περισσότερα

Atlas de ondas. de Galicia

Atlas de ondas. de Galicia Atlas de ondas de Galicia Edita: XUNTA DE GALICIA Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas (MeteoGalicia, Área de predición numérica) Instituto Enerxético de Galicia (INEGA) Ano: 2009

Διαβάστε περισσότερα

RADIACIÓNS ÓPTICAS ARTIFICIAIS INCOHERENTES

RADIACIÓNS ÓPTICAS ARTIFICIAIS INCOHERENTES Nº 33 - www.issga.es FRANCISCO JAVIER COPA RODRÍGUEZ Técnico superior en Prevención de Riscos Laborais Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral Edita: Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 FÍSICA

PAU XUÑO 2010 FÍSICA PAU XUÑO 1 Cóigo: 5 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 caa cuestión, teórica ou practica) Problemas 6 puntos (1 caa apartao) Non se valorará a simple anotación un ítem como solución ás cuestións;

Διαβάστε περισσότερα

1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos

1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos V. PROBABILIDADE E ESTATÍSTICA 1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos 1 Experimento aleatorio. Concepto e exemplos Experimentos aleatorios son aqueles que ao repetilos nas mesmas condicións

Διαβάστε περισσότερα

ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA

ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA Actividade de Interese Estatístico (AIE13): Análise estatística de sectores produtivos e da estrutura económica en xeral recollida no Programa estatístico

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. O nafaleno (C₁₀H₈) é un composto aromático sólido que se vende para combater a traza. A combustión completa deste composto para producir

Διαβάστε περισσότερα

Prevención de riscos laborais

Prevención de riscos laborais Prevención de riscos laborais Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico XUNTA DE GALICIA Consellería de Traballo e Benestar Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral (ISSGA) 2014 MÓDULO

Διαβάστε περισσότερα

VIII. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Ángulos, perpendicularidade de rectas e planos

VIII. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Ángulos, perpendicularidade de rectas e planos VIII. ESPZO EULÍDEO TRIDIMENSIONL: Áglos perpediclaridade de rectas e plaos.- Áglo qe forma dúas rectas O áglo de dúas rectas qe se corta se defie como o meor dos áglos qe forma o plao qe determia. O áglo

Διαβάστε περισσότερα

PAU Xuño Código: 25 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B

PAU Xuño Código: 25 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B PAU Xuño 00 Código: 5 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos ( cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos ( cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

Física e química 4º ESO. As forzas 01/12/09 Nome:

Física e química 4º ESO. As forzas 01/12/09 Nome: DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Problemas Física e química 4º ESO As forzas 01/12/09 Nome: [6 Ptos.] 1. Sobre un corpo actúan tres forzas: unha de intensidade 20 N cara o norte, outra de 40 N cara o nordeste

Διαβάστε περισσότερα

Código: 25 MODELO DE EXAME ABAU FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B

Código: 25 MODELO DE EXAME ABAU FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B ABAU Código: 25 MODELO DE EXAME FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2016 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2016 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 06 Código: 6 MATEMÁTICAS II (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio = 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

PÁGINA 106 PÁGINA a) sen 30 = 1/2 b) cos 120 = 1/2. c) tg 135 = 1 d) cos 45 = PÁGINA 109

PÁGINA 106 PÁGINA a) sen 30 = 1/2 b) cos 120 = 1/2. c) tg 135 = 1 d) cos 45 = PÁGINA 109 PÁGINA 0. La altura del árbol es de 8,5 cm.. BC m. CA 70 m. a) x b) y PÁGINA 0. tg a 0, Con calculadora: sß 0,9 t{ ««}. cos a 0, Con calculadora: st,8 { \ \ } PÁGINA 05. cos a 0,78 tg a 0,79. sen a 0,5

Διαβάστε περισσότερα

Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio CMPM001. Proba de. Código. Matemáticas. Parte matemática. Matemáticas.

Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio CMPM001. Proba de. Código. Matemáticas. Parte matemática. Matemáticas. Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio Proba de Matemáticas Código CMPM001 Páxina 1 de 9 Parte matemática. Matemáticas 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test.

Διαβάστε περισσότερα

PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso

PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso 2017-2018 Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades

Διαβάστε περισσότερα

Ámbito científico tecnolóxico. Movementos e forzas. Unidade didáctica 5. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial

Ámbito científico tecnolóxico. Movementos e forzas. Unidade didáctica 5. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial Educación secundaria para persoas adultas Ámbito científico tecnolóxico Educación a distancia semipresencial Módulo 3 Unidade didáctica 5 Movementos e forzas Índice 1. Introdución... 3 1.1 Descrición da

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO Código: 25 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B

PAU XUÑO Código: 25 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B PAU XUÑO 013 Código: 5 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amonuíaco de concentración 0,01 mol/dm³ está ionizada nun 4,2 %. a) Escribe a reacción de disociación e calcula

Διαβάστε περισσότερα

Volume dos corpos xeométricos

Volume dos corpos xeométricos 11 Volume dos corpos xeométricos Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Comprender o concepto de medida do volume e coñecer e manexar as unidades de medida do S.M.D. Obter e aplicar expresións para o

Διαβάστε περισσότερα