2o ΕΡΓΑΣΗΡΙΟ ΠΡΩΣΕ ΒΟΗΘΕΙΕ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ ΔΗΜΗΣΡΙΟ ΣΕΙ ΘΕΑΛΙΑ ΣΜΗΜΑ ΙΑΣΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΗΡΙΩΝ
Αιμορραγίεσ Ρινορραγία Εγκεφαλικι αιμορραγία Αιμορραγία από τθν κοιλιακι χϊρα Γενικζσ οδθγίεσ αντιμετϊπιςθσ εςωτερικϊν αιμορραγιϊν
Γενικά για τισ αιμορραγίεσ Αιμορραγία είναι θ διαφυγι αίματοσ από τισ αρτθρίεσ, τισ φλζβεσ ι τα τριχοειδι. Μία αιμορραγία μπορεί να είναι εξωτερικι ι εςωτερικι. Οι αιμορραγίεσ διακρίνονται ςε: ε αρτθριακζσ, το αίμα είναι ηωθρό κόκκινο και πετάγεται με ζνταςθ ι και ρυκμό από τθν πλθγι. ε φλεβικζσ, είναι ςκοφρο και απλϊσ κυλά ζξω από τθν πλθγι. ε τριχοειδικζσ, ζχει κάποιο ενδιάμεςο χρϊμα και απλϊνεται γφρω από τθν πλθγι.
Αιμορραγία Απϊλεια αίματοσ λόγω τρϊςθσ αγγείων, με ζξοδο του αίματοσ ςτο εξωτερικό περιβάλλον (εξωτερικι αιμορραγία) ι ςτο εςωτερικό του ςϊματοσ (εςωτερικι). Κίνδυνοσ από μεγάλθ αιμορραγία: μεγάλθ απϊλεια αίματοσ -> μθ μεταφορά οξυγόνου ςτον εγκζφαλο => κάνατοσ
ΕΞΩΣΕΡΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Εντόπιςθ εςτίασ Άμεςθ εφαρμογι πίεςθσ ςτο τραφμα ι, αν πρόκειται για άκρο και θ άμεςθ πίεςθ είναι ανεπαρκισ, πίεςθ τθσ αρτθρίασ ςτθ ρίηα του άκρου ι περίδεςι του Μεταφορά ςε νοςοκομείο
ΕΩΣΕΡΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Τποψία ςε περίπτωςθ βιαίασ πρόςκρουςθσ, πτϊςθσ, μωλωπιςμοφ κλπ Άμεςθ μεταφορά ςε νοςοκομείο με τον τραυματία ςε κατάκλιςθ, ςκεπαςμζνο και με ανυψωμζνα τα κάτω άκρα (βλ. shock)
υμπτϊματα ςθμεία αιμορραγίασ Ωχρότθτα Δζρμα ψυχρό και υγρό Επιπόλαιθ αναπνοι Γριγορο και αδφναμο ςφυγμό Δίψα Ανθςυχία Πικανι απϊλεια των αιςκιςεων
Πρϊτεσ Βοικειεσ εξωτερικϊν αιμορραγιϊν Φορζςτε γάντια και πιζςτε το ςθμείο που αιμορραγεί για 5ϋ-10ϋ, με τα δάχτυλα ι τθν παλάμθ ςασ (άμεςθ πίεςθ) Εφαρμόςτε γάηεσ ι κακαρό φφαςμα πάνω ςτο τραφμα και δζςτε με επίδεςμο. Εάν ο επίδεςμοσ ματϊςει τοποκετείςτε επιπλζον γάηεσ και ςυνεχίςτε να δζνετε με τον επίδεςμο χωρίσ να αφαιρζςετε τισ πρϊτεσ γάηεσ κ.ο.κ. Καλζςτε αςκενοφόρο και φροντίςτε για άμεςθ μεταφορά αν ζχει χακεί πολφ αίμα
Πρϊτεσ Βοικειεσ Εςωτερικϊν Αιμορραγιϊν Ρινορραγία Βάλτε το άτομο να κακίςει με το κεφάλι του ελαφρϊσ γερμζνο μπροςτά Πιζςτε τα μαλακά μόρια τθσ μφτθσ του για 5ϋ-10ϋ. Αν θ ρινορραγία δε ςταματιςει, εφαρμόςτε πρόςκιο επιπωματιςμό, με τθ βοικεια λαβίδασ και γάηα εμποτιςμζνθ ςε οξυηενζ. Οι γάηεσ πρζπει να αφαιρεκοφν μζςα ςε 24 ϊρεσ για αποφυγι μόλυνςθσ. Αν θ αιμορραγία ςυνεχίηεται, φροντίςτε για τθ μεταφορά ςτο νοςοκομείο
ΌΧΙ Η ρινορραγία ςϊηει το άτομο από πικανό εγκεφαλικό; Σα αγγεία τθσ μφτθσ δεν ζχουν ςχζςθ με τισ αρτθρίεσ και τθν κυκλοφορία Η υψθλι αρτθριακι πίεςθ και δει θ χρόνια είναι αυτι που επιβαρφνει τθν πικανότθτα Η πρόκλθςθ ρινορραγίασ λοιπόν μόνο κα τραυματίςει
Πρϊτεσ Βοικειεσ Εςωτερικϊν Αιμορραγιϊν Εγκεφαλικι Αιμορραγία Σοποκετείςτε τον αςκενι ςτο κρεβάτι με μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι του Αφαιρζςτε τθν ξζνθ οδοντοςτοιχία, αν ζχει Χαλαρϊςτε τα ροφχα του κεπάςτε τον αςκενι και φροντίςτε για τθν μεταφορά του ςτο νοςοκομείο
Γενικζσ οδθγίεσ για τθν αντιμετϊπιςθ των εςωτερικϊν αιμορραγιϊν Σοποκετείςτε το κφμα ςε κζςθ αςφαλείασ Χαλαρϊςτε τα ςφιχτά ροφχα Διατθρείςτε το κφμα ηεςτό Σονϊςτε το θκικό του Μθν δίνετε τίποτα από το ςτόμα Ελζγχετε τα ηωτικά του ςθμεία κάκε 10ϋ Φροντίςτε για τθν γριγορθ μεταφορά του ςτο Νοςοκομείο Αν ςταματιςουν αναπνοι και ςφυγμόσ αρχίςτε αμζςωσ ΚΑΡΠΑ
SHOCK Αιφνίδια πτϊςθ τθσ πίεςθσ του αίματοσ λόγω αιμορραγίασ, εκτεταμζνων εγκαυμάτων, βαρζωσ τραυματιςμοφ, με ςυμπτϊματα: ωχρότθτα αδφνατο και ταχφ ςφυγμό - επιπόλαιεσ αναπνοζσ με μεγάλθ ςυχνότθτα - κρφο ιδρϊτα - βακμιαία απϊλεια ςυνείδθςθσ Αιμορραγικό shock: α) ζλεγχοσ τθσ αιμορραγίασ β) τραυματίασ ςε κατάκλιςθ με το κεφάλι χαμθλότερα απ' το ςϊμα Shock άλλθσ αιτιολογίασ: α) πλάγια κατάκλιςθ β) ζλεγχοσ αναπνοισ γ) χαλάρωςθ ενδυμάτων
ΔΗΛΗΣΗΡΙΑΕΙ Δθλθτιριο είναι κάκε ουςία που μπορεί να ειςζλκει ςτον οργανιςμό με οποιοδιποτε τρόπο και ςε τζτοια ποςότθτα ϊςτε να προκαλζςει βλάβθ τθσ υγείασ ι και κάνατο. Η βαρφτθτα μιασ δθλθτθρίαςθσ εξαρτάται από: Σθν ποςότθτα του δθλθτθρίου Σο είδοσ και τθν τοξικότθτα του δθλθτθρίου (π.χ. διεγερτικά καταςταλτικά) Σο χρόνο που παραμονισ τθσ ουςίασ ςτον οργανιςμό Σο άδειο ι γεμάτο ςτομάχι Σον εκιςμό ςτθν τοξικι ουςία
Tο ποςοςτό των δθλθτθριάςεων είναι υψθλότερο ςτα αςτικά κζντρα και ιδιαίτερα τα μεγάλα. Κι αυτό γιατί, εκτόσ βζβαια από τθν όλο και μεγαλφτερθ ςυγκζντρωςθ του πλθκυςμοφ ςε αυτά, οι ςυνκικεσ εκεί ευνοοφν τισ δθλθτθριάςεισ.
Απορροφϊμενα Δθλθτιρια Πρϊτεσ Βοικειεσ: Διατθριςτε τθν ψυχραιμία ςασ και πάρτε πλθροφορίεσ από τον ίδιο τον πάςχοντα ι τουσ παραβριςκόμενουσ, για το είδοσ του δθλθτθρίου, τθν ποςότθτα, το χρόνο που πζραςε από τθ ςτιγμι τθσ λιψθσ του. Καλζςτε το Κζντρο Δθλθτθριάςεων. Ενεργιςτε ςφμφωνα με τισ οδθγίεσ του Κζντρου
Καυςτικά Δθλθτιρια Πρϊτεσ Βοικειεσ: Καλζςτε το Κζντρο Δθλθτθριάςεων Απαγορεφεται αυςτθρά θ πρόκλθςθ εμζτου Αραιϊςτε τθν καυςτικι ουςία δίνοντασ κρφο νερό ι γάλα γουλιά-γουλιά. Φροντίςτε για τθ γριγορθ μεταφορά ςτο Νοςοκομείο. Η πρόκλθςθ εμζτου απαγορεφεται: ε αςκενείσ που βρίςκονται ςε κϊμα ε αςκενείσ που εμφανίηουν ςπαςμοφσ ε εγκυμονοφςεσ ε λιψθ διαβρωτικϊν ουςιϊν (π.χ. καυςτικά)
ΔΗΛΗΣΗΡΙΑΗ ΑΠΟ ΣΟ ΑΝΑΠΝΕΤΣΙΚΟ Ιδιαίτερα επικίνδυνθ και πιο ςυχνι είναι θ δθλθτθρίαςθ με μονοξείδιο του άνκρακα (CO) που παράγεται από τθν ατελι καφςθ του άνκρακα. Πρϊτεσ Βοικειεσ: Καλφψτε τθ μφτθ και το ςτόμα πριν εκτεκείτε ςτον κίνδυνο (για απομάκρυνςθ του κφματοσ από το χϊρο) αφοφ προθγουμζνωσ ενθμερϊςετε κάποιον Ανοίξτε διάπλατα τα παράκυρα. Κλείςτε το ςθμείο διαρροισ, εφόςον μπορείτε. Μθν χρθςιμοποιιςετε αναπτιρα ι ςπίρτα διότι υπάρχει κίνδυνοσ ζκρθξθσ. Μεταφζρετε τον πάςχοντα το γρθγορότερο δυνατό ςε κακαρό αζρα. Ελζγξτε τα ηωτικά ςθμεία του πάςχοντα και αν δεν ζχει ςφυγμό και αναπνοι εφαρμόςτε ΚΑΡΠΑ. Φροντίςτε για τθν άμεςθ μεταφορά του πάςχοντα ςε Νοςοκομείο, για τθν υποςτιριξθ των ηωτικϊν λειτουργιϊν και χοριγθςθ Ο 2.
ΔΗΛΗΣΗΡΙΑ ΕΙΕΡΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΟ ΔΕΡΜΑ Τπάρχουν αρκετά δθλθτιρια (όπωσ εντομοκτόνα, ηιηανιοκτόνα, τρωκτικοκτόνα κ.α.) που ζχουν τθν ικανότθτα να διαπερνοφν το φραγμό του δζρματοσ και απορροφθμζνα να προκαλοφν ςτον οργανιςμό δθλθτθρίαςθ. Κάποιεσ δθλθτθριάςεισ είναι πολφ ςοβαρζσ και χριηουν άμεςθσ μεταφοράσ ςε νοςοκομείο. Πρϊτεσ Βοικειεσ: Αφαιρζςτε τα ροφχα που ζχουν ποτιςτεί με το φάρμακο. Κακαρίςτε πολφ καλά το δζρμα με τρεχοφμενο νερό και ςαποφνι. Φροντίςτε για τθ γριγορθ μεταφορά ςτο Νοςοκομείο.
ΔΗΛΗΣΗΡΙΑΗ ΑΠΟ ΟΙΝΟΠΝΕΤΜΑ Διακρίνεται ςτθν οξεία δθλθτθρίαςθ (μζκθ) και ςτθ χρόνια δθλθτθρίαςθ, όπου πλζον μιλάμε για αλκοολιςμό. Πρϊτεσ Βοικειεσ: Προκαλζςτε εμετό Χορθγιςτε γλυκά ροφιματα, όπωσ ηαχαρόνερο, πορτοκαλάδα κ.α. Διατθριςτε τον πάςχοντα ηεςτό Μεταφζρετε τον πάςχοντα γριγορα ςτο νοςοκομείο αν ζχει χάςει τισ αιςκιςεισ του, αφοφ τον τοποκετιςετε ςε κζςθ ανάνθψθσ
ΣΡΟΦΙΚΗ ΔΗΛΗΣΗΡΙΑΗ Σροφικι δθλθτθρίαςθ μπορεί να προκλθκεί είτε από τροφζσ που είναι δθλθτθριϊδεισ από τθ φφςθ τουσ, είτε από τροφζσ που ζχουν υποςτεί αλλοίωςθ από τθν κακι ςυντιρθςθ και τθν ανάπτυξθ μικροβίων ς αυτζσ. Πρϊτεσ Βοικειεσ: Προκαλζςτε ζμετο. Χορθγείςτε, μετά τον ζμετο, ενεργό άνκρακα. Αντιμετωπίςτε τθ διάρροια με τροφζσ όπωσ ρφηι, φρυγανιά, βραςμζνθ πατάτα, βραςμζνο καρότο, κομπόςτα μιλο, μπανάνα. Αντιμετωπίςτε τθν αφυδάτωςθ με ζτοιμα φαρμακευτικά ςκευάςματα ι χορθγιςτε άφκονα υγρά, τςάϊ με λεμόνι, αναψυκτικά τφπου cola (χωρίσ ανκρακικό) γουλιά γουλιά. Φροντίςτε για τθ ςταδιακι επαναςίτιςθ.