BIOLOXÍA 2º Bacharelato Colegio Hijas de Cristo Rey Mª Asunción Martín Ossorio curso ª AVALIACIÓN

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "BIOLOXÍA 2º Bacharelato Colegio Hijas de Cristo Rey Mª Asunción Martín Ossorio curso ª AVALIACIÓN"

Transcript

1 1ª AVALIACIÓN 1.- NIVEIS DE ORGANIZACIÓN DOS SERES VIVOS: Con este apartado preténdese que os alumnos teñan unha idea dos niveis de complexidade da materia viva, dos tamaños relativos. 2.- BIOELEMENTOS, AUGA E SALES MINERAIS: - Concepto de Bioelemento. Bioelementos primarios (C, O, N, H, P, S) e secundarios (Mg, Ca, K, Na, Cl). Concepto de Oligoelemento citando algún exemplo como o Fe, Mn, Cu. - Explicar a estructura e propiedades da auga. Concepto de ph. Concepto de ósmose. - Importancia dos sales minerais/ións para o funcionamento dos procesos biolóxicos. 3.- INTRODUCCIÓN ÁS BIOMOLÉCULAS Carbohidratos: Concepto, clasificación (monosacáridos, oligosacáridos e polisacáridos), nomenclatura e función biolóxica. - Estructura e propiedades dos monosacáridos. Traballar os distintos aspectos deste epígrafe coa glicosa. Hai que saber recoñecer e representar a estructura xeral dun monosacárido. Referente á isomería hai que explicar o concepto de C asimétrico e relacionalo coa diversidades de monosacáridos. Explicar o significado da nomenclatura a /b e D/L.- Disacáridos. O enlace O-glucosídico. Brevemente, falar da sacarosa e a lactosa. Polisacáridos. Homopolisacáridos de reserva (glicóxeno e amidón) e estructurais (celulosa e quitina) Lípidos: Concepto, clasificación e función biolóxica. Ácidos Graxos: saber recoñecer a súa estructura (saturados e insaturados). Propiedades: carácter anfipático punto de fusión. Función enerxética. Lípidos saponificables: triacilglicéridos e fosfolípidos Explicar o comportamento destas moléculas en medio acuoso (exemplos: a pompa de xabón, micelas, pingas de aceite). Facer referencia ó papel dos fosfolípidos como compoñentes das membranas e ó dos triacilglicéridos como reserva enerxética. Lípidos non saponificables: concepto de esteroides y carotenoides. Na explicación dos esteroides centrarse no colesterol: funcións biolóxicas (compoñente das membranas, precursor de ácidos biliares e de vitaminas/hormonas); falar de que debido á súa hidrofobicidade debe ser transportado en sangue como lipoproteínas (referirse a HDL e LDL) e comentar a relación entre niveis de colesterol (a súa insolubilidade é o que o pode convertir en letal) e arterosclerose Proteínas. Encimas Proteínas: Concepto e función biolóxica. Os aminoácidos: clasificación, estructura e propiedades máis importantes (carácter anfótero). Estructura das proteínas. Saber recoñecer e representar o enlace peptídico. Definir os distintos niveis estructurais das proteínas e indicar os principais enlaces que manteñen estable cada estructura. Sinalar que a estructura primaria determina os pregamentos estructurais. Resaltar cómo a estructura dunha proteína determiña a súa función. Propiedades das proteínas: falar da especificidade e desnaturalización. Clasificación das proteínas. Como exemplos de homoproteínas pódense mencionar o coláxeno e a albúmina, e como exemplo de heteroproteínas e de estructura cuaternaria explicar someramente a hemoglobina Encimas: Concepto de biocatalizador. Estructura e propiedades dos encimas: os encimas son proteínas e cumplen as súas propiedades; características dos encimas que permiten consideralas como catalizadores; especificidade encimática, relacionándoa co centro activo: explicar o acoplamento inducido (guante-man) e que hai aminoácidos que serven para orientar ó substrato e outros que van intervir na catálise. Explicar a reacción catalizada por un encima (E+S ES E+P).

2 - As vitaminas como coencimas. Concepto de vitamina. Explicar a función das vitaminas hidrosolubles como coencimas. Falar brevemente do complexo das vitaminas B (non memorizar ningunha estructura) e citar explicitamente os seguintes coencimas coa súa función bioquímica: NAD(P)H, FADH 2 e CoA. - Cinética encimática: curva de actividade encimática (conceptos de Vmax e Km). Inhibición da actividade encimática. - Regulación da actividade encimática: alosterismo. Compre explicar en primeiro lugar a necesidade da regulación encimática e de seguido explicar a regulación alostérica pondo como exemplo a retroinhibición. A importancia da regulación encimática debe estar presente na explicación do metabolismo Ácidos Nucleicos - Concepto, clasificación e función biolóxica. Destacar o seu papel como moléculas da herdanza. DNA e RNA aínda que en castelán/galego se utilicen as abreviaturas de ADN e ARN. Estructura dos nucleótidos: coñecer a estructura xeral dun nucleótido (diferenciar ribonucleótido e desoxirribonucleótido) e nomear ATP, GTP, CTP, TTP e UTP así como os nucleósidos difosfato (ADP, GDP, etc.) e monofosfato (AMP, GMP, etc.). Dentro das funcións dos nucleótidos, ademais de indicar que son pezas estructurais dos ácidos nucleicos, débese resaltar o papel do ATP como moeda de intercambios enerxéticos aínda que tamén se pode comentar nos temas do metabolismo. Explicar brevemente que é un polinucleótido e o enlace fosfodiéster que se establece entre os nucleótidos. - O ADN. A estructura primaria do ADN: o modelo de Watson e Crick. Resaltar a importancia biolóxica da estructura primaria. Explicar a dobre hélice facendo fincapé tanto nos aspectos estructurais (antiparalelismo, extremos 5' e 3', etc) como biolóxicos (a secuencia dunha cadea determina como ten que ser a súa complementaria, os cambios na secuencia ou mutacións alteran a información xenética). Definir a desnaturalización e renaturalización. - O ARN. Explicar brevemente a súa estructura xeral sinalando as diferencias estructurais co ADN. Definir os distintos tipos de ARN así como as súas funcións na célula e onde se atopan. 4.- INTRODUCCIÓN Á CÉLULA A organización celular- A célula como unidade fundamental nos seres vivos. Facer unha breve referencia á teoría celular e a algúns dos pioneiros no descubrimento das células (Hooke, Leeuwenhoek, Schleiden e Schwann). Falar da importancia que tiveron os descubrimentos de Ramón y Cajal na universalización da teoría celular. - Métodos de estudio das células: falar da importancia dos microscopios, tanto óptico como electrónico para a observación das células e dos seus contidos; mencionar brevemente que para o análise dos contidos é necesaria a aplicación doutras técnicas. - Modelos de organización celular: a célula procariota e a célula eucariota. Explicar a estructura e formas de vida dunha bacteria. Bacterias (gram+ e gram-). Diferenciar célula eucariótica vexetal e animal. Brevemente referirse ás funcións de nutrición, relación e reproducción das células. Formas acelulares: os virus. Explicar a estructura e formas de vida dun bacteriófago e dun virus que infecta a células eucariotas (exemplo o virus HIV ou VIH e o virus da gripe). AVALIACIÓN: Ao longo de todo o curso levaranse a cabo tres avaliacións cos seus correspondentes temas. Os contidos impartidos na materia de Bioloxía serán valorados do seguinte xeito: 90 % que derivaran das probas escritas dos contidos.realizaranse ao menos dous controis escritos por avaliación agás do examen de avaliación. porcentaxe da nota será proporcional a cantidade de obxectivos avaliados na proba. 10 % restante dependerá do comportamento na aula e no laboratorio, regularidade no estudo, presentación de traballos e interés e esforzo nas actividades que se fagan durante a avaliación. A non entrega puntual dos traballos influirá negativamente, mentres que a puntualidade e a corrección farano positivamente

3 2ª EVALUACIÓN 4.- INTRODUCCIÓN Á CÉLULA A organización celular- - A célula como unidade fundamental nos seres vivos. Facer unha breve referencia á teoría celular e a algúns dos pioneiros no descubrimento das células (Hooke, Leeuwenhoek, Schleiden e Schwann). Falar da importancia que tiveron os descubrimentos de Ramón y Cajal na universalización da teoría celular. - Métodos de estudio das células: falar da importancia dos microscopios, tanto óptico como electrónico para a observación das células e dos seus contidos; mencionar brevemente que para o análise dos contidos é necesaria a aplicación doutras técnicas. - Modelos de organización celular: a célula procariota e a célula eucariota. Explicar a estructura e formas de vida dunha bacteria. Bacterias (gram+ e gram-). Diferenciar célula eucariótica vexetal e animal. Brevemente referirse ás funcións de nutrición, relación e reproducción das células. Formas acelulares: os virus. Explicar a estructura e formas de vida dun bacteriófago e dun virus que infecta a células eucariotas (exemplo o virus HIV ou VIH e o virus da gripe) Envolturas Celulares: Membrana Plasmática e Parede Celular Vexetal - A membrana plasmática. Composición: lípidos, proteínas e glícidos de membrana. Estructura: modelo de mosaico fluído (non se esixirá o coñecemento de modelos xa descartados sobre a estructura da membrana). Propiedades da membrana: fluidez e asimetría. Funcións da membrana.. - A parede celular vexetal: breve explicación da súa composición, estructura e función. (Lembrar que a parede celular das bacterias non ten as características da vexetal) O Citoplasma: Citosol e Orgánulos Citosol. - Definilo como citoplasma sen orgánulos ou fracción soluble do citoplasma. Compoñentes: citoesqueleto e ribosomas - Citoesqueleto: microfilamentos (filamentos de actina) e microtúbulos. - Ribosomas: estructura e función. Complexos macromoleculares formados por dúas subunidades e compostos por ARNr e proteínas (non especificar tipos de ARNr e proteínas). Función: biosíntese de proteínas. Concepto de polisoma ou polirribosoma Orgánulos de membrana simple (retículo endoplásmico e aparato de Golgi) e de dupla membrana (que ademais conteñen ADN: mitocondrias, cloroplastos e núcleo).- Estructura e función do retículo endoplasmático e aparato de Golgi. Breve explicación de lisosomas (primarios e secundarios), peroxisomas e vacuolas. Orgánulos de membrana doble: Estructura e funcións de cloroplastos e mitocondrias. Facer referencia á teoría endosimbióntica. O núcleo. Envoltura nuclear: estructura. Nucleoplasma. O núcleo interfásico: a cromatina. O nucleolo (ser breve in dicando o que é e a súa función). Estructura do nucleosoma, cromatina e cromosomas. 6.- TRANSPORTE CELULAR. Comprender a necesidade dos fenómenos de transporte e a importancia das membranas nos devanditos procesos. É importante explicar a distinción entre transporte pasivo (difusión simple e facilitada) e transporte activo como procesos que permiten o paso de pequenas moléculas a través de membranas. Referirse tamén, pero brevemente, á exocitose e endocitose (pinocitose, fagocitose e endocitose mediada por receptor).

4 Bloque II: FISIOLOXÍA CELULAR 5.- CICLO e DIVISIÓN CELULARES 5.1. O ciclo celular en células eucariotas: interfase e mitose. Explicar o concepto de ciclo celular (período de biosíntese e crecemento das células ó que sigue unha división celular), describindo brevemente o que ocorre dentro de cada unha das súas fases (G 0, G 1, S, G 2, M). Indicar ós estudiantes a duración do ciclo celular así como as variacións no contido de ADN durante o ciclo celular. Estudio das fases da mitose. Citocinese. Importancia biolóxica da mitose Meiose Resaltar que é un tipo de división celular que ocorre só en células xerminais (precursoras de gametos). Fases da meiose. Non é preciso memorizar as subfases da meiose aínda que compre suliñar os fenómenos de recombinación xenética e a reducción cromosómica que se producen neste proceso. Recalcar que entre a primeira e segunda división da meiose non hai duplicación ou síntese de ADN. Importancia biolóxica da meiose (posibilita a reproducción sexual). En relación con isto é preciso falar das ventaxas da reproducción sexual como fonte de variabilidade necesaria para que funcione a selección natural. Bloque III: A BASE QUÍMICA DA HERDANZA. ASPECTOS QUÍMICOS E XENÉTICA MOLECULAR 9.- XENÉTICA MENDELIANA - Conceptos básicos: genotipo y fenotipo, caracteres hereditarios cualitativos y cuantitativos, alelos, homocigosis y heterocigosis, dominancia y recesividad, codominancia y dominancia intermedia. - Formulación actual das Leis de Mendel. Enumerar os principios básicos da teoría cromosómica da herdanza. - Herdanza dos grupos sanguíneos: sistema ABO e factor Rh. Herdanza ligada ó sexo: poñer como exemplo a herencia de enfermidades como a hemofilia e o daltonismo FLUXO DE INFORMACIÓN XENÉTICA NOS SERES VIVOS Os ácidos nucleicos como portadores da información xenética. Introducir o concepto de xenoma como o material xenético dun organismo (no caso dos virus serían as moléculas completas de ADN ou ARN que levan a información xenética). Explicar con claridade o fluxo da información xenética nos seres vivos: o dogma central da Bioloxía Molecular REPLICACIÓN TRANSCRIPCIÓN TRADUCCIÓN ADN ADN ARN PROTEÍNAS REVERSOTRANSCRIPCIÓN Comentar os experimentos que demostraron que o ADN é o portador da información xenética, Concepto de xene desde un punto de vista mendeliano (unidade da herdanza) e molecular (unidade de transcripción) A REPLICACIÓN DO ADN - Comentar que a de tódolos modelos propostos para explicar a replicación do ADN (dispersivo, conservativo e semiconservativo), o experimento de Meselson e Stahl demostrou que o ADN replícase segundo o modelo semiconservativo. Explicar de forma moi simplificada o mecanismo xeral da replicación.. - Moi relacionado coa replicación do ADN está a técnica da PCR (reacción en cadea da polimerasa) que consiste na replicación do ADN in vitro (explicala brevemente).

5 12.- A TRANSCRIPCIÓN A Transcripción: síntese e procesamento (maduración) do ARN. Mecanismo xeral da transcripción: as ARN polimerasas e os promotores. Explicar que o ARN sofre modificacións post-transcripcionais sinalando a eliminación de intróns e empalme de exóns. Indicar onde ocorren estes procesos. - Explicar brevemente a reversotranscripción O CÓDIGO XENÉTICO O código xenético: características xerais. Mencionar a existencia dalgunhas excepcións ó código xenético (mitocondrias e ciliados) pero deixando clara a universalidade do mesmo. Comentar a aportación de Severo Ochoa. Non hai que memorizar ningún triplete A TRADUCCIÓN A Traducción: mecanismo xeral. Hai que falar da activación dos aminoácidos e a súa unión ó ARNt (moi breve pero citar as aminoacil-arnt sintetasas). Explicar claramente o concepto de unión codón-anticodón REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA Importancia da regulación da expresión xénica. En procariotas, poñer como exemplo o operón lac Indicar que en eucariotas, a regulación xénica é fundamental en procesos como o desenvolvemento e a diferenciación celular. Comentar cómo as hormonas poden intervir no control da expresión xénica AS MUTACIÓNS A mutación e a súa importancia na evolución dos seres vivos. Definir o concepto de mutación desde un punto de vista molecular (secuencia de nucleótidos) e macromolecular (alteracións intracromosómicas e no número de cromosomas). A relación das mutacións (fonte de variabilidade) coa cambio evolución é moi importante. Podemos resumilo como segue: mutación selección natural. Aínda que con brevidade, deixar ben claro o adaptación concepto de selección natural e quen foi Darwin. AVALIACIÓN: Ao longo de todo o curso levaranse a cabo tres avaliacións cos seus correspondentes temas. Os contidos impartidos na materia de Bioloxía serán valorados do seguinte xeito: 90 % que derivaran das probas escritas dos contidos.realizaranse ao menos dous controis escritos por avaliación agás do examen de avaliación. O porcentaxe da nota será proporcional a cantidade de obxectivos avaliados nas probas. 10 % restante dependerá do comportamento na aula e no laboratorio, regularidade no estudo, presentación de traballos e interés e esforzo nas actividades que se fagan durante a avaliación. A non entrega puntual dos traballos influirá negativamente, mentres que a puntualidade e a corrección farano positivamente.

6 3ª EVALUACIÓN Bloque III: A BASE QUÍMICA DA HERDANZA. ASPECTOS QUÍMICOS E XENÉTICA MOLECULAR 9.- XENÉTICA MENDELIANA - Conceptos básicos: genotipo y fenotipo, caracteres hereditarios cualitativos y cuantitativos, alelos, homocigosis y heterocigosis, dominancia y recesividad, codominancia y dominancia intermedia. - Formulación actual das Leis de Mendel. Enumerar os principios básicos da teoría cromosómica da herdanza. - Herdanza dos grupos sanguíneos: sistema ABO e factor Rh. Herdanza ligada ó sexo: poñer como exemplo a herencia de enfermidades como a hemofilia e o daltonismo. 7.- METABOLISMO Introducción ó Metabolismo: O metabolismo: conceptos básicos (anabolismo, catabolismo, autótrofo, heterótrofo). Comentar a existencia de rutas metabólicas que poden intervir tanto en procesos anabólicos como catabólicos. Hai que explicar en primeiro lugar o metabolismo desde un punto de vista global (enerxía solar, fotosíntese, etc.). Deixar clara a idea de que a enerxía liberada no catabolismo se utiliza en diversos procesos como son o anabolismo, a xeración de calor ou o transporte activo. Utilizar esquemas xerais que ilustren estes aspectos. Explicar con claridade o papel do poder reductor e do ATP nos procesos metabólicos, facendo referencia aos distintos tipos de fosforilación O catabolismo: Concepto de catabolismo e mecanismo xeral de obtención de enerxía (ATP, respiración, fermentación). Panorámica xeral do catabolismo (glícidos, lípidos e aminoácidos). Concepto de fermentacións e putrefaccións. -Glucolise, β -oxidación. Cadea respiratoria. Fosforilación oxidativa. Delciclo de Krebs, cada unha das rutas metabólicas citadas anteriormente compre saber: a) con que composto empezan e con cal rematan, b) onde teñen lugar, c) que se xera (sen aprender a cuantitativa) e d) para que serven. Exemplo: glucolise, a) glucosa-piruvato, b) citosol, c) piruvato, ATP e NADH, d) obtención de enerxía. Non é preciso aprender a estructura dos metabolitos nin o nome dos distintos encimas implicados nas reaccións. Indicar que para que o piruvato procedente da glucolise se integre no ciclo de Krebs tense antes que transformar en acetil-coa. Do ciclo de Krebs hai que destacar o seu papel no catabolismo así como que tamén interven no anabolismo (Ruta anfibólica) O Anabolismo: Concepto e esquema xeral do anabolismo. Os procesos anabólicos consumen enerxía. En moitas rutas anabólicas empréganse as reaccións reversibles pertencentes á ruta catabólica equivalente (a glucolise e a gluconeoxénese comparten as reaccións próximas ó equilibrio). Da gluconeoxénese e lipoxénese hai que saber onde empezan e rematan, onde teñen lugar e qué se consume (sen aprender a cuantitativa). Un exemplo interesante é a explicación (a grandes rasgos) de como a partir de azucres se sintetizan graxas e, polo tanto, engórdase. Sinalar a imposibilidade dos animais (a nosa especie) de sintetizar azucres a partir de graxas.

7 8.- A FOTOSÍNTESE: Importancia biolóxica da fotosíntese (reacción global da fotosíntese para a formación dunha molécula de glicosa). Ademais é interesante indicar que a fotosíntese é un proceso inverso á respiración. Brevemente, indicar os distintos tipos de organismos fotosintéticos. - A fase luminosa. Esencialmente explicar o esquema en Z (os fotosistemas, xeración de NADPH, ATP e osíxeno) ubicándoo na membrana tilacoide.indicar que o NADPH e o ATP se van utilizar na fase escura. Comentar que o ATP se xera por procesos quimiosmóticos ó igual que ocorre na mitocondria. A fotofosforilación cíclica. - A fase escura: a fixación de CO 2 (breve descritiva do ciclo de Calvin). Débese aclarar que a fase escura ocorre fundamentalmente en presencia de luz. Saber que o encima que fixa o CO 2 é a carboxilasa do difosfato de ribulosa (RUBISCO), o encima máis abondoso da biosfera e que a partir do 3-fosfoglicerato se inician unha serie de reaccións (non explicitalas) que rexeneran a ribulosa (ciclo de Calvin) e interveñen na biosíntese de carbohidratos. - Factores que afectan á intensidade fotosintética. Luz, temperatura e CO 2 Bloque IV: MICROBIOLOXÍA e BIOTECNOLOXÍA 17.- TAXONOMÍA DOS MICROORGANISMOS: Clasificación dos microorganismos: mencionar a clasificación indicada a continuación pero ser moi breves. A) Procarióticos: Bacterias. B) Eucarióticos: Fungos, Algas unicelulares e Protozoos. C) Virus 18.- UTILIDADE DOS MICROORGANISMOS: Concepto de antibiótico e modo de acción (moi breve). Falar da resistencia ós antibióticos e dos problemas que prantexa. Recordar o papel dos microorganismos na industria alimentaria (producción de viño, cervexa, pan, iogur e queixo). Non é preciso aprender o nome dos microorganismos implicados. - Comentar brevemente o papel fundamental que desempeñan os microorganismos no recambio da materia e a enerxía na naturaleza (ciclos bioxeoquímicos do carbono e do nitróxeno) así como na loita contra pragas de insectos, contra as mareas negras e mais na depuración de augas residuais. Non é preciso aprender o nome dos microorganismos implicados A ENXEÑERÍA XENÉTICA E AS SÚAS APLICACIÓNS: Como unha introducción á inxeniería xenética, ademais da PCR (xa mencionada), explicar un experimento sinxelo de clonación no que interveñan o ADN que ten que ser clonado, os encimas de restricción, un plásmido e bacterias. Comentar a producción de moléculas recombinantes por enxeñería xenética moi útiles para a nosa especie (producción de hormonas como por exemplo a insulina ou a hormona do crecemento, ou producción dalgunhas vacinas como as da hepatite A e B) OS MICROORGANISMOS COMO AXENTES PATÓXENOS: Os microorganismos como axentes infecciosos en humanos: comentar brevemente algunhas das enfermidades máis frecuentes causadas por bacterias (tuberculose, cólera, sífile e meninxite), levaduras (candidiases e dermatomicoses en xeral) e virus (Herpesvirus, VIH, virus da gripe, xarampelo, rubeola). Non é preciso aprender o nome dos microorganismos implicados. Mencionar outros axentes infecciosos coma os prións (non son microorganismos, por carecer de material xenético, senón partículas constituídas exclusivamente por proteínas, de menor tamaño que un virus, relacionados coa encefalopatía esponxiforme bovina ou enfermidade das "vacas tolas").

8 Bloque V: INMUNOLOXÍA 21.- INTRODUCCIÓN Á INMUNOLOXÍA: Concepto de inmunidade: vivimos nun mundo potencialmente hostil rodeados de innumerables e perigosos axentes infecciosos que pretenden utilizarnos para propagar os seus xenes; o noso organismo ten que defenderse destes ataques biolóxicos así como tamén de substancias perigosas. As funcións do sistema inmune: distinción entre o propio e o alleo MECANISMOS DE DEFENSA NATURAL INESPECÍFICOS: Defensas pasivas: barreras externas (pel, mucosas, secrecións diversas, etc). Defensas activas: células fagocíticas (neutrófilos e macrófagos) e resposta inflamatoria. Outros mecanismos inespecíficos: comentar o Sistema do Complemento e o interferón MECANISMOS DE DEFENSA ESPECÍFICOS: Organización do sistema inmune. Órganos e tecidos linfoides: breve descritiva da función dos primarios (timo e médula ósea) e secundarios (ganglios linfáticos e bazo). Mencionar o orixe común das células inmunocompetentes. Mecanismos de resposta inmunitaria:- Células do sistema inmunitario. Linfocitos T e B. Hipótese da selección clonal. Concepto de antíxeno. Concepto de anticorpo. Sinalar que os anticorpos son proteínas globulares chamadas inmunoglobulinas (non se esixirán os distintos tipos de inmunoglobulinas) e facer unha breve referencia a súa estructura. A reacción antíxeno-anticorpo. - Inmunidade celular e humoral. Cooperación celular cooperación entre células B e T). Resposta inmune primaria e secundaria 24.- A INMUNOESTIMULACIÓN: VACINAS E SOROS: Definición de vacinas e soros. Breve referencia ó descubrimento das vacinas. Tipos de vacinas: atenuadas, de antíxenos purificados e sintéticas. Facer fincapé na importancia actual da biotecnoloxía na obtención de vacinas e soros, destacando as técnicas de enxeñería xenética ALTERACIÓNS DO SISTEMA INMUNITARIO (Ser breves e centrarse na parte conceptual)- A hipersensibilidade: as alerxias e a hipersensibilidade retardada (comentar as alerxias de contacto e a utilidade da proba da tuberculina). Enfermidades de tipo autoinmune: causas e consecuencias. Importancia do Complexo Maior de Histocompatibilidade (CMH) nos transplantes. Resaltar a importancia das compatibilidades dos grupos sanguíneos e o factor Rh nas transfusións A SIDA: Pola súa especial perigosidade e a enorme incidencia desta enfermidade na poboación mundial, é importante explicar tanto a base biolóxica da enfermidade como as medidas preventivas para evitar o contaxio. Ademais, este epígrafe serve de recapitulación de conceptos e procesos descritos con anterioridade.- A síndrome da inmunodeficiencia adquirida. Acción do virus da SIDA sobre o sistema inmune. O virus VIH e o seu ciclo vital. - Vias de contaxio e sistemas de prevención. Diagnóstico e control da SIDA. AVALIACIÓN: Ao longo de todo o curso levaranse a cabo tres avaliacións cos seus correspondentes temas. Os contidos impartidos na materia de Bioloxía serán valorados do seguinte xeito: 90 % que derivaran das probas escritas dos contidos.realizaranse ao menos dous controis escritos por avaliación agás do examen de avaliación. O porcentaxe da nota será proporcional a cantidade de obxectivos avaliados nas probas. 10 % restante dependerá do comportamento na aula e no laboratorio, regularidade no estudo, presentación de traballos e interés e esforzo nas actividades que se fagan durante a avaliación. A non entrega puntual dos traballos influirá negativamente, mentres que a puntualidade e a corrección farano positivamente.

ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO

ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO Bloque 1. A base molecular e fisicoquímica da vida Explicar o concepto de bioelemento e indicar a súa importancia biolóxica. Traballar os distintos aspectos dos monosacáridos

Διαβάστε περισσότερα

FRASES. Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados.

FRASES. Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados. Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados. Índice de contidos: XUÑO 2001...1 SETEMBRO 01...2 XUÑO 02...2 SETEMBRO 02...3 XUÑO 03...3 SETEMBRO 03...4 XUÑO 04...4 SETEMBRO 04...5

Διαβάστε περισσότερα

CARACTERÍSTICAS DOS SERES VIVOS

CARACTERÍSTICAS DOS SERES VIVOS CARACTERÍSTICAS DOS SERES VIVOS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. A BIOLOXÍA (do grego «βιος» bios, vida, e «λóγος» logos, razoamento, estudo, ciencia) ten como obxecto de estudo aos

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS TERMINOLOXÍA ( RELACIONAR PALABRAS ) SELECTIVIDADE

EXERCICIOS TERMINOLOXÍA ( RELACIONAR PALABRAS ) SELECTIVIDADE EXERCICIOS TERMINOLOXÍA ( RELACIONAR PALABRAS ) SELECTIVIDADE 2002: 1. microfilamentos, ATP, lisosomas, triacilglicéridos, linfocitos B, microtúbulos, encimas hidrolíticos, transporte activo, glicerol,

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO. É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol).

METABOLISMO. É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol). 1.- a) Que é a gliconeoxénese? É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol). b) Indica brevemente en que consiste a glicólise, o lugar da célula

Διαβάστε περισσότερα

Curso A TEORÍA CELULAR. Tema 7. Bioloxía 2º Bacharelato

Curso A TEORÍA CELULAR. Tema 7. Bioloxía 2º Bacharelato Curso 2012-2013 A TEORÍA CELULAR Bioloxía 2º Bacharelato Temario CIUGA Niveis de organización dos seres vivos. Antes de empezar a falar da auga e sales minerais e das biomoléculas, é interesante explicar

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 1: LA MATERIA DE LA VIDA

TEMA 1: LA MATERIA DE LA VIDA TEMA 1: LA MATERIA DE LA VIDA La vida y sus niveles de organización. Bioelementos y biomoléculas. Biomoléculas inorgánicas: agua y sales minerales. Biomoléculas orgánicas: glúcidos, lípidos, proteínas

Διαβάστε περισσότερα

Preguntas V e F (selectividade):

Preguntas V e F (selectividade): Preguntas V e F (selectividade): 2002 F- As vacinas proporcionan inmunidade artificial pasiva. F- Algúns xenes teñen intróns, exóns e axóns. F- A difusión pasiva non require transportadores. V- Os polisomas

Διαβάστε περισσότερα

2º BAC BIOLOXÍA UNIDADES 1, 2, 3, 4 1

2º BAC BIOLOXÍA UNIDADES 1, 2, 3, 4 1 2º BAC BIOLOXÍA UNIDADES 1, 2, 3, 4 1 Nestas páxinas danse unhas indicacións sobre cada apartado do libro baseadas na información que o Grupo de traballo das PAAU proporciona na páxina web da CIUG (ciug.cesga.es).

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 10: METABOLISMO

TEMA 10: METABOLISMO TEMA 10: METABOLISMO - Concepto de catabolismo e mecanismo xeral de obtención de enerxía (ATP, respiración, fermentación). Panorama xeral do catabolismo (glícidos, lípidos e aminoácidos). - Glicólise,

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO DEFINICIÓN :

METABOLISMO DEFINICIÓN : 1 METABOLISMO DEFINICIÓN : É o conxunto de reaccións químicas que se producen no interior das células e que conducen á transformación dunhas moléculas noutras. As distintas reaccións químicas do metabolismo

Διαβάστε περισσότερα

8. Tampón fosfato, tampón bicarbonato. Substancias ANFÓTERAS 9. De que moléculas se trata? Como se chama o carbono nº 1?. Como se chama o enlace?

8. Tampón fosfato, tampón bicarbonato. Substancias ANFÓTERAS 9. De que moléculas se trata? Como se chama o carbono nº 1?. Como se chama o enlace? Repaso 1. Cales son os bioelementos primarios? Cales son os secundarios? Definición de oligoelementos. 2. Enlaces fortes? Enlaces débiles? 3. Estrutura da auga. Enlaces que se establecen entre as distintas

Διαβάστε περισσότερα

PROTEÍNAS. 8. Que é un aminoácido?

PROTEÍNAS. 8. Que é un aminoácido? PROTEÍNAS 1. Indique a natureza química, a función e ónde se atopan en maior abundancia as seguintes moléculas: glicóxeno, fosfolípidos, colesterol e queratina 2. En relación ás seguintes macromoléculas:

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2016 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2016 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2016 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións: A e B. Só se poderá contestar unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

CATABOLISMO. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

CATABOLISMO. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. CATABOLISMO Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Nos procesos catabólicos as moléculas orgánicas degrádanse, paso a paso, ata formar outras moléculas máis

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2014 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2014 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2014 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións: A e B. Só se poderá contestar a unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

Tema 7. Glúcidos. Grados de oxidación del Carbono. BIOQUÍMICA-1º de Medicina Dpto. Biología Molecular Isabel Andrés. Alqueno.

Tema 7. Glúcidos. Grados de oxidación del Carbono. BIOQUÍMICA-1º de Medicina Dpto. Biología Molecular Isabel Andrés. Alqueno. Tema 7. Glúcidos. Funciones biológicas. Monosacáridos: nomenclatura y estereoisomería. Pentosas y hexosas. Disacáridos. Enlace glucídico. Polisacáridos de reserva: glucógeno y almidón. Polisacáridos estructurales:

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2015 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2015 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2015 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións (A e B). Só se poderá contestar unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

BIOLOXÍA Pregunta Obrigatoria. Tódolos alumnos deben responder a esta pregunta aínda que non é eliminatoria. Valoración: 2,5 puntos

BIOLOXÍA Pregunta Obrigatoria. Tódolos alumnos deben responder a esta pregunta aínda que non é eliminatoria. Valoración: 2,5 puntos 24 BILXÍA Pregunta brigatoria. Tódolos alumnos deben responder a esta pregunta aínda que non é eliminatoria. Valoración: 2,5 puntos. a) A que grupo de biomoléculas pertencen as estructuras X, Y, Z representadas

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. PROTEÍNAS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. CONCEPTO As proteínas pódense definir como polímeros formados pola unión, mediante enlaces peptídicos, de unidades

Διαβάστε περισσότερα

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 12. Ciclo de Krebs

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 12. Ciclo de Krebs TEMA 12. Ciclo del ácido cítrico (ciclo de los ácidos tricarboxílicos o de Krebs). Importancia del ciclo de Krebs como encrucijada metabólica. Formación del ace7l- coenzima- A: el complejo piruvato deshidrogenasa.

Διαβάστε περισσότερα

PROBAS DE ACCESO Á UNIVERSIDADE (PAU) CONVOCATORIA DE SETEMBRO Ano 2016 CRITERIOS DE AVALIACIÓN. BIOLOXÍA (Cód. 21)

PROBAS DE ACCESO Á UNIVERSIDADE (PAU) CONVOCATORIA DE SETEMBRO Ano 2016 CRITERIOS DE AVALIACIÓN. BIOLOXÍA (Cód. 21) PROBAS DE ACCESO Á UNIVERSIDADE (PAU) CONVOCATORIA DE SETEMBRO Ano 2016 CRITERIOS DE AVALIACIÓN BIOLOXÍA (Cód. 21) OPCIÓN A 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1. Estableza a diferenza

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 9. Como obteñen enerxía as células a partir do alimento

TEMA 9. Como obteñen enerxía as células a partir do alimento TEMA 9. Como obteñen enerxía as células a partir do alimento As células requiren unha provisión constante de enerxía que provén da presente nas unións químicas das moléculas alimentarias. As máis importantes

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO DE CARBOHIDRATOS

METABOLISMO DE CARBOHIDRATOS METABOLISMO DE CARBOHIDRATOS DEFINICIÓN CHO CH2OH H - C OH C = O CH2OH CH2OH D-GLICERALDEHÍDODO D-DIHIDROXIACETONADIHIDROXIACETONA IMPORTANCIA Nutrientes de mayor cantidad en los alimentos Principal fuente

Διαβάστε περισσότερα

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

CATABOLISMO DE GLÚCIDOS

CATABOLISMO DE GLÚCIDOS CATABOLISMO DE GLÚCIDOS FASE I FASE II FASE III PRINCIPALES RUTAS DE UTILIZACIÓN DE LA GLUCOSA Glucógeno-Almidón sacarosa (1) SE DEGRADA (5) SE ALMACENA (3) RUTA PENTOSA FOSFATO (4) (2) GLICÓLISIS Ribosa

Διαβάστε περισσότερα

CURSO DE MICROBIOLOGÍA BÁSICA

CURSO DE MICROBIOLOGÍA BÁSICA Universidad Nacional Autónoma de éxico Facultad de Odontología Laboratorio de enética olecular CURSO DE ICROBIOLOÍA BÁSICA Diapositivas 2 Dra. Laurie Ann Ximénez-Fyvie tra. Adriana Patricia Rodríguez Hernández

Διαβάστε περισσότερα

Digestión de los lípidos

Digestión de los lípidos Digestión de los lípidos El 90% de los lípidos de la dieta está conformado por triacilglicéridos. El 10% restante está compuesto por fosfolípidos, colesterol, ésteres de colesterol y ácidos grasos libres

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2012 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2012 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións A e B. Só se poderá contestar a unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

Exames de selectividade de Bioloxía

Exames de selectividade de Bioloxía Exames de selectividade de Bioloxía Anos 1998-2005 1 BIOLOXÍA.SETEMBRO-98. Pregunta Obligatoria. (2,5 puntos) Ciclo celular: La gráfica representa la variación en el contenido de ADN durante el ciclo celular.

Διαβάστε περισσότερα

TEMA. Clasificación de proteínas Criterios de clasificación Unión de ligandos en proteínas funcionalmente activas

TEMA. Clasificación de proteínas Criterios de clasificación Unión de ligandos en proteínas funcionalmente activas TEMA Clasificación de proteínas Criterios de clasificación Unión de ligandos en proteínas funcionalmente activas Criterios de clasificación: COMPOSICIÓN HOMOPROTEÍNAS O PROTEÍNAS SIMPLES HETEROPROTEÍNAS

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 6.- BIOMOLÉCULAS ORGÁNICAS IV: ÁCIDOS NUCLEICOS

TEMA 6.- BIOMOLÉCULAS ORGÁNICAS IV: ÁCIDOS NUCLEICOS TEMA 6.- BIMLÉCULAS RGÁNICAS IV: ÁCIDS NUCLEICS A.- Características generales de los Ácidos Nucleicos B.- Nucleótidos y derivados nucleotídicos El esqueleto covalente de los ácidos nucleicos: el enlace

Διαβάστε περισσότερα

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ÁCIDOS NUCLEICOS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Os ácidos nucleicos foron descubertos por Freidrich Miescher en 1869. Este científico traballando con

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ÁCIDOS NUCLEICOS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Os ácidos nucleicos foron descubertos por Freidrich Miescher en 1869. Este científico traballando con leucocitos e espermatozoides

Διαβάστε περισσότερα

Bacharelato de adultos. Curso IES As Telleiras

Bacharelato de adultos. Curso IES As Telleiras ER-0847/2007 Programación didáctica do Departamento de Bioloxía e Xeoloxía Bacharelato de adultos Curso 2009 2010 IES As Telleiras Membros do departamento que imparten as materias: Meizoso López, Mª José

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

BIOTECNOLOXÍA. Tema 17. Bioloxía 2º Bacharelato

BIOTECNOLOXÍA. Tema 17. Bioloxía 2º Bacharelato BIOTECNOLOXÍA Tema 17 Bioloxía 2º Bacharelato Temario CIUGA Tema 17 A xenómica e a proteómica. Proxecto Xenoma Humano. Enxeñaría xenética e aplicacións. Organismos modificados xenéticamente. Repercusions

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ENXEÑER ERÍA A XENÉTICA Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Biotecnoloxía é a disciplina baseada na utilización de seres vivos ou os seus compoñentes, para

Διαβάστε περισσότερα

AVALIACIÓN 1ª 2º BACHARELATO

AVALIACIÓN 1ª 2º BACHARELATO CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

CICLO DEL ÁCIDO GLIOXILICO SÍNTESIS DE ÁCIDOS GRASOS SÍNTESIS DE TRIACILGLICÉRIDOS

CICLO DEL ÁCIDO GLIOXILICO SÍNTESIS DE ÁCIDOS GRASOS SÍNTESIS DE TRIACILGLICÉRIDOS CICLO DEL ÁCIDO GLIOXILICO SÍNTESIS DE ÁCIDOS GRASOS SÍNTESIS DE TRIACILGLICÉRIDOS Ciclo del ácido glioxílico Generalidades Rodeo de las reacciones de descarboxilación. Modificación del ciclo de Krebs.

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ENXEÑER ERÍA A XENÉTICA Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. A Biotecnoloxía é a disciplina baseada na utilización de seres vivos ou os seus compoñentes, para realizar determinados procesos

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Constitución molecular de la célula

Tema 1. Constitución molecular de la célula Inorgánicas Agua Sales minerales: Ca 3 (PO 4 ) 2, CaCO 3, SiO 2 Aniones: Cl -, (CO 3 ) 2-, (PO 4 ) 3-, (SO 4 ) 2-, (NO 3 ) - Cationes: K +, Na +, Mg 2+, Ca 2+ Gases: O 2, CO 2 Orgánicas Glúcidos Lípidos

Διαβάστε περισσότερα

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía MUTACIÓNS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía . As mutacións foron descritas por primeira vez en 1901 por un dos descubridores de Mendel, o botánico alemán Hugo De Vries. Hugo de Vries

Διαβάστε περισσότερα

14. A BASE MOLECULAR DA HERDANZA. Bioloxía 2º Bacharelato. Texto: Laura Gutiérrez Pelayo Ilustracións: Xulio Gutiérrez Roger

14. A BASE MOLECULAR DA HERDANZA. Bioloxía 2º Bacharelato. Texto: Laura Gutiérrez Pelayo Ilustracións: Xulio Gutiérrez Roger 14. BSE MOLEULR Bioloxía 2º Bacharelato D HERDNZ Texto: Laura Gutiérrez Pelayo Ilustracións: Xulio Gutiérrez Roger IUG REPLIIÓN DO DN. omentar que de tódolos modelos propostos para explicar a replicación

Διαβάστε περισσότερα

AVALIACIÓN 3ª 2º BACHARELATO

AVALIACIÓN 3ª 2º BACHARELATO CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 3. Lípidos. Bioq. Juan Pablo Rodríguez

TEMA 3. Lípidos. Bioq. Juan Pablo Rodríguez TEMA 3 Lípidos Bioq. Juan Pablo Rodríguez Lípidos - Definición Bajo el término Lípidos se agrupan un gran número de compuestos, de estructura química variada, que tienen la propiedad común de ser solubles

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía MUTACIÓNS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía . As mutacións foron descritas por primeira vez en 1901 por un dos descubridores de Mendel, o botánico alemán Hugo De Vries. Hugo de Vries

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DO ÁMBITO CIENTÍFICO DE DIVERSIFICACIÓN CURRICULAR DE 4º DE ESO CURSO

PROGRAMACIÓN DO ÁMBITO CIENTÍFICO DE DIVERSIFICACIÓN CURRICULAR DE 4º DE ESO CURSO PROGRAMACIÓN DO ÁMBITO CIENTÍFICO DE DIVERSIFICACIÓN CURRICULAR DE 4º DE ESO CURSO 2010-2011 Segundo o artigo 7º (Estrutura dos programas) da Orde do 30 de xullo de 2007 pola que se regulan os programas

Διαβάστε περισσότερα

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía MUTACIÓNS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía . As mutacións foron descritas por primeira vez en 1901 por un dos descubridores de Mendel, o botánico alemán

Διαβάστε περισσότερα

Tema 4.- Biomoléculas orgánicas II: Lípidos.

Tema 4.- Biomoléculas orgánicas II: Lípidos. Tema 4.- Biomoléculas orgánicas II: Lípidos. A.- Concepto de Lípido. Clasificación. B.- Lípidos complejos o saponificables. -Los ácidos grasos: estructura química, reacciones de esterificación y saponificación.

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amonuíaco de concentración 0,01 mol/dm³ está ionizada nun 4,2 %. a) Escribe a reacción de disociación e calcula

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. PROTEÍNAS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. CONCEPTO As proteínas pódense definir como polímeros formados pola unión, mediante enlaces peptídicos, de unidades

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

Estereoisomería. Julio Antonio Seijas Vázquez e M. Pilar Vázquez Tato Departamento de Química Orgánica Facultade de Ciencias.

Estereoisomería. Julio Antonio Seijas Vázquez e M. Pilar Vázquez Tato Departamento de Química Orgánica Facultade de Ciencias. Química Orgánica 3 Estereoisomería Grao en Enxeñería de Procesos Químicos Industriais Julio Antonio Seijas Vázquez e M. Pilar Vázquez Tato Departamento de Química Orgánica Facultade de Ciencias Vicerreitoría

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO DE LIPIDOS

METABOLISMO DE LIPIDOS METABLISM DE LIPIDS atabolismo de ácidos grasos.. xidación de ácidos grasos insaturados. Anabolismo. Biosíntesis de ácidos grasos. Biosíntesis de acilglicéridos. Biosíntesis de fosfolípidos. β-xidain MVILIZAIÓN

Διαβάστε περισσότερα

UNIDAD 4: CARBOHIDRATOS

UNIDAD 4: CARBOHIDRATOS UNIVERSIDAD CENTRAL DE VENEZUELA FACULTAD DE CIENCIAS VETERINARIAS CATEDRA DE BIOQUIMICA UNIDAD 4: CARBOHIDRATOS Objetivo 2: Metabolismo Dra. Emma Rueda de Arvelo OBJETIVO ESPECÍFICO 2. EXPLICAR EL METABOLISMO

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl CUANTIFICACIÖN 26/VI/2013 S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA - ESPECTROFOTÓMETRO: Cuantificación da concentración do ADN extraido. Medimos a absorbancia a dúas lonxitudes

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

Curso A MATERIA VIVA. Tema 1. Bioloxía 2º Bacharelato

Curso A MATERIA VIVA. Tema 1. Bioloxía 2º Bacharelato Curso 2014 2015 A MATERA VVA Bioloxía 2º Bacharelato Temario CUGA Clasificación dos compoñentes químicos. Tipos de enlaces químicos presentes na materia viva: covalente, iónico, pontes de hidróxeno, forzas

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

Curso O ANABOLISMO. Tema 11. Bioloxía 2º Bacharelato

Curso O ANABOLISMO. Tema 11. Bioloxía 2º Bacharelato Curso 2012-2013 O ANABOLISMO Biooxía 2º Bachareato Temario CIUGA Esquema xera do anaboismo. Autótrofo e Heterótrofo. Importancia bioóxica da fotosíntese. Tipos de organismos fotosintéticos. A fase uminosa.

Διαβάστε περισσότερα

Palabra derivada de glicosa pois se pensaba que tódolos glícidos procedian desta. As biomoléculas máis abundantes da natureza

Palabra derivada de glicosa pois se pensaba que tódolos glícidos procedian desta. As biomoléculas máis abundantes da natureza Palabra derivada de glicosa pois se pensaba que tódolos glícidos procedian desta. As biomoléculas máis abundantes da natureza GLÍCIDOS : características xerais Biomoléculas formadas por C, H y O, en una

Διαβάστε περισσότερα

Departamento de Física e Química

Departamento de Física e Química Departamento de Física e Química Programación, curso 2014-2015 I.E.S.P. "Xosé Neira Vilas" Perillo-Oleiros, setembro de 2014 -1 Índice de contido 1.Materias que imparte o departamento...5 2.Profesorado

Διαβάστε περισσότερα

CITOLOXÍA INTRODUCCIÓN Á CÉLULA

CITOLOXÍA INTRODUCCIÓN Á CÉLULA CITOLOXÍA INTRODUCCIÓN Á CÉLULA Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. MOMENTOS HISTÓRICOS NA BIOLOXÍA CELULAR 1833 Brown descubre el núcleo Microscopio utilizado por Robert Hooke (1665)

Διαβάστε περισσότερα

(CH 2 O) n H 2 O. ADP + P i NADP + Luz. Triosas fosfato. Clorofila CO 2 + H 2 O O 2 ATP + NADPH. Reacciones luminosas. Reacciones del carbono

(CH 2 O) n H 2 O. ADP + P i NADP + Luz. Triosas fosfato. Clorofila CO 2 + H 2 O O 2 ATP + NADPH. Reacciones luminosas. Reacciones del carbono 2 ADP NADP ( 2 ) n Luz lorofila Triosas 2 ATP NADP 2 2 Reacciones luminosas Reacciones del carbono Ribulosa-1,5- bis Inicio del ciclo 2 2 ADP arboxilación Regeneración 3-Fosfoglicerato ATP ATP Gliceraldehído-3-

Διαβάστε περισσότερα

XII Olimpíada de Bioloxía (Fase Autonómica Galega)

XII Olimpíada de Bioloxía (Fase Autonómica Galega) RC RB RI TOTAL PROBA TEÓRICA ACLARACIÓNS PREVIAS - O exame consta de 85 preguntas, cada unha cunha valoración de 1 punto. - As 5 últimas preguntas son para desempatar. - En cada pregunta só hai unha resposta

Διαβάστε περισσότερα

AVALIACIÓN 2ª 2º BACHARELATO

AVALIACIÓN 2ª 2º BACHARELATO CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico 2010-2011 SEMINARIO DE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA I.E.S DO CASTRO - VIGO ÍNDICE 1.- CONSIDERACIÓNS XERAIS 2.- METODOLOXÍA. 3.- OBXECTIVOS, CONTRIBUCIÓN DAS MATERIAS AO LOGRO

Διαβάστε περισσότερα

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Coalbrookdale (Gran Bretaña, 779). Van principal: 30.5 m. Contido. Tema 5. Relacións

Διαβάστε περισσότερα

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente - Concordar En términos generales, coincido con X por Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Uno tiende a concordar con X ya Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Comprendo

Διαβάστε περισσότερα

Lípidos. Clasificación

Lípidos. Clasificación Lípidos Son compuestos encontrados en organismos vivos, generalmente solubles en solventes orgánicos e insolubles en agua. Clasificación Propiedades físicas aceites grasas Estructura simples complejos

Διαβάστε περισσότερα

CIENCIAS DA NATUREZA:

CIENCIAS DA NATUREZA: TRABALLOS DE RECUPERACIÓN PARA AS MATERIAS NON SUPERADAS 2º ESO ADAPTACIÓNS CURRICULARES CIENCIAS DA NATUREZA: 1. Pasa estas unidades: a) 108 km/h a m/s b) 25 m/s a km/h c) 60 ºC a K d) 698,34 m 2 a mm

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento?

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento? Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento? os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

Tema 23. Biosíntesis de lípidos.

Tema 23. Biosíntesis de lípidos. Tema 23. Biosíntesis de lípidos. Síntesis de ácidos grasos; topología. Reacciones de la síntesis de ácidos grasos, complejo de la ácido graso sintasa. Sistema de lanzadera del citrato. Analogía y diferencias

Διαβάστε περισσότερα

Académico Introducción

Académico Introducción - Σε αυτήν την εργασία/διατριβή θα αναλύσω/εξετάσω/διερευνήσω/αξιολογήσω... general para un ensayo/tesis Για να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση, θα επικεντρωθούμε πρώτα... Para introducir un área específica

Διαβάστε περισσότερα

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 15. Biosíntesis de ácidos grasos

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 15. Biosíntesis de ácidos grasos . Biosíntesis de ácidos grasos, triacilgliceroles y fosfolípidos de membrana. Reacciones de la síntesis de ácidos grasos. La sintasa de ácidos grasos. Regulación coordinada de la síntesis y la degradación

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. O nafaleno (C₁₀H₈) é un composto aromático sólido que se vende para combater a traza. A combustión completa deste composto para producir

Διαβάστε περισσότερα

As nanopartículas metálicas

As nanopartículas metálicas As nanopartículas metálicas Manolo R. Bermejo Ana M. González Noya Marcelino Maneiro Rosa Pedrido Departamento de Química Inorgánica Contido Introdución Qué son os NANOMATERIAIS INORGÁNICOS Qué son as

Διαβάστε περισσότερα

Química dos metais de transición e os seus compostos de coordinación

Química dos metais de transición e os seus compostos de coordinación Química Inorgánica 8 Química dos metais de transición e os seus compostos de coordinación Grao en Enxeñaría de Procesos Químicos Industriais Rosa María Pedrido Castiñeiras Área de Química Inorgánica Departamento

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional

Lógica Proposicional Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico 2012-2013 SEMINARIO DE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA I.E.S DO CASTRO - VIGO ÍNDICE 1.- CONSIDERACIÓNS XERAIS 2.- METODOLOXíA. 3.- OBXECTIVOS, CONTRIBUCIÓN DAS MATERIAS AO LOGRO

Διαβάστε περισσότερα

Inecuacións. Obxectivos

Inecuacións. Obxectivos 5 Inecuacións Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Resolver inecuacións de primeiro e segundo grao cunha incógnita. Resolver sistemas de ecuacións cunha incógnita. Resolver de forma gráfica inecuacións

Διαβάστε περισσότερα

Resorte: estudio estático e dinámico.

Resorte: estudio estático e dinámico. ESTUDIO DO RESORTE (MÉTODOS ESTÁTICO E DINÁMICO ) 1 Resorte: estudio estático e dinámico. 1. INTRODUCCIÓN TEÓRICA. (No libro).. OBXECTIVOS. (No libro). 3. MATERIAL. (No libro). 4. PROCEDEMENTO. A. MÉTODO

Διαβάστε περισσότερα

Conociendo al Bacilo de la Tuberculosis

Conociendo al Bacilo de la Tuberculosis Instituto de Diagnóstico y Referencia Epidemiológicos Depto. de Bacteriología Lab. de Micobacterias Conociendo al Bacilo de la Tuberculosis MC. Alberto Alfaro López / Junio 2014 Descubrimiento del Bacilo

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 21 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os que A ten inversa.

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral http://issga.xunta.es PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS Curso de capacitación para o desempeñeo de nivel básico Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Διαβάστε περισσότερα

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson 1 La teoría de Jeans El caso ás siple de evolución de fluctuaciones es el de un fluído no relativista. las ecuaciones básicas son: a conservación del núero de partículas n t + (n v = 0 (1 b Navier-Stokes

Διαβάστε περισσότερα