Curso A TEORÍA CELULAR. Tema 7. Bioloxía 2º Bacharelato

Transcript

1 Curso A TEORÍA CELULAR Bioloxía 2º Bacharelato

2 Temario CIUGA Niveis de organización dos seres vivos. Antes de empezar a falar da auga e sales minerais e das biomoléculas, é interesante explicar a xerarquía estrutural na organización molecular das células (átomos, moléculas, macromoléculas, organizacións supramoleculares, orgánulos, células, tecidos, órganos, organismos). Con este apartado preténdese que os alumnos teñan unha idea dos niveis de complexidade da materia viva, dos tamaños relativos. A organización celular. Modelos de organización celular: Diferenciar célula eucariótica vexetal e animal. Brevemente referirse ás funcións de nutrición, relación e reprodución das células. A célula como unidade fundamental nos seres vivos. Facer unha breve referencia á teoría celular e a algúns dos pioneiros no descubrimento das células (Hooke, Leeuwenhoek, Schleiden e Schwann). Falar da importancia que tiveron os descubrimentos de Ramón y Cajal na universalización da teoría celular. Métodos de estudio das células: falar da importancia dos microscopios, tanto óptico como electrónico para a observación das células e dos seus contidos; mencionar brevemente que para o análise dos contidos é necesaria a aplicación doutras técnicas.

3 Niveis de organización da materia Niveis abióticos Partículas subatómicas Átomos Moléculas Macromoléculas Complexos supramoleculares Orgánulos Células Tecidos Órganos Aparellos e sistemas Protóns, neutróns, electróns, quarks Na, K, Fe Glicosa, alanina, ácido oleico Celulosa, proteínas, ceras Cromatina, gránulos F1 Ribosomas, mitocondrias Adipocitos, hepatocitos Nervioso, epitelial Corazón, fígado Aparello dixestivo, sistema nervioso Niveis bióticos Individuos Ovella, bidueiro Poboacións Comunidades Ecosistemas Ecosfera Raposos que habitan nun bosque Seres vivos que habitan nun bosque Bosque A biosfera

4 Historia da bioloxía celular Robert Hooke ( ) Físico e astrónomo inglés Con este microscopio construído por Christopher Cock en 1670, observa unha lámina de cortiza e descubre celas.

5 Historia da bioloxía celular Anthony van Leeuwenhoek ( ) Comerciante de tecidos holandés Con este microscopio de 300 aumentos observa e describe unha gran variedade de células vivas.

6 Historia da bioloxía celular Robert Brown ( ) Médico escocés Con este microscopio descubre o núcleo celular.

7 Historia da bioloxía celular Johannes Purkinje ( ) Médico checo Describe o protoplasma celular.

8 Historia da bioloxía celular Matthias Scheleiden ( ) Avogado e botánico alemán Teoría celular Friedrich Schwann ( ) Fisiólogo alemán

9 Historia da bioloxía celular Rudolf Virchow ( ) Médico alemán Omnia cellula ex cellula

10 Historia da bioloxía celular Santiago Ramón y Cajal ( ) Médico español. Universaliza a teoría celular

11 Teoría celular Enunciada por Schleiden e Schwann e xeneralizada por Cajal. A célula é o mínimo nivel de organización da materia dotado de vida. e posúe funcións de nutrición, relación e reprodución. A célula constitúe: A unidade morfolóxica ou estrutural: Todos os seres vivos están constituídos por unha ou máis células. A unidade fisiolóxica: A célula é capaz de realizar as reaccións químicas necesarias para o mantemento da vida. A unidade reprodutiva (Omnia cellula ex cellula): As células só poden xurdir doutra célula xa preexistente. A unidade xenética: A célula contén toda a información sobre a síntese da súa estrutura, o control do seu funcionamento e é quen de transmitila ós seus descendentes.

12 Métodos de estudo da célula 100 m Microscopía óptica De campo claro De contraste de fases De campo escuro Nomarsky De fluorescencia OLLO HUMANO 10 m 1 m 10 cm 1 cm balea azul ser humano rato formiga Microscopía electrónica De transmisión De varrido Técnicas de tinción Fraccionamento celular MICROSCOPIO ÓPTICO 1 mm 100 μm 10 μm 1 μm ovocito de anfibio ovocito humano células animais e vexetais bacterias cloroplastos 100 nm Técnicas de cultivo Difracción de raios X MICROSCOPIO ELECTRÓNICO 10 nm 1 nm virus proteínas aminoácidos 0,1 nm átomos

13 Partes dun microscopio En que consiste o poder de resolución dun microscopio?

14 Tipos de organización celular Célula procariota: Evolutivamente anteriores ás eucariotas. Estrutura interna simple. Carecen de núcleo. Material xenético distribuído polo citoplasma. Nucléido con ADN libre. ADN non asociado a histonas. Membrana sen esterois. Tamaño: 1-10ηm. Exemplos: Bacterias Constan de: Parede celular Membrana plasmática Citoplasma Mesosomas Cromosoma bacteriano Nucleoide Ribosomas de 70S Flaxelos Fimbrias Célula eucariota: Evolutivamente posteriores ás procariotas. Estrutura interna complexa. Posúen núcleo. Material xenético no interior do núcleo e nalgúns orgánulos. Núcleo verdadeiro con ADN rodeado por unha dobre membrana. ADN asociado a histonas. Membrana con esterois. Tamaño: ηm. Exemplos: protistas, fungos, plantas e animais. Constan de: Membrana plasmática Citoplasma Núcleo Citoesqueleto Centrosoma Retículo endoplasmático Aparello de Golgi Ribosomas de 80S Mitocondrias Lisosomas Vacúolos

15 Tipos de organización celular Célula animal Membrana plasmática Citoesqueleto Citoplasma Retículo endoplasmático liso e rugoso Aparato de Golgi Ribosomas Mitocondrias Lisosomas Peroxisomas Núcleo Con centriolos Sen vacúolos ou con poucos vacúolos de pequeno tamaño Sen plastos Sen parede celular Célula vexetal Membrana plasmática Citoesqueleto Citoplasma Retículo endoplasmático liso e rugoso Aparato de Golgi Ribosomas Mitocondrias Lisosomas Peroxisomas Núcleo Sen centriolos Con grandes vacúolos ou con numerosos vacúolos de pequeno tamaño Con plastos Con parede celular celulósica

16 Teoría da endosimbiose Enunciada por Lynn Margulis Células procariotas ancestrais con capacidade fagocítica alimentábanse de bacterias aerobias e anaerobias. Algunhas destas bacterias eran capaces de sobrevivir dentro das súas captoras. As células captoras convertíronse en hospedadoras porque en vez de fagocitalas, aproveitábanse das substancias producidas polas células inxeridas. Ambas células evolucionaron adaptándose á convivencia e pasaron a depender mutuamente unhas das outras cada vez con maior intensidade. Finalmente convertíronse en células simbióticas. Así puideron formarse as mitocondrias (a partir de bacterias aerobias) os cloroplastos (a partir de cianobacterias fotosintéticas) e os flaxelos (a partir de espiroquetas).